Katalog

15 EKÎM 1988 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 SSCB'de vergi reformu MOSKOVA (A A) Sovyetler Birliği'nde ekonomide serbestlik sağlanması amacıyla yürütülen reform hareketlerinin kapsamma vergi konulan da giriyor. Sovyet yetkilileri, beyanname verilerek gelir vergisi ödenmesi konusuna olumlu yaklaşıyorlar. SSCB Maliye Bakan Yardımcıst Viktor Semenov, haftalık "Moskova Haberleri" adlı dergide yer alan bir makalede, ulkenin vergi sisteminde köklü bir reform yapdması gerektiğini bildirdi. Semenov, bu şekilde karaborsada büyük kazançlar sağlayan kisilerin vergilendirilebileceğini ve gelir dağılımının daha adil bir hale getirilebileceğini kaydetti. Ekonomik tedbirlere karşı 24 saatlik genel greve giden işçilerpolisle çatıştı Penrda büyük işçi eylemi Dış Haberier Servisi Güney Amerika ülkelerinden Peru'da en büyük işçi sendikalan konfederasyonu tarafıntlan gerçekleştirilen 24 saatlik genel grev sırasında çoğu sendika yöneticisi 600'den fazia kişi tutuklandı. Hükümet kuvvetleriyle grevciler arasında meydana gelen çatışmalarda 100'den fazla kişi de yaraJandı. Grevciler, hükümetin yeni ekonomik tedbirler programını protesto ederek, ücret artışı ve yüzde 1000'e ulaşan enflasyonun frenlenmesini istiyorlar. Peru'da yaklaşık 7 milyon işçiden 1.6 milyonunu bünyesinde barındıran en büyük işçi sendikası durumundaki Peru Işçileri Genel Konfederasyonu tarafından gerçekleştirilen 24 saatlik genel grev, büyük ölçüde başanyla uygulandı. AP'nin haberine göre, özellikle başkent Lima'da perşembe günü ulaşımı önemli ölçude engelleyen işçiler, ana caddelerde polisle çatıştıtar. DUNYADA BU GUN AUSIRMEN Başkent Lima ve diğer büyük kentlerde hayatı büyük ölçüde etkileyen genel grev nedeniyle, Başkan Alan Garcia okulları birgün tatiletti. Olaylarda 100'den fazla kişi yaralandı. Yıllıkyüzde 1000'e ulaşan enflasyon ve hayat pahalılığını protesto eden 1.6 milyon işçinin gerçekleştirdiği genel grev sırasında çoğu sendika yöneticisi 600'den fazla kişi tutuklandı. KİMLİK KARTI Recep Ergun Neden Kızıyor? SHP Içel Milletvekili Istemihan Talay, ön erisinde haklıdır. Her ne kadar yasayla darbe önlenemez ;se d e demokrasimiz üzerinde bir ayıp olarak duran Silahlı Kuvve tler İç Hizmet Yasası: nın 35. maddesinin değıştirilmesi yerincie olacaktır. Bir demokrasinin güvencesi, o ülkeni n silahlı kuvvetleri olamaz. Demokrasi kendi sorunlarını kendi yapısı içinde aşabilmelidir ve bu amaca varmak için de asker de sivil de aynı görev sorumluluk ve haklara sahip olabilmelicJir. Bir ülkede sivillerden gelebileceği varsayılan tehlikelere karşı askerlerın güvencesine sığınmak, zaten orada, üniformalısı ayncalıklı olan iki tip yurttaş yaratmış olmak demektir. 