Katalog

CUMHURIYET/8 HAVA DURUMU Meffiorotoıı Gene! Mudurtuflu nden alı nan bdgıye göre yurüun kuzey ve doju kesımlen çok bulutlu Mamvararandoju su Karadenız Iç Anadohj Doğu Akdemz Doju ve Guneydo0u Anadolu KHgelen yajmurlu yer yer sajjanak »e g t t gurultulu saOarok yaöçlı Steta yertef par calı az bulutlo geçecek H A » StCAKLI ö Önenrt bır d e ^ k l ı k olmayacak HÛZGAa Kuay ve tuö yftıieıden orta kuvvctte, yafrş alan yerterde kuvvettıce esecek Dendenmede naoâr. AWena de gunbnsı ve kntos, utetu dendenrrazde yında buturacak van GAtu nde hava saganak ya0ı$lı geçecek Ruz yıldız ve guıbateından 4 ıla 6 kuvvetm j i f guney ve batı yunlerden orta kuvvette yajış anında kuvvetıce ese de saatte W27 dena miı hda esecek cek Gfil mutedıl datgaJı dalga yı*set*> 1 2 m aoüymoa bııiuıucak DENIZ Mufedl(W|ptMmn(blgayı* sektifr 1 ıla 15 yer yer 2 2 j metre dota I OtlutHj HABERLERİN DEVAMI TÜRKIYE'DE BUGÜN A Mapaan Y Y 8 «yon Y Y Anfcara Y Artakya Y Antalya Y Artvın B 8 SMtstr Y Bıleak Y Bıngdf Y &tİB Y Bokı Y Bursa Çanattafe B Y Çonm B Dema 25° H" Dıyarbato WU°Btme 17° 12" Erancan 17° 10° Erzurum 8° 3°Esk««r« 15° 7°Gsaı*> 2S° 15° Grcsun 24°12°Gunetar«Y 18° 10» HakUrı 26 11°lspam 19° 10° IstantHil 16° 9°lzmır M" «°Kare 14° 8°Kastamonu 14° «°Kj»sen 1«° 10° Kırtdan* 18°WKonya 1ΰ 10° KuOhfl 23°10°MaBtya 19°12°Mans» 17° 13° K Mjraş 17° 7°Mersm 12° 4°Muflla B Y Y B 17° 7°)** Y 16° 11° 1*00* Y S°1«°(Wu Y 17° 8*«a Y « ° 7*Samsun Y 18° 8°S*1 Y «°13»Sinop Y 23°13°&vas Y 9° fUam 8 14° 8°lrata>n Y \tf 4°Tu«a* Y 17° 2°Uşak 8 i r 6°van Y 16° *°te0J( Y 19° «VongutOafc Y 24° 10° 18° 12° 24° 14° 23° 11° 16° 9° 16° S» 19° M° 19° 16° 16° 7» 23° 13° 17° 14° 15° 6° 17" «• 19° W> 14° 8° 18° 5° 14° 7» 15° 5° 17° 13° DÜNYATJA BUGÜN Amaertam Amnan ttna BaOd.1 Y 1G° Lmngrad B 21° Umdra B 24° 8 14° Mfcno B 23° Y 16° B 22° Munh Y 12° NwYork Y 16° Osk) Y 18° Pans B 18° Prag Y 16° Rıyaf A 35° Roma A 39° Sofy» A 36» Ş*n Y « • itlAvtv Y 25° fcnus S 8° A 27» Y 12° V i y m Y 16° msh Y 28° Zurih S 12° Y 16° B M° Y 21» Y 10° S 11° Y 15° B 19° 8 6° Y 19° Y 13° A 38° Y 23° B 17° 8 28° A 30° A 28° Y VT Y 17* B 20" Y 20° Y 16° ANKARA NOTLARI MUSTAFA E3CMEKq 20 EKIM 1988 brolon sr B*s« C5dd» Ne Denebilir? Cumhurıyet'ın Yazı Işlerı Müdurü Okay Gönensın'e bır gün sormuştum Okay, senın adın nereden gelıyor, bılıyor musun? "Ok"la 'Ay" bırleştınlmış, 'Okay" olmuş, oradan gelıyor dıye bılryorum Hayır, benım bıldığım "Okay", "Afenn, bravo" demek, ben bunu bır öykude okumuştum Oykü Kurtuluş Savaşı'nda geçen bır olayı anlatıyordu, savaşta, yararlılık gösteren bır köylü çocuğuna subay, "Okay yavrum, sen tam bır yığıt Türk çocuğusur>'" dryordu Sonra, 1930'lu yıllarda öğretmenlerımız, yazılı kâğıtlanmıza ' afenn" yerıne, "okay" dıye yazarlardı Okay'ın babası, dıl devrımıne ınanmış bır kışı olmalı kı oğlunun adını "Okay" koyduğu gıbı, soyadını da 'Gönenşın" almış "Okay" sözcüğünun nereden geldığını, dıl ustası Ömer Asım Aksoy'a sordum O da şöyle anIattı özetle Okay sözcüğü, ılk sıralarda 1935'lerde çıkan "cep kılavuzu"nda var "Aferın, bravo" demek 1934'te çıkan "Oerleme Dergısı"nde geçıyor, kaynak olarak gösterıldığı yer, Veiet Çelebı'nın 12 defterlık yazma sözlüğü, bu basılmadı Velet Çelebı, orada "Zuhal Yıldızı" anlamına geldığını belırtıyor Falıh Rıfkı Atay'ın başkanlığını yaptığı "Küçük Cep Kılavuzu" da, buralardan alıyor "Okay" sözcüğü tutunmadı, kullanılmıyor Ama bız Okay Gonensın'ın 'Ok'la, 'Ay'dan geldığı önerısını de benımseyebılırız1 Halktan derlenmış, eskı Türklerden kalmış, nıce sözcükler, günümüzde tutmayabılıyor, kışı adlarında, soyadlannda kalıyor Ne yapalım? Dıl gelışen bır şey, sözcuklerın kımı tutunuyor, kımı tutunmuyor Halk, benımsedığını yaşatıyor Bır yandan da dılde sözcuklerın türetılmesı, yaratılması surup gıdıyor Bır zamanlar "zavıyeı münferıce" yerıne geometrıde "oput açı" kutlanılıyordu, şımdı "genış açı" tutunduğu ıçın o kullanılıyor Cevdet Kudret'ın, Cumhurıyet'ın pazar günku sayısında çıkan "Aheste çek küreklen" yazısı