Katalog

13 MAYIS 1988 J 1 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR ISMAIL (,VIA,E<. KOFJEÜ BIR \ ) CUMHURIYET/5 Vitrînîn sönükltiğü aldatıcı Bu yıl şenlığın geçen yılın tersine "sönuk" ya da "soluk" geçeceği söyleniyor. Bana kalırsa çok da lyı olacak. Çunku bu solukluk vıtrmdekı sönuklukten kaynaklanıyor. Bu yıl "genç" sinemayı, yeni akımlan tanıma olanağı bulacağız Bir film şenlığı içırı önemli olan da bu değil mı? MEHMET BASUTÇU CANNES Kımler yoktu kı 9 geçen yıl U z Taylor, Lady Dı jun başkanı Yves Montand, Hollywood'un urüulen ve daha bırçok "star", ancak polıs kordonu gerısınde ılerleyebılıyor, olay arayan basının \e ozellıkle televızyonun tutsağı olarak bır tur "karabasan" yaşıyorlardı Cannes Şenlığı 40 yaşgununu kutlarken, Akdenız kıyısında kent boyunca uzanıp gıden bulvar, yanı "Croiselle", bır resmıgeçıt yerınedönuşmuştu Yaklaşık ıkı hafta surdu bu yorucu "ba>ram". Gurultu patım arasında sıqema umıtulmuş, Cannes gorkemlı bır televızyon studyosuna dönuşmuştu Çok film vardı, hem de pek çok Ama bu filmlerden hıç de öyle uzun uzun söz edılmıyor, yıldız oyuncu ya da unlu avına çıkanlar, sınema tutkunlanrun sesıru kolaylıkla bastırabılıvorlardı 23 mayısa dek surecek olan 41 Cannes Şenlığı'nin, geçen yılın tam teTsıne "sonıık" ya da "sohık" geç mesı beklenıyor Bana kalırsa, çok da lyı olacak Bu solukluk, vıtrmdekı sönuklukten kaynaklanıyor çunku Pek fazla tanınmış vonetmen adı yokmuş lıstelerde. Her ıkı filmden bırı, sınema dunyasma ılk ya da ıkıncı adımını atan yönetmenlerın ımzasını taşıyormuş tyı ve guzel fılmler bulmakta seçıcıler bu yıl gerçekten zorlanmış, son gunlere dek lıstelennı tamamlamakta guçluk çekmışlermış Olsun, "genç" sinemayı, yenı akımlan, az film üreten ya da seslerını Batı dunyasında duyuramayan ulkelerın sınemalannı tanıma olanağı bulacağız Görduğumuz filmler uzerınde tar 41. SİNEMA ULUSLARARASICANNES FİLM SENLİĞİ SAMDOV1Ç / <s® KtM KİME DUM DUMA BEHtç AK YÖNETMENLERİN 15 GOMODOEN Cannes Hlm Şenltğı'nın Yönetmenlenn 15 Günü adlı bölümündekı yapıtlarrJan bın de Ingılız yönetmen Terence Davıes'ın "Uzak Sesler, 0lü Doğa (Dıstant Votces Stıll Lıves) adlı filmı Fılmde Sally Davıes, Susan Flanagan ve Nathan VValsh adlı çocuk oyuncular önemli rollen payiaşıyorlar tışmaya, duşunmeye ve yazmaya geçen vıla oranla bıraz daha fazla zaman ayırabıleceğız ya Bır sınema şenlığı ıçın onemlı olan da bu 9 değıl mı Meraklıları, Cannes'da bu yıl, otuzu aşkın ulke sınemasının son orneklennı ızleyebılecekler. Evet, s^öz konusu sönukluğu fazlasıyla buyutmek de yanlış olacak lşce, yanşmalı ana bölumde, Andre Del\aux, Peter Greenaway, Krzysztof Kieslowski, Manoel de Olıveira, Carios Saura, Fernando Solanas. Istvan Szabo ya da Margarethe von Trolla gıbı, özgun sanatçı kışılıklenyle tanınmış vonetmenlerın yenı yapıtlan da yer alı yor Clint Eastwood da "Altın Palmıye" ıçın