Katalog

21 ARALIK 1987 DIŞ HABERLER CUMHURtYET/3 Güney Kore duruhnuyor SEUL (AP) Güney Kore'de başkanlık seçiminden sonra çıkan şiddet olaylan artarak sürüyor. Seçime hiie kanştırıldığını savunan muhalefet çevreleri halkı hiikümete karşı direnişe çağırırken öğrenciler ile güvenlik güçleri arasındaki çarpışmalar dün de durmadı. Çok sayıda öğrencinin yaralandığı ve gözaltına alındığt bildirildi. Kabil'den büyük saldırı Moskova Televizyonu ilk kez saldırıdan aynntılı bir biçimde söz etti. Televizyona demeç veren Afgan Genelkurmay Başkanı, "banş görüşmelerinin çıkmaza girmiş olmasım" operasyona gerekçe gösterdi. Hükümet birlikleri, ülkenin güneydoğusundaki bir kasabayı denetimleri altında tutan mücahitleri buradan atmayı amaçlıyor. Siyasal gözlemciler, Moskova Jmn çekilmekten vazgeçmiş olabileceği üzerinde duruyorlar. MOSKOVA (Ajaoslar) Afganistan'da Sovyet yanlısı hükümet birliklerinin Afgan mücahitlerine karşı büyük çaplı yeni bir saldırı başlanıklannı bildirildi. Moskova Televizyonu, Afganistan'daki muhabirine dayanarak geçtiği haberinde, ülkenin güney doğusunda Pakistan sının yakınlanndaki Host kasabasını denetimleri altında tutan mücahitlere karşı girişilen saldınya Afganistan Genelkurmay Başkanının komuta ettigini duyurdu. AA'nın aktardığı habere göre, Genelkurmay Başkanı Korgeneral Şah Navas, Moskova Televizyonu muhabirine verdiği demeçte, saldınnın bölgedeki çarpışmalara bansçı bir çözüm bulunması yolundaki çabalann sonuçsuz kalması üzerine başlatıldığını söyledi. Korgeneral Navas, mücahitlerin Host kasabasındaki kuşatmasını kastederek "Hosl çevresindeki kuşatma şimdi askeri yollarla kaldınlacak" dedi. Afgan hükümet birliklerinin mücahitlerin mevzilerine açtığı top ateşi görüntülerine yer veren Moskova Televizyonu, saldınya Afganistan'daki Sovyet birliklerinin de katıbp katılmadıgı konusunda açıklama yapmadı. lngiliz BBC Radyosu, Moskova Televizyonu'nun ilk kez Afgan hükümet birliklerinin saldırısını geniş ve aynntılı bir biçimde verdiğine dikkat çekti. Radyonun yorumunda, bu saldınnın ya Sovyetler'in Afganistan'dan çekilme öncesinde mücahitlere son kez ağır bir darbe indirmeyi amaçladıgı, ya da Sovyetler'in artık çekilmekten vazgeçtiklerini gösterdiği ileri sünildü. öte yandan, Afganistan hükümeti geçen ay kararlastırdığı "genel af" programı çerçevesinde 350 siyasi tutukluyu daha serbest bıraktı. Kabil Radyosu, son serbest bırakılanlarla birlikte genel aftan yararlananların sayısının 2769'a ulaştığını duyurdu. Diplomatik kaynaklar, serbest bırakılan siyasi mahkumların derhal Afgan ordusuna kaydedilerek cepheye yollandıklannı belirtiyorlar. Afganistan'da hükümet birlikleri ile mücahitler arasında şiddetli çarpışmalar oluyor POLTIÎKADA TIÎ SORUNLAR ERGUNBALa TAKVtM T4RTIŞMASI Filistinlilerin İsyanı israil, 20 yıldır işgal altında tuttuğu Arap topraklannda belki deenzor gürtlerini yaşıyor. 