Katalog

/ EYLÜL 1986 EKONOMt CUMHURtYET/Ü TURKIYE'den Emisyonda tehlikeli bölgeden çıkılamadı ANKARA, (ANKA) Geçen hafta 2 trılyon lıranın uzerıne çıkarak rekor duzeyde artan emisyonda bu hafta da tehlıke bölgesınden çıkılamadı 1522 ağustos tanhlen arasmda emısyon ancak 69 5 mılyar lıra gen çekılerek 1 trılyon 933 4 mılyar lıra ol du Emisyonda geçen hafta rekor düzeyde artışa neden olan ıç ve dvş borç ödemelerının bu hafta da süren baskısının H&zıne avansı ıle banka kredılennde yapılan kesıntı ıle hanfletıldığı belırlendı lç ve dış borç ödemelerını kapsayan, Merkez Bankası bılançosunun aktıfmdekı saır hesaplar 1522 ağustos tanhlen arasında da 41 mılyar lıralık artış kaydettı Saır hesaplar 815 ağustos arasındakı bır haftada 156 9 mılyar lıra artmıştı Saır hesaplardakı artışa karşılık Hazıne finansmanına yönelık kısa vadelı avanslann son bır haftada 39 5 mılyar lıra, banka kredılennın ıse 43 mılyar lıra azaldığı belırlendı Ithal et kasaplar için yeniden vıırgıın kapısı OSMAN ŞENKUL Kasaplann ıthal et vurgunu yeniden alevlendı Yerlı etı 14501500 hradan alabılen kasaplar, dış pıyasalarda ucuza bulu nan "donmuş ef'ler kılosu 9501000 hradan pıyasaya surulunce, yeniden ıthal ete yöneldıler Böylece et ıthalatı günde ortalama 80 tona kadar fıriarken, ılk olarak "donmuş kemiksiz et" de getırılmeye başlandı Avrupa ulkelerınde radyasyon nedenıyle et tuketımının buyuk ölçude duştuğunu ve buzhanelenn et dolduğunu ıfade eden et ihracatçıları, "F. Almanya, Hollanda gibi ulkelerde subvansiyon yuzde 100'lere vardı, bu nedenle donmuş ette n>atlar duştu" savını ılen surerken ıthalatçılar et ıthalatındakı artışın yerlı et fîyatlarındakı vukseİrneden kaynaklandığını savundular Ton başına alınan fon mıktarı 100 dolardan, 350 dolara kadar yükseltılerek frenlenmeye çalışılan et ıthalatı, dış pıyasalarda ucuza "donmuş et" bulununca, yeniden vukselmeye başladı Her kılo ete 245 lıra fon ve ek olarak vergı ödeyen et ıthalatçıları, buna rağmen ıthal etı 9501000 hradan satabılıyorlar Boylece, yerlı et ıle arasındakı fıyat farkı yüzde 50'yı geçen ıthal EKONOMI NOTLARI OSMAN ULAGAY j Özal Yoksa Yanlış Frene mi Bastı? ; | TOrrANÎTHALET FıATUSTESİ ITHM. DM4A : ~ ~ Avrupa ulkelen radyasyon nedenıyle tuketımı azalan ete uyguladıkları subvansıyonu arttırınca, et ıthalatı yeniden artmaya başladı Avnıpah sigortacılar İstanbul'da İSTANBUL, (ANKA) Aralannda Turkıye Sıgortalar ve Reasürans BırlığYnın de bulunduğu 18 Avrupa ülkesının uye olduğu CEA (Comıte Europeen de Asuarances)'ın 1986 yılı genel toplantısı bugün İstanbul'da başlayacak Türkıye Sigortacılar ve Reasurans Bırlıgı Genel Sekreterı, Bahtıyar Uzunoğlu'nun verdığı bılgıye göre, dört gun surecek olan genel kurul çalışmalanrun yanı sıra "uretenın sorumlulufcu" ıle "çevre kirlitigi ve sonımlulugu" konulu tartışmalı bır açıkotunım düzenlenecek Oturuma konuşmacı olarak 4 yabancı, 1 Türk sıgortacı ve sanayıcı katılacak İthal etm ucuzlamasıyla Yerlı etm kılosunu 14501500 h bırhkte gunluk ortalama et radan alabılen kasaplar ıthal et ıthalatı 80 tona kadar lerı 9W hradan sattn ahyorlar. fırladı Bu eılerın yuzde 80'ı Sutluce mezbahasından geçıyor Mezbahadakı gorevlıler, "Ithal eıler kapış kapış gıdtyor" dıyorlar et kasaplar ıçın yeniden "vurgun kapısı" oldu Yerlı etm toptan 