yarışacak Meslektaşı Robert Redford'un fılmı "Milagro" ıse yarışma dışı olarak sunulacak Şenlık bır Fransız fılmıyle, Luc Besson'un "Enginkrin Mavisi" (Le Grand Bleu) adlı çalışması ıle açıldı ttalyan sınemasının suskunluğunun vanı sıra, geçen vıl Maurice Pialal ıle "Altın Palmiye" kazanan Fransız sınemasının da "Croısetle'te pek buyuk bır gurultu koparması beklenmıyor Yanşmalı bolume katılan ıkı Fransız filmınden ılkı, Francıs Girod'nun "Sanatın Çocukluğu" (L'Enfance de L'art) İkıncısı ıse bır ılk film (evet, on ıkı gun boyu ılk filmlerden kurtuluş yok)° Claire Denis ımzasını taşıvan "Chocolat" başanb, yer yer şaşırtıcı, ama etkıleyıcı, ızleyıcısını kendısıne bağlayabılen, alışılmışın dışında bır Fransız filmı Içtencı bır bakış, zaman zaman genye çekılerek olaylara nesnel olarak yaklaşma çabasıyla koşut olarak nefes alabılıyor Izlenımcı bır tablo çızme ıçgudusu, gerçeklerın tum çarpıcılığı ve ıığlığı ıçınde \enlmesim engellemıyor Daha once, Rivelle, Gavras, VVenders ve Jarmush gıbı yönetmenlerın asıstanı olarak çalışan Claire Denıs, anlattıklarıyla çok lyı uyum sağlayan temız ve duru bır sınema dılını başanyla gelıştırmış Fılmın senaryosu kendı ozyaşamından ızler de taşıyor 1950'lı yıllarda, ozgurluğune kavuşmak uzere olan bır ^frıka ulkesınde, Kamerun'dayız BK kasabada, doğanın ortasında yaşayan Fransız subayının kuçuk kızı çevresını anlamaya çalışıyor Genç ve guzel annesı vakışıklı zencı hızmetçıve gıderek artan bır yakınlık mı duymakta acaba 1 Hayjr, film bıldığımız bır konuyu, zencı erkeğın cınsel çekıcılıgıne dayanamayan beyaz kadının temasını ışlemeyecek, ınsanların bu kapalı çe\rede, bu ozel koşullar ıçınde nasıl yaşadıkiarını anlatacak Zencı " b o > " un nasıl gururlu bır kışı olduğunu goreceğız Bır uçak arızası sonucu e\lerınde haftalar boyu konuk edılen beş altı Fransızın bazı davranışlannda sımgelenen ırkçılığın ve somurgecılığın gunluk olaylara nasıl yansıdığını goreceğız Sıyah ınsanlar ıçın ozgurluğun nasıl yaşamsal ve kaçınılmaz olduğunun altı kısa bırkaç planla etkı lı bıçımde gozler onune senlecek 'Kuçuk kız, vıllar sonra donduğu Afrıka'da anılarını tazeleyecek \e bır sonuca varamayacak Genç Fransız sınemasının ıkı orneğını de "Belirii Bir Bakış" (Un Certaın Regard) yan bolumunun yırmı filmden oluşan lıstesınde buİuyoruz Bernard Cobn, "Natalia"da, son dunya savaşı sırasında sınema oyuncusu olmak ısteyen \e bu amacına ulaşmak ıçın Yahudı olduğunu yadsımaya ve saklamaya dek varan bır hırsla o gunun zor koşulları ıçınde kendıne bır \o\ arayan, bır yonetmene âşık olan, ama sonunda kımsenın kendısını Gestapo'nun elınden kurtaramadığı genç bır kızın, Natalıa'nın övkusunu anlatıyor Sınema eleştırmenı olan Bernard Cohn bu filmınde yer yer "Son Metro"yu, konusunu Tnıffaut'nunkıne karşıt bır çızgı uzerınde ışlerken anımsatıyor "Natalia"da bır ılk film Bu bölumdekı ıkıncı Fransız