Katalog

CUMHURIYET/10 HAVA DURUMU leleorolofi Gene! Mudüruğu nden al nan bigıye gore yurdun «ıray tesımlen oarça çok buhıOu Karadene tayıbrı yağmurfcı Marmaa ile yurdun ıç kesmilen satah saafemde yw yer yoğun dmafc uare s s i * 0 « yder az bulutkı ve açık gecece*. H f l * SICAKU& Tum yurtta Dıraz artecak RUZGAR Gune» * t»t yunlerden hafif ara sıra orta kuv««Ite yutiijr' lMKyl«Kmlermdelawveli olarak esecaı Oe mztenmi2Oe rujgâr ktte vc kxtetan 35 Mar mata « KarabenuDe M kuvvetnde saatte 1021 Marrora ve Karadenız'de 29 40 öenc m iı h jia esecek DENIZ Muted Marmara w Karadenız kaba daigal oacak Dagayuk seMıfr 0515n Matmara « KarMenr'oe 2 J nacak Van Botu iĞe \aa parçal w çok t>u utkı geçecek Ruzgâr m,pev m ööruş uzaKl $ı K) Km Marmaraöa sıs ve tatı jwterden hafif arasıra orta kuvvette esecek Gol k u a * dalgaıı ola amnda 1 km n n alt nda bu u caK Goruş uzakl ğ 10 km doay rtda bukjnacak Adana Adyaman Atyon Agn Ankara Artalcya Antalya Aydn Balkes. Bılec* A 18" 8°D!yart>alor A 7° 1° Manısa S 6° 4° K Mara$ 7" ^Edırne S 5° 5° Mersm A 10° 1°Erortcan S 2° 1O°Muğta A r 5" Erajnjm S B*7» tsioşehıı S 5" 4° Muş 7» 4° Gaaamep S 10° fNcğite A 13° 9°&resun t 9° 6°Orau A 15° 6° Gumuşlıane B 4" 0°Rue 3° "° Samsun 3° 3° Sırt '2° (nsparta 9° 3°Smop " ™ VMsönbu 11° 1" Sıvas 6° 1° Izmır 3° 4° Kars 3° 3° Kastamonu B 2° 6° Tuncet 3° 3° Kayser 6P 1° Uşak 7° 1° Kıriaafel! 3° 3° Van 8° 3°Konya 6° 2° Yozgat 3° 3°Ktıtahya 8° 3° ZongiiMak 8° 1°Malatya HABERLERÎN DEVAMI TURKIYE DE BUGUN A 9° A 8° A 19° A 9° S 2° S 0° V 8° Y 9° 9° 0* 5° 9° 0° 5° 9° 5° 7" 5° 21 ARALIK 1988 DÛNYA'DA BUGÜN Amstertam Amman Aund BaOdat Barcetona Basel Belgrat Bertn Bonn Bnıksel Budapeşte Cenem Y A A A B B K 8° 23° 12° 24° 15° 8° J° Len ngrad Lonaa Madnd Mıljic K 0° Y 8° B 12° B 9° A 13° K 0° B 6° 8 2° B 2° B 10° K 1° 12° 8° 23° 16° 15° 2° 12° 3° 2° 7= POLJTIKA VE OTESI MEHMED KEMAL Wle; Y 6° Monneaı MosMna A 6° 1° Y 9° 6° Bmgöı 6<ths Bolu Bursa Çanakiale Çonım Deıızi c « u S 8° 3° Y 10° 7° S 3° 4° A 2° 4 ° S *•6° 5°4° Y 6° 4° r.( Cezayır y Gıme Üdde Dubayı Frankfurt Heisınto Kahre Kopenhag B T Koln leftosa B B B A A B A B A 7° 8° 20° 26° 25C 8° 18° 3° 11° O A ac * B tnjiuftj r kan S ssl Y Y 5 A 18° B Y Şam A Te Avıv Y Tünus Y Vansova K Venedk B B V yana Wash nçton B Zurh B Munıh New York Oslo Pars Prag Rıyad Rora Sofya Aslan Yeleli Şair... Namık Kemal Ba*ı'da görduğu bOtun sanat ürünlennı denıyordu Roman, öykü, destan, pıyes, anı, tarıh Ne gördüyse, ne öğrendıyse hepsmoen örnekler vardı Gedıkpaşa'dakı Güllu Agop Tıyatrosu nda Vatan Yahut Sılıstre' oyununu görenler coşmuşlar, sokağa fırlamışlar, Ibret Gazetesı önüne gelerek, "Namık Kemal'ı görmek ıstıyoruz " dıye bağırmışlardı Bu coşku ve heyecan ıkı gun surmüştu Yaşasın vatan, yaşasın Kemal bağırmalarından sonra Ibret kapatılmış, şaırı de Magosa'ya sürmüşlerdı Bunlar Abdulazız dönemınde oluyordu Abdülhamıt donemınde ıse bır süre gözde olmuş, anayasayı hazırlayan kurulda görev almıştı Mebuslar Meclısı açılmışsa da OsmanlıRus savaşı bahane edılerek kapatılmıştı Mıthat Paşa ve arkadaşlan mahkemeye verılmışler, sonunda Taıf'e sürülmüşlerdı Mıthat Paşa 1884 mayısının yedısını sekızıne bağlayan gece boğdurulurken, Namık Kemal Ege adalarında yönetıcı olarak dolaşıyordu Bır yandan da Padışah Hamıt'e nameler yazıyordu Anayasa ve özgürluk savaşını herkes kendıne göre venyordu Padışaha yazdığı bır mektubunda oğlunun okumak ıçın Avrupa'ya göndenlmesmı dıler, bır başkasında ıse verılen rütbe ıçın teşekkür eder Tarıh araştırmacısı Irene Mölıkof, Namık Kemal'ın gençlığınde Bektaşı Avrupa'ya sığınışında da mason olduğunu yazar Namık Kemal'ın Londra'dayken Karl Marks'la aynı sokakta oturduğu, ama Kapıtal yazarından hıç haberı olmadığını söylerler Ne denlı gerçege uygun bılemem Şıır denemelerıne ılkın Sofya'da başlar Bu şıırlerde Kerbela şehıtlerıne dökülen kanlı gözyaşları anlatılır Kırda olsa Alevı olacaktı kentte olduğu ıçın Bektaşılıkte karar kılmıştır Uygarlıkta toplum olarak Ingılızler'ı beğenır Bır Londra sabahında gözüne çarpan şeylere hayran kalır Sut şıselerı kapılann önune konuyor, gunlük