Katalog

25 KASIM 1987 EKONOMİ CUMHURÎYET/U TÜRKİYE'den Ithalat ekimde rekor kırdı ALTINDÖVtZ SERBEST P İ Y A S A D A D Ü N M » (satış) 111* Maık(sat)$) 876 Ma Ura (satış) 119.000 M. BANKASFNDA B U G Ü N Doiar (döviz aiış) 968.65 * (efefctif sacş) 961.15 (doviz alış) 575.40 (efektrf satış) 564.63 Hayret! Dıracat yine 1 milyar dolar 1 0 aylık ihracat 7.9 milyar dolara, ithalat da 10.8 milyar dolara ulaştı. Dış ticaret açığı geçen yıla göre yüzde 5.8 azalarak 2.9 milyar dolara indi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) İhracat, eylülden sonra ekün ayında da 1 milyar dolann üzerinde gerçekleşti. Hayali ihracat iddialaruıa "hayali fiş" iddiaları eklendi. Kasım ayına ilişkin bazı ihracat fişlerinin ekim ayı ihracatıymış gibi gösterildiği öne sürüldü. Devlet Istatistik Enstitüsü Başkanı Şefik Yddızeli ise bu iddiaları yalanladı. Yıldızeli, "27 yıllık devlet memnriyeti namusum üzerine soylüyonım, ne bizden böyle bir şey istendi ne de böyle bir olay söz komısndar" dedi. DİE'den dttn yapılan açıklamaya göre, 1986 yılı ekim ayında 682.7 milyon dolar olan ihracat, bu yıl yüzde 48.6'lık artışla 1 milyar 14 milyon 645 bin dolara yükseldi. Ekim ayında ithalat da geçen yılın 901.7 milyon dolarlık rakamına göre yüzde 54.6'hk artışia 1 milyar 393.7 milyon dolara ulaştı. Ekim ayında yapılan 1 milyar 393.7 milyon dolarlık ithalatın, Türkiye'nin bugüne kadar gerçekleştirdiği en yüksek ayhk ithalat rakamı olduğu belirlendi. Daha önce en yüksek aylık ithalat, 1 milyar 366.9 milyon dolar ile 1984 yılı aralık ayında gerçekleşmişti. DlE'nin verilerine göre, ocakkasım dönemine ilişkin 10 aylık ihracat, geçen yıla göre yüzde 33.4'lük artışla 5 milyar 909 milyon dolardan 7 milyar 883 milyon dolara yükseldi. İthalat da, 9 milyar 388 bin dolardan yüzde 19.9'luk artışla 10 milyar 795 milyon 364 bin dolara çıktı. 10 aylık dönemde, tarım ürünleri ihracatı yüzde 2.6, madencilik sektörü ihracatı yüzde 2.1 artarken, sanayi ürünleri ihracatındaki artış Ihracatithalat (ocakekim) (mftyon dolar) 1986 AUuninyuma yüzde 68 zam İSTANBUL (AA) tstanbul piyasalannda işlem gören kurşun, alüminyum, kalay ve çinko fiyatlan düne göre yüzde 3.3 ile yüzde 68.8 oranlan arasında zam gördü. Perşembepazan'nda satılan alüminyumun fıyatı bir günde yüzde 68.8 oramnda artışla, 2.250 liradan 3.800 liraya yükseldi. Aynı piyasada işlem gören kalayın kilogram fıyatı bir günde 10.000 liradan 12.000 liraya, yerli külçe kurşunun fıyatı da 800 liradan 900 liraya ulaştı. İş Bankası katılma belgeleri verimli ANKARA (ANKA) İş Bankası Menkui Kıymetler Yatınm Fonu katılma belgelerinin dört buçuk ayda yüzde 31.2 gelir getirdiği ve yıllık getiri açısından katılma belgeleri arasında ilk sırayı aldığı belirlendi. Sözkonusu katılma belgelerinin yıllık getirisi yüzde 85.6 olarak tahmin edildi. Yıllık getiri açısından yapılan sıralamada İş Bankası katılma belgelerini sırasıyla Eskişehir Bankası, Yapı Kredi Bankası, Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası, Iktisat Bankası katılma belgeleri izliyor. Katılma belgeierı FM k n c M •Mka Ntakan hritat İ M t ı ı ı OHMtl İMka. Y^HKTMI ise yüzde 44.2 düzeyinde gerçekleşti. Ithalatta ise en yüksek artış yüzde 28.7 ile hammaddeierde gerçekleşti. Tüketim mallan ithalatı yüzde 20 artarken, yatınm malı ithalatında ise yüzde 2.4'lük bir artış olduEylül ayında yüzde 400 artış gösteren konserve ihracatının ekim ayında da yüzde 