Katalog

6 NİSAN 1987 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TÜRKIYE'den İki süper devlete çıkarma E » konomi Servisi Türk işadamlan ve bürokratlan bu EJ hafta ABD ve Sovyetler Birliği'ne çıkarma yapıyor. TurkABD lş Konseyi toplantüan için Ersin Faralyalı başkanlığında 35 kişiden oluşan heyet dün New York'a giderken, Dış Ticaret Derneği'ne üye 29 büyük ihracatçı firma da yann Moskova'da açüacak ihracat ürünleri sergisine katılmak üzere bugün Moskova'ya hareket ediyor. Yetkililer birincisi tstanbul'da yapılan Türk ABD lş Konseyi toplantüan sonucunda bazı önemli kararların alınabileceğini İfade ederken, IMF ve Dünya Bankası toplantılarma katılmak üzere ABD'ye giden Canevi'nin de bu görüşmelere eşlik etmesi bekleniyor. Moskova'ya giden 125 kişilik Türk heyeti ise ihracatçüarm yanı sıra Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığt tthalat Genel Müdurü Hamit Cemiloğlu ve thracat Daire Başkanı Dinçer Saraçer'den olusuyor. Sovyetler Birliği'nde ikinci kez açüacak ihracat sergisinin doğal gaz karşılığı Sovyetler Birliği'nin Türkiye'den alacağı mallann seçimi açısından da önemli olduğu bildiriliyor. Treni kaçırmış değiliz MERAL TAMER Hazine ve Dış Ticaret Müsteşan Yavuz Canevi, Amerika'ya hareketinden önceki gece Istanbul'da Ekonomide Diyalog dergisi tarafından düzenlenen yemekli toplantıda "Enflasyonda henüz treni kaçırmış değiliz, ancak dognı tercihleri hızla yapmamız gerek" dedi. İşadamlan ve gazetecflerin ağırlıkta olduğu toplantıda Caoevi'nin ekonomiyi düze çıkarmaya yönelik olarak türettiği formüller epey ilgi çekti. Bu arada, ikisi de Ankara'da olduklan halde görüşme olanağı bulamadıklan anlaşılan Başbakanlık Danışmanı Ongiz tsrafil, Canevi'ye özelleştirmeyle ilgili görüşlerini sonınca Canevi, "Işte biirokrasinin hali bn. Müsteşar yardımcımı haftada bir görebiliyonım. İsrafîl ile 6 aydır goriişemiyorduk. Kısmet Ekonomide Diyalog dergisinin düzenledigi toplantıdaymış" diyerek espri yaptı. Gece yansına kadar soruluyamtlı suren toplantıda Hazine Müsteşan Canevi'nin değındiği konular, kendi sozleriyle şu noktalarda toplanabilir: • SEK 3D+3İ 1980'den bu yana pek çok alanda yol aldık, ama neleri yapamadığımıza gelince... Yabancılar SNİG (sustainable noninflationary growth) diyorlar. Ben bunu Türkçeye SEK (sürdürülebilecek enflasyonsuz kalkınma) olarak tercüme ettim. Bunu yapamadık, ama burada uluslararası kuruluşlarla sıkıntınuz oldu. IMF gibi kuruluşlar 3D (deflasyon, diregülasyon ve devalüasyon) diyorlar. Biz ise onlara 3D'lere 3l'leri de ekleyin diyoruz. 3İ'ler investment (yatınm), integration (bütünleşme) ve international credits (uluslararası krediler)dir. 3D'lerle 3l'leri bir araya getirebilirsek, 3. Dünya ile kalkınmış I. DUnya'mn ortak hüviyet kartı ortaya çıkar. Zaten onlann kalkınma düzeylerini devam ettirebilmeleri de bizım, onlann peşlerinden gitmemize bağb. Galiba çok akademik bir prezantasyon oldu. • AITYAPI YATHUMLARINDA ÖLÇÜ KAÇTI MI? Eksik değerlendirmelerin sonucu olarak kaynak kullanımında sapmalar olmuştur. Bunun ana sorumlusu, karar mercilerinde oturanlardır. Ben de onlardan biriyim. Bugün artık altyapı yatınmlanyla üretime dönük yatınmlar arasında doğru tercih yapma zamaru