Katalog

15 MART 1986 EKONOMİ CUMHURİYET/9 OPEC yenî bîr dönemeçte NECMİÇELİK Petrol thracatçısı Ülkeler Örgiitü OPEC'in dünya petrol piyasasının istikrara kavuşturulması ve petrol üreticiieri arasındaki flyat savaşırun sona erdirilmesi için çıkış yollan arayacağı olağanüstü toplanüsı yann Isviçre'nin Cenevre kentinde başlıyor. OPEC'e üye 13 ülkenin petrol bakanlannın tümünün katılacağı toplantı, örgütün tarihinde yeni bir dönemeç olarak görülüyor. OPEC'in pazardaki payını koruma stratejisini belirlemek Uzere oluşturulan S Uyeli özel komitenin geçen ayki toplantısında piyasanın geleceğine iliskin vermesi beklenen karann yarınki toplantrya bıraküması toplantının önemini daha da artırıyor. Bu toplantıda da "fiyat savasına tamam mı devmm mı", "OPEC dışıodaki üretkUerle işbiriigine hayır mı evet mi?" türünden sorulara yarut çıkmaması halüıde piyasadaki istikrarsızlığın iyice şiddetlenmesi olasılığı Dünyanın gözü 13 ülkenin petrol bakanlannın yarınki toplannsında Ekonomide KIJLÎS Yıllara gore petrol fıyatları başma dotor 1059 11601970 OT1 «72 «73 «74 1975 2.08 1^0 2.18 ...2592.80 ...5.1810.84 11.65 11.25 12.38 .12.7013.60 Y«ar 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1988 12.7013.66 133324 26 28 32 33.29 2826 2822 2014 «76 «77 OPEC'in Cenevre'de yapılacak olağanüstü toplantısında piyasalardaki istikrarsızlığı önlemek amacıyla yeni kararlar alacağına kesin gözüyle bakılıyor. kadar petrol fiyaılarındaki düşüşü talebi yeniden canlandırmak uğruna teşvik etme kararlılığında olan Suudi Arabistan'ın finans sorunlannın bütçenin açıklanmasını geciktirecek noktaya gelmesi karşısında bir yumuşama eğilimine girebüeceği belirtildi. Bu dunım, Suudi Arabistan'ın da katıhmıyla 13 üyeli petrol kartelinın günlük üretimi kısma yoluyla fiyatlardaki düşüşü önleme politikasının yarınki toplantıda şekil kazanması bekleniyor. nın gündeme geleceği ileri sürülüyor. Ancak ilk kez OPEC dışındaki petrol üreticilerine, bakanlar düzeyinde olmasa bile, toplantıya kaülma çağnsının yapılması ve Mısır, Meksika, Brunei ve Malezya'nın bu çağnyı kabul etmeleri, işbirliği eğiliminin güçlendiğinin bir işareti sayılıyor. Ote yanda ise, günde 3.6 milyon varil petrol pompalayan Avrupa'nın iki büyük petrol üretici ülkesi Ingiltere ve Norvec'in katılımı olmadan fiyat istikrannı sağlamanın güçlüğünden söz ediliyor. OPEC'in olağanüstü toplantısı öncesindeki bazı gelişmeler 16 mart toplantıandan gerek OPEC gerekse OPEC dışındaki petrol üreticilerinin beklentilerini yoğunlaştırıyor. Kuşkusuz toplantı öncesindeki en önemli gelişmelerden biri OPEC'in en güçlü üyesi olarak stratejilerin beürlenmesinde büyük rol oynayan Suudi Arabistan'ın modern tarihinde ilk kez yıllık bütçesini açıklamayı ertelemesi oldu. Bu erteleme oldukça yankı yarattı. lngiliz Yayın Kurumu BBC'de yer alan son bir yorumda şimdiye 300 j TURKIYE'den TüıfclyeUe ve dunyada petrol fiyat artşian 250200 150 100• 50 0 76777879T»81182'83184i85 m Dünyada Petrol ftyattan artçlan Z Türtaye'de pörol fiyat artışlan Alptemoçin: Enflasyonu düşürsek petrolle dolardan bilinecek ANKARA, (Cumhuriyet