Katalog

( NİSAN 1986 EKONOMt CUMHURÎYET/9 Pamuk ipliği ihracında devlet desteği kalktı ANKARA, («a.) Para ve Kredi Kunılu, pamuk ipliği ihracatında devlet desteğinin kaldınlmasını kararlaşurdı. Pamuk ipliği ihracatı vcrgi iadesi listesi dışına çıkanldı. Para ve Kredi Kunılu, pamuk ipliği ihracatında vergi iadesi ödenmesi uygulamasım kaldırmasının yanı sıra, söz konusu ürünün ihracatından kilogram başma 1 sent destekleme ve fıyat istikrar fonu primi tahsil edilmesi ugyulamasının başlatılmasıru kararlaştırdı. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşan Elcrem Pakdemirli, Para ve Kredi Kunılu toplanüsında kararın gerekçesini savunurken, Türk pamuk ipliği ihracatında "damping" söylentilerinin çıktığını hatırlattı. Pakdemirli bunun önlenmesi için başta AET ulkeleri olmak üzere ıalatçı ülkelerin antidamping uygulamaları tehlikesi karşüaşamacıyla bu kararın zonınlu olduğunu söyledi. TÜRKİYE'den Traktörü kim kurtaracak? NECMİ ÇELİK Traktor sanayii can çekışiyor. 1986'mn ilk üç ayında iiretiro geçen yılın aynı dönemine kıyasla çeşitli uretici firmalarda yuzde 24 ile yüzde 154 arasında değişen oranlarda azalırken, Türkiye'ye geçen yıl 43 milyon dolarlık döviz gelin sağlayan ihracat da mart ayında tamamen durdu. Buyiik çoğunluğu Iran'a gerçekleştirilen ıhracatm durmasına bu ulkenin akreditifleri açmaması yol açtı. Iç piyasadaki sıkınıılara ihracatın da durması eklenince, traktör üretim kolunu canlandırmak amacıyla çeşitli destekleme operasyonlan yapılacağı one sürüluyor. Zıraaı Bankası'nın traktör alımları için açtığı kredi miktarlannı 1 nisanda başlayarak arttırması ve zirai kredı faizlerini de duşurmeye hazırlanması sektörü kunarma girişiminin ilk adımlan olarak göruluyor. Traktör üretim kolunu gecen yılın ikinci yansından itibaren etkisi altına alan kriz 1986'mn ilk üç ayında en şiddetli dönemine gırdi. 19701i yıllarda kızgın bir rekabetin yaşandığı bu üretim sektörundeki kriz 3 firmayı "havlu atmak" zorunda bırakırken, piyasada kalan "bu>ük firmalar da" uretimi önemli ölçude kısmaya baş Üretimdeki büyük düşüşten sonra ihracat da durdu Yılm ilk üç ayında üretim geçen yılm aynı dönemine göre bazı lraktor uretiminde ilk 3 ay (adet) EKONOMİ NOTLARI OSMANULAGAy mu HR firmalarda MK l TMKitft TZK Döviz hesabı ve tahvil vergisiz ANKARA, (Comtaortyıt Burosu) Bakanlar kurulu, devlet tahvili, Hazine booosu ve döviz tevdiat hesaplanna ödenen faizlerden vergi alınması yönünde yılbaşında gctirdiğı düzenlemeden vazgeçti. Kararın, Hazine bonosu ve tahvil satışlan ile döviz tevdiat hesaplannı teşvik etmeyi amaçladığı büdirildi. Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yer alan Bakanlar Kurulu karan ile, Hazine bonosu ile devlet tahvülerinin faizlerinden yOzde 3, döviz tevdiat hesaplan ve döviz katılma hesaplan üzerinden yüzde 1 oranında yapılan vergi kesintileri kaldınldı. Karann döviz hesaplanna ilişkin bolflmü geriye dönük olarak da ijleyecek ve 1 Ocak 1986 tarihinden itibaren geçerli olacak. Baska bir deyişle bu yıl döviz tevdiat hesabı açanlar, geçen yıl olduğu gibi vergi ödetneyecekleT. Ancak yılbaşından bu yana ihraç edilen ve saulan devlet tahvili ile Hazine bonolan faizlerinden vergi kesintisi yapüacak. Bu tarihten sonra ihraç edüenler vergiden muaf olacak. ö t e yandan Hazine ve Dıs Ticaret Müsteşarügı, bu haftaki ihalede 17.7 milyar liralık devlet tahvili ve Hazine bonosu satu. Satısa çıkanlan 30 milyar liralık aJü «y vadeU Hazine bonosnnan 1S.1 milyar liralık kjsmına aucı bulunabildı. Hazine bonosunun altı aylık ortalama faizi yüzde 25.81 oldu. 35 milyar liralık bir yı) vaddi devlet tabvflinia ise ancak 2.6 milyar liralık kısnu ortalaraa ytlzde 54.26 faizJe satılabildi. lki yıl vadeli devlet tahvili ise satüamadı. yüzde 154 gibi 6LO77.... ....9.431.... .... 