ne guzekjı' Yaşlı kuşakların, genç kuşaklara uymaları zorunluluğuna değınıyor, ozetle şoyle dıyordu Hem neden, yaşlı kuşaklar genç kuşaklara uymayı düşünmüyorlar da genç kuşakların kendılerme uymasını ıstıyorlar' Bugünün çocuğu ' züerbaatüladla" dıyemeyeceğıne göre yaşlı kuşaklar 'dörtgen ' demeyı oğrensınler, boylece ılerlemeyı engellememış olurlar Cumhurbaşkanı Evren ve yandaşları ıstedıklen kadar 'ınkılap" desınler, bugünkü çocukların dılı dönmez ona, "devnm" der Türk dılı ezan deiğıl kı bır buyrukla Arapçaya dönüşsün " K ılının D ılçesınde, bır bayan Türkçe öğretmenı, derste öğrencılere, dılbılgısı terımlerı arasında geçen 'eylem', 'ılgeç ', "ad", "belırteç" sözcüklerını kullandığı çocuklara öğrettığı gerekçesıyte "bır yıl kademe ılerlemesının durdurulması" cezasına çarptınldı Ayrıca yerı değıştmlerek, 'Y" ılçesının " D " kasabası ortaokuluna sürüldü Konu, ıdare mahkemesınde olduğu ıçın bayan öğretmenın adını, yerını yazmayacağım Mıllı Eğıtım Bakanı Hasan Celal Güzel, bu haksızhğa uğratılan öğretmenın adını, adresını ısterse kendısıne vereceğım Haksızlığın düzeltılmesını ısteyeceğım! Sanıyorum kı bayan öğretmenı cezalandıranlar, bu terımlerın, sözcüklenn, Türk Dıl Kurumu kapatıldıktan sonra kurulan Ataturk Dıl ve Tarıh Yüksek Kurulu ıçındekı TDK'nın hazırladığı "Türkçe Sözluk"te de bulunduğunu bılmemektedırler Öyleyse ne denebılır? Cnmt KUm K4kl J A açık 8 buluOu K B b S » » yajmurlu Kahire* 'Neşen Bilir" Demeden Önce.. ye tam uyelığı kesınlıkle bugunün konusu değıldır Bonn, Turkıye'nın AT ıle ılışkılerının şımdılık bır "ortak uye" olarak ortakhk anlaşması çerçevesınde gelıştırılmesınden yanadır, tam üyelığın vurgulanmasından, hele Sayın Evren'ın dıle getırdığı 1992 tarıhınden rahatsızdır Federal Alman yonetımı, bu konudakı tutumunun görunurdekı gerekçelerınden bırı olarak ulkemızdekı demokrasının "azgelışmışlığı"nı göstermektedır Cumhurbaşkanı Rıchard Von VVeızsaecker, bunu Cumhurbaşkanı Evren'ın onuruna verdığı yemekte haylı zarıf bır uslupla şoyle dıle getırmıştır "Demokrasıye donuş konusunda beyan ettığınız zamanlamaya tam olarak uydunuz Sıkryönebm kaldırıldı Türk halkı kısa bır süre önce özgur, genel seçımlerle gelecek yıllardakı polıtık kadrolarını belırledı Avrupa Konseyt Insan Haklan Komısyonu'nda bıreyselbaşvuru hakkını geçen yıl kabul ettı Bu yılın 6aşında Avrupa ve Bırleşmış Mılletler'ın ışkenceye karşı sözleşmesıne ımza attı Bız Almanlann, başka halklara ıstenmeyen tavsıyelerde bulunmaya hakkımız olmadığını bıhyorum Ancak ulkenızın ınsan ve azınlık hakları, yüksekoğrenım polıtıkası ve sendıkal orgutlenme alanlarındakı gelışmestnı gerçek bır dostun ılımlı, eleştırel gozuyle ızlıyorsak bu, topluluğa uye ulkelerın bu demokratık ve hukuk devletı ılkelerıne bağlı kalmayı taahhut etmış olrnasından otürüdur " Turkıye'nın demokrası yolunda daha atması gereken adımlar olduğu, herhalde bundan daha dıplomatık bır dılle ıfade edılemezdı (Baftarafı I. Sayfada) Bankalara gözaltı (Büftam/ı t. Sayfoda) Bonn'un, tam üyelığın zamansızlığına ışaret ederken gösterdığı bır başka neden de Turkıye'nın ekonomık durumudur, Türk ekonomısının genel olarak gelışmışlık düzeyının, ışsızlık ve enflasyon oranlarının tam uyelığı bugun ıçın olanaksız kıldığı göruşundedır Bonn, Turk demokrasısı ve ekonomısıyle ılgıfı gerekçelerınde gerçekten ıçtenlıklı mıdır? Kımıne gore değıldır, Turkıye sıyasal ve ekonomık alanlarda ağzıyla kuş tutsa bıle AT'den yıne dışlanacaktır Olabılır, pek o kadar temelsız sayılamaz bu göruş Ancak bunu test edebılmek ıçın önce karşı tarafın elındekı sılahları bırer bırer çekıp almak gerekmez mı? Türk demokrasısını bır an önce Batı Avrupa standartlarına ulaştırmak ıçın zorunlu adımlar atılmalıdır, Turk ekonomısını enflasyon u aşağı çekerken rekabete dayanıklı bır yapıya kavuşturacak cıddı dönuşümler öncelıkle gerçekleştırılmelıdır Butun bunlar AT'ye tam uyelık sevdasıyla yapılacak değıldır, bu toprakların ınsanını daha mutlu ve daha guzel bır geleceğe kavuşturmak ıçın