1200 lıraya satıldığı gunlerde ıthal fonu yukseltıldığı ıçın aynı fı yata çıkan ıthal etın günluk ge lış mıktarı buyuk oranda duşmuştu, ancak yenı fiyat avantajı ıthalatın gunde ortalama 80 tona yukselmesıne neden oldu "TIR'LAR AÇILIR AÇILMAZ BOŞALIYOR" ıstanbul'a gelen ıthal etın yaklaşık yuzde 80'ı Sutluce mezbahasından geçıyor, kalan bölumü ıse sucuk, salam fırmalanna venlıyor tthal etlerın dağıtımının yapıldığı Sutluce mezbahasına gıttığımızde, beklemekte olan ıkı TIR'dan bınnın kapılannın açık olmasına karşın boş olduğunu görunce, orada bulunan bır görevhye, "Dığer TIR'dakı etler ne zaman satılacak?" dıye sorduk Görevlı, "O TIR'daki etler de bıtti. A>nca ıkı tanesı de bıtinp gıilı. Şımdı ıthal et ucuzlayınca kapış kapış oldu" vanınnı \erdı Istanbul Buyukşehır Beledıyesı Sutluce Mezbahası'nın duvannda "gorunur bir yere" asılı levha ıse, aynı gun ıthal etın 9501000 hradan satıldığını gösterıvordu Et toptancılarının ıfadesıne göre, yalnızca Sutluce'ye gelen ıthal et TIR'ının sayısı bazı gunler 45'ı bulmaya başladı AVRUPA'DA BUZHANELER DOLU tthalatçılann "fonlara karşın" kurtanyor dedıklen ıthal et fiyatlannın Avrupa'da duşmesıne, radyasyon nedenıyle tuketımının azalmasının ve buzhanelenn et dolmasının yol açtığı ılen suru luyor Onadoğu ulkelenne ıhracat yapan Kırşehırlıler fırmasından bır yetküı, "Bu nedenle Avrupa ulkelerinde subvansıyon yuzde 100e vardı. COMECON ulkelen ıse zaten radyasvon nedenı>le etlennı satamadıklarıfıdan bu\uk oranda fıyat kırdılar" dıyerek, "Bu ulkeler ıçin Turkıye çok Utlı pazar oldu" seklınde konuştu Haftada ortalama 10 TIR et ıthal ettıklerını ıfade eden et ıthalatçısı Eteks fırmasından bır yetkılı ıse, radyasyon kontrolu yaptırdıklarını soyledı Yetkılı, fonun 350 dolara yukseltılmesıne karşın fiyatların "kurtardıgını" soyledı, ancak rakam vermedı Et ıthalatımn ıç pıyasada "fiyat kontrolunde" etkılı olduğunu ıfade eden Ram Dış Tıcaret Genel Muduru İbrahim Yazıcı ıse, F Almanya, Hollanda ve Macarıstan'dan ıthalat yaptıklannı soyledı Donmuş etın dış pazarlarda 900 hradan bulunubıldığını ıfade eden Yazıcı, "Ucuza satılan etler donmuş olarak ithal edüenlerdır. Bızım 1300 liradan sattıgımız kemiksız etın alış fıyatı ıse 11001200 lira dolayındadır" seklınde konuştu Yazıcı, 1300 lıralık etlerı firmalara sattıklannı sözlenne ekledı Türkıye yı tanımayan aklı başında bır Avrupalıyı ülkemıze davet edıq ağustos ayının ıkıncı yarısında bır tercuman eşlığmde süreklı TRT \B> levızyonunu seyretmeye ve gazete oKumaya 'mahkum etseydınız n ^ denlı 'azgelışmış" bır ülkede bulunduğunu ,>emen kavrardı hertıalde.' Ölulenne verdığı onemın yuzde bınnı bıle yasayan ınsanlarından esır4 geyen toren yapmaktan başka bır şey yapmaya fırsat bulamayan bır toplumda, "hder" dıye geçınen hemen herkesın en ucuz tarafındar» kahraman olmaya kalkıştığı palavrayla gerçeğın bu denlı ıç ıçe geçmış gorunduğu bır ülkede dengelı ve hızlı ekonomık kalkınmayı saglama refahı kıtlelere yayma stvıi toplumu ve demokrasıyı gelıştırme gıbı cıddı ışlere fazla önem venlemeyeceğını anlardı yabancı kcn nuğumuz Türkıye'nm kadennı, haklannda en doğru hükmü tarıhın vereceğı uçdört kışının mezanna bağlamaya kalkışanların ılkellıklen konumuz; dışmda Bız ekonomtyı ılgılendıren ılkellık ve komıklıklerın bırkaç tanesıne değınmek ve hıç de komık görunmeyen bazı gelışmelerı kaydetmek ıstıyoruz Anavatan Partisı nın seçım kampanyasında Başbakan Özal'a yakıştınlan sıfatlardan bın şu "Ekonomının onderı enflasyonun frenı" Bu sıfata layık gorulen Sayın Başbakan ne yapmış da bu sıfartı hak etmış? 