gelmiştir. Altyapı yatınmlannda ölçünün kaçtığı izlenimi yaygındır. Bunun tercümesi, devletin fınansman piyasasından çekilip, özel sektöre imkân yaratmasıdır. Üretim kapasitelerini arttıracak bir yatınm politikası izlenmelidir. TEK, PTT, DSİ, DDY ve karayollanndaki yatınm politikalanm yeniden belirlersek, çok zamanlı ve yerinde bir iş yapmış oluruz. Birlikler ve Toprak Mahsulleri Ofısi'nde ise stok politikasındaki yanlışlar duzeltilmelidir. • ENFLASYON Tek sıkıntımız enflasyondur. Enflasyon yine, birinci HAZİME MOSTEŞAHI Canevi'nin ekonomiyi düze çıkarma formüliuSEK =3D + 31 EKONOMÎ NOTLARI OSMAN ULAGAY Pamukta 2 bin lira korkusu Tzmir (Cumhuriyet Ege Bürosu) Pamuk flyatlannın bu A hafta iki bin liraya tırmanacağı One sürüluyor. Geçen hafta başında 15001550 lira dolaymda borsada işlem görmesi beklenen pamuk, iki gün içinde 1750 liraya tırmanmıştı. Fıyatlardaki tırmanmaya "spekülatif ahmlann" ve tekstilcilerin "fiyat yükselecek korkusu"nun yol açtığını One suren borsa yetkUUeri, Tariş'in elinde fazla pamuk kalmamasının da bir başka etken olduğuna isaret ettiler. Hazır Giyim ve Konfeksiyon Ihracatçüan Birliği Yönetim Kuruiu üyesi sanayıci Mustafa Ozman da tthalat yapmayan kuruluş iflasa bile süruklenebilir" dedl CAHEVİ'DEH Altyapı yatırımlarında ölçüyü kaçırmış olabiliriz. Dretime dönük yatınmlar hızlandırümahdır. Bunun tercümesi, devletin fınansman piyasalarından elini çekip özel sektöre imkân yaratmasıdır. Sorunlanmıza doğru tercihler koyalım. Dışarıya Ekonomide Diyalog dergisinin düzenlediği yemekli toplantıda, Hazine ve karşı 23 yıl sonra Türkler işi berbat etti Dtf Ticaret Müsteşan Yavuz Canevi (ortada), ekonomiyi düze çıkarmaya yönelik formuUeriyle dikkat çekti. Toplantıya ev sahipliği yapan Şeref öi dedirtmeyelim. Tek gencil (solda) ve Prof. Akın tlkin (sağda). sıkıntımız enflasyondur. Enflasyonu önlemenin yolu, kamu sektörüne disiplin getirmektir. Vergi vermek aptallık değildir. Eğer Türk toplumu daha fazla vergi vermeye razı olursa % 12 ile kalkınınzmücadele etmemiz gereken hedef olarak önümüzde durmaktadır. Enflasyonu önlemenin yolu, kamu sektöriine disiplin getirmektir. Bu konuda treni kaçırrnış değiliz. Sonın dışanda değıl içeridedir. Bugün gerekli önlemleri alalım ve dhşanya karşı 23 yıl sonra "Türkler işi berbat etti" dedirtmeyelim. • ŞtRKET KURTARMA Ben buna sanayinin yeniden canlandınlraası programı diyorum. Bunun temeli şirket kurtarma yasasıyla atılmıştır. Ama taraflarda bir direniş ve inat dikkati çekiyor. Şirketler, "Banka nasıl olsa bana bir şey rapamaz" havasında. Bankalar ise "Ben bu işi nasıl olsa hallederim" diyor. İki taraf da "Tamam kanun da çıktı, ben karşımdakinin hakkından gelirim" havasında. Oysa sanayıci de banka da fedakârhk edecek. Buna ek olarak Merkez Bankası orta vadeli kredi verecek, hatta dıştan da kredi geIecek. Eskiden dıştan bu iş için kredi sağlamak pek mümkün değildi, ama artık bu iş için de zaman uygun. Yeter ki taraflar aralannda diyalog kursunlar. • ÖZELLEŞTİRME (Cengiz Israfıl'in "Hazine, özelleştinneve karfi nu?" sorusu üzerine) Hazine özelleştirmeye karşı değil, tam aksine özelleştinnenin yavaş gitmesinden şikâyetçi. Bu konu dıştaki temaslarımızda 2 yıldır sattığımız, sözünü