Katalog

CUMHURİYET/8 HAVA DURUMU IHelaoroloji Genel MMürtüOü'nden aknan bHgiye göre butün Mtgeler parçalı çok bututlu ve yaflışlı geçecek YaJışlar genellilde ysr yer saflinak, KaradencTn iç keamteri, Iç Anadokı'nun kuaydojusunda yükstk yeder ife OoOu Aradolu'niM knay t«lmlwind> ktrta ktns* yıjmur şekSnde otacak. HMk SCAKLI&: Deflişmeyecek RÛZGAR: Kusyban bMgefeiimiale taızey ve ba», (üjer yertenJe günay v« baO yönler' dan orta kuvwne j«f yer kuvvetfce esecak. Demzlerde Karadeniz, Marmara ve Kuzey Ege'de yıtdu ve poyraz, Ueki denetorimiaJe k»We te lodostan 3 ila 5 kuvvetinde satte 10 ila 21 denc mit: Kandeniz. M t r m m ve Doflu Atatett <fe &? kuvvttnd* s a f e 2M3 denomY Y Y Y Y Y Y Y Y HABERLERİN DEVAMI TÜRKİYE'DE BUGÛN 17° 8°Dıyar6atof Y 8° 2°Mjnısa 11° 4°6tme Y 8° 2°KMaras 12» Y 3°1° Mersin 10° B°Erzurum K •1° K Y 8° $ 2° 8° EsiöjtJM 8° 2°Gnxmts> Y 8° 4°M0de 1S° 11° GifKun Y 13° 9°OrdB 19° 12° GümusMn» Y 3° f l t a Y 3° PSamsın 10° 4°HakMr> Y 11" 3°S«rt 18° 12° Isparta Y 10° o V 17°t2»SrviS K •2° 8° VmUt 5° 3°Karj 4° TKasttmonu Y S° 1° Iratozon 5°Ka»seri 7° rfJflcet 13° 5°Krtlre« 9° F U s a * 14°10°Kboyı 9° i»Van fi° r>Ku 1 ° e*w 0 8°M»lalya 4° 2°ZonguKfalı Y 14° 8° Y 12° 6° B 16° 8° Y 15° 8° Y 3° 0° Y 2» Y 12» P Y 12° Y 15° 7» Y 3° Y 11° 8° K 4° 2° Y 11° 8» Y 12° 8° Y 4° 2° Y 11° 4° Y 5° 0» Y 5° 2° Y 11° AmslenJan Amma/ı Atma Bagdat Bareaou Baai Bdgrat Berfn Bonn BrüKsei Ccnevre Cezıyır Oööe Dubayı Franntun Gme 10 ARALIK 1987 DÛNYA'DA BUGÜN B 3» 6 18° Lemngrad Loıdra Madnd Mııano Monireal Mosova Munih fiew VtK« Oslo Paris Prag flıyad Horns Sofya Sam W *rv Tucnjs Varşna K 3° 8 6° B 12° Y 8° B 1° K 1» B 2° B 6° B 1° B 3° B 3° A 24° Y 16" ANKARA NOTLARI MUSIAFA EKMEKg H hah esacak. OENIZ Mutedtl dalgalı Karadenö Marmara ve DoOu AMentfde kaba dalgalı olup. görüş uzaklıflı 10 km. aolayında dacak. Vkı Gottnoe I m çok boluttu ve yaflmurtu geçecek. ruzgar guney yMeıden orta. zaman zaman kuvvetfcce esecek. gM muMil dalgalı oiacak. ü Balıkcsr BıJectk Bıngöl Bıtts Bolu Bufsa Çanatoa* Çon/m Derazlı Kopenhaı » aç* B bukjHu « U r t S s s ı r 8 0° K 1° 8 0° B 1° 8 2° B 3° B 0° Y 22° A 26° A 23° 8 0° Y 20° K 1° Y 26° B 1° B 0° Y 20° Zam, Zulüm, İşkence... Haydar Kutlu'nun (Nabi Yağcı) eşi, Cumhurbaşkanı'na başvurarak, eşine "işkence boyutlanna varan sorgulama" yöntemleri uygulandığını bildirdi. Ayşe Çtçek Yağcı'run başvurusu, Çankaya'dan Adalet Bakanhğı'na gönderıldı. Yargıya yansımış olan bir konuda Cumhurbaşkanı'nın bir yetkisi olmadığı düşünülebilir. Yargıya kimse kanşamaz, bir şey yapamaz. Ama olup bitenierin yargıyla bir ifgisi yoktur. Yargıdan önce sorgulamada yapılmaktadır işkenceler, eziyetler. Olup bitenlerden işkence yapanlar kadar, bunu yetennce kovuşturmayan DGM Savcılığı da sorumlu sayılmalıdır İki kişi işkence gördüklerıni ileri sürmektedirler Buna karşı yapılacak şey, "Bu örgüt işktir, işkence gĞrmemişlerdirf' domek değil, sanıkları tam kuruluşlu bir hastaneye gönderip "checkuff yaptırmaktır Kendılerine "işkence" yapıldığı ileri sürülen iki kişi, Haydar Kutlu'yla Nihat Sargın, seçim öncesinde kendi ayaklarıyla tıpış tıpış Türkiye'ye gelmişlerdi. Cem Karaca gibi! ANAP içindeki "liberal" kanadın tutumu mu onlara "yeşil ıpk" yakmıştı? "Uberaller" sonra, "Turkislam sentezcilen'Ye çatışacaklar mıydı? Cem Karaca, otmadık yakın ilgıler görürken, ikisi, Esenboğa Havaalanı'nda, gümrükten mal kaçırır gibi. gazetecilerden de kaçırılarak Emnıyet'e "DAL Grubu"na gotürülmüşlerdi. Esenboğa'daki kaçırılışı bir "Ankara Notlan"nüa yazdım. Yurda dönen iki kişinin başlanna gelenleri okuduktan sonra, yurtdışında yaşayan, yurt özlemıyle yanıp tutuşan bınlerce insan nasıl Türkiye'ye dönme yürekliliğini gösterebilirdi? Türkiye'yi, dışandan getenler için bir cehennem gibi göstermeye kimsenin, ama kimsenin hakkı yoktu! Bunu yapanlar Türkiye'yi dışarıya kötü tanıtmaktan yargılanmalı, hesap vermelidirler! Nihat Sargın ile Haydar Kutlu'nun DGM'den alınıp cezaevine götürülüşleri olayını DGM önünde izleyen gazeteciler arasında ben de vardım Polis şeflerinin, görevlılerin telaşı görülecek şevdı. Siyasi Şube Müdürü Hasan Eryılmaz, yüzünün rengi atmış, foto muhabirlerine çıkışıyordu: O kadar yaktaşmaym, yoksa resim çekemezsiniz! Kesinlikle soru sormak yok! Soru sormayacağrz' diyortardı foto muhabirteri; onlann görevi zaten resim çekmek, olayı fotoğrafla sergilemekti "Neden soru sorulması istBnmiyoracaba?" diye düşündüm. Sorulardan biri örneğin, "Size işkence yapıldı mı?" biçiminde