filmı de genç bır yonetmenın, ıkıncı yapı tıhı gerçekleştıren Jeanne Labrune'un "De Sable el de Sang" (Kumdan ve Kandan) adlı yapıtı Sami Frey, Andre Dussolier ve Maria Casares gıbı başanlı oyuncuların omuzladığı bu ılgınç çalışma, boğa gureşı, aşk ve olum temaları çevresınde yaşanan bunalımları ışlerken ınsanlar arasındakı ılışkılerın gızemını başanyla duyumsatabılıyor Bu ıkı film de "Eleştirmenlerin Haflası"na aday olan 22 ılk ya da ıkıncı Fransız fılmı arasında yer alıyordu Beğendığımız, ancak bırden fazla Fransız fılmı seçmemek polıtıkası nedenıyle >edı ısımlık lıstemızde yer bulamadığımız yapıtlardı Omer Kavur'un "Gece Yolculugu" ıle katılacağı 11 "BeHrli Bir Bakış" bolumunun bu yılkı başka bır ozellığı de, kamera arkasına geçen ıkı tanınmış aktorun ılk fılmlerını programlaması Bu ıkı oyuncu, Bob Hoskins ıle Max \on Syd<m... Ilk fılmlerın tumunu "Genç Sinema" tarumı altında toplamak kuşkusuz olanaksız P İ K N İ K PtYALE MADRA HIZLI GAZETECİ \E( DET $ POlANPlgMALARIfM YAPIIAV KAÇAKOUlCLARlıJ'PA PPNlZ EMEKCıJ'l'rl 'ff UAKKIfJl ALMİ TgHUKftMİ C'l OA gjeftyu YÂWNO ÇtZGİLİK KÂMİL MASARACI BİR İLK FİLM Fransız yönetmen Claire Oents, "Çıkolata" (Chocolat) adlı ılk fılmıyle şenlığın yanşmalı bölümunde Kamerunda geçen filmın başlıca oyuncuları arasında Françoıs Cluzet ve Cecıle Ducasse da yer alıyor Çıkolata" seyırcıyı kendıne bağlayabılen, alışılmışın dışında bır Fransız filmı SESAM'ın ve avukaîın dilekçeleri birsonuç vermedi Ozer'in filmi hâlâ gözaltında Muammer özer'ın "Kara Sevdalı Bulut" adlı fılmıne Guvenlik Şube Muduriuğu'nce el konulmuştu. SESAM'ın tçışlen Bakanlığı'na yolladığı, avukat Burhan Apaydın'ın Beyoğlu 3. Sulh Ceza Mahkemesı Hâkimlıği'ne verdığı dılekçeler durumu değıştırmedı. ŞENAY KALKAN "Kara Sevdalı Bulut" filmının Beyoğlu Emnıyet Amırhğı'nın deposunda "gozahV'nda tutulması sunıyor Ne Sınema Esen Sahıplen Meslek Bırlığı SESAM'ın Içışlerı Bakanlığı'na yolladığı ne de filmın yapımcısı Atilla Ozer'ın avukatı Burhan Apaydın'ın Beyoğlu 3 Sulh Ceza Mahkemesı Hâkimlıği'ne verdığı dılekçeler durumu değıştırdı Filmın negatıf ve pozjtıflerı 29 marttan bu yana Emnıyet Amırlığı'nın bır film ıçın hıç de uygun olmayan koşullannda tutuluyor Muammer Özer'ın yazıp yönettığı, başrollennı Zuhal Olcay, Haluk Bilgıner ve Şabika Tekand'ın oynadığı "Kara Sevdalı Bulut "a Sıneray'dakı stüdyo ışlemlerı tamamlandıktan sonra "yurtdışına kaçınlacak" ıhbarıyla Guvenlik Şube Muduriuğu'nce el konulmuştu Daha sonra da Beyoğlu 3 Sulh Ceza Mahkemesı'nde "izin almadan bir yabancı çalıştırmak" gerekçesıyle dava açılmıştı Dava 25 mayısta göruşulecek Filmın negatıf ve pozıtıfı en azından 25 mayısa kadar "gözaltında" kalacak. Bu süre ıçınde uygunsuz koşullar nedenıyle filmın bozulma oranı haylı yuksek Harcanan onca emek, mılyonlarca lıra (100 mılyon lıra) boşa gıdebıhr Bır sanat eserı yok olabılır. SESAM