zaten bunları yapmak durumundayız Bunlar yapıldığında bakılır, eğer karşı taraf yıne ayak suruyorsa, o zaman gunluk deyışle "Neşen bılır" deyıp geçılır Cumhurbaşkanı Evren'ın, Bonn'dakı Dış Polıtıka Demeğı'nde yaptığı konuşmada söyledığı gıbı, "Turkıye AT'ye kabul edılmezse, batmaz, NA TO üyelığını de gözden geçırebılır, kendısıne yenı bır yer de arar " Işte o kadar' Yasası değışıklığının ardından daha sağlıklı bunyeye kavuşturulacak malı kesımde serbest faız uygulamasını başlatmayı amaçlıyor lardı Ancak özellıkle dövız kurlarındakı tırmanış Başbakan Özal'ın kafasında serbest faız tak vımım hızlandırdı ve özal'ın serbest faıze geçış dırektıfi yasal ze mın çalışmaları tamamlannıadan verıldı Merkez Bankası Başkanı Ruşdü Saracoğlu'nun banka yönetıalerı ıle bırlıkte Basbakan'a ılet tığı, "serbest faizin zamanlaması" konusundakı "tereddul ve endişeleri" de mevzuat değışıklığının serbest faız uygulamasının başlangıcma yetıştırılememesınden kaynaklandı Neler degişecek? Bankalar Yasası'nm 64 maddesınde gıdılecek değışıklıkle bankalann malı bünyelennın guçlendınlmesı yönunde başvurulacak önlemler ıçın tanınacak süre daraltılacak Söz konusu maddenın bankanın kredı ve personel ışlemlenrun yavaşlatılması veya durdurulmas'ndan yönetım kurulunda degışıklığe kadar uzanan vaptınmlan ve bankanın Bakanlar Kurulu tarafından bır veya bırkaç bankayla bırleştınlmesı kararına kadar geçecek sürenın azallılması amaçlanıyor Var olan sısteme göre bu süre 3 ayı bulabılıyor ve bankanın zarannın daha da buyü mesıne yol acabıbyor Hazıne'den bır yetkılı, "fşlemJerin hızlandınlmasından amacımız, gen donulemeyecek noktaya gdınmeden bankaya mudahale imkânına kavuşmaktır" dedı Bankalar ya sasının 1264 ve 69 maddelen ara sında uyum sağlayacağı belırtıldı Yasanın tasarruf mevduatı sıgorta fonu ıle ılgılı maddesınde yapılacak değışıklık ıse, geçmış dönemdekı tstanbul Bankası, Hısarbank ve TÖBANK deneylerınden dolayı zorunlu görulüyor Bu üç bankanın vönetımının Hazıne kontrolüne alınmasından sonra banka sennayedarlann<n uygulanması gereklı görülen bazı kararlara muhalefetı nedenıyle ışlemlenn uzadığı kaydedılıyor Yenı sıstemle tasarruf mevduatı sıgorta fonu kaynaklarırun gecıkmeden devreye gırmesı, ortaklann tasfiyesı ve banka vönetımının fona devn hedeflenıyor Avnca Merkez Bankası denetım elemanlannın bankalann bünyelenne ıbşkın değerlendırmelennde esas aiacaklan standartlar da saptanıyor Merkez Bankası'nın bır yıllık faızde yüzde 85'ın üstune çıkılma ması yolundakı talımatmdan sonra öncekı akşam yenı faız oranlannı belırleyıp ılan edemeyen bankalar, bu ışlemlennı dün tamamladılar öncekı gece yenı faız oranını açıklamakta gecıken ve dün bırıncı sayfamızda yer alan faız tablosunda da yıllık faız oranı yüzde 81 olarak görünen Vakıflar Bankası dun bu oranı yüzde 85 olarak değıştırdı Yıne öncekı gun CUHEYT ARCAYUREK yaz.yor venın sarsılmasındakı nedenler, Özal'ın verdığı sözü yıne tutamayacağını kanıtlayan bılgıler, resmı rakamlı tablolarda yatıyor 1964, Özal'ın ılk ıktıdar yılı Hükümetın bütçe ıle ılan ettığı enflasyon hedefı yüzde 20 Yıl sonunda gerçekleşen yüzde 484 Yıl 1985 Hükümetın açıkladığı enflasyon hedefı yüzde 25 Yıl sonunda yüzde 44 9 Yıl 1986 Hükümetın resmı hedefi yüzde 25 Gerçekleşen yüzde 346 Yıl 1987 Açıklanan hedef yüzde 25 Gerçekleşen enflasyon yuzde 38 9 Yıl 1988 Hedef yüzde 48 Yılın on ayında enflasyon yüzde 82 özal yönetımındekı son beş yılın tablosundan çıkan sonuç açık Özal, enflasyonda ne vaat ettıyse yıl sonunda bır mıslı fazlasıyla gerçekleşmış Bu sonuç, bır Başbakan ın beş yıldır söyiedıklennı yapamadığını her yıl yenı teranelerle halkı uyuttuğunu gösteren katı, değışmez rakamlarla örülü Geçmışın rakamsal gerçeklen kuşkusuz bır Başbakan'ın portresını çızıyor Aynı Başbakan yenı bütçeyı açıklarken ' 1989 ıçın enflasyon hedefinı yüzde 49 saptadıklarmı" ılan edıyor Tabıı ınandırıcı olamıyor Son beş yılla 1989 arasında mantıksal köpru kurulduğunda enflasyonun saptanan yenı hedefinden mıslıyle