olabilirdi. Bundan mı çekiniyorlardı? Hasan Eryılmaz, bir ara, sanıklann savunmanlanna kızdı: Sizin burada ne işiniz var? diye sordu. Müvekkilierimizdir, göreceğiz! dedi biri... Cezaevinde görursünüz efendim! Yeniden foto muhabirlerine döndü; çok sinirliydi Hasan Eryılmaz: Daha fazla yaklaşmak yofc, soru sormak yok! Kar yağıyordu Ankara'ya ilk kez. Haydar Kutlu'yla, Nihat Sargın göturülmek üzere kapıdan çıkarıldıklarında flaşlar patladı. Nihat Sargın'ı tanıdım, yıllar onceden tanırdım Apar topar arabaya bindirilecekleri sırada Nihat Sargın, gazetecilere: işkence gördük! diyebildi. Kanım orada dondu kaldı... DGM Savcısı Nusret Demiral'la bir iki kez konuşmuştum. Konuşmamız sırasında Abdi İpekçfyi konuşmuştuk. Abdi ipvekçıyle istanbul1 daki Gazetecilik Enstitusü'nden smıf arkadaşıymışlar. "Ben de gazeteciyim!" diyordu. Eh, gazeteci de olduğuna göre bizleri anlardı! Abdi İpekçi de, kısa bir sure, 194950 yıllarında, Hukuk Fakültesi'ne gitmişti. Oradan da arkadaşlıkları olabilirdi. Aynı yıllarda, iki yıl kadar ben de İstanbul Hukuk Fakültesi'ne gitmiştim. Zaman ne çabuk geçiyor? Abdi Bey'i o yıllar tanımazdım. Yıllar sonra Milliyet'te birlikte olacaktık DGM Savcısı Nusret Demıral, savcı değil de gazeteci olsaydı bugün neler yazardı? Abdi ipekçi sağ olsaydı, o neler yazardı? Abdi İpekçi yaşadığı sürece işkenceye karşı oldu. Onu biliyorum... 1982 Anayasası'nın 17. maddesi şöyie der: ".. Kımseye işkence ve eziyet yaptlamaz; kimse insan haysiyetiyte bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tabi tuiulamaz..." Kenan Evren'in "kefil" olduğunu söylediği anayasanın bu açık seçik hükmü nerede kaldı? O madde de mi kalbura çevrilenler arasına karıştı? 1982 Anayasası'na bu madde gökten inmedi Uluslararası bildiriler, Türkiye'nin de imzası bulunan sözleşmeler sonucu anayasaya girdi. Bugün 10 aralık İnsan Hakları Sözleşmesi'nin yıldönümü. Evrensel bıldirinin beşinci maddesi şöyle: "Hiç kimseye işkence ya da zalimce, insanlık dışı ya da onur kmcı davranış ve cez$ uygulanamaz." 1948'de benimsenen ve imzalanan bu hükme, Birleşmış Milletter 1984'te "işkence yasağt" sözleşmesini getirdi. "Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi"n\n 3. maddesi şöyle: "Hiç kimseye işkence ya da insanlık dışı ve onur kıncı bir davranış ve ceza uygulanamaz"(Bu, 4 Kasım 1950'de benimsendi, imzalandı.) Yine Avrupa insan Hakları Sözleşmesi'nin başlangıç maddesi de, "Herkesin yaşam a hakkı yasayla korunur" diyor. insafsız zamlar, yaşama hakkma da zulüm değil mi? 1987'de 26 kasımda Avrupa Konseyinin imzaya açtığı "işkence Yasağı Sözleşmesi"n\ ise 21 ülkeden 19'u imzalarken, Türkiye Dışişleri Bakanı Vahit Halefoğlu arka kapıdan çıkarak. imzalamadı. Bu sözleşme; "işkence" konusunda denetim sistemini getiriyordu. İşkence savları üzerine Konsey, bir komite aracılığı ile işkence savlarını denetleyebilecekti Vahit Halefoğlu buna imza koymuş olsaydı: Avrupa Konseyi'nden adamlar, Emniyet'in "OAL" grubuna dek girecekler, belki de ışkencecılerı suçüstü yaKalayacaklardı! İnsan bedenine uygulananlar işkence de, yaşamına yapılan zulümler, zamlar işkence değil mi? O da bir işkence türü elbette... insan Hakları Derneği'nin bugün başlayacak etkinliklerini izleyeceğim. Bir hafta sürecek. K B 16° Y 20° Y 16° K 1° Y 6° tfyara B 3° 'rtfeshıogton B 10° Zünh 8 0° r Nükleer silahsız dünya WASHINGTON (Ajanslar) Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Mihail Gorbaçov önceki gece Beyaz Saray'da onuruna verilen yemekte yaptığı konuşmada "nükleer sBahiardan anndınlmış bir dünya yaratmayı kendilerine bedef oiarak seçtiklerini" söyledi. "Uzay çagının gerçekierinin yeniden düşunülmesi" gerektiğini belirtirken, dünyanın en kısa sürede nükleer silahlardan anndınlması gerektiğini kaydetti. "Ancak bu yol zahmetie dotn" diyen Sovyet lideri, sıratejik saldın silahlannın da önce azaltılacağını, ardından yok edileceğini umduklannı kaydetti. Gorbaçov, "ABD'yi bizden ayıran politik ve ideoiojik farkian kıiçümsemeden, yakınlaşmanın yollannı arayıp bnlmayı diliyorura" dedi. Yemekte daha sonra söz alan Başkan Reagan da iki süper güce sonınlan banş içinde çözme konusunda büytik sorumluluklar düştüğünü kaydederek, "Önümiizdeki aytarda daha fazla yol aima şanamı? var" diye konuştu. Reagan, orta menzilli füzelerde olduğu gibi, öteki alanlarda da geiişmeler sağlanacağını umduklannı belirtti. dolph da, Gorbacov'un, gerçek bir lider olduğunu kanıtladığını söyledi. Jimmy Carter'ın başkanlığı döneminde Dışişleri