ettiğimiz bir mesele, ama bir türlü ortaya somut bir şeyin konmaması bizi utandınyor. • VERGt VERMEK APTALLIK DEĞİLDİR Eğer Türk toplumu daha fazla vergi vermeye razı olursa, yüzde 12 kalkınmak da mümkün, tabii sağlıklı kaynaklarla finanse edilebiliyorsa... Türkiye'de vergi verme alışkanlığı maalesef yok. Bu, bir toplumsal disiplin meselesidir ve o kadar zor bir olay da değildir, yeter ki insan gelirini devletle paylaşma alışkanlığını edinsin. Enflasyonda Farklı Yorumlar ve HÜKÜmetin Tutumu... Enflasyon, enflasyon, gene enflasyon. Son günlerde herkesin dilindeki konu gene enflasyon. Ocak ve şubattaki hatırı sayılır fiyat artışlarmdan sonra mart ayının fiyat göstergeleri de yüksek çıkınca enflasyon bir kez daha günün konusu oldu. Hükümetin 1987 yılı için belirlediği yüzde 20'lik hedefin tutmayacağı, daha yılın ilk çeyreği sonunda aşağı yukarı belli olurken değişik kesimlerden enflasyonun nedenleri konusunda değişik yorumlar yapıldı, ilginç senaryolar ortaya kondu. Bu yorum ve senaryolar içinde dikkate değer görünenlerin bazıları şunlar: • Tanınmış bir işadamımıza göre enflasyonda bu yıl ortaya" çıkan şişmenin nedenlerini kardakışta ve ekonomik nedenlerde aramak yeterli değil. Olayın altında yatan asıl neden, kasım ayından beri Papandreu'nun 28 mart sürprizine hazırlanan TürK Silahlı Kuvvetleri'nin fazladan yaptığı büyük (bir iddiaya göre trilyon lira mertebesinde) harcamanın finansmanı için devie' tin mali kaynaklarının zorlanmış olması. Bu temel neden açıklıkla ortaya konamadığı için herkes başka bir neden bulmaya çalışıyor ve hiçbiri de yeterince açıklayıcı ve inandırıcı olamıyor. Bu konularda bilgi sahibı olabilecek iki yetkiliye bu senaryoyu anlattığımızda gösterdikleri reaksıyon ise, "Böyle bir şeyı ilk kez duyuyoruz, enflasyonun asıl nedenlerini örtmek için ortaya atılmış bir iddia gibi görünüyor" biçtminde. • Bir sanayicimizin samimi itirafına göre, enflasyonun en önemli nedenlerinden biri, iç talebin güçlü olması, buna karşılık üretimi teşvik politikalarının ise hâlâ gündemde olmaması. Bu sanayicimizin ifadesiyle, "Bir ay sonrasının satışını garanti görmeyen hiçbir sanayıci zam yapmaya cesaret edemez; talep güçlü buna karsılık üretim sınıriı olduğu için sanayıci zamma cesaret edebiliyor." Bu da tabii enflasyonu besliyor. • Bazı işadamlarına, oda başkanlarına ve yetkililere göre, özellikle mart ayındaki yüksek fiyat artışlarının en önemli nedenlerinden biri kar yağışı. Bu nedenle oluşan nakliye sorunlarının, üretimdeki aksamaların ve geçici darboğazların özellikle bazı ürünlerde geçici fiyat şişmelerine yol açtığı ileri sürülüyor. • Bazı yetkililere ve ekonomistlere göre, kamu ve yerel yönetimlerin altyapı niteliğindeki, kısa sürede büyük harcama gerektiren fakat üretime katkısı ancak uzun vadede alınabilecek olan (ya da lüks kaldınmlar gibi hiç alınmayacak olan) yatırımlannın hızlanması, enflasyonu besleyen önemli nedenler arasmda yer alıyor. • Bazı ekonomistlere ve yorumculara göre, parasal buyüklüklerdeki gelişmeler, daha geçen yıldan bu yılın enflasyonu için olumsuz sinyaller veriyordu. Bu bakımdan yılın ilk üç ayında ortaya çıkan rakamlar hiç de sürpriz değil ve yılın geri kalan bölümü için