Katalog

CUMHURİYET/6 5 MART 1987 Yalnız ders kitabı okıı\ orlar Y! ŞAHtN ALPAY ÖK düzeninde üniversitelcrdc fikir üretme ve tartışma ortamı önemli ölçüde kısıtlandı. öğrencilerin ders dışında kitap dergi okumalannı, genel kültürlerini geliştirmelerini teşvik eden bir ortam ne üniversitelerde, ne de genel olarak toplumda söz konusu değil. Üniversitede okuyan gençlerin genel kültür düzeyinin, 1970'lerc, hatta 1%0'lara göre büe daha geri olduğu yaygın bir kanı. Bu kanı ne denli hakhdır? Araştırmamızda sınırh sayıdaki bazı sorular bu konuya aynlmıştı. Başka bazı sorulara verilen yanıtlar da dolaylı olarak bu konuda bir fıkir edinmemize yardımcı oldu. Bulgulara göre, üniversite öğrencileri arasında suurlı da olsa hiç gazete okumayan bir kesim mevcut. "Gazete okumaya günde ne kadar zaman ayırabiliyorsunuz?" şeklindeki sorumuza, "Hiç okumuyorum" yanıtı verenler yüzde 5 oranında. Büyük çoğunluk (yüzde 54) günde en çok yanın saati gazete okumaya ayınyor. Erkekler, sosyal bilim okuyanlar ve dernekleşme konusundaki tutum açısından aktif öğrenciler, gazete okumaya görece daha çok zaman Üç gençten ikisi evlenmeden önce birlikte oturmayı normal bulduğunu söylüyor Üniversite Gençliği Konuşuyor Cumhuriyet veri araştırma a.ş işbirliğiyle yapılan anket ğrencilerin yaklaşık yansının karşı cinsle ilişkisi, "sınıf arkadaşlığı"ndan ileri gitmiyor. Erkeklerin yüzde 557 evlenecekleri kişinin bakire olmasını istiypr. Kızlann ve erkeklerin yarısı, evlilik öncesi cinsel ilişkiyi normal buluyor. JL A. er beş öğrenciden biri, ders kitapları dışında hiç kitap okumadığını söylüyor. Son bir yıl içinde okuduğu kitabın adını ve yazarını söyleyebilenlerin oranı ise yalnızca yüzde 48. Kızlar ve sosyal bilim öğrencileri daha çok okuyor. a daşhğY'ndan öteye gitmediğini gösterdi (Bkz: Tablo 13). Yaklaşık on öğrenciden birinin, karşı cinsle hiç sosyal ilişkisi yoktu. "Flört" ettikleri arkadaşları olanlar, evli ya da nişanlı olanlar da ( / 45) yan•« ya yaklaşıyordu. "Flört" etmekte güçlük çektiğini söyleyen öğrenciler, bu dunımu öncelikle "kendini beğendirememe korkusu", "parasızlık", "bügisizlik" gibi nedenlerle açıkhyordu. Çok az sayıda öğrenci de aile ve çevre baskısınm bunda rol oynadıguu belirtiyordu. Ejltlm aerefcli "Bazüanna göre, orta dereceli okullarda gençleri cinsel konularda aydınlatmak amacıyla dersler verilmelidir. Başka bazılan da cinsel konulann okullarda ele ahnmaması gerektiğini savunuyor. Bu konuda siz ne düşünuyorsunuz?" bicimindeki soruya verilen yanıt lar çarpıcı idi. Gerek kızlar ve gerekse erkekler, tüm kesimlerden üniversiteli gençler arasında ezici bir çoğunluk (yüzde 85), "Okullarda cinsel eğitim gereklidir" diyordu. Dinsel inançlannın güçlü olduğunu söyleyenler arasında bile bu oranın yuzde 80 dolayında oluşu, gençlerimiz arasında cinsel konularda bilgilenme ihtiyaanın ne denli yaygın olduğu konusunda iyi bir fikir vermekte. "Evleneceğiniz kişinin sizden önce başka hiç kimseyle cinsel ilişkide bulunmamış olması