gazeteler erkence abonelenne dağrtılıyor, gelen mektuplar düzenlı bıçımde sahıplerıne ulaşıyor Abdulazız Londra gezısınde kalabalık ıçınde ıkı feslı adarn görur, teşrıfatçılara, "Bunlar kım''' dıye sorar Namık Kemal ve Ziya Paşa denmeyecek, "Tab'anız kullanndan sızı karşılamaya gelmışler" Namık Kemal vatan, özgurlük şaırı olarak tanınmıştır Ne zaman vatan tehlıkeye gırse, ne zaman özgürlükler kısılsa hemen Namık Kemal'ın şıırlermde bır yanıt aranır Nâzım Hıkmet'ın gençlık dönemınde şaırler arasında bır Namık Kemal tartışması sürer Kemal Tahır, genç bır yazarken şaır üstune bır sormaca (anket) açar ve Nâzım'a sorar "Üstadım Namık Kemal ıçın ne düşünuyorsunuz?" "Namık Kemal'ı bıze tanhsel ve sınıfsal koşullann dışında salt sınıtsız bır özgürluksever salt sınıfsız bır halkçı olarak göstermek ıstıyorlar " Nâzım şaırın ıncelenmesınde sınıfsal açıdan bakılması kanısındadır Takma aslan yeleli adını koyduğu Namık Kemal ıçın bu düşuncededır Namık Kemal'ın ağır basan sıyasal eylemlerı dışında sanatı ne denlı uzun yaşayabılecektır'? Sadettın Nuzhet bu konuda görüşünü şöyle belırtır " Bugün Namık Kemal'ın lısan noktasından yaşamasının ımkânı yoktur Eskı şıırlerım bır tarafa bırakalım, o gün ıçın yenı olan üslubu da eskımıştır Dıl devrımınden sonra Namık Kemal'ın değıl halk arasında hatta aydmlar arasında eserlennın yaşaması olanağı yoktur Ancak tarıhçıler ıle Türk dılının gelışımını ızleyenler arasında yasayacaktır ' Sadettın Nuzhet bunu 1933'lerde söylüyor Bugünun araştırmacıları ıse ayrı bakıyorlar Her özguıiüğün kısılmasında bır savaşçı ömeğı görerek gün ışığına çıkarıyortar Salt özgürluk savaşımında akla gelıyor dersek yanılmış olur muyuz9 Bır şaır ıçın bu da az değıldır Kaygdı OECD raporu Tumn Çevik ATÎNA 1988'de Turkıye'mn carı ışlemler dengesındekı açığın 700 mılyon dolara çekılmesını olumlu bır gelışme olarak değerlendıren OECD raporunda, Turk parasının değenndekı duşuş beklentılerıne karşın, carı açıgın onumuzdekı yıl da aynı duzeyde olacağı umuduna yer verıldı. SABETA\ \AROL PARİS Ekonomık Işbırlıgı \e Kalkmma Orgutu (OECD) Ozal hukumetının enflasvonu azaltmau amaçlavan onlemlerı nın onumuzdekı ıkı vıl ıçınde faz la etkılı olacağına ıhtımal vermı yor Hazıran aralık avları ara sındakı altı avlık donemı kapsa yan OECD nın venı "ekonomık perspektıfler" raporu, u>e ulke lerde 1988 >ılında buyume hızının yuzde 4, enflas>on hızının da yak laşık \uzde 4 olduğunu duvuru yor Orgut onumuzdekı >ıl bu ra kamlarda olumsuz \6nde "kuçuk" bır gelışme beklıyor, an cak Batı ekonomılerının ıvıve gıt u&ım haber verıvor An».ak Eko nomık Işbırlıgı ve Kalkınma Or gutu'nun, Turkıye açısından a> nı ıvımserlıgı bwSİemedığı anlaşı lt>or Aralık a>ında ya\ımlanan kı tap^ıgın Turkne \e ılışkın bolumunde *enfla$\onun ongonılenden daha da şıddetlı olma tehlıkesı"nden söz edılı>or Eldekı varsavımlardan hareketle OECD buvume hızının 1989 ve 90 \ılla rmda suzde ^ c genlevecegını one surerek "Yenı ış alanlannda gozlenen gelışme, bu\ume hızının >ava$lamasından oturu bır mıklar azalacak Aktıf nufusun hızla arttığı hesaba katılına ışsızlık oranı. bu\uk olasılıkla ba>uvecek" dı \or Buna karşılık OECD dış ca rı aviğ>n T O mıhon dolaıa O (GSMH nın vuzde l'ı) çekılmesı nı başarı olarak goslerıvor OECD nın "ekonomık perspeklıfler" raporunun Turk ekonomısıvle ılgılı bolumu, alınan sıkı onlemlere karşın, 1988 vılın da ekonomık faalı\etın hareket lılıgım koruduğunu \urgula>arak başlnor Uvgun hava koşulları yuzunden tarım uretımınde goz lenen vuzde 5 hk artış sanau ure tımınde gorulen anışla beslenın ı.e, OECD've göre gerçek Ga>rı Safı MıUı Hasüa da (GSMH) \uz de 6 6'lık gelışme goruldu Bu ra kamın ongorulenden vuzde 1 * fazla olduğuna dıkkat çeken ulus lararası kuruluj bununla oncek vıllarda ulaşılan savıya yaklaşıl dığını anımsatma gereğı duyuyor kamu sektorunde vatırımların duşurulduğunu kabul etmekle be raber OECD, dığer tum alanlar da talebın hızla artmaya devaın ettığını lespıt edıvor Talep artı şına neden olan gelışmeler arasın da, ışsızlığın geçen >ıl nıspı ola rak azalması >anında ozellıkle ^osyal lojman ıçın devlet sub\an