Katalog

31 OCAK 1988 EKONOMt CUMHURİYET/9 PAZAR OSMAN Aitın dünyasının önde gelen kuruluşlarından Consolidated Gold Fields'm saptamalarına göre, Türkiye'ye gayri resmi yollardan altın girişi geçen yıl yüzde 40 artarak 70 tona ulaştı ve Türkiye bu gayri resmi ithalata yaklaşık 1 milyar dolar ödedı. Merkez Bankası'nın resmen ithal ettiği 8 ton altınla birlikte Türkiye'nin altın ithalatı faturası 1.2 milyar dolara yükselirken, ihracat koşuluyla ithal edilen altın miktarı ise 4 tona düştü. Bu rakamlar Türkıye'nin 1987 yılındaki altın ithalatının 1978'den bu yana görülmeyen bir düzeye eriştiğinı ve bunun çok büyük bir kısmının gayri resmi yollardan sağlandığını ortaya koyuyor. Altın uzmanı George Milling Stanley ile birlikte Consolidated Gold'un yıllık altın raporunun Türkiye ile ilgili bölümünün hazırlanmasına katkıda bulunan Ersin Pertan'a göre 1986 ve 1987 yılının verileri Türkiye'nin altın ticaretini resmileştirmekte ne denli basarısız kaldığını gösterıyor. Merkez Bankası'nın resmen altın ithal etmeye başladığı 1985 yılında Türkiye'ye girdiğt tahmin editen toplam 36 ton altının 28 tonunun Merkez Bankası'nca ithal edildiğini, 1986 yılında ise Merkez Bankası ithalatı 8 tona düşerken gayri resmi yollardan Türkiye'ye giren altının 50 tona yükseldıginı anlatan Pertan, geçen yıl Merkez Bankası ithalatının gene 8 tonda kaldığını, buna karşılık gayri resmi gırişlerin 70 tona ulaştığını belirtiyor M . BAMKASI DEVBE Dt$l NOTLARI Türkiye'ye giren altın miktan (ton) YATIRIMCININ HAFTALIK REHBERİ Altın ithalinde 1978'e dönüş VLAGAY PARANIN Işte dolar! 1.5 zarar ettirdi. Talep nedeniyle S bin liralık artışla haftayı 165 bin liradan kapatar, Reşat Altını, yüzde 3.1 getiri ile haftanın 'gözdesi' oldu. Bir ara 151 bin liraya çıkan Cumhuriyet Altını da, dün İ4S bin liraya duştü. Türk Lirasından döviz ve altına kaçış hisse senedini de etkiledi. Yılın en canlı haflasını yaşaması beklenen Borsa'da "para" Tahtakale'ye yönelince, hisse senedıne talep azaldı. Borsa'nın işlem hacmi yüzde 20, işlem miktan da yüzde 13 azaldı. Bu azalmaya karşın İMKB Endeksı yuzde 3 yukseldi. En çok primi yüzde 40 ile Bagfaş yüzde 22 ile Goodyear, yüzde 14 ile Enka ve yüzde 12 ile Akçimento hissderi yaptı. Önceki haftalann flaş kağıdı Çukurova Elektrik ise ancak yuzde 2 oramnda prim sagladı. Önürnüzdeki hafta mevduat faizlerinin yükselmesi durumunda hisse senedine yönelik talebin azalabilecegi belirtUiyor. Bankalann menkul kıymet yatınm fonlan arasında en yuksek defer artışım yuzde 1.14 ile Esbank fon yaptı. Garanti Vatınm'ın getiri yüzde 1.08 olurken, en duşuk getiri yüzde 0.65 ile tktisat Yatınm Fonu'nda oldu. Geçen hafta içinde bankalann mevduat faizlerinde herhangi bir değişiklik olmadı. uzai'm eOası kjsa surdo 1379 1375, Tjrmams duruldu Onceki haftalarda 'sotaknu' bir sekilde tırmanan yatınm araçları geçen hafta hız kesti. Tahtakale'ye dışardan yapılan