sizce şart mıdır?" Bu soruya olumlu yanıt verenlerin, yani evleneceği kimsede bekâreti şart görenlerin oranı, beklenebileceği gibi, kızlarla erkekler arasında hayli farklı idi (Bkz: Şekil 18). Her ne kadar ülkemizde erkeklerin ilk kez evlenecekleri kimseyle cinsel ilişkide bulunmalan yaygın bir beklenti değilse de, üniversiteli genç kızlar arasında bu beklentide olanlar (yüzde 14) yok değildi. öte yandan kızlann cinsel ilişkiye ilk kez evlilikte girmeleri, ülke kültürümüzde hayli güçlü bir beklenti olmasına karşın, erkek öğrenciler arasında evleneceği kişide bu şartı aramadıklanm söyleyenler yüzde 45 gibi hayli yüksek bir oranda. Bu sonucu yorumlarken, kuşkusuz ki, düşünülmekle birlikte gerçekte nasıl davfaruldığımn ayrı bir soru olduğu dikkate ahnmalı. TABLO 10 Gazoto okumaya aynlan zaman Hiç Ençok okumuyor 36 dk Genel Kızlar Erkelder Sosyal B okuvaniar Teknik B okuyanlar Aktif Pasif 3060 daKika 60 dk ve fazla Toplam n= S • 4 4 5 4 4 M «1 » 40 57 24 20 27 28 23 27 22 17 13 11 21 15 100 100 100 100 100 100 100 1t37 32t 711 417 m 491 «Ş M a 11 veriyor (Bkz: Tablo 10). Belki de beklenenin aksine, hiç TV izlemeyenlerin oranı, hiç gazete okumayanlara nazaran daha yüksek (Bkz: Tablo 11). Her on öğrenciden uçü hiç TV izlemediğini söylüyor. Bunlann çok büyük oranda yurtta kalan öğrencilerden oluşması, TV izlememe durumunun büyük ölçüde buna olanak bulunmayışıyla ilgili olduğunu düşündürüyor. Derslerin yoğunluğu nedeniyle TV izlemeye zaman olmayışı, belki bazılan için de TV'yi izlemeye değer bulmama diğer açıklayıcı nedenler olabilir. Tablo ll'de görüleceği üzere, çeşitli kesimler arasında TV izleme açısından üzerinde durulmaya değer bir farklılaşma gözlenmemekte. m UMfei m u (19 Boğaaçı Unıversıtesı, Endüstn MühendıslıOı. 1 sınrf): uflrencı, ümversıteye atılma ve sınav korkusuyla geiyor Kendısmi süreMı dtşs çalışmak 20runda hıssedıyor Ustelık Türkıye1 de ıneslek seçımı daha çok sansa kalmış bir olay Buyük bir çoflunluk ıstemedıuı dallarda öğrenım göru>or. Doiayısıyla ıstemed«n girdtjj aUnda yo$unia;mak mrunda kalıyoc UTW$ (22 ITU FenEdetoyat Matenatik 3 sınıf) flen de evlermeden birlikte yaşamaya taraftanm. ama Turkıye'de erkekler çelışkı ıçındeler Her ne kadar efkekler de evlenmeden birlikte yaşamay< savunsalar da. sonuçta birlikte yasadıkları kadınla evlefimek ıstemezter Er aydını bıle böyle Gerçekte. ınsanların bir takım şeylen payiaşması ıçın sö2Jeşme yapmalanna gerek yok." MAHMUT MBİH DfcJBI (20 Yıldız Ünıversıtesı Müheidısiık, Makine 3 sınıf) "Evlılık kurumu ık) insanın bırbırim sevmesı sonucu dojar Ûyleyse bu beraberlığı kâğıda geçırmenın ne gere<jı var' Sonra ayrılmaya kalkışıldığında mahkeme gıbı bir sünj formalıte gerekıyor Ama, bıam toplumda evlılık kurumu sürüyor Bu yüzden ku arkadaşım isterse evlenınm Kan koca tapulu mal gibı oluyor" (20 Yıldiz Ümversrtesı. Mühendıslik. Jeodea 2 sınrf) "Banagtode. üniversite öörencaen ders kJtapbn dışında başka kitap okuyamıyot Oersienn yogunlugu. vıâler,bıtırme