Yönetım Kurulu Başkanı Turker lnanoglu, "Biz de o nedenle lçisleri Bakanlığı'na bir dilekçe verdik. Fılmin dava sonuçlanana kadar Devlel Film Arşıvı'nde ya da SESAM'da saklanmasını ıstedik. Ama cevap alamadık" dıyor Filmın yapımcısı Atilla Ozer'ın avukatlığıru üstlenen Bnrhan Apaydın ıse "Kara Sevdalı Bnluf'un negatıf ve pozıtıfının adlı emanete alınmasmı, Anayasa'nın 27. maddesınde yer alan "sanat humyeti"nın çığnenmesı olarak nıtelıyor "Açılan dava, filmin çekiminden once Kullur ve Tunzm Bakanlıgı'ndan izın alınmadığı nedenine dayandırılarak, muvekkılıme TCK'nın 526/1 maddesının uygulanması ıstenmiştir. Bu madde 'Selahıyattar mercılerın emırlerıne ıtaatsızlık' eylcmlerinin cezalandınlmasına ılışkındır. Oysa Kultur ve Turizm Bakaniığı, 'film çekımlennde yönetmelık hukumienne aykın hareket edılmesı' halinde sadece 'film çalışmalarını durdurur ve çekım ıznını ıptal' edebilir. Bunun dışında TCK'nın 526. maddesinin uygulanmasının olanağı yoktur. Kultur ve Tunzm Bakanlıgı, yonetmeliğe aykın hareket son bulunca >eya aykın hareket duzelınce film çalışmalarına engel olan karan kaldınp iptal ettiği çekım ızninin yerine yenisinı verir." Burhan Apaydın, ortada bır suç bulunmadığma dıkkat çekerek, "TCK'nın 36. maddesine gore bir musadere de soz konusu olamaz" dıyor "Kaldı ki TCK'nın 36. rnaddesinın olaya uygulanması mumkun degildir. Zira bu madde, suçun ışlenmesinde kullanılan araç veya eşyanın zapt ve musaderesını kapsamına almıştır. Film çekımlennde yönetmelık hukumlenne aykırı hareket ıle suç oluşturan eylemın ne olduğunu bırbırınden ayırmak gerekir. Zapt edılecek veya musadere olunacak araç ve eşya, suçun ışlenmesinde vasıta olan maddedir. Sanık suçu bununia ışlemıştir veya bu maddenin kendisınde bulunuşu ıle suç oluşmuştur. Yonetmelik hukmunde, Kultur ve Tunzm Bakanlıgı'ndan izın alıp almamak şahsı bır eylem oluşturmaktadır. Filnvn negatif ve pozitifi bu eylemin dışında kalmaktadır." Burhan Apaydın, her filmın, ulkerun sanat ve kultur yaşamında onemlı bır rol oynayan ve gelecek kuşaklara kalan bır servet olduğunu, sanat eserlennın yasaklandıgı veya yok edıldığı devıre tarıhte Ortaçağ denıldığıne dıkkat çekerek, "Turkiye'yi geri çağlara dogru itmeye kimsenin hakkı olmadıgını" vurguluyor Ve 2 5 1988 tanhınde 1988/491 dosya numaralı bır dılekçeyle Beyoğlu 3 Sulh Ceza Mahkemesı Hâkımlığı'nden "dunışma gunu beklenmeksizin inceleme yapılarak karar verılmesini" dtleyerek, filmın de "duruşma sonunda verilecek karara kadar saklamak uzere yeddıemin sıfatıyla muvekkili Atilla Ozer'e leslimine karar verilmesını talep ve n c a " edıyor TARİHTE BUGÜN MIMTAZ Komya 13 Mayıs TURKÇE DEVLET Û/L/.. Si/GUH, TUG.KÇEYf OfU BULUUAN AAJADOLU S£LÇUKLUDEVLET1NE YEMıLGtYE aĞ&47~M/Ç, & KeYKAVUS'UN OĞLU ALAEOD'M SlYAi/UÇ'U (CtM&t P'YE DE ANILIR.