mudahaleler altın ve dolann hafta ortasındakı rekor düzeyini aşağılara çekerken, haftanın rekorutıu yüzde 3.1 ile Reşat A.ltını kırdı. Canlı bir hafta yaşaması beklenen borsada ise yatırımlar altın ve dövize kayınca beklenen canlılık gerçeldeşmedi. Hisseler yüzde 3 oranında değerlendi. Geçen hafu Tahtakale'de ilginç gelişmeler yaşandı. Dolann 1375, markın 822 liraya ulastığı sah günü, Basbakan özal'ın bankaları döviz yetkisini almakla uyarması üzerine, çarşamba günü bir ara 1345 liraya düşen dolar, günü 1362, mark da 817 liradan kapadı. Ancak perşembe günü dövizlerin yeniden değer kazanması üzerine cuma günü Tahtakale'ye polis girdi ve cuma günü dolar 1366, mark ise 813 liradan satıldı. Dolar dün de 1369 liradan alıcı buldu Boylece dolann haftalık getirisi ytizde 1.8, markın getirisi de yuzde 1.6 oldu. Geçen haftayı en kârlı kapayanlar ise, döviz ve altınlannı perşembe günü fiyatlar zirvedeyken satanlar oldu. Altının onsunun cuma gunu Londra'da 10 dolarlık bir düşüşle 455 dolara gerilemesi üzerine dün hafta icinde rekorlar kıran altın fiyatlan dün düştü. Boylece 24 ayar külçe altın geçen hafta yatırımcıları yüzde 2.8, 22 ayar bilezik ise yüzde 70.2 82 83 3.6 64 86 86 87 76 77 78 79 1 9 8 7 yılında Türkiye'ye gayri resmi yollardan 1 milyar dolar deSerinde 70 ton altın girdi. Türkiye'ye giren toplam altın 1978'den bu yana en yüksek düzeye çıktı ve 82 tonu buldu. Dünyada altın fıyatlannın 1988'in ilk yarısında 450500, yılın ikinci yarısında ise 500550 dolar arasında seyredeceği tahmin ediliyor. tki ayda yüzde 25'Uk getiri. Arahk bir günlük dusu; Tahtakale'de 1090 liradan satılan Amerikan paıa birimi ocak ayını 1369 liradan kapadı. Kasım bafinda Kuzey Kıbns'ta TL'nin konvenibl olmanyU başlayan "Strttat Mvlx »t attıa bonas"run seçimlerden toara kurulacatı «Oyientileri ve devalüasyon beklentileri nedeniyle dolar 17 aralıkta 1152 liraya çıktı. Bu tarihte serbest piyasa resmi Inır makası yuzde 14.3'tü. Dolann djş bomlarda (erikmesi, Dıs bon; tartısmalan, devalüasyon soytentılen 1305 Kaya Erdcm'in "drraMuHy«i rok" sozleri dönus yapb. herkes dolara Tahtakale'de dolan aralık «onunda 1112 liraya hucum ediyor kadar duşürdo. Kur makuı da yüzde 8.1'e geriledi. 26 aralıkta serberf döviz piyasasının mart ayutdao sonraya ertelendiği apklarunca bankalar piyasaya girdi. 4 ocakta yayımlanan karamameyk bankalann Merkez Bankaa'na yaüracaklan nnınzam karşıhklan yüzde 15'ten yüzde 25'e çıkartıldı ve bankalann, ithalatçılann ve hayali ütracatçılann talebi daha da arttı. Dolar yatınmcının da artan talebiyle 14 ocaktan itibaren soluksuz tırmanısa (eçti. Buna dıs borç, döviz sıkınüsı tartısmalan ve yeniden devalOasyon »oyientileri eklenince kur makası 26 ocakta yüzde 22 oldu. özal'ın bankalan uyarması da Talep var banka mevâuatı etkili olrnayınca, dolar 1379 tira * W e donuyor ıthalatcılar ile geçen perjembe pıyisada günü zirvesine ulajtı. Dış