1983 yılında ıktıdara talıp olurken ortadırak dıye tanımladığı genış toplum kesımının belmı büKen enflasyonu en kısa surede yuzde 10'aJ ındıreceğını vaat ederek oy toplamış Sonra sözunün en olduğu" ıçın* ya da ekonomıyı çok tyı tnldığı' ıçın enflasyon 1984 ve 1985 yıllanndaî yüzde 50'lerde dolaşmış 1986 yılına gelındığınde Almanyadan Gü; ney Kore'ye kadar pek çok ülkede sıfır enflasyon hatta eksı enflasyonj yaşanırkenbu benzen gorulmemış irenadam Turkıyedeenflasyoİ nu yuzde 25 e ındırebıleceğını sankı bır marıfetmış gıbı soyleyebılıyor* Işın daha komık tarafı "fren adam ın soyledığı bu söze bu rakamaj da hıç kımse ınanmıyor artık Enflasyonun frenı patlamış kamyon g ı bı etrafa felaket saçarak yokuş aşağı mmesmden korkan herkes ka' çacak yer arıyor Yuzde 50 doiayındakı faız bankalara eskısı kadar pa; ra çekemıyor Tasarruf mevduatmda bu yılın ılk yedı ayında saglananartış oranı geçen yılın yansı kadar bıle değıl Altın fiyatlan sekız aydal yuzde 50 den fazta artmış "fren adam hâlâ yuzde 25 enflasyon he; defını tutturmaktan soz edıyor "Fren adam' ın bu sözlenne eskıden". başında bulunduğu ışveren sendıkası MESS de ınanmıyor Metal ış; kolunda çalışan 60 bın ışçıye yüzde 43 ucret artışı sağlayan toplusözleşmeyı kabul eden MESS e Sabah Gazetesı Bu rakama nasıl ulaştıl nız?' dıye soruyor MESS Genel Sekreterı llhan Lök şöyle yanrtlıyor 'm "Işçımızı enflasyon karştsında ezdırmeyecek, gerçekçı rokamı bulmaktsteyınce yuzde 43'e ulaştık ', Gene bır seçım konuşmasında dunyada ekonomıyı en tyı bılenler'. den bınytm" dıyerek tevazu gösteren Sayın Ozal'ın çok önem verdığı; ıhracat ve dış ödemeler dengesı cephesınde de ışler epeyı sarpa sar< mış görunuyor Yılın ılk yarısına aıt dış tıcaret rakamlan şoyle \ İDM1AT (aMiM S) Yatma ataRan Tüuta 9İ Narin, yeni teşvik isteyen ihracatçıları eleştirdi tSTANBUL, (a.a.) Türkıye lşveren Sendıkalan Konfederasyonu (TİSK) Başkanı Halit Narin, azalma eğılımı ıçıne gıren ıhracatın anınlması ıçın ıhracatçı sermaye şırketlennın yenı teşvıkler ıstemelenne, Yahudı atasözüyle cevap verdı "Tecnıbe edilmişı, tecrobe etmekten daha buyuk hata okunaz." "Kotu tecnıbe yaşandı, hâlâ dıretılıyor" dıyen Narin, büyük ıhracatçı scrmaye şırketlennın, ekonomıye katkı sağlamadıklan HaBtNarin gıbı, hayalı ıhracattan, rekabet ıçın yundışında fıyat kırarak ülkenın dövız gırdısmı azaltmaya vanncaya kadar, türlü sorunlan da berabennde getırdıklerını savundu thracatçı sermaye şırketlenne venlen teşvıklen kıskanmadıklannı ıfade eden Halit Narin, "Ancak teşvikin urenmi ympana degil de ıkıncı ele verilmesı, pazartamacıya aktanlması habüıdır. Işte bizim bu olayı anlatmamız ve kabul ettırmemiz mumkun ohunamaktadır" seklınde konuştu Dış ticaret açığındaki artışa muhalefetten tepki TMO'nun tahıl depolama yatınmı ANKARA, (UBA) Toprak Mahsullen Ofisı 1990 yılına kadar toplam 36 mılyar 400 mılyon lıralık yatınm yapacak TMO'nun tahıl depolama projesı yatınm programı ıçınde, lıman sılolanna aynlacak yatınm tutarı 1986 fiyatlan ıle 