Katalog

CUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER kılde doğrulanmıştır Fakat konuya bır başka açıdan da bakılabılır Acaba bu ış ekonomık bır zorlamayla mı olmaktadır, yoksa patent sıstemı kendı varlığı nedenıy le ekonomıye bır katkıda bulunmakta mıdır? Bu sorunun yanıtını vermek oldukça guçtur Karmaşık olarak bırbınne bağlı ıkı şey var ortada Daha genel anlamda şu sorunun yanıtı da bugun kesın olarak verılmış değıl Acaba ekonomık gelışme mı teknolojık ve bilimsel gehşmeyı zorlu >or, yoksa teknolojı ve bılım alanında yapılan araştırma ve gercekleştırılen buluşlar mı ekonomıyı gelıştırıyor'' Ortada bır zıncırleme tepkı olduğu kesın Denılebılır kı, karşılıklı olarak bır etkı tepkı surecı üe gelışme her ıkı yönde paralel olarak sağlanmaktadır Bu, mevcut ıstatıstıklerden ve bugüne kadar bu konuda yazılmış kıtaplardan ve açıklanmış görtşlerden çıkanlacak en gerçekçı göruştur Ashnda patent sıstemının ve patentın az gehşmış ulke ekonomılennı olumsuz yönde etkıledığını ıddıa etmek bıraz yanlıştır Çunku ortaya çıkan sakıncalar varsa, bunlar patent sıstemı ıcınden değıl dışından gehnektedır Gehşmış ülkelerde yapıldığı gıbı sıstem ıyı uygulanıp, uygulamada ortaya çıkan sakıncaları önleyıcı onlemler getırıhr ve bu onlemler gereğmce gözetıhrse, eleştırı konusu olan bırtakım ekonomık sakıncalar kolayca önlenebılmektedır tşte asıl yapılması gereken de budur yüfeseltmelenyle karşılayabılen, ürünün dışandan ahmını gerektıren ve bu dışahmla ülkedekı uygulamasına engel olunan, makul şartlarla başkalanna hsans hakkı sağlamayan patentler ıçın zorunlu hsans ıstenebılır Aynca herhangı bır patent, devletçe gereklı görulen durumlarda tazmmat karşıhğı ıstenıldığı gıbı kullanüabüir ve halkın çıkarlanna aykın duşen patent tescıllerı ıptal edılebılır kaydı da var Göruluyor kı, bır patentm gereğmce kullanıl maması durumunda ortaya çıkacak sakıncalan önleyıa bırtakım koşullar, bızzat patent yasalan ıçıne konulabümektedır 17 ŞUBAT 1988 Patent Sisteminin GeHşmekte Olan t i k e Ekooomilerine Etkileri GeUşmekte olan ulkelerde patent sisteminden olumlu yönde yararlanmanın en gerçekçi yollanndan biri, özel sektör endüstri kuruluşlan ıçerisinde araştırma ve gelıştirme (AG) faahyetlerının yaratılıp çoğaltılması ve yuksek duzeyde bir bilimsel ve teknolojık bilgi birikimı sağlanmasıdır. İLTER DÜLGE Yük. Elektronik Mühendisi En kısa tanımıyla patent, buluş yapan kışı veya kışüere devlet tarafından venîen bır tasarruf hakkı belgesıdır. Bu tasarnıf hakkı, ıcadı yapan dışında herkese bu konuda behrlı bır süre ıçın uretım, kullanım \e satış yasağı getırmektcdır na sunulması ıçın getınlmış bır sıstemdır. Nıtekım, bugun patent sözcuğünun tngılızcede kullanış ala nı bulmuş 810 değışık anlamı ıçensınde en az yansı (patency, patently gıbı) acıklık, beürlılık, herkese aıt olmak anlamlannı ıçermektedır Şımdı yukandakı kavramlann ışığı altında pa tentın gehşmekte olan ülke ekononulerı ıçındekı yennı konu alan belırh görüşlere bır bakalım Bılındığı gibı gehşmekte