Katalog

CUMHURİYET/8 HABERLERİN DEVAML 23 MAYIS 1986 ' OLAYLAREV ARDENDAKI (Baştarafı 1. Sayfada) GERÇEK UĞURMUMCU GÖZLEM (Baştarafı 1. Sayfada) Mayıs günü TBMM "uyeler lokantasındeT vereceği "iftar yemeği?" TBMM'de bugün iftar yemeği verilir, yarın toplu namazlar kılınır, öbür gün hatım indirilip mevlıt bile okunur ve bütün bunlar üstelik "Atatürk inkılapçıhğı" bile sayılır. Şaşırmayın. Gidiş o gidiştir. Laiklik ilkesi, din duygulannın siyasal amaçlarta sömürülmesini önlemek için getirilmiştir. O halde bir siyasal partinin, hele hele TBMM başkanının, parlamerrto binası içinde iftar yemeği vermesi ne demektir? Din ile siyaseti yan yana getirdikten sonra da laiklik üzerine bir de yemin ederler: r,. Laik cumhuriyete bağlı kalacağıma... Büyük Türk milleti önünde namusum ve şerefim özBrina... Oldu mu şimdi? Siz Atatürk'ün sağlığında ya da İsmet İnönü'nün cumhurbaşkanlığı ve başbakanlığı günlerinde, hiç böyle TBMM'de iftar yemekleri verildiğini duydunuz mu? Hayir duvmadınız... öyİeyse, bu "inkılapçılık" anlaytşı, söyter misiniz, Atatürkün "devrimcilik" ve laiklik anlayışı ile nasıl bağdaşıyor? TBMM başkanının "üyeier lokantası"nöa vereceği iftar yemeğinden sonra milletvekillerinin hep biriikte sahura kalkmaları da düşünülmekte midir? Onu da bugün olmazsa yann yapariar. Allah kerim. Ve tabii siyasal amaçlı bu dinsel gosteriler, hep "Ataturkçülük ve inkılapçılık" adınadır. Başka ne için olacak? Limni dosyası kapanmadı nezdınde yapılan baskıların sonuç vermemesınde, Turk hukumetınin gerıde bıraktığımız ikı gun içinde ABD yonetımı nezdınde yaptığı uyarıların belirleyıcı olduğu bıldırıldı Dışışlerı Bakanı Vahit Halefoglu nun oncekı gun ABD Buyukelçısı ussu" olarak kullanmalarını ongoRobert StrauszHupe ile yaptığı goSEDAT ERGtN ren "Delta Ensure" kod ısımlı NAruşmede, Limni'nin kuvvet hedeflerı TO belgesı bulunuyor. ANKARA Ankara. dun Lımprogramında yer almasını önlemek Turk hukumen, Reagan yonetını'nın NATO kınvet hedeflerı progıçın Türkiye'nin "her şeyi goze mınden Limni'nin soz konusu takramına dahıl edılmemesını "olumlu" alacagını" gerekırse NATO kuvvet viye kuvvetlen planından çıkartılmabir gelışme olarak karşıladı, ancak hedeflerının tumunu sını resmen ıstedı ve bunu sağlamak ABD'nin Yunamstan'la ıkilı duze\"engelleyebilecegini" açık bir dılle ıçın elındekı kartlan sonuna kadar de yaptığı takvıye kuvvetleri planınduyurduğu oğrenildi kullanmak konusunda kararlı olduda Lımnı'ye ver \ermesı nedenıyie ABD'nin Türkiye'nin Lımnı koğu yolunda ABD'yı uyardı. Dışışle"dosyanın henuz kapanmadıgım" rı Bakanlığı çevrelen de dun "mu nusundakı dırencını kırmak amacıvla duyurdu. yuruıtuğu baskı kampanyası, Yunacadele bitmedi" dıyerek, NATO'da Ankara'ya gore, dun NATO'da nistan'ın Limni'yi gerekçe gostererek alınan sonuçla sorunun henuz tusağlanan sonuçla Limni'nin "ilk Reagan yonetımı açısından "hayati muyle çozumlenmediğıni altını çızeperdesi" kapandı. Şımdı açılan ıkıncı onem" taşıyan kımyasal sılahlara rek belırttiler perde ise ABD ve \ unanıstan askeılışkın kuvvet hedeflerinı engelleyeBu arada. Limni'nin Yunanıstan'a ri makamlan arasında yapılan ve bir ceğı şantajına gınşmesı uzerıne oraıt NATO kuvvet hedeflen bolumukrız anında Amerikan takviye kuvtaya çıkmıştı ABD, Yunanıstan'ı ne dahıl edılmesı yolunda Ankara vetlerinin Lırr.nı Adası'nı "harekât tatmın edebılmek amacıyla Limni'nin kuvvet hedeflerı programına dahıl edilmesıne Turkıye'nın ıtıraz etmemesını ıstemistı Dışışlerı Bakanı şıyabilir. Bu tur kısa bilgi alışve Vahıt Halefoğlu'nun ise önceki gun (Baştarafı 1. Sayfada) rişleri bile Sayın özal'ın kafasm ABD Buyukelçısf ne, "Turkiye'nin dan ınip Başbakanlık'a ya da kodaki sorunların ipuçlanm bir en ufak bir esneklik nutuna girerken soğuk almış, rabakıma verebilir ınsana. Hele gostermeyecegini" kararlı bir dılle hatsızlık ciğerlerine kadar inmiş, Mehmet Yazar'ın, Alman Cum duyurduğu, ABD'nin Yunanistan'penisüin tedavisi görüyor. Belkı hurbaşkam'yla yapacağı konus ın şantajına bovun eğmemesını ıstepenısüinin etkısınden, belkı mada hangı konulara değinmek dığı ve "Bu konuda Turkiye ile Yusöylediğıne göre işlerın yoğunnanistan'ın arasından çekilin" dedığı gerektiğini söyleyip özal'a ısrarla bildirıldı. luğundan durgun, düşüncelı. sorması, ıktidarmuhalefet ilişkiBelki de transfer furyasmda lerınde "çok uygarca" gelışme ANKARA TAM RAHATLAMADI Meclıs'te grup olmasını ıstemenin kanıtı değil midir? Turkıye'nın NATO kuvvet hedefdiğı "dışardan içeriye giren HDP kanadından özal'a yölerı çerçevesınde Lımnı konusunda