63.2 arttığı görüldü. Ekim ayında ayrıca, tekstil ve demircelik sektörü ihracatında da geçen yıla göre önemli artışlar olduğu bildirildi. Ekim ayında gerçekleştirilen 1 milyar 14 milyon 645 bin dolarlık ihracatın yüzde 62.9'luk bölümunün OECD ülkelerine, yüzde 30.5'lik bölümunün lslam ülkelerine, yüzde 4.2'lik bölümunün sosyalist ülkelere ve yüzde 2.4'lük bölümunün de diğer ülkelere yönelik olduğu bildirildi. Ihracatta meydana gelen yüksek oranlı artışın, ithalatın da artması sonucu dış ticaret açığının azaltılması yönünde kayda değer bir katkı sağJayamadığı görüldü. Ekim ayında ihracat 1 milyar doları aşmasına karşın, dış ticaret açığı geçen yıla göre daha da arttı. 1986 yılı ekim ayında 219 milyon dolar olan dış ticaret açığı, bu yıl 160 milyon dolar artarak 379.1 milyon dolara yükseldi. 10 ayhk dış ticaret açığı ise geçen yıla göre yüzde 5.8 daralarak, 3 milyar 91.4 milyon dolardan 2 milyar 912.4 milyon dolara indi. ISO'da Meclîs'ten sonra yönetim de 6 gençleşiyor9 Ekonomi Servisi İstanbul Sanayi Odası'nda 80 kişilik Meclisten sonra yönetim kurulu da "gencleşiyor." İSO'nun geçen hafta secilen 80 meclis uyesinin oylanyla bugün belirlenecek olan yeni Yönetim Kurulu'nda bu yıl ilk kez İSO Meclisi'ne giren genç sanayicilerden Feniş Grubu'ndan Sedat Aloglu, Borusan'dan Ahmet Kocabıyık ve Cem Ofset'ten Oktay Duran'ın yer almaları bekleniyor. Bugün yapılacak seçimlerde, Yönetim Kurulu Başkanı Nunıllah Gezgin ve Meclis Başkanı İbrahim Bodur'un bu görevlerini bir dönem daha sürdüreceklerine kesin gözuyle bakılırken, TÜSIAD Başkanı Ömer Dinçkök, Odalar Biriigi Başkanı Ali Coşkun ve geçen dönem yonetimde bulunan Memduh Hacıoglu, Engin Koyuncu ve Koç Grubu'ndan Necati Ankan'ın yine yönetimde kalacaklan tahmin ediliyor. Bu arada İSO yönetiminde bu dönem Sabancı Grubu'nun da Oğuz Karahan'la temsil edilmesi bekleniyor. Meclis Başkan Vfekilüği için 10 yılını doldurduğundan dolayı bu dönem Yönetim Kurulu'nda gorev alamayacak olan Mehmet Şnhubi'nin adı geçerken, İSO'nun 32 yıllık meclis üyesi Ali Kermen'in de kendi başına Meclis Başkan Vekilliği için adaylıgını koyacağı belirtiliyor. EKONOMİ NOTLAKI OSMAN ULAGAY Özal Kazanırsa Ne Olur (3): "Ortadirek"GeneKaybeder 1988 yılının pek çok bakımdan yeni bir "kemer sıkmeT yılı olması olasılığı giderek artıyor. Enflasyonun yüzde 50'lere doğru tırmandığı, bazı dövizlerin ve altının yıllık getirilerinin yüzde 70'leri bulduğu hatta aştığı, otomobil kuyruklarının uzayıp gittığı bır ortamda, "Biz bu şı fazla kemer sıkmadan, buyüme hızını lazla düşurmeden göturürüz" demek de giderek zorlaşıyor Ne var ki, ekonominin ateşini düşürmek, ıç talebi gemiemek, enflasyonun yükseleceği beklentisim tersine çevirmek de kolay değil. Bir kere, süren büyük altyapı yatınmlan var; ekonominin hızlı buyüme "memontum"u var. bunları bir anda durdurmak çok zor. ikıncısı, planlarını enflasyonun süreceği varsayımıyla yapan, enflasyonun sürmesinden yarar sağlayan "enflasyon lobisi"ri\n, antienflasyontst pcdıtikalara karşı göstereceği tepki var. Zafiyetlerinı yüksek enflasyonle kamufte eden işlotmelenn keskin bir fren anında şok geçırmelerı olasılığı var. Ûçuncüsü, enfiasyonu aşağı çekmek ıçın kullanılacak yöntemlerin, enflasyondan en fazla zarar gören kesımlerin sırtına yeni kambunar yüklemesi olasılığı var. Bütün bunların birer politik faturası var. Bu nedenle özal'ın "Halkımız nasıl otea onflasyona alışti, ihracath