olan ulke ekonomılerınde büım ve teknolojı transfen kuçuk bır vuzde oranı ıçınde kahnaktadır Patentlenn, bu yüzde ıçındekı oranı ıse daha da küçuktur Teknolojı transfen ıçensınde, kıtaplar yoluyla elde edılen bügüer dışında doğrudan doğruya dışandan satın ahnan yenı urun, makıne ve teçhızatlar, bunlarla beraber gelen "knowhow" ve kışısel temaslardan edınılen bügıler var Demek kı, sadece patent sıstemını değıştırmek ya da bütünuyle ortadan kaldırmakla ekonomık alanda buyük bır de&şıklık yaratmak pek gerçekçi bır göruş değıl Ancak patentın gehşmış ulkeler dekı gerekçesıyle gelışmemış ulkelerdekı gerekçe sı arasında bızzat gehşmışhk tarumından kaynak lanan bazı farkhhklar olduğu da açıktır Patent sıstemının gehşmış ülkelerde var oluş gerekçesını yetennce yenne getırdığı ve kendını ıspat ladığı rahatça ıddıa edüebdır Patentın buluşu teşvık edıa olması, buluş yapanı buluş alaruna yöneltme olanağmı, bu buluşun bır an önce pratık alana aktanlmasını ve bu uygulama ıçın gerekh yatınmın rahatça ve gıivenlı bır şekılde yapılmasını sağlama gerekçesı, bugun su götürmez bır şew • PENCERE Hanfendi Bir El Atsa... "Hanfendı sanatçımız Bülent Ersoy" Türkıye'nın "Fırst Lady"sı "Semra özal Hanfendı"ntn yakın ılgısı, hımayesı ve gozetımı altında sahneye çıkabıldı Demokrasımız adına ne guzel bır adım! • 12 Eylul dönemınde "BulentHanfendı"ntn ıcrayı sanat eylemesı yasaklanmıştı Neden? Bu soruya kımse doğru dürüst yanrt veremıyor Sayın Ersoy, bundan altı yedı yıl önce erkeklıkten kadınltğa transfer ederken gazetelerde yayımlar yapılmış "Kadın mı, srkBk mu" sorulan yoğunlaşmış tartışma öyle büyümüş kı "mıllı menfaattenmızı haleldar edecek" düzeye tırmanmış, tepeden venlen bır emırle "eşsız sanatçımız"a yasak konmuş, hukuk mukuk, yasa masa, kanun manun çığnenmış Bereket versın ANAP. ıkDdara geçtı de stviMeşük, Turgut Bey Basbakan, Semra Hanım "Türkıye'nın Fırst Lady"sı yanı "başkadın ofendısı" oldu, "Türk Kadınını Guçlendırme Vakfı"n\ kurarak çevresıne "Paparya/ar"ını topladı Bülent Ersoy da bır papatya değıl mı? Gerçı gazetelerın yazdıklarına bakılırsa, Sayın Ersoy "papatya" değıl "zakkum" ımış, ama bunlar dedıkodudur, en sonunda hak yennı bulmuştur, alaturka musıkımızın medarı ıttıharı Bülent Hanımefendı sahnelere döndu, haksız, dayanaksız, kanunsuz, antıdemokratık yasak kaldırıldı "Hanrend/"nın sahneye çıktığı ılk gün, Semra Hanım koskocaman bır buket yollamış, Sayın Ersoy'un tuvaletı de kıpkırmızı ımış, Sayın özal'ın çıçeklerı de • Semra Hanımı kutlarım hukuk devletıne, hukukun üstünlüğüne, demokrasıye bu hızmetınden ötürü kendısıne şükran borçluyuz, maşallah tuttuğunu da koparıyor Acaba şu 1402'lıkler sorununa da bır el atamaz mı? Bılındığı gıbı 12 Eylul dönemınde nıce bılım adamı, profesör, doçent sanatçı, öğretmen, memur tepeden ınme emırle sorgusuz sualsız ışınden uzaklaştınldı "Fırst Lady"m\z "Papatyalann Sultanı" ve ülkemızın en etkılı kadını Semra Hanım bu soruna da eğılse 1402'lıkler dıye anılan kışılere yap'lan haksızlığı onarmak ıçın basta sevgılı eşı Turgut Beyı uyarsa, karşısında her zaman el pençe drvan duran ANAP'lılara gereken emırlerı verse, demokrası yolunda görkemlı bır adım daha atmış olmaz mıyız? 