partilerden" rahatsız. Yirmidagelen baskılar karşısında direncını nelik bol bol "zatıaliniz, kikaya sığan eleştirıleriyle Mecemriniz" gibi sözcüklerin duyul koruması sonucu, Limni'nin NATO lıs'te bir SHP vardı, şimdi mubelgesının dışında kalması, dun Anduğu bir saatlik iftar yemeğinhalefete ikı grupla kırk dakıka kara'da gozle gorulur bir rahatlama den sonra, genel izlenim, daha eklendu Oysa, Sayın Başyarattı. Ancak. Turk hukumetıne HDP'nin ANAPpeşinde "peyk gore. NATO'daki tırmanmanın pusbakan arkasmdan sıiruklediği, bir parti" olma yolunda epey kurtulmesıyle "iş bitmedi." Bunun bir el hareketıyle olumsuz. bir mesafe aldığını gosteriyor. nedenı de Bruksel'de alınan sonuca baş devınımiyle olumlu oy verOysa, Başbakan'ın transferle rağmen, tımnı'nın bir başka çerçedırdıği ANAP grubuyla her yarin artık muhalefet partilerine vede, ABD ile Yunanistan arasındakı sayı, her konuyu şıp diye geçişkaymasımn önlenmesi, HDP ve takviye kuvvelleri planında yer alıtiriyor, yasama organını gul gidaha çok DYP gruplannm sayı yor olması. bi idare ediyordu. Dışışlerı Bakanlığı'ndan bir yetkıca dondurulması yolunda aldığı Bu nedenlerle Sayın Başbalı. dun bu konuda, "Cumhuriyet"e karar kuliste yüniyor. DYP'nin kan'ın "başka hesaplar" içinde Meclis'te sayıca guçlenmesi, bu bılgı verırken, "Konu NATO'da kaolduğu varsayılabilir, iftar yemegrubu eritmeye kararlı görünen pandı. Ancak iş bununla bitmiyor. Çunku Limni'nin ABD ile V unanisğinde aynı masaya oturduğu özal'ın polıtikasma uygun düş tan arasındakı takviye kuvvetleri plaDYP ve HDfyi grup olmaktan muyor. Daha şimdiden DYP'ye nında yer alması bizim için NATO çıkarmamn yollarını aradığı ıçın giden milletvekillerinin bu parbelgesinden daha az onemli değildir. duşüncelidir de... tiden kopmasmı sağlamak için Bu konu da NATO kuvvel hedefleSayın Özal, iftar yemeğmden kuliste ağırlıklı vaatlerden soz ri belgesi kadar onemlidir. Çunku bu kazançlı çıkmışsayılabılır. HDP edıliyor. 84. madde tehdıdiyle sı duzenleme de dolaylı yoldan Limni'lideri Kayserıli Mehmet Yazarnen kimi ANAP milletvekillerı deki fiili durumu hukukileştirmeye ın pastırmanın nasıl yapıldığını donuk bir gelişmedır. Mucadelemiz ni partiye alma zorlaşınca, bitmedi. Şimdi sırada bu belge btitun ayrıntılarıyla anlatması, DYP'nin bu kez, gözunü ANAP bilgi dağarcığında eksık olanla örgutüne çevirdiği haber verilı bulunuyor" şekhnde konuştu rı tamamlamasma yol açmıştır Ilk aşamada NATO'da sağlanan yor. olumlu sonuçtan sonra. Turk dıplobelki de. Her lıderin hangı okulKimi kopma olasılığını dikkamasisinın bundan sonrakı aşamada lardan geçip geldiğıni bu yolda te alan DYP ise, grubunu en butun enerjısıru soz konusu belgeve ki söyleşilerle ayrıntılarıyla sap azından 2527 mılletvekiline çılamış olabilir. BatıAlman Cum karmayı ön plana almış görunü yönelteceğı anlaşılıyor Dışışlerı Bakanlığı'nın bir yetkılısı, "Limni'nin, hurbaşkanı'mn Ankara'yı ziyare yor. Fakat, transfer pazanndan ABD ile \ unanistan arasındaki takti sırasında Bülent Eceviı'le gö parti içine yansıyan kimi zorluk viye kuvvetleri planından çıkamlmaruşme ısteminde bulunması, ama ları aşmak için yaptığı çalışma sını isliyoruz. NATO'da goslerdiğiÖzal'ın duyduğuna gore bu ıs larda şu anda olumlu sonuç pek miz kararlılığı ve hassasiyeli bu kotemı Demırel'den esirgemesi Sa yok. örneğın, 12 Eylül dönemi nuda da aynen surdurecegiz" dedı Sağlanan bılgıleregore. Ankara'yın Başbakan için bir anlam ta nin Milli Savunma Bakanı Hanın bu konudakı talebı Dışişleri Ba•« luk Bayülken'le günlerce sürdü kanı Vahıt Halefoglu tarafından onrulen "pazarltk"son anda, DYP cekı gun ABD Buyukelçısı Strauszgrubunun karışması sonucu geHupe'ye ıletıldı Soz konusu goruşride kaldı. Bayulken, yakın arka menın ıçerığı hakkında bılgı verılme(Baştarafı 1. Sayfada) daşı Cafer Tayyar Sadıklar'la mekle bırlıkte. Halefoğlu'nun "Bize Amerika tarafından şu gönderdiği "şartlarda" grup baş "Turkiye'nın elindeki kozlan oynaana kadar gelmiş bir şey yok. kanı yapılırsa, peşinden adım makta tereddut elmeyeceğini" açık Tabii o bugün yann daba açıkbir dılle Buyukelçıye aktardığı haber vermediği beş arkadaşıyla iığıyla ortaya çıkar. Ama bu söverıldı DYP'ye geleceğini duyurmuştu. zum, genel olarak bütiin mütteABD TLRKİYE'YE HASIM MI? Ne çare, bu "şartlı transfere" fıklerimizedir." Bu arada, Dışişleri Bakanlığı çevlşe NATO Başkomutanı Ge DYP grubunun önemli bir bölumu karşı çıkn. Hatta, Bayulken releri de ABD'nin ıkılı planda Y unaneral Bernard Rogers'ın de kaın bu koşullan kabul edılirse, ye nıstan'la yapıığı anlaşmanın