\ TAHTA GEÇıfZMıŞTl. ELE GBÇt&DlĞı KCNYA'oA, VE.ZI/Z OLAGAK BlR FER.MAM A A RESMÎ t>/L rAPM/ŞTt PIYOE.DU"BUGUMOE/V SOMRA, 8AŞK4 PıL AK1CAK, BU OURUM 2O GLIK1 SUHEB/LECEKTt.. 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet 13 Mayıs 1938 lısanlarında \azılmış laıılı kıtablarını ılmı bır şekılde tasnıf eıınek uzere teşekkul eden hevet ınesaısıne devaııı eımektedır Heyet, Sulevınanıve kııtııphanesındekı bııtıın larıh kııaplarmı tasnıf ederek herbırının muhtevnatı hakkmda fişler hazırlaımştır Bu fişler ı/erıde kutuphanedekı eserlerden 1938198S mehaz olara* ıstıjade etnıek ıste\eceklerın çok ışıne \aravataktır Tasnıf he\ etı şımdı de Faııhdekı Mıller kutuphanesmde nıeşgııl olmak tadır Istanbul kııtuphanelerınde fışlerı hazırlanması lazını gelen tarıhe daır kuapların 20 bın cıldden oldue,u tahmııı edılmek tedır İspanyuda feci bombardunanlar Londra 12 (Hususi) Frankıst tavvarelerı bugun Barselon'u tkı defa bombardıman elmışlerdır Bombardıman netıcesınde 46 kışı olmuş, 50 kışı yaralanımştır Frankıst tayyafelen bılahare Valensıya'vı da bombardıman elmışlerdır. Orada da 22 kışı olmuş, 80 kışı yaralanımştır Jarih kitaplarmın ümi tasnifi Istanbul k ııtuphanelerınde bulunan muhıelıj şark T.C. ECEABAT KADASTRO MAHKEMESI Sayı Esas no 1986/89 Karar no 1988/33 Davacı Melahaı Kalafatoğlu (Turker) tarafından, davalı Havva Durmaz ve arkadasları aleyhıne açılan kadastro lespıtıne ıtıraz da vasının yapılan duruşması sonunda Davalı Havva Durmaz adına yapılan aramalara rağmen adına leb lıgat yapılamadığı gıbı adresı de lespu edılenudığınden, Eceabal ıl vesı, Kılılbahır köyunde kaın 885 nolu par^el savılı tasınmazla ılgılı olarak açılan davanın kabulunc, nızalı taşınmazın tamamının davacı lehıne tapuya tescılıne karar venldığınden, kararın yavımlandıgı tanhıen ıtıbaren 15 gun ıçınde temyu edılmedığı takdırde karaıın kesınleşeceğı ılanen leblığ olunur Basın 18659 İLAN ALİAĞA İCRA HUKUK HÂKİMLİĞİ'NDEN Da\acı Nazıf Ketanı ve Ayhan Gultekın tarafından davalı Azız Sıvahgul \e Ramazan Ka v ka alevhıne avılan ıstıhkak da\asının >a pılan vargılaması sonunda, Davalılardan Nazıf Ketanı mahkememızden \enlen 1 10 I98 7 ta rıhlı \e I986/52E I987/42K. savılı hukme (dava\a konu olan 34 TP 580 plaka sayılı aracın mulkıyeunın Avhan Gullekın e ai! ol duğu ve masraf ve vekalet ucretı ıle sorumlu tutulması \olunda) tem\ız elmış ve belırlenen sure ıçerısınde \eterlı masrafı karşılamanidsı se bebıyle ıslemının reddıne karar \enlmıştır Davalılardan Ramazan kaı^ka lum aramalara rağmen bulunama dığmdjn karar ve lemyız dılek^esı ve mahkememızden verılen 17 2 1988 ı.irıhlı ıııuulcrrık kararın loblıjı venııe kaım olıiıak uzere ılaıı oluııuı FİLM BOZULABİLİR Başlıca rollerını Haluk Bilgıner Şahıka Tekand ve Zuhal Olcay ın paylaştığı Kara Sevdalı Bulut un negatıf ve pozıtıfı davanın göruşuleceğı 25 mayısa kadar 'gozaltı nda kalacak Bu süre ıçınde uygunsuz koşullar yuzunden filmın bozulma olasılığı epey yuksek