Katalog

9NİSAN1987 •*•• HABERLERİN DEVAMI CUMHURÎYET/13 latmak ıstediğinde, bunları "ayrılıkçı terorist faaliyetler"' bıçtmındt nıtelıyor. Buna karşılık, 1986 raporunda, Amenkan Dışişleri Bakanlığı "Kürt hareketine" geniş bir yer ayınyor ve son olaylan aktanrken "Kürt halkınm silahlı isyam Turkiye tarafından bastmhyor" deyışinı kullanıyor. Son derece çarpıcı!.. Ermeni tasarısı, Kongre'nin onune sunulduğunda, "Ne yapahm biz Kongre'ye egemen olanuyoruz" diyor Amenkan yonetımı. Turkıye'ye verılecek yardım kesıldiğınde "İşte, neyaparsımz, bizirn Kongre bu " karşılığını verip aradan sıyrıimaya çalışıyor. Yardımda TurkYunan dengesını kolluyor, "Kongre"gerekçesınin arkasına saklanıyor. Ermeni sorununda, ıç politık dengelen hesaplıyor, "Kongre"gerekçesınin arkasına saklanıyor. Ama, şımdı yonetımın ımza lerı herhalde ügınç bırdonemden sını taşıyan bir raporla ortaya çı geçiyor. Özal hukumeti, her sekarak Özal hukumetıne karşı bır fer Amerika ile ortaya çıkan sotavır koyuyor. Dolayısıyla, artık nınlan geçiştırmeye çalışıyor. arkasına saklanacağı bir gerekçeyok. Çünku ortada net bır ta Ancak bu kez Washmgton, Özal'ı fena sıkıstınyor. "insan vır var. haklanndan" söz ederken, buTürkıye ıle ABD arasında ne gune dek ağzınapek almadığı bir gibi ilışkıler var?.. Bu ılışkılerın boyutu ektiyor. yonü nereye doğru kaytyor?.. Özal'ın bu rapora vereceğıyaAslında, çeşitlı nedenlerle baştannıt gerçekten meraka değer. ben Ozal'a destek veren Amenkan yonetımı, şimdı Özal'ın san Çunkü, bu raporla Amerika, dalyesini çok sağlam gormuyor Turkiye'nin kendi iç politikasınmu?.. Örneğin, Ankara'dakı da uyguladığı "resmi göruşe" Amerikan Buyukelçısı, eskıden açıkça tavır koyuyor. Özal "res12 Eylül sonrasında, pek uğra mi göruş'' ile A merika arasında madığı "eski siyasal liderleri" ne olçude sıkışacak ya da bunson aylarda neden bıraz daha dan nasıl sıynlacak?.. fazla zıyaret ediyor?.. 28 Eylul Ermeni tasarısı, Kıbrıs, yarara seçımlerinde alınan sonuçlar dım derken, TurkAmenkan ılışıle 1988 genel seçımlenne donuk kilerine şımdiyem bır boyut da"beklentiler" ABD tarafından ha ekleniyor. Yeni bır konu danasıl değerlendiriliyor?.. ha Amenka tarafından tartışmaÖzal'ın Washıngton'la ilişki ya açtlıyor. ABD'ye Kürt uyarısı (Baştarafi I. Sayfada) bır uslupta değınılmıştı Orneğın, geçen yılkı raporda "Kurt" sozcuğu bırkaç kez kullanılmakla bırlıkte, bazı bölumlerde "Kurt" dememek için "Turk kokenli olmayanlar" ıfadesı kullanılrnıştı. Yine geçen yılkı raporda, Kurtlerin durumu ıle ılgılı kısa değerlendırme "ekonomik ve sosyal durnm" başUğı altında yer alırken, aynı konunun bu yıl ılk kez "sosyal statu, dil, din, cinsiyet ve ırk avnmı" başlıklı yeni bir bölumde ıncelendiğı dıkkat çektı. ABD BÜYUKELÇİLtGt NE DİYOR? Ankara'dakı ABD Buyukelçılıği yetkılıleri, dun Cumhurıyet'in "raponia neden degjşikliğe gidildiği" yolundakı sorusunu yanıtlarken, "Raponın