Katalog

13 HAZİRAN 1986 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 SINEMA \TILL\ DORSAY HAYVANLAR ISMAIL GLLGEÇ O0°F OF Su TAVLB Kültür ve TUrizm Bakanı'na açık mekîup Sinemasız Türkiye nasıl çağdaş olıır? Sovyetler Birlığı'nde 150 bın, Parıs'te 500'e yakın smema salonu var. Oysa bızde yenı sinema salonlan yapüması şöyle dursun, var olaniar da bırer ıkışer elden gıdıyor. Sinemasız bır Türkiye, salonsuz bir toplum, smema ve tıyatro olmadan çağdaşlık savını nasıl sürdürebılecektir? Yorucu yolculuklardan yurda dönmek ner zaman umulanı vermıyor Oylesme ozlemle, umutla ulkenıze donuyor, ama ayağınızın tozuyla bırbırınden uzucu haberlerle karşılaşıyorsunuz Ust uste gelen Cannes ve Taşkent yolculuİdarımızdan sonra öyle oldu Edip Cansever gıbı dost bır ozanın olumunu, Tarlabaşı gıbı sevdığımız bır semtın tum dırenışlere karşın >ıkılmaya başlanmasını, "muzır" kavramının öylesıne yaygınlaştırılarak yıllarca once yayımlanmış değerh edebıyat yapıtlarına dek uzatılmasını uzuntuyle karşılamamak mumkun mu? Hep sevdığımız, benımsedığımız, hayatımızın parçası saydığımız kışılerın, semtlerın, kentlerın, ozgurluklerın ve hakların elden gıdışının uzuntusu bu Gıden, yok olan, yıkılan her şeyle bırlıkte kendı hayatımızdan da bır parçanın kopup gıttığının algılanması PİKNİK PİY4LE M4DR.4 ANNEM BABAM DAN O2&UZLU&U/UU SENÇE OE ONLAR DA SIRADA Ml? Istanbul'da Saray, Luks, Lale gibi sinema salonlan art arda kapandı. Bunlara Çemberlitaş'taki Ipek ve Şafak sinemalan da eklenirse hiç sasmamalı. doğruya sızı muhatap almak, sıze bır "açık mektup" vazmak ıs teğını duymuşumdur Bunu bu kez ertelemeden yerıne getırmek ıstıyorum Olayı gerçekten ılgınç, önemlı ve devletın mudahalesını gerektıren nıtelıkte gorduğum ıçın behnılmıştır Batıdan bır ornekse, 500'e vakın sinema salonuyla tum Turkıve'dekı sınema savısına erışen, hatta onu geçen Pans kentıdır Oysa bızde yenı, çağdaş, modern sınema saJonları vapılması şoyle dursun, var olaniar da bırer ıkışer elden gıtmektedır Bu gıdışın sonu nereye varacaktır'' En kaba bır kâr ılkesıne gore suruklenıp gıden kultur hayatımızda, yarın sinemasız kalan bır Turkıve'nın vebalini kım vuklenecektır 7 Turkıye'nın en guzel salonlarından bırı olan \n Sıneması'nı kapatmadı mı 0 Bunlara bır de orneğın îstanbul'da Sıte, Kent, şafak, îpek gıbı salon'arın sahıbı olan Danışşafaka da eklenirse. hıç şaşılmaz Bu gıdışle, Istanbul'da Emeklı Sandığı'nın sahıbı olduğu Bevoğlu Emek ve Ru ya sinemalan da sırada demektır HIZLI GAZETECI \FADET ŞE FAK2İT ulg.51ZIN N t BELKI BUTIkT ACACAKTIR Sinemadan pasaja Gıdenlerın arasında sinema salonlan da \ar Istanbul'da Sara> Sıneması gıbı tarıhsel ve anılanmızda onca verı olan bır sınemanın hemen ardından, Luks ve Lale gıbı 2 eskı tarıhsel salon da kapanmış ^nkara'nın en guzel salonlan arasında yer alan tam uç sınemanın bırden şu gunlerde kapanmak uzere olduğu soylenıyor Akun, Çağdaş Sahne \e Çankaya sınemaları bunlar Bunlardan ılk ıkısı, Emeklı Sandığı'nın malı Sandık, "kendileri için sinema ve tiyatrolann vasıflannı