Katalog

9 KASIM 1986 EKONOMİ CUMHURÎYET/U Bir haftada 105 milyar sürülmesiyle emisyon 2 trilyonu aştı GECEN HAFIA Para basımında son sürat Kamu kesimi ihtiyaçları için aynlan para 300 milyar Urayı geçti. İç ve dış borç ödemelerinin yapıldığı kalem 217 milyar büyürken, TMO'ya 77.6 milyar kredi kullandırıldı. Banknot matbaasının "yaptığı" fazla mesaiden piyasa fazla nasibini alamadı. Büyük çaplı vergi ödemelerinin yapıldığı bir haftada bile emisyonun denetim altında tutulamadığı dikkati çekiyor. Ekonomi Servisi Iki aylık aradan sonra piyasadaki para miktan yeniden 2 trilyon liranın üzerinde. Merkez Bankast'mn ekim ayınîn son haftasında piyasaya 105.8 milyar lira sürmesiyle emisyon hacmi 2 trilyon 15 milyar Üralık bir büyüklükle buyeni seri "onbinlilderden" milyarlarca lira sürmesine karşın bu taze paradan piyasa fazla yararlanamadı. Çünkü nakit sıkışıklığı ekonominin çeşitli kesimlerinden yükselen feryatları geçen haftalarda daha da yoğunlaştırdı. Bu dunımda emisyon hacminin kamu kesiminin ihtiyaçlanndan doğan nedenlerle yükseltildiği sonucu çıkıyor. Nitekim Merkez Bankası'nın "sair hesaplar" diye görülen ve iç ve dış borç ödemelerinin yer aldığı bölüm 31 ekim tarihi itibariyle 217.8 milyar gibi yüksek bir kabarma gösterdi. Bunun yanı sıra Merkez Bankası Toprak Mahsulleri Ofısi'ne (TMO) 77.6 milyar taze para akıtırken, Hazine'ye 5 railyar lirahk bir avans kullandırdı. Kısaca Merkez Ban Dolara demokratların rüzgârı Uluslararası döviz piyasalannda Amerikan Doları küçük iniş çıkışlar göstermekle beraber mark, yen, sterlin gibi sert paralar karşısındaki değerinde önemli bir değişme olmadı. Haftayı 2.06 mark üzerinden açan dolar hafta sonunda da New York piyasasında bu değerden işlem gördü. Dolann değerindeki küçük iniş çıkışlar ise iki nedenden kaynaklandı. Birincisi hafta başında ABD'de yapılan Temsilciler Meclisi ile Senato ücte bir yenileme seçimlerinde Demokratların aldı& başarıydı. Demokratlarm Temsilciler Meclisi'ndeki güçlerini pekiştirmesi yanı sıra Senato'da da çoğunhığa geçmesinin Reagan yönetimini sarsacağı yolundaki söylentiler döviz piyasalarında dolann haftanın ikinci gününde değer kaybına yol açtı. Bu söylentiler arasında dolar hızlı sayılabilecek bir iniş çıkış grafıği ortaya koyunca, döviz aum satımcılan da arzuladıklan kârları elde etmeyi başardılar. Demokratların seçim zaferlerinin Reagan yönetimini etkilemeyeceği anlaşılınca dolar yeniden toparlandı ve hafta ortasından haftanın son gününe kadar hafif bir yükseliş eğilimi izledi. nolann sert paralara karşı 748.70 AgneOi, Alfa Romeo Ue iyke güçtenecek. Alfa Romeo'yu Fiat kurtaracak İtalyan hükümeti, hasta otomobil şirketinin ABD firması Ford yerine ulusal birfirma tarafından kurtanlmasını uygun buldu. Ekonomi Servisi Bir zamanlann en ünlü otomobil şirketlerinden biri olan Alfa Romeo'yu kimin kurtaracagına karar verildi. İtalyan hükümeti Alfa Romeo'yu yine İtalyan bir şirket olan Fiat'ın kurtarmasmı uvgun buktu. Bu kararia Alfe Roraeo1 ym tahip olmak isteyen dünyanın ve ABD'nin en büyük otomobil şirketi Ford, mücadeleyi kaybeden taraf oldu. İtalyan hükümetinin Fiat'ın teklifıni kabul etmesinin ulusal otomobil sanayünin korunması amacına yönelik olduğu belirtüiyor. Daha önce yapılan bir anlaşmayla Libya'nın