borsaterda genhyor K Erdem ' devjîuasyon yok" DevaliJîsyon beklentısı Ûzal. bankalan uyardı j Pertan: Altını ekonomiye kazandırmak için altın borsası ve altın bankası kunılmalı Dünyanın önde gelen attın firmalanndan ConsoHdated Gold Fields'a Türkiye'de yardımcı olan Ersin Pertan, Devlet Bakanı Adnan Kahvecı tarafından ortaya atılan "halkın elindeki altını sertifikaya çevlrrm" projesinin umulan sonucu vermeyecegini belirtiyor ve şöyte konuşuyor. "Kanımca bu pro/e çok dar kapsamlı ve uygulanması zor. Bir kere halkımız bu sertifikayı emanetçi makbuzu gibi görur, nama yazılması ters olur. Ikincisi, Türkiye 'de standart altm çok az, olanın çoğu ya para ya mücevher halinde ve bunian getirene uluslararası sertifika verilmesi çok zor olur. Aynca sertifikayı bir yabancı bankanm vermesi de onur kıncı bulunabilir. Sonuç olarak bu proje ekonomiye kaynak yaratamaz." Ersin Pertan, yapılması gerekenleri ise şöyle sıralıyor. • Fiyatın arz ve talebe göre gerçekçi biçimde oluşması için bir altın borsası kurulmalı. Borsa uluslararası olmalı, isteyen bu borsada alımsatım yapabilmeli. Yabancı kurumlar borsada temsilcilik açabilmeli, serbestçe oynayabtlmeli. Külçe veya altın para ithali ve ihracı vergisiz ve serbest olmalı. • Altının kurumlaşmış olarak mobilize edilmesi için Darphane'nin, isteyen bankaların ve kuyumcuların da ortak olacağı bir altın bankası kurulmalı. Bu banka fiziki altın yanında "kâğıt aftın" ve altın sertifikası işlemleri de yapabilmeli, uluslararası altın borsalanyla çalışabilmeli. Uluslararası bir nitelik kazanmalı • Darphane'ye, bir rafineri bolumü de oluşturularak uluslararası nitelik kazandırılmalı ve Londra'da tescil edilmeli. • Bankalar altın yatırımcılanna hizmet sunmaya özendirilmeli, "privatebanking" (özel bankacılık) bölümleri bu hizmeti vermeli. • Oöviz borsası kurulmalı ve altın borsasıyla paralel çalışmalı. Dtşardfl harsMncndi BanoHr piyasadı Dovızaltın ne get ırdı? 1 Aralık 5 ••ratartt (TL) 1369.00 117.65 1134.41 815.00 676.95 995.00 2410.00 145.000 165.000 20 550 20.000 25 Ocak 30 Tritan •fcttek Mtta? (TL) Dolar (TaMakale'de) Dolar (doviz alış) Dolar (Etektif satş) Mark (Tafitakale'de) Mark (Döviz alış) isvıçre Fr. (Tahtakale'de) Stertin (Tahtakale'de) Cumhuriyet Aİtnı Reşat Altmı 24 ayar külçe altın 22 ayar bilezik altın 1112.00 1018.35 1033.63 707.00 638.65 857.00 2070.00 123 000 145.000 18.000 17.500 m) m 231 98 1345.00 1102.95 802.00 658.75 980.00 2370.00 145.000 21050 20.300 m 1.8 1.3 1.3 1.6 2.8 1.5 1.7 9.8 1119.49 15 3 60 16.1 16.4 17 8 14 2 14 7 BORSADA GEttM HAFTA FtUTUR 21 Ocak 1M8 YflKSELENLEII Ka^METOlEft 23 2 Ersin Pertan, 1987 verilerinin Merkez Bankası'nın altın rthalatını denetıme alma niyetinın iflasını sergılediğinı vurgulayarak, "Merkez Bankası'nın fiyatlarını izleyen ve serbest piyasa fiyatlanyla karşılastıran herkes bu sistemin neden işlemediğini hemen anlar. Merkez Bankası'nın fiyatı