kaybettigini" söyluyormuş Akun Sınemasf nı sergı salonu, Çağdaş Sahne'yı ıse toplantı salonu yapacaklarmış Çankaya Sıneması ıse, kımbılır. cıcılı bıcılı dukkânlann sıralandığı bır pasaj olur çıkar' Savın Bakan Kultur ışlerımızın başında bulunuyorsunuz Kımı fırsatlarda çağdaş bır ta\ ır al dıruz, olgun, olumlu dav ranış orneklen verdınız Kultur sorunlarımuın bırçoğunda doğrudan Vebalini kim >üklenecek? Savın Bakan Sınemanın gunumuzde ne denlı onemlı bır sanat dalı, ne denlı onemlı bır kıtle ıletışım aracı olduğu tartışılmaz bır gerçektır Her turlu rejım, sıstem ve duzen, bu nedenle sınemayı kormor. desteklıvor Sınemayı desteklemenın kaçınılmaz yollarından bırı sinema salonlannı desteklemek, onları korumak. yenılerını açmaktır Bır kentı. bır ulkeyı bır ağ gıbı saran smema salonları, sınemanın, yalnız sınemanın mı, tıyatronun, konserlerın, turlu çeşıtlı toplan tılann vapılabıleceğı, ınsanların ortak kulturel etkınlıkler çevresınde bır araya gelebıleceğı gerçek kultur ocaklarıdır Benımle aynı zamanda Sovyetler Bırlığı1 nde bulunan TRT Genel Muduru Savın Tunca Toskay başkanlığındakı heyete Sovyetler Sinema Bakanlığı tarafından verılen brıfıngde, bu ulkede 150 bın (evet, yanh} okumadınız, yuz ellı bın) sinema salonu bulunduğu \anıt beklivoruz Pekı ama Turkıve'de sınema nasıl yaşayacaktır o zaman 0 Gevmışten kalan bu son salonlan da bıraz daha çok kâr felsefesıne kurban edıp kapatınca, sınema nereye gıdecektır 9 Orneğın, gıtgıde onemı artan ve bır buyuk sanat, kultur ve tanıtım olayına donuşmekte olan Istanbul Sınema Gunlerı, Ankara Sınema Şenlığı gıbı etkınlıkler nerede, hangı salonlarda yapılacaktır 9 Sinemasız bır Turkıye, salonsuz bır toplum, sınema ve tıyatro olmadan nasıl çağdaşlık savını sur durebılecektır"1 Savın Bakan Bu konuya el koymanızı ve şımdılık acılen, en azından devlet kurumlannın elındekı salonların kapanmasını ve başka amaçlı kullanımlara donuşturulmesını engellemenızı ıstıyoruz Bu konudakı duşuncelerınız, nıvetlerınız ve gırışımle rınız bu sutunlarda yıne acılen yanıt beklemektedır Daha acil önlenıler Ustelık bu ışte devlet ne yazık kı başı çekıvor Sınema tıyatro salonu polıtıkasının, bır kultur pohnkasının ay nlmaz parçası olarak gozden geçırılmesı, yenı salonlara rusum bağışıklığı gıbı vollarla destek olunması tarzındakı onenlerımız bıle artık yetersız Sımdı yok olup gıden salonlan, sınemacılık mesleğını ve bır kultur, sanat alanı olarak sıne mayı kurtarmak ıçın daha "acil" onlemler gerekıyor Beledıve rusumlarının tumuyle kaldırılması, sınema ışletmecılığının vergıden tumuyle bağışık tutulması vb. gıbı Ama bız bunları beklerken, bır de ne goruyoruz? Bır devlet kurumu olan Emeklı Sandığı. sınema salonlannı kapatıyor Yıne bır devlet kurumu olan TRT de avlar once Ankara'nın ve ÇIZGILIK K İUIL M4S4R4(I AGAÇ YAŞKE\ EGILIR KFMIL u>KHi\ Ankara'da sinema salonlan bir bir kapanıyor Başkentte sinemaya gitmek artık hayal Salonunu kapatmak zorunda kalan Çankaya Sineması'nın hemen ardından Stat Sıneması da kapısına kilit vurdu. Şimdi sırada yıne