iyimser olmak da zor. • Bazı ekonomistlere ve yorumculara göre ise hükümetin enflasyonla mücadele stratejisi yanlış olduğu, hastalığa doğru teşhis konamadığı için ortaya çıkan sonuçlar da son derece normal ve şaşacak hiçbir şey yok. Yüzde 20'lik hedef ise zaten bir hayal olarak kalmaya mahkum. ; Türkiye'de enflasyonun 1987 başlarında bir kez daha başını kaldırması olayını açiklamak için bunlar gibi başka yorumlar da yapılabilir, senaryolar ortaya konabilir. Bunlardan her birınde değişik ölçülerde doğruluk payı bulunabilir. Türkiye'deki enflasyona doğru teşhis koyabilmek için belki bütün buyorumları, açıklama tarzlarını, senaryoları dikkatle ınceleyerek bunların anlamlı yanlarını ayıklamak, enflasyonu etkileyen bütün faktörlerin aynntılı bir dökümünü yaparak buradan sonuca gitmek ve ortaya kapsamlı bir açıklama koymak gerekiyor. Sanırız ciddi bir yönetimden beklenebilecek olan da bu. Yetkililer, boylesine ciddi bir analizden sonra kamuoyunun önü.' ne çıkıp kapsamlı ve gerçekçi bir açıklama ortaya koysalar ve. gerçekçi hedefler açıklasalar, herhalde çok daha inandırıcı ola, caklar. Ne yazık ki yıllardan beri yapılan bunun tam tersi. Önce iddialı bir enflasyon hedefi açıklanıyor, sonra bu hedeften sap' malar başlayınca "Karyağdı, böyle o/du"türünden kimseyi tat: min etmeyen açıklamalar yapılıyor, çocuk kandırırcasına "iner,\ iner, merak etmeyin" gibi beyanlarla iş geciştirilmeye çalışılıyor. Ve tabii doğru dürüst tanımlanamayan enflasyon da bildiğini okumaya devam ediyor. AET ile tekstil görüşmeleri bugün dana (Cumhuriyet Güney tlleri Bürosu) Türkiye'nin geçen yıl AET'nin hatalan nedeniyle kullanmadığt tekstil kotalan konusu bugün Mersin 'de yapüacak gOrüşmelerde ele alınacak. Mersin 'de bugün basiayacak ve ıstanbul, Ege Bölgesi, Akdeniz Bölgesi Hazır Giyim îhracatçüarı Birlikleri başkanlarıyla AET adına komisyon üyesi Hofmann Juanjan'ın katüacağı üç gün süreli toplantılarda "fason kotasının arttınlması, 1986'da kullanümayan kotalann Türkiye'ye geri verilmesi, folklorik giysilerin tanımt yapılarak kota dışı bırakılması ile idari işbirliği anlaşmasınm aksayan yanlarmın net olarak belirlenerek AET'nin bu konuda önlem alması" gibi konular gOrüşülecek. 'SÜPER TEŞVİK'LERto FATURASI K1SAKISA • LUFTHANSA Hava YoUan, Antalya'ya tahfeli seferlere başladı. Dünyanm 160 merkezine uçuş yapan Lufthansa, Antalya'ya ilk seferini 100 yolcusuyla geçen cumartesi günü gerçektestirdi. • TAMCAMMısır'da ikincifabrikasım kuruyor. Tam Cam Genel Müdürü Ahmet özerdim, geçen yıl ilkini kurduklan Securit Cam Fabrikası'nın ikincisini ağustosta hizmete açacaklanm, üçüncü fabrika için de OngOrüsmelerin yapıldığım söyledi. Ihraeata çeyrek trilyon teşvik ENtS BERBERO^LU ANKARA Ihraeata tanınan "süper teşvik'lerin faturası 250 milyar lirayı aşacak. Geçen yıl 10 milyon doların üstünde ihracat gerçekleştiren 83 şirkete yapılan avans vergi iadesi ödemeleri, mart sonunda 20 milyara ulaştı. Bu rakamın mayıs ayı sonunda 85 milyar liraya yükseleceği hesaplanıyor. thracatçıya yıl sonuna kadar dağıtılacak prim tutannın da 170 milyar lirayı bulması bekleniyor. İHRACATTA ARTIŞ TEMPOSU KORUNMALI Söz konusu teşviklerin ihracat artış temposunun korunması için zorurüu