Bakanlıgı görevinde bulunan Cyrns Vanoe ise "Keşke sizin döneminizde dışişleri bakanlıgı görevi yapsaydım" şeklinde konuştu. Sohbet toplantısına kaıılan ünlüler arasında tamnmış aktörler Paul Newman ve Robert De Niro, eski Savunma Bakanı Robert McNamara, yazar Norman Mailer, şarkıcı John Denver, astronom Carl Sagan ve iktisatçı John Kenneth Galbraith da yer aldı. önemli unsur olduğunu belirten Gorbaçov, "Bu kenıte hiçbir şey, Kongre'nin katılımı olmadan yapılmaz" şeklinde konuştu. Görüşmeden sonra gazetecilere bir açıklama yapan Senato'daki Cumhuriyetçiler'in lideri Bob Dole, INF antlaşmasının, üzerinde değişiklik yapılmasına gere\ kalmadan Senato'da onaylanacagına inandığm söyledi. Senato'nun Demokrat Partili lideri Robert Byrd ise, eğer Sovyet lideri VVashington ziyareti sırasında, askerlerinin Afganistan'dan ne zaman çekilecegi konusunda "makul bir takvim" vereljilirse, antlaşmanın Kongre'de onaylanmasının kolaylaşacağını kaydetti. Byrd, bu görüşünü görüşme sırasında Gorbaçov'a ilettiğıni belirtti. Byrd, Gorbaçov'a, 1979'da Sovyet askerlerinin Afganistan'a girmeleri üzerine, Senato Başkanı oiarak, SALT 2 (Stratejik Silahlann Kısıtlanması) antlaşmasının, Senato'da onaylanmasını engellediğini hatırlattı.Temsilciler Meclisi Başkanı Jim Wright da Gorbaçov'dan, Nikaragua'daki Sandinist hükümete yardımı kesmesini istediğini söyledi. Wright, iki ülkenin de Orta Amerika barışına katkıda bulunmaları gerektiğini belirterek, ülkesinin de Nikaragu'daki Contra gerillalarına yardımı kesmeyi tasarladığını kaydetti. Amerikan Senatosu'ndaU Cumhuriyetçilerin lideri Robert Dole, Gorbaçov'la görüştükten sonra yaptığı açıklamada, iki lider tarafından imzalanan INF antlaşmasının, Amerikan Senatosu'nda yeni göriişmeler yapılmasını gerektirecek değişikliklere uğramadan nisan ayına kadar onaylanabilcceğini bildirdi. Sovyet lideri Mihail Gorbaçov da senatörlerle konuştuktan sonra yaptığı açıklamada, iyimser görundü ve "Tkna oldular. antlaşmayı olumlu karşılıyorlar ve onaylanacagından eminler" şeklinde konuştu. Antlaşmaya tepkiler kadar görülmemiş bir olay' Haber Merkezi Washington'da ABD Başkanı Reagan ile Sovyet lideri Gorbaçov arasında önceki gün imzalanan INF (Orta Menzilli Nükleer Füzeler) Antlaşması Batı başkentlerinde, basın ve yayın organlannda "Tarihi an", "Şimdiye kadar görülmemiş bir olay" sözleriyle karşılandı. Sovyet Komünist Partisi organı Pravda gazetesi ise antlaşma için, "Bu, yeni Sovyet duşünme btciminin başansıdır" diye yazdı. Çin Dışişleri Bakanlıgı, antlaşmanın imzalanmasının memnunluk verici olduğunu, ancak bunu diğer silahsızlanma antlaşmalannın izlemesi gerektiğini bildirdi. Çeşitli ülkelerde antlaşmanın imzalanması şöyie değerlendirildi: Sovyetler Birliği AA'ya göre Sovyel Komünist Partisi organı Pravda gazetesi antlaşmayı, "Sovyetler'deki yeni duşünme biçiminia başana" oiarak niıeledi. Gazete, "Sovyetler ve ABD, dünya halkbuının umudunu gerçekJeştinli" başlıklı haberinde, antlaşman.n "Kötii niyetli ve aşın kuşkuru çevrelerio tüm gayretlerine karşın gerçekleştirildigini" belirtti. Sovyet hükümet organı tzvestia ise, antlaşmanın büyfik başan olduğunu ve gelecekteki benzer çabalar için örnek oluşturduğunu yazdı. Nadir Nadi'ye . yJ anı plaketi tstanbul Haber Servisi Gazetex:iler Cemiyeti, üyelikte 40 yılını dolduran 46 gazetex:iye birer anı plaketi sundu. Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nezih Demirkent, gazetemizin sahibi ve başyazarı Nadir Nadi'nin plaketini yazanmız Oktay Akbal'a verdi. Gazeteciler Cemiyeti'nin danışman organı olan Meslek Divaaı toplantısında, anı plaketlerini alan gazeteciler bir araya geldiler. Toplantının açış konuşmasını yapan Cemiyet Başkanı Nezih Demirkent, basın ve basın mensuplannın içinde bulundugu sorunlara değinerek, "Yazılı basın ciddi baskılar altındadır. Artan maliyetler karşısında arkadaşlanrnı/ ya>.am savaşı vermektedir. Üziilerek belirtelim, Türk basınında dayanışma kaybolmuştur. Öyle olaylar yaşanıyor ki, herkes canını kurtarmaya çalışıyor. Bu böyle süremez" dedi. Demirkent, basının TRT ve hükümetlerin baskısından kurtularak görevini yapmaya devam edeceğini belirterek, "Bu baskılar tek parti döneminde de uygulanmıştı. Resmi ilandan kfiğıt zammına kadar birçok baskıyla karşı karşıya kalınmıştı. Ama yokular gitti, hancılar kaldı." Cemiyet Başkanı Demirkent, "basın özgüriüğii konusunda ödiin vermeye , niyetli o|madıklanm" belirterek, "Başbakan'ın yurda dönfişiinde kendilerine, Basın Kanunu'nun yeniden gözden gecirilmesi için hazıriayacağımız bir raporu yazılı oiarak sunacağız. 