Katalog

KASIM 1986 EKONOMİ CUMHURİYET/9. rÜRKIYE'den Vral: Enflasyonun ıltında faiz, sömürüdür UŞAK/ANKARA, (ANKA) Sanayi ve Ticaret Bakanı Ctılt And, kredi faizinin yüksekligiuden yakınan sanayici ve işaLamlanna yanıt verirken, "Şlmdiye dek yapüan, uygalanM saayid ve tticcann lehinde, vmtud^n ateyhinde oMu" dedi. Aral, Işakh sanayicilerle yapüğı sohbet toplanüsında, uygulanan mev.uat faizi poüükasıyla, vatandaşın mevduatlannın enflasyon al.vnda eridiğini, bu durumdan sanayici ve tüccann yararlandıjb.nı belirterek, bu uygulamayı "sömürii düzeni" olarak niteledi. Aral, bu uygulamanın kaldınlması üzerine sanayicilerin yaygara kopardıgını söyledi. Aral, "Bir sömöri dizeoi kvolnras, •>tnnıj^şn ncmz ntevthut topUnıp, hakaz olarak sanayteiye, tüccara vcrBmiş. Arök mevdnat saUptertain gört açıMı. Mevdaat tatakdn enflasyonun 56 puan üstitade fmiz veraek zorudayız" diye konuştu. Aral, mevduat sahibi aleyhine işleyen sömurü düzeni döneminin geçtiğini, yatınmcılann bu duruma kendikrini alışürmalan gerektiğıni vurgulayarak, "Sanaykfier, özkayaak kredi IHşkisüıi sıkı kontrol etmdidir" diye konuştu. Aral, bakanlığa bağlı bankalann en kısa sürede kredi faizi oranlannı bir miktar düşüreceklerini söyledi. Finansman bonosu küçük tasarrufçuya yaramayacak Kupiir değerleri yiiksek tutulacak fınansman bonolannm en büyük müşterisi yine bankaiar olacak. Alt smırm 1 milyon mu, yoksa 3 milyon mu olacağı konusunda karar önümüzdeki günlerde verilecek. Kupür değerinin yüksekliği nedeniyle Merkez Bankası'ndan faiz darbesi yiyen küçük tasarrufçu, fınansman bonosunu gelirlerini yükseltmek için kullanamayacak. SERDAR TURGUT ANKARA Son faiz operasyonu ile getiıleri urpanlanan küçük tasamıfçunun şirketlerin yeni çıkaracaklan fmansman bonolannı (Commcvâal Paper) kullanarak. gdırlerini yeniden yüksdtme umudu da gerçekİeşmeyecek. Kredi faizlerinin yüzde 80'lere ulaştnası nedeniyle şirketlere ucuz kaynak sağlanması yolunda bir adım olarak görülen rınansman bonosu uygulamasuu düzenleyecek tebliğ, önümüzdeki günlerde yayımlanacak. Bonolardaki kupür degerlerinin vttksek tutulmasının karara baglandığı, bu nedenJe de bunlann en büyük mttsterilerinin yine bankalaı olacağı kaydedildi. Sermaye Piyasası Kurulu'nda sürdUrulen tebliğ çalışmaanda, fmansman bonolanna uygulanacak faizin üst sınuının yüzde 52 olması karara bağlandı. Merkez Bankası yetkilileri, üst sınır uygulamasırun bir süre sonra kaldınlabileceğini belirttiler. Sermaye Piyasası Kurulu yetkililerinden edinilen bilgjlere göre, yeni çıkanlacak finansman bonosu tahvitterine uygulanacak faizin üst sının bir yılhk mevduata uygulanan faizin 1.1 katsayı ile carpılması ile bulundu. Son yapılan faiz operasyonu ile yüzde 52'den yüzde 48'e indirilen bir yılhk mevduat faiz oranmın dikkate alınması ile birliktefinansmanbonosuna uygulanacak faizin üst sınınnın yüzde 52.8 olması kararlaşonldı. Yetkililer, Sermaye Piyasası Kurulu ve Merkez Bankası ile sürdurülmekte olan gorüşmderde, fınansman bonolanna üst sınır koyulmaması, yani bunların faizinin serbest buakılması görüşünün ortaya atıldıgını, ancak hükümetin isteği üzerine bunun bir süre ertelendiğini soylediler. Hazırlanan tebliğ ile fınansman bonolannm kupür değerlerinin yüksek tutulması zorunluluğunun getirilecegi ögrenildi. Yetkililer, kupür değerlerinin yüksek tutulması ilke karannın alındığını, ancak alt sınırın 1 milyon mu yoksa 3 milyon mu olacağı konusunda kararın birkaç gün içinde verilecegini belirttiler. Bu yönde alman ilke karannın, finansman bonolannm dolasımının yine mali sistem içinde kalması sonucunu doğuracağı, faiz gdırleri surekli düjen küçük tasamıfçunun yüksek fiyattan satılacak finansman bonolarını satın almaya gücünün