Turkinşması konusunda özal, "Delaye'ye donuk sonuçlan konusunda ni kurulan DYP grubundan ya girmiyorum. Dedim ki, NAABD'ye şu mesajı verdıler: TO bu işe kanşmasın. Bu işe ka başta Prof. Memduh Yaşa beş " \ unanistan kendisine tehdidin kişinın kısa sürecek bir beklennşıp bizim Yunanistan'la zaten tı döneminden sonra kopup gi kuzeyden degil, doğudan. yani problemli olan ilişkilerimizi da1 urkiye den geldigini soylemekle ve deceği oğrenildi. Koşul öne sur bu gerekçeye dayanarak adaları sıha da problemli hak getirmesin" meden partiye gelenler, koşul su lahlandırmaktadır. ABD \unanisifadesini kullandı. rerek partiye gelecek olanlara kar lan'ın bu amaçla silahiandırdıgı Limştydılar. DYP Genei Merkezi, iki ni'yi lakviye kuvvetleri için bir hagun önce kurduğu grubunun ikı rekât merkezi olarak kullanmayı kagun sonra parçalanacağını gör bul ederek, Turkiye'nin guvenliğinı 19741980 arasında olduğu gibi yedu; hemen yapılan görev bölü hedefleyen bir $(ratejiyi desteklemi» niden, Turk dış polıtikasının gundemünde Prof. Memduh Yaşa baş olmakladır. A.BI). herhalde bu huminde canlandumak gerekir. \ oksa, susu da dikkale almak zorundadır." kantığına geürildu Ve kamuoyu1981'deki o sozlere getirilecek açıkna bu yonüyle yansımayan iki uç lık inandmcı olmaz. gun önce DYP'de ortaya çıkan Son yıllarda Türkiye'nin Yunanistan'a verdiği tek yanlı odunler, ul bunalım böylece önlenebildi. Sayın Özal'ın kendisini rahat (Baştarafı 1. Sayfada) kemizi Ege sorunuyla ilgili olarak, "Bunlara birdizi olayı daha ilave sız eden gelişmeleri önlemek için pazarlık gucunden onemli olçude etmemiz mumkundur. Ben bugunku yoksun bıraknu$tır. başka planlan olduğundan soz hukumetin Sevr'i imzalayan bukuediliyor. Kuliste öğrendık, örne met kadar aymaz olduguna inanıyoYetkili hukumet atlanarak, Ege'deki dorduncu ordumuzun kaldınğın Sayın özal, DSP'nin grup ol rum. Sorumluluğu buynktur ve limlabUeceği konusunda Yunan yetkilimasına karşı olmadığı gibi, yar ni tum bu sonımluluğun olçusunu lerine mesajlar gonderilmesi; Kıbns dımcı olmayı dayeğliyor. ANAP ortaya koyacaktır. Inancımız odur Banş HarekâD sırasında Ege hava salıderini "rahatstz eden" SHP'nin ki. mesele sall bir Limni meselesi dehasındaki Yunan oldubittılerine karşı giderek guçlenmesi, ülke duze ğildir. Eger Lozan tartısılmak isteetkin bir onlem olarak yunııiuğe ko7 yınde oy potansıyelini arttıraca niyorsa, Turkiye açık bir biçimde nulan ' 14 sayılı Notam'ın, karşılığını gösteren araştırma sonuçla NATO'yu tartısmahdır". gı istenmeksizin ve bidiğim kadar yirı... Daha önceki donemlerde SHP MKYK uyesi Kâmil Karavene yetkili hiikumet atlanarak kaldıgörduğümüz gibi Sayın özal da nlması; Türkiye'nin yaran guvence lioğlu da, dün bu konuda hukumetı aitına alınmaksızın Yunanistan'ın gaflet içinde olmakla suçlayarak, "böl ve yönet" formulune sanlNATO askeri kanadına dönuşu mış gibi. Eğer DSP grup olursa, "Ege gafüleri, Lozan gafillerinin baönundeki Turk vetosunun kaldınlsesinı TRT'den duyuracak, geliş siretsizlikleri Turk kamuoyuna mal ması; ve kıta sahanlığı ve hava sahası edilmemelidir" şekhnde konuştu. me surecinde guçlenecek ve konulannın gundemden Turk yöneKâmıl Karavelıoğlu, Turkıye'nın SHP'nin oylarında ister yüzde timince çıkanlması; izab edileraeyebeş, ıster dahafazla veya az bö gundeminın ıalihsız bir dıs polıtika cek ve hatta bagışlanamayacak sorunuyla dolu olduğunu belinerek, lunmeyi sağlayacak. Sayın özal1 şunları soyledi: odunlerdir. m bu eğılime çok yatkın olduğu "Türkiye, NATO'ya Lozan'ı deJÜstelik, Amerikan arşivlerine gobaşka orneklerle de kamtlanabidirtmek, Egeyi deldirtmek için girre, 12 Eylul 1980 sabahı, sanki ulke lir. 12 Eylul yoneıimının kapatmemişlir. Ne yazık ki, bugun Lozan miz için her şeyin ustunde ivedilik ve tığı, mahkemeye verdiği CHP dıdelinmiştir. Bu işte Turkiye de suçoncelik taşıyan bir işmiş gibi, Ankaşındaki bir sol partinin lideriyle ludur. Yunanistan vetosunu kaldıranra'dan Atina'ya Ege konusunda bir iki ay once yaptığı göruşme lar buyuk yanlış vapmışlardır. Gafi) olumlu isaretler gönderilmistir. de "neden parti kurmadığım" davranmışlar. basiretsizlik etmişlerBu altı yıllık akıl almaz odunler sorması, hatta "teşvik edici" dir. Bugun hukumet acz içindedir, donemi artık kapanmalı ve. Turkigaflet devam ediyor. tkUi anlaşma davranışlar gostermesi, Sayın ye, kıta sahanlığı ve hava sahası komuzakereleri dıs ticaret muzakeresi Özal'ın SHP'ye yatkın sol oylanulannı, Ege'nin savunmasıyla da haline donuştunılmuşlur. Dışişleri rı bölmek, bu yoldan iktidarını bağlantılı olarak