hazırlamşı aşamasında merkezden butun ulkelere gonderilen talimat, etnik azınlıklann durumlannın işlenmesi volundavdı. Raporda etnik azınlıklann daha geniş bir şekilde ver aiması valnızca Turkiye değil, butun ulkeler açısından geçerli olan bir durumdur" şeklınde konuştular. Dışışlen Bakanlığı çevrelerı de, soz konusu rapor konusunda "rahatsızlık" behrtüler. Dışışleri'nden ust duzey bır yetkıh, dun bu konuda Cumhurıyet'e "Rapordan hoşlanmadığımızı diplomatik kanallardan ABD'je ilellik" şeklinde konuştu. ABD Dışışlen Bakanlığı'run msan hakları raporunun Turkiye ıle ılgıli bölumunde bu konuda şu ıfadeler yer alıyor: "Anayasa butun Turk vatandaşlannı Turk olarak nitelemekte ve elnik temeller uzennde herbangi bir aynmcılıgı yasaklamakladır. Turk hukumeti Lozan Anlaşması ıle din, ırk, dil, millel avnmı gozetmeksizin Türkiyfde yaşayan insanların tumunun yaşam ve ozgurluklerini lumuyle koruma yukumlulugunu ustlenmiştir. Aynı zamanda. Turk kokenli olmayan bire>lerin Turk loplumunun degerieri ve Turk kulturu dognıltusunda asimilas>onu (eritilmesi) Turk bukumetlerınin uzun yıllar surdurdukleri bir polinka olmuştur. Bu çerçevede, etnik farklılıklann ortaya konulması zor kulianılarak ca\dınlmışlır. Bu topluluklar vıllar içinde kuçulmuşlerdir. Turkive'deki Kurtler joğun olarak ekonomik bakırodan elverişli olmayan Gunevdogu \nadolu Bolgesi'nde yaşamaktadırlar. Osmanlı Imparalorlugu'nun jerleşim polilikası ve bu>uk şehiriere goç olgusunun sonucu diger bolgelerde de onemli oranda Kurt bulunmaktadır. Hukumet. Guneydoğu'da ve komşu ulkelerde uslenmiş olan gerıllalann yurutlukleri silahlı bir Kurt ayaklanmasını bastırmaya çalışmaktadır. Sıkıjonelimin surduğu beş ilde de, nufusun çoğunluğunu Kurtler oluşturmakladır. Bu beş il a\nı zamanda ayaklanmanın merkezi durumundadır. Hukumel yetkililerı >e muhalefet sozculerinip çoğu Kurt ayaklanraasından dış etkileri ve bolgedeki kotu ekonomik koşullan sonımlu tutmaktadıriar. Hukumet geniş çaplı ekonomik gelişme programlamla bolgenin ekonomik sıkıntılanna çozum aramakladır. Kurtlere, Turkiye'de hayatın her alanında, toplumun ber kesiminde rastlanmakladır. Buna karşılık. hukumet etnik Kurt kimliginin ileri surulmesine katı bir şekilde karşı çıkmaktadır. Hukumet. bunu bastırmak amacıvla bir dizi onlem almıştır. Kurtçe kitap, gazete ve diger materyalin yayimlarunası yasaktır. A>nı şekilde Kurt tarihi. kulturu ve etnik kimligini konu alan Turkçe yavınlar da yasaklanmıştır. Kurtçe dilinin resmi amaçlı kullanımına. ornegin mahkemelerde ya da lutukevlerinde mahkumlann ziyaret(,ileri>le gorusmeleri gibi ozel durumlarda izin verilmemektedir. Yerli azınlık grupların kendi dillerini kullanma haklan sınırlanmıstır. Lozan Anlaşması'nda "ozel konuşnularda, ticaretle, dindc basmda, yavın alanında ya da loplantıiarda Turk valandaşlannın Medıklen dıli kullanmalannda herhangı bır şekılde kısıtlama gelırileraevecegınin belırtılmesine karşılık, anayasa ulkenin resmi dilinin Turkçe oldugunu belirtmektedir. Anayasanın bir maddesi dil uzerinde avnıncılıgı yasaklarken, bir başka maddesi kanunla yasaklanmış dillerin gunluk hayatta kullanımına izin vermemektedir. Herhangi bir dilin kullanılmasuıı vasaklayan bir yasa çıkartılmamakİa biriikte. Kurtçe konuşmakla suçlanan Turk vatandaşlan yargılanmışiardır. 