'Muzır Yasası' oiarak bilinen Çocuklan Muzır Neşriyattan Koruma Yasası'nın değiştirilmesi için de girişimde bulunacagız. Özal'm taktiği belli, basını yıpratmak istiyor. Ama biz Özal'la kavga etmek istemiyoruz. Özal üpinde bir insanla kavga etmek çok güç. Kendisinden kâgıttan, işçi haklanna kadar bir dizi sonınumuza çözüm isteyeceğiz" dedi. TRT yönetimi ve TRT Yüksek Kurulu'ndan da şikâyetçi olduklannı bildiren Demirkent şöyle devam etti:, "TRT ile basının iliskileri iyice kopuk. TRT'den, basının sonınlanyla flgUi programlara yer vermesini istiyoruz. Örnegin, gazeteler neden pahalı, neden fazla insan gazete okumuyor gibi Türkiye'de pekçok kişiyi ilgilendirecek konular TRT'nin ekranlarından basının sorunu oiarak gündeme getirilebilir." "Ron ve Mihail'1 Bu arada, Gorbaçov ve Reagan'ın aralanndaki resmiyet perdesini önemli ölçüde kaldırarak, birbirlerine "Ron" ve "Mihail" diye hitap etmeye başladıklan bildırildi. Çin Çin Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlıgı Sözcüsü de INF Antlaşması'mn "Memnuniyet verici birgelişme olduğunu, ancak bunu diger silahsızlanma anllaşmalannın izlemesi gerektiğini" bildirdi. Sözcü, "ABD ve Sovyetler Birligi'nin daha lehlikcli nükleer silahlann yok edilmesi için bundan sonra ciddi çabşmalar yapmaian dilegindeyiz" dedi. Beyaz. Saray Süper zirvenin ilk gününü değerlendiren Beyaz Saray Sözcüsü Martin Fhzwater. "Zkvenin ilk göruşmeleri olumlu ve yapıcı bir havada gecti" dedi. Bu görüşmelerin "özlü geiişmeler sagJanabilmesi için temel taşı" olacağını kaydeden sözcti, ilk gün, INF Antlaşması'nın imzalanmasının yanı sıra, SovyetABD ilişkilerinin de genel oiarak değerlendirildiğini söyleyerek, INF Antlaşması'nın imzalanmasının stratejik silahlar (start) konusunda da umutlu bir hava yarattığını belirtti ve "start konusunda genel Nr iyin»ertik var" diye konuştu. Sözcüye göre Gorbaçov, ülkesinin tutumunu dile getirirken "canh" bir izlenim verirken, Reagan, Amerikan görüşünü "kararb bir tarzda" vurguladı. Sözcü, ilk gün görüşmelerinin "özgül konularda" ilerleme sağlanabilmesi yolunu açtığını da kaydetti, ancak bu konuları açıklama F. Almanya Federal Almanya Başbakanı Helmut Kohl. ABD ve Sovyetler Birliği liderlerinin imzaladıklan antlaşmayı, "Tarihi bir antlaşma" diye niteleyerek iki lideri kutladı. Bonn'dan Enis Berberoğlu'nun bildirdiğine göre, Alman televizyonlannda konuşan Kohl, antlaşmanın Bonn yönetiminin, "Daha az silahh banş" ilkesine uyduğunu anlatlı, ülkesindeki orta menzilli füzelerin sökümüniin 1989'da başlayacağını ve 1991'e kadar tamamlanacağıru anımsattı. Böytileyki Gorbaçov, VVashington'daki temaslannda ABD'nin önde gelen siyasetçi, bilim, iş ve din adamlan ile sanatçılannın düzenlediği bir sohbet toplantısına katıldı. Gorbaçov, lOO'den fazla seçkin konuga yaptığı konuşmada, ülkesınde uygulanmaya başlanan glasnost (açıklık) ve perestroika (yeniden yapılaşma) politikalarının, SovyetAmerikan ilişkilerinin gelişmesi açısından çok önemli olduğunu vurguladı. Gorbaçov, "Perestroika hem kendimiz hem de sizink ilişkilerimiz açısndan hayati önem taşıyor, çünkü artık eski alışkanlık ve geleneklerc göre yaşamanuz mümkün degil" dedi. Sovyet lideri, glasnost ve perestroika politikaiannın gerçekleşmesi için ülkesindeki muhafazakârlar ile olduğu kadar maceracılar ile de mücadele ettiklerini belirtti. Gorbacov'un konuşmasının "boyüleytd" oiarak değerlendirildiü toplantıda, ABD'nin, bazı konulardaki tutuculuğuyla tamnan eski Dışişleri Bakanı Henry Kissinger, Sovyet liderinin çok etkileyici bir kişiliği olduğunu söyledi. Kissinger, Sovyetler'i ziyaret etmesi için davet aldığını ve bu geziyi gerçekleştirmeyi planladığını belirtti. SovyetAmerikan Dostluğu Konseyi Başkanı ünlü aktör John Ran İ İngiltere Londra'dan Edip Emil Öymen'in bildirdiğine göre, Ingiltere'de halkın yansı, INF Antlaşması'na rağmen siİahsızlanmanın gerçekleşeceğine inanmıyor. Bir kamuoyu araştırması INF'in nükleer silahlara duyulan kuşkuyu dağıtmadığını gösterdi. Nükleer silahsızlanma hareketi de pek çok üyesinin bu göriişü paylaştığını bildirdi. Ingiltere'de Cruise füzelerinin konuşlandınldığı iki üsten biri olan Greenham Common Hava Üssü önünde 6 yıldır kamp kurarak protesto gösterileri yapan kadınlar da, üstteki en son füze sökülene kadar eylemlerini surdüreceklerini açıkladılar. 