55 reriAM yüksek bir düzeyde düşerken traktör sanayiindeki kriz daha da şiddetlendi. Mart ayında ihracat ise tamamen durdu. Ziraat Bankası kurtarma operasyonu beklentilerine bir yanıt olarak traktör alımlan için açtığı kredi miktarlannı yükseltti. ladılar. Sektörun büyükleri olarak görulen HEMA, Uzel, Türk Traktör ve TZDK'nın uretiminde yılın ilk uç ayında büyük miktarda azalma oldu. Ford marka traktorlenn üreticisi HEMA'nın uretimi geçen yılın ilk üç ayına kıyasla yılzde 154 gibi büyuk bir azalma gösterdi. 1970'li yıllarda köylu tarafından yaygın biçimde kullanılmaya başlanan Türk Traktör'un ürettiği Fiat modelde ise üretim yüzde 72 gibi buyuk bir dusüş kaydetti. Aynca yakm kadar a\hk ortalama üretimi 12001300 adete ulaşırken, mart ayında bu mıktar 147 adete indi. Stoklann hızla kabarması yuzünden Turk Traktör'un büyuk modellerde geçen ay hiç üretim yapmadığı oğrenildi. Turk Traktör içınde bulunutan kriz nedeniyle 1 nisan tarihi itibarıyla 84 işçinin işıne son verdi. İran'a yaptığı ihracat sayesinde şimdiye kadar içerdeki bunahmdan en az etkilenen Massey Ferguson rr.odelin üreticisi Uzel firması da geçen ay ihracatm tamamen durmasıyla iç piyasaya çekilmek zorunda kaldı. Geçen yıl faizleriyle birlikte 3.6 milyar dolarlık borcunu geri ödeyen Türkiye 2.8 milyar dolarlık yeni kredi sağladı. Cari işlemler dengesi I milyar 13 milyon dolarlık açıkla kapatılırken dış ticaret dengesi 2 milyar 975 milyon dolarlık açık verdi. taw 1M5 1SM 1080.... ...0820... .... 24 273 696 . . 154 79 135 .... 70 1B29.... ...3.142.... ..'.. 72 ...1.410... . . . 117 647 228 .... 35 169 Uzel daha öncekı aylara kıyasla üretimini buyük ölçude kıstı. Traktör üretim kolundaki kriz, bağh yan sanayi kollarını da tehdit ederken, hükümeıin sektore bir kurtarma operasyonu yapma • yönundeki baskı ve istekler de yoğ'unlaşıı. Sektörun büyük rırmalann hukumet düzeyinde çeşitli girişımlerde bulunması sonucu traktör üretim kolunu destekleme operasyonunda ilk adımı Ziraat Bankası attı. Ziraat Bankası çiftçinin alım gücünu, dolayısıyla da traktöre talebi arttırmak amacıyla, verdiği kredi miktarlannı yükseltti. Daha önce toplam traktör bedelinin yuzde 75'ini kredi olarak veren Ziraat Bankası 1 nisandar. itibaren çiftçilere toplam bedelin yuzde 85'i kadar kredi açacak. Böylece alım gucu zaten iyice azalmış olan çiftçiler bundan boyle her 100 liranın 15'ini kendi cebinden karşılarken, 85 lirasını kredi olarak kullanacaklar. Firmalar bir yandan hukumetten kurtarma operasyonu heklerken, diğer yandan da, 14 mart devaiüasyon karannın maliyetleri yukselttigini ileri surerek, 1 nisandan başlayarak traktör satış fiyatlannı 400 ile 500 bin lira arasında zamlandırdılar. Şu anda çeşitli üplerde fiyatlar 4.5 milyon ile 7.1 milvon lira arasında değişiyor. Enflasyonda kaygılar ve Özal'ın İkilemL Istanbul Ticaret Odası'nın ÜcreUiler Geçinme Endeksi'ne göre bu yılın ocak ayında yüzde 32 olan fiyat artışlan şubatta yüzde 2.1'e geriledikten sonra martta da gerileyerek yüzde 1.6 olmuş, buyiece yılın ilk üç aytndaki toplam artış yüzde 7.2 olarak