hisselerini de alarak Fiat içinde en büyük güç haline gelen Agnelü ailesi Alfa Romeo'nun da yandan fazla hissesine sahip olmak suretiyle dünya otomobil piyasasında daha etkin hale gelecek. Kabul edilen teklife göre Fiat, kurtarma operasyonu için 3.5 milyar dolar harcayacak ve bunun karşılığında Alfa Romeo'nun ytede 51'den fazla hissesini eline geçirecek. Spor arabalann üreticisi Alfa Romeo'nun halen yüzde 84'lük hissesi bir İtalyan hükümeti lcuruluşu olan Finmeccania'run elinde bulunuyor. Plana göre Fiat, 1991 yüına kadar yılda 620 bin adet araba üretir hale gelecek. Ford'un teklifi Ue Fiat'ın teklifi arasında ekonomik olarak bir fark olmamasına karşın Fiat'ın İtalyan işçiler için daha iyi koşullar sunduğu belütiliyor. güne kadarki en yüksek düzeyine çıktı. Piyasadaki para miktannın büyük çaplı vergi ödemelerinin yapıldığı bir haftada artması dikkati çekiyor. Aynca Merkez Bankası'nın banknot matbaasına "mesai yapurarak" piyasaya Çunento Uhaline yeni teşvik Bazı çimento türleri ile zirai mücadele ilaçlan ve teknik maddelerinin ithalinden gümrük vergisi alınmayacak. ANKARA (ANKA) Bakanlar Kurulu, Portlant ve benzeri hidrolik çimentolarla, 2İrai mücadele ilaç ve teknik maddelerirıin ithalinde gümrük vergisi alınmamasıru kararlaştırdı. Bakanlar Kunılu'nun Resmi Gazete'de yayımlanan "ithalat rejimine ek karar"da, Portlant ve benzeri hidrolik çimentolar klinker denilen toz haline getirilmemiş çimentolar da dahil olmak üzere ve boyanmış olsun ya da oimasın gümrük vergisinden bağışık tutulduğu bildirildi. Bir diğer kararla da, zirai mücadele ilaç ve teknik maddeleri, teknik madde imalinde kullamlan hammaddeler, çekici tuzaklar Ue hidrolize protein içeren cezbedicilerin ithali, Tarım Orman ve Köyisleri Bakanhğı'run uygun görmesi halinde gümrük ve resimierinden bağışık tutuldu. kası'nın, kamu ihtiyaçları için ayırdığı para miktarı 300 milyarın üzerinde oldu. Piyasaya yönelen taze para miktarı da bankalann Merkez Bankası'ndan kullandıklan 26 milyar ve karşılık hesaplarından çektikleri 18.9 milyar üra ile toplarn 45 milyar lira oldu. Bankaların para talebi, büyük ölçüde müştenleri adına Kurumlar Vergisi ödemelerini yerine getirme ihtiyacından kaynaklandı. Kasım ayının ilk haftası için emisyon rakamı gelecek haftamn sonunda açıklanacak. Aybaşında maaş ödemelerinin yapıldığı göz önüne alınırsa emisyon hacminin gelecek haftalarda 2 trilyon liranın üzerinde yerleşeceği anlaşılıyor. Bu durumda şimdiye kadarki İÇ aylık dönemde yüzde 56.7 gibi yüksek bir artış kaydeden emisyon hacminin aralık sonunda yüzde 60'lık bir büyüme göstermesi kesinlik kazanıyor. 1985 yılı sonunda piyasadaki para miktarının 1 trilyon 285 milyar lira olduğu düşünülürse, geçen 10 ayda Merkez Bankası'nın 730 milyar lira taze para bastığı görülüyor. Geçen yü aynı sürede emisyon hacmi 425 milyar lira büyümüştü. Bu yıl içerisinde ilk kez 15 ağustosta 2 trilyon lira sınırını asan piyasadaki para miktan ara seçiıriler öncesinde 1.9 trilyon düzeyinde seyretti. Dolar (d5viz alış) son değerleri şöyle oldu: 2.06 mark, 6.72 Fransız Frangı, 1.71 İsviçre Frangı, 163.30 Japon Yeni, 1.423 İtalyan Lireti. Amerikan doları uluslararası borsalarda küçük marjinler içinde seyretmesine karşılık Merkez Bankası TL. karşısındaki