3. tur göriişmeler Sovyet lideri Mihail Gorbacov ve ABD Başkanı Ronald Reagan, dün yaptıklan üçüncü tur görüşmede, Sovyetler'in Afganistan'daki işgal kuvvetlerini nasıl bir takvime bağlı oiarak geri çekeceğini ve Körfez sorununu tartıştılar. Antlaşmaya Sovyet onayı • Başbakan Turgut Öral ameliyattan sonra siyah camlı gözlükier'yte basın toplantısı duzenlerJi. (Fotoğraf: AA) Kongre'den destek arayışı Öte yandan Sovyet lideri Mihail Gorbaçov, dün Amerikan Kongresi'nin liderleriyle yaptığı görüşmede, dün imzalanan INF antlaşması için destek aradı. Kongre'nin, siyasi süreçte en Sovyet lideri Mihail Gorbaçov, önceki gün imzalanan INF antlaşmasının ülkesinde onaylanmasının, çok kolay olmayacağını söyledi. Gorbaçov, dün sabah Sovyet Büyükelçiliği'nde Amerikalı Kongre liderleriyle görüşmesinde, "Belki de tarihte ilk defa, kendi ülkemizde onaylama süreci, geçmişte olduğu kadar kolay olmayacak" dedi. Gorbaçov, çok sayıda Sovyet vatandaşının, basına ve Kremlin'e mektup yazarak, antlaşma çerçevesinde Moskova'nın neden VVashington'dan daha fazla füze söktüğünü sorduklarını bildirdi. lâ>rum için erken ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Orta ve ortakısa menzilli nükleer füzelerin kaldırılmasına yönelik oiarak, ReaganGorbaçov zirvesinde imzalanan INF antlaşmasından Türk Dışişleri memnuniyet duyduğunu bildirdi. Dışişleri, antlaşmanın Türkiye'ye yönelik etkilerinin ne olacağı konusunda yorum yapmak için ise, zamanın henüz erken olduğunu açıkladı. Dışişleri Bakanlıgı Sözcüsü tnal Batu. antlaşmanın imzalanmasından Türkiye'nin duyduğu memnuniyeti ifade ederek, "Antlaşma DofnBatı ttişkieri çercevesinde degerlendirildiginde, tarihi bir adım oiarak göriilmekte ve bıından sonra silahsızlanma atanında yapüacak çahşmalar için güzel bir ömek oluşturmaktadır" dedi. Batu. konuya ilişkin açıklamasında, şunlan sdyiedi: "Bundan önce de çeşitli vesilelerle bHirttigimiz gibi orta menzilli nükleer silahlar alanında gercekleşen bu antlaşmanın, DoguBaü arasındaki güven ortamının güçlendirilmesine imkân verecegi ve bunun silahsızlanmanın diger alanlannda da olumlu gelişmelere yol açacagını umuyornz ve lemenni ediyoruz. Biz, silahlann konlrolü sürecinin, niîkieer, kimyasal ve klasik boyutlanyla bir biitün olması gerektiği ve nihai amacın güvenlik ve istikrann guçlendirilmesi oidugu gönişündeyiz." ANKARA JVASHINGTON Türkiye'ye yeni bomba UFUK GÜLDEMİR WASH1NGTON Oru Menzil li Füze Amlaşması'ndan (INF) sonra Avrupa'da NATO'nun nükleer silah modernizasyonunun odak noktasım B61 nükleer bombasının oluşturacağı bildırildi. Türldye, Hollanda, Belçika, ttalya ve Yunanistan'ın bu çerçevede B^61 modernizasyon programı içinde yer aldığı, VVashington'da gazetecilere düzenlenen bir bilgilendirme loplantısında anlatıldı. Söz konusu brifingte sağlanan bilgilere göre karadan fırlatılan INF sınıfındaki seyir (Cruise) füzelerinin INF antlaşması dolayısıyla üretiminin durmasından sonra ABD tarafından yüriirJüğe konacak tek yeni nükleer program B61 bombaları oiacak. Füzeler gibi kendi itici gücüyle değil, "btrakılmak" suretiyle hedefini bulan B61'ler NATO üyesi ülkelerdeki ABD taktik hava kuvvetlerine tahsis edilecek. Ancak üretımin bir bölümü de o ülkenin hava kuvvetlerine tahsis edilebilecek. B61 hakkında kullanılan sözcüğün modernizasyon olması bu sınıftan nükleer bombaların en azından konuşlandırılması düşünülen ülkelerin bazıkrında daha onceden de var olduğu izlenimini uyandırıyor. B61 nükleer bombası nükleer yetenekli F16 uçaklannın ve NATO'daki sayısı giderek artması düşünülen Tornado uçaklannın ayrılmaz bir parçası oiarak görülüyor. F16'larIa bütünleşen B61 programı, INF antlaşmasından sonra NATOnun nükleer modernizasyonunun odağı haline gelecek. INF sonrası hızlanması beklenen bir başka gelişmede de uzun menzilli ve nükleer yetenekli Flll uçaklannın (ABD bu uçaklan Libya saldırısında kullanmıştı) NATO sınırları içindeki sayısının arttırılması, B61'leri atabilecek nitelikteki F15 uçaklannın ise 1992'ye kadar NATO topraklannda üslendirilmesi bekleniyor. Ayrıca stratejik hava komutanİığına bağlı FBlll bombardıman uçaklannın da ittifak ülkeleri kapasitesine dahil cdilmesi öngörülüycr. ABD, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu bir kısım ülkede nükleer depolannı modernleştirirken 1000 hangarın inşasını planlıyor. Bunların yanı sıra INF'm hızlandıracağı bir başka program da NATO'nun 1983'tesessizcegeliştirmeye karar verdiği havadan karaya kısa menzilli nükleer füze projesi. 