Katalog

kutlu olsun. PAMUKBANK Kaçınümaz Ödev Bugün Cumhuriyet'in 65. yılını kutluyoruz. En büyük bayramıman 33. yüdönümünde, 29 Ekim I956'da gazetemızde yayımlanmış olan Nadir Nadı'nin başyazısını aynen aşağıya alıyoruz * iyi bankadı r Cumhuriyet 65. YU; sayı: iâvi>4 ya Köşkü'nde resepsiyon verecek; resepsiyona yarın akşam, devlet erkânı ile askeri ve sivil erkânın bir bölümü katılacak. Yarın aksam ise, devlet erkânı, askeri erkân ve sivil erkânın yanı sıra diplomatik misyon şefleri de bulunacak. birincı kanahndan naklen yayınılanacak. Hipodromdaki töreni Cumhurbaşkanı Evren de izleyecek. Hipodromda askeri birlikler, Ankara'daki orta dereceli okullann öğrencüeri, izci taburlan, mehter takımı, muharip gaziler, atlı tören kıtası ve hava indirme tugay komutanlığı parasütcülerinin katılacakları büyük geçit töreni yapılacak. Tören sırasında THK uçaklan da saygı uçuşu yapacaklar. Cumhurbaskam Kenan Evren, Cumhuriyet Bayramı dolayısıyla bu akşam ve yann akşam Çankayıla kadar Cumhuriyet Bayramı resepsiyonuna hep bir tek terasilci gönderiyordu. Ancak bu yıl resepsiyonda Devlet Bakanı Apostolos Kaklamanis, Basın Bakanı Dimitris Marudas, Dışişleri Bakanlığı Mustesan Yannis Kapss'in yanı sıra AT işlerinden sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı TbeoBugün öğleden sonra şehrin çedoros Pangalos'un da hazır buşiüi yerlerinde kuruluşlara ait banlunması dikkatleri çekti. dolar konser verecekler. Akşam Cumhuriyet Bayramı nedenıy19.00'dan itibaren de Seymenler bugun bütün ticarethaneler kaParkı, Ankara Kalesi ve Demetevolacak. Sadece, gıda maddeler Parkı'nda havai fişek gösterileri yapılacak. Gece de fener alay s i sM"1 işyerieri, lokantalar ve eğlan düzenlenecek. lence yerlerinin açümasma izin veStelyo Berberakis'in bildirdiği rilecek. tstanbul Anakent Beledine göre Türkiye'nin Atina Büyü yesi yetkilileri, gıda maddesi satan kelçiliği'ndeki tören bir aya kadar dükkânlann belirli sürelerde halgörev süresi sona erip Madrid'e gi ka açık tutulmasına izin verilecedecek olan Nazmi Alnman için bir gini, ancak genel olarak dükkânveda resepsiyonu niteliğindeydi. lann kapalı olacağını belirttiler. Buyükelçüikteki tören, Yunanisiarf lstanbul'daki Cumhuriyet Baın bağımsızlık bayramı kutlama yarmı törenleri kutlaması ise öğlarıyla çakışmasın diye bir gün leden sonra Taksim Anıtı'na çeöne ahnmıştı. Yunan hükümeti bu (Arkast Sa. 15, Sü. 2'de) kutlu olsun. PAMUKBANlfe iyi \ b a n k O[d ı r • • En büyük bayranı kutlu olsıin Cumhuriyetimizin kuruluşunun 65. yıldönümü bütün yurtta törenlerle kutlanıyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Cumhuriyet'in ilanının 65. yıldönümü bütün yurtta, dış temsilciliklerde ve Lefkoşa'da törenlerte kutlanıyor. Kutlamalar dün Ankara'da Topraklık sırtlannda 21 pare top atışıyla başladı. Cumhuriyet Bayramı dolayısıyla bugün ilk tören 08.30'da Amtkabir'de yapılacak. Cumhurbaskanı Kenan Evren Anıtkabir'i ziyaret ederek saygı duruşunda bulunacak. Evren 09.30'da da TBMM'de kutlamalan kabul edecek. Bu törenle, Cumhuriyet Bayramı nedeniyle hipodromda saat 11 .OO'de başlayacak tören, TV'nin 29 Ekim 1988 Cumartesi Kurucusu: Yunus iNaflı 4UU I L . <KDvdaM) v* tJtım IVBB m m a n e s ı MESAJLAR Evren Şer güçlerin oyununa düşmeyelim. W e i z s a e c k e r Ortak sorunları Avrupa'ya olan bağlılık ruhu içinde çözeceğiz. Özal Beraberliğin zaafa uğradığı dönemlerde büyük sıkıntılar çekildi. tnönü Türkiye Cumhuriyeti insanlık tarihine anlam veren önemli eserlerden biri. D e m i r e l Her türlü bunalım, rejimi kesintiye uşratmadan aşılabilmeli. Türktş Işçi hak ve özgürlükleri bir an önce işlerliğe kavuşturulmalı. 