1402'lık bır profesör dostum var, uluslararası degerde bılım adamtdır, tıp fakultesınden 12 Eytül dönemınde atılmıştır haksızlığa karşı savaşımını sürdürüyor, ama yıllardan ben o mahkeme senın bu mahkeme benım, derdıne bır türlü derman bulamıyor, görevıne dönemıyor Ona dedım kı Sayın Profesör, ben çözümü buldum Aman söyle1 Sen de Bülent Ersoy gıbı Londra'ya gıt, cınsıyetını değıştırmek ıçın amelıyat ol1 Önce kıyamet kopar, basın fotoğraflarını basar, erkek mısın kadın mısın tartışması başlar, kamunun malı olursun, herkes sana ılgı duymaya başlar, Semra Hanfendı de ışe el atar Yasak kaldınlınca kıpkırmızı bır tuvalet gıyer, ünıversıtedekı görevıne dönersın, ılk derste Başbakanın eşının çıçeklerını kürsüde bulursun • Işadamları cumhunyetıne donen bızım toplumda artık bütün deöer ölçülerı bırbınne karıştı, alt üst oldu, mutlu azınlık para bollugundan çıldırdı, halkın büyük kesımı de geçım sıkıntısından oynatacak Cumhurbaşkanı Sayın Evren, Ooğu gezısınde yedı çocuklu bır koyluye Öfkelenmış Bu kadar çocuğu neden yaptın'* Koylü "Geç kaldın Paşam" demış, "Sen daha evvel gelseydın, bu kadar çocuk yapmazdım " Vallahı ınsan saşıp kalryor, halkımızın çocuk yapıp yapmaması bıle pasaların erken ya da geç gelmesıne bağlı Bılmem kı bu durumda demokrası ne zaman gelecek? Patent, bilgi kaynağı olarak yeterli değil Gehşmekte olan ulkelerde yukanda açıklanan nedenlerle patent sıstemını kaldırmak ve bu yoldan sakıncalan önlemek pek geçerlı olmamaktadır Aynca ıstenen butun bılgılenn mevcut patent yayınlan kanahyla elde edılebıleceğını sanmak da yanlıştır Her şeyden önce patentler, bır ıcadın nasıl ımal edıleceğı, uygulanacağı ya da kullanılacağı hakkında tam bılgı veren kaynaklar olmaktan uzaktırlar Bu bılgılenn en önemlı kısmı meslek sırrı olarak gızlıdır Genelhkle patentlere bağlı hsans anlaşmalanyla bırhkte kolaylıkla sağlanabılen bu bılgılerı, patent hakkı kaldırıldığında patent dışsatımı yapan kunıluşlar vermekten kaçınacaklar dır Ülke ıçensınde de bunlan kendı gucümuzle sağlayacak olanaklar yaratılmadıkça, sakıncalanna karşın patent sıstemını tek çıkar yol olarak kabullenmek zonınluluğu vardır Bu olanaklan sağlamak bır yandan ekonomı nın guçlenmesı, bır yandan da arasürma ve gehştırme (AG) ortammın yaratıhp gereğınce beslenmesıne bağlıdır Gehşmekte olan ulkelerde patent sisteminden olumlu yönde yararlanmanın en gerçekçi yollanndan bırı, özel sektör endüstn kuruluşlan ıçensınde araştırma ve gehstırme (AG) faalıyetlennın yaratılıp çoğalöhnası ve yuksek duzeyde bır bıhmsel ve teknolojık bılgı bınkımı sağlanmasıdır Patent, gizli degil açıktır Genel ölçütler Patentın bütun dunya ülkelennde geçerlı olan bazı önemlı ölçutlerı (knterlen) vardır 1 lcat, mutlaka pratığe uygulanabıkr bır nıtehkte olmalıdır 2 tcadın hıç değılse belırh bır kısmı ya da tamamı mutlaka yenı ve daha önceden