gerçekleşmiştir. Bu rakamın geçen yılın ilk üç ayında gerçekleşen yüzde 15.6'lık artışın yansından az olması ve düşüş eğiliminin sürmesi ilk bakışta enflasyon cephesinde işlerin iyi gitmekte olduğu yolunda bir izlenim verebilir. Ancak sınırlı verilerie iyimsertiğe kapılmadan "enflasyonun bugünu ve yarmı" konusunu biraz daha derinlemesine irdelemek sanınz yarariı olacaktır. Her şeyden önce Türkiye'nin bu yıl enflasyonu aşağı cekmek için büyük bir fırsat yakalamış olduğunu tekrar belirtmek gerekmektedir. Petrol fiyatlarıyla birlikte dünyada pek çok temel malın fiyatında meydana gelmekte olan düşüşler, çeşitli ülkelerde "stfır"& giden enflasyon ve gerileyen faiz oranlan, Türkiye'de vergi gelirlerinde sağlanan artışlar ve dolann dünya borsalanndaki düşük seyri, Türkiye'de enflasyonun hızla aşağı çekilmesi için gerçekten çok önemli bir fırsat yaratmış bulunmaktadır. önemli olan soru, bu fırsatın iyi kullanılıp kullanılmayacağı sorusudur. Son günlerde dikkati çeken bazı olaylar ve gostergeler bu Arsatın maalesef iyi kullanılamayacağını düşündunTtektedir. Bu olay ve göstergeterin bazıları şunlardır: • istanbul'un"vateecte" betediye başkanı Sayın Bedrettin Dalan, belediyenin otoparklannı bile altınla ihaleye çıkartmış ve bunu, "oeted/y© gelirhrini enflasyona karşı korumak için" yaptığını beyan etmiştir. ANAP'ın has adamı Dalan, enflasyonun düşeceğine inanmamakta ve bunu açıkça göstermekten de çekinmemektedir. • Mevduat faizleri nisan başında düşürülememiş, son alınan bir kararla kamu kesiminin ihraç ettiği menkul değerler üzerinden yapılan vergi kesintileri sıfiıianarak devlet tahvili ve Hazine bonolannın net getirileri yüksettilm'ıştir. • Yaygın maliyet duşüşü beklentilerine karşı özel kesimde fiyatlan belirli aralıklarta ve enflasyonun yüzde 40 dolayında gerçekleşeceği beklentisiyle yükseltme aiışkanlığı sürmektedir. Son günlerde gerek imalatçı gerekse satıcı kademesinde pek çok mala yeni zamlar yapıldığı gözlenmektedir. • Bu yılın ilk üç ayında Alman Markının Türk ürası değeri yüzde 21, Amerikan Dolarmın Türk Lirası değeri ise yüzde 15 dolayında artış göstermiştir. Alman Markında yüzde 80'in, dotarda ise yüzde 60'ın üzerinde bir yıllık değer artışı temposu gözlenmiştir. Tüm bu gelişme ve gostergeler Türkiye'nin bu yıl yakalamış olduğu enflasyonu ciddi biçimde düşürme fırsatını kullanmasmın hk? de kolay olmayacağını, belediye başkanından özel sektör sanayicisine, Hazine yetkilisinden tasarruf sahibine kadar hemen herkesin hâlâ hesabını yüksek enflasyon varsayımıyia yapmaya devam ettiğini gostermektedir. Türkiye'nin bugün gelmiş olduğu noktada enflasyona kesin bir darbe vurabilmesi için (1) Kur ayarlamalanna ve (2) özel sektör zamlanna ciddi sınırlamalar getirmesi ve enftasvon beklentisini kırması zorunludur. Ancak tam bu noktada özal hükümeti çetin bir ikilemle karşı karşıya kalmış görünmektedir. Son bir ayın gelişmeleri Türkiye'nin hiç de gösterildiği gibi bir döviz rahatlığı içinde bulunmadığını ye döviz dengesini tutturabilmek için hızlı kur ayartamalannı sürdürmek zorunda kaldığını açık seçik ortaya koymuştur. ihracatı teşvik edip ithalatı caydırmak, döviz girişlerini özendirmek için bu uygulamanın sürmesi de kaçıntlmaz görünmektedir. Buna karşı özellikle yüklü dış borç ödemelerinin gündeme geieceği dönemlerde döviz dengesini tutturmanın kolay olmayacağı, ithalat transferlerinde sıkışmaların gündeme gelebileceği söylenmektedir. Büyük