8.Sayfada KONUK YAZAR Tarihin her çağında fikir ve inançlannı cesaretle savuıunasını bilen insanlar göriilmüştiir. Medeniyetin geHşmesi, milletlerin ilerlemesi böylelikle mümkün olabilmiştir. Cesur aydınlann devamlı gayreti oİmasa idi, insanı öteki yaralıklardan ayırd eden şahsiyet teşekkül edemez, toplumlar da siirii düzeninden kurtulup hürriyet düzenine yaklaşamazlardı. Bazı menfaatleri hırpalaması pahasına da olsa, diişiince serbestliğinin topluma sağladığı eşsiz faydalar anlaşıldıkça, Batı dünyasında da hiırriyet idareleri kurulup kök salmaya başladı. Bugün Cumhuriyet dediğitniz zaman, her şeyden önce, vatandaşın düşünce ve kanaatlerini cesaretle degil. fakat korkusuzca ifade edebileceği bir rejimi kastediyonız. Madem ki fikir, insana aid temel vasıflardan biridir ve madem ki toplumun yük«elmesi fikre bağkdır, o halde diişüncenin ifadesi de bir imtiyaz veya cesaret konusu olmaktan çıkanlmalı, bir hak olarak bütün vatandaşlara tanınmalıdır. Fikir hürriyetini gerçek mânası Ue kabul eden ve yiirüten idarelerde meşnı sayılacak başlıca yasaklar, vatandaşı her hangi bir şahıs veya zümrenin baskısı altına düşmekten koruyan yasaklar olabilir. Gerek ferd, gerek toplum olarak tasavv ur edebilecegjmiz en tehliketi baskı da şüphesiz vicdanlan ezmeyi nedef tutan irtica baskısıdır. Cumhuriyçtimizin ilânından sonra giriştiği devrim hareketleriyle, Büyük Atatürk, Batılı anlamında bir hürriyet idaresini yurdumuzda gerçekleştirmenin temellerini atmıştı. Şimdi o mutlu başlangıcın otuz üçüncü yıldönümünü kutluyoruz. Yaşadığımız sür'at asnnda otuz üç yıl pek azunsanacak bir zaman parçası sayüamaz. Bu müddet içinde çevremizde ve daha uzağımızda yaşayan birçok Şark milleti uyannuş, kendilerini geçmişe mıhlayan ortaçağ geleneklerinden sıyırıp yaşadığımız yüzyıla adım uydurmaya gayret ediyor. Atatürk yürürliiğe koyduğu devrimİerle boyundunık altında inleyen bütün Şark milletlerine örnek olmuştur. O devrimleri korumak ve ileriye doğru geüştirmek suretiyle de biz, bugün, hem maddî manevî özgücümüzü arttınr. hem de Batı ile Doğu arasında son derece müsbet, yapıcı bir rol oynayabilirdik. Ne yazık ki demokrasiyi anlayış ve yüriitüş tarzımız özledigimiz sonuçlara, özlediğimiz hızla yaklaşmanuza engel olmaktadır. tktidar çevrelerine zaman zaman hükmeden tahammülsüzlük havası rejimi yıpratmakta, tamiri güç hatalara yol açmaktadır. Fiil ve hareketlerimiz, çok defa akıldan ziyade bistere dayanmaktadır. Halbuki Cumhuriyet'in ilânında henüz o n beşi ni tamamlayan çocuklar, bugün ellisine merdiven dayamış olgun adamlardır. Mecliste, hükümette, idarede, adliyede, üniversitede hiir düşüncenin nimetlerinden bol bol faydalanarak yetiştirilen, uğuriannda bunca emek harcanan, kendilerine ümid bağlanan vatandaşlar vardır. Türkiyemizi fikir ve kanaatlerin korkusuzca ifade edilebildiği hür bir ülke haline bir an önce ulaştırmak, bugün iş başında bulunan neslin kaçınılmaz ödevidir. Bu ödevi, ihmal edersek yannki nesiller onu başaramazmı? Başarmasına elbette başanr. Fakat ara yerde vakit kaybederiz. Gittikçe hızı artan medeniyet yanşında biraz daha geri kalınz. Bize ve çocuklanmıza yazık olur. Cumhuriyet Nedir?