sıvonu ve buyuk kentlerde gavrı menkul spekulasvonu vurgulanı \or UGUR MUMCU GOZLEM (Baştarafı 1 Sayfada) bılgılerı herhalde alıyordur Kaçırırlar mı San Avnı' adıyla bılınen unlu uyuşturucu madde kaçakçısı Avnı Karadurmuş un Isvıçrelı ortağı Paul Vandel kamuoyunda 'Pızza Connectıori adıyla btlınen davada Amerıkan yargıçlarına Yunan ıstıhbamtı adına çalıştığını söylememış mıydı'' (Baştarafı 1 Sayfada) Ikjınçtır, Sarı Avnı'nm ortağı Yunan ıstıhbaratı adına calişıyor yorum San Avnı'nın Zurıh'tekı şırketı 'Su/ten Tunzm de aynı günlerde kyoto'da bır gece kaldığım geTHY ıle ış yapıyor lenekse! Japon hanında Japon geleneklenne göre a|ırlanıvonım San Avnı Türk polısınce aranıyor ama San Avnı Turk polı Bağdaş kurarak çığ balık ynyor, sınce aranırken THY ıle ış yapıyor Yalnızca THY ıle ış yapsa yıne lyı Yonetım Kurulu Başkanı Avukat Cnstıan Schımıd^ de ver yatağında vatıyorum Her şey pırtl pırıl, sıcak suyuyla duşu (dı THY Zunh Şubesı'ne avukat olarak sokuyor lersenız Japon kuvetı) verenklıteKaranlık ılışkıler böyle gelışıyor levızvonu da eksık değıl Japon Turkıye'dekı uyuşturucu ve altın kaçakçılığından elde edılen geleneklenyle modern ıhtıvaçların para Isvıçrede ıkı şırkete gıdıyor Şırketlerden bırı Shakarco', ve kusursuz hızmetın guzel bır ka otekı Mecaraff 'Mecataff Beyrut kokenlı bır şırket Shakarco da oyle Sha rışımı, bu mınık Japon hanı tarco'nun sahıbı Surıyelıdır adı Muhammed Shakarcı tş ahiakı 'Berber Yaşar" dıye bılınen Yaşar Akturk, altın kaçakçılığından elde edılen paraları toplayan Shakarco şırketının Turkıyedekı Bunlar sadece bazı örnekler Ja ponyada herkes ışını cıddıye alıtemsılcısıdır yor veıyı vapmaya çalışıyor Her Bu ılışkı banka ışlemlerı ıle kanıtlıdır Shakarco ve Mecataff şırketlen yanında altın ışı ıle uğraşan hangı bır konuda aldatılma va da "kaaklanma" oUsılığının da çok bır şırket daha var az olduğunu so>lüvorlar Bır şey Nascor vermeden karşıhğını ıstemek, ha Nascor'un ortakları M Zekı Ayan ve Nasrullah Ayan vadan para kazanmaya kalkış Nascor ve Shakarco bırlıkte ış yapan ıkı şırket mak "koşe dönuculük" Japon Babaoğul Ayanlar, 1984 yılında Ankara Sıkıyönetım Komuva'da geçerlı şevler değıl tanlığı 4 Nolu Askerı Mahkemesı'nde üç bankanın genel muSağlam bır eğıtımle desteklenen duru ıle bırlıkte altın kaçakçılığı suçundan yargıtandılar buış ahiakı buçalışma ve ışını ı>ı Dava sürerken 1567 sayılı Turk PSrasının Kıymetını Koruma Hakkındakıfasadeğıştınldı ve bu gıbı suçlar ıçın öngörülen ha yapma ahşkanhğı, "Japon musı zesı 'nın belkı de temehnı oluştu pıs cezaları kaldırıldı 100 bın lıra yatıran sanıklar bu davadan ruvor İşadamı polıtıkacıburok kurtuldular rat uçlusunun zaman zaman bır Daha önce de Pasaport Yasası'nda yapılan bır değışıklıkle sıs perdesı ardında sağladığı uyum bu davaların sanıklannın yurt dışına çıkışları sağlanmıştı ve başarı da herhalde bu temel Inanmayacaksınız Böyle oldu, ıstersenız bu yasaların sayı uzennde >ukseh>or, Japon şırket ve tarıhlerını de vereyım lerı bu tavrı benımsemış kadrolar 1567 sayılı yasa 751985 günu 3196 sayılı yasa ıle değıştınl la dunyavı haraca kesıyor dı Bu değışıklıkle, tutuklu sanıkların hemen salıverılmelerı sağOla>a neresınden bakarsak balandı Pasaport Yasası'nda yapılan değışıklık 7111984 tarıhını kalım, galıba şunu goruyoruz. Ja taşıyor, yasa sayısı 3073 ponya nın 2 Dunva Savaşı sonra Pasaport Yasası'nda yapılan bu değışıklıkle dovız, altın ve sında çokme noktasına gelmış gümrük kaçakçılığı davalarından yargılananlar ıçın var olan yurt olan ekonomısını bugun dunya lı dışına çıkış yasaklan kaldırıldı Sonra da 1567 sayılı yasa dederhğıne o%na\an bır ekonomık ğıştırılerek bu gıbı suçlar ıçın öngorulen hapıs cezaları kaldırıl guç halıne donuşturen surecı öyle dı basıt bır "model"e ındırgemek ko Beruer Vaşar Türkıye'den kaçtı şu anda Isvıçre'de olduğu sa lay değıl Deyım yenndeyse, "Ja pon mucızesı' butunsel bır ola>, nılıyor Bılal Çeftnin hayalı ıhracat konusunu belgeleyen Soygun' adlı Japonya'nın tarıhınden gelenek r yenı çıkan kıtabında ANAP Mılletvekılı Mehmet Perçm m 1985 lerınden, kulturunden sovutlana yılında Zürıh te