döviz alış kurunu hafta boyunca 4.5 liraya yakın arttırdı. öte yandan serbest piyasanın nabzının attığı Tahtakale'de de dolar aynı eğilimi gösterdi. Haftanın ilk gününde 752 liradan alınan dolar hafta ortasında bir ara 758 liraya ulaşmasına karşın son gunde 754 liradan işlem gördü. Alman Markı da son gunde 364 liradan alınıp 365 liradan satıldı. Altının kamrsızhğı Hafta boyunca aynı yerde çakdıp kalan altın fiyatlan dış borsalarda perşembe, Kapalıçarşı'da da cuma günü hareketlenerek önemli sayılabilecek bir artış gösterdi. Bu eğilim en açık olarak Cumhuriyet Altını'nda yaşandı. Haftanın ilk dört günü 72 bin 500 liradan işlem gören Cumhuriyet Altını cuma günü 1.500 lira birden artarak 74 bin liraya ulaştı ve dün de Kapahcarşı'da bu değerden işlem gördü. Kapahçarşı'da altın fıyatlarmın canlanmasına dış borsalarda altının tırmanışa geçmesi etki yaptı. Hafta başında 31.1 gramlık onsu 409 dolara yakın değerlerden işlem gören altın, hafta ortasında 406 dolara kadar gerile74.000 72.500 30 milyarlık Kııla Mensucat çürüyor Mekçilerin maaşını alamadığı için terk ettiği, TEK'in elektriklerini kestiği fabrikayı bir tek 'Yediemirt' bekliyor. İZMİR, (Cumhuriytt Ege Börosu) "Balkanlar'ın ve Ortadoğu'nun" en büyük tekstil kuruluşlanndan biri olarak arulan Kula Mensucat Fabrikası, maaşlannı alamadığı için bekçiler de aynhnca, çürümeye terk edildi. TEK'in elektrikleri kesmesi nedeniyle buhar kazanlanna su verilemeveceginden makineleri paslanacağı belirtilen fabrikayı, "bir gün paramı alıran" umudunu yiünneyen bir tek "yedi emin' bekliyor. Cumhuriyetin ilk yıllannda eve iş verme yöntemiyle el halıcıhgı üretimi ve ticaretiyle uğraşan Çolakzade ailesinin kurduğu Kula Mensucat, tztnir'in en eski ve büyük tekstil isletmelerinden biri. 1950'lerde Türkiye Sınai Kalkrnma Bankası'ndan alınan krediyle modenüeştirilen ve genişletilen kuruluş, 198O"lerin başmda girdiği bunalımdan çıkamadı. 1982'de 1.1 milyar borca gırince devlet desteği istendi, 1984'te ise fason üretime geçüdi. tflas karannın ardından 2 bin 500 işçi ortada kalırken, 8 ay önce yıilardır pamuklu, yünlü dokuma, kadife üretilen fabrikarun makineleri tamamen sustu. Fasanör bulunamadığı için üretim yapılamazken, şirketin işçüere, Hazine'ye, SSK'ye, İş Bankası ve TEK'e olan borçları da 20 milyar liraya ulaştı. Ihnacatu sovoş riski sigortosı İGEiMfE tarafından hazırlanan raporda da ihracat kredi sigorta sistemine yönelecek kuruluşun özerk olması gereği vurgulandı. Ekonomi Servisi İhracat kredi sigortası ile ilgili son hazırlıklar sürerken Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral tran ve Irak'a olan ihracatın teşviki amacıyla "savaş riskini giderici" bir tasan üzerinde çalışıldı&nı söyledi. Ani'ın verdiği bilgiye göre savaş hali süren ülkelere yapılan ihracatta, satıma konu olan mallann sigonalanması öngörülürken, meydana gelen risk bir ölçüde devletçe karşılanabilecek. ANKA ajansına yaptığı açıklamada Aral Irak'a yapılan taşımalarda bazı sorunlann ortaya çıktığını haurlatarak "Bu ülkede risk süriiyor. Risk yasa tasansına ulaşunı da sokabilir miyiz diye çahşma yapıyoruz" şeklinde konuştu. Bu arada thracatı Geliştirme Merkezi ÎGEME de ihracat kredi sigortası konusunda hazırladığı bir raporda bu sistemi yürütecek kuruluşun