fazla, yüzde 90'larda gerçekleşeceğı beklenbsı güçtenryor Özal ın doğru dürüst vergı alamayacağını, "çtlgın gıdışı" parasaJ oyuniarla geçış(Baştam/ı l Sayfada) yuzde 85'ın uzenne çıkan Dışbank, Sumerbank, Egebank gıbı bankalar dun yaptıklan açıklamalarda, bır yıllık vadelı mevduata yüzde 85 faız uygulayacaklarını duyurdular Daha önce 1 yıllık vadcîıye yüzde 64 faız uygulayacağını açıklayan tktısat Bankası ıse, dığer bankalann tersıne, bu oranı yüzde 60*3 çektı tktısat, 3, 6 ve 1 ay vadelı hesaplara uygulayacağı faız oranlannı ıse bıraz yukselttı öte yandan bankalann "yuksek faize yeşıl ışık" bekJentısı dün de öğle saatlerıne kadar sürdü Bazı bankalann, şubelenne, faızın yüzde 85'e cekıldığıne ıbşkın talımatlarını uzun sure göndermedıklerı gözlendı Bu banka şubelen, kendılerıne faız oranlannı soranlara, yüzde 85'ın üstünde olan eskı faıziennı bıldırdıklerı belırlendı Ancak ılerleyen saatlerde Ankara'dan beklenen "ışık" gelraeyınce, bu bankalann şubelennde de faız yüzde 85 olarak ılan edıldı ve hesap açtınnak ısteyenlere bu oran üzennden cüzdanlaı venüneye baslandı Bu arada tasaiTuf sahıplennın yüksek faız arayışı dün de sürdü. Bankalann üç gün süren faız belırleme yanşı sırasında şaskına dönen tasarruf sahıplerı, yıne banka banka gezerek "en yuksek" faız peşmde koştular Bırçok banka şubesınde, hangı vadeye ne kadar faız alabıleceklennı soran tasarruf sahıplennın dun de pazarlık yollarını aradıkları göruldu tırmeye çalıştığını gösteren son günkü manzara karşısında, "Heışaretler bu kanıya eklenınce, sabını bılmeyen acaba kım" sokaramsarlık daha bugunden rusu akla gelıyor ve 28 Nısan 1983'te ışadamlanyla yaptığı göpekışıyor Iş çevrelerı, olayı bır yere rüşmedekı şu sözlen her açıdan oturtmaya çalışan çevreler, şınv değer kazanıyor "Önümüzdeki dı bır cankurtaran sımıdıne sarı beş senede Türk ekonomısı tam lıyor TÜSIAD Başkanı ömer anlamıyia düzluğe çıkmazsa, Dınçkök, hükümetle yaptıklan hıçbır kuvvet Türkıye'yı 12 Eylül son toplantıda dıle getırmış öncesınden daha kötü bır anar"Hükümete ıstıkrar tedbırlerının şıye düşmekten kurtaramaz" tekerrür etmemesı ıçın kesınlık Ve de Başbakanımız hesabını le seçım ekonomısıne gıdılme bılmeyenlere seslenırken başka mesını bıldırdık" dıyor Oy peşırv bır cümleyle ıktıdarını tanımlıyor de her olanağı kullandığı, kulla ' Aıle bütçesı ıçın de devlet bütnacağı bılınen Özal'ın yerel se çesı ıçın de makul bır sınırı aşınçımlerde muslukları açarak alı ca borç, tam anlamıyia kamburnan yanm yamalak önlemlen de dur " (lcraatın Içınden, 30 Eylül "bemava etmesınden" kaygı du 1985) yuluyor O zaman çünkü, nısan 1989'a gırıyoruz özal "bıle" ayında "esecek yenı önlemler ekonomının tam anlamıyia düzfırtınası" ılo halkın sırtına yenı lüğe çıktığını soyleyemıyor Duryükler gelecek madain önlemler alıyor, anyor iç Zaten bız özal'ın enflasyonu ve dtş borç mu gırtiağı aşmış 50 öyle üç beş yılda aşağıya çeke mıryar dotar dısan, 18 trıh/on ıçeceğıne Özal'ı tanık göstererek n ınanamıyoruz 6 Ekım 1987'de Böyle bır portre sahıbı btr Başşöyle dıyor "Çalkantiların se bakan nasıl tanımlanabılır? Sobeplen var Devamlı bır hareket ruyu bızzat Özal yanıtlıyor var Türkıye'de Bu hareketler "Gelışmış ülkelenn yönetıcılebellı zaman geldığınde durula n, hıçbır tavız vermeksızın, ülkecaktır Ne olacaktır? Şehırlerın lerını mutlaka refaha götürecek" nüfusu yuzde 80'e geleceıctır doğru ekonomık polrtıkalan' ızleNüfus artışımız yüzde 1, hatta al meyı bılmışlerdır Dığerienne batına düşecektır Bu noktalara kınca, yanı zengın olması geregeldığımız zaman yavaşlar Be kırken yoksul kalmış ülkelere banım tahmınım, o tarıhlerde dü kınca, hepsınde bır ortak hasta ser" lık gördum Bu ortak hastalığın adı 'hayal Kısacası otuz kırk yıl daha enflasyon düşsün drye bekleyece tacırlığı'dır ğız Zaten acelemız yok Özal'Yanı bır ülke ekonomısının kalın hıç yok? Refah ıçınde yaşayıp dırabıleceğtnden çok fazlasını gıdıyoruz vaat eden, sonra ülkesı de kenSon konuşmasında özal, dısı de bu vaadın altında kalan "Hesabını bılmeyen batar" dı yönetıcılerdır" (lcraatın Içınden yor Bankalara, ışadamlarına 29 Ekım 1985) gdzdağı vererek, korkutuyor Bu Teşekkürler Bay Özal! 1 MtLYON LİRA, HANGt BANKADA NE GETİRÎYOR? 