butunleme sınavları, bu yuzden kış yarıyılı. yaz tatılı sureklı ders caiışmakla geçıyot Dtğer kıtaplan okumaya hiç zamanımu kalmıyor Zaten ders kıtaplanndan bıkıyonu Insan başka krtap ıstemıyor" « n n VOUm (21 Yıldu Unıversıtesi. Makırte, 3 sınıf) Anket sonucu. öğrencılenn gerçek davranışlannı yansıtmıyor 1lerde yine toplum kurallanna uyacaklar Bu çelışkımn nedenı. cmsellık sorunları Bu savunmalannın altında cinsel sorunlarına çozüm arayışı varBenevttkdışıberabertgtkaf. sıyım. Aite. tDphjrmm temel yapn sını ofcışturuyor. Aynca, evhlik dışı çocuklar problemlı oluyor" Ş KL 19 Eİ Normald.r ••••••••BVBVBV AtterJıl' Evli olmayanların cinsel ilişki kurmaları nasıl bir davranıştır? A'fedıimez E ju oimayan Kadınlann »11 H23 H26 «*85 K ı z l a .170 H9 6 Erkeklerin KHaplar Üniversite öğrencilerinin genel kültür düzeyi hakkında doğrudan fikir veren iki sonımuz şunlardı: "Ders kitapları dışında kitap okuyor musunuz?" ve (bu soruya olumlu yanıt verilmişse) "Son bir yıl ıçinde okuduğunuz en çok beş kitabın adını ve yazannı yazınız" Ders kitapları dışında kitap okumadıklannı belirten öğrencilerin oranı yüzde 22'den az değildi. Başka bir ifadeyle her beş öğrenciden %42 ^ "*80 %29 ^ % 29 Kadın'arın *15 5 Erkeklerin T B O 11 • • M B V B V H H L M H H H A L TV izlemeye aynlan zamtı En çok «ç ütefrtyof 1 saat 24 a 23 » 24 a » a 27 «7 »1 25 23 12 saat 2 saat ve fazla Ibptam n= 1038 317 700 487 571 400 539 Genel Kntor ErhaMer Sosyal a a a fefcn* Akttf 100 en fazla biri, ders dışında kitap okumuyordu (Bkz: Şekil 17). Kitap okuduğunu ifade edenlerin geniş bir bölümü de, son bir yıl içinde okuduğu kitaplardan bir tekinin dahi adını ve yazarını veremiyordu. En az bir doğru kitap ve yazar adı belirtenlerin oranıysa yüzde 48'i aşmıyordu. "Son bir yıl" gibi oldukça uzun bir zaman dilimi içinde okunduğu söylenen "tek bir kitap" şeklinde son derece hoşgörülü bir ölçüyle, kitap okuduğu kabul edilebilecek üniversite öğrencilerinin bile oranı ne yazık ki yanyı geçmemekte. Böyle bir ölçüyle ders dışı kitap okuduğunu varsaydığımız öğrencilerin oranı erkeklere nazaran luzlar, teknik bilim dallannda okuyanlara nazaran sosyal bilim okuyanlar ve pasiflere nazaran aktif öğrenciler arasında görece daha yaygındı. Kitap okuyanlann son bir yıl içinde okuduklan kitap sayısına göre dağılımına bakıldığında, kitap sayısı arttıkça okuyan oranının giderek yükseldiği gözleniyordu. Bu durum, sınırh da olsa okumaya meraklı bir azınlığın varlığına işaret etmekte. Kitap okuma ile gazete okuma arasındaki ilişki inceliğinde de kitap okuyanlann gazete okumaya daha çok zaman ayırdıklan görülüyor. Ders ve smavlann yoğunluğu, kitapların pahalılığı, genelde Pasif , a a a a a n 18 1« 100 100 100 100 «0 100 23 17 15 22 U M M OaUU. (19 Boğazıçı Ünıversıtesı Idan Bıhmler. Isletme 1 sınıf) Hâiâ ki2 arkadaşımla sokakta el ele dolaşırken tepkı alıyorum Toplumun bu kurallan bana çok sacma gelıyor. Bu kurallar görucu usuluyle evlenen kıdarı korumayı amaçlıyor Kımı kımden