Emeklı Sandığı'nın kiracısı olan 11 yıllık Akun Sineması ve Çağdaş Sahne var. Ses Sineması'nın gelecek yıl pasaj olacağı soylentileri yaygın. GÜNSELİ ÖNAL Ankaralılara kalıteh film ızlettırme kaygısıyla bırçok filmı vızyona Turkıye^de ılk kez sokan sınemalar, salonlannı bırer bırer kapatmak zorunda kalıyor Istenılen yuksek kıra bedelının kârlarını aşması uzerıne, 800 koltuk kapasıtelı salonunu kapatmak zorunda kalan Çankaya Sineması'nın hemen ardından, Emeklı Sandığı'nın bınasında çalışmalarını surduren Stad Sıneması da, kendılerınden ıstenılen kıranın çok yuksek olması nedenıyle kapısına kılıt vurarak salonunu kapattı Şımdı sırada yıne Emeklı Sandığı'nın kiracısı olan 11 yıllık Akun Sıneması ıle Çağdaş Sahne var Tum kamu kuruluşlarının, kıralarını kendılerının saptamasına ızın veren yasanın çıkması uzerıne ıkı yıldır kıraları sureklı arttırılan her ıkı sınema da, kıra sozleşmelennın yenılenmemesı ve tahlıye kararı alınması nedenıyle salonlarını her an kapatmak durumunda, bekhyorlar Ses Sineması'nın ıse önumuzdekı yıl pasaj olacağı soylentileri dolaşıyor gulayan Etçıoğlu "Artık seks ve karate filmleri oynatan sinemalar ış yapmaya devam edecek. Biz hep i)i fılm getiriyorduk. Sonuçta pek kârımız olmuyordu, ama bunun zevkini >aşı>orduk" dıvor tılacak. Kanuna gore bizden istenen kirayı odemek zorundavız. Ama aynı kanun kurumun istediği kiranın mahkemenin belirlevecegi kiradan duşuk olması durumunda kurumun aldıgı fazla paranın ıleriki avlarda, hatta vıllarda kira bedelinden duşulmesıni ongoruvor. Bızim gucumuz vetip bu kirayı odesek iki vılda toplam 84 milyon lira kira odeyecektik. Ama mahkeme kiravı 500 bin lira olarak belirlerse kurum bıze 72 milyon lira borelu olacak. Bu parayı da taksit taksit kiraya sayacaklar. Oysa bu paranın yıliık faız geliri 36 milyon lira. Bu parayı verebilseydik, Emekli Sandığı paramızı ıki yıl işletecekti" bıçımınde konuşuvor kira sozleşmesi yenilenecegı zaman yuzde yetmiş zamla 3 mılyon 170 bin lira kıra istediler. Kabul etmedik. 1 haziranda sozleşme bitti. 11 yıldır sınemayı işletiyonız, kapanmaması için 2 mılyon lira kıra odemeyi onerdik. \ m a hâlâ yanıt vermediler" bıçımınde konuşuyor Istanbul'da yıne Emeklı Sandığı'nın bınasındakı Bevoğlu Emek Sıneması'nı kendılerının ışlettığını kaydeden Eratak şoyle devam edıvor TA1UHTE Bl'GÜN >fi \ıi4/ 13 Haziran ELEKTROMANYET/Ğ/N BASASI 1651 DE &UGUN, UMLU tSKOÇYALl FlZıKÇl JAMBS CLEKK MAXWBLL DO&PU PBNEYCI F/Z/G/M ILK fiıNDBM Bieı OLAN MAXWEL1, CAMB&&GE TESf 'A///V LABORPTVAieiNDA ZZAjDı TEORlSı OIAAJ MAHYETltC ALAM VE ELBICT&ĞtU /LtŞICISıNt ıSPATLiyACAKTie ELeZT&OMANYEriK UZeHlME ÇAUŞAti tLK g'UMADAMt OLAN MAKIA/6U, ELE&TKDMANY£TıK OALGAlARlfil ILETKEN MAODELEROBKJ YAYIUMI VE H/ZIMI tt4ceuVEc£Kne AYRlCA, SAW£M GE2E&EHIK1IU HALtALAHINI ARAŞTIR/1CAK I/B IUC REUKU FOTOĞ.EAF UZBR.INE ÇAUŞACAKO1 Bir onur sorunu "Bin 200 kişilik bu salonun kirası 631 bin lira, yine Emekli Sandığı'nın binasındak Ruya Sineması'nın kirası 550 bin lira. Bu kıralar mahkeme ve Yargıtayca onavlanmış. Daruşşafaka'nın