olduğunu belirten DPT yetkilileri, "Tanınan teşviklere degîl, ihracat gelirierindeki artısa bakmak gerek" diye konuştular. Aynı yetkililer sözlerini şöyle sürdürdüler: "Teşviklerin yürürlö|e girdigi araiık ayından itibaren ihracatta belirgin bir artıs saglanmaya başlandı. Ocakta da süren bu arüş egilimi ile DÜNYA'dan 3 trilyon dolarlık ticaret Tf konomi Servisi 21 sanayileşmiş ülkenin toplam ticaret CJ hacmi 1986 yılında 2 trilyon 997 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı. IMF tarafından dün yapılan açıklamada, bu ulkelerin ticaret hacminin bir Onceki yüa kıyasla yüzde 14 artış gösterdiği de ifade edildi. ABD'nin 604 milyar dolara ulaşan ticaret hacminin ve 169 milyar dolara ulaşan ticaret açığının da rekor olduğu ifade edildi. IMF tarafından yapılan açıklamada Federal Almanya'mn ticaret faziasının ikiye katlanarak 52 milyar dolara ulastığı ve bu ülkenin ihacatınm ilk defa ABD'ninkini geçtiği bildirildi. Federal Almanya'mn ihracatı değer olarak yüzde 32 artış kaydederken, miktar olarak yalmzca yüzde 1 yükseldi. Japonya'nın 83 milyar dolara ulaşan dış ticaret faziasının da rekorlar arasmda yer aldığma isaret edildi. Mart ayında geçen yıl 10 milyon doların üstünde ihracat gerçekleştiren 83 şirkete 20 milyar lira tutannda avans vergi iadesi ödendi. Bu rakam, mayıs sonuna kadar 85 milyara yükselecek. Ihraeata yapılan prim ödemelerinin de yıl sonunda 170 milyarı bulacağı hesaplanıyor. aylık ihracat rakamının 700 milyon dolara yükselecegini sanıyoruz. Aynı artış temposunu şubat ayında da bekliyonız. Sadece marl ayında, hava koşullan nedeniyle ihracat rakamı paıiak olmayabilir." SIFIR FAİZLİ KREDİ DPT yetkilileri tarafından "ihracata tanınan en büyük teşvik" olarak tammlanan avans vergi iadesi uygulaması, ihracatçı kesiminde "sıfır faizli kredi" adıyla anılıyor. Geçen yılki ihracat performansına göre hak edilen vergi iadesinin bu yıl avans olarak ödenmcsi yönündeki uygulamaya geçen mart ayında başlandı. 1986 yılı ihracau 1030 milyon dolar arasındaki şirketlere geçen yılki vergi iadelerinin yüzde 30'u 3 taksitte ödenecek. thracat rakamındaki artısa paralel olarak yükselen avans öderae orammn tavanı yüzde 40 olarak konuldu. Mart, nisan ve mayıs ayında yapılan ödemeler ekim, kasım ve aralık aylanndaki ihracat gelirlerinden mahsup edilecek. Edinilen bilgiye göre, mart ayı içinde geçen yılki ihracat rakamlan 10 milyon dolan aşan 83 şirkete toplam 20 milyar lira tutannda ödeme yapddı. Aynı şirketlere nisan ayında 30 milyar, mayıs ayında da 35 milyar lira tutannda avans vergi iadesi ödenecek. Böylece üç ay içinde söz konusu şirketlere açılan "afır faizli kredi" tutan 85 milvar liraya ulaşacak. PRİM ÖDEMELERİ 45 ürün için başlatılan ve Destekleme Fiyat İstikrar Fonu kaynaklanndan yapılan prim ödemelerinin kapsamı, yeni Qrünler için genişletilecek. tlk listede yer alan bazı ürünlerin primleri de ytlkseltilecek. Edinilen bilgiye göre, söz konusu prim ödemeleri 1987 yılı tamamında 170 milyar lirayı bulacak. Yılın ilk 3 ayında yapılan prim ödemelerinin tutanna ilişkin soru yöneltilen bir hükümet yetkilisi, "İlk aylarda fazla ödeme yapılmadı. Ödemeler 2530 milyar lira düzeyinde kaldı" dedi. 4 Milyar TL Tahvil