rruz artıyor, dış kredı itibarmız yehnde" gibi gerekçelerle ciddi bir kemer sıkma programı yerine, hızlı buyüme ve üretim artışıyla birlikte enflasyonun zaman içinde denetımının de gerçekteştirilebilecegıni kttia eden yaklaşıma meyletmesı de tabiı bir olasılık Dünkü yazımızda da belirttiğımiz gibi özellikle iyi bır seçim sonucu alınması bu olasılığı arttırabilır. Bu olasılığın gerçekleşmesı halinde ise bizim tahminımize göre enflasyon basını alıp gıdeceği için en fazla kayba uğrayan gene özal'ın "ortadırek" dediği kesım olur. Görunen o ki, Özal'ın yeniden ıktidara gelmesi halinde ekonomide uygulanabilecek seçeneklerin ıkisi de, en azından kısa vadede aynı noktaya gelip dayanıyor. işçi, memur, emekli, esnaf, küçük çıftçı gibi toplum kesımlerınden oluşan "ortadirek" her iki şıkta da bır kez dana okkanın altına gidecek. yoksullasmaya devam edecek gibi görünüyor. Enflasyonla ciddı mücadeleye öncelik veren ve buyüme hızından fedakârlığı gOze aian bir yaklaşımm ağır basması halinde bunun ekonomide yaratacağı yavaslamanın, işsizlık sorununu ağırlastırması beklenebilir. Daha da önemlisi, kemer sıkma programı çerçevesinde gündeme gelecek olan zamların ve olası vergı arttınmlarının, "zonınlu tasarruf hesabı"nın, hızlı kur ayariamalarının fıyatlara yapacağı yansımaların hepsı kısa vadede "ortacürek" denen kesımin geçım sıkıntısını artıracak nıtelıkte etkıler yapabilir Bunlara ürün fiyatlanmn düşuk tutulması ve taksitle ödenmesı, ücret ve maaş artışlannın sınırlandırılması gibi oğeler de eklendıği takdırde ücretlınin, maaşlının, çiftçinin gerçek gelirinin bır kez daha gerılemesı de kaçınılmaz olabilir. Ancak bu politika umulan sürede umulan sonuçları verir ve enflasyon bir yıl içinde yüzde 3035'lere, birkaç yıl içinde yüzde 1520'lere çekilebılırse ve bu program geiır dağılımını aüzeltecek oazı Oığer önlemlerle takvıye edılebilırse, "ortadırek" denen kesımin ekonomik durumundaki bozulma zaman içinde bır ölçüde durdurulabilir Bu arada geçecek yıllarda kemer sıkmanın bedelini en ağır ödeyecek kesım gene "ortadirek" olur. Ciddı bir kemer sıkma programının baska kesimler üzerinde yapacağı olumsuz etkıler de programın katılığı ve cıddıliğı ölçüsunde artabilir. örneğin parakredı politikasının birdenbire cıddi bir dısıpline alınması halinde taizlerin daha da yükselmesı, devletin bazı ödemelerinı gecıktirmesi, ış âleminden koro halinde "aman batıyoruz" feryatlarının yükselmesı beklenebilır. Parakredi polıtikasında ödün vermeyen bir Merkez Bankası Başkanı'na her yandan oklar yağmaya başiayabilır. Paralannı alamayan muteanhitlenn sesı yükselır. Malıyetleri artan fırmalar karlarını da malıyetlere ekleyereK ranatça maı satma oianağını kaybederlerse ekonominin kurmaylarını yaylım ateşıne lutabilirter. Yeni kamu projelerinın devreye gırmemesı. belediyelerin cömertçe para harcamalanna sınırlama getırilmesı, dış borçlanmanın kamu kesiminde ve özel kesimde bir dısıpline alınması çoğu kimsenin, özellikle ANAP yandaşlarının hoşuna gitmeyebilir. Vsrgı iadelerinin yerini diğer teşviklerlrı aldığı bir ortamda bir de dünya ticareti daralırsa ihracatçı da ağlamaya başlar, ihracat atılımı tehlıkeye gırebılir Fınans kesıminde yeniden yapılanmanın getıreceğı çalkantı ortamında, batan ve çıkanlar olabilir. 