yetraeyeceği, bunlann en büyük müşierilerinin yine bankaiar olacağı vurgulandı. Sermaye Piyasası Kunılu uzmanlarınca hazırlanan tebliğde, fınansman bonolannm "g»rmnloriugii" sısteminin işleyişi de düzenleniyor. Son üç yüa ait bilancolanru kâna kapayan veya son bir yıla ait bilançosunu kârla kapamış olup da, bagunsız bir denetim kuruluşunca denetlenmiş şirketlerin çıkaracağı finansman bonolannda banka garantisi aranmazken, bu sarüan tasımayan şirketlerin çıkaracağı rınansman bonolan, ancak banka garantisi alunda satüabilecek. Banka, desteklemeye karar verdiği şirketin rınansman bonolan için bir garanti belgesı (Letter of lntent) sağlayacak. Garanti belgesi verüdikten sonra, Sermaye Piyasası Kurulu ihraç izni vereeek. Tebliğ üzerine yapılan çalışma topianulannda, garanti veren bankalann finansman bonosunu çıkaran şirket zor duruma düştuğü takdirde, ödemelerin bir bolümunü otomatik olarak üsüenmesi gerektiği görü$ü de ortaya atıldı. Bu konuda da kesin karann önümüzdeki günlerde Merkez Bankası yetkilileri ile yapılacak gorUsmeler sonucunda belirlenecegini kaydeden Sermaye Piyasası Kurulu yetkilileri, toplantılarda oluşan gend egimin böyle bir uygulamaya gerek bulunmadığı yolunda olduğunu belirttiler. Finansman bonolanna banka garantisi yanında holding garantisi getirilmesi fıkrinden de vazgecilme eğiliminin ağır bastığı ifade edildi. Kârlı şirketlerin çıkaracağı bonolam faiz sınırı da getiriliyor İSCİNİN EVRENtNDEN ŞÜKRAW KETENCt Bütçe Görüşülürken Dün sabah haber degeriendirme toplantısında tartışılıyordu; "Bütçe görüşülürken, bizdekinden daha Ugisiz kalınan ülke olabifir mi?" diye. Başbakan yurtdışında, sosyal demokrat muhalefet için birfoirini yemeye çalışmak daha çekvci. Sağ muhalefetm herhalde ilkeler olarak çıkacak bütçeye bir itirazı yok. Sendikalar ise bütçenin kendilerini ilgilendirmesi gereken bir tonu olduğunun ne bilincinde ne de farkında... Şaka degil, Cılkenin bir ytHık harcamalan yasaya bağlanıyor. İş«izltgin can damarı yatınmlarda ne kadar kısrtlama var? Devietin gelir kaynaklan ne ölçüde "sosyal devtef' ilkesine uyularak değerlendirilecek? Kişi başına yatak, sağlık hizmeti harcamaları ne kadar ktsrtianıyor? Eğitim harcamaları nasıl budanıyor? Türkiye nasıl hızla sadece zengin çocuklannın okuyabildiği, sadece parası otanlann hastahktannı tedavi ettirebildikteri, ilaç alabiWikleri bir ülke haline gelryor? Çalışanlarm gerçek ücretlerini daha da asağılara çekacek bir program mı gündemde?.. Evet, bütçe görüşmelerinde nelerin totarıldığının farkında olan var mı? Sonra yeni yetişenimiz, işsiz kalanımız iş bulamadı diye, hastamız hastane kapısından geri döndü, çocuğumuz okula gidemedi, ya da gittigi okulda eğrtim düzeyi çok düşük, araçgereç, doğru dürüst ögretmen, belki de ısrtacak yakrt bile yok diye hep birlikte sızlanıp duracağız. Toplusözieşme masasında kamu işveren sendikalanna kızıp duracağız... Mecliste, bütçe gorüşmelerinde kimbilir yaşarnımızı ne ölçüde önemli etkileyecek ne karaıiar alınıyor? Ne önemli tşler hükümetin, siyasi ikiidarın istediği gibi sessizce kotanlıyor? Doğrusu kendi ittKlannın, sınrfının çıkartannıtoruyor,istediğini, istediği gibi sessizce başarıp kotanyor diye hükümeie, siyasi iktidara kızmaya hiç hakkımız yok. Bız böyle hep asıl önemli işlevlerımizi yerine getirmedikten, asıl işimizin gereklerini yapmadıktan sonra, hakkımızı vermiyorlar diye kızmaya ne hakkımız var? ingiliz parlamentosunun çalışmasını gormek üzere ingihz sendikacılar tarafından tonuk olarak gMürukiöğumüzde pariamenterlerin içeri girdiği Meclis kapısının onünün kalabalık bir sendikacı grubu tarafından kuşatılmış olduğuna tanık olduk Kbllannda sendikalannın ambtomleri, gelen her partamerrtere kocaman