13 mılyar 500 mılyon lıra olarak saptandı TMO'nun 1987 yılını hamle yüı olarak kabul ettığı ve aynı yıl ıçınde başlatacağı yenı yatırımlan dört yıl ıçınde sonuçlandırmayı hedefledığı belırtıldı Toprak Mahsullen Ofisı'nın gerçekleştıreceğı yatınmlar ıçınde, lıman sılolannın yanı sıra, çelık, yan mekanık ve yatay depolar da yapacağı öğrenıldı TMO yetkılılennden edmılen bılgılere göre, çelık sılolar ıçın toplam dört mılyar lıra, yan mekanık yatay depolar ıçın 15 mılyar 900 mılyon lıra, düz yatay depolar ıçın de üç mılyar lıra tutannda yatınm harcaması aynldı Çavdar: Özal ekimde büyük bir devalüasyon yapaeak yanlış tır Ekım avı Özal polıtikalannın ıf lasını sergıleyecek • DYP Genel Başkan Yardımcısı tsmaıl Heral Özal'ın ıhracat polıtıka sı, bırçok ışletmeyı mılyarlarla açık tan teşvık eder hale gelmıştır Uretı mı arttırma yoluna gıtmeden ve üre tımle beslenmeden bır ıhracat anışı na gıdılemeyeceğı açıktır Serbest ıt halat aslında lyıdır Yalnız ekonomının yapısına uygun olmalı Bugun Türkıye'de hâlâ lsvıçre çıkolatası yensın mı yenmesın mı tamşması ya pılıyor Türkıye'nın dö\ızı bu şekıl de çarçur edilemez lthalattakı bu vanlış uygulamalar netıcesmde dış tı caret açı|ı büyumuştur • Refah Partisı Genel Sekreterı Cevat Ayhan: Ithalat kontrolsuz olarak buyudu Bır yandan luks ıthalat, dı ğer yandan beledıyelenn sorumsuzca yaptıkları ış makınesı ve alet ıt halatı bugünkü dış tıcaret açığını ortaya çıkardı Türkıye'nm dış tıcaret açığı, yıl sonunda 4 mılyar dolan bu lacaktır Son 40 yıllık açık 46 mılyar dolar ıken, son 6 yıllık dış tıcaret açı ğı 23 mılyar dolardır Özal sayesın de toplum dışa daha çok bağımlı hale gelmıştır 1 EYLÛL19M Dövız Dövız Efektıf Efektıf Salış Al^ Alış Satış 676 55 690 08 676 55 696 85 411 82 420 06 391 23 424 17 47 25 48 20 47 25 48 67 332 55 339 20 332 55 342 53 16 07 1639 15 27 16 55 89 57 87 81 87 81 90 44 103 54 10151 101 51 104 56 294 92 300 82 294 92 303 77 98 19 100 15 101 14 9819 412 53 420 78 412 53 424 91 48 26 49 23 49 71 45 85 438 04 446 80 41614 451 18 2313 73 2360 00 2198 04 2383 14 1006 71 1026 84 1006 71 1036 91 180 41 184 02 17139 185 82 Sanayiciler sorunlannı hükümetle tartışmak istiyor Ekonomı Servisi Türkıye Odalar Bırlığı Sanayı Odaları Konseyı, cuma gunu İstanbul'da Konsey Başkanı tbrahim Bodurun başkanhğında vaptığı ılk top lantısında sanayı kesımının cıddı ve önemlı sorunlarla karşı karşıya bulunduğu görüşünde bırleştı ve sanayının sorunlanna ıvedılıkle eğüınmesı ıçın çağn yaptı Türkıye'nm çeşıtlı ıllennden sanayı odalan yetkılılennı bır araya getıren toplantının sonunda sanayı kesımının sorunlannın çözümu ıçın "en kısa zamanda hukumetle Turkıye Odalar Birlığı Genışletılnuş Yonetun Kurulu'nuo bır toplanbda bır araya gdmderi" ıstendı Toplantıda Türk sanayı kesımının bugün karşılaştığı bellı başlı somnlar olarak şu hususlar ortaya çıktı • tthalatta bazı lıberasyon ve fon uygulamaJannın getırmış olduğu dengesu sonuçlar nedenıyle, uretım, yatınm ve pazar konularında önemlı sıkıntılar bulunmaktadır • Parakredı ve kaynak sorunlan uretım ve yatınmları buyuk olçude etkılemektedır • Ihracat polıtıkasının sanayıleşme ıle bırlıkte ele alınarak değerlendırılmesı gerekır D Y P Genel Başkan Yardımcısı Ismaıl Heral îthalauakı uygulamalar netıcesmde dış tıcaret