Katalog

CUMHURIYET/İO f HABERLER ıyoo Özal: Yunanistanh dostluk önerimiz bugün de geçerti Le Figaro'ya demeç 'İşbirligini arttıralıırf (Baştarafı 1. Sayfada) tinin özel affı "Evren'e yapdan bir jest" olarak değerlendirildi. Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Macaristan Başkanhk Konseyi Başkanı Pallosonczi tarafından onuruna verilen akşam yemeğinde yaptığı konuşmada, özeüikle Balkanlar'daki siyasal gelişmeler üzerinde durdu. Sos>alist ülkelerie Uişkilere Türkiye'nin önem verdiğini belirten Evren, Türkiye ile Macaristan arasında "hiçbir pürüz ve soronun" olmadığını vurguladığı konuşmasında, "Bulgaristan'ın da hiç kimseye yarar getirmeyecek davranışlanndun vazgeçeceğiııi umut ennek istiyoruz" şeklinde konuştu. Evren, konuşmasında geniş bir şekilde yer verdiği Balkanlar'daki gelişmeler ile ilgili olarak özetle şunlan söyledi: "Bu bölge tarihte zaman zaman barut fıçısı haline dönüşmüş ve yarattıgı tehdit ve lehlikeler. bölgenia hudutlannın çok olesine taşnuşnr. Vine Balkanlar, zaman zaman dünyaoın diger yörelerine ömek teşkil edecek banş, istikrar ve bşbirliginc sahne olan dönemler yaşamıştır. Türkiye, farklı siyasi. sosyal ve ekonomik sistemkri benimsemiş ülkeierden oluşan Balkanlar'ın yine banş, dostluk ve işbirUgi bölgesi haline gelmesini içtenlikle dilemekte ve bu yolda kendisine düşeni yapmaya bazır bulunmaktadır. Bunun için gerekli ortamın, bolge ttlkderi arasındaki bazı ikili sorun ve göriış aynlıklannın banşçı yollardan ve müzakereler yoluyla giderilmesi surttiyle yaratılabUecegine inanmaktayız. Konuya Türkiye açısından baktıgımızda ortaya çıkan tabloyu şu şekilde ozedeyebiUriz: Türkiye, bölge iilkelerinden Romanya, Yugoslavya ve Arnavutluk ile karşılıklı yararlar saglayan gayet memnuniyel verici ilişkiler idame ettirmektedir. Bu ilişkilerimizi gölgeleyen hiçbir sorun yoktur. Buna karşılık, Yunanistan ile bazı sonınlanmız mevcuttur. Esaanda yeryuründe komşu ülkelerin birçogu arasında birtakım sonınltr bulunması muvacenesinde, Türkiye ile Yunanistan arasındaki bu durum, gönılmemiş bir olay olmadıgı gibi, bunun yadırganacak bir tarafı da yoktur. Asü yadırganacak husus, Yunanistan'da halen işbaştnda bulunan yönetimin, bu soruolanı çözüm yollan aranması için bizimle muzakerelere yanasmamasıdır. Yunanistan'ın. içinedıiştugıi veya düşmüş gozukmekte yarar gördügü birtakım saplantılar ve vehimlerden kendisini kurtararak, bizimle bu sorunlan müzakere edece| i zamanın ergeç geleceği inananı muhafaza ediyoruz." Cumhurbaşkanı Kenan Evren, "Asıriar boyu birbirieri ile yan yana ve iç içe yaşamış milletlerin bugün birbirlerinin ulkesinde yaşayan ulusal azınlıklann, ülkelerin kültür zenginliklerini artıran bir faktör ve komşulararası ilişkilerin gelişmesine de katkıda bulunan bir unsur olarak kabul edilmeleri geregine inanıyoruz" diyerek konuşmasını şöyle tamamladı: "Aynı inanao özellikle Balkanlar'daki tüm ulketer tarafından paylaşılacagını ve bugün uluslararası hukuka olduğu kadar temel insan hak ve hurriyetlerine de ters duşen bir tutum içinde bulunan Bulgaristan'ın hiç kimseye yarar getinneyecek bu davranışlanndan en kısa zamanda vazgeçeceğini ümit etmek istiyornz. ülkeierin de karşılıklı say gı ve yarar temdinde basanlı bir işbiriiği yapabilecekierinin giizel bir ömegidir" dedi. EVREN'İN TEMASLARI Cumhurbaşkanı Evren, dün sabah ilk olarak Budapeşte'deki Türk şehitliğine bir çelenk koydu. Budapeşte'deki genel mezarlığın biraz ilerisinde ama aynı bölgede yer alan Türk şehitliği, Birinci Dünya Savaşı sırasında Galiçya'da ölen Türk erlerinden ve subaylanndan oluşuyor. Yaklaşık 200 kadar er ve subaym mezarımn bulunduğu şehitlik mezarlarının üzerindeki taşlara bakıldığında ölenlerin hemen hemen tamamının 2022 yaşlannda olduğu gözleniyor. Baba isimleriyle kendi Uimlerinin yazılı olduğu mezar taşlarında zaman zaman "meçhul asker" ibaresine de rastlamyor. Yine ölenler arasında bazılannın Balkanlardaki Türk azmlıkların çocuklan olduğu görülüyor. Mezarhkta aynca Macarlann gömülü olduğu yerlerde bazen genel olarak bilindiği gibi "tek tek mezarhklar" olduğu gibi, bazen de kullerinin yakılmasım isteyenlerden oluşan "toplu mezanıır" görülüyor. nmsal ve enerji alanlannda imzalamış oldugumuz anlaşmalar, gelişmekte olan ilişkilerin birer örnegidir" biçiminde konuştu. Kadar, konuşmasında silahsızlanma konusuna önemü bir agırlık tanıyarak konunun bundan iki hafta önce Budapeşte'de toplanan Varşova zırvesinde ele alındığım belirterek bu zirveye götürdükleri önerileri anlattı ve "Silahlanma faaliyetlerine dnr demek gerekiyor" dedi. Türkiye'nin Yunanistan'la ve Bulgaristan'la olan sorunlannda önceki gün Macar Devlet Başkanuun kullandığı deyimi kullanarak "Biz bu meselelerle dognıdan ilgili değiliz. bunlar bizi dof nıdan UgUendirmiyor, ama sizin bu «lypdıılıi sorunlarmızu iyi komşuluk ilişkileri çerçevesinde çözulmesi gercktigi inancındayız" biçiminde konuştu. Cumhurbaşkanı Evren ise görüşmede önceki gün olduğu gibi dün de bu kez MSIP Genel Sekreterine Türkiye'nin Yunanistan, Bulgaristan ve Kıbns sorunlarını yeniden uzun uzun anlattı. Bu konudaki rahatsızlıklan dile getirvrken, "Yunanistan'ın Türkiye'nin diyalog çabalanna n da heyetler halinde bir araya geldi, normal mületvekiUeri dışında aynca Katolik olmak üzere 8 papazın da milletvekili olarak görev yaptığı Macar parlamento binasında heyetlerin bir araya gelmesi sırasında önce Dışişleri Bakanı Vahit Halefoglu söz alarak özellikle ekonomik uişkilere ağırhk verdi. Halefoğlu, "Biz Ortadogn iilkelerinde önemü ölçüde aktif bir poUtika izüyomz. Dolayısıyla bu ulkderde ortak yaürun yapma oUnaldarmı göriiyoruz. Getin, s zinie birlikte ortak teknoloji ile Ortadogu iilkelerinde ortak yatınmlara gidetim" önerisini getirdi. Sovyetler Birliği ile Türkiye'nin ilişkilerinde ciddi gelişmelerin variığına dikkat çeken Halefoğlu buna örnek olarak "Türkiye ile Sovyeder araanda imzalanan dogal gaz projesini" örnek gösterdi. Aynca, Suriye Dışişleri Bakanımn Ankara'ya yaptığı gezi hakkında bilgi verdi. Halefoğlu'nun göruşlerine Macar Dışişleri Bakanı Varkonyi uzun bir konuşmayla yanıt verdi. Macar Dışişleri Bakanı yeniden sUahsızlanma konusuna Macaristan'ın verdiği önemi vurguladı. "NükleeT silablar yerine konvansiyonel slahbua gidlmesini ve bunlarda da indirime gitmek için uluslararası poütikada şu sıralarda önemli bir fırsat dofıanş olduguna" dikkat çekti. Macar Dışişleri Bakanı nükleer sUahlardan söz ederken Uginç bir gözlemini dile getirdi ve Sovyetler'deki son Çemobil nükleer santraunda çıkan ve buradan Orta Avrupa'ya yafılan radyasyon tehlikesine işaret ederek, "Bir nükleer savaşla karşılaştınldığı zaman, hakkında bu kadar gurültü kopan Çernobil kazası olsa olsa bir tabanca patlamasından ibaret kalır" dedi. Varkonyi, silahsızlanmaya dönük bir başka gözlemini aktanrken de şunlan söyledi: "Silahsızlanma çabalanndan zaman zaman Batıda söz edildiğinde garip bir şeyle karşılaşıyonız. Batüı kaynaklara göre, iki blok arasında silahlanma yanşı devam ederse, Dogu bloku ekonomik oiarak çokermkş. BaU kaynaklan silahlanmayi ozendirmek için sosyalist bloktaki mablemel ekonomik çökuntüyü gerekçe olarak öne suniyor. Oysa bu tamamen yanlıştır. Batı işte asıl bu noktada yanılıyor. Çünkü sosyalist blok silahlanma nedeniyle yapılan yanş sonucunda ekonomik olarak çökmez. Bu mumkun degil". Macar Dışişleri Bakanı Ortadoğu'dan söz ederken de yine bir başka gözlemini dile getirerek, "Gdrüyoruz ki. tranIrak savaşından petrol şirkelleri pek rahatsız göriinmayor. Demek bu savaş onlann da işine yanyor. Aynca Arap dunyasında işler öylesine kanşmış gorünuyor ki, Arap ülkeleri arasında kimin kimi destektatigini anlamak mumkun obnuyor" dedi. Kıbns konusuna değinirken de Macaristan Dışişleri Bakanı, "Biı Birieşmiş Milletler Genel Sekreterinin çabalannı, ama aynı zamanda Sovyet önerilerini de destekliyoruz. Aynca, sorunun toplumlararası görüşmelerde çözulebilecegine inanıyonız" görüşünu savundu. Heyetler halindeki göruşmede kültürel Uişkilere de yer veren Varkonyi, şu Uginç açıklamayı yaptı: "Bu yü Buda'mn(Budapeşte'nin Buda'sı) 303. torenleri var. Bu törenleri Buda'nın Türklerden kurtanlması olarak aniamayın lütfen. Bu bayram degil, bir anmadır. Aynca bu nedenle duzenlenmekte olan seminerlere Türk taribçikrinin de kattlacaklanm