1986 »ılında ana mubalefet partısinin yerel voneticüeri parti merkezinde Kurtçe konuşraalannın ulusal du>gulan zajıflatmaya donuk bir propaganda olduğu iddiasıyla yargılanmtş, ancak beraat etmişlerdir. Avnı >ekilde. hazırlanan bır anket formunda uluslararası diller araanda Kurtçe> ı de gosteren Devlet Utatistik Enstitusu >oneticileri de yargılanmışlar >e beraat etmişlerdir. Hukumet. Kurtçe ya\ınlan >a^aklamasımn gerekçesini, Turkçenin bulun valandaşlar tarafından benimsenmesine >ardımcı olmak biçimınde açıklamıştır. Bu, Turk vatandaşlannın lumunun Turk devleti ve tılusuna bağlıhğın verleştirilmesi ve valandaşlann kendilerini başka gruplarla ozdesleştirmelerini onleme çabasının bir parçasıdır. Lvgulamada. herhangi bir azınlık dilinin kullanımı uzerine getirilen kısıtlamalann ağırlığı. soz konusu grubun devletin butunluğu açısından varattıgı tehdidin algılanışı ile orantılıdır. Ornegin, silahlı bir Kurt avaklanmasrOa karşı karşıya olan hukumet bu nedenle Kurtçenin kullanımının avnlıkçı cğilimleri guçlendireceginı duşunurken, bu lur kaygılar >araıma>an Arapça uzerinde benzer kısıtlamalar voktur." ANKARA'dan YALÇIN DOĞAN (Baştarafi 1. Sayfada) latılıyor. Hatta soz TRTyayın"1986 Turkiye İnsan Haklan larına getırılerek "TRT, başta Raporu", artık değışik gerekçe Cumhurbaşkam Evren ve Başlere yer bırakmayacak biçimde bakan Ozal olmak üzere tüm baözal hükumetini rahatsız edıyor. kanlann faaliyetlerini aktarmaAmerikan yönetımlerı yıllar ya öıen gösteriyor" dentyor. dır "ilişkide bulunduklan dost Zaman zaman "sadece var ülkelerle" ilgilı rapor yayımlı olanı" sergıleyen rapor, zaman yor. Bu raporların tumu "Ame zaman da "belli eleştirileri"1 berikan Dışişleri Bakanlığı" ımzja rabennde getırıyor. Ancak bu sını taşıyor. Dolayısıyla bu tur sefer, geçmiş yıllara gore raporlar "Amerikan yönetimi "önemli birfark" gözlenıyor: nin resmi görüşunü" yansıtıyor. Raporda, en azından son yediTurkıye'ye donuk olarak da "in sekiz yıldır adı anılmadan şoyle san haklan raporu'" her yıl Was bir değimlen "Kiirtsontnu", bu hıngton'da yayımlanıyor, tıpkı kez açıkça dile getirilıyor. Daha geçen şubat ayında olduğu gıbı. onceki yıllarda Turkiye raporlaYaklaşık 25 sayfa tutan 1986 rında "Kurtlerden" soz etmek yılı raporunda, her yıl olduğu gı gerektığinde, Amenkan Dışişleri bi, bu sefer de Turkiye'nin siya Bakanlığı "Kurt" deyımine yer sal, ekonomik ve sosyal sorun vermemeye o'zen gösterıyor. lanna değınılıyor. Sendikalar, sı"Kurtlerden " söz etmek gerekyasal haklar, ucretler, ekonomik tığinde, raporlannda "Türk oldurum, sıkıyönetim uygulamala mayan etnik gruplar" deyışinı n, Turkiye'nin dınselyapısı, hu kullanıyor. Ya da doğu ve gükuk sıstemınin ışieyişi tek tek an neydoğuda gorıılen pvlemlfri an Bankacılıkta yaratıcılıgın rakamları aştığı yıl YAPIKREDI'86 tt Yapı Kredi Kat Bankacılığı ıkinci yıl. 3. şube Abıde Yapı Kredı Proje Fınansmanı, Ramada Yapı Kredi uluslararas sertrfıkasatışı. Merrill Lynch/30 milyon dolar Yapı Kredı Prefinansman. Bahreyn/50 milyon dolar bir adım öndeki bankacılık" 7 Dünya'dan ve Türkiye den Belgelerle Yunanistan'la diyalog (Baştarafi 1. Sayfada) Denizi'nin ka.vnaklan, ancak iki ulkenin çıkarlannı gozeten ortaklaşa kullanımı savesinde Turkiye ile Yunanistan'ı birbirine )aklaştırabilir" dedı. lnönu, ıki ülke arasındakı sorunların "tek tek" değıl, ancak "bir paket halinde ele alınarak" çozumlenebıleceğım sozlenne ekledı. Konuşmasında Turkıye'dekı demokrasıye dönuş surecıne de yer veren Inonu, bu konuda alınan mesafelere Ecevit ile Demirel'in siyasal yasakiarınm yalnızca kâğıt uzerinde kalmış olmasını örnek gösterdi ~ DSP adına toplantıya katılan Haluk Ozdalga da Akdenız'dekı durum ve uluslararası ilışkilere degınen bır konuşma yaptı. Ozdalga, öjleden sonra yapılan oturumda Turkıye'yi ve Kıbns'takı durumu eleştıren bır konuşma yapan Yunamstan PASOK delegesine cevaben yaptığı konuşmada da Yunanistan'ın kıta sahanhğı konusundaki >aklaşımmı hatırlatarak, "Turkiye'nin kıta sahanhğı Yunanistan'ın anakarasına dek uzanır. fakat Turkiye, hiçbir zaman deniz yataklan haklannı tum bu alanı kapsayacak ölçude uzatmajı önermemiştir" dedı Ote yandan SHP Genel Başkanı Erdal Inonu, tsraıl Dışışlerı Bakanı ve Işçı Partısi tideri Şimon Peres'le dun akşam bir kahve sohbetınde bır araya gelerek çeşitlı konularda goruş alışvenşinde bulundu. lnönu, göruşmeden sonra gazetecılerin sorularını yanıtlarken, Israil devleti kurucusu Ben Gurion'un, babası İsmet İnonu'yu tanıdığını ve bu yuzden de Peres'in kendisiyle tanışmak istediğinı söyledi. tnonu, 10 dakıka suren gorüşmeleri sırasında Ortadoğu sorunu konusunda toplanması planlanan banş konferansı nın da ele alındığınt belirttı. Erdal lnönu, Israil'ın, Ortadoğu banş konferansına Turkıve'nin dahıl olup olmayacağı ve Yunanıstan'la aramızdakı sorunlarda Israıl'in taraf olup olmayacağı yolundakı sorulara da "Goruşmemiz kapsamı içinde bu konulara degüıilmedi" yanıtını verdi. SHP Genel Başkanı, dun aynca Fransız Sosyalıst Partisi Genel Sekreterı Lionei Jospin ile de bir göruşme yaptı. Gorüşme sırasında Jospın'i Turkiye'de duzenlenecek bır semınere davet ettiklerinı kaydeden tnönu, demokratik sol partilerin iktidara geldiklerinde izleyeceklen ekonomik polıtikalar konusunda göruş ahşvenşinde bulunduklanm söyledi Yapı Kredı'den Gelecegin Iş Merkezi. Yapı Kredı Plaza 3». î Yapı Kredi'nin Elektronık Bankactlıgı, Teleişiem Almanya'da Yapı Kredrnm TeleFırması. 