açığı büyumuştur HDP Genel Başkanı Yazar Üretıme dayanmayan bır ıhracat modelı başanlı olamaz ANKARA, (ANKA) Turkıye nın dış tıcaret apgının bu yüın ılk altı ayında yüzde 36 7 buyume gösterdı ğııun açık lan ması muhalefette bulu nan sıyası partılenn tepkısıne yol aç tı Muhalefet partılerının yetkılılen, dış tıcarettekı gelışmeyle ılgılı olarak şunları söyledıler • HDP Genel Başkanı Mehmet Yazar: Özal hükümetının onaya koy duğu ıhracat modelı yanlış ve hata lıdır Ihracatı antırmak ıçın dış tıca ret sermaye şırketlenne her türlu teşvık venlmış, fakat olumlu bır netıce elde edılememıştır SonuçtaTürkı>e zarareımıştır Dostlar abşvenşle gör sün dı>e pahalı ıthal edılen demır ucuza ıhraç edılmış, aradakı fark devleun kasasından çıkmıştır Uretıme dayanmayan bır ıhracat mode lı başanlı olamaz • SHP Genel Başkan Yardımcısı Tevfik Çavdar' D>ş tıcaret açığınm büvumesı bızım açımızdan bır surprız değıldır Böylesıne yapay bır ıh racat seferberlığımn \e lüks madde lere vönelık ıthalat polıtıkasının va racağı sonuç budur Görunen odur kı, ANAP ekım ayında büyuk bır de valuasyon yaparak ıhracatı canlan dırmaya çahşacak Kısa vadelı dış borçla carı ödeme'er açığını yapay bır şekılde kuçultme yoluna gıdecek TKİ'ye Japonya'dan kredi ANKARA, (ANKA) Türkıye Kömür tşletmelerı Kurumu Japonya'dan 166 5 mılyon yenlık kredı aldı Kredıye ılışkın anlaşma Resmı Gazete'de yayımlandı Anlasma uyannca 1 yılı ödemesız 10 yıl vadelı olan kredı 2 adet 8 4 metreküp hıdrolık ekskavatörun ahmında kullanılacak Ekskavatörler Soma denıs projesı ıçın ahnacak DÜNYA'dan F. Almanya'nın dış ticaret fazlasında rekor Ekonomı Servfai F. Almanya'run dış tıcaret fazlası temmuzda rekor kırarak 10 9 mılyar marka (5 3 mılyar dolar) yükseldı Böylece ılk yedı ayda 61 2 mılyar marka yüİcselen dış tıcaret fazlası, geçen yılın aynı dönemınde 38 9 mılyar mark olarak gerçekleşmıştı F Almanya Merkez Bankası Bundesbank tarafından yapılan açıklamaya göre, dış tıcaret fazlasındakı çarpıa artışta özellıkle dolann ve petrol fiyatlannın genlemesı nedenıyle, ıthalatta meydana gelen azalma etkılı oldu Bundesbank rakamlarına göre F Almanya'nın ıthalatı ılk 7 ayda mıktar olarak yuzde 7 5 artarken, ödenen parada azalma İcaydedıldı Ulkenın ıhracatı ıse aynı dönemde yüzde 2 yükseldı DÖVİZ KURLARI Dovızın Cınsı 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şılını 1 Batı Atman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Flonnı 1 Isveç Kronu 1 lsvıçre Frangı 100 Italyan Lıretı 100 Japon Yenı 1 Kuveyt Dınan 1 Sterlın 1 S Arabıstan Rıyalı DİŞ TtCAKT AÇA (•• $) Bu ıç açıcı olmayan tablonun yanı sıra yılın ılk bes ayına ılışkın ödemeler dengesı göstergelenne de bakıldığmda ortaya çıkan sonuçlar özetle şunlar • Türkıye'nm çok öğündüğu sanayı malları ıhracatı da dahıl olmak uzere ıhracatı genlemektedır Dolar bazında yapılan bu saptama doların geçen yıla oranla buyük değer kaybettığı duşünülurse aslında daha da buyuk bır gerılemeyı gızlemektedır Türkıye'nm dolar bazında btle geçen yılkı ıhracat rakamını tırtturması kuşkulu görunmektedir • Ihracat genlerken Türkıye nın petrol dışı ıthalatı bu yılın ılk yarısında geçen yıla oranla yuzde 32 artmış ucuz petrolden saglanan 657 mılyon dolarlık tasatrufun etkısını sılıp supurmuştur Bu nedenle toplam ıhracat geçen