gayri resmi piyasadaki fiyatın sürekli üzerinde seyrediyor, yani altını Merkez Bankası'ndan almak cazip değil; işlediği ya da alıp sattığı altın miktannın saklı kalmasını zaten tercih eden kimse bu şartlarda neden Merkez Bankası'nı tercih etsın" diyor. , Türkiye'de enflasyonun gerilediği ve paranın faıze yatırıldığı 198083 döneminde ülkeye net attın girişi olmadığım, tersine, ülkeden net altın çıkışı olduğunu göz önüne alınca, altın girişinin son iki yılda yeniden tırmanmasını, iç pazarın canlanması ve enflasyonun kontrolden çıkmasıyla açıklamak mümkün görünüyor. Gene Ersin Pertan'm saptamalarına göre 1986 yılında 83 ton olan mücevher yapımında kullanılan altın miktan 1987'de 69 tona düşerken para basımında (çoğunlukla Ata Lıra) kullanılan altın miktannın yüzde 100'e yakın bir artışla 19 tona, külçe spekülasyonuna konu olan altın miktarının da yüzde 100'lük bir artışla 3 tondan 6 tona yükseldiği anlaşılıyor. 1987 yılında yatırım aracı olarak altına yönelişin tırmanmasına karşıllk elden çıkartılan altının bir göstergesi olan hurda altın arzının, 1986 yılının 40 tonluk rakamından büyük bir gerileme göstererek 15 tona düştüğü görulüyor. Türkiye 1987 yılında toplam 82 ton dolayındaki altın talebiyle dünyada Japonya, İtalya, Hindistan ve Tayvan'dan sonra beşinci sırada yer alıyor. 1987 yılında dünya altın arz ve talebinin 2000 ton dolaylarında eşitlendiği tahmin ediliyor. PflNYADA AITIN FİYATI tfssf SEKOI »';çimento *rç«t> ÖanM •fttoı MJtaş. 27.590 8.5BS 580 19.136 8990 8100 32 818 300 13 547 3.137 7.954 5468 2.815 7764 23 396 7 719 2.900 4460 22 796 3.864 19.327 2.100 2.829 7.512 12.551 27 090 53.884 8 097 2.750 50 7.950 11.225 7.633 13.385 21265 2.600 16 836 14 580 19105 7.700 11.010 15.760 296 31.455 47.000 11000 4S00 fccakl featJtap. 53 000 Jt MM nEtetifmiMi 125 2 b«Mt. 2 badetaz ve «300 temettu beMertfyor 48 «25 beöed. « 2 5 bedefea. « 7 9 ttf pjys befcfenyor 12 TvnMaki ı a k n * davtm ediyor. 56 10 80 51 6 60 ^ 18 0 15 44 14 54 5 11 7 20 33 6 19 35 23 13 35 4 17 24 1 i 7 37 18 17 24 10 21 20 5 25 24 10 5 3 Sermtye arttınmı ve lyı bir temettu beldenryor Canlanan talep am rıarekete geçırdı «150 sermaye arttınmı ve «100 kâr payı bekleniyor. SermayesJnı armracaflı ve 6 bedeta vereceuî bekJenryor Tılebindekı aalma devam edryor « 6 0 badM « 4 0 tndetn v«rec«$ sftytemyrjr « 5 0 tMde*, « 5 0 bedetsö vermesi bddeniyor Ararjzö Arztatop dengede Arzatep dengede Sermaye artbnmına gıdeceflı belfrtilıyor lyı bir temettu ve sermaye arrcnmı beldenıyor Satıcılar çoOaMı Sermaye arttıracau naydec :'yo' Arztalep denQede Talebınde genleme başladı Arz fazta Sermaye arranrr» bettemyof 0.0 3.1 2.8 1.5 13 9 8 J j 7 6 9 2 io • 17 3 S 15 0 22 2 8 4 io 4 6 3 6 3 3 1 4 2 5 0 9 S 2 6 10 5 4 3 10 1 13 7 ^ 6 1 13 8 160 000 Ayrar Bokı Çımento ÇelıkHalat Çımsa Çukurova Elektnk Denızlı Cam Dokös Ecacibaşı Yatnrn L 11900 4.830 22.000 11.700 35.000 