Bürosn) Maliye ve Gümrük Bakanı Ahmet Kortcebc Alptemoçin, bu yıl enflasyonun yüzde 25'e indirilmesi halinde, bunun dolar ve petrole bağlanacağını kaydederek, "Aksi ols», enflasyoBU yözde 25'e cekemezsek, hükiimet başansız sayılacak" diye konuştu. Ankara Sanayi Odası'nca duzenlenen "1985'ten 1986'ya Türldye Ekonomisi" seminerinde konuşan Bakan Alptemoçin, Türk ekonomisinin son 5 yıllık gelişmesine ilişkin bügi verdi. Yeni bir parti kurma hazırlığında olan Mehmet Yazar'ın kurmaylanndan Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Orban Morgil de, iç ve dış güvenlik giderlerinin bütçe içinde yuzde 25'e varan oranda bir pay aldığını anımsatarak, "Enflasyonun dizgbüenmesi için bu harcamalann dikkatte ve yakından takibi gerektidir' dedi. Sırdaş hesap çığ gibi büyüyor ANKARA, (a.a.) Halk arasında daha çok "sırdaş hesap" olarak bilinen bankalardaki mcvduat sertifikası hesabı toplam 11.2 milyar lira artışla 717.2 milyar liraya ulastı. Merkez Bankası verilerine göre, 31 ocaktan 14 şubata kadar geçen 2 haftaUk süre içinde sırdaş hesapta görülen bu artışta, özellikle ilk yedi sırada yer alan özel bankalar etkili oldu. özel bankalardaki mevduat sertifıkası hesabı iki haftada 7.8 milyarlık artış gösterirken, aynı surede kamu bankaJannın mevduat sertinkaları hesabında 3.9 milyarlık artış oldu. Türkiye'de petrol zamları acunasiz Ekonomi Servisi Petrollş tarafından yapılan bir araştırmada, dünyada birinci ve ikinci petrol şokunun yasandığı 197479 yıllan arasında Türkiye*de petrol ürünleri fiyatları yalnızca 3 kat antınlırken, 198085 dönemi arasında 20 kattan fazla fiyat artışı gercekleştirildiği vurgulandı. Ülkemizdeki belli başlı petrol ürünleri fiyatları, 197479 ile 24 Ocak kararlarının uygulanmakta olduğu 198085 dönemleri için enflasyon oranlan ve ürün fiyat anışları ile karşılaştırıldığında söz konusu bu altışar yıllık iki dönem arasında önemli farklar Kafaoğlu: Prefinansman tıkanınca dövizde sorun doğdıı Ekonomi Servisi Ekononıist Arslan Başer Kafaoğlu son günlerde gündeme gelen döviz sıkısıklıgının Türkiye'nin prefinansman kredisi bulmakta zorlanması sonucu ortaya çıktığını belirtti. önde gelen dört banka dışındaki Türk bankalannın dışarda prefinansman kredisi bulamaz duruma geldiğini ileri süren Kafaoğlu, bu durumun ihracatı olumsuz etküediğini ve döviz gelirlerini düşürdüğünü kaydetti. Türkiye'nin dısardan ortaya çıktığma değınilen araştırmada, 197479 arasında petrol ürünleri 3 kez zam görürken, 198085 arasında 32 kez zam yapıldığına işaret edildi. öte yandan, dünyada hampetrol fiyat artış oranlan ve seyri ile ülkemizdeki petrol ürünleri fiyat artışlan arasında önemli ölçüde farkhhklar bulunduğuna dikkat çekilerek, 198085 doneminde bir ara yükseldikten sonra duraksayan ve gerileyen dünya hampetrol fiyatları karşısında ülkemizde farklı seyreden petrol fiyatlannın katlanarak artışını sürdürdüğü ifade edildi. Üstelik 16 mart toplantısımn diğer önemli yanı ise, petrol talebinin diğer dönemlere kıyasla daha yüksek olduğu soğuk mevsimden sıcak mevsime girildiği bir döneme rastlaması. Talebin en