bırer dosya sunuyor, lobicitik çalışması yapıyorlardı. Mecliste Sağlık BakanItğı Bütçesi Komısyon toplantısı vardı. Thatcher ıktidarı, oransal olarak sağlık harcamalarına kısıtlama getirmek istiyordu Sendikalar, sağlık ış kolunda örgütlü sendikanın oncülüğünde sağlık harcamalannm kmttanmasına karşı etkili bir protesto kampanyası yürütüyortardı. Mecliste işçi Partisi milletvekillerı ile diyalog ve işbirliği içinde hükümet engellenmeye ve karanndan dönmeye zorlanıyor, dışarda her tür yayın ve kampanyadan yararlanılarak kamuoyu uyanlıyordu. Türkiye için, Türk sendikacılığı için ne kadar uzak bir düş değil mi? Her yeni bütçe programında, kararında, "sosyal devter" ilkesinden biraz daha uzaklaşan, çahşanın karşıstnda yerıni alan hükümete karşı çıkacak, engellemeye çalısacak bir güç görünmüyor ortalıkta. Şu günlerde sendikalanmızın genel kurutları arka arkaya yapılıyor. Bu genel kurullarda aslında hükümete, uyguladığı ekonomik programa, sosyal devlet iltesinden hızla uzaklaşmasına, çalışanı ezmesine yonelik çok ağır elestiriler var. Ancak genelde, soyutta kalan bu elestiriler ne ftlçüde etkili olabilir? işlerin kotarıldığı, oldu bittiye getirildiği noktalarda farkına vanp, etkili, caydmcı olamadıktan sonra. Yine sendikalanmızın genel kurullan nedeni ile daha bir yoğun biçimde demokrasiyi, demokratik hakları, sendikal hakları gündeme getiriyor, gerçek demokrasiye doğru olumlu adımlar atılmasını ıstiyoruz. Kim ıstemez? Fakat nasıl olacak? Gerçek demokrasiyi bize lüks gorenler, kenditjğinden "Buyrun demokratık haklannıv geri verryoruz. Size gerçek demokrasiyi getirecek bir anayasa değişikliğı, yasa degişikHkleri, sendikal haklar sunuyoruz" mu diyecekler? Demokrasiye doğru olumlu adımlann atılabilmesi öncelikle var olan demokratik hakiann kullanılması, sonuna kadar kullanılmasından geçer. Demokrasiye inananlar, demokrasiyi isteyenler var olan haklarım sonuna kadar kullanarak, var olmayanlann demokrasiyi nasıl kısıtladığını somut yaşam örnekleri ile sergileyerek, varlık ve güclerini ortaya koyarak ileri adımlar atabüirler. Sizdemokrasinin temel kurumlarından, örgütlü sendikalar olarak sınırlı da olsa var olan sendikal haklannızı kullanamayacaksınız. Demokraside etkili, örgütlü baskı gücü olarak, demokratik işlevinizi yerine getiremeyeceksiniz. Bütçe gibi, çalışanın, işçinin yaşamını belirleyen önemli bir yasa oluşurken, neler olduğunun dahi farkında olamayacaksınız. Doğrusu demokrasi özleminız, isteminiz uzun yıllar düşte kalacak demektir. Aynı şekilde sosyal demokrat muhalefet partisi bütçe gibi önemli bir konu görüşülürken, Meclisteki işlevini yerine getirmeyi adeta unutacak. Bütçeyi, kotanlanları dıdik dıdik edip ortaya çıkarmayacak, engellemek için çaba göstermeyecek. Sonra da çalısanlann haklarım savunduğunu söyterken, inandırıcı olabilecek Pek olası değil. Asgari parlamenterlik görevlerini yerine getirmeden yönetimi eleştiren SHP parlamenterlerini yadsıyarak izleyemiyorsak, partinın var olması için hiç emek vermeden yönetıme talip olanların haksızltğını göremiyorsak, henüz geçmişten hiç ders alrnamışız demektir. Sendikalarda en aşağıdan isyerinden başlayarak sendikaya güç vermiyor, yapılması gereken işlerde elimizi uzatmryor, sadece yönetımlerın bizi kurtarmasını hazır bekliyor, sonra da kurtarmadılar diye eleştiriyorsak, daha uzun zaman gerçek demokrasiye, sendikal haklara ulaşamayacağız demek. Biz ışçisi, aydını ile bugüne kadar hep hazırdan bizi birilerinin gelip kurtarmasını, haklanmızı vermesini bekledik. Yapamayanlan eleştirirken, hiçbir ışe elimizi uzatmadık. Her işin yapılıp, hazır bıze verilmesini istedik. Onun için de verilenler kolayca elımizden uçup gitti. Onun için Başbakan özal, "sosyal