memnuniyetle ogrendik". Dün öğleden sonra Macaristan Parlamento Başkanıyla da görüşen Evren, akşam Macar Devlet Başkanınırt onuruna verdiği yemeğe katıldı. Bu sabah Tuna Nehri üzerinde motorla özel bir gezi yapacak olan Evren, ve Türk heyeti öğleden sonra Türkiye'ye dönecek. Evren Budapeşte'den doğru lzmir'e inecek ve uç gün süreyle Ege Bölgesi 'nde başlayacak askeri tatbikatı izleyecek. PARİŞ (a.a.) Başbakan Turgat Özal, Fransa'da yayımlanan "Le Figaro" gazetesine verdiği demeçte, geçen yü Yunanistan'a yapmış olduğu "dostluk, iyi komşuluk ve işbiriiği anlaşması" önerisinın hâlâ geçerli olduğunu belirtti. Demecinde Papandreu'nun diyalogdan kaçmasınm, izlediği politikanın gticüne güvenmediğini gösterdiğine dikkati çeken Başbakan özal şöyle dedi: "Yunan Başbakanından, Türkiyc'ııiıı, ülkesiyle daha dostane Uişkjler kurma konusundaki arzusunun samimi olduğunu göstennesine fırsal venneani istiyorum. Papandreu, bizim sab* nmmn suıınııı zorlamamalıdır." ; Türkiye'nin 2000 yılında 70 • milyon nüfusa sahip, 150 milyar kilovatsaat enerji üretcn, tamamıyla sanayileşmiş bir ülke olacağmı kaydeden Başbakan Özal, böylece Türkiye'nin Avrupa ' topluluğuna daha iyi uyum sağlayacağına işaret etti. Başbakan özal, Yunanistan'. m da Türkiye'nin yaptığı gibi vizeyi kaldırmasının, iki ülke halkının kaynaşması açısından yatrarlı olacağıru vurguladı. Başbakan özal, "Le Figaro" gazetesine verdiği demeçte şöyle dedi: "Ancak son 15 ay içinde Yunan hükümetinin bize karşı acıkça hasmane bir poHtika iziedigini göriiyoruz. Bu tutum, sadece Türkiye'nin AET üyeligine karşı çıkmakla kalnuyor, Limni'nin silahlandınlmasına kadar gidiyor. Bir de Kıbns meselesi var. Kıbnslı TUrkler, BM Genel Sekreteri'nin önerilerini kabul ederken Rumlar reddetti. Atina hiikümeti, Rumlan, bunalıma çözüm getirecek teklifleri reddet: meye zorluyor. Türkiye,3 Nisan 1985'te Yunanistan'a bir dostluk, iyi komşuluk ve işbiriiği anlaşması imzalamayı önennişti. Aynı zaraanda sınırlann ihlal edilmezligi prensibini de içeren bu önerimiz hâlâ geçerlidir." Bostonkmtinde OVnUtl J±KUU lUpUg yukelçid Semih Akbü, dün Şişti Camii'nde küınan öğle namazmdan sonra devlet töreniyle Zincirükuyu Mezarhğı'nda toprağa verüdL Kalp krizi sonucu ölen BüyükdçiSemih AkbVin cenazesinde eşi Fatma Akbü, oght îttum Akbü, öteki akrabalan, yakuüan ve çaîışma arkadaşlannm yanı sıra Adalet Bakanı Necat Bdem, MUU Savunma Bakanı Zeki Yavuztürk, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Üruğ, Kara Kuvvetlert Komutan Yanümast Orgeneral Cemü Çuha, L Ordu Komutanı Orgeneral Recep Ergun, Harp Akademtteri Komutanı Orgeneral Doğan Güreş, htanbul Valisi Nevzat Ayaz, tstanbul Anakent Belediye Başkanı Bedrettin Dalan üe Vehbi Koç, Sakıp Sabana başta olmak üzere çok sayıda işadamı ve dışifleri temsücüeri hazır bulundular. Tören sırasında Vehbi Koç 'un ağladığı göruldü. t e s i ^ ölen Türkiye'nin MadridBü &&" Rumların yeııi taktiği Başbakan Turgut özal'ın KKTC gezisi öncesinde, Rum yönetimi sözcüsü yaptığı açıklamada, Kıbns sorununun çözümünde Sovyet önerisini benimsediklerini ortaya koyarken "Eğer ikili görüşme söz konusu olursa, o zaman özal, Yunanistan Başbakanı'na değil, Kıbns hükümetine (Rum yönetimi) yönelmelidir" dedi. İZZET RIZA YALIN LEFXOŞE Kıbns'ın Rum bölgesinde Başbakan Turgut Özal'ın KKTC zi>areti ile SHP ve DSP'nin Sosyalist Enternasyonal'in damşman üyeliğine kabul edilmelerine tepkiler sürüyor. Rum EDEK Partisi Genel Sekreten Hacıdimitriu, "Türkiye'den damşman üyelife kabul edilen SHP ile DSP'nin daimi üyeliğe Sosyalist Enternasyonai'in Kıbns'la ilgili kararlannın benimsenmesinden sonra alınması gerekir" dedi. Rum yönetimi sözcüsü de Özal'ın Kıbns'a yapacağı ziyareti, "Türkiye'nin Kıbnsla ilgili gerçek kötü niyetlerini kanıtlayan yeni bir tahrik" olarak niteledi. Kıbns Rum yönetimi sözcüsü, özal'ın ziyaretiyle ilgili olarak yönetimin görüşlerini açıklarken Kıbns sorununun uluslararası bir sorun olduğunu ve BM çerçevesi içinde ele alınması gerektiğini söyledi. Bu konuşmasıyla Sovyetler Birliği'nin Kıbns siyasetinin Rum tarafınca açık bir biçimde benimsendiğini kanıtlayan sözcü, "Kıbns, uluslararası