koruyortar, anlamıyonım Gençler etonomık olarak aıtesine bafilı Bu baOımlılık kızlarda daha çok Kız eviennce tekd. aıleden kocaya geçiyor Beraberlikte sevgiden çok kağıt parçasına degef venlmesı bana saçma gelıyor T i m * OBUL (20 lU Edebıyat, Amenkan FUolojısı 3 sınıf). "Unıversıte öjrencılerm kıttp okumaması tama/nen ılk ve ortaöğretimden gelen bir alışkanlıktır Ezbercı bir egıDm sısıemımız var Ötntğin edebıyat dersınde bırçok aruz ulçusunü ezberiemek zorunda bırakıldık Kıtaptan bunalttılar uzaklaştırdılar Unversıtede de lısede olduğu gıbı luzumsu; bırçok ders okutuluyor fjdev olarak venlen romanları dahı okumaya zaman bulamıyorum. Aynca. aılelenn de okuma gelenegı yok YMna EMKALP (25 IU Edebıyat. Pedagojı, 4 sınıf) Bence ınsanlar evtenerek detaşsetyaşamlarım surduretıirler. Aynca. evlilığın gerekfiHğıne de inanıyorum Bence ımza bağiayıcı değıl Eger ıkı ınsan aynı dunya göruşunu paylaşıyoriarsa. nıkâhlı ya da nıkâhsızfarVetmez ŞirVet gıbı suren eylılıkler var Gençlenn tepkısı bu tur evlılıklere Nıkana tepkı duyulaca ğına sırketleşmeye tepkı fluyulsun Aynca ben. evlılık dışı yasayarak polısJenn evımı basmasını fişlenmeyı ıstemem ESEN U M X . (20 Mımar Sınan Ünıversıtesı Güzel Sanatlar Gra fık 1 smıf) "Ûğrencılerın az QKU ması, venlen eğıtırrtın bir sonucu Bae 0 kadar gereksız dersler venlıyor kı. tum zamanımız vızelere haartanmakla geçıyor Bir de kitap yasağı olayı var Lısede hangı kıtabı okuyup okumayacağımıza Mıllı Eğıtım Gençlık ve Spor Bakanlığı karar venrdı Bakanlık bazı kıtaptan yasakhyordu Bu yasaklar da, ınsanda sankı kitap okumak kötu bir ısmıs. hıssını uyandınyor" L (24 Marmara Ünıversıtesı. Elektnk. Yükseklısans, hazırlık sınıfı)' Ekonomik ımkinsızlık pek önemlı bir neden değıl Isteyen ödünç alır, sıgara ıçmez. kitap satın alır Ancak, okuyacak zaman yok Ûmeğın beden eğıtımı gıbı dersler var Bızde cumartesı gunlen beden eflıtımı dersı konuyor ve salt bu ders ıçın okula gelıyoruz tum gunümâz öluyor OCrencı derslenn, sınavların yogunluğundan kitap okuyamiyor ^ \ r ı ç a , bırçok oencın annesı babası da kitap okumuyor Ittifaka dahil olduğundan bu yana Türkiye'nin NATO'ya üyeliği sorgulanan bir konu olmuştur. 1960'lann ve 1970'lerin sonlarında yapılan birçok toplantı ve gösteride gençler "NATO'ya Hayır" sloganı ile bu ittifaktan çıkma talebini dile getirdiler. Üniversite gençliği bugün bu konuda ne düşünüyor? Bu sorunun yamtını araştıran anket sorusu şöyleydi: "Türkiye bir NATO üyesidir. Sizce NATO ttyesi olarak kalmalı mıdır, yoksa NATO'dan çıkması daha dogru mu olur?" TABLO Gonifior aileyle ne denll uyuşuyor? Göruşlen anne ve babalanyla 'nırJukça" ya da "tam" olarak uyusanlann oranları (% olarak) Muz* 1038 Genel Bu soruya olumlu yanıt verenlerin oram, beklenebileceği uzere, V 93 gibi çok yüksek bir düzeydeydi. Bunlar arasuıda en geniş grup o (% 28) "üniversiteyi yurtdışında okumak" istediğini dile getirenlerdi (Bkz: Tablo 9). Türkiye üniversitelerinde verilen eğitimın yetersizliğiyle ilgili