1990'Iann ortalarına doğru NATO envanterine katılması beklenen bu füze, halen araştırma safhasında, bu füzenin geliştirilmesini öngören Montebello kararlannın altında Büyükelçi Osman Oica>'ın da imzasının bulunması, Türkiye'nin olası konuşlandırma bölgelerinden birisi olabileceğini akla getiriyor. Ancak NATO, yine bizzat Olcay'ın ağzından Türkiye'nin bu konuda daha fazla yükümlülük almak istemediğini de sık sık duyuyor. Orgeneral Bemard Rogers1 ın geçenlerde vurguladığı gibi "INF antlaşması NATO'nun topyekun nükleer stratejisini dibinden dinamitleyeeek". Brifingte verilen bilgilere göre NATO önümüzdeki 10 yıl içinde, "Avrupa'nın giderek nükleer silahlardan annması fîkrine dayanan yeni bir stratejiyi" yavaş yavaş kabullenmeye başlayacak. (Baştarafi 1. Sayfada) sın toplantısında göz ameliyatı konuFransa sunda Türkiye'de yer alan tartısmalara değinerek, "Bunun birnevipoSabetay Varol'un Paris'ten verdiği litika maksadıyhı kullanılmasını bazı habere göre, Fransa Cumhurbaşkaköşe yazarlanmızın bize düşmanlıknı François Mhterrand, antlaşmanın lan oiarak (elakki edijorum. Bu duş• Avrupa'daki en hareketli savunucu manlık dogru degildir. insanlann sınsu görünümünde. Mitterrand, "Ya hati konusunda su\eya bu şekilde kosilahsızlanmayı benhnsersiniz ya da nuşulmaz. Yalnı/ r.meliyatın zor olaşın silahlanmayı" diye konuştu. duğunu, kola) L: ameliyat olmadıBaşbakan Jacques Chirac da antlaş gını kendileri de bir gün tecrübe edermayı alkışlamakla birlikte, "Avrupa lerse görürler" dedi. Zamların ekogüvenligi için yeterli otmadıgı" görünöminin gereği olduğu yolundaki şünü savundu. sözlerini tekrarlayan özal, fiyat ayarlamalarının yapılacağımn seçimYunanistan lerden önce herkes tarafından bilindiğini, kimseden bir şey saklamadıAtina'dan Stelyo Berberakis'in ğını, buna karşın büyük çoğunlukla haberine göre, antlaşmanın imza töseçildığıni anımsattı kımseyı aldarenini naklen yayımlayan Yunan tetarak seçim kazanmadıklarını belirlevizyonları başta olmak üzere, bütirken özetle şunlan söyledi: tün siyasi partiler ve Başbakan AndDışişleri Sözcüsü Batu, antlaşma"Her sene bu mevsimde, belki bir reas Papandreu, antlaşmayı "Bu tanın Türkiye'ye yönelik etkilerinin ne ay erken, fiyat ayarlamalan zaten yarihi ve insanlığın gelecegini aydınlıolacağı konusunda yorum yapmak ptlırdı. Seçimler dola>ısıyla bunlann ga kavuşturan bir an" oiarak niteleiçin zamanın henüz erken olduğunu bir kısmı bir buçuk ay geriye kalmışdiler. da sözlerine ekledi. tır. Hatta benün 1 kasımdan önce yapmak istememin sebebi de bunun Dışişleri, tüm bu memnuniyetinin 1.5 ay önce devreye girmesidir. Neyanı sıra antlaşmanın Avrupa'daki den yapılmış onu da söyleyeyim. güvenlik ortamına katkıda bulunmaBunlardan en büyik kalem petrolsı nı da bekliyor. Antlaşmanın tek badür." şına Avrupa'da güvenlik ortamımn Önümüzdeki yıl.enflasyon üzerinyerleşmesi konusunda, Türkiye'nin de daha fazla duracaklannı söyleyen ciddi kuşkuları da bulunuyor. AyrıÖzal, dış ödemder dengesinin bir önca Avrupa'da Sovyetler Birliği lehiceki yıla oranla iyi olduğunu söylene olan konvansiyonel silah dengedi. Başbakan Özal, ücretleri enflassizliği de Dışişleri'nin kaygılarını artyonun üstünde tutmaya kararlı oldutınyuı. tuiiıucn uugııcıc gurc, kon HADİ ULUENGİN ğunu, memur ve işçilerin enflasyon vansiyonel silah dengesizliğinin gideBRÜKSEL AT yürütme orgaaltında ezdırilmeyeceğini belirtti, rilmesi yolunda yapılacak çalışmaları nı 'âurumundaki Brüksel Komisyonu "Şu anda bir hedef vermiyorum, geDışişleri dikkatle izliyor. Konvansi bünyesinde faaliyet gösteren Ortak rek memur, gerek işçi ücretlerinin deyonel alandaki bu dengesizliğin ya Pazar Mali Komitesi, dün yaptığı vamlı oiarak enflasyonun üzerinde nı sıra, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin toplantıda Türkiye'ye verilmesi öngökalacağını söyleyebüirim. On puan gücünün sınırlı olması ve kendi kayrülen 8 milyon ECU'luk bir krediyi falan gibi laflar çıkmış, bunun da nakları ile modernizasyonunu ger serbest bıraktı. Bat; Anadolu jeoterüzerinde olabilir, yerine göre" dedi. çekleştirmede karşılaştığı zorluklar mik projesi için kullanılması öngöda, gerek Dışişleri'ni, gerek Milli SaÖzal, erken yerel seçimlerin şu anrülen bu meblağ, daha önce Ankavunma Bakanlıgı*nı ve gerekse silahlı da düşüjıülmediğini, bunun için anara'ya verilmesi kararlaştınlan, ancak kuvvetleri düşündürüyor. yasa değişikliği gerektiğini, partisi12 Eylül ertesinde dondurulan fonnin bu çoğunluğa sahip olmadığını lar arasında yer alıyordu. Genel tu' Milli Savunma Bakanı Zeki Yavuzsöyledi, nükümetin kurulmasımn tan 29 milyon ECU olan söz konutürk de AA'ya yaptığı açıklamada ocağın ortalanna sarkabileceğini bilsu fonun 2 milyonu da geçen ay YuINF antlaşmasının Türkiye'ye etkilediren Özal, bakan yardımcılıklanmn nanistan'ın bıitün itirazlanna rağmen rini değerlendirirken kısa menzilli kurulmasıru düşündüklerini, ancak serbest bırakılmıştı. Lance füzelerinin alınmayacağını bilbunun yasalara uygunluğunun araşBöylelikle, şu anda aynı "özd yardirdi. 