devlet" ilkesinden hızla uzaklaşan, çalışanları daha da ezecek yeni bütçesıni hazırlarken zorlanmıyor, Türkiye'de bütçe görüşmelerinin başında bulunmak gereğıni dahi duymuyor bile. Değil caydırmak, engellemek, muhalefetı, sendikası, ışçisi ile zorlayıcı güç dahi olamıyoruz bile. Haklarımız elden gidiyor diye sızlanmaya, ağlamaya aslında hiç hakkımız yok. Narin: Haciz haberleri tekstilde kredileri engelliyor tSTANBUL (*A.) Türkiye Işveren Sendikalan Konfederasyonu (TİSK) ve Tekstil Sanayi Işverenleri Sendikası Başkanı Halit N»ri«, her gün tekstildeki haciz olaylanmn yazılmasının sektördeki kredi mekanizmasını geriye doğru işlettıgini, bu durumun da fırmalan sıkıntvya ittiğini söyledi. Narin, "Tekstil sektöriiniin destefe ihtiyacı var" dedi. HaUt Narin Sektörün etes TtSK Başkanı Halit Narin, bankateğe ihtiyaa var. lann birbirleriyle yanş eder gibi, fırmalann sıkmtıh anlannda kredilerini kısarak, ekonomiyi çıkmaz noktaya getirmemeleri gerektigini savundu. Narin şunları söyledi: "Möesseseterin sıkıntılı aolannda, bankalann kredi hadnüerial y*nş eder gibi lusma çmbataruun ekonomiyi çıkmaz nokUym getirmeden, bükütnetin alacagı karariarla becerimizi gösterraemiz lazımdır. Ba«mmmn her gün tekstilde olan nadiseyi yaznuüt suredyle, sektörün bütün kredi mekanizmalannı geriye iştettigi ve firmalan sıkıntıya duşurdügüBan bilinci içinde olmalıyız. Türkiye'de hangi firma kredi mekanizması durdurulursa, ayakta kalır? diye bir soruyu da berkesin düşünmesi gerekir. Bugön tekstU sektörünun destege ihtiyacı vmr." KARARI BAŞBAKAN ÖZAL VERECEK îhracata ucuz kredi için kaynak arayışı Hazine ve Merkez Bankası tarafmdan ortaklaşa hazırlanan yeni ihracat kredisi sisteminde faiz oranınm yüzde 40'ın altında tutulması ilkesi benimsendi. Kredinin tamamımn Merkez Bankası kaynaklanndan fınanse edümesi ya da fmansmana bankalann da katılımımn sağlanması konusunda son sözü özal söyleyecek. ANKARA, (O»mhwriyet Bttros») thracat kredisi için kaynak arayışı sürüyor. Kredinin tamamımn Merkez Bankası kaynaklanndan fınanse edilmesi ya da finasmana bankalann kaulımırun da sağlanması seçeneklerine ilişkın karar için Başbakan Targm Ozal'ın dönüşü bekleniyor. Hazine ve Merkez Bankası tarafından ortaklaşa hazırlanan yeni ihracat kredisisistemindefaizoranının yüzde 40'ın altında tutulması ilkesi benimsendi. Çalışmalarda Uzerinde durulan temei noktalardan biri de kaynak sorunu ve toplam kredi gereksinimi büyüklüğü oldu. Tıkanan ihracatınuzı yeniden canlandırmak için önümüzdeki yıl ne kadar ucuz kredi kullandınlması gerektîgi hesaplandı. Bu kredi tutaruun sadece Merkez Bankası kaynaklanndan sağlanması olanagı taruşıldı. ÇaUşmalara katılan bir yetkilı şu bilgiyi verdi: "Dlyelhn U, piyuMin gerekshıimi 300 mBî«r fca.. Bu kmUler Merkez Bankası kaynaUanndan sagtanabiHr, ama dafaa artana b»nkil«nn kayaaklanna b«ş»unılm»sı gerekn olabflir." İhracat kredisi için banka kaynaklarırun da kullanılması konusunda temel endişe geçmişte yaşanan deneylere dayanıyor. 1984 yılı sonunda yürürlükten kaldınlan eski ihracat kredisi sisteminde açılan kredinin bir bölumu, Merkez Bankası, kalan kısmı da banka kaynaklanndan karşılanıyoıdu. thracatçının eski sistemde bankalara başvurduğunu arumsatan bir yetkilı, "Hatırianacagı üzere, o donemde bankalar, kendi kaynaklannı kollaammmak için ihracalçmın istegioi yttksek gösteriyortanh. Yeai hanrtaaan sistemde. böyle aksakhUann dmüne geçiiecek dcgişiklikler var" diye konuştu. Yeni ihracat kredisi sısteminin önümüzdeki hafta Başbakan Turgut Özal tarafından incelenip onaylandıktan sonra, bir Merkez Bankası tebliği ile açıklanması bekleniyor. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Kaya Eıdem önceki gun PUnBütçe Komisyonu'nda yaptığı konuşmada, ihracat sigortası kurulmasını öngören bu yasa taslağının hazjrlanmış olduğunu söyledi. Yakmda TBMM'ye sunulması beklenen sistem bir tür "iiretid kredisi" gibi çalısacak. özellikle tran ve Irak gibi nakit darboğazı yaşanan pazarlarda alıcının mal bedelini odememesi halınde ihracatçı parasını söz konusu sistemden alacak. thracat sigortası sistemininfinansmanı için Dünya Bankası'ndan 200 milyon dolarlık bir kredi sağlanabileceği gibi, ihracatçılardan yapılan kesintiler de kaynak oluşturabilecek. Devlet Bakanı Erdem, yine PlanButçe Komisyonu'nda bir soru üzerine, bir ithalatihracat bankasımn kurulmasının düşünüldüğünü de kaydetti. Ancak, ekonomik birim temsilcileri konuya Uişkin çalısmalann henüz olgunlaşmadıgını bildirdiler. thracat sigortası sistemi için Federal Alman modelinin, ithalatihracat bankası içinse, Amerikan Eximbank sısteminin örnek aiındjğı ögrenildi. EKPRtM lhracatın yeni pazarlara açılması ve yeni malların satışı için yeni bazı teşvikler de düşünülüyor. Uzak pazarlara navlun desteğinin yarusıra bazı ürünlerde ek prim verilmesi tasarlanıyor. Bunun ilk Örneginin geçtiğimiz günlerde ihraç edilen her tonda 30 bin lira prim Odemesî ile narenciyede yürürlüğe girdiğine işaret edildi. Pamuk Prim uygularnasının başlatılmasmdan bu yana 16 bin ton pamuk sevk eden dıssatımcılar, Merkez Bankası'ndan 1.3 milyar lira alacaklı duruma geldiler. ADANA (CumaııriyH Güoey blerl Bürosa) lç piyasada oluşan fiyatlann dış borsa fiyatlannın üzerine çıkması üzerine tıkanan pamuk dışsatımının yapılabilmesi amacıyla bir süre önce dışsatımcıya verilme&i kararlaştırılan primlerin odenmediği ögrenildi. Para ve Kredi Kurulu'nca alınan karardan sonra dışpazarlara pamuk sevk eden dışsatımcılann "Destekleme ve Fiyat tstikrar Foau"ndan odenmesi gereken prirai alamadıklan için alırn ve sevkiyau yavaşlattıklan bildiriliyor. Sezon başında iç piyasa pamuk fiyatlan, dış piyasa fiyatlarını aşınca, dışsatım durma noktasına geldi. Geçen sezondan kalan stoklarla birlikte bu yıl "kabili ihraç" 100 bin ton pamuğun salılabilmesi için, Para ve Kredi Kurulu, 27 eylulde yayımladığı bir tebliğ ile, Çukurova tipi pamukların ihracaunda kilo başına 170, Ege tipi pamuklann ihracaunda ise kiloda 100 lira prim verılmesini kararlaştırdı. Ancak 12 günlük bir uygulamadan sonra Para ve Kredi Kurulu, ikinci bir tebliğ ile, bu primlerin Çukurova tipi pamuklan 50, Ege ve Ântalya tipi pamuklar için ise 30 liraya dUşürüldüğunü duyurdu. Bu karara dışsaıımcılar basta olmak üzere, sanayiciler ile üreticiler şiddetle tepki gösterdiler. Bunun Üzerine Para ve Kredi Kurulu, Çukurova pamuklan için konulan 50 liralık primi 95, Ege pamuklan için konulan 30 liralık prim miktannı ise 70 liraya yüksehti. Dışsaum priminin yük&eltUmesinden sonra pamuk piyasasında gözle görülür bir hareket ve canlılık oldu. 700 liraya kadar dıisen Çukurova tipi lif pamuk, 760 liraya yükselirken, dışsatımda da bağlantı kurma ve fıili sevkiyatlar hızlandı. Prim uygulamasuun başlatılmasında bugüne değin 9 bin tonu Çukurova'dan, 7 bin tonu ise lzmir ve Antalya'dan olmak uzere dışpazarlara 16 bin ton pamuk sevk edildi. Dışsaumcıların "Destekleoıe ve Fiyat tstikrar FonıT'ndan prim uygulamasına geçilmesinden bu yana dışpazarlara sevk etlikleri pamuk ile ilgili Merkez Bankası'nda biriken primlerini alamadıklan için pamuk alım ve sevkiyatlanm yavaslattıklan ögrenildi. Dışsatımcılann, Merkez Bankası'ndan I milyar 309 milyon lira alacaklı duruma geldikteri saptandı.Adanalı dışsatımcı Vedat Kabaş, ıziediği pamuk politikası nedeniyle DYP'nin hukümet hakkında TBMM'ye gensoru önergesi vereceği yolunda gazetelerde dün bir haber yer aldıgını anımsatarak, "Gensoru vennekle