1 nım MftfM (nj 782 450 762 450 762 450 762 450 762 450 762 450 762 450 762 450 583 050 538 200 1 MfrtMTT H 72 70 73 72 70 73 73 72 57 62 Trihk S«M 322 920 313 950 327 405 322 920 313 950 327 405 327 405 322 920 255 645 278 070 750117 726 464 774 111 750117 726 464 ^ 4 111 774 111 750117 583 947 633 462 ı«riK JAU* MfMrKTl) Va* 67 66 67 66 66 68 67 66 55 66 150 247 148 005 150 247 148 005 148 005 152 490 150 247 148005 123 337 148 006 1AU* T** H ffAKSİZ 1MfrtrKT Nat satM Y«* 529 759 566 904 759 759 668 265 566 904 638 664 759 759 759 759 566 904 728 364 tafc*r Vakıflar Enlakbank Sumerbank SaKertjantı Etıbank Egebank Tutunbank Tanşbank Koç Amenkan Bank Iktsat Vrtı % 85 85 85 85 85 85 85 85 65 60 768 729 755 274 768 729 755274 755 274 783 081 768 729 755 274 604 578 755 274 63 50 63 57 50 55 63 63 50 61 47 092 37 375 47 092 42 607 37 375 41 112 47 092 47 092 37 375 45 597 * 35 35 35 35 35 10 10 10 10 38 Yıftk 313 950 313 950 313 950 313 950 313 950 89 700 89 700 89 700 89 700 340860 AMKARA'dan YALÇIN POĞAN Neden'' Neden basıt Yüzde 85 faızın kredı maliyeti yaklaşık yuzde 140'lara dayanıyor Kredıyı alan, yüzde 140 faızı nasıl ödeyecek' Öderse fırma güç duruma düşecek belkı de batacak ödemezse, banka batacak Işte, Bankalar Yasası'ndakı bu hızlı değışıklığın altında 'bankalar gemı gıbı batar" deyışı yatıyor Hazıne'nın ve Merkez Bankası'nın "yakın takıbı" sürerken, faız oranları nedenıyle bazı bankalarla Merkez Bankası arasındakı tartışma bıtmıyor Orneğın, öncekı gece Emlak Kredı Bankası Genel Müdürü Bülent Şemıler ıle Saracoğlu'na vekâlet eden Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Kadır Gunay arasında müthış bır telefon kavgası yaşanıyor Merkez Bankası nın faızlerı yuzde 85te sınırlaması uzenne Şemıler telefona sarılıyor ve Kadır Günay'a 'Bu ne rezalet, ben faızlerı yüzde 86 ya çıkartacağım" dıyor Günay'ın "Çıkar da görelım, bak o zaman bankanızı nasıl cezalandınrız" sözterı bankacılık dünyasında çınlıyor (Baftarafı 1. Sayfada) Taksitçiye faiz darbesi (Baftarafı I. Sayfada) yor. SoBonda zor ojmm bozar re bn danunda aylık f aiz yuzde 10*a çıkabilir. Bo dorumda büe bâz zarara gireriz. Çfcıkn bansB yılhtı yizde 120 eder. Biz eluııizdeB geldigJ kadar faiz oranını dnşnk tatmaya çalışacagız, ama bggıindea sonra bir malı, maliyeüııin altında satmanın da bir anlamı yok" dedı Elektroruk Cıhaz Urctıcılen Derneğı ECÜD Baskau Maral öztdda de faızlenn yaratacagı yükü "sutbuuda taşıyamayaeaklamn", satışlann düşmesı pahasına aylık vade farklannın kredı faızlerırun artması ölçüsünde yukseltıleceğını ıfade e t a öztekın, "Ş« aada yahşmator snrdoraliıyor. Ayhk vade faria asgari ynzde 10 oiıır, ama 10'u da aşabilir. Bunun ardından taksiüi sadşlann olnmsoz etkiknmesi gundeme geiir. Bn da takdtii saD$larda uyjnJaBan vadenin uzamasuu, öraegin 15 aya kadar ByamaMnı sagJayabilir. Ama vadeyi beüriejccek olan Tine de myasaıun taiebi oiacakbr. Vade nzabJma» faiz yaknıu arttıracak, ıma abcının başka tnrin, kua vadeyle yuksek UksM miktan ödemesi çok zor" dıye konuştu. Bu arada Koç Holdıng kuruluşlanndan Istanbul Oto'da abcüann taleplerının bır süre ıçın ertelenmeye çalışıldığı, bunun da finnarun uyguladığı ayük faız konusunda behrsızlıgm henüz devam etmesınden kaynaklandığı öğrenıldı Edınılen bılgılere göre holdıngın talımatı gereğı, alıcılann taleplen bır süre ıçın "oyalanırkeji" otomotiv ürünlennde uygulanan aylık faız oranlannın arttınlma ve 1216 ayiık vadelerın de kaldınlma olasılıgı bulunuyor Dayanıklı tüketım mallannda aylık faızlenn antırılması kesınleşmezken, kımya sektöninde aylık faızler arttınldı ve bununla Türkıye*de ılk kez aylık vade farkı yüzde 10'a çıktı Aygaz ve Solventas firmaJarı aybk faız oranlannı yüzde 7'den yüzde 10'a çıkanrken, pıyasada genel egıhmın yuzde lf/luk faızde odaklaştığı