Katalog

V 2/ EYLÜL 1987 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Esat doğruladı: SaddaırCla jrörüştüm fVASHINGTON (AA) Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin 'le gizlice görüştüğünu doğruladı. Esad, fVashington Post gazetesine verdiği demeçte, Hüseyin 'le geçen nisanda gizlice birkaç ı kez bir araya geldîğini belirtti. Esad, "Ancak birçok konudaki göruşlerimiz farklıydı ve bir ilerleme sağlayamadık" diye konustu. İran hücumbotu, Suudi şilebini taradı Sımdi gemîsine saldırı İranlrak savaşının görüşuleceğı bir zirve loplantısı yapılmasını kararlaştırdılar. Zirvenin 8 kasımda Amman'da >apılacağı bildirildi. Toplantıdan sonra yayımlanan bildiride, Arap liderlerınin ayrıca savaş nedeniyle bolge ulkelerine yonelen tehditleri de tartışacakları belırtıldi İran'ın Arap ulkeleri arasındabunlardan bırini guneydeki Ban ki en yakın dostu olan Suriye, dar Abbas iimanına çekti. Bu doruğun gundemine karşı çıkıarada iran Deniz Kuvvetleri'nin yor. Suriye Dışişleri Bakanı FaKörfez'deki uluslararası sularda ruk El Şara, toplantıda, "Önceüç mayın daha bulduğu belirtilliğın Araptsrail sorununa \erildi. mesi gerekliği" gerekçesı>le gundeme karşı olduklarını soyledı. Arap Birliği Toplantıda Iran'a karşı bir yapTunus'ta dun bir araya gelen tırıma gitmeme de kararlaştıniArap Birliği Dışişleri Bakanlan, dı. Arap Bırliği Dışişleri Bakanlan Tunus'ta 23 ağustosta yaptıkları toplantıda BM Guvenlik Konseyı'nın ateşkes kararına uyması için İran'a 20 eylüle (dun) kadar sure tanımışlardı. Toplantıda alınan kararda, İran 20 eylule kadar ateşkese uymadığı takdirde Tahran'la diplomatik ilişkilerinin "yeniden gözden geçirileceği" belirtilmişti. İran ateşkes konusunda henüz açık bir tavır koymadığından, Arap Birliği Dışişleri Bakanlannın dun başlayan toplantısı nıerakla bekleniyordu. ka bir gelişmede BM Genel Sekreteri Javier Perez de Cuellar, İran'ın, Körfez Savaşı'na nasıl son verileceği konusundaki tavrını netleşiirmesinı hâlâ beklediğini bildirdi. BM şenel merkezinde, onceki gün Iran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Velayeti ile yaptığı yarım saatlik goruşmeden sonra gazetecilerle konuşan De Cuellar, "Duymak istediğim yeni unsur tabii ki, savaşı sona erdirmek yönıinde gerçek bir karariılık" dedi. İran'ın da Irak'ın da BM'nin barış planını kabul ettiklerini kaydeden De Cuellar, "Ancak açıklamalardan daba fazlasına ihtiyacım var. Gerçek aksiyona îhtiyacım var" dedı. Gorüşme sırasında Velayeti'nin kendisine yeni hiçbir şey getirmediğini belirten De Cuellar, önceki gun bir araya gelmelerinin bir "nezakel ziyareti" olduğunu söyledi. BM Genel Sekreteri, İranlı bakanla, Tahran ve Irak'a yaptığı ziyaretlerden sonra hazırladığı raporun guvenlik konseyine sunulmasından sonraki atmusferi tartıştıklarını söyledi. Irak, bir milyon dolarlık Suudi Arabistan'dan geçecek bir petrol boru hattı anlaşması imzaladı. Italyan, Fransız, Japon ve Güney Kore şirketleriyle yapılan anlaşmaya göre petrol boru hattı Suudi Arabistan'dan geçerek Kızıldeniz'e açılacak. POUTIKADA SORUNLAR ERGUN BAIX3 Bulgar İran işbirliği LONDRA (AA) Bulgaristan'ın, Karadeniz'deki Burgaz Limanı'nı, tran'ın ^Avrupa ulkelerine yaptığı ihracatı kolaylaştırmak için bu ülkenin kullammma sunmaya hazır olduğu bildirildi. BBC Radyosu'nun îran Haber Ajansı IRNA'ya dayanarak verdiği habere gore, Tahran'ı ziyaret eden Bulgar Ulaştırma Bakanı