yeniden ve ağırlıkkorumak için kimi hesaplar için Bakanı ve Milli Savunma Bakanı işlı biçimde gundeme getinnelidir. V allerinin ehh değiler. Başbakan bu kode olduğunu gosteriyor. nız kendi gundemine değil, genel annulan anlamıyor. " lamda uluslararası sorunlar gundeÖzal biliyor ki, SHP'den yüzmine getinnelidir. de üçya da beş oy kopması, son DYP MKYK ise, Lı^nı adasının seçim sistemiyle ANAP'ın ikti sılahlandırılmasına göz yumulmasıEge'nin guvenligi yalnız Y unanisnın TurkABD iliskilerım olumsuz darını korumasını sağlayacak. tan'ı UgUendirmez; yalnız ABD'yi de Bu hedefe varabılmek ve karşı yönde etkıleyeceğıni açıkladı. DYP ilgilendirmez. Yunanistan kadar ve MKYK, Limni adasının süahlandınlherhalde ABD'den daha çok, Tur smdaki oy butünleşmesini önlemek için her çareye başvuracağı ması sorununun, Ege'deki dığer Yukiye'yi de ilgilendirir. nan adalannın da anlaşmalara aykın izlenimini verıyor. Bir yandan Eğer ABD, Ege savunmasını Yuolarak silahlandırılmasına olanak taDYP'nin tabanından oy çalmananistan'la ortak bir oMubitliJer lernıyacağına da yer verdı. sını önlemek ıstıyor, öte yandan tibi içinde, Turkiye'ye karşın ve DYP MKYK'nın Limni'nin sılahsolda parçalanmayı kışkırtıyor. Türkiye'nin Ege'deki ulusal haklalandınlmak istenmesıyle ilgili olarak Tabii, Sayın Özal'ın perde ge yaptığı yazılı açıklamada Boğazlarnnı hiçe sayıp engelleyecek biçimde de almakta direnecek olursa; Turkrısinde yurüttüğu bu taktikleri ın, Turkiye'nin gıivenliğı açısından sıiye de buna karşı kendi tavnnı ve diSHP'de ve DYP'de yutana rast lahlandınlmasının zorunlu olduğu, rencıni, lafla değil, somut onlemlerie lanmıyor. ancak adalann silahlandırılmasının ve adımlaria ortaya koymalıdır. OnLozan Anlasması'nın ilgılı maddeleYa, bu iki parti dışında kadan sonrasını Amerika duşunsıia!." rıne ters düştüğu vurgulandı lanlar?.. Ankara NATO'daki sonucu değerlendirdi ANKARA...ANKA MÜŞEKREF HEKİMOĞIIJ , askeri kanadından aynlan Atina'ya Ankara'dan "yeşU ışık" yakılırken yanlış bir hesap yapıldığı ya da hesapsız bir adım atıldığı şimdi anlaşılmaktadır. Ne yazık e ki zamanın askeri yönetiminde <, 'tek başına karar verebilecek dururumda olan Sayın Evren'i uyarâ.,• cak bir Meclisn ve kamuoyunun bulunmamastru Türkiye bugün öduyor. Yunanistan hiçbir önkoşula bağlanmadan NATO'ya döndükten sonra sağladığı manevra olanaklarını elbette kullanacaktu Bu süre içinde Turkiye'de 6 Kasım 1983 seçimlerıyle parlamento yeniden açıldı. Ne yazık ki, Meclisin yapısı genel seçımlerde MGK'mn yasaklarından \ türetılen bir olumsuzluğu yük" ienmişti. Yeni iktidar partısi ANAP gnıbu dağımktı, sol mu halefet budanmış ve kötürumleşmişti. Başbakan özal, özel ekıbiyle parlamentodan kopuk bir yönetim biçimini yeğlemıştı. "Olağanustu koşullar"ın mırasını olabildiğince kullanmaya ve ' 'fırsatları değerlendirmeye yöne" liktL Bu dönemde hükumete yö• neltilen eleştin şu tümcede odaklaşıyordu: "Devlet, şirket gibi yöı netiliyor." Sonuçta Turkiye'de yaratılan boşluklar Yunanistan'ın işineyaramış, ulusal çıkarlarımıza ters getişmelere yol açmıştır. Oysa 12 Eylül'den önceki en "anarşik" dönemde bile Türkiye'nin dışa döniik yuzünde böylesine bir . "zaaf" yaratılmamıştı. Ülkeyı açık rejımden uzaklaştıran koşullann ağır bedelleri, sırası geldiğinde ödetılmektedir. Olan olmuştur ve bundan sonra ne yapılacaktır? Her şeyden önce Özal hükumetinin kapalı kapılar ardındaki özel yöntemleriyle Limni krızinin çözüleceğine ınanmak guçtür. ABDYunanistan ışbırliği, NATO dtşından bir formulle sılahlı Limm'yı kullanmayı amaç"Jamışlardır. Bu krizin çevresinde ^ de MontreatDc'den başlayacak 'SEİA'ya uzanan Ege sorunlannı ıçeren bir yığın oiuşmuştur. Yapılacak ılk ış ve atılacak en sağlıklı ilk adım Büyük Millet Meclisı'nı toplamak, işletmek, sorunlara yaklaşımda butun ulusal ağırlıkları butunleştırmektır. Çığ gibi büyüyen dış sorunlar diplomastnin koridorlarında çözumlenecek boyutları aşmıştır. Meclise başvurmayan bir hukumetin, ılerde orlaya çıkması ve .büyümesı beklenen sorunlar karşısındaki sorumluluğu, altından kalkılamayacak bir ağırlığa ulaşabilir. l%ATO'daki sonuçtan sonra şimdi ikinci perde açılıyor: Türkiye ABD'nin Limni'yi Yunanistan'la yaptığı takviye kuvvetleri planından çıkarmasım istiyor... Dışişleri Bakanhğı'na göre, bu yapılmadıkça Limni dosyası kapanmış sayılmayacak. Mayıs Günlerinde... Boğaz'da Hidiv Kasrı'nda bir öğle yemeğinde, bir tongre nedenıyie istanbul'a gelen yabancılarla buluştuk geçen gün. Çoğu Kenya'da yaşayan diplomat eşleri, kimi Avrupalı, kimi Asyalı, kimi Guney Amerikalı.. Kimi