1986 ve 1987 yıllannda uygulanan pompalanmış büyumeye dayalı seçim ekonomisiyle birçok dengesı bozulan Türkiye ekonomisinin yeni bir Özal iktıdarınca yeni bır dengeye kavuşturulması için bu maliyetlerin çoğunu göze almak gerekıyor. Bu tür bir kemer sıkma programının 1988'de de gündeme getirilmemesi halinde ise daha sonraki yıllarda daha da ağır kemer sıkma programlarmın Türkiye'ye empoze edilmesı kaçınılmaz görünüyor 24 Ocak Kararlan'nın sekizinci, özal ıktıdannın dördüncü yılı dolarken var olan seçeneklerin bunlardan ıbaret olması ise "Özal ekonomısı'run ne denli başarılı olduğunu ortaya koyuyor. TÜRSAB'ın yeni başkanı Epikmen: 5 yddızlı otel enfiasyonu olabilir Ekonomi Servisi Türkiye Seyahat Acentalan Birliği (TÜRSAB)'nin yeni seçilen Genel Başkanı Feıit Epikmen, Ispanya, ltalya gibi turizmin gelişmiş olduğu ülkelerde otel piramidinde üçdört yıldızlı otellere ağırlık verildiğini hatırlatarak, "Bizde bu piramit tersinden gelişiyor. Ejer bugiinkii gelişmeler devam ederse beş yıldızlı otel enfiasyonu olacak" dedi. Epikmen, teşviklerin beş yıldızlı otellere olduğu kadar pansiyonlara, üçdört yıldızlı otellere de tanınması gerektiğini ifade ederek bunun gerçekleşmemesi halinde, önümüzdeki yıllarda beş yıldızlı otel odası fiyatlanmn rekabet nedeniyle üç yıldızlı otel seviyesine düşebilecegini söyledi. TÜRSAB Başkanı Ferit Epikmen, önümüzdeki üç yıl içinde Türkiye'nin yatak kapasitesinin 250 bine çıkmasırun beklendiğini belirterek şöyle konuştu: "Bugün Yugoslavya'nın 1 milyon, lspanya'nın 2 milyon yatak kftpasitesi var. Türkiye için de bedef 11.5 milyon yatak kapasitesidir. Tabii bu ancak 2000'U yıllarda gercekleşebUir." Türk turızmının artık "genel seçim dönemlerinden" olumsuz etkilenmediğini, turizmin sağlıklı gelişebilmesi için iç turizmin dayandığı orudireğin ekonomik olarak guçlendirilmesi gerektiğini de vurgulayan Epikmen sözlerini şöyle sürdürdü: "Bugün ihracatçılara her tttrlö teşvik saglanıyor. Seyahat acenteleri olarak ülkeye kazandırdıgjmn dövizin yüzde 46 kadannın bize destekleme primi olarak verilmesini istiyonu. Bu primle Türkiye'nin Unıümı daha iyi yapılacakür." Hileli fiş iddiası Eylül ayından sonra ekim ayında da ihracatın 1 milyar dolann üzerinde gerçekleşmesi, hayali ihracat iddialarına bir yenisini ekledi. İhracat rakamlarının açıklanmasımn kasıtlı olarak geciktırilerek, kasım ayına ilişkin bazı ihracat fişlerinin ekim ayına aitmiş gibi gösterildiği öne sürüldü. Devlet lstatistik Enstitüsü Başkanı Şefık Yıldızeü ise bu iddialan kesinükle yalanlarken, "Kesinükle böyte bir şey yok. Ne bizden böyle çirkin bir şey istenmistir ne de kurumumıu böyle bir şey yapmıştır" dedi. Yıldızeli, ihracat rakamlannın geç açıklanmasıyla ilgili olarak da şunları söyledi: "Daha önceki aylarda hatıriarsııuz, dış ticaret rakamlan 50 gün hatta 70 günlük gecikmelerle açıldanabili)ordu. Son zamanlarda bu süreyi kısatttık, ilk defa geçen ay 16 günliik gecikmeyle ayın 16'sında rakamlan açıkladık. Bu ay ise, giunrüklerden gelen fiş sayumnın uzamaa SODUCU açıklama bugüne kadar nzadı." İTHALAT 9.00M 1887 10.795.4 2.799.7 925 6 7.070 1 SAre (8in) 13 3 68 32 21 EüdfaMrtaı. 7 flll (Tfe*) 31.2 11.3 63 3.2 25 1.1 • Yatrım Mal. 2.734.7 771.6 • Tuketim Mad • Hammaddeler 5.494.1 İHRACAT 5.909.0 • Tarım ürün 1.3315 • Madencilik 203.7 • Sanayi ürunu 4.373.9 7.883.0 AÇK 3.091.4 1.365.9 208.0 6.309.1 2.912.4 Fark (*) 19.9 2.4 20 0 28.7 33.4 2.6 2.1 44.2 5.8 GİMA'dan açıklama Ekonomi Servisi Gıda ve lhtiyaç Maddeleri A.