Vasil Isanov, îranlı ' meslektası Muhammed Seydi ile göruşürken, iki ülkenin kara, ftava ve deniz uluşamı konusunda bazı anlaşmalar imzalamaları gerektiğini söyledi. Arap Birliği dışişleri bakanlan, Körfez Savaşı'nın görüşülmesi için 8 kasımda Amman 'da olağanüstü bir zirve toplantm yapılmasını kararlaştırdı. BWİ Genel Sekreteri de Cuellar, "Hâlâ Iran'ın, Körfez savaşının sona erdirilmesi konusundaki tutumuna açıklık getirmesini bekliyorum" dedi. Dış Haberler Servisi Arap Birliği Örgutu, Körfez savaşı konusunda 8 kasımda Ürdun'de ozel bir Arap doruğunun toplanmasını kararlaştırırken, İran'ın bir Suudi Arabistan şilebini vurduğu bildirildi. BM Genel Sekreteri Perez de Cuellar, "İran'dan hâlâ ta>nnı açıklamasını beklediğini" kaydetti. AP'nin haberine göre, Körfez'deki denizcilik kaynakları, dun oğle saatlerinde bir iran hucumbotunun Suudi Arabistan şilebine saldırdığını bildirdiler. Hücumbotun 40 bin tonluk Suudi şilebine makineli tufek ateşi açtığı, hafif yara alan şilebin yoluna devam ettiği bildirildi. Saldırıda olen ya da yaralanan olmadığı oğrenildi. Rafine petrol urünleri taşıyan geminin Suudi Arabistan'ın Kızıldeniz'deki limanlarına doğru seyrederken Körfez'in çıkışında saldmya uğradığı haber verildi. AA'ya göre, Iran'ın saldınsı, Irak'ın önceki gun İran tarafından kiralanan bir Runı tankerine saldırısına misilleme olarak değerlendiriliyor. İran, dün ayrıca Irak'a yük götürduğunden kuşkulandığı 4 geminin yolunu keserek, Iranfın Tutumunda Değişiklik Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Javier Perez de Cuellar'ın İran ve Irak'a yaptığı gezi sona erer ermez iran'la Irak kısa bir süre için durdurdukları karşılıklı saldırıları tekrar başlattılar. De Cuellar ise, gezinin sonucu hakkında herhangi bir açıklama yapmayıp sadece raporunu Guvenlik Konseyı'ne sunduğunu söylemekle yetiniyor Bu arada, Irak Körfez'de tankerlere ve İran'ın petrol tesislerine saldırıyor, İran ise Irak'ın sanayi merkezleri ile Basra'yı dövüyor. Görünüşe göre Körfez'de değışen bir şey yok. Ancak dikkatli bakıldığında bu görüntünün altında bazı değışıkliklerı sezmek mümkün. Perez de Cuellar'ın raporunun bazı bolümleri basına sızdırılmıştır.Bu bölümlerden İran'ın ıki aşamalı bir ateşkes önerdıği ortaya çıkıyor. İran, ateşkesin geçicı olan ilk aşamasında savaşın sorumlusunu saptamak için uluslararası bir kuruluşun çalışma yapmasını ve Irak'ın sorumluluğunu ortaya çıkarmasını istemektedir. Tahran, bundan sonra sürekli ateşkesi kabul edecektır Irak ise bu öneriyı reddetmekte ve Guvenlik Konseyı'nin 20 temmuz kararının degıştirılmeden uygulanmasını istemektedir. Bilındığı gıbi, bu kararda, karada, havada ve denizde derhal ateşkes çağrısı yapılmakta ve tarafların uluslararası sınırlara çekilmeleri ıstenmektedır Yanılmıyorsak, Körfez'de alışılagelmış savaş bildirilerinin gerisınde asıl ılginç değişiklik, de Cuellar'ın basına sızdırılan raporundan da anlaşılabilecegi gibi İran'ın tavrında yatmaktadır. Tahran yönetimınin tutumunda bir yumuşama, esneklik göze çarpıyor Bir zamanlar ateşkes sözcüğünü ağzına bile almayan Tahran şimdi kendi ateşkes planını öneriyor. Ayrıca iran şimdiye dek savaşı sona erdirmek için Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'ın çekılmesi dahil bir dizi koşul öne sürerdı. Oysa, 20 temmuzda Guvenlik Konseyı'nin ateşkes kararının açıklanmasından bu yana İran'ın ileri sürdüğü tek