Katalog

Muş Üssü Ortadoğu 'da Sovyet Gözaltında Yitenler yayılmasını önleyecektir MEHMED KEMAL 7Turkıye'de Muş ve Batman'da ıkı yenı us ınşa edüıp, dığer uslenn de altyapüannın gekştınldığı gunler yaşanırken, Alfred Fnendly Vakfı onuruna ABD Senatosu Dışışlerı Konusyonu'nda bır da\et veren Senatör Charies Mathias şunları anlatıyordır YöDetim son 23 yüdır Turkiye sanki Amerikan toprağıymış gibi Tarkiye'nin kalkınmasına onem veriyor. Buraya komiteye geliyorlar, bizi fonlar konusunda sıkıştmyoriar. Yöneürrun bu kadar yogun lobi yaptığına hiçbir donem tanık olmadım. Neden acaba? Dogu Akdeniz, Ortadoğu ve korfez bolgesının savunulması için Turkiye'nin bayaü stratejik onem taşımğını soyiuyoriar. Kım söyluyor9 Herkes soyluyor; Dışişkri, Pentagon.. Baskan Reagan bile.. Geçen gun Dışışlen Komıtesi'ne bir >emek verdi. Turkofil olduğumu bildığınden. 'Turkıye'ye yardım ıçın asılacağız' dedı. Turkıye, Suudi Arabıstan, Sudan, Umraan, Mısır Fas ıle bıriikte bır knz anında uslen kullandıracakmış. Bizim de tabiı Turk dostlan olarak goğsumuz kabardı. Senatör Mathıas'ın anlattıkları sayesınde ABD'nın dünyanın en ügınç ulkesı olduğuna ılışkın ınancımıa uzelemek fırsatı bulmuştuk Burası öyle bu yerdı kı, örneğm, New York'ta sıradan bır hantaa mağazasına gırıp, 35 sene öncesıne kadar Türkıye'de evııuzde yakalanırsa casuslukla suçlanacağınız Antalya denu dıbı hantasını veya Ankara Kalesı'nın altındakı askerı sığınakların krokılerını satın alabuırdınız. ABD Kongre Kutuphanesı'ne gıdıp Boğazlar'dakJ fıize sıstemlennın yenılenmesı faaüyetıne ılışkın raporlan ınceleyebılırdınız Bunu yaparken de ıkıde bırde kafanızı kaşıyıp sorardınız. Acaba enformasyona temasa urin verdiklen ıçın mı Amerika oldular, yoksa Amerika olduklan ıçin mı enformasyona temasa ızın veriyoriar? CUMHURİYET/8 HABERLER 15 KASIM 1986 POLİTIKA VE OTESI Kurşat Istanbullu'nun saptadığına göre 12 Eylü[ yönetımır de 'gözaltında kaybolanlar'ın sayısı 800'ü buluyor Önce 95 g^ ne, sonra 45 gune ındırılen gozaltı surelennde çok ışkence yapıldığını bıhyorduk Ancak 800 kışının yıtmesı, hıçbır ız bulunmaması korkunçtur Insanlık bdyle bır eylemı htçbır zaman bağışlamaz Insanlar bır kez gozaltına alınıyorlar, bır daha hıçbır haber gelmıyor, yakınları ıse nereye başvursalar bır sonuç alamıyorlar Işkence, gerçı bızım ulkemız ıçın yenı bır olgu değıldır Sultan Abdulhamıt'ın, Abdulazız'ı öldurenlerı ortaya çıkarmak ıçın 'bizzat' ışkence yaptığı Mabeyıncı Fahrı Bey'ın 'Ibretnuma'sında butun aynntılan ıle yazılıdır Duşunun, bır mulkün sahıbı koskoca bır padışah, sanık bulmak ıçın elınde bıçaktabanca, ışkence yapıyor Ittıhatçılar dönemınde tırnak sökulmesı, Erzurum Mılletvekılı Fıkrı Bey tarafından Meclıs kursüsune değın getırılmıştır Kursuden sökülen tırnakları gostermışlerdır Demokrasıye geçılırken Turancılar ve solcular ışkence görmüşlerdır Sırkecı'dekı Sansaryan Hanı'nda (Emnıyet Mudürluğu'nde) tabutluklar bulunduğunu herkes bılır Polıs Müdürü Ahmet Demır ve gorevlılen burada sanıklara ışkence etmışlerdır. Işkence gorenlerın yakınları durumu en yuce katlara değın ulaştırmışlarsa da hıçbır yararı olmamıştır 12 Mart dönemınde ışkence gorenler ıçlerınde askerler de vardır görduklerı ışkencelen yazmışlardır General Celıl Gurkan ve Albay Talat Turhan ın anıları en korkunç ışkence belgelendır Zaten 12 Martçılardan kımı generaller ışkence yapıldığını saklamamışlardır Emeklı General Türun ve Emeklı General Sunalp'ın demeç ve anıları ışkence tanığıdır 12 Eylul de çok kurbanlar vermıştır Hâlâ da ılgılıler, "12 Eylufe mı donelım" dıye gözdağı vermekten kaçınmıyorlar Elbette 12 Eylül dönemınde yapılaniar da btr gun butun çıplaklığı ıle gundeme gelecektır Yunanıstan'da cuntanın yaptıklan günu gelınce ele alınmadı mı? Papandreu, 'Namlunun ucundakı Demokrasi' adlı krtabtnda görduğu ışkencelen dıle getırmedı