35. macldenin değiştirilmesi işte, her şeyden önce bu tip ayırımın ayıbından kurtanr ülkeyi ve bir de bazı kimselerin ikide bir bu madd e arkasına geçerek darbe yapma iştahlarının hukuki dayanağım ortadan kaldırır Bu kadarlık bir kazanç için bile 35. maddenin değişmesi yerindedir. Ama İstemihan Talay'm önensinin, ANAP tarafından reddedilmesi ve Özal'ın milletvekillerinin 12 Eylül'ü canla başla savunmalarının da şaşırtıct yönü yok. Çünkü Sayın özal gibi partisi de variığını, 12 Eylül ile o darb enin felsefesinden almaktadır Nitekim 12 Eylül baskı yönetiminin önde gelen simgelerinden, bir zamanların Ankara Sıkıyö netim Komutanı iken, askeri yargıç ve savcılar üzerinde baskılar uyguladığı, sözü edilen kişilerce açıklanan Recep Ergun'un 12 Eylülcülere ve özellikle önderlerine "ihtilalci" denmesine k.ızmasını anlamak güçtür. Şimdi belki de diyeceksiniz ki "her şeyden önce Sayın Recep Ergun'un o çatı altında yer alrnası şaşırtıcıdır." Doğrusu eğer ANAP gerçekten demokrasiden yana bir kuruiuş olup da ülkeyi adım adım çoğulcu bir düzene yöneltmeyi amaçlamış olsaydı bu görüşe hak verilebilirdi. Ama Sayın özal'ın partisinin böyle bir kaygısı olmadığı, variığını 12 Eylül felsefesinden aldığı düşünülürse, Sayın Ergun'un o komi syonda başkan olması da yadırganmaz Ne var ki bütün bunlara karşın Recep Ergun'un, "ihtilalci" sözcüğüne kızmasını anlamak güı?. Her şeyden önce 12 Eylülculer ile onların önderini ihtilalciliklıj suçlayan milletvekilleri, bu zatlara iltifat etmişler. 12 Eylülculer ihtilalci değil, olsa olsa darbeci veya karşıdevrimcilerdir. Çünkü 12 Eylül, silah zoru yla cumhuriyet devriminin o güne değin korunabilmiş kazanıml arını birer birer yok etmeye yönelik en hafif deyimiyle tutucu ve baskıcı bir eylemdir. Çünkü 12 Eylül, Türkiye'de laikliğe, şeriatçı Erbakan ile kutsal ittifakın öfkeli üyelerinin oile düşleyemeyecekleri kadar ağır darbe indirmiş laiklik karşıtı bir eylemdir. Anayasaya zorunlu din dersinin konmasının ve Rat)itagate skandalının sorumlularının, laiklikten yana görünür çıkışları kimseyi aldatmamalıdır. Çünkü 12 Eylül, Türkiye'de hukukun rafa kaldırıldığı, insanların işkence ve zulüm altınd a silah zoruyla inletildiği bir dönemdir. Çünkü 12 Eylül Ûzal modeli, ne menem şey olduğunu halkımızın yaşayarak gördüğü. toplumdaki gelir dengelerini altüst eden Latin Amerika tipi bir ekonominin temellerinin atıldığı dönemdir. Çünkü 12 Eylül, salt darbecilerin çıkarları için Türkiye'nin uluslararası alandaki kozlannın, Rogers Planı kılıfı altında, aymazlık sözcüğünün bile hafif kaldığı bir davranışla, hovardaca masa üzerine atılıp harcandığı bir dönemdir. Çünkü 12 Eylül, hukukun çiğnendiği, yargı bağımsızlığının ortadan kalktığı, üniversitolerin tutucu, örümcek kafalı bir düşünceye tutsak edildiği; aydmın, emekçinin, öğrencinin, gencin düşman olarak ilan edildiği bir eylemdir. İşte bazılarını yukarida saydığımız bu nedenler, 12 Eylül'ün "kahramanları"nın birer darbeci, cumhuriyet devriminin kazanımlarını silmeye cabatayan birer karşıdevrimci olarak nitelendirjlmeleri için yeterlidirler. Ama biliyoruz Recep Ergun ve üstleri bu gerçeklerin açıklanmasını hiç istemezler ve bu tür açıklamaları önlemek için de özel yasalar çıkarmışlardır. Ne var ki 12 Eylül gerçeğinin açıklanmasını