iyi ederier. Hükametin vebali buyüklür" dedi. Kabaş, Cumhuriyet'ın konuya Uişkin sorulanm yanıtlarken Merkez Bankası'mn bugüne değin tek kuruşluk tediye yapmadığmı anımsatarak "Uygulamanın başlatıldıgı ilk ganlerde sevketti|im 27 toa pamafHB primini almak ioere yaptığıın başvaraya şu gune kadar yanıt alamadııa" dedi. Saray ve Atlas halıya % 10 zam ÎZMÎR, (a.a.) Makine halılannın toptan saüş fryatlanna yüzde 10 oranında zam yapıldı. Ticaret Odası Halıcılık Meslek Komitesi yetkililerinden alınan bilgiye göre, Saray *f^v^f toptan metrekare fiyatı 16 bin 270 liradan 17 bin 950 liraya yükselirken, Atlas halısının toptan metrekare fiyatı 16 bin 570 liradan 17 bin 850 liraya çıkanldı. Atlas ve Saray halüannın perakende metrekare fıyatıran 20 bin lira olacağı ve zamlı fiyatlann 17 kasımdan itibaren geçerli sayılacajb. açıklandı. Hisse senedi ve tahvil ihracı ANKARA (a.a.) Sermaye Piyasası Kurulu yıhn ilk on ayında 198.8 milyar liralık menkul değerin ihracına izin verdi. 1985 yılının aynı döneminde 91.9 milyar liralık menkul değerin ihracına izin verilmişti. Sermaye Piyasası Kurulu'ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, ocak ekim döneminde 65.4 milyar liralık tahvil, 72.4 milyar liralık hisse senedinin ihracına izin verildi. 1985 yılının aynı döneminde 25.4 milyar liralık tahvil, 66.1 milyar liralık da hisse senedinin ihracı için gerekli izin Sermaye Piyasası Kurulu'nca verilmişti. Bu yıl ayrıca 3 kuruluşa banka bonosu ve banka garantili bono ihraç izni tanındı. Odalar Birliği görüş belirleyecek ANKARA (aa.) Türkiye Odalar ve Borsalar Birligı (TOBBı. Dış Ekonomik tşler Kurulu 12 kasımda Ankara'da toplanacak TOBB'dan yapılan açıklamaya göre, kurulda Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki ekonomik, mali, tkari ve sınai ilişkiler gorüşülecek. TOBB D\ş tlişkiler Kurulu, ithalat ve ihracat konularında hükümetin alacağı kararlara ve politikalara "ışık tutmak" amacı ile görüş belirleyecek. Kurul, gelecek yıl almması istencn ekonomik önlemleri saptayarak, işadamlarının görüşu olarak hukümete sunacak. TOBB Genel Kurulu Divan ve Sanayi Odaları Konsey Başkanı tbrahim Bodur başkanhğında yapılacak toplantıya, TOBB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Coşkun, TİSK Baskanı Halit Narin, TUSİAD Başkanı Sakıp Sabancı, TZOB Başkanı Osman Özbek, İKV Başkanı Asım Kocabıyık, Ticaret ve Sanayi Odaları Konsey Başkanı Ali Osman Sönroez, Ticaret Odaları Konse> Başkanı Tekin Çuliu, Ticaret Borsalan Konsey Başkanı Nejat Basmacı, Deniz Ticaret Odaları Konsey Başkanı Zi>« Kalkavan ile bazı oda ve borsalann meclıs ve yöneıim kurulu başkanlan katılacaklar. i G>sby Aüesi altın yumurtluyor Cosby Ailesi'nin yapımcı firması, çeşitli yerel televizyon ıstasyonlarına dizinin ikinci hakkım açık arttırmayla pazarlıyor. 198384 yıllannda NBC'ye 200 milyon dolara satılan Cosby Ailesi'ne ikinci gösterilişi için en az 500 milyon dolar değer biçiliyor. Ekonomi Servisi Turk televizyon izleyicilerinin Hanımlar Sizin İçin program kuşağında tanıştığı, daha sonra da yaz aylan boyunca akşam yayınlannda izlediği ve yeni yayın dönemiyle birlikte yayından kaldınlan Cosb) Ailesi, Amerika'daki yapımcı firma için altın yumurtlayan tavuk haline dönüşmüş bulunuyor. 