Ş. (GtMA) tarafmdan gazetemizde daha önce çıkan bir habere ilişkin açıklama yapıldı. Açıklamada, "General Dynamics firması şu anda sadece GtMA'mn modernizasyonu ve yaygınlaştınlması amacıyla bir fızibilite raporu hazırlattığt öğrenilmiştir" denildi. Dünya borsa kıizi. ilıracatımızı ve turizmimizi olumsuz etkileıııez İhracatçüar Türkiye'nin dünya ekonomisiyle entegre olmadtğını ve dünya çapında durgunluk yaşansa bile bunun ihracatımızı pek fazla etkilemeyeceğini belirtiyorlar. LEVENT GÜRSES Dünya çapında hisse senedine yatınm yapanlarm 1.5 trilyon dolar zarara uğramalanna neden olan borsa bunalımının Türkiye'nin ihracatını olumsuz yönde etkilemesi beklenmiyor. Ram Dış Ticaret Genel Müdürti İbrahim Yazıcı, Penta Dış Ticaret Genel Müdürü Murat Vargı ve Manufacturers Hannover Türkiye Şubesi Müdürü Atila TJras borsa krizinin ardından dünya ekonomisinde durgunluk ve ihracatımızda önemli bir düşüş beklemediklerini belirttiler. Borsa krizinin Türk turizmine etkisi konusunda ise, Ekin Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Bahaltin Yücel, borsa krizinin turizmimizi etkilemeyeceğini savunurken, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Başkanı Çelik Gülersoy, krizin Türkiye'yi etkilememesi için çok ihtiyath yatınm ve açılma politikası gütmemiz gerektiğini vurguladı. Dünya borsalarında "kara pazartesi"yle başlayan ve bazı Batılı uzmanlann 1988'de kaçınılmaz olarak gördüğü dunya çapında ekonomik durgunluğun Türkiye'nin ihracatını ve turizmini nasıl etkileyeceği konusunda şu görüşler ortaya atıldı: Penu Dış Ticaret Genel Müdürü Murat Vargı: Borsa krizi ABD'yi ve diğer sanayileşmiş ülkeleri etkilediği kadar Türkiye'yi etkilemedi. Bunun nedeni Türk ekonomisihin küçüklüğü ve dünya ekonomisine entegre olmaması. ABD pazarına olan ihracatımız biraz etkilenebilir. Çünkü ABD'de talep azaldı, ancak Japonlar veya diğer sanayileşmiş Ulkeler kadar etkilenmeyiz. Avrupa'ya olan ihracatımızın, markın dolar karşısında değer kazanması nedeniyle etkileneceğini zannetmiyorum. Manufacturers Hannover Türkiye Şubesi Genel Müdürü Atila Lras: Eğer bir resesyon olursa ve yayılırsa dış talepte düşüş beklenebilir. Ancak bunun Türkiye'nin ihracatını tahmin edildiği kadar etkileyeceği kanısında değjlim. Resesyon konusunda halen herhangi bir belirti görülmüyor. Türkiye'nin dünya ticaretindeki payı yüzde l'in altında. Bu rakam ytlzde 3 veya 4'lerde olsaydı ihracatımızda önemli bir gerileme olabilirdi. Ram Dış Ticaret Genel Müdürü İbrahim Yaztcı: Borsa krizinin ardından dünya çapında bir resesyon olursa mal satmakta güçlük çekebiliriz. Ekonomik durgunluk pazarların daralmasına yol açacaktır. Bundan tüm sağımız aylarda dünyada iki olumsuz gelişmenin başladığı ve bunun Avrupa turizmini de olumsuz etkileyeceği görülüyor. Bunlardan biri ABD borsalarında başlayan ve dünyaya yayılan panik, diğeri ise Arap dünyasında petrol gelirlerindeki düşuş nedeniyle harcamaların kısılması. Ekin Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Bahattin Yücel: ABD'deki borsa bunalımının Avrupa'yı da etkilemesi kaçınılmazdır. Ancak kriz sırasında dolann değer kaybı Avrupa paralarının satın alma gücünü arttırdı. Bilindiği gibi Türkiye'ye gelen turistlerin büyilk bir bölümü Avrupalı ve kanımca Türkiye'ye tatile gelenleT gelir düzeyi açısından hisse senedine yatınm yapanlar arasında değil. Türkiye'nin bu krizden çıkartacağı ders, yatınm türlerinin ve yatınm yapılacak bölgelerin dikkatle seçilmesi yönünde olabilir. 