herhangı bır yerde açıklanmamış ve herhangı bır kışı tarafından bılınmeyen nıtelıkte olmalıdır 3 lcat, mantık yoluyla ve bıhnen kuramlar yardımıyla yapılabılecek çözum ve ışlemlere aıt olmamalıdır 4 tcat, genel ahlak kurallarına, ınsan sağlığına ve guvenhğıne zarar verecek bır nıtelık taşımamalıdu 5 lcat, büım alanında önceden bdınen buiakım kuram, yöntem ve maddelenn bır araya getınlmesınden meydana gelen yenı bır bıleşım olmamah veya böyle ıse bu bır araya getırümış maddeler ve kuramlar ıçensınde mutlaka bır yenilık bulunmahdır Patent, halk arasında yerleşmış yanbş yargının tam tersıne bır buluşun gızlenmesı ıçın değü, o buluşun açıklanması ve bır an önce herkesın yararı Zonınlu lisans ve iptal Bu ekonomık sakıncaların başında ulkeye dışa ndan alınmış olan bır patentın ya hıç ya da gereğınce kullanılmamış olması gelır Bu nedenle hemen butun ulkelenn ve özelhkle gebşmekte olanlann patent yasalarında kullanıhnayan patentler ıçm özel koşullar bulunmaktadır Örnek olarak Hındıstan'da "zorunlu hsans" olarak tanımlanan bu koşullardan yararlanarak bır patentın hangı durumlarda kullanılmamış sayıldığını görelım Hındıstan'dakı uygulamada şu koşullar var Tesalınden ıtıbaren uç yıl geçmesıne karşın, tam anlamıyla tıcan amaçlar ıçın kullanılmayan, ge rekçesız olarak en çok yararlanma yoluna gıdılmeyen, mevcut talebı karşdayamayan ya da fıyat ARADA BIR SACİT SOMEL Emekli Elçi EGİTDER'i DESTEKLİYORUZ 1234567Ali Bozkurt Cemil Çakır Feyzullah Ertuğrul Kenan Keleş Bınalı Seferoğlu Zekı Löker Mustafa Merıç TürkYunan Dostluğu... Sayın Özal, Davos'a grtmeden önce verdığı bır demeçte "llk aşamada Papandreu ıle çözebıleceğımız soruntardan bırı Istanbullu Rumlann Azendıncı önlemlerie yenıden Türkıyeye yerleşmelennı sağlamaktır" demış Davosta da, kendı deyımvyie bır jest yaparak Yunan uyruklulann Türkıye'dekı varlıklannı bkske eden tararnameyı kaldıracağını bıldırmıştı Anladığımıza g6re, Sayın özal bu udünlen Turk Yunan dostluğu uğruna vermektedır Türk Yunan dostluğu bıze Ataturk'ten kalan bır mırastır Türtaye'de bu dostluğun eskı günlennı hatıriayıp da özlemını duymayan kımse yoktur Bu dostluk dolayıstyla Ikıncı Dunya Savaşı'nda Türk halkı karne ıle ekmek yerken buğdayımızın bır kısmı Yunan halkına göndenlmış Yunan çocuklanna da süreklı olarak gıda yardımı yapılmıştır Daha sonra, Yunanlılan gücendırebıleceğı duşüncesryie Istanbul'un tethının 500 yrtdönümunün kutlanfnasından vazgeçılmıstır Keza, Halıde Edıp Adrvari ın ingHizce olarak dışanda yayımlanan Bağımstzlık Savaşı Anılan' kendı anlatımına göre ıçenğı Türk halkının duygularını olumsuz yönde etkıleyebılecegı duşuncesıyle Turkıye'de Turkçe olarak aynen yayımtanmamtştır (1) Bugün de okul krtaplanmızda, Yunanlılar aleyhıne tahnk edıcı bır ıbare bulmak olanak dışıdır Bunlar dostluğumuzdakı ıctenltgm belırtılendır Fakat bır ülkenın öbür bır ülkeye dostluk ıçın dahı olsa karşılıksız ödün vermesı alışılanın dışında bır harekettır Uluslar kendı çıkarlarını torumada trtız ve bencıl davranmakta, hatta "hak ve nasafet" (insaf dogruluk) kurallannı bıte bır yanartebtlmektedırterömeğın ChurchıH ikjncı Dunya Savaşı esnasında, Ingılıztern etlenne geçen bazı Franstz eşyasmı tade etmesı gerekırken elınde tutmuş müzakerelerde koz olarak kullanmak ıstemıştır Sayın özal, Türkıye'dekı Yunan varlığını serbest bırakmayı düsünmekte ıdıyse (kı duşündüğunu gerçeklestırdı bıle), bu kozu havayı yumuşatma umudu ıle ekien çıkartmayıp Yunanlılarla müzakBreierde kullanması kuşkusuz daha yennde olurdu (Yazık, bunu da harcadı) Bu konuda henuz sekız yıl önce Turkıye ıle Yunanıstan arasında cereyan eden ve Sayın Özal'a ıbret olması gereken bır olayın gozden kaçmldığı anlaşılmaktadır Bılındığı gıbı Yunanıstan'ın, NATty ya dönmesıne ızın bızım elımızde bır muzakere kozu olarak muhafaza edılmekte ıken, 12 Eylul'den sonra Sayın Evren bu kozu kımseye danışmadan ve karşılığında hıçbır ödün sağlamadan Yunanlılara hedıye etmış, bundan sonra da Yunanıstan ıle ılışkılenmızın en çetın devresı baslamıştır Gercekten, bu koz elımızden çıkanldıktan sonra Yunanıstan daha uzlaşmaz bır tavır almış karasulannı 12 mıle çıkartmaya kalkmıştır Bunun üzenne Amenka Dışışten Bakanı Haıg Papandreu ya Ama bakın, Türkler sızın NATO ya gıımenızı boykot etmedıler' deyınce ae Papandreu, "O kendılennın bıleceğı ış' dıyebılmıştır Sayın Ozal'ın bunu unutmaması gerekırdı Saym özal ın Davos'a gıdışt Batı Trakya'dakı Türklere yapılan baskıların dayanılmaz bır hal aldığı bır zamana rastlamıştır Irkdaslanmızın dovülduğu, mallarının ellennden alındığı demeklennın kapatıkjığı bır zamanda, Papandreu ıle buluşan Sayın Ozal ın ılk ışı bu baskılann durdurulmasını Yunan Başoakanı'ndan ıstemek olmalıydı Papandreu nun suztenne göre Batı Trakya konusu Davos takı görüşmelerde bır aralık 9öz konusu edılmış Başbakanımız bu konu ıle ılgılı olarak, Aramızı bozmak ısteyenler' var demıştır Aramızı bozmak ısteyenler kımlerdır^ Batı Trakya'da yaşayan Turkler mı? Sayın özal ın gercekten bu sdzlerı sartederek konuyu kapattığı doğru ıse bu cok uzücüdür Yunanıstan ıle göruşmelere baslanabılmesı ıçm yaratılması gereken yumuşak hava, Yunan varlığının serbest bırakılmasıyla değıl Papandreu'nun ıyı nıyetıyte ve Türk aleyhtarlığından vazgeçmesıyle mümkün otabılır Batı Trakyadakı baskıya yukanda degınmıstık Turk duşmanlığı bugün Yunan televızyonunun ana teması halıne getınlmıştır Tedhış yuvalan hem Yunanıstan da hem Güney Kıbns'ta kolayca bannak bulabılmektedır Okul kıtaplannın önyargılardan annması hakkmdakı 1952 anlaşmasma karşın, Yunan okul kıtaplarındakı önyargılar bugune değın sürdürülegelmıştır Daha bundan bır ay önce Türk sınınndakı Yunan askerlerıne 'Sız üstün ırksınız 19201922 olaylan sadece bır (Arkası 13 Sayfada) tarafından kurulan Eğitımciler Derneğı'nı (EĞITDER) bız aşağıda ısımlerı bulunan öğretmenler coşku, kıvanç ve ıçtenlıkle destekler, başarılar dılerız. Gültekin Gazloğlu, Kemal Uzun, Ayhan Kutlay, Tekin Üstün, Bayram Ayaz, Ömer Aslan, Aydın Yeşilyurt, Celal Bağoğlu, Mehmet Yalçın, İhsan Kapusuz, Yaşar