2 yasında... Yapı Kredi Menkul Degerler Merkezi özel kuruluşlar arasında bınncı EVET/HAYIR OKTff AKBAL (Baştarafi 2. Sayfada) kişi bağdaş kurmuşiardır mindertere... Bu üç kişi birbirteriyle fıskos ederter, sonra ıçlerınden biri, en genç olanı elindekı tomar kâğıdı ikiye büker, bir şeyler karalar. 0 zaman Halit Ziya anlar ki burası sorgu odastdır. Şoyle yazıyor o üçüncü kişi için: "O odada dolaşırken, birbirı ardınca soruyu hazırlayıp yazarken, sonra karşılık vermekliğim için kâğıtlan elıme tutuştururken beni bozgun halinde görmeyefyleısteklıydı kı hemen nasıl bır kışılığe sahıp oldugunu anlamakta gecıkmedım. Bu adamın adını hıç duymamıştım, ondan sonra sık sık duyar oldum ve ülkede pek yaygm ünü ile anladım ki o gün yaman bır ele düşmüşüm." Her dönemde böyie suçiu butmaya pek heveslı görevlıler vardır.kraldan çok krala hizmet etmeye hazır gönüllü sorgucular, işkenceciler... Halit Ziya'nın elıne düştüğü de böyte birıymış demek! O genç adam Halil Ziya'ya neler neler sormaz ki! "Ben/ çüruk bır basamağa bastırarak teker teker merdıvenlerden aşağı yuvarlamak sevincinin peşin mutluluğuyla birbiri ardınca ddambaçlı, şaşırtıcı sorular çırpıştıran bu genç casus neler sormadı, neler kurcalamadı. Bınnden bırine atlayarak aralannda hiçbir bağ bırakılmayarak soruları değışik sorularm arasına yuzlerce adlar sıkıstınyor, bunlarla ne zaman ve nasıl tanışuğım soruluyordu." Sonra 'Mekte' dergısinde 'Sansknt Edebıyatı Tarihi" diye yayımladığı yazıları söz konusu eder o genç hafiye... Sansür kurulunu aldatarak anlaşılmayacak biçimde "ülkede materyalist göruşü yayma/r'ia suçlar Halit Ziya'yıL Halit Ziya şu yanıtı verir: "Ben o edebiyat tarihini edebiyat açısından yazıyorum... 'Encümeni Teftiş ve Muayene'ce bile anlaşılamayacak, o kurul uyelerini aktatacak biçimde yazHmış olması savı her seyden önce gülünçtür. O koca kurulun üyeleri tarafından anlaşılamayan bir muammayı anlamış ve bunun zararlılığını görmüş olmak savında bulunan adam her kim ise o komisyon üyelenni görevlennden atarak tek başına bu adamı getirmek uygun olur." Sorgu odasında üç kişi bir araya gelırler, gülmeye başlarlar. Birı sıgara uzatır Halit Ziya'ya. O kâğıt tomarını alır, başka bıri içerikı odaya götürur, sonra Zaptiye Nazırı ortaya çıkar, "Sizı rahatsız ettik, hoş görürsünüz. Sizi bu yoila tanımış olmakla onur duyduk" der. Halit Ziya Uşaklıgil'in bu gençlik serüvenı böyle biter Kısa sürede aydınlığa çıkan bir olaydır. Olay bile değildir. Bir jurnalcinin Sanskrit edebıyatı üzerine yazılanların ters biçimde yorumlamasının sonucudur. O gün bugün yanlış, maksatlı yorumlamalar, suçlamalar yüzünden nice düşunen, duyan, yaratan insan büyük acılara itildi, itilmekte... Abdülhamrt döneminde bile şimdikinden daha anlayışlı sorgu kurulları varmış! Hıç değilse suçlanan bir yazarın