1988 turizm talebinde herhangi bir azalma görülmediği gibi artış beklentisi sürüyor. îhracatçdann ve turizmcilerin ortak gö'rüşü: Amacıımz tüketîciyi memnun etmek Ekonomi Servisi Kıbns'ta yapılan Arçelik Yetkili Bayiler Toplantısında konuşan Vehbi Koç, bir kuruluşun başarılı olması için ürün kalitesi ve satış sonrası servisi kadar, iyi organize edilmiş bir satış teskilatının da gerekli olduğunu söyledi. Tüketicinin memnun olması için Arçelik olarak her yıl büyük yatırımlara gidildiğini ve hiçbir fedakârhktan kaçınılmadığını belirten Koç, tüketıci ile her an birlikte olan yetkili satıcılann kalite ve servis bakımından yapacaklan önerilere gerek duyduklarını belirtti. Vehbi Koç, "Hepimiz bu ülkede dogduk, bu ülkede kazanıyoruz. Türkiye varsa biz de var olacagız. Ülkenin kalkınması icin hepimize düşen ödevleri yapmamız lazım" dedi. İş hayatında olduğu gibi aile yaşamlarında da dürüst ve dikkatli olmalarını soyleyen Koç, Türkiye'nin geleceğinin iyi yetışmiş kuşaklara dayanacağını ve bu nedenle gençlerimizin çok iyi yetiştirilmesi gerektiğini vurguladı. Vehbi Koç: K1SAKISA CANKVRTARAN Holding'in Sovyetler Birliği'ne ayakkabı ihracatı 3 milyon dolan geçti. ÇUKUROVA Gıda Sanayisi'ne bağlı Schiveppes Grubu'nun yeni yöneticileri Türkiye'de meşrubat pazarımn önümüzdeki yıllarda yüzde 1015 genişleyeceğini ve flrma olarak bugün yüzde S olan pazar paylanm ikiüç kaüna çıkaracaklanm belirttiler. PFA SİGORJA Yönetim Kurulu Başkanı Ergün Türker, "Türk ve Fransız Sigortacılığı" konusunda verdiği bir konferansta Fransa'da 39 trilyon Ura olan toplam sigorta prim hacminin Türkiye'de 200 milyar olduğunu söyledi. AVRUPA TOPLULÜĞU ENSTİTÜSÜ'nün seri konferanslar dizisi devam ediyor. Dr. Donald Zarin 27 kasımda Marmara Üniversitesi'nin Sultanahmet'teki merkez binasmda bir konferans verecek. PINAR ET lstanbul'da ikinci tesisini açıyor. Topkapı'daki hijyenik parçalama ünitesinde günde 5 ton dana, 2 ton kuzu işlenebilecek. ÇeikGOIersoy ibrahim Yaacı Murat Vargı BahatSn Yucd DÖVİZ KURLARI Dövizin Cinsi 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilını 1 Batı Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florını 1 Isvoç Kronu 1 isvıçre Frangı 100 Italyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dınarı 1 Sterlin 1 S.Arabıstan Riyali nayileşmiş ülkelerin pazarları etkilenir. Ancak ben ekonomik durgunluk beklentisinde değilim. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Başkanı Çelik Gülersoy: Bilindiği gibi turizm olayı insanlann yaşamında hayati bir yer tutmadığından, genel konjonktürdeki bütün daralmalardan etkilenir. İnsanlar önce beslenme ve konut gereksinimlerini karşılarlar, tatile daha sonra çıkarlar. Bu açıdan yaşadı Yılbaşından buyana yüzde 75 artışla sterlin şampiyon oldu Tâhtakale'de dövize hüciım Devalüasyon beklentisi Tahtakale'de döviz ve altın fıyatlarında dün de yüksek oranlı sıçramalara yol açtı. Ingiliz Sterlini bir günde 30 Ura değer kazanarak 2000 liraya çıkarken, Cumhuriyet Altını 119 bin liraya yükseldi. kın gittikçe açılması da bunun bir göstergesi olarak sayılıyor. Ağustos başında Tahtakale'de dolar, mark, Hollanda Florini ve lsviçre Frangı Merkez Bankasf nın efektif satış kurlanndan da ucuza satılırken, bu fark özellikle son bir ayda hızla tersine döndü. Dün Tahtakale'de dolar Merkez Bankasf nın bugün geçerli olacak 981.15 liralık efektif satış kurunun 137.85 lira üzerinde satılırken, fark yüzde 14.04'e çıktı. 