12 gün önce bir israil askeri aractnın, Gazze'de Arap işçilerini taşıyan kamyona çarpıp dört Arabın olümüne yol açması üzerine başlayan gösteriler, kısa sürede ayaklanmaya dönüştü. Çatışmalar, önceki gün Kudüs'e de yayıldı. Batı Şeria ve Gazze'deki olaylarda şimdiye dek Filistinlilere göre 40, israil'e göre ise 17 kişi öJdü. israil askerlerinin cuma günü El Aksa Camii'ne göz yaşartıcı bomba atıp bir hastaneyi basmaları, Filistinlilerin öfkesini daha da kabarttı. önce, Gazze'deki olayiann nrteltğini anlamak gerekiyor. Olaylar, israil'i protesto gösterisi ya da israil askeri aracının Arap »şçileri taşıyan kamyona çarpıp 4 Fılistinliyi öldürmesi karşısında duyulan öfkenin dışa vurulması değildir. Trafik kazası büyük patlama için sadece bir gerekçe olmuştur. BBC'nin muhabiri, geçen hafta Gazze'den gönderdiği haberde, "Göstericiler görülmemiş bir öfke ile möcadeie edryor. Umutsuzluğun ve öfaenin doğurduğu buyuk bir cesaretie, ölüme aldınş etmiyoriar. Nerede İsrail askeri görsefer sakjmyortar" diyordu. Umutsuzluk ve öfke; İsrail'in 20 yıldır işgal altında tuttuğu topraklardan çekilmeye niyeti oimadfğını anlamanın verdiği umutsuzluk ve gerek işgalci israil biriiklerine gerekse kendilerini unutan dünyaya karşı duyulan öfke. Dünyanın nüfus bakımından en yoğun bökjeterinden biri oten Gazze'de, mürteci kamplarında 650 bin Filistinli yaşıyor. Bunların büyük çoğunluğu yaşlan 25'in altındaki gençlerden oluşuyor. Bu insanların herşeye rağmen bazı umutları vardı. Ancak son aylarda tüm umutlarının peş peşe yıkıldığına tanık c+dular. İsrail Dışişferi Bakanı Şimon Peres'in, Başbakan izak Şamir'i, Ortadoğu için uluslararası bir konferans toplanması konusunda ikna edemeyeceği kesinlik kazandı. Geçen ay Amman'da toplanan Arap zirvesinde dikkatler Körfez savaşı üzerinde yoğunlaşırken, Rlistin sorunu ikinci plana itildi. Reagan Gorbaçov zirvesinde ise Afganistan, insan hakJarı, füzeler ve Yıldız Savaşları ile uğraşan iki lider, Filistin sorununun sözünü bile etmediler. Dünya, 20 yıldır İsrail'in baskısı altında inleyen bu insanların dramını unutmuştu. Oysa Gazze'deki dram günden güne büyüyordu. israil, 650 bin Filistinli göçmenin yaşadığı daracık Gazze şerkJinin önemli bir bölümünü kendi gereksinmeleri için kullanryordu. Aynca en verimii toprakjarda yeni yerteşim bölgeleri kurulmuş ve buralara 2 bin 500 israilli yerleştirilmişti. Bcylece 650 bin Filistinli, kamplarda yaşarken, israil, Gazze'de iyiden iyiye yerieştyor, bölgeyi kendi ekonomik gereksinmeleri doğrultusunda kullanıyordu. Güney Afrikalı siyah işçilerin, bevazlann kentinde kalamadıkları gibi Gazzeli Araplar da çalışmak için gittikleri Tel Aviv'den akşamlan kamplarına dönmek zorundaydılar. Yine ırkçı Güney Afrika'da oWuğu gibi yüz binlerce Filistinli, kamplarda en sefil koşullarda yaşayıp işsizlikten kıvranırken, topraJdann en verimii böJümlerine Yahudi aileleri yerieştirilmekteydi. işte BBC muhabirinin deyimi ile "gorülmemiş öfke" bu etkenlerden kaynaklanıyordu. İsrail hükümetinde Şimon Peres ve Ezer VVeizman gibi yetkililer, bu gerçeği görmekte ve soruna siyasal çözüm bulunması gerektiğini savunmaktadıriar. Ancak azınlıkta kalmaktadıriar. Başbakan İzak Şamir'in sağcı Likud koalisyonunun niyeti işgal altındaki Arap topraklarını yutmaktır. Gazze, Batı Şeria ve Kudüs'teki olaylar, Rlistin halkının, Siyonizmin bu emellerine karşı ayaklanmasıdır. Sovyet çekilmesinin koşullan Dış Haberler Servisi Sovyet askerlerinin Afganistan'a girmelerinin sekiânci yıldönümü yaklaşırken ne zaman ve nasıl çıkacakları konusundaki belırsiziik eskisi gibi sürüyor. 