yasaklayan 2969 sayılı yasa, 6 Eylül referandumu ile ortadan kalkınca, bu silahlı darbenin gerçek niteliğini açıklamak oianağı da dogmuştur. Bu gerçeklerin ışığında yeniden başa donersek, İstemihan Talay'ın önerisi ne denli yerinde ise bazı SHP'lilerin 12 Eylülculer ile onların önderini ihtilalci olarak nitelemeleri de o denli eksik bir tanımlamadır. Bizce, hiç çekinmeden ve yüksünmeden onların gerçek niteliklerini açıklamak gerekir: Darbeci veya karşıdevrimciler. Bu haklı nitelemeye kızacak olan Sayın Recep Ergun'a da bir eski öyküyü anımsatmak isterim: "1839 Tanzimat Fermam'nm ilanı ile birlikte tebaa arasında ayırım, fiilen sürse bile resmen ortadan kalkmıştı. Artık insanları Müslüman, gâvur diye aytrmak resmen suç oluyordu. Günün birinde esnaftan birine kızan Ahmet Efendi, bu gayrimüslim yurttaşa öfkeyle 'gâvur' deyince, şikâyet üzere zaptiyelerce karakola götürülürken söylenip duruyormuş: Ne yaptım ki beni götürüyorsunuz? Elin gâvuruna gâvur dedik, diye neden benimle uğraşıyorsunuz? Garibin itirazları karşısında zaptiye: A efendi demiş, sen bilmiyor musun ki artık gâvura gâvur demek yasak. Evet, Sayın Recep Ergun, 6 Eylül'den beri artık gâvura gâvur demek de yasak değil. Öfkelensenız de, kızsanız da, köpürseniz de, geçmişteki eylemlerinizin eleştirılmesine katlanacaksınız. Hem de hepinız. PERU Rfsmi adı: Peru Cumhuriyeti = Yönetim bicimi: iki meclisli çok partili cumhuriyet Başkent: Lima Nüfnsu: 20 milyon 300 bin Yüzölçümu: 1.285.216 km : Etnik bileşim: Keçuvalar, Mestizo, Beyaz, Aymara, Amerikalı yerli GSMH: 17 milyar 960 milyon dolar Kişi başına: 940 ABD Doları Dış norcu: 10 milyar 510 Dış ticaret açığı: 100 milyon milyon dolar (1985) dolar (1987) Reagan'ın şakası IVASHINGTON (AA) ABD Başkanı Ronald Reagan, Beyaz Saray'da düzenlenen bir törenin, yolcu uçağırun gürültüsü yüzünden kesintiye uğraması üzerine, şaka olsun diye kaşlarını çatıp • uçağın düşUrülmesini istedi. Reagan, Beyaz Saray'ın bahçesinde düzenlenen tören sırasında, uçağm gürültüsü yüzünden sözlerine ara vermek zorunda kalınca, etrafındakilere dönerek "Yanında bir Stinger füzesi olan var mı?" diye sordu. Omuzdan ateşlenen ve kolayca tasınan Stinger füzeleri, alçaktan uçan uçaklan düşürebiliyor. Polis ve askeri birliklerin tazyikli su ve gözyaşartıcı bombalar kullanarak mudahale ettiği grev ve gösteriler sırasında, Marksist eğilimli senatörlerden Guslavo Espinoza'nın da ciddi şekilde yaralandığı haber veriliyor. Grevlerin Cuzco, Huancayo ve Arequipa kentlerinde, başkent Lima'ya oranla daha da yoğun şekilde uygulandıgı ve hayatın felce uğradığı şüş nedeniyle huzursuzluk tırma leştirilmesi ülkedeki sağ muhalebildiriiiyor. nışa geçmişti. fetin de canlanmasma yol açmıştı. Peru yönetiminin en önemli so1987 yılından bu yana daha da Peru Devlet Başkanı Alan Garcia, gösterilerin yoğunlaşması ciddileşen ekonomik bunalım, runlanndan birini de yıllardır teüzerine acil tedbirler alınması ve Başbakan Luis Alva Castro'nun rörist saldırılanru sürdüren