ılk kez gelıyor ülkemıze. Bir Fransız kadını gozleri partayarak yeniden gelecegını söylüyor, Rus kukenli bir kadın Sen Peteraburg ile istanbul arasında benzertikler kuruyor, F. Almanya'dan bir kadın marv taıiı levreğı yerken radyasyon korkusunu unutuyor Derken Türk kadınına, Türk halkına dönük soytesıler başlıyor. Avrupalı kadınlar hayli meraklı, ilgınç sorularla başımızı ağrrtıyorlar' Basörtülü genç kızlardan söz edıyorlar, insan haklarmdan, yasaklardan, cezaevlennden.. Soruları ıçtenlikle yanrttarken basagnsı bastırıyor elbet! Avrupalı bir kadın Boğaz'ın güzelliğıni, Kapalıçarsı'nın gorkemını seyretmekle yetinmiyor, kafasını kurcalayan sorulara da yanıt arıyor. Kuşkusuz önyargıları da var. Karşı karşıya gelmek, konuşmak, tartışmak yararlı elbet. Kimi zaman önyargılar değişebılır, daha önemlisi içten bir soytesiyle ortak bir özlemde bulusabılır ınsan . O günkü söyleşılerde böyle bir özlem duymadım doğrusu. Tersine büyük bir hüzün duydum. Tepemde mayıs güneşı, aşağıda Boğaz'ın maviliği, bahçede renk renk güller, erguvanlar, ama neredeyse yaşlı gozlerte baktım bu güzelliğe.. Biraz önce başımı ağrrtan sorularla bir mayıs günü Istanbul'da Boğazın en güzel köşesinde bulunmak sevincı çok gerilerde kaldı... Bu mayıs günlerinde bir çok şey gerilerde aslında.. 19 Mayıs şenliklerinı de büyük hüzünle izledim TV'de Yeşil alanlarda renk renk kumaslar sallayan genç kızlara bakarken lıse yıllannda kaiıkJığım 19 Mayıs bayramlarını anımsadım O yıllann coşkusu çok gerilerde artık. Bu1 gün neyın coşkusunu duyacak gençlik? Renkli kumaşlarla Atatürk ün resmını çızmek, Atatürk'ü hıssetmeye yeter mı, herkes Atatürk'te'n, Atatürk sevgisınden soz ediyor, ama sozlerden öteye bir sevgı değil bu . Atatürk'ü bir resım gibi sevmek neye yarar, Atatürk'ü sevmek çağdaş bir yorrtem ıster, Atatürk devrimlerini çağdaş biçimde yorumlayarak, 1920'lerden 1980'lere bir uzantı kurarak... Atatürk'ü böyle sevdiğimiz soylenebılir mi bugün, ezbere Atatürkçülük olur mu? Yeşil alanlarda bayrak taşıyan gençler 1980'lerde, 1920'lerin, 1930'lann coşkusunu nasıl hıssedebilirier, her şey boyfesıne kanşık ve çelişikken Partak sözler, seslenışler, şıirter, şarkılar havada kalmıyor mu bıraz? 19 Mayıs gostenlerindeki gençliği bu nedenle büyük üzuntüyie seyrettim. Bikez daha inandım, benim kuşağım daha mutlu, bir çok yoksunluk içinde daha zengin, umutluyduk, yarınlara güvenle bakardık. Ayağımız yerde, başımız goklerdeydı.. Bugün kimsenin başı göklerde değil artık Tersine başlarımızeğik Başkent Ankara'da mayıs ayında yaşanan siyasal pazarlıklar kımın başını dık tutabılır! 19 Mayısın anlamı, Limni Adası'yla ilgili gelışmelerle bağdaşabılir mı? Ya da ortadıreğı çökerten kararlaria kım ayakta durabılir? Siyasal sahnedeki tutarsız oyunlara kim umut bağlayabılır? Yakın geçmışte yapılan yanlışlar tekrarlanıyor, yanlışlann faturasını da toplum odüyor durmadan... •*• * CUNEYT AhCAYUREK yazryor ABD'den ^Baştarafı 1. Sayfada) gevvay, Rum taratının öne sürdüğü seçeneklerin geçersiz olduğunu vurgulayarak, 3. belgeyi kabule çağırdı. Ridgevvay, Meclis Avrupa Işleri Alt Komitesi'ndeki konuşmasından sonra milletvekillerinin sorularını yanıtlarken, Demokrat Parti uyesi Lee Hamilton'un "Bu dunımda Kıbns görüşmeleri çıkmaza girmiyor mu?" şeklindeki sorusuna, "Ginnedi, ama Rum tarafı barış sürecini zedeiemiştir" karsılığını verdi.. Ridgeway, konuşmasında özetle şöyle dedi: "tki taraf da, Cuellar'ın sundugn çerçeve anlaşma taslağını kabul etseydi, bu askerlerin çekilmesi, uluslararası garantiler ve yerlesim dolaşım ozgurluğu gibi temel konularda doğrudan görüşme sürecini başlatacak ve kesin çözum için gerekli anayasal dıizcnkmeierin geüştiriJmesioi sağlayacaktı. 14 nisan tarihli raporunda Başkan Reagan taribsel bir fırsat dogduğunu belirtmişti. Türkler son taslağı kabul ettiler.. Rumlar ise etmeyip bunun >erine zirve ya da uluslararası konferans önerdiler. 8 mayısla CuelJar, KJpriyanu'dan yanıt istedi ve verdikleri seceneklerin geçerli oimadığını büdirdi.. Biz Genel Sekreter'in tutumunu tamamıyla desteklhonız.. Aynca Genel Sekreter'in 'Her şey bitmeden hiçbir şey bitmeyecek' şeldindeki muzakere yönteminin görüsme suresince tarafların cıkariannı koruduğu kanımızı surdürü>onız." «• ; Bir yanıt: "Seyın Mumcu, Yanılmryorsam uçuncu defa Ağce olayıyta benı bıhikte zikrediyorsunuz. Gerekçenız de belh: 1976'da protesyonel avukatlık yaparken Feridun Akkuzu adlı bir samğtn vekâtetonı almıştım, birkaç celsa gircUkton sonra vekâJetten çekılmişım. incslediğiniz zabıOarda vekâletten çekıldtğım de var. Aynca vek&let almak suçmuş gibi bir tavırla aradan üç yıl geçtikten sonra bu şahsın Ağce'ya yardım ettiğinı behrtiyorsunuz ve şu hukme vanyorsunuz "Ağca'ya hangi ülkücülerin yardım ettiğıni Taha Akyol bılır (!)" Tutarstzbğınızın nemstni vurgulayaym büemiyonjm. 