3 ağustosta ise dolar Tahtakale'de 890 liradan satılırken, Merkez Bankası dolann kurunu 891.13 lira olarak saptamıştı. Daha 15 gün önce yani 10 kasımda Tahtakale'nin dolar fiyatıyla Merkez Bankası'nın kuru arasındaki fark yüzde 6.1 yani 58.84 liraydı. Tahtakale'nin dünkü Altın ve dö TAHTAKALE'DE 1987 fiyatlarıyla viz fiyatlan [3a$m. 24 2ocak24 Merkez Ban özellikle Zocak !4ka$ım cas. %artış «s. % artış kası'nın buson 4 ay da 94.000 119 500 26 71 gün geçerli hızlı bir tır Cumhuriyet 69.500 manışa geç 24 ayar küiçe 10 150 13 900 17 380 25 71 olacak kurları arasınti. Sterlinin 774 00 850.00 1119 00 31 44 daki en büDolar dün 2000 li 41 400 00 480.00 676.00 69 yük fark raya yük Mark Stertin 1140 00 1440.00 2000 00 39 75 91.97 lira ve selmesiyle yüzde 15.7 ile mark ile 253.75 lira ve yüzbirlikte, bu para birimi yüzde 75 ile yılbade 14.5 ile İngiliz Sterlini'nde oldu. 10 kaşından bu yana en çok primi yaptı. Sterlisımda markta serbest piyasa ile resmi kur nin 3 ağustostan bu yana sağladığı değer arasındaki fark 38.37 lira ile yüzde 6.7 olartışı ise yüzde 39 oldu. Federal Alman muştu. Markı ise 3 ağustostan bu yana yüzde 41 ile rekor düzeyde prim yaparken 11 aylık artışı yüzde 69 oldu. Yılbaşından bu yana yüzde 71 prim yapan 24 ayar külçe altının son 4 aydaki getirisi yüzde 25 olurken, Cumhuriyet Altını yılbaşından bu yana yüzde 71, son 4 ay içinde ise yüzde 26 değer kazandı. Altın ve dövizdeki hızlı değer artışı özellikle seçim öncesinde hem tasarruf sahiplerinin hem de bazı ihracatçıların yoğun talebine ve artan devalüasyon söylenülerine bağlanıyor. Merkez Bankası'nın kurlarıyla Tahtakale arasındaki farBu arada dolar dün dünya borsalarında değer kazandı. Federal Almanya Merkez Bankası'nın temel faiz oranlannın yüzde 3.50'den yüzde 3.25'e düşürmesi ve ABD'de yıhn üçüncü çeyreğindeki büyüme hızının borsalarda beklendiği gibi yüzde 4.1 olarak açıklanması üzerine dolar Londra'da 1.6815, New York'ta 1.6850 marktan işlem gördü. Dolar önceki gün Londra'da 1.6690 marktan kapanmıştı. Altının 31.1 gramlık onsu dün Londra'da 7.5 dolar değer kazanarak 477 dolara çıktı. Ekonomi Servisi Tahtakale'de dün hareketli bir gün daha yaşandı, altın ve döviz fiyatlannda yeni rekorlar kınldı. Merkez Bankası kurları ile Tahtakale'deki döviz fiyatlan arasındaki fark daha da açıldı. 24 ayar külçe altının gramı dün 410 liralık bir artışla 17 bin lira barajını aştı ve 17 bin 390 liraya çıktı. Cumhuriyet Altını da ilk kez 119 bin liraya yükseldi. Dövizlerden Ingiliz Sterlini 30 liralık bir artışla ilk kez 2000 liraya yükseldi. Sterün dün bir ara 2040 lira>a kadar çıktı. önceki gün 800 lira sınırını geçen lsviçre Frangı dün 8 liralık bir artışla 810 liradan satıldı. Dolar ise bir gunde 12 lira değer kazanarak 1119 liraya çıkarken mark 7 lira değer kazanarak 676 liradan alıcı buldu. Dovız Alış 966 65 664.77 81.92 575.40 27.52 149.06 234.62 169.63 511.46 159.38 700.83 73.28 715.24 3477.16 1720.44 257.69 Doviz Salış 971.48 668.09 82.33 578.28 27.66 149.81 235.79 170.48 514.02 160.18 704.33 78.67 718.82 3494.55 1729.04 258.98 159.38 700.83 76.71 700.94 3407 62 1720.44 252.54 Efektif Alıç 966 65 651.47 81.92 575.40 26.97 149.06 229.93 169.63 511.46 Efektif Satış 981.15 674.74 83.15 584.03 27.93 151.30 238.14 172.17 519.13 161.77 711.34 79.45 725.97 3529 32 1746.25 261.56 ÇAPRAZ KURLAR $ $ $ $ 1 6799 5 6985 1 S899 1 3792 B AJman Martu Fransız Frangı