çapta ithal girdilere dayalı olarak çalışan Türk özel sektör sanayiinin en duyartı olduğu konuların başında ise döviz durumu ve ithalat transferieri gelmektedir. Çeşitli maliyet artışlannı fiyatlarına yansıtarak kendine çözüm yolu bulabilen özel sektör, döviz tıkanıklığı karşısında kendisini çok daha çaresiz hissetmektedlr. Son yıllarda gözlenen döviz rahatlığı nedeniyle bu çok önemli noktada özal'a olumlu puan veren özel sektörun dövizde bir sıkışma olması halinde bu puanı düşürmesi kaçınılmaz görünmektedir. özel sektörden aldığı puanlann düştüğü bir ortamda Sayın özal'ın bu sektörun uzerine etkili biçimde gitmesi ve özel sanayii alışageldiği zamlardan caydırarak enflasyonun önlenmesine katktda bulunmaya ikna etmesi çok zor olacaktır. Kur ayarlamalarının olanca hızıyla sürdüğü ve özel sektörun zamlardan feragat etmediği bir ortamda enflasyondaki gerilemenin süreceğine ve enflasyonu düşürme fırsatının iyi kullanılacağına inanmak da kolay değildir. Odemeler dengesi tablosu (milyon dolar) 1. hraart («•) hncst «MKTIcarat 2. htaM (FOB) hhXat lanHTIcarat l n t a w siıeıta •9* Tlcaret 9$*tul Cifi IşİMriır tf6nyni 1983 5.905 5.728 177 8395 9.235 134 474 2.990 1528 622 152 1984 7389 7.134 255 10.331 10.757 193 619 2542 1.407 1.002 66 1985 8.255 7.959 296 11.230 11.613 227 610 2S75 1.013 676 275 Air France hostesi giysi değiştirdi Air France Havayolu şirketinde müşteriyle doğrudan Uiskide bulunan 5 bini aşkın personel, modacı Georges Rech tarafından hazırlanmıs yeni giysileriyle görev yapacaklar. 1S0 kilometreden fazla kumas harcanarak hazırlanan yeni giysilerin "Fransızlann zerafet ve incelik gibi iki temel özelUğini yansıtmasma, bunun yanı sıra personelin kolayca tanınmasını sağlayıct ve personel için de zarafetle birlikte rahatlığı da bağdastmcı" olmasma özen gösterildiği belirtiliyor. ITO Perakende fiyat endeksi Alınan kredilerden daha fazla dış borç ödedik ANKARA, (aju) Türkiye, 1985 yıhnda aldığı kredilerden daha fazla dış borç öderken, gelen yabancı sermaye açısından beklediğini bulamadı. "Geçid" odemeler dengesi verilerine göre, Türkiye geçen yıl 1 milyar 858 milyon dolarlık borç anapara ödemesi gerçekleştirdi. Borçlann faizleri karşıüğında da 1 milyar 753 milyon dolar ödendi. Böylece, toplam dış borç ödemeleri 3 milyar 611 milyon dolan bulan Türkiye, aynı yıl içinde 2 milyar 809 milyon dolarlık da yeni dış kredi sağladı. Bu kredilerin 1 milyar 650 milyon dolarlık bölümü kısa vadeli borç kullanımlarından oluştu. Türkiye'nin uzun vadeli olarak sağladığı kredilerin tutan da 1 milyar 159 milyon dolan buldu. öte yandan, DPT Yabancı Sermaye Başkanbğı'nın geçen yılki başvurulardan izne bağladığı 235 milyon dolarlık yabancı sermayeye karşılık bunun ancak 99 milyon dolarlık bölümü fiili olarak giriş yaptı. CARİ İŞLEMLER DENGESİ Türkiye, 1985 yılını cari işlemler dengesinde 1 milyar 13 milyon dolarlık açıkla kapadı. Bu açık, son 3 yılın en düşük cari işlemler dengesi açığı olarak belirlendi. Açık miktan, 1982'den yüzde 21.3 oranında daha fazla oldu. Türkiye, 1982'yi 835 milyon dolarlık bir açıkla kapatmış, bu açık 1983'te 1 milyar 828 müyon dolara çıkmıştı. Açık 1984'te 1 milyar 407 milyon dolara gerilemişti. DIŞ TİCARET DENGESt Türkiye'nin dış ticaret dengesi ise, 1985 yılında 2 milyar 975 milyon dolarlık açık verdi. thracat transit ticaret ile birlikte 8 milyar 255 milyon dolara erişirken, ithalat "Fob" değeri, transit