197B'da bir vekâlet alırken üç yıl sonra kımin ne yapacağmı göreceksiniz (!) Zehir hafiyelikte bu mantık geçerli olsa da normal ınsanlar ıçın bu mantıksızlıktır Aynca Ağce'ya yardım etmek suçtur Benım Ağca'ya yardım edenleri bildiğımı ılen sürduğünüze göre savcılığa ıhbar edm, bilginizi saklamayın. Şunu da belirteyimtoavukatla sanık arasındakı ilişkiyi hukukun ötesınde antamlandırmaya çalışmak, ömekJerini çok görduğümuz totaliter zihniyete uygun düşsr. Siz de avukatlık yaptınız, ünlu avukat öostiannız var. Bu gerçegt bılmeniz gerekir. Benımle ilgılı yazılannızdakı "ılliyet noksanı" ya bir mantık zaafıdır veya "çamur atma" çabasıdır. Her ikı ihtmalin de bir yazara yakışmadığını behrtmek ıstenm. Taha Akyol Vanıta yanıt: Sayın Akyol; Siz, Feridun Akkuzu adlı bir ülkücünün avukatlığını yapmışsınız, bu ülkücü de yurtdışına kaçmış ve "Mahmut Inan" adına düzenlenmiş bir pasaport ile yaşamıştır. Ağca'ya en çok yardım edenlerden bırı bu Akkuzu'dur. Yazılanlan herhalde gereken dıkkat ile okumuyorsunuz. Elbette bir avukat ile sanığın eylemı arasında bir ilgı kurulamaz. Yazannız Ergun Göze, Ağca'nın ülkücü olmadığını yazıyor Ben de "Ağcefnın ülkücü olup olmadığını en lyı bılecek olan Fendun Akkuzu^ dur, Tercuman Gazetesı Genel Vfeyın Mudürü Taha Akyol da Akkuzu'nun avukatıdır. Ağcânm ülkücü olup olmadığını öğrenmek için Akyol'a sor" dıyorum Siz müvekkilıniz Akkuzu'ya bu sorulan sorup öğrenemez mısıniz9 Konu bu kadar basıftir "Illiyet rabıtası"6a buradadır. Sotcular içinde de sağcılar içinde de suç ışleyenler olur ÜGD Genel Başkan Yardımcısı Abdullah Çatlı. ülkücü Oral Çelik ve Menmet Sener, isvıçre'de uyuşturucu madde kaçakçılığı suçundan mahkum olmuştur, yıne ülkücü militan ve Bedrettın Cdmert'ın katıl sanığı Rrfat Yıldırım da Frankfurt'ta "örgütü adtna kaçakçılık yapöğmı" söyledıği mahkemede 75 yıl ağır hapse mahkum olmuştur. Daha sayayım mı? Frankfurt Savcılığı, 57 tane ülkücü militan hakkında "uyuşturucu madde kaçakçılığı yapmak, gasp ve tBhdrt" suclanndan yenı bir soruşturma açıyor Bu soruşturmanın 44'üncu arasındakı "1.11.1944 Ceyhan doğumlu ülkücü", MHP çevrelerini çok ilgılendirecektir. "Çamur atmaya" gelınce . Çamur nasıl atılır, bir örnek vereyım: 12 Eylül'den bir süre önce Hergün Gazetesı'nde benım ve bazı CHP yöneticılennın DevGenç'e para yardımı yaptığımız ıl*n sürüldü ve makbuzlar yayımlandı. Bu makbuzlar sahteydı. "Çamur atmak" ıste buna denirdı Gazeteyi mahkemeye verdim. Sorumlular mahkum okjular. MHP Genel Merkezi'nde çogaftılmış sahte DeW3enç bildirilen de 12 Eylül gecesı, yıne MHP Genel Merkezi'nde bulundu. Siz, hem MHP yoneticisı hem de Hergün Gazetesı yazarıydınız. Bunlardan dolayı kışisel olarak sizı suçlamak aklımdan geçmedi. Terör ve kaçakçılık ile ilgılı yayınlarımın hepsı belgelere dayanmaktadır. Yazılanlan çürutmek için gazefenız yazarları inceleme yapabılirter. İnceleme yapmak yenne sövgü yolunu seçersemz, gereken yanıtlar da hıç duraksanmadan verilecektir. Bundan şüphenız olmasın. Öfkelendiğınız yazıların gazetenızde çıkan sövgü yazılarına birer yanıt olduğunu herhalde unutuyorsunuz. iğneyı kendinıze, çuvakjızı başkalarına batırınız Sayın Akyol. Hiçbir saldın yanrtsa kalmaz. Bunu bilin, yazılannızı öyte yazın... * Geçen akşam 27 Mayısçılardan bir grupla buluştuk Göztepe'de.. 1960'lardan bugüne geldik anılarla Yanlışlan konuştuk. dogruları konustuk, 1961 Anayasası'nı konuştuk, bir anayasanın eskıyebıleceğinı, toplumdakı beklentilere yanıt vermediği zaman değışebıleceğını konuştuk Sonra da tarihın geriye dönmeysceğini, nehirierın tersine akmayacağını, haklann, özgürluklenn gerı alınamayacağını... Yoksa yasaların yaşam gücü kalmıyor, kısa bir sürede delık deşık oluyor, kevgire benzıyorlar... Şimdi polttika sahnesinin dışında görünen Ismail Hakkı Birter'in kulakları çınlasın. Anayasa ile ilgili sözlen hâlâ kulağımda. "ANAYASALAR İÇERDİKLERİ MADDE METİNLERİNDEN ÇOK GENEL FELSEFELERİ DEVLETE TOPLUMA BAKIŞ AÇILARIYLA DEĞER TAŞIRLAR VE SAĞLAYABİLDİKLERİ "genel uyum" ÖLÇÜSÜNDE DE İŞLERLİK KA2ANIRLAR BU FELSEFE VE BAKIŞ AÇISI TOPLUMDAKI BEKLENTİLERİ VE DENGELERİGERÇEKÇİ OLARAK DEĞERLENDİRİP SÛRTÛŞMELER ÇEKIŞMELER YOLUYLA DEĞİL, UZLAŞMALAR YOLUYLA TOPLUMSAL GELİŞMEYİ SAĞLAYABİLİYORSA UZUN OMÜRLÜ VE BAŞARILI OLURLAR" diyor SODEP'in