Hollanda Flonnı lsviçre Frangı $ 1234 86 ıtalyan Lireti % 135 15 japon Yera S 3.7512 S Arabistan Riyali f 1 7797 $ Avrupa birinciliği, İsrail'den sonra Asya ikincUiği, Afrika dördüncülüğü, "Enflasyonlar kıtası" Güney Amerika'da sadece 6 ülke fıyat artışlarmda Türkiye'nin önünde. Ttirkiye'nin enflasyon rekorları ALTIN 6ÛMÛŞ Alış Cumhuriyet Rejat 24 ayar altın 22 ayar bıleak 18 ayar altın 900 ayar gumus 118.000 125 000 17 350 15 640 13 012 Satış 119 000 130 000 17 380 16900 13 035 SERBEST PİYASADA DÖVtZ Alıs ABD Dolan Batı A.nan Markı lsviçre Frangı Hollanda Flonnı h()to Sterlini Fransız Frangı Sat* 1119 676 810 588 2000 196 1117 674 806 586 1970 195 232 236 mita 50 \P ı fotokopi makinaldrı BILGITAŞ A.Ş. İSTANBUL 172 80 32 • 166 57 21 M.M 2000 14 500 5 050 3123 7200 3 625 3750 26 000 4650 2850 4300 2BO0 14 500 6400 14 800 11400 «100 5900 2000 6 750 19 700 1 3 15 400 5 050 3200 7100 34O0 4000 26 5O0 4500 2150 4 700 2 700 15 000 6 »50 1143 1460 510 2195 4'0 915 1010 ^ 1040 300 350 410 200 5965 1M0 1341 250 «75 1760 150 3220 270 DUNYADAN KISA KISA 5 «00 2200 7950 215O0 1 700 1350 4000 4000 liOOO 4.400 1300 6 500 10 0O0 3900 710 3 125 5 «60 »300 ısoo 6450 62OC 3900 660 3250 110 1220 1340 8250 1940 1705 24M 1124 14150 1004 50 56763 10O0 22720 4146 70 5300 ABD'ninbütçeaçığı WASHİNGTON (AA) Uluslararası borsalarda hisse senedi fiyatlanmn düşmesine ve dolann değer kaybetmesine neden olan ABD'nin bütçe açığı giderek artıyor. ABD'nin bütçe açığı, 1988 mali yılının ilk ayı olan ekimde 30.74 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, geçen yılın aynı döneminde 25.29 milyar dolar olmuştu. ANKARA (ANKA) Başbakan ve ANAP Genel Başkanı Turgut Özal'ın seçimlerin ana sloganı haline getirdiği "çag atlayan Türkiye"nin enflasyon konusunda kıtalararası rekorlar kırdığı belirlendi. UNICEF'in (Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu)' 1986 ve 1987 yıllannda yayımlanan raporlanna göre, Türkiye, yüksek enflasyonda 18 Avrupa ülkesi arasında "birinci" sırada bulunuyor. Asya Ülkeleri arasında da, Türkiye, İsrail'in hemen arkasından "ikinci" sırada yer alıyor. Açlık, yoksulluk ve savaşların hüküm sürdüğü Afrika kıtasında ise Türkiye'deki yüksek enfiasyonu geçen sadece 3 ülke bulunuyor. Türkiye, 47 Afrika ülkesi arasında, Uganda, Gana ve Zaire'nin ardından "dördüncü" sırayı işgal ediyor. IMF ve Dünya Bankası recetelerinin en katı biçimde uygulandığı "enflasyonlar kıtası'' Güney Amerika'da ise sadece 6 ülke fiyat artışlarmda Türkiye'nin önünde bulunuyor. 25 KASIM 1987 TARİKİNDBd DÖVt KUIUARI V * T C ZtRAAT BANKASI DÖVİZ AUJTL SATIŞ TL 966.65 971.48 664.77 668.09 81.92 82.33 578.28 578.28 27.52 27.66 149.06 149.81 234.62 235.79 511.46 159.38 700.83 78.28 715.24 735.10 3477.16 149.75 1720.44 257.69 514.02 160.18 704.33 78.67 718.82 738.78 3494.55 150.50 1729.04 258.98 jtâ DÖVİZİN CİNSİ 1M0D0UUU 1 AVKTIULYA D0UUU EFEKTİF AU?TL 966.65 651.47 81.92 578.28 26.97 149.06 229.93 511.46 159.38 700.83 76.71 700.94 720.40 3407.62 146.76 1720.44 252.54 SATftTL 981.15 674.74 83.15 584.03 27.93 151.30 238.14 519.13 161.77 711.34 79.45 725.97 746.13 3529.32 152.00 1746 25 261.56 1 AnSTMTAfkM 1 MT1 ALMAM MARKI IKLÇkAFRAN 1 DAMMARKA KMNM 1FÜMARUASI 1 FBAIHI7 EUMCI 1N0UAMMFUMM 1 İSVEÇ DMMU 1 tSVtÇHE FRANfil 106 İTALTAI ÜRETt IMJAPOMTBri 1 KAIUU M l flM imVEYTDİfUM MRVEÇ K M M STBHJl S. ARAlbTM RtTAÜ T C ZtHAAT BANKASI CıUCUOt CfİflİRMt"