Maockulların bir günlüğüne tatil edil istifasına yol açmış ve aynı yıl cu Aydınhk Yol adlı gerilla örgübanka ve mali kunımlann devlet tünün eylemleri oluşturuyor. mesini istedi. Perşembe günü gerçekleştirilen 24 saatlik genel grevin, Başkan AlanGarcia'run 1985 yüı temmuz ayında göreve gelmesinden bu yana 4'üncü, bu yılın 3'üncü grevi KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, olduğu kaydediliyor. Genel grevin ardından dün ha Fransa'nın Rum yönetimine silah satmaya yatın normale dönmeye başladı devam etmesinin barış görüşmelerini ğı, ancak sendika liderleri arasın baltaladığını ve Rumların silahlanmayı da tutuklamalann sürdüğü bildisürdürmeleri halinde görüşmelerin devam riiiyor. GREVCt İŞÇİLER Peru başkenti Lima'da genel greve giden işçiler yollara barikatlar kurarak polisle çatıştılar. Polis, çok sayıda işçiyı tutuklarken, gözyaşartıcı bomba ve tazyikli sulardan yaralananlar oldu. (Fotoğraf: AP) Fransa, Rumlara silah satacak edemeyeceğini bildirdi. hafız Ordusuna, AMX 30 tankları ve uçaksavar sistemleri sağlıyor. KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş dun düzenlediği basın toplantısında "Rumlann silahlanmayı ve 'Kıbrıs Cumhuriyeti' adı altında dunyayı aldatmayı sürdürmeleri halinde" iki toplum arasmdaki barış görüşmelerinin devam edemeyeceğini bildirdi. Denktaş Rum yönetimi lideri Vasiliu'nun Paris'te "Kıbrıs Cumhurbaşkanı" etiketini kullanarak, çözüm için destek istemesini ve silah pazarlığı yapmasını sert bir dille eleştirdi. Fransa'nın Rumlara, 1974 öncesinde başlattıklan "kanlı işi" tamamlayabilmek için silah vermesinin, Kıbrıs Türklerine karşı düşmanca bir tavır olduğunu belirten Denktaş, şöyle dedî: "Sayın Mitterrand'ın Kıbns gerçeklerini bilmediğini sanmak istiyonım, eger bu gerçekleri biliyorsa ve bilerek bu davranış içindeyse, demek ki Fransa, Tiirk kanı akıtmaya doymayanlann suç ortağı olmayı yeglemektedir. Durum böyleyse. tarihin Fransa için yargısı çok acı olacaktır." Kıbrıs Rum yönetimi liueri Vasiliu'nun, üç beş hafta içinde "Kipriyanu'nun pabuçlarını giydigini" söyleyen Denktaş, "Halbnki iyi bir diyalog kurulabileceğini sanmıştım. Ancak bu olumsuz gelişmede suç sadece Vasiliu'nun değil. Rum gasp idaresini şımartan tüm ülkelerde suç vardır" şeklinde konuştu. BM Genel Sekreteri'nin eşit şartlarda masaya oturttuğu iki kişiden birinin, bu masada kullanmadığı "Kıbns Cumhurbaşkanı" unvanını uçuncü ülkelerde kullanarak girişimlerde bulunduğunu, diğer tarafın ise eli kolu bağlı, "masaya dönuşü" beklediğini kaydetti. Irkçı Kahane'den savunma KUDÜS (AP) tsrail'de 1 kasımda yapılacak genel seçimlere Arap karşıtı politikası nedeniyle almmayan asırı sağct Haham Meir Kahane, Yüksek Mahkeme'ye başvurarak bu kararın geri alınmasını istedi. Jrkçı gö'rüşleriyle tanınan ve işgal altındaki topraklarda yaşayanlar dahil tüm Arapların sürgün edilmelenni savunan Kahane, Yüksek Mahkeme'deki oturumda yaptığı konuşmada, "Ben Nazi değilim, ben ırkçı değilim, ben Ortodoks bir Yahudiyim" dedi. Devlet