yüksek olduğu geçen birkaç ayda serbest piyasalarda 11 dolara tüm piyasada da ortalama yüzde 50'lik azalmayla 16 dolara gerileyen petrol fiyatlarını sıcak mevsimin başladığı bir evrede şimdiki düzey İerde de tutmanın güçlüğünden söz ediliyor. Suudi Arabistan'ın da katıldığı Körfez İşbirliği Konseyi'nin 8 martta yapılan toplantısında petrol fiyatlannın 10 dolara kadar inmesinin "kabul edilemez" olduğu görüşü ortaya çıktı. The Wall Street Journal gazetesinde yer alan bir araştırmada fiyatlann 20 doların aitına inmesi halinde OPEC'in beş üyesi Nijerya, Katar, Libya, Cezayir ve Venezüela'nın gelir kaybetmeye başlayacağı, diğer iki üye Gabon ve Ekvador'un ise mevcut üretim miktarlarmın üzerine çıkmalannın olanaksız olduğu ve halen gelirleri sürekli asağı indiği açıklanıyor. Aynı araştırmada OPEC'in diğer dört üyesi Iran, Irak, Birleşik Arap Emirlikleri ve Endonezya'mn 15 dolann altındaki bir fiyata dayanmalannın zorluğu vurgulanıyor. Günlük 10 milyon varil üretme kapasitesi olan Suudi Arabistan'ın bile bugünkü noktada 10 dolann aşağısındaki bir fiyata karşı durmasının zorluğuna değiniliyor. Bugünlerde petrol üreticilerini kaygılandıran diğer bir nokta ise talep düşuşü nedeniyle petrol rafınerilerinin bir bir kapanma tehlikesinin başgöstermesi. ABD'nin batı eyaletlerinde yakın zaman içinde çok sayıda rafınerinin kapandığına tanık olundu. Daha da önemlisi dünyanın en büyük petrol üreticisi Amerikan Exxon şirketinin 1986 yılı sabit sermaye ve petrol arama harcamalannı 2.8 milyar dolar gibi büyük bir oranda kısma karan alması oldu. Exxon'un Başkanı C Ganvin, "Bu indirim büyük ölçüde ham petrol flyatlanndaki keskin diişüşe bir tepki oldu" dedi.Bir yanda ekonomileri petrol gelirlerine bağlı Üçuncü Dünya ülkelerinin dış borç sorunlannın ağırlaşmasıyla Batılı bankalann kaygılannın artması, diğer yanda ise Körfez ülkelerinin milyarlarca dolar yatırarak yaptıklan petrokimya tesislerinin atıl kalma eğilimi kimilerince de 1973 ve 1979'dakilerden çok farklı "yeni bir petrol krizinin" ilk belirtiieri olarak değerlendiriliyor. kulislerini odasında sürdüren tstanbul Ticaret Odası'nın bu yılki seçimlerinde, her zaman Nuh Kuşçulu bile, öğleden sonkinden daha heyecanlı saatler ra aşağıya indiği zaman gördüğü manzara karşısında biraz heyaşandı. Gün boyu tansiyonu dorukta tutan muhalefetin ak yecanlandı. Kuşçulu, tam gazetivistleri, sandıklar açılıp sayım tecilerle sohbet sırasında, 'bizim lar başlayana kadar adeta za listemiz delinmez' şeklinde koferlerini ilan etmiş tir havaday nuşurken, kendi kulisçilerinin aralannda konuştuklanm göredılar. Hatta kendinden emin, rek, 'sohbet ediyorsunuz, kapıdan girenleri kaçıracaksımz' şeklinde uyarıda bulunmaktan kendini alamadı. Sonuçta, muhalefetin tüm çaLondra'nın sembollerinden balarına, başını Ali Zafer Taci biri olan siyah renkli, özel roğlu'nun çektiği "borsa grubu biçimli taksilerin yakmda nun gövde gösterilerine ve ak tstanbul sokaklartm süslemesi bekleniyor. Temitaş tivıstlerin yoiun calısmalanna firması tarafından ithal rağmen Nuh Kuşçulu yine ağır bastu Sayımlann yapıldığı