şikâyetler burada da kendini gösteriyordu. "Yabancı dil ögrenmek için" yurtdışına gitmek isteyenler (°/o 24), turistik amaçhlar («?o 23) ikinci ve üçüncü büyük grupları oluşturuyordu. Ekonomik amaçlarla, yurtdışmda çahşıp para kazanmak için gitmek isteyenler onda bir dolayında kahrken, yine bu oranda bir grubun yurtdışına, "Orada yerleşip kalmak" için gitmek istemesi de oldukça anlamlıdır. dışına gitmek ister miydiniz? Evetşe, hangi amaçla?" Aileyle uyum a Cmsellık 44 39 40 50 46 35 Ofn 71 321 talar 716 Erkelder Sosyal grup 336 Ust 358 0rta ŞEKİL Ders dtşı kitap okuyor musunuz? Okuyor Kitap adı belırtıyor Genel Belırtmıyor OHumuyOf 34 32 a n 74 M « Gıyim 00 74 87 71 71 58 Kuşaklararası çatışma, ana babalarla çocuklar arasında görüş ve tutum farkhhklan, evrensel denebilecek bir olgu. Üniversite okuyan gençlerimiz bu sorunu hangi bakımlardan, ne ölçüde yaşıyor? Müzikle ve giyimle, cinsellikle ve dinle ilgili görüş ve anlayışlar ne denli uyuşuyor ya da çatışıyor? Anketimizde bu konuyla ilgili bir soruya da yer verildi: "Ailenizin (anne ve babaruzın) aşağıdaki sıralanan konulardaki Bu konuda, dinsel inançların hayli ağırhklı bir rol oynadığı gözlendi. Dinsel inançlannın güçlü olduğunu söyleyen erkek öğrenciler arasında evlenecekleri kimsenin bakire olmasıru şart görenlerin oranı yüzde 75'e çıkarken, dinsel inançlannm güçsüz olduğunu ifade edenİer arasında bu oran yüzde 33'e kadar iniyordu. "Evleneceğiniz kişiyi evülik öncesinde cinsel bakımdan da tanımayı gerekli görür müsünüz?" Erkek öğrencilerin yüzde 80, kız öğrencilerin de yüzde 66 gibi çok büyük bir çoğunluğu bu soruya olumtu yanıt verdi. Evlilik öncesinde cinsel tanışmayı gerekli görenlerin oraru, dinsel inançlannın güçlü olduğunu söyleyen kız öğrenciler arasında dahi yüzde 49"un altında değildi. Üniversiteli gençler, genelde evlilik dışı ya da evlenmeksizin kurulan cinsel ilişkiyi nasıl karşılıyorlardı? Evli olmayan erkeklerin ve kadınlann, cinsel ilişki kurmaları onlara göre nasıl bir davraruştı? "normal", "affedilebilir" ya da "affedilmez" miydi? Bu konudaki, erkekler ve kadınlar bakımından ayn ayrı sorulan soruya verilen yanıtlar, gerek erkek gerekse kız öğrencilerin evli olmayan erkeklerin cinsel ilişkide bulunmalanm çok büyük ölçüde (yüzde 8085) "normal" bulduklannı gösteriyordu (Bkz: Şekil 19). Kadınland evli olmaksızın cinsel ilişkide bulunmalanm normal karşılayanlar ise gerek erkek öğrenciler (yüzde 42) gerekse kız öğrenciler (yüzde 51) arasında hemen hemen yarıya iniyordu. Bu konuda toplumda yaygın olan erkekler lehindeki çifte standardın, üniversiteli öğrenciler arasında da hâkim olduğu görülüyordu. Gerek erkek gerekse kız öğrenciler arasında üçte bir dolayında bir bölüm, erkeklere tanınan özgurlüğü kadınlara tanımıyordu. Ancak, evlenmeksizin kurulan cinsel ilişkileri "normal" ya da "affedilir" sayan anlayışın, üniversiteliler arasında çok geniş bir kesim tarafından benimseniyor olması, geleneksel değerlerin hayli güçlü olduğu Türkiye toplumu