belırtılıyor Pıyasa ılgüılen, 2 yıl önce yüzde 6'dan 7'ye çıkan aylık faiz oranının 10'a pkmasını tehlıkelı bulduklannı, önümüzdeki gunlerde pıyasanın buyük olasüıkla yüzde 10'u benımseyeceğuu ıfade ettıler Temel ıhtıyaç maddelerınde de faızlenn yükseltılmesının ılk etkılerı görülmeye baslandı Gıda pıyasasında saüşlar yuzde 3O"u aşkın oranda düşerken, üretıcı firmalar vadelennı kısmaya başladılar Daha önce 2 aylık vadelı satış yapan TVakyabırlık, vadesını 1 aya, yıne daha önce 4550 günlük vadeyle satıs yapan AloMıntax da vadesını 1 aya kadar ındırdı Pıyasa ılgıhlen dığer üretıcı firmalann da önümüzdeki günlerde vadelennı 1 aya çekme nıyetınde olduklannı, böylece genelde pıyasada uygulanan vadenın 1 ayla sınırlanacağını ıfade ettıler Oto lastiğine (Baştarafı 1. Sayfada) tsrail konvoyuna saldın mır'ın kullandığı otobüsun Fılısra aldığını ve çok sayıda ölu ve ya tın köyu Şuafat'tan geçmesınden ralının tsrail asken helıkopterle sonra Fılıstınlı gösterıcılerle İsraıl rınce taşındığını bıldırdıler askerlerının çatıştıkları, olaylarIran >anlısı Hızbullah Orgutu da bır göstencının plastık mermı "ınlihar saldınsı"run ardından ts lerle yaralandığı bıldırılıyor Lıraıl'ın gınşebıleceğ] muhtemel sal kud Cephesı taraftarı 600 bın Fı dınlara karşı dun akşam genel se hstınlının yaşadığı Gazze Şerıdı' ferberlık ılan ettı ndekı 2 bın Yahudı yerleşımcıyı Öte vandan dun ışgal altındakı destekledıklennı göstermek amatopraklarda lsraıl'ın yenı yerleşım cıyla, dun yerleşım bınmlenne gepolıtıkasını protesto etmek ama zıler duzenledıler (Baftarafı 1 Sayfada) Döviz yine cıyla, "Fılıslın Ayaklanmasımn Bııieşik Onderlığuun" çağrısı uzerıne genel greve gıdıldı lsraıl'de I kasımda yapılacak genel seçımler yaklaşırken sıyası partılerın ışgal altındakı toprak larda yaşayan 65 bın Yahudı yerleşımcıye yönelık olarak surdurduklerı seçım kampanyası gergın lığe yol açıyor Başbakan ve Lıkud Cephesı'run lıden İzak Şamir AP'nm haberıne göre İsraıl ışgalı altındakı Dogu Kudus yakınlarında otobuslerın en çok taşa tu tulduklan bölgelerden bın olan Dogu Kudus Neve Yaakov karayolunda otobus kullandı Şa Politbüroda 4istifa, (Baftarafı 1 Sayfada) masını ve altı hafta ıçınde de merkez komıtesı uvelerının uçte bırının değıştırılmesını önermıştı Komunıst Partısı sözcusu Anddko Kovaceviç, merkez komıtesı toplantısında dun yaptığı konuş mada, polıtburonun Sırp uyele rınden Daşan Ckrebiç'ın uyelık ten uzaklaştınldığını açıkladı Merkez komıtesı, Yugoslavva' nın etnık ve ekonomık sorunlarını tartıjmak ıçın öncekı gün ola ğanustu toplanmıştı (Baştarafı I. Sayfada) ra ıle yuzde 2.8'e yükseldı Tahtakale'de mark da 970 lıraya yükseldı Serbest faız operasyonunun başladığı günden ıtıbaren ınışe geç>.n ve süreklı duşen dövız fıyatlan dün tırmanışa geçtı Sabah saatlerınde bankalar arası dövız pıyasasında 1785 lıradan ışlem gören ve daha sonra 1715 lıraya kadar çıkan dolann denge kuru da 17 lıra yükseldı öncekı gün 1699 lıra dolar efektıf satış kunı uyguFilistin Ulusal Konseyi layan Merkez Bankası bugün geFılıstınlılerın surgundekı parla çerlı olan kuru 1716 lıra olarak mentosu nıtelığındekı Fılıstın Ulu açıkladı Merkez Bankası, dolann bu pıyasada daha fazla yükselme sal Konseyı'nın (FUK), 31 sını önlemek ıçın 1 5 mılyon do ekım 10 kasım tarıhlen arasında larlık bır "mıni mudahalede" buCezayır'ın başkentı Cezayır'de lundu ve etkılı oldu toplanacağı bıldırıldı Tahtakale'de ıse günun ılk seFılıstın Kurtuluş Örgütü'nün anslannda bankalararası dövız pıCezayır'dekı daımı temsılcısı Moyasasındakı gelışmelere bağlı olaundher Dajani, Cezayır televızyorak yükselen dövız fîyatlan, öğlenunda kendısıyle yapılan mula den sonra bu pıyasadan koptu katta, "Toplantıda bağımsızlık Serbest pıyasada, gün ıçınde 1745 bıldınsı kabul edüecek, İsraıl Baş lıraya yukselıp, daha sonra dövız bakanı tzak Şamır'ın açıklamala tnterbankı'na bağlı olarak 1730 lınna rağmen, Fılıstın Devletı kunı raya gerıleyen dolar akşam saat lacaktır" dedı lerınde yenıden tırmanmaya başladı