yıla göre yüzde 86 büyumuştur Bu artışta önemlı pay alan yatınm malı ıthalatı yılın ıkıncı yarısında bıraz azalabılır Ancak petrol fiyatlan da yukarı doğru kıpırdamaya başlamıştır ve Türkıye ıçın petrolde en ucuz dönem sınırı gende kalmıştır • Bu gelışmeler sonucunda Türkıye'nın ahı aylık dış tıcaret açığı geçen yıla oranla yuzde 37 dolayında büyuyerek 1.S mılyar dolara yaklaşmıstır Bu buyüme temposu yılın butunundekı açığın 4.5 mılyar dcr lara doğru tırmanabıleceğını duşundurmektedır • Yılın ılk beş ayına ılışkın venler, carı ışlemler açığınm bu yıl yüzde 196 buyüyerek 922 mılyon dolara erıştıgını göstermektedır "PaOayaıf' tunzm gelırlenmn geçen yıla göre yuzde 20 ısct dövızı gınşlennın yüzde 23 genlemesı de bu sonucu etkılemıştır •> özet olarak "ekonomıyı dunyada en tyı bienlerden bni" olduğunu tddie eden Sayın özal'ın "fmntenm" dedığı errnasyonun fren tutacağına kımsfe ınanmazken "şahlanacağı" ılen surulen ıh racat ın turızm gelırlennın ve ışçı dovtzlennın duraldaması "acaba Saym özal yanlış frene mı bastf' sorusunu akla getırmektedır Ne komık değıl mı'> 1M5 5019 947 363 2096 1621 3640 783 2767 90 1379 1M6 5452 1588 465 2435 964 3567 727 2728 111 1835 %67 6 arU» %28 1 artış %16 1 artış %40 5 azalış %2 0 azahş %7 2 azatıs %1 4 azahş %23 3artış %36 7 artış % av Yen yükselince Japonya'nın ithalatı arttı Ekonomı Servisi Yenın yükselmesı, Japonya'nın ıthalaurun artmasına yol açtı Batıhulkelerın Japonya yönetımının ıthalatı artırması ıçın uzun süredır süregelen çabalan da sonuç verdı ve ulkenın nıhaı mal ıthalatı ılk altı ayda yüzde 24 arttı Japonya Dış Tıcaret örgütü JETRO'dan yapılan açıklamaya göre, bu süre ıçınde yapılan 24 7 mılyar dolarlık nıhaı mal ıthalatı, tüm ıthalatın yüzde 38'ını oluşturdu Bu arada, ulkenın Çm Halk Cumhunyetı ve Ortadoğuya yönelık otomobıl ıhracatında gerıleme kaydedıhrken, ABD'ye yönelık otomobıl ıhracatında ıse yalnızca yüzde 0.1 artış oldu. SERMAYE PtYASASINDAN Dünya borsahınnda geçen hafta Yabancı dılde oğretım yapan bır liseden mezunsanız, İngilizceyi rahat konuşup yazabıliyorsanız, Ileri teknolojının buro araç ve gereçlerini yetkmhkle kullanabılıyorsanız, Genç, dınamık, çevrenızle uyumluysanız ve yuksek tempoyla çalışabiliyorsanız, \EW YORK BORSASl'nda endeksler pazarıesı gunu gösterdıklerı duşuşun ardından hızlı bır yukselış gösterdu Pazartesı gunu 16 03 puanlık duşuşle 1871 77 puana gerıleyen Dow Jones endustnyel ortalaması salı gunu 1904 25 puana fırladı Çarşamba gunu de bır ara 191128 puanla 2 temmuzdakı 1909 03 puanlık rekoru da aşan endeks, perşembe gunu 190017 puana kadar gerüedı Yukselışte taşımacılık \e petrol şırketı hısselerı başı çektı. Norveç'm OPEC'le ışbırlığıne yanaştığı yolundakı haberler petrol şırketı hısselennın, bazı soylentıler de taşımacılık şırketlen hısselennın değer kazanmasına yol açtı Yılın ıkıncı çeyreğmde Temel Göstergeler Endeksı'nde yuzde l l'lık bır sıçrama olduğunun açıktanması borsada bır hareket \aratmadı LONDRA BORSASI, pazartesı gununu talıl nedenıyle kapalı geçırdtkten sonra hızlı bır urmanışa geçtu Öncekı haftayı 16071 puanla kapatan Fmancıal Tımes100 endeksı, sureklı bır tırmanışla 16361 puana kadar yükseldı Endesklerdekı tırmamfta petrol şırketı hısselennın yukselışı önemlı bır rol oynadı Ancak Bntısh