açısından bakıldıfeında hayli çarpıcı bir spnuçtur. ŞEKİL 20 • Eve* Evlenmeden birlikte oturmayı normal karşılar mısınız? Kızlar mmmmmmmmm Hav | r a a S60 H40 32 344 Alt ŞEKİL 18 mt Şarttır Kızlar o^HLHLHBBHB Erkekler N^ H69 H31 « = 312 *48 %30 H22 «=1037 Kızlar H31 n=328 ErkeKler *45 H30 H2S •=712 Sosyal 8 Okuyanlar Gençlerin % 60 oranındaki bir çoğunluğu bu soruya "Türkiye NATO'da kalmalıdır" şeklinde yanıt verdi. Aksi görüşü savunanlar % 23 dolayında kahrken, "Fikrim yok" diyen ve yanıt vermeyenler de % 17 oranındaydı. Bekleneceği üzere Türkiye'nin yerini Batı ülkeleri yanmda görenlerin çok büyük çoğunluğu (% 71) NATO üyeliğini destekliyordu. Ancak " B a ö a " grup içinde dahi NATO'dan çıkdmasını isteyenler (<Fo 15) azımsanmayacak bir grup oluşturuyordu. Üst sosyoekonomik statüden gençler arasında NATO yanlıları % 75'e tırmanırken, alt grupta bu oran yarının altına C?o 48) iniyordu. Bu soruda en büyük farklılaşma ekonomide devletçiliği savunanlarla diğerleri arasında gözlendi. Devîetçiler arasında NATO yanlıları V 41'e kadar düşüyordu. Oysa piyasa ekoo nomisini benimseyenler arasında bu oran °7o 78'den az değildi. Evleneceğiniz kişinin cinsel ilişkide bulunmamrş olması şart mıdır? bart cegnrjır n = 701 Oınsel ınanclar Guclu %14 • ~ %88 n=316 H47 H53 ^ ~ ^ ^ ^ n = S11 n=692 Erkekler 55 %45 Gucsuz H87 n = 483 H52 %38 H18 n=466 Ortak Pazar'a girraeli miyiz? Türkiye'nin uluslararası ilişkileri açısından güncel konulann başında AET üyeliği geliyor. Hükümet bu yıl içinde tam üyelik başvurusunda bulunulacağım açıkladı. Bu konuda siyasal partiler arasında oldukça geniş tabanlı bir uzlaşma var. Gün geçmiyor ki gazetelerde bu konuyla ilgili bir haber yer almasın. Türk kamuoyunun bu konuda ne düşündüğu ise, AET ülkelerinde bile merak ediüyor. Türk kamuoyunun önemli bir kesimi olarak, üniversite gençliği bu konuda ne düşünmekte? "Türkiye'nin Ortak Pazar olarak da anılan Avrupa Ekonomik Topluluğu'na (AET) üye olmaa söı konusudur. Sizce Türkiye AET'ye üye olmalı mıdır, yoksa dışında mı kalmalıdır?" Bu soruya verilen yanıtlardan NATO üyeliğini destekleyenlerden daha da geniş bir kesimin (% 68) AET üyeliğini desteklediği görülüyordu. (Bkz: Şekil 16). Farklı öğrenci kesimleri karşılaştırıldığında, AET üyeliğini destekleyenlerin oranının hiçbir kesimde % 60'ın altına inmediği gözleniyordu. AET üyeliğine asgari destek, ekonomide devletçilikten yana olanlar arasındaydı. Piyasa ekonomisini destekleyenler arasında bu oran % 80'e çıkıyordu. Teknik B Okuyanlar %44 %31 S25 n=567 Aktif %Z7 S18 Pasif H42 görüşleriyle sizin kendi görilşleriniz arasında ne ölçüde uygunluk var?" Giyimkuşam, müzik, cinsellik ve din konulanmn sıralandığı bu "kapalı uçlu" soruda ankete katılanlardan "hiç", "pek az", "oldukça" ya da "tam olarak" şeklindeki yanıtlardan birini işaretlemeleri isteniyordu. Bu soruya verilen yanıtlar, en şiddetli uyumsuzluğun müzikle ilgili beğenilerde yaşandığına işaret ediyordu. Klasik Türk musikisinden, Türk sanat