koşul, Irak'ın "saldırgan" olarak nitelenmesıdır. Tahran, Guvenlik Konseyi'nın kararını da Irak'ı kınamadığı için reddetmıştır. İran'ın artık Saddam Hüseyin'ın çekılmesinden ve Irak'tan bir zamanlar istediğı muazzam savaş tazminatından söz etmemesi ilginçtir. Tahran yöneticilerınin akıllanndan ne geçtiğini bilmek kuşkusuz olanaksız. Uluslararası toplumun giderek artan baskısına hedef olan İran, belki zaman kazanmak için taktik gereği daha esnek birtutuma gırmiştir. Belkı bu savaşı kazanmasına izın verılmeyeceğinı anlamış ve görüşme masasma oturmak için ortamı hazırlamaya başlamıştır Belki de ıçeride çeşitli gruplar arasındaki iktidar mücadelesi nedeni ile kesin ve açık bir tavır koyrna olanağına sahip değıldir. Ancak sebepler ne olursa olsun, İran'ın ateşkes konusunda ilk kez eskısine kıyasla daha esnek ve ılımlı bir tutuma gırdiği gerçektir. ABD ile Irak ise bu tutumu yeterlı görmüyor ve Tahran'dan Guvenlik Konseyi'nın ateşkes çağrısı konusunda açık bir yanıt bekliyorlar. İran bu yanıtı vermezse, ABD Guvenlik Konseyı'nden Tahran'a karşı silah ambargosu kararını çıkarmak için gırişimlere başlayacaktır. Ancak, Sovyetler Birliği ile Çin'in, İran tutumunu yumuşattığı sırada böyle bir kararı destekleyip desteklemeyecekleri hakkında kesın bir şey soylemek zordur. Bu ortamda herkes İran Devlet Başkanı Ali Mamaney'in BM Genel Kurulu'nda yarın yapacağı konuşmayı merakla bekliyor. Hamaney'in konuşması Iran'ın tutumu hakkında akılları kurcalayan bir dizi soruya açıklık getirecektir. De Cuellar Körfez bunalımına ilişkin baş "The Observer" gazetesinin iddiasv Mekkede HumeynTnin karısı da yaralandı Gazeteye gore, Betul Humeyni, bir grup İranlı hacının başında bulunuyordu ve bu gruptan bazıları ABD ile Suudi aleyhtarı sloganlar atıyordu. Bu arada, fırlatılan bir taş, Humeyni'nin kansı Betül'ün başına isabet etti. Gazete, kimliğini açıklamadığı bir Mısırh doktora dayanarak verdiği haberinin, "İran kaynaklannca da" doğrulandığını yazdı. COLOMBO (AA) Srı Lanka'da 20 kadmı nıkâh masasma götürmeyi başaran bir "kazanova" tutuklandı. Sunday Observer gazetesinin haberine gore, 38 yaşındaki "gönül hırsızı", evliliklerini, sahte isimler kullanarak gerçekleştirmiş.. "Yakayı nasıl ele verdiği" belirtilmeyen kazanova, kefaletle serbest bıraküacaktı, ancak kefalet ücreüni ödeyecek olan arkadaşı, baldızınm da "kurbanlar" arasında bulunduğunu öğrenınce fikrını değiştirdi. Büyük kazanova tutuklandı LONDRA (AA) Iran'ın dili lideri Ayetullah Humeyninin karısı Betül'un de, temmuz ayında Kâbe'de meydana gelen kanlı olaylarda yaralananlar arasında bulunduğu bildiriliyor. İngiliz The Observer Gazetesi'nin haberine gore, Humeyni'nin 62 yaşındaki eşi Betül, İranlı hacılarla Suudi Arabistan polisi arasındaki çatışmada alnından hafif yaralanmış. PORTRE JANOS KADAR "Sürekli reformcu Otuz yıh a^kın bir süredir Macaristan Halk Cumhunyeti'nı yöneten Janos Kadar, 75 yaşına rağmen, ülkesinde başka sosyalist ülkelerden daha önce başlattığı ekonomik reformlann yeni bir aşamasına daha önderlik ediyor. Öncekı gun parti konferansında ahnan bir karar gereğince, ekonomik bunalımı aşmak uzere bir çare oiarak yurttaşlardan gelir vergisi alınmasının kararlaştınlması. ayrıca kafma değer vergısi getirılmesi, dtkkatleıi bir kez 99 Isveç Sosyal Demokrat Partisi'nin 30. kongresi başladı Polonya'da gösteriler "ÇESTOKOVA (AA) Polonya'mn Çestokova