Petroleum'un yılın ıkıncı çeyreğıne aıt rakamlanmn beklenenm altmda olması, bu etkıyı bıraz hafiflettı TOKYO BORSASVnda endeksler, haftamn ılk 2 gunu gösterdtğı tırmamştan sonra, hukumetın hısse senettermden elde edılen kazançlara vergı getırme planı ve faızlerde ortaklaşa ındınm yapılacağı yönundekı beklentılerın sonuç vermemesı uzerıne duşmeye başladı Salı gunu 1864083 puana kadar yukselen Nıkkeı Dow endeksı daha sonra 183 70 puan a gerıledı Borsa canlı günler yaşıyor Geçen hafta içinde hisse senedi birinci pazarında ınençıkan Jlyatlar, borsaya canlıhk kazandırırken, hafta içinde oluşan seanslar sırasında borsa yonetimi He uyeler arasında çıkan tartışmalar da hisse senedi pazarına ayrı bir değışiklik getirdi. Ağustos ayının ıkıncı haftasından sonra başlayan ve bazı borsa uz manları tarafından dahı beklenmedık bır gelışme seklınde yorumlanan hısse senedi pazarlanndakı fiyat ar tışları geçen hafta ıçınde hızını yı tırmesıne rağmen canlılığını yıtır medı Hısse fıyatlannda hızlı çıkışlann durduğunun gözlendığı ancak bunun yenne seanslar sırasında bazı ılgınç olaylann meydana gelmesı borsanın aktı\ıtes.nın daha da yuk selmesıne yol açtı Geçen hafta ıçınde uye temsılcılerı ve bazı profesyo nellerle yaptığımız göruşmelerde, ortaya çıkan olaylann yorumlannın yapılmasından çok yanıtlamaktan kaçındıkları sorulan seslı olarak bırbırlerıne sordukları gözlenıyor du Üyelerın kendı aralannda sor duklan bırıncı ve temel sonı "Borsada 'fıktıf ışlen ytpılıjor mu?"ydu Bu sorunun yanıtı çar şamba gunü seansında Borsa Ba şeksperı Kaya Ttkalp tarafından verıldı Başeksper Tekalp, borsada fiktıf işlem >apıldığına karşı ınan a olmadığını savundu öte yandan, aynı soruyu borsa yönetım kurulu uyesı komısyoncu tbrahim Erkman daha değışık bır şekılde vanıtladı Erkman. borsada fıktıf ışlemın ol ması ıçın tek bır uyenın mal ve pa ra mubadelesı vapmadan, bır veya bırkaç kâğıdın fiyatının kasıtlı ola rak alçaltıhp yukseltılmesı olduğu nu belırtırken "Oysa bızım borsada boyle bır ışlemı yapmak mumkun değüdır" seklınde konuştu Ote yandan, yukarda da behrtıldığı gıbı hafta ortasında çıkan tartışma lann kulıslerde daha değışık bır bı çımde yansımaları kapanış gunune değın surdu Kulıslerde yanıtı aranan ve ılkıyle bağlantısı olan ıkıncı soru ıse borsada yapılması gereken ya da yapılan, "spekülasyon mu, yoksa fiktıf ışlem mıdır"'" şeklm devdı Bu sorunun yanıtı ıse borsa ıçınden geldı "Borsa zaten spekalasvonun vapılması gereken yerdır" denılıyordu o vanıtta Bu yanıtı veren kışı sözlerını surdurürken "Ancak, gornldugu gıbı fiyatlann serbest olarak ınıp çıkması mndahalecı sıstemın getırdığı koşullardan oturu spekulasyonnn adı maalesef 'fıktıf ışlem' dıye yorurnlanmaja ba^andı" seklınde konuştu HAfTA SONUNDA OLUMLU GELtŞMELER Bu arada, cuma gunu kapamşta aldığımız bır habere göre, perşembe gunu yapılan Borsa Yönetım Ku rulu toplantısında alınan karar ge reğı, "Bundan bovle eksperler soylentıye >ol açacak bazı ışlemlenn gectığı durumlarda fiyatın tescd edılmemesı hakkını. jonelmelıgin 40 vı 41 maddesı uy^nnca kendilcn kull»n»ma>acaki»r Ba hak yönetnclık geregı yıne yöaetlaı kw»IUDUII tasamıfoMU katacak. Aacak, eksperler botsadmki ka^ka âmyuddm taUMc o ' Nıtekım, cuma gunu seanslar başlamadan önce borsa yonetımı, yönetım kurulunun