muziğinden, Türk halk müziğinden hoşlanan ana babalarla; hafif Türk ya da Batı müziğini (ve belki caz ve klasik Batı müziğini) seven gençler arasındaki "çatışma" üçte iki (yüzde 67) oranında bir çoğunluğu ilgilendiriyordu (Bkz: Tablo 12). Ana ve babalanyla anlaşamayanlar, konu cinsellik olduğunda yüzde 54, konu din olduğunda yüzde 34 ve konu giyimkuşam olduğunda yüzde 31 dolayında idi. Bu yanıtlan yorumlarken, üniversiteli gençlerin ve ailelerinin genelde toplumun en eğitimli ve doiayısıyla en hoşgörülü kesimi içinde yer aldıgıru da dikkate almak gerekir. «32 S26 Kızlar daha "uyunriu" öğrenciler arasındaki çeşitli kesimlerin bu soruya verdiği yanıtla. n karşılaştırdığımızda, kız öğrencilerin, cinsellik dışındaki tüm konularda, anababalanyla daha "uyumlu" olduklan görülüyordu. Cinsellik konusundaki görüş ve anlayışlamnn aileleriyle hiç uyuşmadığını ya da pek az uyuştuğunu söyleyen kız öğrencilerin oram Vo 61, erkek öğrencilerin ise % 54 dolayında idi. Farklı sosyoekonomik gruplara mensup öğrenciler arasında oldukça belirgin bir farklılaşma gözleniyordu. Sosyoekonomik düzey yükseldikçe aileiçi "uyum" da güçleniyordu. Alt sosyal gruptaki öğrencilerin kuşaklar arası çatışmayı her konuda daha yoğun olarak yasadıkları görülüyor. Toplumumuzda kuşaklar arasında görüş ve anlayış çatışmasının en sivri olduğu konulardan biri, cinsellik. Bu konudaki anlayış çatışmalan, kuşkusuz ki, yalnızca kusaklararasında değil, aynı kuşaktan, fakat farklı sosyal ve kültürel ortamlarda yetisen kişiler arasında da yasanıyor. Toplumun en eğitimli kesimlerinden birini oluşturan üniversiteli gençler arasında cinsellikle ilgili görüşler, araştırmamızm önemli bir bölümünü oluşturdu. Bu konuda anketimizde çeşitli sorular yer aldı. Bu bağlamdaki sorulardan ilki, karşı cinsle (kızlann erkekler ve erkeklerin kızlarla) sosyal ilişkileri üzerineydi: "Karşı cinsten arkadaşımz var mı? Varsa, ne türden bir arkadaşlık?" şeklindeki soruya verilen yanıtlar, öğrencilerin yarıya yaklaşan bir bölümünün (% 47) karşı cinsle sosyal ilişkisinin "sınıf arka n=539 "okumayan" bir toplum oluşumuz, daha ilk ve ortaöğretimden itibaren okullarda ve ailelerde ders dışı kitaplara karşı "hasmane" bir tutumun varhğı, v.b. çeşitli etkenlerin hepsinin rol oynadığına kuşku yoktur. Tüm bunlara karşuı, üniversite öğrencilerinin yaklaşık yansının ders kitapları dışında kitap okumaması, gençlerin genel kultür düzeyinin endişe uyandıracak ölçüde zayıf olduğunu düşündürüyor. Ders dışında kitap okumaksızın yapılabilen bir üniversite öğreniminin, nasıl bir yüksek öğretim olduğu sonnaya değer bir sorudur. Evlenmeden kurulan cinsel ilişkileri normal ya da affedilir bulan gençler, acaba evlenmeksizin birlikte oturma konusunda ne düşünüyorlardı? "Bir kadınla bir erkeğin evlenmeksizin birlikte oturmalan sizce normal karışlanabilir mi?" şeklindeki sorumuza verilen yanıtlann dağılımı çarpıcıydı (Bkz: Şekil 20). Ankete katılanlann üçte ikisi (yuzde 66) gibi geniş bir çoğunluk olumlu