198384 yıllannda Amerikan NBC Televizyonunda her hafta yarım saatlik bölümler halinde yayımlanan ve NBC'nin ilk kez en çok izlenen TV programı seçilmesini saglayan Co&b> Ailesi, çeşitli televizyon şirketlerinden gelen talepler üzerine yapımcısı tarafından yeniden pazarlanıyor. Cosb> Ailesi'nin yapımcı firması Viacom International da kuşkusuz bu talepleri akıllıca değerlendiriyor. Viacom firması bu çerçevede çeşitli yerel televizyon ıstasyonlarına Cosby Ailesi'ni açık arttırmayla pazarlıyor. Televizyonda ilk gösterildiği 198384 yıllannda NBC'ye 200 milyon dolara saulan Cosby Ailesi'ne, bu ikinci gösterilişi için en az 500 mil>on dolar değer biçiliyor. Televizyon istasyonlarından gelen bu yogun taCÖZDE ABD'de oMuğu gibi Turkiyt'de de çok tulebi değerlendiren yapımcı firma, yayın konusuntulan HıuaaMe aiUsi, yaytncısma milyonlarca dolar kada da belli şartlar getirmiş bulunuyor. tandmyor. örneğin Cosby Ailesi'ni satm alacak yerel televiryon istasyonlannın tümü, bu diziyi haftanın aynı günü ve aynı saatDovizin Doviz Doviz Efektif Efektif te yayımlayabilecekler. Yapımcı Cinsi Alış Satış Alıs Satış fırmanın, dizi gösterilmeye baş1 ABD Doları 745.85 749.58 745.85 757.04 landıktan sonra yarım saatlik di1 Avustralya Doları 479.58 481.98 469.99 486.77 zi sırasında her 6,5 dakikada bir 1 Avusturya Şilini 51.23 51.49 61.23 52.00 30'ar saniyelik olarak planlanan 1 Batı Alman Markı 361.20 363.01 361.20 366.62 reklamlardan da yaklaşık 100 17.44 17.53 17.09 1 Belçika Frangı 17.70 milyon dolar gelir sağlaması 95.74 96.22 95.74 1 Danimarka Kronu 97.18 bekleniyor. 110.78 111.33 110.78 112.44 1 Frarw« Frangı 319.90 321.50 319.90 324.70 1 Hollanda Florini 1985 yüında 444 milyon dolar105.91 106.44 105.91 1 İsveç Kronu 107.50 lık ciro yaparak 37 milyon dolar 433.00 435.17 433.00 439.50 1 isvıçre Frangı kâr sağiayan Viacom firmasının 52.30 52.56 51.25 100 italyan Lireti 53.08 bu yüın ilk 9 ayında 10,5 milyon 453.87 456.14 444.79 460.68 100 Japon Yeni dolar zarar ettiği, ancak Cosby 2537.31 2550.00 2486.56 2575.37 1 Kuveyt Dinarı Ailesi'nin ikinci kez satılışıyla bu 1058.58 1063.87 1058.58 1074.46 1 Steriin yıhn son çeyreğini ve gelecek yı198.89 199.88 194.91 201.87 1 S.Arabistan Riyali lı hayli kârlı kapatacağı belirtiliyor. Bu arada Viacom firması ÇAPRAZKUR AUIN GÜMÜŞ yönetimi, şirketin 2,97 milyar do1 ABO DOLARI ALIŞ SATIŞ larlık dağınık hisselerini satın al2.0649 BAJman Markı mak üzere harekete geçerken, şirCumhuriyet 72.500 71.000 6.7327 Fransu Frangı ketin yüzde 18,3 hissesini elinde Reşat 90.000 2.3315 Hollanda Ftorını 95.000 bulunduran National Amuse1.7225 Isviçre Frangı ments firması, Cosby Ailesi sa24 ayar kulçe 10.120 10.150 1426.10 italyan üretı yesinde çok kârlı duruma geçen 164.33 Japon Yeni Viacom şirketinin bu kârından 22 ayar bılezık 9110 9.800 3.75 SArabistan Riyali tüm hissedarlann yararlanması 1 Steriin 1.4193 A>BD Doten 900 ayar gumüş 148 150 gerektiği görüşünde. DUNYA'dan Hoechgt ABD'ye 2.8 milyar dolarlık yatuım yapıyor Ekonomi Servisi Almanya'run en büyük üç kimya ve ilaç fırmasındanbiri olan Hoechst, Amerikan kimya sanayiindeki Celanese fırmasırun 2.8 milyar dolarlık hisselerini satın alarak ataga kalkıyor. Bu girişimle Hoechst firması, kimya sanayünde dünyanın en büyük firması ünvaıuru kazanırken,Hoechst'ün Amerikaya yatırun yapması, dolann Alman Markına karşı ucuzlaması çerçevesinde değerlendirildiğinde "Almanlar için ABD'de yaünm yapmak arük cazip hale gel«ü. Hoechst finnasını çeşitli sektorterde diger Alman firmalan da izieyebüir" deniyor. İŞADAMININ KASIM GÜNLÜCÜ HAZIRLA YAN H.TURGUT ARIĞ 7 KASIMA KADAR • Anonım şirketlerce Damga Vergisi beyannamesi vergi dairesine verilir ve pul bedelleri makbuz karşıhğında ödenir. • Ücretlilerin geçen ay alış fatura ve fişleri, vergj iade bildirimine eklenerek işverene verilir. 