ilk kurucu üyesı. Birter bugün neden polıtika sahnesinde değil acaba? O sahne dürüst deneyli. cıddı kışılere kapanıyor mu giderek? Insan kuşku duyuyor doğrusu Çevremızde olup bıtenlen cıddıye almak kolay değil çünkü.. insan belleğının unutkanlığına güvenerek "eskımış1, "çürümüş" oyunları sahneliyorlar durmadan. Oysa unutulmayanlar da var. Aynca oyuncular da, re|isör1er de nasıl bu kadar unutkan olabıliyorlar? Guzelim mayıs günlerinde bu tür oyunları seyretmek ınsana umutsuzluk venyor, kimi günler bu oyunlara gözlennı kapayan dostlara özen bile duyuluyor. • * * O dostlardan birı de Haldun Taner. Bir akşam üstü, Fenerbahçe'deki evıne gittim. Çocukluğumun geçtıği bir yolda, kestane ağaçlan arasında yürüdüm Haldun Taner de yürüyüş yapardı bu yolda Onunla Şişhane'ye yağmur yağarken başladı dostluğumuz. Son yıllarda yoğun beraberliğımiz yok, ama yan yana gelince gülümseyerek bakardık birbirimıze. Eşı Demet ile konuştuk uzun uzun.. öldükten sonra da yaşayan bir sanatçıya eş oimanın, bir erkeği mutlu yaşatan bir kadın olmanın güzel bir bılinci var Bu bilince varanlar için ölüm, ayrılık değil bence. Geç saatlerde eve dönerken Çiftehavuzlar'dakı kıtapçıya dakJım. Haldun Taner'in son öykülenni aldım Demet Taner ile yaptığımız soytesiyi bıraz daha sürdürmek istedi m galiba... Ozal: Kimse Ulusu: Arük taviz yeter (Baştarafı 1. Sayfada) da ve Limni adasında bu şekilyabancı ve "sureti haktan de varüğını sürdünnesine anlaşgörünen" yetkili ve ilgililere de, malann açık hükümlerine ragmen "we know who you arewe know bunları bir silah deposu ve sıçwhat you did" (kimler olduğu rama taşı haline getirmesine nuzu ve neler yapUğınızı biliyo Türkiye tarafından sureti katiyeruz.) Yeter artık." biçiminde de cevaz verilemez. Ege Denizi konuştu. Türkiye'nin nefes borusudur. Ulusu, dünku konuşmasında Bir insan naal nefes almadan yaTurkYunan ilişkilerinin geçmişi şayamazsa. Turkiye de Ege'siz nin kısa bir özetıni de >"aptı. Ulu yaşayamaz. Yunanistan gerceklesu, "Yunanistan'ın Turkiye'ye bir ri kabul elmedigi ve Türkiye'yi tarihsel duşman gozuyle bak Ege Denizi'nin bir koşesine sıkışmakta ısrar ettiğini ve tüm çabatırma politikasını uygulamaya ianyla toprak koparmak amacı devam ettigi takdirde, Türkiye^ güttüğünu" kavdederek, "bu fanin kendisini yakından kuşatmış, alivetlerin bazı Baülı devleüer ta deniz yoHannı tebdit eden, Turki rafından da bilinçli biçimde ye'yi nefes alamaz duruma sodeslekJendiğini" bildirdı. "Yunakan ve Anadolu'ya karşı bir sıçnisUn'ın tek yanlı tasarruflartayarama tahtası haline getirilen adarattıgı fiili durumların mıizmin lar çemberini er veya geç parcabir hale gelmiş Kıbrıs sorununlamak mecburiyetiyle karşı kardan daha ciddi bovutlara varma kalır". eğilimi gösteren Ege sorununun ortaya çıkmasına yol açtığını" Ulusu, Türkiye'nin 714 sayılı belirten Ulusu, ozetle şoyle NöTAM'ı kaldırmasına, Yunakonuştu: nistan'ın NATO'nun askeri kana"Yunanistan ile aramızdaki dına donuşune izin vermesine anlaşmazlıklann büyük çoğunlukarşın Yunanistan'ın müttefik ulgu Ege denizi ile alakâdardır ve keler nezdinde Türkiye aleyhinEge'nin doğusundaki Limni dade propaganda kampanyası sürhil adalann statusu, Yunanlıladıırduğunü belirterek, ş«Jyle dedi: nn sebep olduğu problemlerin düğüm noktasını teşkil etmekte"Bu vesileyle NATO Avrupa dir. Yunanistan Ege'nin doguMüttefik Kuvvetleri Komutanı sundaki adaların Turkiye'ye >aOrgeneral Sayın Rogers'a durukın olması nedenivie tehdit altınmu daha ciddi tetkik etmesini da bulunduğu gibi hakiki, NAtavsiye ederken Yunanistan'ın TO savunması gibi zahiri sebeplerle silahlandırmıştır. Yunanis .Lozan antlaşmasına aykın olatan böylece Lozan ve Paris antrak Limni'yi silabJandınp NATO laşmaiannı açıkca ihlal etmiştir. planlanna aldırması veya ABD ile ikili anlaşma suretiyle bu adaAdalann Yunanıstan'a verildan askeri harekât planlaması gimesi ona bu adalarda hukümbi konulann 'artık bardağı taşıranlık hakkı verir. Ancak buna racak damlalar' olacagına bildayanarak bu hakkı genişletme hassa belirtmekte yarar gögirişimleri hiçbir şekilde kabul rurum". edilemez. Yunanistan'ın adalar Ecevit: ABD düşünsün (Baştarafı 1. Sayfada) tar rolu ojnadıgına >e daha once de Turkiye'ye karçı bazı oyunlar çevirmiş olduguna gore; Turkiye'r.in. gerek ABD ile gerek NATO Ue UgUi lulumunu ve tavnnı gozden geçirmesi zamanı gelmiştir. Bu, elbette NATO uyeliginden çtkilmeyi gerektinnez. Oyle bir davranış. diinya dengesini tehlikeli olçude sarsabileceği için, doğru da olmaz. Ama Turkiye. en azından, kendi lopraklannda ABD'ye