ticaret, navlun ve sigorta gelirleriyle birlikte 1 milyar 230 1 milyon dolar olarak belirlendi. Dış ticaret dengesi açığı, 1984'e göre yüzde 1.1 oranında daha fazla oldu. Ocak Subat Mart 1985 1986 ITO: Enflasyon geriliyor İTO Perakende Fiyat Endeksi'ne göre, mart ayında fiyatlar yüzde 1.6 arttı. Mart ayları karşılaştırmasına göre artıs yüzde 34.6 olurken, ortalamalara göre 12 aylık fiyat artışı yüzde 39.7 olarak gerçekleşti. EkoBomi Servisi Enflasyon yılın üçüncü ayında da düşüş eğilimini sürdürdü ve Istanbul Ticaret Odası'nca yapüan tespitlere göre, mart ayı perakende fıyatlan yüzde 1.6 arttı. Perakende fiyatlar geçen yılm aynı döneminde yüzde 2.6, 1984 yüında ise 2.4 artış göstermişti. Mart aylan karşüaştırmasmda ortaya çıkan artış ise, bu yü yüzde 34.6 olurken, geçen yıl yüzde 52.1 olmuştu. Ortalamalara göre 12 aylık artış da yüzde 39.7 olarak gerçekleşirken, geçen yıl bu rakam 48.4 olarak belirmişti. Istanbul Ticaret Odası Perakende Fiyatlar Endeksi'ne göre mart ayında en fazla artış yüzde 3.3. Ue giyim ve ev eşyası gnıbunda görüldü. Perakende satış fişinde kolaylık ANKARA, ( « J L ) Maliye ve Gümrük Bakanlığı, perakende satış fişi uygulamasına kolaylık getirdi ve bazı işletmelerde bilet benzeri perakende satış fışi kesilmesine karar verdi. Gerçek usulden vergilendirilen tuvalet işletmelerine, yeni esaslara göre düzenlecek büeüerle girilecek. Maliye ve Gümrük BakanlığYrun bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğiyle, iki nilshalı perakende satış fişleri yerine koçanlı perakende satış fişleri uygulamasına imkân sağlandı. Yeni tür perakende satış Fışi kullanacak jşletmeleı şöyle belirlendi: Alkollü içki ve alkolsüz meşrubat satışı yapanlar, ekmek bayileri, fınnlar, gerçek usulden Gelir Vergisi'ne tabi dondurmacılar ve tuvalet işletmecileri. Vergi mtikelleflerine uyarı EkoBomi Serrisi Istanbul Defterdan Kemal Civelek yaptığı açıklamada bazı köiü niyetli kişilerin Maliye ve Gümrük Bakanlığı ve Istanbul Defterdarlığı üst düzey yöneticilerin adını vererek kitap satışı yaptıklannı veya yardım toplamakta olduğunu belirterek "Durmm emniyet madürlfiSüne bUdirilmiştir. Bakuhk ve blzlm bilgOerimiziıı dtştnda cereyan edcn bu duram karşıHnda makeOeflierimiziıı oyanık davrmnması gerekir. Akıl ve n n tofa ten gefcfl tatepler karçısuıda mükellefler 527 96 04 nolu telefonla haber mcbilirler" dedi. Müteahhit Gürsel vergi rekorttnenUğinde önde J 9 8 4 yılınm vergi rekortmenliği sıralamasında ilk başlarda yer alan birçok işadamının bu yılki vergi beyanian çok düşük gerçekleşti. Şank Tara geçen yıl 600 milyon lira vergi öderken bu yıl beyan ettiği vergi miktan 256 milyon liraya, müteahhit Çarmıklı da 532 milyon liradan 11 milyon liraya düştü. Ekonomi Servisi Geçen yü elde ettikleri kişisel gelirieri üzerinden en çok Gelir Vergisi ödeyenler belli olmaya başladı. Şu ana kadarki verilere göre Türkiye'de en çok Gelir Vergisi ödeyen ilk 10 kişi arasında birinci sırada müteahhit Oğuz Gürsel yer alıyor. İlk 10 sıradaki sanayicilerden Sakıp Sabancı, Erol Sabancı, Özdemir Sabancı sırasıyla ikinci, üçüncü ve dördüncü sırada bulunurken, 1984 yılının vergi rekortmeni Mehmet Ali Yılmaz 1985 yılınm geçici ilk 10'unda beşinci sıraya düştü. 1984 yılınm ilk 10'unda yer alan birçok işadamının 1985 yılı Gelir Vergisi oranlarında da büyük oranlarda düşüş görüldü. 1984 yılında 6O0 milyon lira ile üçüncü sırada bulunan ENKA Holding Yönetim Kurulu Başkanı Şank Tara'nın 1985 Gelir Vergisi 256 milyon lira olarak beyan edüdi. 