Katalog

22 ŞUBAT 1987 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR ISMAİL GÜLGEÇ CUMHURİYET/5 Ingiltereli sanatçıların özgün kişilik arayışı 20. yüzyılda Ingiliz sanatı Londra'daki Kraliyet Sanat Akademisi'nde açılan "20. Yüzyılda Ingiliz Sanatı", sergisinin en ilginç yanı, Ingiliz sanatçılarının 20. yüzyıldaki özgün kişilik arayışlannın rahathkla izlenebilmesi. Kraliyet Sanat Akadembi'nin sergi gezmeyi daha da keyifli kılan ferah ve geniş salonları, bu çabalann ürünleri ve meraklı izleyicilerle tıklım tıklım dolu. FÜSUN ÖZLEN ~ LONDRA "20. Yozydda İngi1İ2 Sanatı" sergisi, son yetrrüş beş yıldır, tngiltere'de sanatçıların çeşitfi gruplar oluşturarak gerçekleştirdil:leri bilinçli bir yenileşme harekeonin somut ömekleriyle hazırlanrmjt Roger fty'ın 19101912'de,Öteyenleri hayli şaşırtan empresyonizm sonrası iki sergisıyle başlayan Ingiliz sanatının yeniden biçimlenme hareketi, günümüze gelene kadar yoğun çabalarla beslenmiş. Kraliyet Sanat Akademisi'nin, sergi gezmeyi daha da keyifli kılan ferah ve geniş salonlan, bu çabalann ürünleri ve meraklı izleyicilerle tıkhm tıklım dolu.. Camden Town ve Bloomsbury gruplannın çahşmalannı içeren ilk bölümler iyi aydınlatılmış, \Valter Richard Sickert'in 19O5'te Avrupadan dönüşüyle Ingiliz sanatına getirdiği yeni soluk ve 19U'de oluşumunu tarnamlayan Camden Town grubunun (Spencer Gore, Harold Gilmın, Malcolm Drummond vb.) yapıtları, grikahverengi tonların hâkimiyeti nedeniyle bol ışıklandırmayı gerektiriyor. Bu bölüm sanatçıları, Ingiliz sanatııu, "naif, iuce, ürkek ve hatta köylıi" nitelemelerinden arındırıp yeni bir boyut kazandırmak amacıyla bir araya gelmişler. Konudan mekâna,renktenbiçerne, her anlamda daha gerçekçi, evrense! ve cesur bir yaklasımı benimsemişler. Sickert'in alaycı ve hülyalı gerçekçiliğinde Virginia Woolf un tanımıyla "resmin romaDcısTm görüyoruz. son ile Hepworth'ün hızla soyuta kayan yaklaşımı, sergide yer alan yapıtlannda son derece belirgin. Burranın genellikle kâğıt üzerine suluboya çalışmalan ise daha loş bir ışık altında sergileniyor. Nazi işgalindeki Avrupa'dan kaçarak İngiltere'ye gelen sanatçılann da bu döneme katkıları azımsanamaz. Ancak hep belirgin bir Ingiliz kişiliğinin korunmuş olduğu da gözden kaçmıyor. İnsan devmimi Bütün bir oda Henry Moore'un seyrine doyulamayan heykel ve çizimlerine aynlmış. Yirminci yttzyıl heykel sanatına adını kazımış olan sanatçı en çok insan figürünü benım semiş konu olarak. Yapıtlannda doğanın kopyasıru degil, ınsanuviçssl devinimini, ağacm füızlenmesini gözlüyoruz, taşa. bronza işlenmiş olarak... KİM KİME DUM DUMA '.ktnAkr»**ttolar BEHÎÇ AK Biz <k daMlohak ,. Â , u Soyut tutkular Alan Davie, Patriçk Heron, Roger .«•lüton gibi ressafhrann 1950'lerde, Ingiliz soynî akımına getirdikleri yeni yaklaşırmn örnekleri yer alıyor bu bolümde de. Soyutluğun sınıriannın zorlandığı bu dönemin üriinü olan yapıtlarda, daha çok manzara gibi temel konulardan yola çıkılmış, sanatçılann çoğu adarun güneybatısında, Cornwall,'St. Ives dolaylannda çahşarak ürün vermişler. Bu arada Amerikan soyut ekspresyonistlerinin de etkisinde kalarak, gayri resmi bir sanat arüaytşı içinde tuval uzerinde sağlıklı denemelere girişmişler. Cornwall'ın şiirsel kayalıklan, özgürlük duygusuou çajnşııran martılan ve fcöpüklü dalgalar bu anlayışla resmedjlmış... . frrbirinden uenx,arautştar ıcini Tomamen z , & Popart çılgınlıgı Popan, günlük yaşamdan