yanıt verdi. Evlenmeden birlikte oturmayı "normal" bulanlann oram erkekler arasında (yüzde 69) kızlara göre (yüzde 60) daha büyük bir çoğunluktu. Farklı sosyal gruplara mensup gençleri karşılaştırdığımızda, üzerinde durulmaya değer bir farklılaşma görülmeyişi ilginç bir bulguydu. Bu sonıdaki en belirgin farklılaşma, beklenebileceği uzere, dinsel inançlan güçlü olanlarla güçsüz olanlar arasında gözleniyordu. İlk grupta evlenmeksizin birlikte oturmayı normal bulanlar yine yanya pHaşıyordu (yüzde 47). îkinci grupta ise on kişiden dokuzu (yüzde 87) bu görüşü paylaşıyordu. Cinsellikle ilgili sorularda elde edilen sonuçlar üzerinde genel bir yorumda bulunmak gerekirse, üniversiteli gençler arasında cinsellik konusunda topluma nazaran çok liberal bir anlayışın hayli yaygın olduğu söylenebilir. Ancak bu anlayışın gerçekte kullanılan bir özgürlükten çok, bir özgürlük talebini ifade ettiğint vurgulamak yerinde olacaktır. Yurtdıştna neden gitmek isterdiniz? Gençlerin dış dunya, yabancı ülkelerle ilgili tavırları hakkında bir fikir edinmek amacıyla ankette yer verilen bir soru da şuydu: "Yurt Son söz 1987 yılının ocak ve şubat aylannda gercekleştirilen üniversite gençliği araştırmasınm raporu burada sona eriyor. Olabildiğince aynntılı bir şekilde sunmaya çalıştığımız sonuçlann gösterdiği üzere, üniversite öğrencileri çeşitli sorunlarla karşı karşıya. Genel olarak YÖK düzeni ve eğitimin yetersizliği ile ilgili sorunlar bunlann başmda geliyor. Üniversiteli gençler, tüm olumsuz koşullara karşın, yurt ve dünya sorunlann üzerinde buyuk ölçüde gonış sahibidir. Bu bakımdan gençliğin "apojitik" olduğuna ilişkin yargıların haksız olduğunu söyleyebiliriz. Üniversite öğrencilerinin ezici çoğunluğu siyasal özgürlük ve demokrasiyi, en az ekonomik kalkınma ve sosyal adaletin sağlanması kadar önemli saymakta; hemen tüm konularda demokratik tutumu büyük bir çoğunlukla benimsemekte. Bu açıdan, üniversite gençliğinin ülkemizde ozgürlükçü ve çoğulcu demokratik duzenin temel güçlerinden biri olduğunu vurgulamak yanlış olmayacaktır. "Rkrifyok" 2 TABLO Karşı cinsle arfcadaşlık % Genel Kızlar Erkekler Sosyal grup üst Orta yanıtsc Sınıf arkadaşı RörtNlsantıEş Toplam fe Üniversiteli gençlerin genel kültür düzeylerinin dolayh bir gösteri de, yanıtlayabilmek için fikir sahibi olmayı gerektiren sorularverilen "Fikrim yok" yamtlanmn ve yanıt vermeyenlerinin oran dikkat çekecek ölçüde yüksek oluşu. Nasıl bir ekonomik sisden yana olduklanyla ilgili soruya "Fikrim yok" yamtını verenin oram yüzde 15 dolayındadır. Çeşitli genel ve güncel politik sonlarla ilgili tavırlara yönelik sorulann bazılarmda bu oran yüzde 'a kadar çıkmıştır. Beğenilen yabancı liderlerle ilgili soruyu her üç öğrenciden biri boş bırakmıştır. Bu bulgular da, üniversiteli gençlerin genel kültürünün hiç de iç açıcı bir düzeyde olmadığına ilişkin kaygılan haklı lulacak niteliktc n= 1037 Alt 10 47 46 47 38 48 54 45 50 44 97 04 38 100 100 100 108 100 100 3» 710 930 300 344 BİTTİ