tamdıgı kolay lıklardan bazılannı geri çekeceğini kararlı biçimde belirtebilir. Ozellikle de tnciıiik konusunu bu şeküde ele alabilir. Bugunku Amerikan yönecirai. uluslaranLSi ilişkilerde hak. htıkuk tanımaz bir dairanış içindedir. Turkiye'yi Batı güvenlik sisteminin ikinci sınıf bir uyesi dunımuna sokup kendi gudumune alma egilimindedir. Herhangi bir yabaocı ulkedeki askeri gucunu, ev sahibi ulkeye danışmaksınn, dilediği gibi kullanabileceğini açıkbunışnr. Turkiye'yi Ortadoguda birtakım macenüara surukleyebileceği de bellidir. Butun bunlar. İncirlik konusunu, Türkiye'nin bağunsızügı, ulusal egemenliği ve guvenligi açısından ele almayı zalen gerekli kıhnaklaydı. Şimdi, ABD'nin, Ege'de Turkiye'ye karşı, Vunanistan'la el ele, bir 'hasım' tavnnı benimsemiş veya niyeti o olmasa bile, 'hasım' konumuna geçmiş olması ise, bu gerekbligi, zorunluluğa donuştunnektedir. Geçenlerde Başbakan Sayın Turgut Ozal, bir başka vesileyle, benim 'hayalcı' oktugumu soyledi; ama asıl hayalcilik, ABD'nin bu la\nndan, bazı etkili somut onlemler alınmaksızın, lafla ve prolestoyla vazgeçirilebtleceğini ummaktır. Bu, Yunanistan'ı sırf zeytin dalıyla uzlasma>a yoneltmek kadar olanaksızdır. Limni Ue ilgili ortak ABDYunan davranısı karsısında, Limni'nin silahlanduıimasının NATO belgeterinde tescilini onlemeye çauşmaksa. arük, eskisi kadar deger tasımı>or. Çunku. Limni'de yaratılan fiili dunım Amerikan kadlımıyla pekişraistir ve Limni konusunda, halta tumuyle adalar konusunda, 'An alan Uskudan geçmış'tir. Yunanistan, uluslararası andasmalara aykın olarak y aratlıgı fiili durumu Amerikan garantisine bagladıklan sonra, işin NATO Ue ilgili yonu, elbette nazari açıdan onera tasunaya devam etse bile, pratik bakımdan onemini artık buyuk olçude yitirmiştir. Konuya, TurkAmerikan iliskileri açısından baktıktan sonra, biraz da genel olarak, Ege açısından bakmak uygun olur. Benim goruşume gore, Ege sorunu bir bütundur. Bu sorun. 'adaların sılahlandırüması sorunu' diye, "ortak guvenhk planlaması sonınu' diye, 'karasulan sorunu' diye, 'kıta sahanlığı' ve 'hava sahası' veya 'FIR çızgısi sorunu' diye, biribirinden kopuk parçalara aynlamaz. Aynlırsa. zalen. her birinin çozumu de busbulun zorlasır. Çunku tek boyutlu bir soruna iki tarafı da tatmin edici. uzlaştuıcı bir çozum kolay bulunamaz; ama degişik sorunlar bir butun olarak. çok boyutlu olarak ele alındıgında, karşıiıklı udaşma olanaklan artar; iki tarafı da tatmin edici dengeli bir çozume ulaşılabilir. O nedenledir ki, ben, 'Ege sorunları' deyünini kullanmaktan. yani çogul kuUanmaktan, olabildiğince kaçmınm; saydıgım bu sorunlardan. bolunmez bir butun olarak, 'Ege sorunu' diye soz etmeve genellikle ozen gosteririm. Ege sorununda Turkiye açısından uzun vadede agırlık ise, 'kıta sahanlığı' ve 'hava sahası' konulanndadır. Oysa, Yunanislan. 'karasulan' konusunu hiç yoktan bir soruna donuşturup ısrarla gundemde tulmaya cahsurken; Turkiye, 1980'den başlayarak, akıl alraaz bir gerileme ile, kendisi için yaşamsal onem taşıyan 'kıta sahanlığı' ve 'hava sahası' sorunlannı gundemden cıkarmıştır. Altı yUdrr, deviet ve bukumet yelkilileri, bu iki konnnun adım bUe anmamaktadırlar. Hatta. bu konu Türkiye'nin gundeminden çıkanlıp basıraltı edilirken. 9 Eylul 1981 gunu. İzmir'de en yetkUi ağızdan yapılan bir konusmada, daha once bu konulan gundeme getirmiş olanlara da yonelik oldugu izlenimini veren çok ağır bir dil kullanılmıs, 'seçım kazanmak ıçın halklan birbinne duşraan edecek kadar gozu donmus polıtikacılar'dan soz edilmiştir. Eger kasıt bu degıl idi ise, o konuşmaya açıklık getiıllmesi gerekir. Açıklık getirirken de, Ege'deki kıta sahanlığı ve hava sahası sorunlannı. SHP: NATO Uç terörist ölü ele geçti SÜRT, (Cumhuriyet) Siirtin Eruh ilçesine bağlı Şiran koyünde PKK'h teroristlerle güvenKk kuvvetlen arasında meydana gelen çatışmada, üç terörist oldürüldu. Bölgede gezen devriye kuvvetlerinin 810 kişilik bir PKK'h gruba rastlaması üzerine arada çıkan çatışmada 3 terörist' ölü 'olarak ele geçirildi. Diğeri de yaralanarak arkadaşları tarafından kaçırıldı. Çatışmada ikisi ağır olmak uzere 4 er de yaralandı. Ağır yarah Mustafa Budak, Siirt Devlet Hastanesi'nde tedavi aitına alındı. Güvenlik kuvvetlen, ölü teröristlerin kimliklerinin belirlenmesi için çalışmaların sürdürülduğunü, kaçan teröristlerin yakalanması için de Eruh, Şırnak ve Pervari'de operasyonlara başlandığını bildirdiler. Kızım, eşim, annemiz, diş hekimi SEVİNÇ ÖZGÜNER'İ yitirişimizin 6. yıhnda sevgiyle, saygıyla, özlemle anıyoruz. ANNESI, EŞİ, ÇOCUKLARI