Savcı Yardımcısı Dorit Beinish aynı zamanda Knesset (tsrail Parlamenıosu) üyesi olan Kahane'nin Araplara karşı savunduğu aynmcılık ve sürgün politikasınm Nazi lideri Adolf Hitler'in Yahudilere karşı uyguladığı politikanın bir benzeri olduğunu belirtti. LEFKOŞA (AA) Fransa' te, anlaşmanın, Ankara'nın tepÖnceki günku grev ve gösteri nın, Guney Kıbns Rum yönetimi kisine rağmen gerçekleşmekte ollerle nuzursuzluğun doruğa tır ne yeni silah sistemleri ve son tip duğunu yazıyor. Kıbrıs Rum Yömandığı Peru'da, ulke tarihinin tanklar satacağı öne sürüldü. netimi Lideri Yeorgios Vasiliu'en ciddi ekonomik bulammlannRum Savunma Bakan: AlonefnV nun son Paris ziyareti sırasında dan biri yaşanıyor. Enflasyon oranının bu yıl yüzde bine kadar in satış anlaşmasını imzalamak konuyu Fransız yetkiliîerle görüşulaştığı belirtilirken, ulkenin pa üzere bu ay sonu Paris'e gidecejü tüğünü, Ankara'run çeşitli yollarra birimi olan 'sol'un da değeri riab'er veriliyor. KKTC Cumhur dan baskı yaparak anlaşmayı önnin hızla düştüğü ve 1 ABD Do başkanı Rauf Denktaş, Fransa'run lemeye çalıştığını iddia eden galarının 15 bin soldan daha fazla Rum yönetimine silah satmaya de zete, anlaşmanın, Vasiliu'nun bir değeıe fırladığı kaydediliyor. vam etmesinin, BM Genel Sekre Fransa Savunma Bakanı ile yapteri'nin banş girişimlerini baltala tığı görüşmede son şeklini aldığıGeçen ay yönetimin yürürlüğe dığını söyledi. nı belirtiyor. Apoyevmatini, koyduğu ekonomik önlemleı paApoyevmatkfi Gazetesfhin fiâ Fransa' nın, Kıbns'a silah sağlaketiyle gıda maddelerine uygula berine göre bu konudaki bilgiler, yan ulkeler arasında ilk sırada gelnan sübvansiyonlar azaltılraış ve Rum Savunma Bakanhğı sözcü diğini de vurguladı. çahşanlann reel ücretlerindeki dü sü tarafından doğrulandı. Gazetransa, halen, Rum Milli Mu Ekonomik kriz Güvenilen bankanın Italyun parlamentosu ROMA (AA) halyan Parlamentosu 'nda, gizli oylatna sistemi 58'e karşı 323 oyla kaldmldı. 222 parlamenterin de çekimser kaldığı oylamada, tüm ağırlığını koyarak gizli oylama sisteminin kaldınlmasını savunan Ciriaco De Mita hükümetinin, salt çoğunluk olan 316'dan çok daha yüksek oy sağlayarak büyük bir başarı kazandığı belirtiliyor. Gizli oylama sistemi ile parlamenterlerin sık sık kendi parüleri aleyhine oy kullanmaları yüzünden, Italya'nm, 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana 40 dolayında hükümet bunalımı geçirdiğini hatırlatan uzmanlar, bu sistemin kaldınlmasıyla siyasi hayatın daha istikrarh olmasının beklendiğini bildiriyorlar. Arnavutluic, Sırp milliyetçilerini uyardı 'Ateşle oynamaym' İş Bankası 14.10.1988 tarihinden* itibaren mevduata aşağıdaki faiz oranlarını uygulayacaktır. Saygıyla duyıınılur. Yılbk Vadesiz mevduat Vadefi mevduat (Mevduat Sertifıkaları dahil) 1 ay vadeli 3 ay vadeli 6 ay vadeli 1 yü vadeli Üçer aylık faiz ödemeli tasamıf mevduaü 6 ay vadeli l y ü vadeli VIYANA (AP) Arnavutluk, Sırbistan Koınunist Partisi lideri Slobodan Miloseviç ve izleyicilerini