bir soruntaalinegelmiştir, bu nedenle de BM çerçevesinde telakki edilmelidir. Eger ikili bir görüşme söz konusu olursa o zaman Özal Yunanistan Başbakanı'na degil, Kıbns hükümetine (Rum yönetimi) yönelmelidir" dedi. Sözcünün konuşmasını değerlendiren Alithia gazetesi de bunun "Kipriyanu'nun Özal'a göriişme cagnsı" olduğunu öne sürdü. Rum sözcü daha sonra özal 1 ın ziyaretinin uluslararası hukukun ilkelerine aykın ve "Türkiye'nin Kıbnsia ilgili gerçek kötü niyetlerini kanıtlayan yeni bir tabrik" olduğunu ileri sürdü. EROGLU'NUN DEĞERLENDtRMESt öte yandan KKTC Başbakanı Derviş Eroglu da KKTC basınında Özal'ın ziyaretiyle birlikte gündeme geleceği yolunda yer alan sert eleştiri nitelikli yazılara dikkat çekerek, "Ban çevreler serbest bölgeyi yanlış yorumlamaktadır. Bizim ve Özal'ın dıişündüğü serbest bölgeyle, basında yayılmaya çalışan serbest bölge tümuyle farklı şeylerdir" dedi. Eroğlu aynca Özal'ın ziyareti ile tanınma konusunun gündeme geleceğini sanmadığuıı da kaydetti. Eroğlu daha sonra, özal'ın ziyaretiyle para basüması konusunun gündeme gelip gelmeyeceği yolundaki bir soruya şu yanıtı verdi: "Bu, ileride düşünülmesi gereken bir konudur. Özal'la üzerinde durulacak ana konu, KKTC'nin ekonomik yönden kendi avakları üzerinde durabilmesi için Kuzey Kıbns tarafının düşündükleri Ûe Türkiye Cumhuriyeti'nin düşündüklerinin degerlendirilip tartısılmasıdır." Öte yandan Başbakan Turgut özal'ın 24 temmuz tarihleri arasında Kuzey Kıbns Türk Cum Yunanistan, savaşı AFFye taşıyor Ekonomi Servisi Ingiliz ekonomi gazetesi Financial Times, "Yunanistan, Türkiye 'savaşını' AET'ye taşıyor" başlığı altında bir haber yayımladı. Haberde, Yunanistan Başbakanı Papandreu'nun hafta sonunda Hollanda'nın Lahey kentinde yapüacak AET toplantısmda, 1980 yılında dondurulan TürkiyeAET ilişkilerinin normaie dönmesini engellemeye çalışacagı belirtildi. Financial Times'ın verdiği habere göre, Papandreu toplantıda Türkiye'de insan hakları konusunda bir gelişme kaydedilemediğini öne sürecek ve Kıbns sonınunu da gündeme getirecek. Papandreu, TürkAET ilişkilerini (Baştarafı 1. Sayfada) Lahey'de yeni bir girişimi "yersiz" görerek konuyu gündeme getirmemesi, "uzak olasılıklardan" birini oluşturuyor. Ancak, esas olasıhk olan "Papandreu girişiminin" gerçekleşmesi durumunda ise, Türkiye ilk kez, sekiz yıldan beri bir Ortak Pazar zirvesinde tartışılmış olacak. Bundan önce, Türkiye sorununun gündeme geldiği AET zirvesi 1978 yıhnda yapılmış ve bu toplantıda Ankara'nm içinde bulunduğu mali zorluklar ve ödeme dengesindeki açıklar ele alınmıştı. Lahey'de iki gün sürecek olan AET zirvesinin ana gündem maddesini ise, topluluk devletlerinin ırkçı Güney Afrika rejimine karşı yaptınm uygulayıp uygulamayacakları oluşturacak. Uzun bir süredir gündemde olan bu konuya ilişkin olarak şimdiye kadar bir anlaşma sağlanamamış ve nihayet sorunun en üst düzeyde Lahey'de karara bağlanması AET Dışişleri Bakanlan tarafından "uzlaşma formülü" olarak kabul edihnişti. Bu konudaki esas zorluk, Thatcher hükümetinin Pretoria'ya karşı fazla sert davranmak istememesinden kaynaklamyor. Ancak, Londra1 mn son iki gün içinde "göreceli olaıak" sertleşmesi "yaptınm umuüanmn" şansmı arttırmakta. Zirvede bir karar almabildiği takdirde, îngiltere Dışişleri Bakanı Sir Geoffrey Howe, AET adına Güne>r Afrika'ya gidecek ve "On ikilerin" ırkçı rejimden taleplerini dile getirecek. Lahey donık toplantısmda ele alınacak diğer belli başh konular arasında ise, AET iç pazarının pekiştirilmesi, Çernobil Nükleer Santralı'ndaki kazadan sonra nükleer santrallardaki önlem ve korunmalannın arttınlması ve ABDAvrupa ticaret anlaşmazhğı var. öte yandan AET Komisyonu Başkanı Jacques Delors, Laheydeki AET zirvesi öncesinde Brüksel'de bir basın brifingi düzenledi. a.a!ya göre Delors, brifingte "Yunanistan AET iilkesidir. Şikâyetleri zirvede dinlenecektir" dedi. Yunanh bir gazetecinin "La dışı olarak ortaya atacağı hemen hemen kesin. Atina'da Brüksel ve Lahey'e yansıyan haberlere göre, Yunanistan başbakanı 14 haziranda Atina'nın, ı ürkiyeAET Karraa AET başkentlerine göndermiş Prokolü'nü, "serbest dolaşım ve olduğu