Yaşar Akturk ıle goruştüğu yazılıyor (s 8283) mayacak bır butunsel olay r Bılal ÇeOnin kıtabında Mehmet Perçın \n hayalı ıhracatçılardan Uğur Suzer ıle olan yakın dostluğu anlatılıyor Çetın daha önce Japon modeli ve Başbakanhk Musteşar Yardımcısı olan Pörçınrm Adana'dakı se Turkiye çım propaganda çalışrnası ıçın bır Mercedes araba ıle bır helıBunu kavramadan "Havdı bız kopter yolladığmı yazıyor Perçm yazılanları doğruluyor (s 197) Bu ılgınç ılışkılen anlattıktan sonra gelelım yıne Turan Çevık'e de Japon modelivle kalkınalım" Turan Çevık Malatyalı yoksul bır genç, tıcaret yaşamına ara demek oldukça tuhaf kaçıyor He ie hele Turkıye'dekı gıbı koşe do ba yıkayıcılığı ıle başlıyor Daha sonra Ertan Serfin yanında çanuculuğe prım veren, eğıtımı ıh lışmaya başlıyor mal eden, devletuı ekonomıve mu Ertan Sert de bır banka memuru dahalesım lanetleyen ' plan" kav Sert 80 sonrasında bırdenbıre zengın oluyor Serfin ortaklı ramına karşı çıkan ve burokrası ğındakı Başak Gnıbu'un\ü şırketlerarasınakatılıyor Çevık tı >ı fuzuh savan bır anlayışın bır carette ılk bılgılerı Ertan SeVften alıyor yandan da 'Japon modeu"nı uv Çevık, ış yaşamında yukseldıkçe yukselıyor bu arada Ma gulamaktan bahsetmesı bıraz ko latyaspor Kulubu Başkanlığı na seçılıyor mık oluvor Bugun dışaaçılmave Ulkücü kabadayı Alaattın Çakıcı ve Fevzı Oz de Turan Çevık 21 yuzvıla hazırlanma çabasindd ı korumaları altına alıyorlar kı Japonva'da, ıktıdardakı Lıbe Ertan Sert şu anda tutuklu Kımınle beraber' Necdet Ulu ral Demokratık Partı'run vapı^ı ve ışleyış bıçımı ' ılerlemenın onun can ıle beraber Turan Çevık, butün sınır kapılarında aranmasına karşın elını dekı en buyuk engellerden bırı" olarak gosterılırken bu partıvı kolunu sallayarak Yunanıstan'a gıdıyor model alma heveslennın ne denlı Pekı nasıl kaçabılıyor'' Turan Çevıkin ANAP'lılar ıle ıçlıdışlı olduğu bılınıyor Ikı eskı akıl karı olduğunu da ayrıca sor mak gerekıvor bakan ıle dostlukları da Çevık, sorgusunda neler anlatacak? Kımlerı ele verecek9 Japonva'nın bugun dunyanın Italya'da buyuk malı skandallara adı karışan Banker Calvı onde gelen sanayı ulkelerınden bt Londrada öldurüldü Ünlü Italyan bankerlerınden MıchealSın rı olmasında \e lıderhk yarışında dona da cezaevınde sıyanürlü bır kahve ıle öldurülmüş böyle one çıkmasında, bürokrasının ve ce, Sındona'nın yapacağı açıklamalar kendısı ıle bırlıkte mezabıhnçlı devlet mudahalesının çok ra gönderılmıştı Türkıyeye yönelık sılah kaçakçılığının kılıt buyuk rolu olmuş Ozellıkle MI adamlarından Carto Kotler de yıne cezaevınde bılmmeyen kı TI, yanı Tıcaret ve Sanayı Bakan şılerce öldürulmemış mıydı'' lığı, bu konuda efsane ısını Ay Turan Çevık, 24 Ocak modelının turtanda meyvelerınden bı rıca MITI'nın ve Malıve Bakanlı rıdır Olanlara ve olacaklara nıçın şaşırıyoruz kı'' ğı'nın elemanlan tarafından 1955 Başta tunzm olmak uzere "gorunmez kalemler"de mevdana ge len gelısmelerın dış ..an açığı 700 mılvon dolara vektıgı raporda ver alan noktalardan bırı OECD Haber Merkezı Yunanısonumuzdekı \ıl kambıvo kurla tan hukümet sözcüsü Sotıris nnda beklenen kotuleşmeye r a | Kostopolos, Turhan Çevik'ın men dış carı açığın a>nı duzeyde Türkıye'ye ladesmın Yunan yatutulaı.ağını umıt edıyor Orguı salarına göre yargılandıktan şubat ve ekım avlarında alınan sonra raumkün olabıleceğını "sıkı" onlemler vuzunden uzun açıkladı Turan Çevık. ıSe takas \e kısa vadelı faız hadlermde şıd eddeceğı ıddıası gazetelerde yer detlı artış olduğunu da belırttık alan Anastasiya Maraki'nın ten sonra, buna ragmen but<,e atı uyuşturucu kaçakçılığı yaptığı ğının GSMH nın yuzde 3 4 une gerekçesıyle vargılanmasına duşurulmesı hedefinın 1988 >ılı Malatya DGM'de de^am edıldı ıvin mumkun gozukmedığını ıfa Duruşmada, Yunamstan anade edıvor Ekonomık Işbırlıgı ve muhalefet partısı lıderı MıtsolaKalkınma Orgutu hızlı enflas\o kis'ın akrabası olduğunu behrnu şoyle açıklıyor ten Marakı, "Bu nedenle olayın dnjalraasını isleraıyorum" de'Butçedekı onemlı açıgı ındır dı Marakı'nın tahhye ıstem» mede karşılaşılan guçlukler, Turk reddedıldı Lırası'nın gerçek degerınin duşuHükümet sozcüsu