810 aralıkta VVashington'da ABD Başkanı Ronald Reagan ile SSCB lideri Mihail Gorbaçov arasında da bu konu görüşüldüğü halde, bir uzlaşmaya varılamamış olması üzerine, siyasal gözlemciJer, Sovyetler'in tutumiannı sertleştirebileceğine dikkaı çekiyorlar. Bilindiği gibi, Cenevre'de Afganistan ve Pakistan diplomatil. temsilcüeri arasında yürütülen görüşmelerde taraflar özellikle Sovyet askerlerinin ne süre içinde çekilecegi konusunda aniasamıyorlar. Sovyetler askerîerini çekmek için asgari 18 aylık takvim veriyorlar. Pakistan ve ABD ise sürenin en fazla 12 ay olmasinı istiyorr. Buna karşıhk BM'de 10 kasımda kabui edilen bir kararda, Sovyet birliklerinin derhal çekilmeleri istendi. Takvim konusunda son zamanlarda daha esnek bir tutuma giren Moskova, çekilmek için Batının mücahitlere yaptığı yardımın kesilmesini şart koşuyor. HaitVde yeni seçim yusası PORT AUPRINCE (A A) Haiti'de askeri hükümet, yeni bir seçim yasasım yürürlüğe koydu. Yeni yasa, oy kullanma merkezlerinde gözlemcilerin bulunmasını yasaklarken, seçmenlerin de oylarını sandığa atmayarak, görevlilere teslim etmelerini öngörtiyor. Yasa, adaylann yeteneklerini tartışma konusu yapanlann cezalandırılmasmı da hüknte bağlıyor. Yeni yasa uyannca, askeri yönetim, seçim konseyinin kararları ve seçimlerde kimin adayhk koyacağmı incelemek için bir yüksek kurul oluşturacak. Silah alımında yolsuzlıık suçlaması ATİNA (AA) Yunan Silahlı Kuvvetleri için 1974 yılından bu yana verilen siparişlerde uygulanan politika, Yunan Parlamentosu'ndaki bütçe görüşmelerinde en çok konuşulan konu olurken, iktidardaki PASOK partisi ile ana muhalefet Yeni Demokrasi Partisi, birbirlerini bu siparişlerden komisyon almakla suçladılar. Yeni Demokrasi Partisi lideri Konstantin Mitcotakis ve bazı milletvekilleri hükümetin, Mirage2000 savaş uçaklarının siparişinde hatalı hareket ederek. 86 adet F16 uçağının alınabileceği parayîa sadece 40 adet Mirage2000 uçağı sipariş edildiğini, bunun yanı sıra, Mirage uçaklarına takılacak füzeler konusunda da uygunsuz davranılarak, Başbakan Papandreu'nun yakın dostu Luvaris'in komisyon alabilmesi uğruna pahalı Magic2 füzelerinin sipariş edildiğini belirttiler. Savunma Bakan Yardımcısı Statis Yotas ise, Yeni Demokrasi Partisi'nin PASOK iktidarını siparişlerde yolsuzlukla suçlayamayacağını. zira bu partinin 197481 dönemindeki iktidarı sırasındaki yolsuzlukların ardı arkası gelmediğıni öne sürdü. Yotas özetle şöyle konuştu: "1980 yılında İtalyan Agusta şirketinden ihale yapılmaksızın alınan 10 adet Chinook tipi helikopter 90 milyon dolara mal olmuştur. 350 bin dolariık bir miklar, şirketin Yunanistan'daki temsilcisine ödenmiş. ancak para helikopterierin fivalı üzerine eklenmiştir. Hava kuvvetleri için alınan Mirase1 savas ucaklannda ihale yapılmamış ve Yunanistan 25 milyon dolar fazladan para ödemiştir. Batı Almanya'dan alınan Raimendal lipi toplar için bir milyon 330 bin dolar komisyon ödenmistir. 1975 yılında Agustabell 205 tipi helikopterler ihale yapdmadan salın alınmış, bu hatalı politika ülke.ve 328 milyon drahmiye patlamıştır. 1976 yüında satın alınan 1 milyar drahmi değerindeki uçak motorları için ofset anlaşma sağlanmamıştır. 