SERMAYE PİYASASEVDAN Dünya borsalannda NEW YORK BORSASI hafta boyunca önemli dalgalanmalar gösterdi. ABD ile Japonya arasında bir ticaret savaşı doğması olasılığı ve buna bağlt olarak doların rekor düzeyde değer yitirmesi, pazartesi günü Dow Jones Endüstriyel Ortalaması'nm 57.39puan ile tarihinin en yüksek üçüncü günlük düsüşünü yasamasma neden oldu. Böylece 2 günde 94.18 puan birden yitiren endeks 2278.41 puana kadar düştü. Daha sonraki günlerde korku ortammm dağılması ve doların değer yitirmesinin beklendiği kadar büyük bir tahribata yol açmayacağı kanısınm doğmasıyla endeks yeniden tırmamşa geçti ve 2320 puan dolayına yükseldi. Hafta içerisinde büyük ABD bankatanntn "prime rate"i 2.5 yıldır ilk kez yükselterek yüzde 7.5'ten yüzde 7.75'e çıkartmalan endeksler üzerinde fazla bir olumsuz etki yaratmadı. LONDRA BORSASI da ticaret savaşı olasılığı ve para piyasalannda gelişmelerden etkilendi. Onceki haftayı 2048.6 puandan kapatan Financial Times100 Endeksi, gösterdiği sürekli düşüşe çarşamba günü 1973.1 puana kadar geriledi. Böylece endeks 3 günde yüzde 3.7 düşüş gösterdi. Daha sonraki günlerde yeniden yükselmeye başlayan endeks, 1990 puamn üzerine çıktı. TOKYO BORSASİ uluslararası gelişmelerden en fazla etkilenen borsa oldu. önceki haftayı 22.178 puandan kapatan NikkeiDow Endeksi, haftamn ilk iki gününde 611 puan düserek 21 566.7 puana kadar geriledi. Kaygılann azalması üzerine endeks hızlı bir tırmamşa geçti. Çarşamba günü 473.52 puanla tarihinin en yüksek günlük artışmı gösteren endeks, perşembe günü 22 367.72 puanla yeni bir rekor kıjğı. 4 HAZIRLAYAN YENER KAYA geçen hafta A1 yatçılar a dikkat Z7.3.1M7 IftMialktan 640 1335 3200 5485 3075 5200 12855 11520 3.4.1M7 HJ.1««7 14.tM7 Uaamtflyatı Mtaıaartan KapaMfflratı 20501950 5550 1525 1950 2620 2455 3080 1630 10400 9 İlgi çeken konvansiyonel turden hisse senetleri riSSEAH HBflBBI II CAM fbttYMİ) •MFAS 20501800 5500 1550 2200 1175 35003300 1325 1625 3650 GKriM *«FU.|T| OÛKYIdU KMTMUa (E4dTHKaYMQ 0T0SM MIAI T. H **** (i) 35003250 1325 20001525 3150 2025 2725 6120 4450 EHnarsu % 52 brüt taiz, 2 yıl vade. DB40 endeksi duruldu DB40HhSfi SenecH Fiyat Ewleksl Haftalık Sdrçlm Tablosu Uluslararası Bireysel Bankacılık Birimlerinde 423.53 Mart ayı içinde iki kez büyük oranlı iniş çıkış gösteren DB40 Hisse Senedi Fiyatı Endeksi son haftayı 1.65 puanlık bir yükselme ile 411.41'de kapadı. Endeks grafiğinden de görüldüğü gibi, 411.56 şubat ayı sonu itibariyle 430'lara 411.41 kadar yükselme gösteren, ancak onu izleyen haftalarda 400 puana değin gerileyen DB40 Endeksi, mart aymın üçüncü haftasında yeniden 423 puamn üstüne çıktıktan sonra, geçen iki hafta içinde belirgin bir durgunluk göstererek 410 puan dolayla nnda dolaşmava başladı. Baş6 1 ^ Iffi 3 27 3 langıçı DB40 tan sonra olmasına rağmen, aynı durum İMKB Fndeksi'nde dc gözleniyor. Yapiığımız araşurrnâiara göre, DB40 Endeksi'nin, geçen haftalarda olduğu gibi, 1986'nın aynı döneminde de, donma noktasına gelerek, buna benzer bir durgunluk yasadı. Hisse senedi fiyatlarındaki dalgalanmalan yönlendirmede ve arztalep dengesini oluşturmada oldukça mahir sayılan baa profesyonel yatırımcılann, hisse senedi pazanndaki durgunluk döneminde