Sotırıs rulmeve devam edılmesı >e paıa hacmındekı hızlı artış 1988 vılı bo Kostopulos, Çevik'ın ladesıyte vunca enflasvonısl baskılan a\ak ılgıh olarak AA muhabırıtun sota lutan başlıca unsurlan leşkıl et rusunu cevaplarken, Çevık'ın tı Ekım a\ında luketım fıvallan uyuşturucu bulundurduğu ıçın endeksı bır >ıl onceve oranla vuz yakalandığını ve bu suçtan yar gılanacağını belırterek şövle de de 86 ıclı " dı OECD 1989 yılında kamu har "Biz olaya soz konusu kişimn camalarının sınıılı tutulacağını, işledigı saç açısından bakıyoKD\ \e dığer bazı vergılerde va ntz." pılan artışlar nedenıyle kamunun Maraki Davası parasal ıhtıyacında azalma bekle nebıleceğını belırtıvor Kuruluş, Malatya Devlet Guvenhk buna rağmen geı,en yıldan gelen Mahkemesı'nde duruşmada etkılenmeler vuzunden "enflas Ana»ta»>a Maraki ıle Urdun yon beklenenden de yuksek ola uyruklu Muhammed Abdnlhabılır" dıvor Iç talepte beklentn mid Abmed hazır bulundular azalma nedenıyle ıthalatın duse Halay'ın Cılvegöîii smır kapı bıleteğı, ıhracatta ıse dış pazarla sında 4 S kılo erotn ele geçırıl rın durumu vuzunden artış bek mesıyte ılgıh olarak ıdam ceza lenebılecegı ongorusu vapılıvor sı ıstemıyle vargılanan Yunan Turk Lırası nın gervek değerınde uyruklu Anastasiya Maraki, duşmerun sureceğı sanılmakla bır kendısının Türkıye'de yargılan hkte mal ve hızmet ıhracının ması olayının duyulmasını tste e gore duşebıleceğı sanılnor medığını belırttt önce yargılonacok uıde sonra Doktor vizitesi % 42180 arttınldı Turk Tabıpler Bırlığı, muayenehane, ozel hastane ve khnıklerde çalışan doktorların vızıte ve her turlu cerrahı mudahale ucretlerını 1989 yılı başından geçerlı olmak uzere yuzde 42 ıle yuzde 180 arasında arttırdı. ANKARA (ANKA) Turk Tabıpler Bırlığı (TTB), muayene hane ozel hastane ve khnıklerde çalışan doktorların vızıte, tedavı, tıbbı tetkık amelıyat ve her tur lu cerrahı mudahale ucretlennı arttırdı TTB'nın Turkıve'dekı 40 bölge tabıp odasından goruş ıste >erek belırledığı 1989 yılı başııı dan ıtıbaren geçerlı olacak mua yene \e tedavı zamları yuzde 42 ıle yuzde 180 arasında değışıyor TTB nın belırledığı yenı ücret ler 30 Hazıran 1989 gunune kadar geçerlı olacak ve bu tarıhten sonrakı ucreüer, enflasyondakı artışlara göre yemden behrlenecek Turkıye'dekı tum ıl, ılçe ve köylerde gorev vapan ozel hekımler ozel hastaneler ve khnıkler TTB tarafından beluienen bu "asgan" ucret tanfesının altında olmamak şartıyla, hastalarından dıledıkle rı ucretlerı alabılecekler TTB ku ruluş yasasına göre hekımler TTB tarafından belırlenen bu ucret ta rıfelerıne uymak zorundalar TTB'nın belırledığı >enı asgan uc ret mıktarları, bılgı edınılmesı amaayla Sağlık veSosyal Yardım Bakanlığı na da bıldınldı 1989 vılı hekım asgan ucret kat sayı ve göstergelerınde yapılan belırlemelere göre Ankara, tstan bul Bursa, Gıresun Ordu, tçel, Denızlı ve Muğla dakı serbest uz man hekımler, gunduzlen muayenehanede baktıkları hastalardan en az 19 bın 600 lıra vızıte ucretı aUcaklar Bu ıllerdekı uzman he kımler, hastayı evınde muayene ettıklerı takdırde vızıte ucretı olarak en az 39 bın 200 lıra ücret ıs teyecekler Avnı ıllerdekı pratıs yen hekımler de gunduzlen mua venehanede baktıklan hastalann dan en az 14 bın, evınde baktık lan hastalardan da en az 28 bın lıra vızıte ucretı alacaklar Bu ıllerdekı muayene, tedavı, tetkık ve amehyat ucretlenne yapılan yuzde 100'luk zam uyann ca, muayenehanede yapılan kalçadan ığneler ıçın 4 bın 200, has tanın evınde yapılan kalça ığnelen ıçın de 8 bın 400 lıra odene cek Bu ıllerdekı damar ıçı ığnelerın ucretlerı de muayenehanede 8 bın 400, hastanın bulunduğu yerde 11 bın 200 lıra olarak belırlendı Anılan ıllerde, serum takma 11 bın 200, mıde yıkama 35 bın, lav man 25 bın lıra olacak Bu ıller dekı fıtık amelıyatlan ıçın 280 bm hra, kürtaj ıçın 98 bın, normal doğum ıçın 280 bın, sezeryen amelıyatı ıçın 525 bın lıra ahnacak Spıral taktuTnanın ücreu de 35 bın lıraya çıktı Meme estetığı amelıyatırun ucretı bır mılyon 50 bın lıra, basıt burun estetığı amelıya tının ucretı 525 bın, kemık düzeltmeyle bırlıkte gerçekleşen burun estetığının ucretı de 