'Yavuztürk, ABD'nin bu füzetırılmakta olduğunu belirtti. dım fonana" dahil olan kredilerden leri Türkiye'ye yerleştirmek için dış ABD'nin 1988 yılı bütçesinden 19 milyon ECU'luk bir dilim kalmış yardımı ve FMS (askeri satış krediTürkiye'ye sağlayacağı askeri yardıbulunuyor. bunun da projelerın A1 leri) borçlarının ödenmesini koz olamın 490 milyon dolar olacağının anKomisyonu'na sunulmasıyla birlikte rak kullanmak istemesi ihtimaline laşıldığını belirten Özal, ancak ABD işlerlik kazanacağı sanılıyor. Kredikarşı da "Tiirkiye şantaja boyun Dışişleri Bakan Yardımcısı ArmaIerin serbest bırakılması ise Tiirkiegmez" diye konuştu. INF antlaşmacost'un bunun tamamının hibe şekye ile Ortak Pazar arasındaki nispi sının iyi bir başlangıç olduğunu belinde sağlanacağı yolunda kendisine yumuşama onamından kaynaklamlirten Yavuztürk, Türk Silahlı Kuvsöz verdiğini belirtti. Başbakan Özal yor ve esas oiarak Komisyon'un invetleri'nde "karşı bloklarda tırmancumartesi gunü Houston'dan aynlamaya yol açmayacak bir modernizas siyatifıyle gerçekleşiyor. cak, pazar günıı Türkiye'ye dönmeyona gidildiğini" belirterek şunlan si beklenen Özal'm karşılama için ekledi: CheyssonHalefoğlu özel bir tören istemediği öğrenildi. görüşmesi... "Modernleşme, kuvvetlerimizin NATO'nun konvansiyonel standartDışişleri Bakanı Vahit Halefoğlu lanna getirilmesi artlamına alınmaile AT Komisyonu Akdeniz havzası BtLSAKTA lıdır. Tiirkiye konum itibariyle hassorumlusu Claude Cheysson bugün BUGÜN sas bir bölgededir. Bugiine kadar, Brüksel'de bir araya geliyorlar. dengenin bizim yöniimüzden bozulTürkiye'nin Ortak Pazar nezdinde19.00 Konferans: raa>acagını söylemistik. Aynı şevi ki daimi temsilcisi özdem Sanberk'in "İSLAM ŞERİATINDA tekrarlıyoruz." konutunda bir öğle yemeği şeklinde t.NSAN HAKLARI" gerçekleşecek olan bu beklenmedik Modernizasyonla, birliklerin vuruAbdurrahman DİLİPAK lemas, Belçika başkentindeki diplocu gücünün artacağmı ve insan gü18.30 YOGA matik gözlemciler tarafından, hem cünün azalacağını kaydeden YavuzZerri AKGÜN'le Brüksel Komisyonu'nun Ankara'ya türk, "Ordunun mevcudu azaltıiacak 10.00 CafeFuaye karşı artık iyice yumuşaması hem de nıı?" sorusuna şu cevabı verdi: Yerli basın, çay, kabve, hafif aynı Komisyon Başkanı Jacques De"Birlikler mekanize olursa insan ifkiler lors'un önceki hafta "kırdıgı potla" gücü azalır. Bu doğal bir sonuçlur. 17.00 Cafe Bar açıklanıyor. Yani, bugünkü görüşPiyadc tümeni yerine mekanize güGitarVokal mede, Cheysson'un seçimler ertesince ihtiyaç vardır. Bedelli askerlik de 18.00 Jazz RestaurantBar de Türkiye'deki son geiişmeler bu jönde atılmıs bir adımdır. AslınÖnder FocanŞafak Dörtlüsü hakkında Halefoğlu'ndan bilgi almada para da bir etnektir. Emek sonuBİLSAK Soğancı Sokak 7 sı ve Ankara temsilcisini, ülkede decu kazanılır. Terin karşılığı paradır. CİHANGİR mokrasinin pekişmesinden dolayı Ha emek vermişsiniz ha para vermiş143 28 79 143 28 99 tebrik etmesi bekleniyor. siniz. Aynı şeydir." Ozal ATden Türkiye'ye yardım ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) tnsan Haklan Haftası bugün başIıyor. İnsan Hakları Derneği'nin "Ohim Cezasunn Kakhnhnası ve Genel A f kampanyasında topladığı yaklaşık 100 bin imza, TBMM Başkanlığı'na bugün iletiliyor. tnsan Hakları Derneği Genel Sekreteri Akın Birdal, 12 Eylul 1980den bu yana 250 bin kişinin gözaltına alındığını, bunlardan 50'suıin idam edildiğini, 170'inin ise işkence sonucu öldüğünü ileri sürerek "Bülün bnnlar, insan haklan konusunda Türkiye'nin hangi düzevde olduğunu gösteriyor" dedi. Akın Birdal, insan haklan yönünden önceliği yaşam hakkımn aldığını belinerek 12 Eylül 1980'den bu yana yaşanan olağanüstü dönemde insan haklan ihlallerinin ileri boyutlara ulaştığını bildirdi. Bu olağanüstü dönemde 250 bin kişinin gözaltına alındığını kaydeden Birdal, bunlardan doğrudan sıkıyönetim savcılıklanna teslim olmayanların emniyette işkence gördüğunü savundu. 