sıra edilecek olan taksilerden larda gazetecilerle sohbet eden büyük birfilo oluşturacak olan şirketin hissedarları bir yaşlı meclis üyesi ise, şu ilarasında ise, semalardaki ginç sözleri ediyordu: "Sonucu iddiasını karada da merak etmeyin Nuh alacak. sürdürmcye azimli bir Çünkü herkesin zayıfdediği lisbüyüğümüzün adının yer tesinin yandan fazlasmı eski atacağı söyleniyor. AP'lilerden oluşturmuş." Kuşçulu'nun yüzü güldü... Kuşçulu'nun zaferi ve AP'liler. Semalardan taksiciüğe Türkiye'de 'kutu'kı kola savaşı Meşrubatpazannda Onümüz yapacak? Tüm dünya çapında dekiyaz ilginç gelişmeler olaca birbirinden geri kalmamak için ğa benzer. Ezeli rakibi Pepsi Co yoğun çaba harcayan bu şirketla 'yı köşeyesıkıştırmak için hare lerden Pepsi, CocaCola'nm kete geçen CocaCola, tüketici Türkiye'deki bu atağından sonler açısından da büyük birsürp ra arayı nasıl kapayacak, henüz bilinmiyor. rize hazırlanıyor. Evet buyaz, ABD veAvrupaFakat gelişmelerin daha da ilda çokyaygın tüketilen kutu kolalar(can) büfe ve buzdolabı raf ginç yanı, Türkiye'de bundan larını süsleyecek. Çalışmalanm böyle yalnızca Cola değil başka sessizce ve hızla sürdüren Coca tür içeceklerin de kutu halinde Cola, bir büyük holdingin mii pazarlanacağL Bekleyin, pek yayonlarca dolar tutannda ödeye kmda hepimizin alışmış olduğu rek ithal ettiği alüminyum kutu bazı tür içkiler kutular içersinde meşrubat dolum tesislerinde pazara çıkacak. Bu işten kim mi kârlı çıkacak? Tabii ki bu tesisi Türkiye pazarı için kutu kola Türkiye'ye getiren veşuandailk üretmek üzereanlaşma imzaladı. ve tek olmamn da verdiği imtiA nlaşmamn belki de çok doyazlakutu üretip, meşrubat dol Kola savaşı batılı karikatüristğal bir maddesi ise, rakip kolalı duracak holding lerin iiham kaynağu meşrubatlarınşuanda Türkiye1 de tek olan bu tesislerde kutulara doldurulmasının önceden önününkesilmesi. Gözehoşgözüktüğügibi, taşımadapratikoluşu ve kolayca soğuma özelliği bulunması nedeniyle kutu kolalann Türkiye'de önemli bir tüketimpotansiyeline ulaşacağt bekleniyor. CocaCola Türkiye'de özal hükümetini her ahval ve hazırlanan yakınlanmn şimdi onu zalimce çekiştirdiklerini ürün çeşitlemesme giderken aca şerait altında savunmaya kararlı görünen çok yönlü ve seyreder ve oğlana nasıl bir ba Pepsi neyapacak? manevi tuzak kurulmuş güler yüzlü öğretim , Söylentilere göre Pepsi'nin üyelerimizden Prof. Erdoğan olduğunu farkedersiniz. ana merkezi, Kuzey Kıbns Türk Ülkemizde kötümser Cumh uriyeti 'nde benzer bir do Alkin bir gazetedeki aydmlarm moral bozmak için yazısında bakın neler yazmış: lum tesisi kurmak üzere çok önneler icat ettiğini görüp de "Bilirsiniz yabancı filmlerde ceden harekete geçmişti. Ama şapka çıkarmamak mümkiin \ pek sık işlenen bir konu bazı kesimler Pepsi'nin kulağma değil. Şimdilerde uygulanan "Böyle yaparsanız.KKTC'yi res vardır. Varhklı ailenin iyi yeni bir taktik, hükümeti mekteplerde okumuş, men tanımışolursunuz"diyefıfılmdeki gencin durumuna stldaymcaişyattu Şimdi Pepsi ne yaktşıklı, sportmen oğlunun düşürmek. Petrol artık hayata atılma zamam fıyatlarındaki tenzilattan