doğup, jgaât günlük yaşama en çok yansıyan, en yavgın sanat akımı sayılır. Ancak 1950'lerde yeşeren bu "popüler sanat" akımının resim ve heykel alanında da etkin olması 1960'larda gerçekleşir. Patrick Caulficld, Richard Hamilton, I^vid Hockney gibi unlülerin yapıtlannda, popartın en belirgin özelliği olan, perspektif dışı, canlı renklerden o l u « ı , hareketli figürler izlenivpr. İnsan ngüOıün sanatçılann teme! objesi olduğunu v^ırgulayan^. B. Kitaj'ın ve bugün dünyaca üne ulaşmış olan Francis Bacon'ın resimlerini de kapsayan 1970 ve sonrası dönemin, sergide genişçe bir alana yayıldığı görülüyor. İngüiîfsanat çevrelerinin "en tedirgin edici res* n" olarak nitelediği Bacon'ın sm fanırnaz irdeleyiciliğiyle kasten bozduğu insan figürleri zevkle izleniyor. Bu serginin en ilginç yanı, bilinen Ingiliz sanatçi4nnın yiriçinde gosterdikleri özı rahathkla iztkinci Dünya Savası sonrastrKla sağlam bir vağdaş sanat anlayışının benimsenmesiyle, ge^ ne de tngilız özellikli olan, modern bir akun niteligine kgvuşuyor lngıl tereli sanatçılann çahşmalan... HIZLI GAZETECt \rrnFT SE\ İKİKIZ KARDEŞ Sıanley Spencertn "/*/ Kız Kardef adlı y pıtu "20. Yüzyılda tngittz Sanatı" sergisinin en etkileyici urürih arasında, Serginin bütünü, Ingiliz özelliklerini yitirmeden moder, bir akımın oluşturulması çabalannın ürünlerinden olusuyor. Cezanne" demeden yaklaşüabilecek resim sayısı bayağı az... bu bolümde, Ingiliz hükümetinin sanatçılara odenekler sağlayarak gelişmesine katkıda bulunduğu "savaş dönemi sanat" iırünlerinı izliyoruz. Bilfiil cephede yer alan sanatçıların korkunç izlenimlerinden, savaş kurbanlarının arusını yaşatma amacıyla verilmiş ürünlere kadar çeşitl: kategorilere girebüecek denemeler bunlar. Paul Nash, Staoky Speacer, David Bomberg'in res&nleri en güzd örNazilerden kaçanlar Ptal Nash, Henry Moore, Efftvard Burra. Wadsworth, Ben Nkholson, Barbara Hepworth 1934°te gerçekleştirdikleri örtak bir sergi ile, çağdas Avrupa sanatıyla sıkı ilişki içinde, güçlü bir sanat akırru başlatıyorlar. Fakat hemen sonra grup, ayrı yönlere doğru dağıhyor. Nash ve Wadsworth'ün sürrealist egilimi ve Nichol Savaş dönemi sanatı 1914'te şair Ezra Ponnd'un ürettiği bir sözcük olan "Vorticism", Ingiliz sanatının kübizm, f ütürizm ve ekspresyonizme vanıtı oiarak kabul edilmiş. Resjm Wyndham Lewis'in öncülüğünde buakımı benimseyen sanatçılar, fütürizmde somutlaşan makine çağının sorunlarını, kübist teknikle yenden ortayâ. koymuşlar. Edward \VadswoHh ve WUUam Roberts'ın resimleri, JBTI soyut, diııamık formlan ve parlak'renkleri ile bu akımın en çarpıcı ömekleri, Heykelde de Eric Gill, Jacob Epstein ve GauOerBrzeska aynı yaklaşımı surdüreîfek, sade fakat güçlü bir anlatunı gerçekleştirmis. Savaş öncesı ve savaş sonrası dönem yapıtlannı da kapsayan 'Işte bir Matisse!' Bloomsbury grubunun (Vanessa Bell, Duacan Grant, Jacob Epstein vb.) çalışmalan da aynı doğrultuda bir yeni sanat yaratma amacı içinde görülüyor. Yalnız bu grup, ilkine oranla biraz daha entelektuel ve Fransız avangardından çokça etkilenmiş. Aslında bu grubun ürünlerinın sergilendigi bölumü gezerken, "Ah, işte bir Matisse, bir Gauguin. bir Nr\SlL.cOÖ ÇOCU KLAE ÂŞ ÇIKAI2SA ILERlMİ V D OMLAR1N O.eÛZEL •jaBii" DEOİM. NÖTCOKJ BOMBA5IMIN SİZE ZABAg VEK/MESIN F ^ S L A İZIN DOŞCUSU Buyük; SöRUMLULUK MARTTA kültür, sanat ve Gergedan, dünyaya açılan geedebiyatı, niş bir perspektifle bir araya toplayan, seçkin sanatlann