* HASAN ÂLİ YÜCEL • Eski Milli Eğitim Bakanlarından, köy enstitülerinin kurucusu Hasan Âli Yücel'in bu yazısı 29 Ekim 1956 tarihli Cumhuriyet'in 2. sayfasındaki "Köşemden" başlıklı sütununda yayımlandı. Cumhuriyet'in kuruluş yıllarmın temel felsefesinin anlamlı bir özetini veren bu yazıyı aynen sunuyoruz. Yeııitleıı kemer sıkaeağız ANKARA 6. Sayfada Paket hazır '89 son şans Inönü: Ozal başa döndti özal hükümeti büyümeye yönelik ekonomik poliükaları terk ederek IMF patentli istikrar önlemlerini uygulamaya koymaya hazırlanıyor. Yeni önlem paketinin ilk işaretleri şöyle sıralanıyor: 1Yatmmlar kısılacak, 2 Memur ve işçiye enflasyonun altında ücret zammı, 3 Taban fıyat açıklamasına son, 4 KÎT'lerden 89'da 10 trilyonluk yeni zam. ANKARA (Cumhuriyet Biiro WASHINGTONIMF LONDRA Bankalar kaygılı İngiliz hukumetine yakın bankacılar, "Özal'a duyulan guvenin smandığı" bir döneıne gırıldiğinden söz ederek, birbirı ile çelişen kararlann yabancı bankalan "çekingenleşiirdığini" ', belirtiyorlar. EDÎP EMİL ÖYMEN LONDRA Turkive ekonomisi konusunda daima ihtiyath ve ölçülu bir tutum takınan tngilizler, son ekonomik gelişmeler karşısında, bu tutumlannı koramakla birlikte kaygılarıııı daha belirgin biçimde ifade etmeye başladılar. İngiltere hukumetine yakın bankacılar. "Özal'a duyulan guvenin (Arkası Sa. 15, Sü. l'de) ANKARA'dan YALÇIH DOĞAH ği izlenimini uyandıracak önlemSHP lideri tnönü, stı) Uluslararası Para Fonu'nun lere yöneliyor. Türkiye'nin IMF ile desteğinin surmesi için kasım ayıUluslararası kuruluşlann 1988 yeniden standby nın ilk haftasında VVashington se yılı içinde Turkiye ekonomisi haknoktasına geldiğine ilişkin ferine çıkacak olan özal hüküme kında düzenledikleri raporların haberleri değerlendirirken, ti, ekonomide yeniden IMF pa tümünde ortak görüş, "Ozal hiitentli istikrar programuu yururlü kumeünin 1985 yılından itibaren "IMF reçetelerini ğe koyacak. Son beş yıldır, büyü büyümeye donuk bir secim ekonouygulayarak yola çıkan meye yonelik bir ekonomi politi misine yöneldigi" biçimindeydi. Özal bafladığı yere kası izleyen hükümet, IMFnin ka IMF \e Dünya Bankası gibı kurudönmüştür" dedi. pısını çalmadan kendi başına bir luşlar Türkiye ekonomisi analizistikrar programı uygulayabilece (Arkası Sa. 10, Sü. 3te) İthal Model Heyecanı ANKARA "İcraatın içınden" programının İngilizcesi "beyaz kağrt" olarak anılıyor. Yanı, İngiltere'de hükümet herhangi bir konuda yapmayı düşündüğü "icraat"la ya da uyguladtğı politıkayla ilgili açıklamalarını "Beyaz Kağıt" olarak anılan bir bel(Arkası Sa. 15, Sü. 2'de) IMF çevreleri kasım ayı başında Washington'a gelecek Türk heyetinin destek arayışı içinde olacağını belirterek, "1988, ekonomik açıdan yitihldi. 