798 bın hıa oldu "Kas kaldırma, dpdak estetığı ve alın genne" gıbı guzelleşmeye yönelık amehyatlann ucre tı 385 bın lıra olurken, "kol, bacak germe ve kalça duzelttırmenın" bedelı 1 mılyon 50 bm lıraya çıktı Vucudun çeşıtlı yerle rınden ">ağ aldırmak" amacıyla yapılan amehyatlann ucretı 798 bın hra olarak belırlerurken, "koroöer bypass" amelıyatının ucretı de bır mılyon 50 bın lıraya yukseldı Hatay ıl merkezındekı vızıte ve muayene ücretlerine vuzde 42 ıle en düşük zam vapüdı Hatay mer kezındekı uzman doktorlann mu ayene utretı gunduzlen en az 14 bın lıra pratısven hekımlerın UL retı de en az 10 bın lıra oldu Yuzde 180'le en yuksek zam mın yapıldığı Manısa'dakı uzman hekımler gunduzlen en az 19 bın 600 lıra, pratısyen hekımlet de en az 14 bın lıra utret alacaklar Amasja, Çorum Tokat At yon, Uşak, Avdın, Balıkesır, Çanakkale, Dıvarbakır, Mardın, Sı ırt, Edırne, Kırklareh, Gazıantep Kutahya Nevşehır, Nığde, Kırşe hır, Şanlıurfa, Tekırdağ ve Kalı ramanmaraş'takı muayene ve te davı ucretlerıne juzde 100 zam yapıldı Bu ıllerdekı pratısven he kımler gunduzlen en az 10 bın uzman hekımler de en az 14 bın lıra muayene ucretı alacaklar Elazığ, Tuncelı Bıngöl, Erzu rum, Kars, Gumuşhane ve Koca eh'dekı muayene ve tedavı ucret len yuzde 133 arttınldı Bu ıller dekı serbest uzman hekımlerın gunduzlen vızıte ucretlen en az 19 bın 600, pratısyenlerın ucretlen de en az 14 bın lıra olarak belırlen dı Eskışehır, Bılecık, Rıze, Artvın ve Zonguldak'takı muayene ve te davı ucretlerıne de yuzde 66 zam vapıldı Buralardakı pratısyen he kımler gunduzlerı en az 10 bm, uzmanlar da en az 14 bın lıra uc ret alacaklar Isparta, Burdur, tzmır, Kasta raonu ve Çankın'dakı ucretler yuzde 71 arttınldı Bu ıllerdekı pratısyen hekımler gunduzlen en az 12 bın, uzmanlar da en az 16 bın 800 lıra vızıte ucretı ıstevecek ler Mucizenin iki sırrı Faiz inişe geçti (Baştarafı 1 Sayfada) nın Demokles'ın kılici gıbı ban kaların tepesınde sallandığına ve bankalara pek de hareket alanı bırakmadığına dıkkat çekılıvor Bır bankanın genel muduru, "Merkez Bankası nasıl olsa bıam fonlarımıza el kovuyor Tasarruf sahıbınden topladığımız mevduatı dovıze vatırmay^ kalksak pençelennı dovu pıv'asasına uzatıvor Devlet Tahvıh, Hazıne Bonosu desek »ıne elımız mahkum Faızlen duşuruvor, hatta daha da duşurmesı, uzun vadeye yayması ve vergılendırmesı bıle soz konusu Kredı muşlensı de kendını naza çekmeve başlayınca gerıye tnterbank kalıvor Orada da karsımıza Merkez Bankası çıkıvor >e yuzde 85 İe topladığımız paraları vuzde 405060'larla kullanıyor Bugunku ortamda lum bankalann Merkez Bankası'na çalıştığını soyleyebıhnz" dıyor Bankacılık sektoruvle ılgıh son gelışmeler konusunda Vlarmara Lnıversıtesı Banka»ılık ve Sıgor tacıhk Ensutusu Muduru Prof Selçuk Abaç'm goruşierıne baş vurduk Bankacılık sektorunde 12 aylık mevduat artışının vuzde 40 olarak gerçekleşmesı vanı reel ola rak gerılemesı beklenırken faızle nn vukseltılnıesının ardından ban kalardakı rr.evduat artışının 1 a> da yuzde 10 gıbı enflasyonun da uzennde bır orana ulaştığına dık katı çeken Prof Abaç, "Ancak Turkive'de ılk defa mevduat artışına karşılık kredılerde hareketsızlık gozlenmektedır Sanıvorum bu gelışme, geçıcı de değıldır ve devam edecektır Merkez Bankası para arzının gerçek anlamda sıkılacagı volunda sın>aller verıvor. Emısyon rakamlan da aguslostan bu yana para arzının hıç artmadığını gosterıvor Bence para arzı 1980'den berı ılk kez cıddı olarak sıkılıvor Bu durumda kısa >adeve >uksek faız verılmeh ve bankalar bır yıl sonrası ıçın vuzde 8085 gıbı vuksek bır laahhudun altına sokulmamair dedı Bankacılık sektorunun 1989 vılında bugune kadar vaşamadığı sıkıntılı bır su reı.