1977'de alınan 100 adet F4 uçağı nda da 8 milyar drahmi komisyon ödenmistir." YuNANlSTAN KralHuseyin Kral Hüseyin SSCB'ye gidiyor AMMAN(AP) Ürdün Kratı Hüseyin, bugün resmi görüşmelerde bulunmak üzere Sovyetler Birliği'ne gidiyor. Moskova'da, IranIrak savaşı ve Ortadoğu sorunuyla Ugili diplomatik temaslar yapacak olan Kral Hüseyin'in, Sovyet liderlerinden Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin ateşkes çağrmnı kabul etmesi için Iran 'a baskı yapmasım isteyeceği belirtiliyor. KÖRFEZ SAVAŞI SSCB'de KGB'yi protesto MOSKOVA (AA) Sovyet tsühbarat Teşkilatı KGB'nin 70'inci kuruluş yıldönümü dolayısıyla Moskova'da bir protesto gösterisi düzenlemek isteyen 8 rejim aleyhtan tutuklandı. Bir Sovyet rejim aleyhtarının verdiği bilgiye göre, Moskova'daki Enerji Enstitüsü önünde toplanan gostericiler, yaklaşık 40 sivil polis tarafından bir araca konularak bilinmeyen bir yere götürüldü. Açıklamayı yapanlar, Sovyet rejimi aleyhtan göstericilerin, "KGB, Gestapo'ya eşittir" ve "70 yıllık KGB terörü" yazılı pankartlar taşıdıktarını bildirdi. 6. cildi tamamlandı. Cilt kapaklan bayilerde! Iran, kuzeyden ve güneyden saldırdı Dıs Haberier Servisi tran ile Irak arasında son sıralarda Körfez sularında kızışan ve yoğunlaşan çarpışmalar önceki gün yeniden karada baş gösterdi. Irak yetkilileri, cephenin güneyinde şiddetli bir Iran saldmsını agır kayıp yerdirerek püskürttüklerini bildirdiler. Iran yetkilileri ise bu konuda suskun kalırken, Irak'ın kuzeyine saldırdıklarını ve Peşmergeler'in de desteğiyle karşı tarafa ağır darbeler indirdiklerini söylediler. Bağdat'ta yayımlanan askeri bildiriye göre, zırhlı araçlarla desteklenen fran birlikleri, Zubeydat'taki Irak 4'üneü kolordusuna saldırdı. Karşı koyan Irak birlikleri ile bütiin gece siiren çok şiddetli çarpışmalar sonunda, insan ve araç yönünden çok ağır kayıplara uğrayan Iran birlilcleri, hemen hemen tiimüyle imha edildi ve öğle saatlerinde Irak, durumu kontrol altına alırken hayatta kalan az sayıda tran askeri de çekilmek zorunda kaldı. AA'mn haberine göre, Tahran radyosu da, tranlı komandoIarın, Irak'ın kuzeyini hedef alan iki ayrı saldırı düzenlediklerini bildirdi. Radyo, Bağdat rejimine karşı çıkan Iraklı Kurtlerin de katıldığı tranlı komandolann Sarsang kasabasına düzenledikleri saldında, karşı tarafa ağır kayıplar verdirdiklerini kaydetti. Tahran radyosu, saldırı sırasmda IrakLlara ait 50 aracın atese verildiğini ve Süleymaniye ile Bağdat arasındaki elektrik direklerinin tahrip edildiğini de belirtti. Radyonun Irak'ın güneyde tran saidırısuıı püskürttüğü yolundaki açıklamasmdan bahsetmemesi ve bu konuda sessizliği yeğlemesi dikkat çekti. Kipriyanu 'nun seçilme şansı LEFKOŞA (AA) Güney Kıbns'ta gelecek şubat ayında yapılacak başkanlık seçimiyle Ugili kamuoyu yoklamalan, Rum yönetimi lideri Spiros Kipriyanu'nun seçimi kaybedeceğini gösteriyor. Rum Ortadoğu Araştırma Merkezi KEMA 'nın yaptığı araştırmaya göre, Komünist Akel Partisi'nin desteklediği bağımsız aday Vasiliu oyların yüzde 30.2'sini, ana muhalefet Demokratik Birlik Partisi Genel Başkanı Klerides de oyların yüzde 29.1'ini alacak. KEMA 'nın 19 aralık tarihlerinde yaptığı yoklamanın sonuçlan, Kipriyanu 'nun oyların yüzde 20.7'sini alacağı, Rum Temsilciler Meclisi Başkanı ve Sosyalist EDEK Partisi lideri Lissarides'in ise seçimlerde pek varlık gösteremeyeceği izlenimi yaratıhyor. Humeynî sonrası için halefinden özgürlük sözü Humeyni'ni halefi durumundaki Muntazari, "İran'da fıkir özgürlüğü olmalı" dedi. Türkiye'nin gerçek anlamda tek evrensel ansiklopedisi AnaBritannica'nın 6. cildi, bugün çıkan 60. fasiküIJe tamamlandı. AnaBritannica, Türkiye'de, biJgi ve genel kültüre önem veren herkesin kütüphanesindeki yerini ciltli olarak alıyor. Başvuru konusundaki büyük boşluğu hem de en mükemmel biçimde dolduruyor. AnaBritannica'nın 60. fasikülüyle birlikte 6. cildin kapağını da almayı unutmayın. 