Şişlı'dekı bına»ında Site Sıneması bın 250 kişilik salon için 800 bin lira kıra oduyor. \ma biz yine de 2 milyon lira kira odemeyı onerdik. Çunku sinemamızın kendisine bagladıgı belirli bir seyircı kıtlesı var. Bu kirayla hıçbır kârımız olmayacak ama biz Ankara'da sınemacılık hizmetini bir şeref. onur meselesi olarak goruvoruz artık. Çunku fılmlerimizi kendi şirketımız getirdiginden başka yerlerden buradakı zaranmızı kapatabilırız belkı. Bu nedenle bu kirayı odeyip slnemayı kapatmamak ıstiyoruz." kirayla başı dertte olan sınemalardan An Sıneması da TRT'nın cazıp tekhflerıne havır dıvemeyınce An Studyosu'na do nuşmuştu Metropol Kultur Sıtesı ıse, açılışından yalnızca bırkaç av sonra Çankava Beledıye sı ıle olan kuşat sorunu nedenıyıe beledıye tarafından kapatılmıştı Metropol Kultur Sıtesı'nın sahıbı Huseyın Tuze salonlannı tekrar açabılmek ıçın beledıyenın ısteklerı doğrultusunda, bınanın tadılat ışlerını venıden vapacak larını belırterek "Yenı sezonda Yletropol'u yeniden açınayı deneyecegız. Tabiı bdediye yeni bır engel çıkartmazsa" dıyor Kapatılan ya da kapanmak zo runda kalan sınema salonlan yalnızca sınema ızleyıcısını değıl tıvatro ızlevıcısını de etkılıyor Çalışmalannı geçtığımız sezon Çağdaş Sahne'de surduren Çan Tıyatrosu, Anadolu Sanat Çocuk Tıyatrosu, Çankaya Sıneması'nda oyunlannı sergıleyen Dunya Çocuk Ovunculan, Metropol Kultur Merkezı'nın salonlanndan yararlanan Zıraat Bankası Çocuk Tıyatrosu ve Mete Yıldızcı Çocuk Tıyatrosu önumuzdekı sezon kendılerıne yenı bır salon bulmak zorunda kalacaklar. Kıra sorunu Emeklı Sandığı'nın çıkan bır yasayı kotuye kullanarak sinemalan zor durumda bıraktığını belırten Etçıoğlu, kıralarının en son 5 mılyon lıraya çıkarıldığını belırterek şoyle konuşuyor. Sıra Akun'de Akun Sineması'nın muduru Kemal Eratak da Emeklı Sandı Sa§dat eJekJromanyetık bır afanrn Jajvvcj ç.ız.gt(er< göruluyor. 50 YIL ÖNCE CUMHLRİYET aui rokollesi bu çok i\i Bııgda\ pnasası ıçınde bulunduŞumuz hafta ıçınde geçen haftalann fıatlanna \e son tenezzule nazaran kuçuk bır vukselış goslermışıtr Bu ujkselış dahılı pnasa ve stok \uzı\eıtennden doğmuş alelade bır şe\ lelakkı edılmektedır Muhtelıf cıns ınallar uzerınde 30 para\a kadar fıal lerejuu olmuştur Pnasanın umumîvaznetı daha znade \ukselme\e değı! duşmeve meyval bulunınaktadır Memleketm her tarafında \enı mahsui ıdrak edıldıkçe 13 Haziran 1936 19361986 u\andırınaktadır. Istanbul ve \1armara ınınııkast \e garbî Anadoluda bazı \erlenn buğday rokoltesıde son vıllarda hıç gorutınemış derecede nıdır Ikıncı bır ±e\ınt,h hudtse de bır kısıın halkır, ekmesmı leşkı! eden mısırın bu sene voA ola<.ağımn çorulmestdır Istanbul ııcaret borsasmu gelen malumat bu seııe aerek buğda\ gerek hububat rokoltesınm nı olduğu merkezmdedır Ivılık \urdun her kısmında olduğu ıçın bır kısmmda gorulen Je\kalâdelığe mukabıl dığer kısııntardakı vokluklardan daha çok nıenınunnet Sinemadan düğun salonuna Ankaralıların kalıteh fılm ızleyebıleceklerı sınemaların sayıları bırer bırer azalırken uç sınemayı