mektup doğrultusunda Yunan vatandaşlannın taşm bir girişimde bulunarak, Türkimazlan" konulannı öne sürerek ye konusuna ilişkin değişik temaimzalamaya yanaşmayacağı belan işleyecek. Bunlardan birinci• lirtilen haberde şöyle deniliyor: sini, Türkiye'nin, bizzat Başbakan Turgut Özal'ın ağzından Yu'•: "Atina, 1960'lann başında, nanistan'ı tehdit ettiği ve Eğe'de ', İstanbul'da yaşayan Yunan vagerginliği arttırmak için provo', tandaşlanmn mallanm satmalakatif manevralarda bulunduğu ; nna getirilen yasaguı kakünlma' sını talep edecek. Aynca, güven oluşturacak. Türkiye'de AET öl! lik gerekçesiyie, 1 araiıkta yüriir çülerinde bir demokrasinin olmadığım da öne sürecek olan ; lüğe girmesi beklenen Tiirk işçiPapandreu'nun Kıbns konusuna lerinin AET sınırian içinde ser'. best dolaşımmdan Yunanistan' da değineceği genel kanı. Başbakan Ozal'm KKTC'ye yapacağı ' m muaf tutulmasını isteyecek." ziyaretin topluluk devletleri tarafından kınanması gerektiğini is; Papandreu'nun sık sık yineletemesi beklenen Yunan başbakadiği "Türkler, smırtanmızı tehmnın, bütün bu gerekçelerden ' dit ediyor" sözünü, önümüzdeyola çıkarak, ülkesinin Türkiye' ki toplantıda da söylemesinin AET üişkilerinin nonnalleşmesibeklendiğini yazan Financial Tine karşı olduğunu bir kere daha mes, Yunanistan AET işlerinden ifade etmesi Ortak Pazar çevresorumlu Dışişleri Bakan Yarlerindeki genel beklenti. dımcısı Theodore Pangalos'un şu sözlerine de yer verdi: "KarBuna karşüık, gözlemciler, Pama protokol imzalandıguıda Yupandreu'nun girişimlerinin Lananistan'ın gündeme getireceği hey zirvesinde herhangi bir sobirçok sorun var, Tiirkiye'deki nuç vermeyeceği ve diğer ülke liinsan haklanmn durumu, Türkiderlerinin Yunanistan başbaka; ye'nin Kıbns politikası ve Türkl nıru dinlemekle yetinecekleri gö<ye'nin Yunanistan'a tavrı gibi." rüşünde birleşmekteler. Bu gözlemcilere göre, Andreas Papandreu'nun Türkiye konusunu resmi AET zirvesine getirme çabalannın Topluluk Komisyonu (Baştarafı 1. Sayfada) Başkanı Jacques Delors ve Donem Başkanlığını yürüten HolDennan'ın kendisinin kurula landa tarafmdan daha önce redgöndererek incelentnesini istediği kitaplannın küçüklere zararh et dedilmiş ohnası, Atina'mn yaklaşımının topluluk başkentleri ki yapacak nitelikte olduğu betarafından onaylanmadığının lirtildi. İnceleme sonunda Dr. göstergesini oluşturuyor. Bu yüzDerman'ın "Seks Zevki ve Masden, Lahe>' oturumlanndan Antürbasyon", "Kadmlann Cinsel kara'yı hedef alan bir kararın Sonınlan", "Erken Boşalma ve Tedavisi", "FrigideKadında çıkması hemen hemen imkânsız. Cinsel Soğukiuk", "Erkeklerin Öte yandan, uzak da olsa, Cinsel Sorunlan", "Cinsei Bagözlemcilerin üzerinde durduğu şansızhgın Nedenleri ve Çarele diğer bir ihtimal, Andreas Pari", "Cinsel Sonınlann Bilimsel pandreu'nun zirvede Türkiye koCevaplan" adlı kitaplannın, nusuna hiç değinmemesi. Tür"18 yaşından küçtiklerin manekiye konusundaki girişimlerinin viyatlan üzerinde muzır tesir genel bir onay almadığını, hatta yapacak" nitelikte olduğu kanıgöreceli bir tecride yol açtığını da sına varıldı. fark eden Yunan diplomasisinin, |7 kitap huriyeti'ne yapacağı ziyaret Ankara'dan resmen açıklandı. Dışişleri Bakanüğı'nm açıklaması şöyle: "Başbakan Turgut Özal, Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Rauf Denktaşın davetlisi olarak 24 Temmuz 1986 tarihlerinde KKTC'yi resmen ziyaret edecektir. Başbakan Özal'a bu ziyaretinde, Devlet Bakanı Abdullah Tenekeci ve ilgili bakanlık yetkililerinden oluşan bir heyet ile işadamlan refakat edecektir." RUMLAR PROTESTO tÇİN, KKTC'YE GEÇtŞt ENGELLEYECEK Kıbns Rumlan, Başbakan Turgut özal'ın KKTC'ye yapacağı resmi ziyaret süresince, Rum kesiminden Türk kesımine tüm geçişleri engelleyecekler. a.a. muhabirinin Lefkoşe'nin Rum kesiminden aldığı bilgiye göre, iki kesimi ayıran temas hattı üzerindeki tek geçiş noktası olan Ledra Palace barikatı Rum göstericiler tarafından kapatılacak. Kipriyanu yönetimi ile siyasal partilerin sokağa dökeceği binlerce Rum, Rum kesiminde Özal'ı protesto gösterilerine katılacak. Bu gösterikri, Ledra Palace önünde "yere oturma" eylemi izlevecek. Gösterüer süresince