1984 yılında 560 lira ile dördüncü sırada yer alan gemi 1985 geçici vergi rekortmenleri (TL.) * (4 fnl **ma |Maı| fc*«* U b M ( M 4 M M k M. M MİhMiPm) Fartl fb*r) ı i Ha t q acentesi sahibi Lionel Makzume 1985 yıhnda 173 milyon lira, müteahhit Ali Rıza Çarmıklı 532 milyon ödemişken, 1985 yılı için 11 milyon liralık Gelir Vergisi ödeyecekler. En çok Gelir Vergisi ödeyen Uk 10 arasında müteahhit, sanayici saytsı da geçen yü için ödenen Gelir Vergileri ile sanayiciler lehine arttı. 1984 yıh için ilk 10 arasında 4 sanayici yer alırken, 1985 yılı ilk 10'u arasında sanayicilerin sayısı 6'ya yükseldi. Müteahhitlerin sayısı ise yine aynı yıllar için 4'ten 2'ye inmiş durumda. 1985 yılı geçici verilerine göre ilk 10 arasında Sabancı ailesinden beş kişinin bulunması da dikkati çekiyor. Sabancılaı 1985 yılı için 4 nulyar 120 milyon liralık Gelir Vergisi ödemiş bulunuyorlar. Geçen yıhn Türkiye'nin vergi rekortmeni M.Ali Yılmaz çok vergi vermenin bir gönül meselesi olduğunu hatırlatarak şunla334D65 517J500 8851)00 869.000 79İJ000 726.000 721000 5431)00 40İ394 261.900 43a349 451.751 422.647 422.166 814£06 396.499 368.262 532546 350£4i OÛNYA'dan Amerikan firmalannın dış yatinmları arüyor WASHINGTON, (ANKA) Amerikan fınnalannın yurt dışındaki yaunmlannın daha hızlı bir artış eğilimine girdiği bildirildi. ABD Ticaret Bakanlığı'nca yayımlanan verilere göre, Amerikan firmalannın yurt dışındaki yan kuruluşlannın yatınmlannın 1986 yüında yüzde 9 oramnda anması bekleniyor. Bu oran, 1985 yüında yüzde 6 düzeyinde kalnuştı. Ancak uzmanlar, Amerikan yatınmlan artış oranmda gözlenen yilkselmenin gerçek bir artıs olmadığını, dolann değer kaybından kaynaklandtğım öne surüyorlar. Bu arada, Amerikan fırmalanmn gelişmiş Ulkelerdeki yan kuruluşlannın yatuımlannın 1986 yüında yüzde 12 oranında artarak, 29.9 milyar dolara çıkacağı tahmin ediliyor. BORSA^NIN İÇİNDEN MHÇB Oun alımı satımı yapılan hisse senetlerî Beyaz Saray, Bush'tua petrolle ilgüi açıklamasını yalanladı SANTA BARBARA, (aju) Beyaz Saray, petrol fıyatlannm düşmesinin, ABD'deki petrol üreticisi bölgeleıde meydana getirdiği olumsuz etkilerden endişe duyduğunu, ancak petrol fiyatlannı piyasa koşullanmn belirlemesinden yana olduğunu biklirdi. Beyaz Saray Sözcüsü Larry Speakes, Başkan Reagan'm Paskalya tatilini geçirdiği Santa Barbara'da yaptığı açıklamada, petrol fıyatlannm düşmesi ko rı söyledi: "10 yıldır Uk 10 arasmda yer alıyorum. Bu yıl da çok vergi vermeye gayret ediyoruz ama enflas>on, memleketin ekonomik durumu çok kazanmaya izin vermedi. Vergiyi çok verene gönül ahcı bazı şeyier yapsınlar, örneğin bir teşekkür etsinler. Bu bile yeter." • Izmit'te vergi rekortmenleri açıklandı. DefterdarLk yetküilerinden alınan bilgiye göre, gümrük komisyoncusu Özhan Sa|bil 30 milyon 225 bin 210 lira ile birinci sırayı alırken, SağbiFi 27 milyon 332 bin 832 lira ile Neah Burgu, 24 milyon 737 bin 336 lira ile Kemal Sadi Şirin, 21 milyon 763 bin 252 lira ile tsmail Kalluuıdelen, 17 milyon 493 bin 922 lira ile Selahattin Bilen ızlediler. • Trabzon'da vergi rekortmenleri arasına giren ve ilk 5 sırayı alanlar Uluso> ve Sabır kardeşler oldu. Geçen yılın vergi rekortmeni Saffet Ulusoy, 87 milyon lira ile ilk sırayı aldı • Çimento ve boyuya zam Ekonomi Servisi lnşaat sezonu, beraberinde boyaya ve çünentoya zammı getirdi. Boya üreticisi