ın ıçıne gneceğını ve tum ban ka^ılann 1988 \ılını çok aravacak larını kaydeden Prof Abaç sozle nru şoyle surdurdu "Şu anda banka genel mudurtenrun onunde guvenılır ve kalıtelı kredı muşterılennın lıstesını gorur gıbıvım Artık bız de Batıda olduğu gıbı şırket patronlarının poMa kutularında banka genel muduriennın gonderdıgı ozel mektuplara rastlarsak şaşmayalım Bankacüıkta artık elkın bır pazarlamacıhk donemı başlavacaktır te bugune kadar kredı muşterısı bankadan randeMI ısterken artık bankacı guvemlır muşterıve kredı verebdmek ıçın belkı de defalarca muştennın, ışadamının kapısını çalacaktır" de dı Bu arada sanavıcıler cephesın de ıse îiadamının kredısız yasama sının mumkun olmadığı vurgula nıvor Sana>ıcının 12 Ekım karar larının ardından ne olup bıttığıvn gormek ıçın kendını gerı çektığı nı hatırlatan tanınmış bır işadamı, "Eger hukumet enflasyonu duşurmekte cıddı ıse kı sanınm bu kez başka şansı vok bu durumda kuçulmek zorundayız. Kapasıtel«r duşecekse, bır bolum ışcı ışten çıkanlacaksa hesabıkıtaoı yemden vapmak gerek Bekleyelım bakalım ne olacak ' dıyor Avnı ışada mı kredı faızlen, yenı arz talep dengesme gore yerlı yerıne otur duğunda muteber ışletmelerde kredıye talebın yemden artabılece ğını dıle getırıvor Ote vandan bankaların dovız rezenlerının 12 Ekım'den bonra hızla arttığı dıkkatı vekıvor Ban katılar her ne kadar dovızın "çok da kârh bır plasman alanı olmadığını" ıtade edı>orlarsa da daha kârlısı olmadığı ıçın dovıze vone hşte belırgm bır artış dıkkatı çe kıvor Merkez Bankası verılen 30 eylul gunu 1 mılvar 968 mıl>on dolar duzevınde olan bankalarda kı dovız rezervlennın 2 aralık ıtı barıvla çarpı^ı bır artışla 2 mılvar 710 mılvon dolara >ukseldığını gosterı^or Ancak Merkez Banka sı nın bu alanda da onlem alarak "resmı kurlarla serbest pıvasava mudahale ederım ve satın aldıgınu dovız elınızı yakar yolunda kı u>arısı nedenıyle bankalar bu vuk çaplı dovız operasvonlarına pek gıremıvorlar Nufus cuzdaramı kavbetnm Hukumsuzdur SALtH TEKİ\ 33 yılda 11 plan Japonya'da Ekonomık Planlama Daıresı'nın kurulduğu 1955'ten bu yana 11 plan yapdmış Bu planlaı gunun ıhtıyaçları na göre değışık sureler ıçın hazırlanmış ve hedeflerıne göre adlandırılmış örneğın 1961 70 dönemını kapsayan plana "Ulusal Gelın tkı>e Katlama Planı" adı venlmış Planlarda ongörulen hedeflere vanlması yakından ızlenmış, buna göre polıtıkalarda gereklı revızvonlar yapılmış Son olarak açıklanan ve 1988 1992 dönemını kapsayan plan, "Ekonomının Global Bır Perspektıfle Yonlendırılmesı Planı" adıru taşıyor ve Japonya'mn dış tıcaret fazlasını azaltmasını, Japon halkının yaşam standardının yuk seltılmesını ve bölgesel eşıtsızlıklenn gıderılmesını amaçlıyor yılında oluşturulan Ekonomık Planlama Daıresı de, ekonomının perspektıflerını belırlemede önem lı bır rol oynamış dılecek >on, secılecek hedefler belırlenır Burada belırlenen hedefler, bankalar ıçın de yonlendıncı oluyor, kredılennı ona gore >onlendınyorlar" Gerçekten de Japonva Merkez Bankası ve Japon Kalkınma Ban kası'nın da katkılarıy la, kaynak lann MITI'nın öncelıklı sektorler olarak belırledığı alanlara yonleıı dırılmesı sağlanmış Japonva'nın 1960 73 arasında kışı başına mıl lı gelınnı beş kat, sınaı uretımını dört buçuk kat arttırmayı başar ması da buyuk ölçude bu gudumlu kalkınma çabalannın bır sonu cu olmuş Japonya ekonomıdekı buvuk atılımını, her şeyı rastlantılara ve "pıvasa guçlenne" bırakarak değıl, uzun vadelı hedeflerını belır leverek \e ozel sektoru bu hedef lere vonlendırerek gerçekleştırmış "MITI ve Japon Mucizesı" adlı onemlı kıtabın yazarı Chalmers Johnson'un belırttığı gıbı, MITI' nın ozel sektöru yonlendırıcı rolu >asal yapunmlarla behrlenmış de gıl, ama MITI burokrasısı, çeşıtlı yontemlerle ışadamlarını belırle dığı hedeflere doğru yonlendırme >ı başarabılıyor Burokrasinin rolu Genelde burokrasinin, ozelde MITI nın Japon kalkınmasına katkılarını oyle bırkaç paragrafta değıl, bırkaı, sayfada anlatmak bı İe olanaksız Bu konuda yazılmış bır suru ılgınç kıtap var Olayın mutlaka bılınmesı gereken >onu, Jrponya'da burokrasinin ve MI Tl'nın "ıdan rehberlık" denen vontemle ışadamlarını yonlendır melerı, Japonva'nın hangı alanlar da sanayıleşeceğını, kaynaklarını oncelıkle hangı alarJarda kullana cağını çoğu kez özel sektorle bır lıkte belırleverek Japonva'nın kal kınma perspektıfım çızmış olduk lan gerçeğı Ezra Vogel'ın "Japonva 1 Numara ABD Içın Dersler" adlı ıl gınç kıtabında belırttığı gıbı Ja ponya da burokrası, ekonomının uzun vadelı perspektıflerını belır lemede