Ategündüz, Hakkı Balta, Durdu Cevher, Nevzat Teker, Abdullah Birol, Mustafa Duzgun, İsmet özdemir, Cemal Saygılı, Ali Kemal Yaylı, Kâzım Budak, Muslüm Özturk, Haydar Oflu, Dursun Belge, Şehmuz Dit, Feyyaz Ekmen, Hasan Gürkan, Behzat Baskin, Kemal Köksal, Bedirnan Epözdemir, İbrahim Gıilşen, Ramazan Aytekin, Kenan İlhan, Nurettin Burhan, Enver Karagöz, Yüksel Er, Suleyman Üstün, Sami Silah, Semra Aslan ve İbrahim Sevimli. ÇAĞOAŞ YAYINLARI Nadir Nadi VEEAT ve TEŞEKKÜR Kıymetli varhğımız TMMOB METALURJt MÜHENDİSLERİ ODASI GENEL KURUL DUYURUSU Metalurjı Mühendıslen Odası'nın 15 dönem Genel Kurul toplan tısı 20 Şubat 1988 tarıhınde saat 10 OO'da TMMOB toplanlı salonunda (Konur Sok 4/3 Kızılay/Ankara) çogunlukla toplanacaktır Çoğunluk sağlanamaz ıse Genel Kurul 27 Şubat 1988 Cumartesı günü Dost Kıtabevı'nde (Konur Sok No 4 Kızılay/Ankara) saat 10 OO'da çoğunluk aranmaksızın çabjmalanna başlayacaktır 1 gun günde nun "seçıralere" kadar olan bölümu tamamlanacak, seçımler 28 Şubat 1988 Pazar günü saat 9 0017 00 saatlen arasında TMMOB Metalurjı Mühendıslen Odası'nda (Konur Sok 4/3 Kızıla>/Anka ra) yapılacakln GÜNDEM1 Açıhş 2 Başkanlık dıvanı seçımı 3 Açılış konuşmaları 4 Komısyon seçımlerı 5 15 dönem çalışma rapom, malı rapor ve denetleme kurulu ra porlarının okunması ve tartışılması 6 Yönetım ve denetlerae kurullarının aklanması 7 Komısyon raporlannın göruşülmesı 8 Dılek ve önenler 9 Adayların belırlenmesı 10 Seçımler R. KEMAL ACEHAN'ı kaybettik. Cenazesi 16.2.1988 Salı gunu Çubuklu'da toprağa verildi. Acıh gunümüzde bizleri yalnız bırakmayan tum dost ve akrabalarımıza teşekkur ederız. AİLESİ ANBA TUR ÇEŞME, KL'ŞADASI, BODRUM, MARMARİS MERKEZLERİ VE OTOBUS TURLARI İÇİN PROFESVONEL (İNGİLİZCE) TURİST REHBERİ ARANIYOR 1 Mayıs31 Ekım tanhlen arasında, kontrath olarak, dolgun ucret ve ek gelırle çahştırılacak olan elemanlara kalacak yer Anba Tur'ca sağlanacaktır Lutfen aşağıdakı telefon numaralan kanalı>la ılışkı kurunuz Izmır (51) 144900 Kuşadası (6361) 12603 Dostum Mozart \eşeıı, hoşgorulu, dauna nıtnser, <,o(.uk ruhlu \fozart'ın ustun ^ ^ ^ ^ \aratıcılığı, huzunle umudu ^^^^^^^^>^ bırleşnren dehasım, \adır m ^^^^B^^^^ \adı'mn ıçıen, latlı tarlı, ama M § ^ ^ ^ ^ ^ ^ V abarimasız anlatışım ıçımıze / ^ ^ ^ ^ ^ R V ^ ^ ^ F sındırerek ee,er değılsenız ^V / ^ ^ ^ 2 K T # sız de bır ' Mozan doslu ^ jî^f o!u(.üksınız denz ^^^"^" / Çagdaş Vav.nlar, ° ' Turko^agı Cad 19 41 Cağaloğlu IST^NBLL 4 1 5 0 l İ r a k m '<""*> 'Değerli İstanbullular, BIR GARANT1 DAHA... yenilendi Talat Paşa CaddesıNo 2 6 5 Gultepe 1STANBUL Bu sabah yepyenı bırheyecanla başladık ışe Şubemız sızler için yenilendi. Gultepe Garanti yenilenen bmasında, çağdaş bankacıhk anlayışı ve üen hizmeı teknolojısiyle çahşmaya devam ediyor. Yenilenen bırcoşkuyla, çahşanlannın her zaman ıçten, her zaman gulumseyen dostyuzleriyle... Bugun hepinızı Cultepe Garanti'ye davet ediyomz Bugun ve her gun, ortak bır mutluluğu ve guveni paylaşmak ıçm .'' CELAL AKGUL Gultepe Şube Muduru GARANTİ BANKASI