yabancı diplomatlarla Birleşmiş Milletler Barış Gücü mensuplannın Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti'ne geçişleri engellenecek. İki kesim arasındaki tüm temaslar da kopmuş olacak. Kıbns Rumlan KKTC'nin ilan edildiği günde de (15 Kasım 1983) Ledra Palace barikatıru kaSayın Başkan, patmış, yabana gazetecilerle dipBu ziyaretim sırasmda ekseianslan lomatlann kuzeye geçişlerini en ile yapugunız gayet yarariı göriişmegellemişlerdi. lerin UişkUerimizde yeni ve daha ileri bir merhalenin başlangıcını teşkil etmesini temenni ediyorum. Gerek ikili konular, gerek mubtelif uluslararası meseleler hakkında degerii göruşlerinizi oğrenmekten memnuniyet hey zirvesi öncesinde komisyoduydum. Başta ekseianslan olmak nun TürkiyeAET ilişkileri konu uzere Macaristan'ın dirayetli yönesundaki göriişüyle" ilgili sorusuticileri ile yapUğımız göniş teatilerinu cevaplandıran Delors, Yuna ne büyük önem atfediyorum. Aynca giizel ülkenizin başkenti ve Avrunistan'ın 12'ler camiasının bir üyesi olduğunu hatırlattı ve "Bü pa'nın en gözde şehirlerinden birisi tün üyelerin dilek ve şikâyetleri olan Budapeşte'yt yakından görüp tanımış olmaktan mutluyum." ni öteki ortaklanna açıkça ve çekinmeden iletebilmeleri gerekir. PALLOSONCZİ'NtN Oyunun kuralı budur" dedi. KONUŞMASI Kendisinin de kısa süre önce Pallosonczi de konuşmasında Atina'ya yapüğı ziyaret sırasında "Türk Macar ilişkilerinin gelismebu hususa parmak bastığım ha si, farkfa toplumsal duzenlerden olan tırlatan Delors, Yunanistan'a güvendiğini ve dinlenmesinde kendisinin de ısrarlı olduğunu ifade (Baştarafı 1. Sayfada) etti. Delors, "Konuyu kendi araleştiği takdirde, sosyalist önergemızda göriişeceğiz. L marım Yunanistan Başbakanı Papandreu, lerin kabul edilmesi Türkiye açısöylediklerinin dinlendigini göresından "ehveni şer" olacak. rek toplantıdan memnun aynlır" Oylamanın gerçekleşeceği varşeklinde konuştu. sayımı kabul edildiği takdirde bugün olabilecek diğer ihtimalAtina muhabirimiz Stelyo ler arasında ise şunlar var: MetBerberakis'e göre Papandreu nin hazırlayıcısı Jaak VandemeAET doruk toplantısına katılulebroucke'nin önergelerin kamak için "Türkiye ve Kıbns bulü durumunda raportörlükten dosyası" ile dün Lahey'e hareket istifa etmesi ve böylelikle de otoetti. matik olarak "Ermeni raporuBugün Hollanda'nın başken nun" Avrupa Parlamentosu'nun gündeminden şimdilik düştinde başlayacak AET doruğunmesi. Vandemeulebroucke, değida Avrupah liderlere Türkiye ile şiklik durumunda istifa edeceğiKıbns konulannı açacak olan ni bildirmiş bulunuyor. Fakat, Papandreu, Türkiye'nin AET ile Belçikah parlamenterin bunu ilişkilerinin canlandırüması için yapıp yapmayacağı kesinleşmiş bazı şartlar önerirken "AET ile değil. bağlantüı olarak Kıbns'ın 12 yılDiğer ve Türkiye için en müdır Türk birliklerince işgal kemmel olasıhk ise, raporun koedildiğini" de gündeme gemisyonda olduğu gibi reddediltirecek. mesi. Böyle bir durumda, tartışYunan gazeteleri Papandreu'ma uzun bir süre Avrupa organun AET doruk toplantısına nının gündemine gelmeyeceğinTürkiye'ye karşı iki kozu olduğu den, Ankara, AET organında yolundaki haberlerinin yanı sıra, "Ermeni badiresini" uzun bir Avrupa ülkelerinin, Papandreusüre için atlatmış olacak. yu "dikkatle dinleyeceklerini" En kötü olasıhk ise, oylamabelirtiyorlar. Gazeteler, aynca nın bugün gerçekleşmesi, sert deAET Heyet Başkanı Jacques De ğişiklik önergelerinin benimsenlors'un önceki gün Brüksel'de mesi ile rapor ve karar tasansıdüzenlenen basın toplantısmda nın nihai şekli almak için Ortak söyledi k lerini "Yunanistan'ın gö Pazar damşma organının genel rüşleri destekleniyor" şeklinde kurulu önüne gehnesi. Böyle bir değerlendirdiler. durumda rapor siyasi komisyonda onaylanmış olacağından, Türkiye'nin işi son derece güçtstanbul Emniyet leşetek ve büyilk bir olasıhkla Müdürlüğü'nden aldığım da, ilk kez uluslararası bir organ 854228 nolu pasaportumu 1915 olaylannı "soykınm" olakaybettim. Hükümsüzdür. rak niteleyen bir karan kabul etZEYNEL BOZYURT miş olacak. EVREN BUGÜN DÖNÜYOR Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Macaristan'daki temaslannı tamamladıktan