aldığı bu kann yapılan gızh bır oturumda aracı kurum üye temsılalenne açıUadıgı ötrenıkt öte yandan, hatırlanacagı üzere hafta ıçınde debeurttıgımızgıbıba a BBsdenn eskılennın fiyatının ye nflennuı rıyatlannın altmda kalma a, soz konusu mallarda pazann tı kanmasına yol açıyor Bu kâğıtlar dan bın olan Izocam hısselerı ıse bugun kupon keseceğı ıçın fıyat uyuşmazlığı ortadan kalkmış olacak HAZIRLAYAN YENER KAYA 'A General MotorsSuzuki ortaklığı Ekonomi Scnnsi ABD'lı General Motors ve Japon Suzukı firmalan, Kanada'da ortaklaşa motor fabnkası kuracak 500 mılyon Kanada Dolan tutannda olması planlanan fabrıkada hafıf ve ağır araç motor lan üretüecek Yıne ıkı firma arasın da görüşme aşamasında olan bır başka projeye göre ABD otomotıv endüstnsımn kalbı sayılan Detroıt'te oruk otomobıl fabnkası kunılacak Cretıme 1991 yılında geçmesı planlanan otomobıl fabnkasında yılda 120 bın adet bınck otomobıl, 80 bın adet de cıp üretılecek Uluslararası Sekreterlik ıçın başvunın Uluslararası aılesme katılın Yuksek performansa yuksek ucret ılkesıyle çağdaş yonetımın en önemlı ışlevlennden bınnı ustlenın Ikı fotoğrafınızı, aynnUİı ozgeçmışımzı, adresınızı varsa telefon numaranızı ıçeren ve aşağıdakı ıllerden* hangısınde çalışmak ıstedığınızı belırten mektubunuzu en geç 12 Eylul 1986 tanhıne kadar DB4O EndeksVnde normale dönüş İkı haftadan berı başdöndürucü hula gelışımını sUrdüren DB40 Hısse Senedi Fıyat Endeksı, hafta DB40 nın kapanışına doğru fiyatlann bıHİ8SO 86O6İİİ raz olsun genleme göstermesınden fiyat endelcsi dolayı, bu aylarda olması gereken haftahk doğal gelışımını gösterdı öncekı g«lişim haftayı rekor denılecek bır düzey de 9 66 puanlık bır sıçramayla tablosu 234 85'te kapatan DB40 Endeksı, geçen hafta ıçınde 3 16 puanlık bır yükselme ıle 238 01'de kapandı Agustos ayının ıkı ve üçüncu haf talarında meydana gelen rekor sıç ramalann pıyasa geleneklennın üzennde olduğunu vurgulayan borsa gözlemcılen, esas olarak bu mevsımde hısse senetlennde normal bır artış beklendıfeını, ancak normal gelışımın üzennde olan sıçramalann pıyasada uzun süre devam edeme yecegını savundular Nıtekım, geçen haftamn ortalanna degın süper gelışımını sürdüren hısse fıyaüvı. Ozdhkle perşembe ve cuma kapanış gunu seanslannm bazılannd» ytkade ICTME lımıtlenn zorlanarak alçalma göstermesı, borsa uzmanlannın fözkoılerınde yanılmadıklarını gösterdı Bu arada, borsada şu «nda hme fiyttlannın gen tepmeye devam edıp etmeyeceğı hakkında kımsenın yoram yapmadığı da ayrı bır gözlemımız oldu Yatınmcılann bu haftayı lyı utemelennı salık verırız AETden Afrika ve Karayip ülkelerine yardım BRUKSEL (ANKA) Avrupa Ekonomık Topluluğu, Afnka kıtasındakı ülkelerle, Karayip ulkelenne 128 mılyon dolan aşan mıktarda "kalkınma yardımı" yapıyor AET komısyon yetkılılen, yardım yapılırken, kalkınma projelennın gözden geçınlmesı sonucu bır karara varıldığını belırttıler Projelerın önem ve öncehk sırasına konulduğu, buna göre az gelışmış 15 ulkenın yardımdan yararlanacağı kaydedıldı ULUSLARARASI ENDUSTRI VE TICARET BANKASI A Ş Personel Mudurlüğu Buyukdere Caddesı 108, Esentepe, 80496 Istanbul adresıne yollayınız Uluslararası'nda başvurular gızlı tutulur INTERBANK ^ U10JS1ARARASI 1 NDUSITİİ VI I KJVR1 1 BANKASI A*> ULUSLARARASI • Istanbul Bursa Adana, Izmıt