başrolu ovnamakla kalmı vor, ekonomık polıtıkalann surek lılığının sağlanmasında, uvgula madakı gelışmelere gore \eniden \on vizılmesınde, bunalımlı du rumlarda sanavının venıden yapı lanmasında da en onemlı ıoller den bınnı ovnuvor 2 Dunya Savaşı sonrasındakı sanavılesme stratejısının belırlen mesınde MITI'nın buvuk rolu ol muş, kımya, ağır sanayıı, gemı \a pımı ve madencılık gıbı alanlara oncelık verılmesı MITI'mn one nlen doğrultusunda gerçekleştml mış ARADA BIR (Baştarafı 2 Sayfada) maya açık öğrettm elemanlan yetkınlığe örnek olarak verılebılır Oğretım yük sayılırsa, yetkıler odüllendırme yerıne cezalandırmaya kullanılırsa, yetkınlıkten uzaklaşılır Araştırmalar, oğretımde yetkınlığe değer vermeyen öğretım elemanlarının oğrencılennın başarısızlığı durumunda süreklı öğrencılerını suçladıklarını oğretımde yetkınlığı onemseyenlerın ıse oğrencılennın başarısızlıklanndan kendılerını sorumlu tuttuklarını saptamıştır Eğıtım dünyasında artık ' öğrencı bu dersı yapamıyor" türunde gorusler kabul edılmıyor da öğretıcıye ' oğrencı neden yapamıyor^ Oğrenctnın başarılı olması nasıl sağlanabılır7" dıye sorular yoneltılıyor Yukseköğretım kurumlarında gorev alan oğretım elemanlarıntn mesleklenne, bılımsel çalışmalarına, özel yaşantılarma ılışkın baskılar altında bulundukları ekonomık sorunlarla ezıldık lerı, bılınen ve süreklı yınelenen bır gerçektır, ancak toplurnun ust duzeyınde yetkınlığı sımgeleyen bır konumda, öğrencılere karşı yetkılerle donatılarak bulunmanın sorumluluklannı taşımak da zorunludur Oğretım elemanı olarak eğıtılmeksızın atanılan bır görevde, oğretıme ılışkın becerılerı kazanma çabasının göstenlmesı gerekır öğretmede yetkınlık bugun artık meslekte gelışme dıye ele alındığından, konuya önem veren toplumlarda unıversrte oğretım elemanlan ıçm değışık unıversıtelerde semınerler duzenlenmekte, kurum ıçı egıtıme yönelınmektedır Oğretım mesleğının var olagelen saygınlığını sürdürmesı ıstenıyorsa, öğretım ıle uğraşanlann ne öğrettıklerı uzennde duşünmelerını, mesleklerı açısından kendılerını değerlendırmelerını, kurumlarına karşı tutumlannın belırgınleşmesım ve tum bunların sınıf ıçındekı tutumlarını nasıl etkıledığının saptanmasını sağlayacak etkınlıklere yonelınmesınde buyuk yararlar vardır Bu yöndekı çalışmalar, eğıtım duzenındekı değer yargılarını guçlendırerek, oğretımde yetkınlığı hedefleyecek oğretım elemanlarının kazanılmasını sağlayabılır MITFnın önemi Japon şırketlermm bugun erış mış olduklan olgunluk duzevmde MITI'mn ve genelde burokrasinin rehberlığıne daha az ıhtıyaç duy dukları soylenebılır, ama MITI gene de onemını yıtırmış değıl Orneğın 4 Ekım 1988 tarıhlı Asahı Evenıng News Gazetesı (Tokyo1 da yayımlanan Ingılızce gazeteler den bırı) MITI'nın 12 buyuk Ja pon firmasını şemsıyesı altında bır arava getırerek sı\ı knstal TV ek ranları gehştırılmesı projesıne oıı culuk ettığını vazıvor 1985 >ıhn da MITI tarafından kurulan Ja ponva \nahtar Teknolojıler Mer kezı temel teknolojılerde projelen olan ozel fırmalara malı destek sağlıvor Kısacası, "Japon mucızesı"m, devletın ve burokrasırun ekonomı dekı vonlendırıcı rolunu ve bıhnçlı mudahale«ını hesaba katmadan, MITI'nın "ıdarı rehberlık" ışlevı nın onemını kavramadan anlamak olanaksız Plansızhğın ve başıboş luğun one çıktığı bır uygulamayı 'Japon modelı"ne benzetmek ıse herhalde abesle ıştıgal MITI ve bankalar MITI'nın "sınaı vapılaşma" bo lumu sorumlusu Ryo Yamada, "196O'lı yıllar MITI ıçın donum noktası oldu" dıvor ve devam edı vor "MITI'nın 1960'lann başmda ortaya ko>dugu 'uzun vadelı perspektıf, oncelıkle kımya, petrokımya ve demırçelık endustnlerının gelıştınlmesını amaçlıvordu Burada klasık anlamıyla bır 'planlı ekonomı' soz konusu degıl, ama gıdılecek yonun tayını ve ozel sektorun de bu yöne gıtmeye ıkna edılmesı soz konusu Bu konular, ozel sektorun, ışcı kesımının, unıversıtenın \e hukumetle burokrasinin temsılcıknnden oluşan Sınaı Yapı Konse\ı nde enıne bo>una tarüsıldıktan sonra gı GULERYÜZLÜ CÎDDÎLİK Vedat Gunyol 1500 lıra (KD\ ıçınde) Çağdaş Yayınları Turkocagı Cad 39 41 Cagaloğlıt Isıanbul Yarın: 1990'lara Doğru