sonra bugün yurda dönecek. Evren ziyaretinin ikinci gününde Macar Devlet Başkanı Pallosonczi'nin onuruna verdiği yemeğe katıldh Evren, kcnuşmasmda özeüikle Balkanlar'daki siyasal gelişmeler üzerinde durdu. Toplu mezarlarda örneğin büyük bir mezar taşının üzerinde 1520 kişinin külleri camdan ya da bakırdan yapılmış kaplarda duruyor, onlan ziyaret edenler bu kapların üzerine çiçek bırakıyor. Anıta çelenk koyduktan sonra bir telekomünikasyon fabrikasım ziyaret eden Cumhurbaşkanı Evren, günün siyasal iliskilerine geçti. MStP'in Genel Sekreteri ve aynı zamanda Macaristan'ın "güçlü adamı" Janos Kadar ile Macaristan parlamento binasında bir araya gelen Evren'e ve Macar tarafına her iki ülkenin dışişleri bakanlaııyla büyukelçileri eşlik etti. Sağlanan bilgilere göre, görüşmelerde ikili üişkiier, silahsızlanma ile TürkYunan, TürkBulgaristan ve Kıbns sorunlan ele alındı. ikJi ilişkilerin görüşulmesi suasında MSİP Genel Sekreteri Kadar, iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmekte olduğundan söz ederek "Ülkelerimiz arasında sistem farklüıklan bulunabilir. ancak aramızdaki sistem farknlığı ilişkilerin gelişmesine engel değildir. Nitekim dun ve bugün takarşdık vermedigini, Bulgaristan'ın ise Turklere çeşitli yontemlerte baskıda bulundugunu" behrtti. Silahsızlanma konusundaki görüşlerini açıklarken Evren, şu Uginç öneriyi getirdi: "Biz silahlanmaya hareanan paranın ekonomiye harcanmasından yanayız. Silahsızlanma çabalannı da sonuna kadar destekliyoruz. Ancak silahsızlanma çabalan bir yandan dengeli, bir yandan da denetlenebilir olmalıdır. Aynca zaman zaman silahlann karşıhklı indiriminden söz edilmektedir. Biz bunu da destekliyoruz. Fakat burada şunu söylüyoruz. lndirilen sflahlar bir başka yere laşınmamalı, dolayısıyla başka yerlerde yine silahlanma için kullanılmamalı. bunun yerine dognıdan imha edUmelidir." Göruşmede aynca kulturel Uişkilere de ağırlık verilmesinin yerinde olacağı vurgulandı. DIŞİŞLERİ BAKANLARI GÖRÜŞMESİ EvrenKadar görüşmesınden ayrı olarak iki ülkenin dışişleri bakanla BUDAPEŞTE'den YALÇ1N DOĞAN (Baştarafı 1. Sayfada) Macarisıan'da kişi başına düşen ulusal gelir, yılda iki bin dolar. Yıllıkfîyat artışı yüzde 8. Her geçen yıl nüfusu artmıyor, tersine azalıyor. Şu anda 11 milyon dolaylannda. thracatı 8 milyar dolan aşıyor. îthalatı 7.5 milyar dolaymda. Yani bir dış ticaret faziası var. Bununla birlikte dif borçlannm toplamı 11 milyar dolan buluyor. Bu nedenle de IMF üyesi olarak bu kez IMF'nin sürekli önerilerine ve istikrar programı uygulama isteklerine sahne oluyor. Okuma yazma bilmek biryana, ortalama bir Macar vatandaşı çocukluğu ile birlikte önce bir müzik aracı ile tanışıyor. Annesinden ve babasından sonra genellikle kemanla, piyanoyla tanışıyor. Tuna Nefıri, Budapeste'nin ortasından yukandan aşağıya doğru salımrken, bizi bir yeşilliğin arasından kente egemen tepedeki kaleye gotüren şoförümüzle sohbet ediyoruz. Araba kendisine ait. Ayda 5 binforint kazamyor. Üç kişilik bir aile. Karısı da çalışıyor. 60 metrekarelik evine ödediği kira 700forint. Bir dolar resmi kurda 45forint. Resmi kurun dıştnda ise doların fıyatı 60 forinte kadar çtkabıliyor. Dolar hesabına vurduğunuzda ayda 110 dolar, 77 bin lira kazamyor. Bunun yaklaşık, 1617 dolannı, 12 bin lirasmıev kirasma ödüyor. Yani aylık kazancının yaklaşık 7'de biri ile kira sonınunu çözmüş oluyor. Ama buna karsılık bir ayakkabıyı yaklaşık 800100 forinte, birpantolonu 600700forinte, bir buzdolabını 67 bin forinte satın alabiliyor. Yanı Macarisıan'da kira, en ucuz mal niteliğinde. Diğer mal ve hizmetler aynı ucuziukta değil. Batı kültürii ile sosyalist kültürün bütünlestiği bir zincinn belli bir halkası içindeyız aslında. Polonya, Çekoslovakya ve Macaristan. Tuna Nehn'nın kıyısında lokantalar, oteller, kahveler çok sakin.. Altşveriş merkezleri Paris 'i ya da Londra'yı belli ölçulerde andınyor. Semtteki metro, istasyona geldiğinı bile, zil ve çan sesleri yerine, nefıs bir müzikle haber verıyor. Ortalama bir Macarın yaşamında müzik böylesine yaygın ve köklü bir yer tutuyor. Ancak yine de bizim Dışişleri Bakanlığı'nın bir başka değerlendırmesi var. Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan ve bizlere dağıtılan "Macaristan Dosyası"na bakıyorsunuz. Macaristan Sosyalist Işçi Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri Janos Kadar için verilen bilgide şu satırlar yer alıyor: '•Halen.MSlP'nin Merkez Komitesi Genel Sekreteri görevini yüruten Kadar, Macaristan 'ı yavaş yavaş iç düzen ve yasam düzeyi bakımlanndan Batıya en yakın sosyalist ülke haline getirmisür. Kadar, bu icraatı sayesinde bugun, bazı Batıh uzmanlara göre, gerçek bir seçimi dahi kazanabilecek bir şansa sahiptir". Bizim Dışişleri, siyasal açıdan bir yorum getinyor ve "... gerçek bir seçimi dahi kazanabilecek şansa sahiptir" diyor. Aslında sokaktaki Macar vatandaşı ile üstu kapalı da olsa siyasal konulara şöyle bir girerseniz, ortalama Macar vatandaşından asağıdaki gibi bir yanıt alabilirsiniz: "Siz Türksünüz, pek ahnmayın ama bundan 300 yıl önce Macaristan, Türklerin egemenliğinden kurtuldu. Yani bizdeki özgürUik mücadelesi 300 yıl öncesine dayanıyor. Daha sonra bu mücadelenin zaman zaman çok şiddetli ve sıcak noktalan oldu. Orneğin, 1956 yıhnda iste bu gördüğunüz caddelerde... Hani hatırlayacaksınız, Sovyet tanküvn... Şimdi halktaki bu rahathğa pek kanmaym. Çünkii Macaristan 'ın özgürlük mucadelesi henüz bitmedi". Macaristan'ın bu, görebildiğimiz dunyası. Cumhurbaşkanı Evren'in gezisine ilişkin iki gözlem aktarılabilir. llkı siyasal. Burada, "Kamplar belli. görüsler beiti". Siyasal açıdan Ankara, çok fazla beklentiye duşmemeli. Ama bu demek değil ki, uikeier arasında siyasal görüsler ve bunlardaki farklılıklar bırbirine aktanlmayacak. İkinci nokla, ekonomik Uişkilere dönük. Diğer sosyalist ülkeler gibi, Macarlar da ihracatın Türkiye'de "50 milyon dolarak ihracat miktannr aşan özel fîrmalar etiyle"yapılmasına dikkat çekiyorlar. Turkıye ile ihracatın 4 milyon dolar gibi çok duşuk miktarda kalmasını, Türkiye deki bu ihracat işleyişi ve sistemi ile açıklıyoriar. Ermeni "Haydar Salfik'ı protesto mektubunun kabulü üzüntü üe karşuandı" tsviçre Maslahatgüzan Dışişlerine çağrıldı ANKARA, (ANKA) Türkiye'nin Bern Büyükelçisi Milli Güvenlik Konseyi eski Genel Sekreteri Emekli Orgeneral Haydar Saltık'ın görevinden uzaklaştınlmasını sağlamak amacıyla Isviçre hükümetine sunulan 7 bin imzalı mektubun kabul edilmesi, Ankara'da üzüntü ile karşılandı. ANKA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Türk hükümetinin bu konudaki tepkisini iletmek üzere Isviçre Maslahatgüzan, Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı. Macarlar, resmi görüşmelerde bir Isviçre Maslahatgüzan ile yayandan kendi mensup olduklan sos pılan görüşme sırasında 7 bini yalist blokun ilkelerini savunurken, bir yandan da bu savunmayı aşkın imzayı taşıyan mektubun "Macarca" yapıyorlar. Yani, son Isviçre hükümetince kabul edilderece dikkatlı ve kendılerine Ozgü mesinden duyulan üzüntü dile bir üslupla "sosyalist blok içinde yer getirildi. aldıklannı, ama her geçen gün tibeANKA muhabirine bilgi veren ralleşme yolunda adım attıklannı" Dışişleri'nin bir yetkilisi, Haydar vurgulamaktan çekinmıyorlar. Bir Saltık'ın Bern Büyükelçiliğine anlamda, sosyalist blokun "liberal üyesi" oima niteliğine doğru uzanı atanmadan önce Isviçre hükümetinden"agreman" istendigini, yorlar. tayinin, ancak agremanın geidikNitekim, Dışişleri Bakanı Vahit Halefoğlu 'nun dünku resmi görüş ten sonra yapıldığını hatırlattı. meler sırasında başından geçen bir Aynı yetkili, Isviçre hükümetine anektod bu doğrultuya yeterı kadar verilen ve Saltık'ın görevinden açıklık geüriyor. Halefoğlu, göruş ayrılması istenen mektup Isviçmeler sırasında bir ara, Dışişleri Ba re'de bulunan Türk aleyhtarlan kanlığı 'mn memur sayısmdan, kon ve bölücülerden kaynaklanan bir' solos ve elçi sayısmdan soz ediyor ve girişim olarak nitelendirildi. "Biz bakanüğa memur bulmakta güçüik çekiyoruz ve bu güçlük nedeTrabzon'dan aldığım niyle özel sektörle yanşıyoruz" ehliyetimi SSK kartımı, dıyor. nüfus cüzdanımı Bu sözleri duyan çok üst düzeyde kaybettim. Hükümsüzdür. bir Macar yetkili, karşılığı hemen SEYFETTÎN patlatıyor: GEDİKOĞLU ' 'Biz henüz o seviyeye gebnedik' '•