ağır bir dille kınadı. Arnavutluk Emek Partisi'nin günluk yayın organı Zeri t Populit adlı gazetede dün yayımlanan bir makalede, Sırp milliyetçileri ve Slobodan Miloseviç, Sırbistan Federal Cumhuriyeti'ne bağlı Kosova ozerk bölgesindeki Arnavutlara karşı avnmcılık politikasınm oncülüğünü yapmaklasuçlandı. Miloseviç ve taraftarlannın politikası, Güney Afrika'daki ırkçı rejimin uyguladığı ırk ayrımı politikasına benzetildi. Amavutluk resmi haber ajansı ATA'nın da yayımladığı makalede Sırp milliyetçilerine uyarıda bulunularak, "Ateşle oynamayın" denildi. Makalede, Arnavutluk Dışişleri Bakanlığı'nın önceki gün Tiran'daki Yugoslav Bü>"ukelçiliği'ne bir bir nota verdiği anımsatılarak, 8 ekimde Kragujevac kentinde Sırp milliyetçilerinin düzenlediği bir gösteride "fierle Slobodan, Tiran'a kadar gitmek gerekse bile" şeklinde pankartlar taşınmasının Arnavutluğun sert protestosuna yol açtığı kaydedildi. %5 % 35 %45 % 55 % 75 % 50 %55 POLONYA Muhalefete açık kapı Başbakan Rakowski'nin 23 kişiden oluşan Jiakanlar Kunılu dün parlamentoda onaylandı. VARŞOVA (Ajanslar) Polonya'da ekonomiyi yanlış yonlendirdiği ve reformları uygulamakta başarısız olduğu gerekçesiyle görevden alınan eski Başbakan Zbignievv Messner'den sonra hükümeti kurmakla görevlendirilen Mieczyslaw Rakowski'nin 23 kişiden oluşturduğu bakanlar kurulu listesini dün parlamentoda 1 'e karşı 363 oyla onaylandı. Rakovvski, parlamentoda yaptığı konuşmada "ıhmlı muhalefete" de hükumette yer almaları çağrısında bulunulduğunu, bu çağrının reddedilmesine karşın, "daha sonra fikrini değiştiren oiabilir düşuncesiyle bir başbakan yardımcılıgı, bir devlet bakanhğı ile çalışma bakanhğı ve bir bakan yardımcılıgını boş bırakdklanm" kaydetti. Rakowski, Bakanlar Kurulu'nun onaylanmasmdan sonra, Başbakan olarak düzenlediği ilk basın toplantısında, ulkenin demokratikleşmesinin, kapatılan Dayanışma Sendikası'nm tanınması ile olçulemeyeceğini bildirdi. Rakowski, "Dayanışma'nın statüsünün değiştirilmesinin, ulkenin daha demokratik olmaya başladığının kanıtı olacagı görüşiine katılmıyorum" dedi. Yasadışı Dayanışma Sendikası lideri Lech Walesa, konuyla ilgili olarak "Hükumette yer almak ve iktidar olmak tiiriinden bir kaygım yok. Ülkede yapısal değişikliklerin gerçekleştirilmesi ve Dayanışma Sendikası'nm yasallaşması ile çoğulcu sendika sistemi ne geçilrnesi amacıyla harcket ediyoruz." dedi. Israil 3 Filistin botu batırdı SUR (AA) tsrail donanmasının, tsrail"e saldırı planlayan Filistinli gerillalan taşıyan üç lastik botu batırdığı bildirildi. tsrail gıivenlik kaynaktarı, dün gece, Sur kenti yakınlarındaki Raşidıye Filistin mülteci kampı açıklarında, gerillalartn bulunduğu botların yolunun kesildiğini ve çıkan çatışmada botların batırıldığını belirttiler. Bir yetkili, batan botlardaki gerıllalann "sonunun ne olduğunun bılinmediğini" kaydetti. TÜRKIYE İŞ BANKASI Ü ' 14.10.1988 tarihinden once açüan vadeli mevduat hcsaplanna tatbik ohınan faiz oranları vade sonuna kadar geçerlidir.