kapısına kılıt vurmak zorunda bırakan Emeklı Sandığı • Genel Mudurluğu ıse, bın koltuklu Çağdaş Sahne'vı Ankara Otelı'ne an bır toplantı salonu, Akun Sineması'nın salonunu yıne Ankara Otelı ıçın sergı salonu Stad Sineması'nın salonunu ıse Stad Otelı ıçın duğun salonuna çevırmenın hazırhklarını surduruyor. Bundan sonra Ankaralıların, kalıteh fılm ızleyebılmesının bır ruya olduğunu belırten Çağdaş Sahne'nın Muduru Reşit Etçıog\n Ankara'dakı sınemaların bu gun ıçınde bulunduğu durumun, hukumetın kulture ve sanata ne derece onem verdığını gosterdığını soyluyor Ankara'da kalan bırkaç sınemanın ıyı fılm getırmeye ne gucunun, ne de koltuk kapasıtesının yetmeyeceğını v urEMEKLİSASDlCrNINMAL1 Kapanmak uzere olan Ankara Akun Sineması, Emekli Sandığı 'nın malı. Emekli Sandığı, sinemaların kendileri içın vasıflannı kaybettığini soyluyor ve Akun Sıneması 'nı sergı salonu yapmayı duşunuyor. "Yasa çıktıgında Emeklı Sandığı kiramızı once 3 milyon liraya çıkardı. Oysa o zaman bilirkişinin belirledıgi kira 350 bin liraydı. Vasa, mahkemeye itirazetme hakkını tanıyordu, ama biz yasa çıkar çıkmaz başvurmamıza karşın ıki yıldır dava sonuçlanmadı. Bu arada kiramız 1985'in mayıs ayında 4 milyon liraya çıkartıldı. Bu yıl da 5 milyon lira ıstendı. Kıra tespıt mahkemesi bıtmedı ve biz bu kıraları odeyemedıgımızden hâlâ 1984 rayıcıne gore kira odemeyı surduruyoruz," Emeklı Sandığı nın kendılerın den ıstedıklerı kıra bedelının gerı,ckle ılışkısı olmayan hayal] bır kıra olduğunu one suren Etçıuğlu "Ha.vali.bir kirayı odeyemıyoruz dıve sinemamı/ kapağı'nın belırledığı kıra bedelını çok anormal olarak nıteleyerek. "Sınemayla bırılerinın ugraştıgı bellı. \ m a niyetlerinin ne olduğunu daha anlavamadık. Bızım stnemayı Ankara Oteli için sergı salonu olarak duzenleyeceklermış. Oysa otelın bin kişilik çok guzel bır salonu vardı. Bu salonu kumarhane, gazino yapıp sımdı de bizım sinemaya goz dıktıler" dıyor Eratak, Çağdaş Sahne'nın tutumunun tersıne Emeklı Sandığı'nın ıstedığı 3 mılyon lira tutarındakı kıra bedelını 1985 yılının hazıran ayına kadar odedıklerını belırterek "Daha sonra da mahkeme kararı ile kiramız 1 milyon 695 bin lira olarak beiirlendi. Bunu Vargıtay da onayladı. Ama bu yılın haziran ayında BASIC, COBOL, FORTRAN, PASCAL gibi BİLGİSAYAR dillehyle PROCRAMCILIK SANATI; BİLGİSAYARLI MUHASEBE ve/veya BİLGİSAYARLI DAKTİLOGRATİ!.. Çalışanlar ıçm bırer, ıkışer. IŞSIZ GENÇLER ıçın ıkışer uçer; en kısa surelerde. en kolay ve en ucuz ucret/er/e oğreten 1985 yılı sonuna kadar 41.892 IŞSIZ GENCI IŞ SAHİBI YAPAN; 14 Dunya rekoru kıran 23 Dünya Şampıyonunu yetiştiren AMPİYÖN Merkezı B*yoğlu Şubesı Kadıkoy Şubesı Tel 527 55 25 527 49 03 522 2' 06 Tel 14979 9314981 06144 9ü 11 Tel 338 06 42 336 11 50 DIKKAT Bu uç saöemızaen başka ŞAMPIYON adıyla çalışan hıçbır Daktılo Sekreter v B Ig sayar Kursu şubemız değıldır Bevaz • W tnat Paşa Cas 14 Is' « a Cad Ycnca Han 877 A" voi Kuşdıh Caddes 6'3 Kendi Kazuncıyla daha rahat yasamak \e geleceğin en parlak mesteklerini kazanmak isteyenleri bekliyor.