Pıyasaya yakın çevreler, "S«bah saatlerinde dovız lnterbaakındaki gelışmelere baglı olarak arMerkez komıtesınde ıstıfalan tan alıcı sayısı, akşam saatlerinkabul edılen polıtbüro üyelen, e» de daha yükseldı. Pıyasada her şey kı Yugoslavya Komunıst Partısı tersıne dondu. Once, alıadan çok lıderlen Bosko Knıniç ve Mılan satıcı varken, daha sonra alıalako Renorca ıle Kosova Komunıst na sayısı öne geçti" dıyerek bu Partısı yetkılısı Kolj Şiroka ve "bılınmeyen alıcılann" fîyatlan Slovenya Komunıst Partısı yetkı 1775 lıraya kadar tırmandırdığını belırttıler Pıyasanın kapanışında lısı Franc Seyınç. Dün yapılan guven oylamasın bıraz gevşeyen dolar günu 65 lıra dan önce konuşan Yugoslavya kazançla 1765 lıradan kapattı Komunıst Partısı lıden Stıpe Su Bdylece, dolarda kur makası yüzvar, partı lıderlığınm, yönetımde de 2 8 oldu Tahtakale'de mark da bır "lemızlige ginşmcdığmi" söy 940 lıradan 970 lıraya cıkarken sterlın 3070 lıradan alıcı buldu ledı Kahvenın kılo fiyatı yenı zamla 12 bın lıradan 17 bın lıraya çıkanlırken, kahve ıthalatçılan yurt dışında kahve fiyatlannın yüksdmesını ve ıthalattan alman vergı mıktarının arttınlmasını yüksek zamma gerekçe olarak gösterdıler Bır kahve ıthalatcısı Damga Vergısı'mn yüzde 6'dan yüzde 10'a, Fıyat Istıkrar ve Desteklerae Fonu'nun da yüzde 8'den yuzde 10'a yükseltıldığını hatırlatarak "Böylece itbalatın maliyeti toplam yuzde 6 arttı" dedı Iç pıyasada çığ kahvenın kılo fiyatı KDV harıç 9500 lıradan satılırken, çekılmış Brezılya kahvesının kılo fiyatı 17 tnşaat malzemelen pıyasasında bın lıraya çıkanldı. ıse başta boya ve demır çelık olLastıkte ıse Lassa, Pırellı, Gomak üzere bır çok malın satışı "b*çak" gıbı kesddı. Bu demır çe od Year fırmalan, bayılere çektıklık ürünlen satıcısı "AHaha şikttr lerı telgrafta 21 ekımden ıtıbaren sonunda sabşlar durdn. n«^«h yüzde 1215 cıvarında zam yapabu sefer Ozal goie caldıgı mayayı caklannı açıkladılar Lastık bayıtuttorabUecek mi?" derken, boya lerı yenı zamla yılbaşından bu yaürünlenru satan bır büyük toptan na lastık fıyatlarındakı artışın a firma yetkılısı satışlann yüzde yuzde 70'e çıkacağmı, aralık ayınSCye yakın düştüğünü ve üretıcı da da yenı fiyat ayarlama olasılıfirmalann olanaklar dahılınde pe ğı da göz önune alındığında yılşın satısa gecmeye çalıştıklannı lık fiyat artışımn yüzde 8O'ı geçeceğım ıfade ettıler belırttı Kâğıtta ıse Toprak kuABD uçurmuyor ruluşlannın Toprak Holdıng kaKâğıt 1 sımdan ıtıbaren gecerlı olmak uzeF16 re bobın fiyatlarını yüzde 1019 arasında arttırdığını açıkladı 1 nıotorlarmda hamur ofset 6065 gram kâğıdın kılo fiyatı 2720 lıradan 3230 lıra ya, 75 gramlık fotokopı kâğıdının arıza kılo fiyatı 2620 lıradan 3120 lıra WASHINGTON /ANKARA (AA) ABD Hava Kuvvetlen, F16 uçaklannda kullanılan "General Electnc" şırketı yapımı "FllOGE100" üpı Turbofan motorlannda ortaya çıkanlan arıza uzenne, yüzlerce uçağın mcelenmesını kararlaştırdı ABD Hava Kuvvetlen, ınceleme sonucuna kadar uzennde bu tıp motorlar bulunan tum F16'lann uçurulmamasına karar verdı Mıllı Savunma Bakanlığı ıse bu konudakı haber uzenne dün bır açıklama yaptı ve F16 uçaklannın kontrolden geçırıldığı ve herhan gı bır aksaklığa rastlanılmadığuu bıldırdı Açıklamada, Türkıye'de veya ABD'dekı F16 uçaklanmn uçuşu durdurulmamıştır Uçuşlar normal olarak devam etmektedır" denıldı ya ve Toprak luks renklı 80 granıİık kâğıdın fiyatı da 3600 lıradan 3960 lıraya çıktı Toprak Mahsullerı Ofısı (TMO), hububat satış fiyattanna yuzde 5 ıle yuzde 12 arasında zam yaptı Yenı fiyat lar dunden ıtıbaren yürürluğe gırdı Edınılen bıl gıye göre, daha önce 174 ve 171 lıra olan ekmeklık buğdayın fiyatı 184 lıraya, 168 lıra olan 3 tıp ekmeklık buğdayın satış fiyatı ıse 181 lıraya yukseltıldı TMO, hububat satış fiyatlannı en son 11 ağustosta artırmıştı Bu arada, Ankara bolgesı Değırmencıler ve Un Sanayıcılerı Derneğı yetkılılen, hububat fiyatlannın artırılması uzenne, un fiyatlanna çuvai başına 7001000 lıra arasında zam yapıldığını bıldırdıler Bankacılık