23.500 1975 24.000 4660 3.000 7.600 3850 5000 35 500 3.925 2.575 3.800 1.850 17.300 5850 31.000 16.000 11.600 6.950 20.500 5300 27.000 1.800 12.000 1.600 4.125 24.000 4700 1.500 2.425 5800 9.050 11.400 3.400 750 360 40.000 3.000 2.560 Bankalann menkul kıymet yatırım fonlan ne getirdi? RyatJarfTl) Farft Mı IşYMr. İMMiMhi • M M Z JUN V** 14 825 12 396 10.155 11010 10 743 11275 11330 ÖacaUIM. GaçMHaf. SMM SMM 15403 12 724 10 448 11384 11 141 11612 11757 15 549 12834 10538 11.459 11262 11722 11892 MMk 0.94 0.86 0.86 0.65 1.08 094 1 14 am 4 88 353 3.77 4.07 4.41 3.96 496 IkMMtTabnM •nafl YafanM TMRIIMRT. Egtanatt Egt GObn ErtaHottnç EreOlı Oemır Çdık Goofl Year Gubre Fabnkalan Guney Bir» Hektaş Umtr Derrar Çdik KDcam KartDnsart faMMkNa BORSA'DAN Bülten sorunu Kav KtpezEMtntk KoçHoldmg Koç Yatınm Kordsa Koruma Tanm lassa MANAGEMENT TRAINEES Türkiye Emlak Bankası A.Ş. (Konutbank) seeks MBA's or Bachelors in all disciplines to be employed in various departments and branches after an intensive training period four months of theoretical and two months of practical. Candidates must: • Have an excellent command of English • Be aged under 30 • Have drive and determination and possess an analytical mind • Have good representative sküls and ambitious personality •Have completed müitary service (For fnales) • Preferably have already obtained some experience in banking. Eligible applicants will take an aptitude and English proficiency test. The succcessful ones will be invited to a final intervievv. Please send your detailed C.V. vvith your mailing address.recent photograph and phone number to: TÜRKİYE EMLAK BANKASI A.Ş. Personel Müdürlüğü (MT3) Büyükdere Cad. No: 4345 MaslakİSTANBUL by February 15. Compensation will be commensurate vvith skills and will be vcry competitive. Applicatıons will be handled confıdentialty. Dünya borsalar zincırinin boş bulunan Onadogu halkasını tamamlamaya aday olduğu belirtilen Istanbul Menkul Kıymetler Borsası, bültenlerini her nedense gazetelere düzenli bir şekilde ulaştıramıyor. Bu dönemler her nedense hep fiyat düşuşlerinin olduğu zamanlara rastlıyor. Geçen ağustos ayı sonunda başlayan Hyat duşuşlenyle birlikte gunluk Borsa Bülıeni gazetelerden kesümişti. 1987 sonunda fiyat düşuşlerinin olduğu bir haftada haftalık Borsa Bülteni'nin gazetelere gecilmesi yine unutulmuştu. Dün de borsa muhabirleri haftalık bülteni >ine boşuna bekledikr. Bülten yine unutulmuştu. Bulteni gazetelere ulaştıracak bir görevli de her nedense bulunamadı. Onun için yandaki tabloda yer alan rakamlan günlük bültenlerden de çok kısa bir zaman içinde hesaplavarak bulduk. Bir hatanuz olmuşsa şimdiden özür diler, Borsa yöneticilerini de "ciddiyete davet MttoneTatom Mensucat Samral Metas teaş OtmfcM Otosan Pınar Sut Pimas Rabak Svtajysan T. OerrtrDoköm TtsB**w(B) T.is BaMC*2S602) T.is B».