1989, Türkiye'nin elindeki son şans" değerlendirmesini yapıyorlar. IMF çevrelerine göre IMF zaten danışmalan sırasında nelerin yapılması gerektiğini söylüyor ve standby için öneri götürmüş değiller. UFUK GÜLDEMİR muzdeki gunlerde Ankara'dan Washington'a geleceği kaydedilen ekonomik heyetin, "son ekonomik kararlan anlatmak üzere" yola çıkacağmı belirtiyorlar. Söz konusu çevreler ne IMF'den ne de (Arkası Sa. 15, Sü. 5'tt) 10. Sayfada VVASHİNGTON Uluslararası fınans çevreleri 1989'u "Türkiye'nin elindeki son şans" olarak niteüyorlar. 1988'in ekonomik açıdan yitirildiğini savunan bu çevreler, yerel seçim dolayısıyla ekonomik önlemlerde bir gevşeme olDOLARA DIŞ DESTEK ması halinde 1989'un da kaybedilebileceğini savunuyorlar. Was BATIK KREDt hington'daki IMF çevreleri, önü AKLANIYOR Ekonomi'de Milli Güvenlik Kurulu ele aldı Yerel savunma birlikleri huruluyor 1000 ton amonyak Marmara'ya döküldü O r g . T o r ı u i t a y : Yeni birlikler savaş halinde yurtiçi hassas bölgelerinde kullamlacak. Milis kuvvet değil. D e m i r e l : Türk Silahlı Kuvvetleri'ne venlen savaş görevi şayet başkalarma da verilecekse, çok başlı bir savunma ortaya çıkar, bunun içinden kimse çıkamaz. I ş ı k : Türkiye'nin güvenliği açık bir güce verilmiştir. Bu da Türk Silahlı Kuvvetleri'dir. Korkarım birtakım kimseler memleket içinde kullanma yoluna gideceklerdir. ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) Milli Güvenlik Kurulu'nun önceki günkü toplantısmda ele alınan "teriloryal savunması" ve "mahalli savunma birlikleri"nın kurulmasını öngören yasa taslakları tartışma yarattı. Başbakanhktan dün yapılan açıklamada, "savaş sırasında topyekun savunma kavramı içinde" ve "halkı yeniden teşkiladandırarak" oluşturulacak yeni birliklerin hareketlerinin bir emir ve komuta altında silahlı kuvveüerle koordineli bicimde yürütüleceği bildirildi. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necip Torumtay, yeni birliklerin savaş halinde yurtiçi hassas bölgelerin konınmasında kullanılacağım belirterek bunlann "milis kuvveti" olmadığını söyledi. DYP Genel Başkanı SöJeyman Demirel, girişimi "garip" karşıladığını belirtirken eski Milli Savunma bakanlarından Hasan Esat Işık, "Korkanm birtakım kimseler memleket içinde kullanma yoluna gideceklerdir" dedi. Esrarengiz denîz kazası Sıkıştınlmış sıvı amonyak taşıyan Malta bandıralı Blue Star adlı tanker dün sabah 07.00'de telsizle limanı arayarak tstanbul önlerinde demirli durumda bulunan Gaziantep adlı tankere çarptığım ve yara aldığım bildirdi. Geminin aldığı yaradan 1000 ton amonyak Marmara'ya döküldü. Gaziantep tankeri 2. kaptanı, Malta bandıralı tankerin kendilerine çarpmadıgını, sürtünürcesine geçtiğini söyledi. Belediye Başkanı Dalan gemiye 10 milyon liralık ceza kestiklerini bildirdi. Marmara'ya yayılan amonyağm önemli bir kirlilik yaratmayacağını söyledi. 