kesımtnın deneylerle kazandığı dunyaca yaygın bır deyışı var "Bankalar gemı gıbı batar" Yanı, bır anda değıl, yavaş yavaş suyun attına ıner anlamında Işte özal ıktıdarı da faızlerı serbest bırakmadan önce bankalann serbest faız sonrasında karşılaşacağı güçlüklere karşı "önlem" alıyor Özal herhangı bır banka, batma noktasına geldığı anda, zaman yıtırmeden "devlet müdahalesını' hızlandırmak, gemınm batış zamanlamasına denk bır surede "el koymak" nıyetını taşıyor Gerçekte, öykünün perde arkası Özal'ın eylül sonunda yaptığı venedık gezısıne kadar mıyor Başbakan, IMF'nın yıllık olağan toplantısına katılan Rusdu Saracoğlu ve Alı Tıgrel'ı Berlın'den Venedık'e çağırarak konuyu açıyor Gerek faızlenn serbest bırakılışı, gerekse buna karşı önlemler daha Venedık te kâğıda dokülüyor Serbest faızlere karşı, 'Ya bazı bankalar dayanamayıp batarsa" duşüncesını Saraccğlu dıle getırryor Işte, buna karşı da Aynı Kadır Günay'ın Garantı bankalara devlet müdahafesının Bankası nın faızlen yüzde 88 olahızlandırılması ılkesı gündeme rak ılan etmesınden sonra "Vealınıyor remezsınız bu faızı" dıye telefonEylül sonundan günümüze da gumbür gümbür bağırması uzanan "yakın takıp" böyle baş üzerıne, Garantı Bankası Genel lıyor Gerek Merkez Bankası, ge Müdürü Ibrahım Betıl'ın soğukrekse Hazıne Musteşarlığı ban kanlılığını hıç yıtınmeden "Serkalann "malı bünyelerını" daha best faızde 7 hangı oranı yakından ızlemeyı gündelık ışle emredryorsunuz " espnsı de yıne nnın bırıncı maddesıne yerleş banka dünyasında çalkalanıyor tırıyor Iş Bankası Genel Müdürü "Yakın takıp" sonucunda, bır Ünal Korukçu'nun "faız yarışının kaç bankaya "malı bunyenı bıraz durdurulması" amacıyla Iş Bandaha güçlendır" doğrultusunda kası'na yakınlığıyla tanınan BaşHazıne Müsteşarlığı'ndan uyarı bakan Yardımcısı Kaya Erdem'e da gönderılıyor Boyle bır uyarı, gıderek "Bunun altından bankabu konuda öylesıne önemlı kı, lar kalkamaz olaya bır an önce bunun anlamı açıkça, Bankalar hükümetın el koyması gerekır" Yasası'nm ünlu 64 maddesını, önensı uzenne, faızlerı sınıriayan yanı öncekı gun Musteşar Yavuz Merkez Bankası teblığının hazırCanevı nın belırttığı maddesını lanması da, yıne ışın tuzu bıben ışletmekle eş anlam taşıyor Dev olarak anlatılıyor letı n bankalara müdahalesı öncelıkle "bankalara malı bunyenı Insan bu öykülen duyunca, ısdüzelt" çağnsıyla fiılen başlamış ter ıstemez Abdülhamıt'ın "Basın oluyor Yasayı ışleterek güç du kanun daıresınde serbesttır" sörumda bulunan bankalara devlet zünu anımsıyor Ozai da "Faızler müdahaleyı bır anlamda fiılen Merkez Bankası emrı daıresınde serbesttır" demıyor m u ' başlatmış bulunuyor ÇAY İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜGİJ NDEN RİZE 30 KALEM TEKNİK MALZEME SATINALINACAKTER 1 Kuruluşumuz ıhtıyacı 6 kalem galvenızlı bom ıle 24 kalem muhtelıf fillınkgs malzemesı teklıf alma usulü ıle satın alınacaktır 2 Bu ıse aıt sartnameler, a)Çay İşletmelen Genel Mudürlüğü Satınalma Müdürluğu. Rıze, b) Ça> Paketleme Fabrıkası Müdürluğu, BuyukdereİSTANBUL, c) Çaykur Bolge Müdürluğu Malıye ve Gumrük Bakanlığı E bınası kai 7, OperaANkARA adreslennden temın edılır 3 Ihaleye ıştırak etmek ısteyen firmalann sartname esasları dahılınde hazırlayacaklan teklıf mekluplarmı en geç " 11 1988 günu saal 14 00'e kadar Çay tşletmelerı Genel Müdürluğu Satınalma Müdürluğu 53080 Rıze adresınde bulunacak şekılde ladelı taahhutlü olarak göndermelen veya elden vermelen gereLmektedır Teklıfler aynı gün saal 15 OG'te aıılaıakıır 4 Posıadakı gecıkmeler telgraf, telefon, teleks \ s ıle yapılacak muracaatlar kabul edılmez 5 kuruluşumuz 2886 sayılı yasaya baglı olmayıp, ıhaleyı vapıp vapmamakıa, kısmen veya dıledığıne vapmakta serbesltır Basın 30868 VEFAT ve BAŞSAĞLIĞI Müdurumuz, değerlı ınsan Sayın HİKMET SAYINKUL'u kaybetmenın denn uzuntüsü ıçerısındeyız Cenazesı 21 10 1988 Cuma gunü ögle namazını müteakıp Şışlı Camıı'nden kaldınlacaktır Aılesıne ve tüm sevenlenne başsağlığı dılenz AYDIN AKSU KAMERON TURİZM VE SEYAHAT ACENTESİ