arkasında "devtet desteği" bulunmasını ve bu kurumun yönetiminin "öıerk" olması gerektiğini vurguladı. a.a.'mn verdiği habere göre, Dünya Bankası uzmanlarımn katkısıyla yürütülen çalışmalar sonunda hazırlanan raporda söyle denildi: "Yeni ihraç pazarlan elde edebllmek ya da mevcut pazarlan elde tutabilraek için sadece kalite ve fiyat Üzerinde rekabet etmek artık yeterli sayılmamaktadır. Aynı zamanda, kredi sunabilme konusunda da rekabet edebilmek giderek artan bir gereklilik halini almıştır. Eger Tiirk ihracatçıları, hiçbir şekilde ihracat kredisini sigortalama yoluna gidemezlerse, rakiplerine kıyasiarisklipazarlara girme cesareti açtsından önemli bir dezavantaja sahip olacakiardır." Sanayi Bakanı Cahit Aral açıkladı: Cumhurtyst altını ; I t .«. Kasun di. Ancak perşembe günü altın fiyatları uluslararası borsalarda yeniden tırmanışa geçti. New York'ta 410.80 dolara kadar çıkan altın bu eğilimi cuma günü koruyamadı ve 409 dolar duzeyine çekildi. NELER OLDU? İGSAŞ Genel Müdürü istifa etti Istanbul Gübre Sanayi A.Ş. (İGSAŞ) Genel Müdürü MedB Atalay, görevinden istifa etti. İGSAŞ Genel Müdürü Atalay, Izmit'ten Anadolu Ajansı'nı telefonla arayarak, istifasun Devlet Bakanı Vehbi Dincerler'e bildirdiğini söyledi. Demir fiyatlannda diişiiş Yaz ayları süresince serbest piyasada kilosu 239 liraya kadar yükselen demir fiyatları, son günlerde aniden düşerek resmi fiyat düzeyine geldi. Karabük Haddecıler Derneği Başkaru Nazım Çapraz, ithal edilen kütük demirin Türkiye'de üretilen kütük demirden ucuz olması ve inşaat sezonunun sona ermesiyle demire talebin azaldığını bildirdi. Serbest piyasada demirin kilo başına 2425 lira ucuzladığını belirten Çapraz, demir satışlannın azalmasıyla sadece Karabük'te yaklaşık 7080 bin ton inşaat demiri stoku ortaya çıktığını söyledi. Kula Mensucat, Ortadoğu ve Balkarüar'ut en büyük fabrikanydı. Ara seçimler öncesinde tüm ANAP'hlann "kunaracağız, Sümerbank işletecek" dedikleri fabrika için bugüne dek bir şev yapılmadı. Maaşlarını alma urnutlarını yitiren 22 bekçiden önce 10'u a>Tildı, ardından dığerleri de gitti. TEK de elektrikleri kesince, 30 milyar lira değerindeki fabrika sessizliğe büründü. Bugünlerde fabrikayı sadece parasını alma umudunu yitirmemiş bir yedismin bekliyor. Iflas masası yöneticuerinden Avukat Kemal Kıriangıç TEK'in fabrikaıun elektriklerini kestiğini, buhar kazanlarının, su verilmemesi durumunda paslanacağını, fabrikanın koruma ve bakım giderleri için ^^flf avans istediklcrini söyledi. tflas karannın Yargıtay'dac onaylanıp gelmesi beklenirken, Anakent ve Kar$ıyaka bdediyelerinin aldıjı istimlak kararlan yeni davalara konu oldu. Karşıyaka Belediyesı, fabrikarun önünden yol geçecegi gerekçesiyle idare binalarmın bulunduğu bölüm için istimlak karan alırken; Anakent belediyesi de fabrikarun arkasında baskı makinelerinin bulunduğu bölumde ana kanal, yol ve 10 metre genişliğinde kaldırım yapmak için istimlak karan aldı. Böylece fabrikanın istimlaklarla yıküıp, yol ve kaldırun yapılması gündeme gelirken. lzmir 1. İdare Mahkemesi'nde acılan davada, yürütmenin durdurulması kararlaşünldı. lflas masası yöneticilerinden avukat Kcmal Kıriangıç tasfıye işlemlerimn güçlakle yürutüldüftinü beürterek şunlan söyledi: "PoHtikaalann ara seçimler