piyasa değeri yüksek kâğıtlan elden çıkardıkları gözleniyor. Her dönemde fiyat gören bu turden kâğıüan elden çıkaran profesyonel yatınmcılann stratejilerini yenileyerek . taleplerini •'konvansJyonH" tipten kâğıtlar üzerine yoğunlajtırmalan ise ayn bir taktik hesabı olarak gözleniyor. Gerek D&40 Hisse Senedi Fiyat Endeksi üzerinde, gerekse borsamn son iki haftalık bültenleri üzerinde yaptığımız istatistik çalısmalar, spekülatif amaçlı yatırımaların söz konusu iki hafta içinde yavaş yavaş piyasa değeri tabana inmiş, nominal değerlere yakın fiyatlardaki hisselere karşı taleplerini yoğunlaştırdıklannı ve bu turden hisse senetlerini alıp yatma amacı taşıdıklannı ortaya koydu. Tabii böyle bir taktik uygulaması, hem şirketlerin 1986 yılı mali yapılannın ortaya çıkması hem de mevsimsel koşulardan kaynaklandığını söylemek sanırım yanlış olmayacaktır. Nitekim parasal değerleri az olmasına rağmen sayısal değerleri oldukça kabank olan bu tür kâğıtlann son iki hafta içinde hisse senedi birinci pazarında oldukça yoğunluk kazandığı gözleniyor Bu kâğıtlara örnek olarak son iki haftamn değerlendirmesini yandaki tablodan da açıkça görmek mümkün olacaktır. Yandaki tablodan da görüldüğü gibi, bir zamanlann butik mali diye adlandınlan T. lş Bankası (B) grubu hisseleri ile Bağfaş hisseleri dışında diğer kâğıtlar genel olarak piyasada sürekli dolaşımda bulunan ve piyasa değerleri nominal değerlerin çok çok üstünde olmayan kâğıtlardan olusuyor. Bu durumda olan, ancak piyasadan geçmeden elden alımsatımı yapılan bazı kâğıtlan da bunlara ekleyecek olursak ki aldığımu istihbarata göre bu turden saklamaya alınmış hisselerden Lassa, Koç Yatınm, Nasaş, Hektaş ve Aymar gibi kâğıtlardan da konu ediliyor toplam 1415 çeşit hisseye, spekülatif amaçlı yatırımların yapıldığı anlaşılıyor. Bu arada, şunu da belirtmekte yarar var: Son iki haftalık bültene bakıldığında Çukurova Elektrik, Çimsa ve Kordsa gibi hisselere karşı talep elastikiyetinin sürdüğünü de belirtmek sanınm doJŞru bir tespit olacaktır. DOVIZ KURLARI Dövizin Cinsi 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Frarvsa Frangı 1 Hdianda Florini 1 isvec Kronu 1 isviçre Frangı 100 italyan Lireii 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Stertin 1 S.Arabistan Riyali Döviz Alış 781.95 554.95 61.23 430.15 20.79 113.78 129.46 381.07 123.38 515.63 60.41 535.58 2860.10 1259.49 208.58 Döviz Satış 785.86 557.72 61.54 432.30 20.89 114.35 130.11 382.98 124.00 518.21 60.71 538.26 2874.40 1265.79 209.62 6 NİSAN 1987 Efektif Alış Efektif Satış INTERBANK ^ ULUSLARARASI bir düroa bankasıdır. ULUSLARARASI BİREYSEL BANKACILIK BİRİMLERİ KARAKOY Bankalar Cad. Nu. 3133 Kurakc* istanbul Tcl U 9 U ^^ l î l 40 21 ( 10 haı) MAÇRA Macka Oid No. V O 2 Macka tstanhul Tel: 131 |S 2S 131 15 U) 21 BAĞDAT CADDESİ Bağdaı Cad No 289 Caddebostan lstanbul Tel: 369 11 »« 2S 2^ 369 10 61 ANKARA tzmir Cad. Yenisehir Tel: 18 11 13 88 No. 2628 Ankara S6 • V 99 İZMlR Cumhuriyet Buh'arı No 109 Izmir Tel 25 85 64 69 781.95 793.68 543.85 563.27 61.23 62.15 430.15 436.60 20.37 21.10 113.78 115.49 129.46 131.40 381.87 386.79 123.38 125.23 515.63 523.36 59.20 61.32 524.87 543.61 2802.90 2903.00 1259 49 1278.38 20441 211 71