kentinde, kapatılan Dayanışma Sendikası lideri Lech Walesa'nın önderliğinde on binlerce işçi dün gö'steri yaptı. Polonya'mn Ruhani başkenti diye anılan "Jasna Gora" manastın önundeki gösteriye, yaklaşık 5 bin kisinin katıtdığı bildirildi. Gö'steri sırasında konuşan Damian Zimon admdaki bir rahip, her alanın her turlü düşunceye açık olması ve .Marksisı duşunceyi " savunmalarla sınırlı kalmaması gerektiğini söyledi. daha yaşlı, ama hep yenilikçı, adeta ".sürekli reformcu" janos Kadar üzerine çekti. Kadar, özel yaşamında son derece sevimli, esprilı. yumuşak biri olarak tanınıyor. 1912 yılında doğan Kadar'ın babası tarım işçisiydi. Doğru dürust bir eğıtim yapma olanağı bulamavan Kadar, genç yaşta çalışmaya başladı. Çeşitli ışlerde çırakhk yaptıktan sonra 17 yaşındayken makınc ustaM oldu. 19 yaşındaykcn de Macaristan Komünist Partisı'ne girdi. Milıianiık yaşamı içinde birçok kez tutuklanan Kadar, 1948'de partinin ıkinci adamı olacak denli yukselmişti. 1956 ayaklanmasının, ardından paninın başına gcçti. Palme'nin gölgesi altında YAVUZ BAYDAR STOCKHOLM "Buradan geçemezsıniz", "Lütfen çantanızı açar mısınız?" tsveç Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (SAP) onceki gun başlayan 30. Kongresi'nde, delegeler, ziyaretçiler ve basın mensuplan bu sözcuklerle karşılandılar. Kongrenin yapıldığı "Folkets hus' (halkevi) polis ve bomba uzmanlan tarafından gunlerce oncesinden başlayarak karış karış aranmış, bina onceki gün erken saatlerden itibaren guvenlik barikatlanyla çevrilmişti. Saat 11.00'e doğru "Folkets hus" kapılanna yönelenler, yoğun bir koruma ve arama proseduru ile yuz yuze geldiler. Anlaşılan o ki Olof Palme'nin oldurulmesiyle sonuçlanan saldınnın gölgesi, 6 gün sürecek kongre boyunca kimseyi terk etmeyecek. Bomba ihbarları ve 45 gün kadar önce binada bazı patlayıcı madde ve fitillerin bulunduğu yolunda gelen haberler de işin tuzu biberi. Partinin genel başkanı ve İsveç Başbakanı Ingvar Carlsson tarafından yapılan kısa bir konuşmayla onceki gun açılan kongre, 25 eylülde torenle sona erecek. Isveç'in çeşitli yörelerinden gelen 350 delege, gündemde bulunan toplam 896 onergeyi bu 6 gün içinde karara bağlayacaklar. Delegelerın bazı niteliklerine bakılırsa, Avrupa'nın en koklu ve guçlu sosyal demokrat partilerinden biri olan SAP'da bazı değişiklikler gorülebiliyor. Yuzde 69'unun kongreye ilk kez katıldığı gerçeği, tabanda belli bir "yenilenmeyi" haber verirken, kadın delegelerde de yine belli bir artış görüluyor: 350 delegenin yuzde 4O'ı kadın. Kamu sektörunde çalışan delegelerin çoğunlukta olması, parti tabanının işçi niteliğini yitirmekte olduğu analizini doğruluyor. Delegelerin yüzde 56'sı Isveç İşçi Sendikalan Konfederasyonu'na (LO) Yüzde 31'i Memurlar Örgiitü'ne (TCQ), yüzde 4'u ise Akademililer Orgütü'ne (SACO/SR) bağlı. Delegeler arasında tam gün politika ile uğraşanlar ise yüzde 28 dolayında. Kongrede ele alınacak ve karara bağlanacak konular arasında, devlet sektöru çalışanlarının LO'ya topluca üye kaydedilmesinin zorunluluk olmaktan çıkanlması ve vergi ödemelerinde çeşitli kolayhklann sağUanması var. SRİ LANKA Tamiller istihbaratmı suçladı Sri Lanka'da Tamil Ealam Kurtuluş Kaplanlan lideri Prabhakaran, Hindistan tstihbarat örgütü'nü Tamiller arasında ayrılık tohumları saçmakla suçladı. Dış Haberler Servisi Sri Lanka'da ayrılıkçı Tamillerin en guçlu orgutu Tamil Ealam Kurtuluş Kaplanlan