yanısıra insanın yaratıcı gücünün ulaşabildiği bütün alanlan kapsayan bir dergidir. Temel amacı: kültürü uzmanlık çevresinden çıkanp daha geniş bir çevreye yaymaktır. Gergedan'ın çarpıcı, zaman zaman da cüretkar üslubunu keyifle okuyacaksmız. ÇIZGİLIK KÂMİL \L4SAfL4Cl Abonelere Armağan İ l k S a y i d a : Nicolay'ın Gravurleri (1551), Tanpınar'ın Romanı (1961), Abidin Dino'nun 'Çernobil'i (198687), Murat Belge: Türkiye'yi Türklerin Keşfı Tamamladı, Gelenek ve Gelecek arasında 'Moda' olgusu, Melih Cevdet Anday, Yusuf Atılgan, Enis Batur. Mustafa Delioğlu, HofFmann, Pink Floyd, Hesse, Eco, Blixen, Benjamin, Zweig, Sontag. FOTOBtYOGRAFÎ Kendi alanlannda yol açanlann fotoğraflarla hayat hikayesi. % sayfa. Abonelere her ay ücretsiz. tlki aldığınız dergı ile birlikte AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAS MODERN DÜNYA EDEBÎYATI ANTOLOJtSl TARİHTE BUGUÎN MCMTAZ ARIKA\ 22 Şubat Enis Batur hazırladı. Abone olan herkese ücretsiz. 800 sayfa SİNEMANIN ÖZGÜN USTALARINDAN BUNUEL 1300'PEBUGÜN, ÜULÜ İSPANYOL PİLM YMETMEfJİ LUIS BUNUEL DOĞOU1S2O'LI YILLARM, O2AN LORCA \/E fESSAM MLİ İLE YAK/N OOSn.UK KUHACAK OLAU gUAJUEL, 13ZS'TE PARİS'E GİTTİKTSN SONKA DA BİR. 8AÇKA OZANLA,AMPeE BRETONLA muiŞAGAK, OMUti ETKİSİYLE GBISÇEKJJSTÜCÛLÛK (SÜISBEALJZM^AKIMIMA İLSİ PUYACAkrrte. OAÜ İLE yAPACAKLAIZf "EMDÜLÛS KDPE «~%.i Ğİ " VE ALT/M ÇAĞ'APLI FİLMLEK, İLK GERÇeKÜSTÜCÜ SİMEMA ÛfZÛULE&İ SAYILACAKTIK. İSPAklYA İÇ SAVAÇt StRASlMDA CUMHU&yETlÇ/tEe'/AJ yAMIMDA YER. ALACAK, SUMU ABO VE MEKSİKA YILLARI İZÜyeCEKTİG.. 194? DEH SOMSA YAPACAĞl PİLMLEJZLE BÜYÜK ÜA/ 2AMACAK OLAAJ BUNUEL, BUNIARDA, TOPLUMSAL İLİÇBETİMLeNMESİNS ÖZELÜKLE D/KKAT EOeCEK, gURSUVA DUNYASIHIN lY/MSEÜLIĞİMİ SAfZSACAK KOMULA/SA EĞİLECEKTİK.. îlksayıyı bayinizden alın, hemen abone olun. GERGEDAN Aylık Dergi • Boyutlan: 23x27,5 cm • Kapak: 130 gr kuşe, Iç Sayfalar: 32 sayfası 90 gr kuşe, 80 sayfası 90 gr 1. hamur • Renk: 48 sayfa • Fiyatı: 1500 TL • 12 Sayı Abone: 12.000 TL ABONE SERVİSt: 172 22 00 Soldan (üststra) Mltiom Wyler, & Cühor, R. \jUise. .(AH sıra) gHty UTıUenGeorge âfe. , L.gumjtl,A UıHhcock. 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet tzmir limanının ıslahı kati olarak ele alındı muhabirimizden) Başvekil tsmet Inönü, İktisad Vekili Celal Bayar ve kendilerine refaket eden heyetle bugün şehhmize gelmişlerdir. Kordonu kaplayan binlerce halk Başvekilimizi hararetle selamladı. tsmet Inönü de bu 22 Şuhat 1937 tsmet Inönü vapurda gelirken Deniz Müsteşan Sadullah ve Denizyolları Müdürü Sadeddinle mütemadiyen liman ve nakliyat işlerini konuşmuştur. Başbakan Türk deniz ticaretini esaslı olarak kurmak, vapurculuğu ilerletmek, Türk yolcularını ve eşyalarını Türk bayrağı tasıyan vapurlarla iaşıtmak arzusundadır. Mukavelesi 1937198T, hazırlanmış imzalanmış vapurlardan başka yeni vapurlar ısmarlamayt, ihracatımız için 100.000 tona baliğ olacak 12 kadar şilep sipariş etmeği tetkik etmektedir. tzmir limanının ıslahı da kati olarak ele ahnmıştır. Salı günü üzüm işleri için tktisad Vekilinin riyasetinde bir toplantı yaptlacak, tzmir 21 (Hususi YERYÜZÜ KÜLTÜRÜ DERGİSÎ selama mukabele etmek suretile halka iltifatta bulundu. Başvekil vapurdan indikten sonra yaya olarak ikameti için haztrlanan Atatürk Konağına gitti. Orada bir müddet istirahat ettikten sonra Kızılçulluda köy muallim mektebi ittihaz edilmek için satın alınan Amerikan Kolejini gezdi ve tetkiklerde bulundu.