fınnalar, üç ay aradan sonra ürunlerine yüzde 24 civannda zam yaparken, çimentocular da yüzde 11.315 arasında değişen oranlarda zam yaptılar. Boyada basta Marshall olmak uzere, DYO, ÇBS fırmalan boyalanna zam yaptılar. Bitlis Holding'e bağh Polisan ise ürunlerine şu sıralar zam yapmış değil. Çimento Üreticisi firmalar elektrik, akaryakıt fiyatlannda meydana gelen artışlann maliyeti arttırdığım ileri sürerek, ürunlerine yüzde 11.315 oranında zam yaparak uygulamaya koydular. Yeni zamlarla katkılı portland dökme çimentonun tonu 18 bin 500 liradan 21 bin liraya, katkısız torbalı çimentonun tonu ise 22 bin liradan 24 bin 500 liraya yükseldi. Katkılı portland torbalı çimento 20 bin 500 liradan 23 bin liraya, katkısız dökme 19 bin 500 liradan 22 bin 500 liraya yükseldi. BORSADA TATSO GÛNLER Nisan ayı, borsacüann beklentüerinin tersine durgunluğunu sürdürüyor. Borsa gözlemcileri, piyasadaki durgurüujun önümüzdeki günlerde de sürmesi halinde bazı olumsuz gclişmelerden söz ederlerken, bu gelişmeler hakkmda kesin yorum yapmaktan kaçınıyorlar. Ancak, bafta başından düne gelene defin talep yetersizliğinden ötürü pazar darlaiimasırun dün biraz genişlemcsi, borsa uzmaıüan arasında ufaktan da olsa umut yarattı. Istanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın birinci pazar seanslannda altı hissenin fiyaüannda gerileme, dört hissenin fiyatlannda yükselme olurken, geri kalan altı hisse senedinin fiyatları ise sabit kaldı. Aynca dünkü birinci pazar seanslannda 6 bin 694 adet hisse sencdi, 11 milyon 442 bin lira degerle muameleye ujradı. DÖVİZ KURLARI Dövizin Cinsi 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 isveç Kronu 1 isviçre Frangı 100 italyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Steriin 1 S.Arabistan Riyali Döviz Altş 667.55 477.63 39.97 280.55 13.74 75.90 91.16 248.90 89.91 337.06 41.26 371.58 2291.57 978.63 182.92 Döviz Satış 680.90 487.18 40.77 286.16 14.01 77.42 92.98 253.88 91.71 343.80 42.09 379.01 2337.40 998.20 186.58 Etektif Alış Etektif Satış 667.55 687.58 453.75 491.96 39.97 41.17 280.55 288.97 13.05 14.15 75.90 78.18 91.16 93.89 248.90 256.37 89.91 92.61 337.06 347.17 39.20 42.50 353.00 382.73 2176.99 2360.32 978.63 1007.99 173.77 188.41 5S \P Larry bpeakes nusunda Amerikan yönetiminin görüşünde bir değişiklik olmadığun kaydetti. Sözcü, yönetimin piyasada yeniden istikrar sağlanmasının piyasa güçlerini harekete gecirmekle sağlanabileceğine inandığım belirtti. Speakes, Başkan Yardımcısı George Bush1 un da bu hafta sonu Suudi Arabistan'a yapacağı ziyaret sırasında Kral Fahd'a piyasa güçlerinin petrol fiyatlannı belirlemesi yondaki Amerikan görüşünü aktaracağını bUdirdi. Beyaz Saray sözcusü, Başkan Yardımcısı Bush'un Riyad'a petrol fıyatlanm belirleme görevi ile gitmediğini belirterek, "Biz tam tersine, fıyatImnn serbest binüulmasından yanayu" dedi. Sözcü, Bush'un bazı sözlerinin yanlış yonımlandığmı kaydetti. 4 IİUUI1W TMttKld DİVtZ RWUM ty EFEKTİF DÖVİZ DÖVİZİN CİNSİ ABODOUkM AVUSTMLYA DOUİH AVUSTURYA Ş İ l M BATI ALMAII HARKI AUŞTL SATŞTL 674.23 687.71 477.62 487.17 40.36 41.16 283.36 289 02 13.87 14.14 76.65 78.18 92.07 93.91 251.38 256.40 89.91 91.70 340.43 347.24 42.08 41.26 371.59 379.02 479.91 489 50 2291 57 2337.38 91.01 92.82 98842 1008.18 182.92 186 57 T C ZtRJUff BAMKASl jjjj Knrumlar vergisi uygulamasına ctçıhhk sı halinde 10 yıl vergi nıuafıyeti tanınacak. Tebliğ uyannca egitim kuruluşlan ile yurtlar da yüzde 7 kapasitelerini muhtaç, yetim ve Ostün yetenekli öğrencilere ayırmalan durumunda aynı muafiyetten yararlanacaklaı. Yeni bir teknoloji arayışma yönelen araştırma ve geliştirme yatınraı yapan şirketlere kurumlar vergisınin yuzde 2Csini 3 yü süreyle indirebilme olanağı tanındı. Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nın tebliğine göre, okul, kreş ve spor tesisleri Ue en az 50 yataklı yurt ve sa|lık tesisleri için yapılan harcamalar kururn kazançlarından düşülebilecek. Kalkınmada öncelikli yörelerde yapılacak yurt ve saglık tesisleri için en az yatak kapasitesi 35 olacak. Bu tur tesislerin yapımını üstlenen kamu kurulu$lanna yapılan bagışlar da kurum kazançlarından indirilebilecek. öte yandan, bakanUk tebliğinde, vergi yasalannda yapılan degişiklıklerle getirilen vergi kolaylık ve muafiyeılerinin 1986 yılı gelirlerine uygulanacajı vurgulandı. 1 1 1 1 1 KL0MHMKI 1 DAİİMAIKA KIMHNI 1 Huuea Huuıa 1 NOUAİU HİMİMİ 1İSVEÇUHMU liSVtÇKFMMI 100 İTALVAN LİRETİ 100MPOHYERİ 1KANA0AD0LAM 1 KUVEYT DİHAM 1N0RVEÇ KMMU 1STERÜN 1 S. ARABteTA» (ÜYMJ Norveç'in petrol üretimi tehlikede Ekonomi Servisi Norveç'in Kuzey Denizi'nden çıkardığı petrolun hafta sonunda tamamıyla durma tehlikesi ile karşı karşıya olduğu büdirildi. Norveç'in Kuzey Denizi'ndeki üretim kuyiüannda çalışan yiyecekiçecek üe ilgili personeli, istedikleri ücret artışı işverenler tarafından sağlanmazsa greve çıkma tehdidinde bulunurken, İşverenler Sendikası da, 3 bin 600 işçinin çalıştığı uretiın kuyulannda lokavta gideceğıni açıkladı. 670 üyeli işci sendikasının işverenlerle aralannda ortaya çıkan anlasmazlığın çozumü için hükUmetin aracılığını reddederken, bir çözüm yolu buIun.ma7.sa pazar günü başlayacak grev ve lokavtın Norveç hUkümetine günde 18 milyon dolar gelir kaybına yol açacağı büdirildi. ÇAPRAZKUR 1 ABO DOLARl 2.3794 BAIman Markı 7.3228 Fransız Frangı 2.682 Hollanda Borıni 1.9805 Isvıçre Frangı 1617.91 halyan Lireti 179.65 Japon Yeni 3.6494 S.Arabistan Riyali 1 Steriin 1.466 ABD Dotan MJIN GÜMÜŞ ALIŞ Cumhunyet Reşat 24 ayar külçe 22 ayar bıtezık 900 ayar gümuş 51.000 53.000 7.550 6.800 125 SATIŞ 51.300 55 000 7.575 7.300 127 AUŞTL SATÇTL 674.23 707.94 453.74 501.50 42.37 40.36 283.36 297.52 13.17 14.56 80.48 76.65 96.67 92.07 251.38 263.94 89.91 94.40 340.43 357.45 43.32 39.19 353.01 390 17 455.91 503.90 2176.99 2406.14 86.45 95.56 988.42 1037.84 173.77 192.06 T.C.1İIUUITBAHRA8I "C«c«w crifilncı" ANKARA, (ANKA/».a.) Kurumlar Vergisi 'Vasası'nda yapılan son değişikliklerin uygulanmasına açıklık getiren Maliye Bakanlığı tebliği Resmi Gazete'de yayımlandı. Tebliğe göre zarar eden şirketi devralan, şirketin son bılançosunu Maliye Bakanlığı'na gönderecek ve gerekli inceleme yapüdıktan sonra devralan şirketin 5 yıl süreyle kazancından indirebileceği zarar miktanm belirleyecek. Devir alınan şirketin birikmiş zararlan devralan şirketin kurumlar vergisi matrahından düsülecek ve yüzde 20 oranında vergilendirilecek. tş oıtaklıgıada ise ortakların ayn vergi mükellefi olarak teşkilini öngören duzenlemeye göre, iş ortağj vergi mukellefı olabilmek için bir katılımcının vergi mükellefi olması şartı aranacak ve isin yazıh bir sözleşmeye dayalı olması sartı aranacak. Yeni düzenlemeye göre yatak kapasitesinin en az yüzde 7'sini muhtaçlara ayıran hastaııeler S yıl sureyle Kurumlar Vergisi vermeyecek. Bu hastanelere kalkınmada öncelikli yörekrde olma