13. Sayfada HUdedeoğlu yazüarına başlıyor 47 yıllık yazajrımız, değerli hukukçu Ord. Prof. Dr. Hıfzı Veidet VelideIdeoğlu, baca'ğından geçirdiği baypas ameliyatından sonra, uzun süredir çekmekte olduğu ağnlıacılı rahatsızlığını önemli oranda yenerek sağlığına kavuştu. Velidedeoğlu, okurlarının sabırsızlıkla beklediği pazar yazılanna da başlıyor. İlk yazısını yarın ikinci sayfamızda okuyacaksı Süre uzatma BiUMİEKNİKİ 2400 yılında son ; insan ölüyor beklentisi yoruma bağh Cumhurbaşkanlığı Basın ve Halkla Ilişkiler Müşaviri Ali Baransel, Evren 'in Die Welt Gazetesi'ne verdiği "Ben tekrar seçilmek isterim demem" yolundaki demeçten cumhurbaşkanınm bir beklenti içinde olduğu anlamını çıkarmanın değerlendirmelere göre değişebileceğini söyledi. Köşk'ten açıklama Başbakanhk larafından dun yapılan açıklamada, "Miıstakbel savaşlarda, silahlı kuvvetlerin sınırlan savunurken" iç bolgelerde silahlı kuvvetlere yardım amacıyla "düzenlemelere ihtiyaç duyuldugu" belirtildi. AçıklamaQ A f f | i c î S l P l l f l l Gercekustuculuğun önde gelen temsılcılerınden Salvador Oalı nın 82 orijida, "leriloryal savunma" olarak « î l l J I O l « y i l l l l nalyapıtın'n yer aldığı sergı, Yıidız Sarayı Sanat Galerısı nde açıldı Kendısı 7. Sayfada adlandırılan bu tur savunmayı uy ile paranoık bir bağ kuröuğu söylenen Salvador Datı bugun 84 yasmda Son yıllarda sağlığı lyıce bozulan Ispanyol gulamaya sokmak için Milli Gü sanatçmın çalışmaları sadece resım yapmakla sınırlı değıl Heykel yapan. şnr yazan karnavallar düzenleyen, gıysı WALDHEIM EVREN'İN ve vıtrın tasarımları yapan Dalı. ısmını son olarak sıselerım Afrodıt ten esınlenerek dızayn (Arkası Sa. 15, Sü. Vde) DAVETLİSt 7. Sayfada (Arkası Sa. 10, Sü. Vdt) Cumburiyet Bilim Teknik'te bu cumartesi: a J B Yer nasıl oluştu? Türkçe ve bilim dili Çevre sorunu Adalet Bakanı Topaç açıkladı: NADtR NADİ Mehmet Topaç cezaevierinde tutuklulara tek tip elbise giydirilmemesi için tüzük değişikliği yapılacağını söyledi. Topaç, ikinci kez cezaevine girenlerin koşullu salıverilme süresinin tamamı yerine "koşullu salıverildiği tarih ile ikinci suçu işlediği tarih arasında kalan süreyi" yatması için infaz yasasında değişiklik yapılacağını açıkladı. 10. Sayfada Tek tip'e son • TV'de Sinema Sınemamızın son yıllarda beğeni kazanmış az sayıdaki düzeyli yapıtlanndan 'Muhsin Bey' ekranda. Başrolde Şener Şen var. 4. Sayfada • Çocuklarla Mecliste Barış Manço 'nun hazırlayıp sunduğu 7'den 77've adlı program, bugun tıimuyle Cumhuriyet Bayramı'na ayrıldı. 4. Sayfada • Dünya tarihine darbe tkı ünlü antika uzmanı, 'Şehname'nin parçatanmasım yorumiadı. 5. Sayfada • 315 eser müzayedede Antika 88 bugun sona eriyor. 5. Sayfada • Paraya koşuyor Dünya rekonmeni atlet Florance Grıffiıh, yarış başına 3540 bin dolar alıyor. Sporda • Aşırı nüfus Türkiye Aile Vakfı'nca düzenlenen 'Aşırı Nüfus Artışmın Dünyada ve Ülkemizde Sosyal ve Ekonomik Boyutları' konulu sempozyumda konuşmacılar aşırı nüfusun kalkınmaya engel olduğunu söylediler. Arka Sayfada • Gençlik Şurası Şura 'nın en yaşlı uyesi 82 yaşmdakı Prof. Tahsin Banguoğlu: Gençlere güvenelim. Arka Sayfada • NATO zirvesinde uçak pazarlığı Milli Savunma Bakanı Vuralhan, Ispanyol ve Hollandalı bakanlar ile uçak görüşmeleri yaptı. Arka Sayfada UĞURMUMCU GOZLEM Cumhuriyet... Cumhuriyetin ne olduğunu ve ne olmadığını tartışmak için önce "cumhuriyet" kavramının sözcük anlamı üzerinde durmak gerekir. Cumhuriyet, Arapça "cumhur" sözcüğünden gelir. 'X2umhur", halk demektir "Umhuri" ise halka özgü anlamında kullanılır. Bu sözcukterden yola çıkarsanız, "cumhuriyet, halkın kendi kandisini yönetmesidir" diye bir tanıma ulaşırsınız. (Arkası Sa. 10, Su. 7'de)