sorgusunu hemen yapmışlar, gerçeği birkaç saatte aydınlığa çıkarmışlar... Günümüzde, bir insanın suçsuzluğunu kanıtlaması için kimi zaman aylar, hatta yıllar geçiyor. O geçen zaman içinde de ne dayaklar, falakalar, işkenceler yaşanıyor. Halit Ziya Uşaklıgil'in inkılap Yayınları'nda çıkan "Kırk Yıl"\nı okumalarını, dünü ve bugünu aniamak ısteyen okurlarıma öğutlemek ısterim. •"Bir adım öndeki bankacılık" değişen dünyadakı insanın değısen ihtiyaçlan için. yeni bir bankacılık kavramıdır. •"Bir adım öndeki bankacılık"ta banka yalnızca para toplayan. para saklayan para satan bir müessese değildir. •"Bir adım öndeki bankacılık" ülke için, dünya için, insan için rakamlann ötesınde de sözü edilecek bazı şeyter ifade eder. • 1986 bu yeni bankacılığı özgün hizmet ve eserierle yaratan. uygulayan ve olağanüstü ödülünü alan Yapı Kredı'nın yılı oldu. • 1986'da daha çok insan Yapı Kredi'ye geldı. • 1986'da daha çok döviz Yapı Kredrye akü. • 1986'da esnaf. tüccar. sanayici, kendisi için çok özel hizmetleri olan Yapı Kredi'yı seçti. •Geleceğin Turkiye'sinde. iş dünyasna Gelecegınİş Merkezı'nı Yapı Kredi kurdu. •Ülkemız içm çok önemli bır turizm projesini Yapı Kredi finanse etti. •Dünyaya Türk banka sertıfikasını Yapı Kredı sattı. •Turkiye "dekı en yaygın elektronık bankacılıgın sahibi Yapı Kredi, bu ımkânı sınırlar dışındaki insanlara da götürdü. •1986'da mali tablolannı bir uluslararası muhasebe finmasına denettettiren tek büyük banka Yapı Kredi oldu. 1986'da Yapı Kredi'den daha çok söz edildi. 1986'da Yapı Kredi'nin kân rakamlarda da rakamlar öteande de büyük oldu. Yapı Kredihin^kâr'ı bu saglam yaklaşımın eseridir. BİLANÇO AKTİaER KASA VE BANKALAR MENKUL DEÖERLER CÜZDANI MEVDUAT MUNZAM KARŞILIKLARI KREDİLER İDARİ TAKİPTEKİ ALACAKLAR KANUNİ TAKİPTEKİ ALACAKLAR (NET) İŞTİRAKLER SABİT KIYMETLER (NET) DİĞER AKTİFLER TOPLAM PASIFLER VE ÖZKAYNAKLAR ÖZKAYNAKLAR: Ödenmış Sermaye Kanunı Yedek Akçeler İhtiyari Yedek Akçeler Yeniden Değerleme Fonu DEVRESEL NET KÂR Toplam Özkaynaklar MEVDUAT KULLANILAN KREDİLER DİĞER PASİFLER TOPLAM (MUyarTL) 5162 1305 303.7 97.9 113.1 441.5 20.1 16.8 43.2 23.9 177.3 1237.5 KÂR/ZARAR FAİZ GEÜRLERİ (Toplam) FAİZ GİDERLERİ (Toplam) Net Faiz Geliri FAİZ DIŞI GEÜRLER: Alınan Ücret, Komisyon ve Hizmet Gelirieri İştıraklerden Alınan Kâr Paylan Kambiyo Kârlan Diğer Toplam Faiz Dışı Gelirier FAİZ DIŞI GİDERLER: Personel Gıderleri Vergi ve Harçlar Tahsili Gecikrniş Alacaklar Karşılığı Diğer Toplam Faiz Dışı Giderler VERGİ ÖNCESİ KÂR VERGİ KARŞILJĞI Net Kâr 30.6 (Milyar TL) 322.6 (310.9) 11.7 1792 (183.9) (4.7) 171.7 723.3 35.0 17.2 35.8 46.9 278.7 582 1.955.3 40.0 3.3 9.9 6.2 30.6 90.0 1.558.6 136.6 170.1 1.955.3 6.7 6.1 21.9 175 4.4 14.1 41.4 5.0 925 (37.4) (72) (3.3) (26.1) 74.0 30.6 27.2 1.7 4.5 7.8 6.1 47.3 (22.5) (3.4) (2.1) (2.6) 30.6 1.027.6 55.5 107.1 1237.5 YAPI KREDI "hizmette sınıryoktur"