22 dltlik dev başvuru kaynağımn 6. cildini de kütüphanenize yerleştirin. Özel cilt bezli, varak yaldız ve serigraf baskılı, özenJe hazırlanmış özel cilt kapağı. şeffaf koruyucu ambalajının içinde, KDV daha ir500 TL. Not: 1. AnaBritannica'nın 6. aldi, abonelerimizin adreslerine 23 Ocak 1988 tarihine kadar taahhütlu posta ile gondenlecektir. 2. Ciltlerini efden alan İstanbullu okurlanmız. 11 Ocak 1988 tarihinden itibaren AnaBritannıca Satış Merkezi'ne kimliklen ya da Abone Taahhütnameleriyle gelerek, 6. cildi sağlayabilırler. AnaBritannica okurian, eksik fasikül, cilt kapağı sağlamak gibi talepieri için AnaBritannica Satış Merkezi'ne basvurabilirler. TAHRAN (AA) tran'ın dini lideri Ayetullah Humeyni'nin halef olarak belirlediği Hüseyin Ali Muntazari, ulkede, "çeşitli Hkirlerin ifade edilebilmesi gerektiğini" söyledi. Tahran Radyosu'nun bildirdiğine göre, kutsal Kum kentindeki evinde üniversite ve din okulları temsilcilerini kabul eden Muntazari, konuşmasmı şöyle sürdürdü: "Defişik fikirlere saygı gösteriniz. Halkın tümünün, bizim siyasi politikamızı paylaşmasını belüeyemeyiz. İslama ve Imam'a saygı gösteren herkes. fikirlerini serbestçe ifade edebilmelidir. tnsanlara fikirierimizi zorla kabul ettiremeyiz. Böyle yaparsak. korkarlar. ama ikna olmazlar ve er gec kalplerinde taşıdıklan fikirleri açığa vururlar." Ülkedeki tek siyasi kuruluş olan tslam Cumhuriyeti Partisinin, haziran ayında kendi kendini feshetmesinden bu yana hiçbir partinin kurulmasma izin verilmemesine rağmen, Muntazari geçen günlerde yaptığı bir açıkIamada da ülkede siyasi partiler kurulmasından yana olduğunu bildirmişti. Tahran'daki gözlemciler, Humeyni'nin siyasi vasiyetinde değişiklik yapmasından bu yana, Iran basın yayın organlannın Muntazari'nin açıklamalarına daha fazla yer verdiklerine ve Humeyni'nin halefinin de, üst Libyu'dan Kenyu'ya tehdit 1EYRUT (AA) Libya, (enya hükümetinin, *Jairobi'deki Libya lüyükelçiliği'nin kapatılmast olundaki karanmn onuçlanna katlanmak orunda kalacağım bildirdi. ibya Dtşişleri Bakanlığı irafından yapılan îiktamada, Libya'nın ırardan üzüntü duyduğu tlirtilerek, büyükelçiliğin ıpatılmasmm "emperyalizm • Siyonizmin kıta üzerindeki nellerine yardımcı olacağı" tydedildi. Kenya hükümeti, bya'nın Nairobi'deki iyukelçi/iğini önceki gün patmıştı. Yapılan ıklamada, Libya, Kenya'nın şlerine karışmakla çlanmıştı. düzeyde kişileri sık sık evinde kabul etmeye başladığına dikkat çekiyorlar. Muntazari, geçen günlerde de, rejimin bir başka giiçlü adamı olan vc göriiş aynlıklan nedeniyle ender olarak görüştüğü Meclis Başkanı Haşemi Rafsancani 1 yi kabul etmişti. Paris'teki Iran kaynakları da, Muntazari'nin bir süre önce tutuklanan yakını Hadi Haşemi'nin serbest bırakıldığını ve Kum kentinde Muntazari'nin btırosunu yönetmeye başladığım bildiriyorlar. ANABRTTANMCA SATIŞ MERKEZİ Büyükdere Cad. 84/A TMT Han GayrettepeISTANBUL Tel: (1) 176 11 58 176 27 68 Ana Yayıncılık A.Ş. ve Encyclopaedia Britannica, Inc. işbirliği ile yayımlanmaktadır.