(C«25BDLî T. Swnem T.SişeCam Y«Ms(BU) «tçnkatta OaeaU bafta 20.500 11.000 32.000 23.000 1800 21000 5.600 3.100 7.860 3.350 5000 29 000 4.000 2.800 3.650 2.050 18.000 8.200 30000 15.000 12.000 7.150 20.300 5.100 26.500 1.900 12.000 1.750 3.900 23.500 5.000 1.675 2300 6050 8 750 10400 3450 870 420 44.000 3.200 30.400 2575 MKB EaMol Arzttlep denoede Yukstk temettC 0«Uenrjsî taJebı canlı tutuyor îlfennae canttfıritt DajtMt Sermaye arttınmı ve %60 temettu beklenıyor lyı bir temettu beldenıyor Talebi canlı 1 bedeilı 1 bedelsı: ve %1OO kar payı beklenıyor Talebındekı duşuş devan ediyor 4 1 5 0 sermaye arttınmı ve %60 kâr payı beklenıyor TaiettKMa (ttsus hatandı Har jamanKi giiıı arz boduju devam edtyor T«WwıdWJ (ttşuç tnztandı 1 beoe*. 1 bedMu ve « 1 0 0 temettu bekleniyor Bu yı! temettu daflıtılacaÇ söyienrjsı talebi arttırd'rdı TalebmOekı duşuş devam eCıyor Talebi dustu Sermaye arttınmı beklenıyor Canlanan taiep arzı rıarekete gecırdı. « 2 5 bedeü. « 2 5 baöcisz ve « 9 0 tsmettâ beHeniyar Ttiebinüeki caRhhk suruyor TaiebinıMi onktk durdu. Taiebt yeniden Ctmanmaya basiadı. M M RacaJ 6.762 •«MMTI 1.911 MIIMMTI I $ İ M MHrtan 645.322 adet 742.292 adet ederizr 857 632 SAYIN DOKIOR VE ECZACILARÂ Dünya altın fiyatlarını etkileyen faktörler arasında, dünya ekonomisindeki çeşitli belirsizlikler ve bu ortamda değişen yatırım tercihleri başrolü oynuyor. Altın uzmanı MillingStanley'in ve Ersin Pertan'm saptamalarına göre 1986 öncesınde yatınmcılara portföylerinde yüzde 5 altın tutmayı salıkverenuluslararasıportföyyöneticileri bu oranı 1986'da yüzde 10'a, 1987'de ise yüzde 1215'e yükselttiler. Belirsizlik ortamında altına ilginin artması, ortalama fiyatın 1987'de ons başına 80 dolar kadar yükselmesine neden oldu. Pertan'm geçen yıl yaptığı tahminlere uygun olarak 1987 yılında bir ons altının fiyatı 390 dolarla 502 dolar arasında değişti. Fiyatın 600 dolara kadar yükseleceğini tahmin edenler ise yanıldılar. Ersin Pertan, 1988 yılının ilk yarısında dünya altın fjyatlarının 450500 dolar/ons düzeyinde kalacağını, yılın ıkinci yarısında ise 500550 dolar arasında bir fiyat yelpazesi oluşabileceğini tahmin ediyor. Pertan, Latin Amerika borç krızinin yeniden alevlenmesi ve ABD bütçe açığının yeniden artması halınde ise 600 dolarlık bir fiyatın da söz konusu olabileceğini belirtiyor. Miyorel Bir tablette Metokarbamol 375 mg. Parasetamol 300 mg. Sportif, travmatik, romatizmal ve sinirsel kaynaklı Omuz, Sırt Bel. Boyun Kas Spazm ve Ağrılarında Endikedir. Ecza Deposu ve Eczanelere dağıtılmıştır. Ayrıntılı bilgı için DOĞU İLAÇ FABRİKASI A.Ş. P.K240Şişli/ISTANBUL OOGU İLAC FABRİKASI A 3 ASK OYKUSU GELECEK HAFTA Toft F. MASELU KAOIKÖY SİNEMASI (337 74 00) 11.0013.15 15.1517.30 Z1 15 Yon. F. FELUN) DÜNYA SİNEMASI (149 93 61) 12.0014.1516.30 18.45 21 00 Anadolu liselerine hazırlık kurslanmız, Cahit Bozkulak yönetiminde CevizliDragos şubesinde. 352 40 42 352 60 94 İNGtLÎZCE TERCÜME YAPILIR 338 31 68