10 KASIMA KADAR • Boş video ve ses kaseti ımal ya da ithalinden geçen ay kesilen <?o 2 vergi kesintisi, Ziraat Bankası'na ya ; Yamani saat mi tiretecek? Ekonomi Servisi Eski Suudi Arabistan Petrol Bakanı Ahmet Zeki Ytmanl'nin dünyanm en eski saat firması olduğu belirtilen Vacberon et Consantin'in kontrolünü ele geçirdiği ileri sürüldü. Görevinden uzaklaştınldıktan sonra Cenevre'de kurulu firmanın başına gectiği belirtilen Yamani' nin 1980'li yılların başında "birkaç hisse" satın aldıgını belirten Vacheron et Constantin yetkilisi Jacques Ketter ise, eski petrol bakanının şirket yöneti mini ele geçirdiği haberinidoğrulamadı. Vacheron et Constan tin lüks saat firması 1775 yılında Cenevre'de kuruldu ve şu sualarda 5 milyon Uviçre Frangı Zeki Yamani Vacheron et (yaklaşık 3 milyon dolar) serma Constantin saaıflrmasuu satın yesi bulunuyor. aldığı iddia ediliyor. DÖVİZ KURLARI & SF ı KASM m ı TutataBBd oftvtz Rmuun > r DÖVİZ «uın. 745.85 479.58 51.23 361.20 17.44 96.74 110.78 319.90 105.91 433.00 52.30 463.87 537.36 2537.31 96.89 1058.58 198.89 749.58 481.98 51.49 363.01 17.53 96.22 111.33 321.50 106.44 435.17 52.56 456.14 540.05 2550.00 99.39 1063.87 199.88 T.C. ZtRJUirr BANKASI â DÖVİZİN CİNSİ 1 MİMLM 1 AVtntALTA MUUH EFEKTİF MftU. MT9TL. 745.85 469.99 51.23 361.20 17.09 95.74 110.78 319.90 105.91 433.00 51.25 444.79 526.61 2486.56 96.91 1058.58 194.91 757.04 486.77 52.00 366.62 17.70 97.18 112.44 324.70 107.50 439.50 53.08 460.68 545.42 2575.37 100.37 1074.46 201.87 ünlır. i • TV satışlan bandrol ücretlerij bankaya yatırüır. bildirimi TRT Ge • nel Müdürlüğü'ne gönderilir. î 20 KASIMA KADAR î • 20'den fazla işçi çalıştıran işyer • lerinde geçen ay, 20'den az işçi çalış! tıranlarda ise son üç ayda yapılan J ödemelerin gelir vergi kesintileri, ı muhtasar beyanname ile vergi daire J sine verilmeli ve odenmelidir. ı • Ücretlilerin geçen aya ait alış fa', tuta ve fişlerinin sonuçlan, vergi ia • de beyannamesi ile vergi dairesine bil S dirilmeli. { • Kendi adlanna reklam yapanlar' ve reklamcüığı meslek edinenlerin ge1 çen aya ait ilan ve reklam beyanna < mesi, belediyeye bildirilir ve ödenir. , • Geçen ayın eğlence, yangın sigor J ta ve akaryakıt tüketim vergisi beyan» nameleri, belediyeye verilir ve ödenir. J 25 KASIMA KADAR ', • Geçen ayın KDV beyannamesi' vergi dairesine verilir. Peşin vergi, normal mal ve hizmetlerden °!t 50, temel gıda maddelerinden % 5 ve diğerlerinden 1t 2 üzerinden hesapla . nır. t ARALIK 1986'YA KADAR • BağKur'un kasım aylık primi ] bankaya yatınhr. • Gotüru usulde vergilendirilen ticaret ve serbest meslek sahiplerinin , son vergi taksidi ödenir. | • Zırai Gelir Vergisi'nin ikinci 1/3. ı taksidi ödenir. • Veraset ve lntikal Vergisi'nin 2. yan taksidi ödenir. | • Emlak Vergisi'nin 2. yan taksidi | ödenir. 3 • Yıllık gelir beyannamesi veren ti • caret ve serbest meslek sahipleri, ge j çen ayın vergi iade beyannamesini ve ! rirler, önceki vergi iade tutannı alır ' lar. lATCsmrrnıhMl IMTIMMMaUM nadurMM injumzraAM 1lnlQKrMMi Brezilya ekonomisi ısındı Ekonomi Servisi Brezilya'da antienflasyonist ekonomik tedbirler paketinin yürürlüğe girişinden 8 ay sonra, ekonomide "asın ısınma" belirtileri gözlenmeye başladı. Şubat ayında fıyatların ve ücretlerin dondurulması ve paketle birükte kullarulmaya başlanan yeni para biriminin adıyla anılan Cruzado Planı'nın ülkede hâlâ çok popüler olduğu, ancak ekonomideki aşın canlanmayı biraz dizginlemek amacıyla 15 kasımda yapılacak seçimlerin ardından bazı önlemlerin devreye sokulacağı belirtiliyor. Ekonomideki aşm ısınma, Brezilya'da büyüme hızırun yüzde 7Meri bulması, dolayısıyla yüzbinlerce kişiye yeni iş alanlannın yaratılması ve bu arada enflasyon oranınm 1985'teki yülık yüzde 23'lük düzeyinden bu yıhn 6 aylık döneminde yüzde 8.2'lere indirilmesi nedeniyle halkın satınalma gücünde meydana gelen büyük çaplı feranlamadaakaynaklanıyor. 1 MIHMM OMM 1MUMMHMM 1 bVEÇKMMI 1M İTM.TM ÜKTt mjmiTBl 1 KfJ^g.'V M U M 1 HORVEÇ RMMI 1STOÜR 1 $. M t t B i n M RİTMJ T.C. ZtRAAT BANVIAS1 "Gacünc eıi$9emez