lideri Velupilla Prabhakaran, Hindistan istihbarat örgutunü Tamil gerillalan arasına ayrılık tohumlan saçarak çıkan çatışmalarda son on gun içinde 100 kişinın ölümüne yol açmakla suçladı. Prabhakaran'ın Sri Lanka'nın kuzeyinde Tamillerin çoğunlukta olduğu Jaffna kentinde onceki gun basına ilettiği bildiride Hindistan istihbarat örgütu RAW için "Kadrolanmız arasında anti sosyal unsurlan silahlandırarak ve eğiterek meşum bir rol oynuyor" ifadesinı kullandıği, başka Tamil orgutlerinin liderlerinin de oyuna alet olduklarını iddia ettiği haber verildi. Hindistan hukumeti, Tamillerden aralarındaki çatışmayı sona erdirmelerini istedi. Dışişleri sozcusü, bu açıklamanın Hindistan'ın Tamiller arasında eatışmalan durdurmak için kuvvet kullanacağı yolunda bir uyarı anlamına mı geldiğini soran gazeteciiere "Spekıilasyon yapmak istemiyorum" dedi. Anımsanacağı gibi, Tamillerin Sri Lanka'dan aynlıp bağımsız bir devlet kurmak için dört yıldır yürüttükleri savaş Hindistan hükümetinin araya girmesi ve Tamillere baskı uygulaması üzerine geçen ağustos ayında "barış anlaşması"yla sona ermişti. Daha önce Hindistan, ülkede 50 milyonluk bir Tamil topluluğu ve eyaleti bulunduğu gerekçesiyle soruna karışmış, uzun süre ayrılıkçı Tamillerin Hindistan'daki soydaşlannca desteklenmesine göz yummuştu. Hindistan, bu desteği çekince Tamiller Sri Lanka yönetimine karşı yürüttükleri ayrılıkçı savaşı keserek anlaşma gcreğince istemeye istemeye silahlarını yönetime terk etmişlerdi. Süper beynin görüş açısı... Haftalık, çağdaş haber dergisi H A F T A YA Bu mükemmel beyni, "DünSony Betamax Video'nun da yada tek, dünyada eşsiz!" ürünbir süper beyni vardır. Görüş açı ler yaratan Sony'nin süper beyinsı daha geniş olan bir beyin... leri gerçekleştirmiştir! "Sony varken, Sony alınır!" 'ir süper beyni, diğerlerinden ayıran en önemli fark, zihinsel yetenekleridir. Süper beynin yaratıcılığı, algılama gücü ve belleği olağanüstüdür. Bu nedenle, görüş açısı daha geniş, daha gelişkindir. B Sony Betamax Video'nun can damarı olan süper beyni, büyük kafa çapı sayesinde hızlı çalışır, yoğun sinyal okur. Çok net, çok canlı, aslının aynı renkler verir. Çok uzun ömürlüdür! Bu hafta .. " j ta okuyunuz: • DSPSHP bırietması nsaıl »uya duytu'* • BuUnt Ecevıl, CHP y* yenıd«n donul«fn*z dıyor • Hsyr«ttın Uyf •!, Sol ıçın kotu ot«csk • Prof Ergun Ozbudun. S*«ım ı ı ı t t m ı •nlı d«nokr«tıh d*^ıl diyor • Eftkı arhsdaşJarıylfl Ecevıt n*ier • PKK hi|in (okcrtıltceh Içışları Bahanı Vıldınm Akbulul v« C«lıl Curkan soruiar> yanıtladılar • Şevhet Yılmaz. rcftfindumg ışçılcrın satcrı olarak goruyor don«m« gırıyor S*b«p ABO d«kı Ermenı * t Rum lobtlvrı a Ankara nın larafsıs tkonomııtltrı, g«n«l durum d«9«rlendırme«ı yaptılaf Prof Necdel Sr>n Adnan Kah«*cı v» B E Tanıug Blcda BAKIŞ ıo «orulaf ını yamtladıtar • AkdertW foklarının nvslı naııt korunuyor* TMrk bılım adamlarınin cal^maları • Karsdenıı boİ9«sınde Helenıstık •*C,n^l f a n t ^ l l ^ m y a ş a m d a k . yer. a Cın*«l ılıskı ysf ı gıttıkce duşuyor a l f «l«mmd«reklamcıl>k dscmsellıh a BAKIS Turk.»* n,o Sat. orn.fl,. t e k C*9da» haftalık hab«r d«r 9 ,., Her 1 6 , KUŞG L .^^^ SL200 Pal/'Secam Peşın 125000 TL Taksıt 82000TL(14ay» uzaktan kumandalı SLP300 gostencı Peşın 75000 TL Taksıt 57000TL(14ay) ıçerık" «azıyla ı n f dunynnın butun on» cur V* ^ylar.ntgetınyor Her 9 «rtecın.ıd« 400 HER CÜMAHTESİ OAZETECİNİZDE