gelmiştir. Anababa, dayıamca, eşdost bütün yakın/arı tutun, doların değer kaybına kadar her şartın hükümetin ondan üstün başar: ekmeğine nasıl yağ beklemektedir. Çünkü başarılı olması için kendisine sürdüğünü öyle ballandırarak anlatıyorlar ki, bundan böyle her imkân hazırlanmıştır. başarıları alkışlamanm da, başansızlığı affetmenin de Ama bu ısrarlı beklentiler, adetâ imkânı kalmadı..." nitelikli gencin üzerinde ağır lyimser profesör Alkin acaba bir baskı yaratır ve onu bu tür yazılar yazarak hangi bunalımlara, hatta büyük başarısızlıklara sürükler. Dün fılmdeki gencin durumuna düşüyor? başansını alkışlamaya "İyimser" Profesör Alkin'in kaygısı Arslan Başer Kafaogtu sağladığı prefinansman kredisi desteği olmaksızın ihracatını artırmasının beklenemeyeceğini belirten Kafaoğlu, 1985'te Türkiye'nin ihracatının dolar yerine mark olarak hesaplandığında artış değil düşüş görüleceğini söyledi. Derimod'un Ankara şubesi açıldı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Merkezi lstanbul'da bulunan Derimod mağazasının Ankara şubesi dün verilen bir kokteyl ile açıldı. Yönetim Kurulu Başkanlığını Ümit Zaim, murahhas üyeliklerini ise Hasan Yelmen, Zerrin HatUtoglu, Asuman Zaim ve Siaan Beşkurt'un yaptığı mağazının Ankara şubesi müdurlüğünü Yasemin Taskıran yürUtecek. Atatürk Bulvan üzerinde açılan mağazanın kokteyline Ankara'daki yabana elçilik mensupları, bakanlıkların Ust düzey temsılcileri ve tanınnuş tiyatro ve sinema sanatçıları katıldılar. DUNYA'dan ABD'nin ticaret açığı 1985'te 124 milyar dolar Ekonomi Servisi ABD'nin ticaret açığı 1985'in son çeyreğinde rekor kırarak 39.48 milyar dolar olarak gerçekleşti ve böylece 1985 toplam ticaret açığı 124.29 milyar dolar duzeyıne ulaştı. Bilindiği gibi ABD'nin ticaret açığı üçüncü çeyrekte de o güne kadarki rekoru kırarak 32.% milyar dolar olarak belirlenmişti. Ticaret Bakanlıgı tarafından yayımlanan verilere göre son çeyrekte ithalat yuzde 8.5 artarak 92.47 milyar dolar, ihracat da yuzde 1.4 artıs ile 52.99 milyar dolar oldu. SAYIN HALKIMIZA TEŞEKKÜR EDERİZ. 385.OOO.OOO.TL.hk, iki yıl vadeye ortalama % 58,14 net verim sağlayan birinci tertip, birinci seri tahvillerimizin tamamı, çok kısa bir süre içinde satılmıştır. Gösterilen yakın ilgi ve güvenden dolayı Sayın Halkımıza teşekkürlerimizi sunarız. BtTLtS VE YAYLADAĞ ÜRETÎCİLERt TekeVe tütün yok BİTLİS (Cumhuriyet) Türkiye'de kaliteli tütün üretiminin yapıldığı illerdeki sıralamada önemli bir yeri olan Bitlis'te üretici, açıklanan fiyatlann çok altında alım yapılması nedeniyle Tekel'e tütün satmama karan aldı. Maliye ve Gümrük Bakanı Kurtcebe Alptemoçin tarafından açılan doğu bölgesi ekici tütün piyasasında (a) gradlı tütüne 1800, (b) gradh tütüne 700, (c) gradlı tütüne 600 lira fiyat saptanırken, döküntü olarak geride kalan tütün için de 70 lira fiyat belirlendi. Açıklanan bu fiyatlara karşın, Tekel'in en kaliteli (a) gradlı tütünü dahi 1100 liradan almak istediği gözleniyor. Büyük tepki gören bu uygulama üzerine toplanan üreticiler maliyeti 1200 İirayı aşan tütünlerini kesinlikle 1100 liradan satmayacaklanru ve