taccsiadc verdildcfi, knrtanıa soderini tataaalarun bckHyoraz. Aynca Ttrlüy^dc böyle bir İHas gdriilnıeiBİstlr. SSK'nia açtıgı fflas d m 5 yd s»rdü. Böyle olanca giıfcet yöMtidteriBin BC bir knras atacaguu ae dc satacak nalımn balabiHyonız. Bir kanı; atecak yok. horda teDere kadar MUlnuf. Aynta istimiak kararlan ile fabrika yıkılnak iüniyor." Çay alacaklarına çözüm yok Rize'de kurulu Akfa Çay Sanayii'ne 1986 yaş çay ahm kampanyasında Urün satan üreticilerin alacaklannı alma umudu bir başka bahara kaldı. Akfa Çay Sanayii Genel Müdür Yardımcısı'run verdiği bilgiye göre, Akfa'ya 1986 yılında yaş çay yaprağı satan üreticilerin alacaklan, 1985 yılından kalan borç kapandıktan sonra ödenebilecek. Bu durumda Ureticiler, alacaklannı ancak 1987 maründan sonra alabilecekler. OrtaVadeli Krediler Birimimizde görevlendirilmek üzere: Üniversitelerin İktisat, İşletme, Maliye veya Muhasebe bölümlerinden mezun, çok iyi derecede İngilizce bilen, sağlık durumu yurt içinde seyahat etmeye engel olmayan, 30 yaşın altında, (Erkek adaylar için) tercihan askerliğini yapmış, PROJE DEĞERLENDİRME ve MALİ TAHLİL ANALİST ADAYLARI • Konularında uzmanlaşmış, en az 5 yıllık mesleki tecrübesi olan PROJE DEĞERLENDİRME ve MALİ TAHLİL YETKİLİLERİ anyoruz. İlgilenenlerin aynntılı özgeçmişlerini, yazışma adreslerini, varsa telefon numaralannı ve bir resimlerini içeren mekîupla en geç 25.11.1986 tarihine kadar İktisat Bankası Genel Müdürlüğü, Büyükdere Caddesi 165, Esentepe, Istanbul adresine başvurmaları rica olunur. • Başvurular gizli tutulacaktır. anyoruz . Yeni İktisakrlar Istanbul Liman Başkanlığından Bildirilmiştır. 1 İstanbul Boğazı, Rumelihisarı ile Anadoluhisarfnda (Kavacık) inşa edilen 2. Boğaziçi (Fatih) Köprüsü kule ayakları arasında, 11 12 ve 13 Kasım 1986 tarihlerinde yerel saatle (090015.00) arasında kılavuz îelleri çekme ameliyesi yapılacaktır. 2Tel çekme çalışmaları günleri ve saatlerinde İstanbul Boğazı geçici olarak deniz trafiğine kapalı bulunacağından, gerek Karadeniz'den ve gerekse Marmara Denizi'nden gelen gemiler yerel saatle 07.30'dan itibaren İstanbul Boğazı'na giriş yapmaları yasak olup, bu gemiler güneyde Yenikapı önlerinde, kuzeyde ise Anadolu veTürkeli(Rumeli)Fenerlerini birleştiren hattın kuzeyinde bekleyeceklerdir. İstanbul Boğazında, rıhtım, şamandıra ve demirde yatan gemilerden tel çekim sahasından geçmek suretiyle Karadeniz veya Marmara Denizi istikametine gidecek olan gemiler, bulundukları yeri terketmeyeceklerdir. 3Tel çekme çalışmaları sırasında Arnavutköy Akıntı Burnu ile Kandilli Burnu ve İstinye vapur iskelesi ileÇubuklu vapur iskelesi arasında çekilen mevhum hatlar içinde kalan saha tehlikeli bölge olup, bu sahada seyretme, demirleme ve avlanma her türlü deniz vasıtalarına yasaklanmıştır. Denizcilere ve deniztilikle ilgili kurum ve kuruluşiara önemle duyurulur. BAINKASI Eawrtap«(M*rkaz) Bahçafcap KaraMty İKTİSAT MeddiyakBy Kadricöy Batarköy Ankan Umir Buna Adana Umk\ Gaüantep D*niU lıfcandarun Samsun TURK ÇOCUGU ALDANMA HAFİF ALKOLLÜ İÇKİLER ALKOLİZMIN. MASUM ZANNEDİLEN VEYA OYLE GÖSTERİLEN KANLI OLTASIDIR. Ali Sinnen Y E Ş İ L AY 2. bası, 1100 lira (KDV içinde) Çağdaş Yaymlan Türkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlutstanbul ONIKIDEN OIIİKFYE TURKİYE