170 kişinin de işkence sonucu öldüğünü kanıtlanyla saptadıklanm bildiren Birdal, şöyle dedi: "Bu yaşam hakkı ihlalleri, insan baklan konusunda Türkiye'nin hangi düzeyde olduğunu gösteriyor. Oysa 21. yüzyıla giri>»ruz. Çevre sağhgından tutun da, insanlann daha iyi bir ortamda yaşayabilmesi gibi sorunlann (artışılması gerekirken, biz Türkiye'de 'İnsanlar insanca yaşayabilmelidir, işkence ve ölüm cezaları kaldınlmahdır' diyoruz." Türkiye'deki 537 cezaevinde 53 bin kişinin bulunduğunu kaydeden Birdal. "Hak ve özgürlükler baskı altında; yasaklar, engeller ve sonunda Türkiye bir cezaevine dönüştüriildâ" dedi. BM, Türk Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Vahdet Ajdın da dün yaptığı açıklamada, temel özgürlüklerin ihlalinin vaygın biçimde sürdüğünü belirtti. Göçmc.;:ere Yardım Derneği, Dünya insan Haklan Günü nedeniVle yayımladığı bildiride, özellikle Bulgaristan ve Yunanistan'da yapılan ba.'kıları kınadı ve "Bulgaristan'ı biraz daha kınıyor ve Helsinki'de imzaladıgı nihai belgeyi kendisine ba'ırlatıyoruz" dcnildi. 100 bin imzalıaf dilekçesi ÇAL1ŞANLAR1N SORULARI/SORUNLARI YILMAZ ŞİPAL "Emekli Sağlık Memuruyııın w SORU: 1. Ben. Lise dengi Sagnk Meslek Lisesi çıkışlı, emekli saglık memuruyum, 1981 >Thnda çıkanlan bir yasa geregüıcc kendi istegim Ue 23 ydlık hizmetlen sonra emekli oldum. Kadrom S. derece 5. kademe idi. Halen de bu derece ve kademeden emekli aylıgı alıyonım. Calışügım süre içinde kadro verilmediğinden 5. dereceden 4. dereceye ulaşamadım. Bu nedenlc de ek göstergeden yırarlanamıyonım. Aslında, bugün emekli olsa idim 4. dereceden emekli olmaya hak kazanacaktın ve ek göstergeden de yararlanmış olacaktım. Bu haktan yararlanabilir miyim? 2. Halen özel bir işyerinde Saglık Memuru oiarak çauşmaktayım. Bu isyerinden, işverence ya da yaş haddi nedeniyle aynldıgjmda kıdem tazminatı alabilir miyim? T.D. ESKİŞEHİR YANIT: I. Ek gösterge uygulamasındaki tartışmalar sıkça değindiğimiz konular arasındadır. öncelikle bu konudaki uygulamalan eleştirmeyi sürdurmeye de kararlıyız. Bu eleştirilerin başmda aylıklarını aldıklan derece için verilen ek göstergelerin öğrenim durumu neden gösterilerek uygulanmamasıdır. örneğin I. dereceye ulaşabilmiş bir lise çıkışlı memur, aylığını 1. derece üzerinden alabilmekte, ancak bu derece için öngörülen ek gösterge yerine 3. derecenin ek göstergesi verilmektedir. Bu konunun uzun süredir yapılması öngörülen uygutamada göz önüne alınmasım dilemekteyiz. 243 sayılı Kanun Hükmünde Karamame Ue "Kadrosuzluk nedeniyle derece yükselmesi yapamayanlann kazanılmış hak aylıklannın bir üst dereceye yükseltilmesi" öngörülmüş, ancak bu uygulama geriye dönük yapılmamıştır. 2. tşinden aynlan işçilere hangi koşullarda kıdem tazminatı ödeneceği İş Yasası'nın 14. maddesinde belirtilmiştir. İş akdinin işverence "Saglık sebepleri" ile 'işyerinde işçiyi bir haftadan fazla süre Ue çaltşmaktan alıko>Bn îortayıcı bir sebebin ortaya çıkması" nedeniyle bozulması kıdem tazminatı ödenmesini gerektirir. Emekli Sandığı Yasası'nca belırlenen "yas haddi", tş Yasası'nda sözleşmenin bozulmasını gerektiren bir neden sayılmamaktadır. # # Avukat Coşkıın ve Oz serbest bırakıldı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) TBKP yöneticileri Haydar Kutlu ve Nihat Sanpn'ın gözaltına alman avukatları dün serbest bırakıldılar. Tutuklama istemi ile çıkanldıklan DGM sorgu yargıçlığınca serbest bırakılan avukat Atilla Coşkun ve Rasim Öz, gözaltmda "kendilerine iyi davranıldığım" söylediler. Coşkun. "Demokrasi ve hukuk adına üzücü bir olayı yaşandığınr söylerken, Öz, "Savunma meslegine yönelik bu saldınyı kınıyoruz" dedi. DGM Savcısı Yargıç Yüzbaşı Ülkü Coşkun tarafından tutuklanmaları istemiyle önceki gün DGM sorgu yargıçlığına gönderilen avukat Atilla Coşkun ile Rasim Öz. dün saat 09.25'te siyasi şubeye ait bir otoyla DGM'ye getirildiler. Sorgu yargıc. Ünal Özpınar, avukatlann serbest bırakılmabnna karar verdi. Kutlu ve Sargın ın avukatları dü» SHP Kutlu ve Genel Başkanı Erdal İnönü ile Genel Sekreter Flkri Saglar'ı ziyaret ettiler. Avukatlann ilgilerinden dolayı İnönü ve Sağlar'a teşekkür ettiği, ayrıca sorunlarını anlattığı bildirildi. (Baştarafi 1. Sayfada) best bırakılması çağrısında bulunduğu kaydedilerek Türkiye'deki önde gelen siyasi kuruluşlarla demokratik örgütlerin komünist parti kurulması ve yasa! faaliyetlerine izin verilmesi gerektiği yolundaki talepleri hatırlatıldı. Öte yandan Fransız Komünist Partisi'nin 26. kongresine katılan 72 komünist parti ve ulusal kurtuluş hareketinin yöneticileri, ortak bir açıklama yaparak Kutlu ve Sargın'ın tutuklanmalurnı ve işkence görmelerini kmadılar.