bu konuda karar aldıklannı açıkladılar. Bu arada Bitlis'te tüccann 2000 ton tütün alımı için bağlantı yaptığı bildirilirken, tücarın alım için üreticiye ödeyeceği miktar öğrenilemedi. Öte yandan, yine kaliteli tütün yetiştirilen Hatay'ın Yayladağ ilçesinde de üreticiler aynı gerekçe ile Tekel'e ürün vermeme karan aldılar. Yayladağ tütünü için hükümetçe verilen 1625 lira başfiyata karşın Tekel'in burada da çok düşük fıyatla alım yapmak istemesi tepki uyandırdı. Onceki gün Tekel'e mal satmak üzere tütün getiren üreticiler, Tekel'in 1050 ile 540 lira arasındafiyatlarödemeye kalkışması karşısında hayal kırıkhğına uğradılar. Durumu Basbakan, Maliye ve Gümrük Bakanlıgı ile Hatay Valiliği'ne bildıren üreticiler, bu fiyatlarla Tekel'e mal vermeyeceklerini açıkladılar. Fransa'da fiyatlarda tarihi düşüş Ekonomi Servisi Fransa'da perakende fiyatlar şubat ayında 1966 yılından bu yana ilk kez düserek yuzde 0.2 olarak gerçeklesti. Ulusal Istatistik Enstitüsü tarafından açıklanan verilere göre böylece subat ayfan itibariylc yıllık enflasyon da yüzde 3.4 oldu. Enstitü sözcüsüne göre, şubattaki düşüş 1965 ağustosunda kaydedilen yüzde 0.3'lük azalmadan sonra görülen ilk düşüş oluyor. Yetkililer, perakende fıyatlarındaki azalmayı doların değer kaybına ve petrol fiyatlannın hızla inişe geçmesine bağlıyorlar. BORSA'NEV İÇİNDEN Dirici İj Sr T.C. 15 MART 1988 TAPjtfMöd DMz KURUUN ztmurr BANKASI sg S? Dun alımı satımı yapılan hısse senelleri 9.675 2.565 3.095 3.200 6.950 5.465 4.150 4.000 2.800 1.330 1.005 1.325 875 3.100 1.125 1.050 1.275 4.000 1.800 1.680 1.925 14.180 1.900 M ftyst 9.680 2.600 3.000 2.720 7.000 5.200 4.200 4.200 2.780 1.350 fiyst Dâıtki ftystı 9.680 2.600 3.000 2.720 7.000 5.200 4.200 4.200 2.780 1.350 Mk. DÛVİZİN CİNSİ 1 AMDOUUU 1 AraTMLVA D0UM 1 AVUSTIMYA f U t f 1 IATI ALMAN MARKI DÖVİZ AUŞTL SATÇTL 643.60 669.34 431.85 449.12 38.24 39.76 280.25 291.46 13.04 13.56 72.69 75.59 86.70 90.16 236.48 245.94 84.25 87.62 316.77 329.44 39.27 40.84 378.30 345.30 438.76 456.31 2139.42 2224.96 85 04 88 44 941.77 979.44 167.61 174.31 EFEKTİF AUŞTL SATÇTL 643.60 675.78 410.26 453.44 38.24 40.15 280.25 294.26 12.38 13.69 72.69 76.32 86.70 91.03 236.48 248.31 84.25 88.46 316.77 332.65 37.30 41.23 345.57 381.94 416.82 460.70 2032 45 2246.40 80 78 89 29 941.77 988.86 159.23 175.99 («0 Çtfnnra BtfcMk Çt Baktrik (E) m m m Konm Tı (E) SaftoysM TJriN (E) 950 1.350 9.680 2.600 3.000 2.720 7.000 5.200 4.200 4.200 2.800 1.350 950 1.350 980 2.945 1.100 1.075 1.200 4.000 1.800 1.700 1.900 14.405 1.805 950 2.800 1.100 1.075 1.200 3.945 1.800 1.700 1.900 14.405 1.805 980 2.800 1.100 1.075 1.200 3.945 1.800 1.700 1.900 14.405 1.805 950 1.350 90 160 294 700 30 39.5 200 200 377 1.500 414 1.000 540 150 50 64 139 500 475 510 90 180 275 18ELCİKA FHANa 1 MNNARKA KMNHJ 1 FRAKaFMHa hMET HOLDIIMG Şerefefendi Sok. No:36. Nuruosmaniyelstanbul Telf: 511 21 50 (6 Hat) 527 48 82 1 tmÇKMMU itSVtÇKFRANfil 100 İTALYAN ÜftETİ 100 JAPON VENİ I KANAOAOOUm 1 KUVEYTDbum 1 MMVEÇ KRONU ISTERÜN 1 S. ARAIİSTAN RİYAÜ T.C. ZtRAAT BANKASİ "Gncuac erisftact"