mı 9 Yunanıstan'dakı albaylar cuntasının ışkencecılerı şımdı hapıshanelerde çılelennı dolduruyorlar Kurşat Istanbullu'nun anlattığı ışkenceler yenı değıldır Işkenceler sırasında dövulerek, ezıyet edılerek öldürulenler, ölduruldukten sonra da yitenler anlatılıyor Kıtap, olayları, tanıklarla yapılan goruşmelerı, mahkemelere venlmış suç duyurularını, resmı yazışmaları, tutanakları ıçerıyor Yıtenlerın kımıne çatışma, kımıne ıntıhar susu verılmıştır Tanıklardan, belgelerden, yaşanan olaylardan, göruşmelerden ortaya, yıtmenın dramı çıkıyor Çok kışı ıle konuşulmuş, çok belge arastırılmıştır Konı şulamayan kışıler can guvenlığı ıstemışlerdır Konuşabılmek ıçıtı hâlâ can guvenlığı ıstenen bır ulkede ışkence bıtmış sayılır mı? 12 Eylul un bıttığını soyleyenler yanılıyor, hâlâ perde ardında goz kırpıyor "Çevik Kuvvet'in Gölgesinde Turkiye" UHIK GÜUKMİR menın kullanuna açılma derecesini belirleyecek. Bir knz anında uzennde NATO şemsıyesı olan bır harekât. Turkiye ve \unanıstan'daki tesisleri zaten ustesıne ahnış olan VVashıngton'un ışını kolaylaştırabüir. Bunun vanı sıra Turkiye >e Yunanistan'm muhtemel bir Vtuşova Paktı saldırısına farklı tepkıler gosterecegı duşunuluyor. Vunanistan, gelecektekı bır TurkYunan savaşından zaferle çıkabümek ıçin kuzey sınınndaki bırtıklennı hızla Ege've sevketmek zoranda. Ancak bunu vapınca kuzey ınde bır sa\unma boşluğu doguyor. Papandreu bu boşluğun somunılmemesını garantıve almak için sosyalist komşularıvla vakınlaşma polıtıkası ızlıyor Bu bırlıklenn kuzeyden guneye kaydınlması Yunanıstan'ı muhtemel bır Varşova Paktı saldınsında NATO taahhutlerinı yenne getıremeyecek pozısyona duşurnyor. Turkiye ile Vunanıstan arasındakı sorunlar, bır knz anında Amerika'yı gayet dengelı davranmaya hatla bazı durumlarda tepki gostermemeye zorlayabılır kı, Amerika'nın bu tepkisizliğı Batı Avrnpalı NATO uyelennde, Amenka'nın gunev kanadı gereküğinde gozden çıkarabilecegı ızlenınunı uyandırır \e Avrupalılann guney kanada olan taahhutlerinı onier veya geciktirir. Amerika, bu açıdan da TurkYunan sorunlanrun çozulmesını ıster." Snyder, Washuıgton'dan bölgeye böyle bakıyordu 1984'te, Kongre Araştırma Servisi'nde belgelenn arasında Kongre'de yoneltilen yazıh bir soruya ABD Genelkurmay Başkanlığı'nın verdiği cevabı buluyoruz: "Turkiye'nin stratejik Guneydoğu Anadolu Bolgesi'nde yenı yapılan Muş Üssü, Tahran'dan 500, Basra Korfezi'nden de sadece 700 mil uzaklıkta olduğu için Ortadoğu ve Guneybatı Asya'daki muhtemel Sovyet genişlemesini caydıracaktır." Bu arada, baska temaslarımız da ashnda NATO'nun, "tazminı onlemler" konusunda hıpotetık arayışlar ıçınde olduğunu göstenyordu Çunku boşluğun nasıl tazmın edıleceğı konusunda once çeşıtlı senaryolar hazırlanması, daha sonra da bunlara cevap aranması gerekıyordu Nıtekım Turk mısyonundan bır yetkılı, bu konuda bıze, "Savunma Planlama Komıtesı bu konuda çok avnntıya girmis degil, ama içınde Turkiye'deki usierden de bahsedılen kontenjan planlan var. Ama bunlan resmi toplantılarda pek gundeme getinniyorlar" dıyordu Ama 1986 bahanndakı bu NATO gezısının en venmlı yanı, ABD Çevik Kuvvet Komutanı George Christ'ın Frankfun'takı 5 Corps Basm ve Halkla Ihşküeı Daıresı yetkıUlenmn dostane aracılıklan sayesmde yazılı sorulanmızı yanıtlaması olmuştu Körfez^e hayati çıkarlar General Crıst, ana başlıklarıyla şöyle dıyordu: Hayaü çıkarlar Körfez'de ıkı hayau çıkanmjz var Bırincısi Sovyetler'ı bölgeden, oradakı kuçük devletlenn sırtından uzak tutmak Ikıncısı, Körfez'm petrol yataklarına temas güvencesını garantı altına almak (General) burada "Guaranteeıng access to the oü resources of the regıon" dıyor U.G). Ortadoğu analıstlen, Batınm 1990'lann ortalarına doğnı Körfez petrolune bağımlıhgının daha da artacağını tahmın edıyor kı Pasıfik'dekırnüttefikımız Japonya halen Körfez petrolune tamamen bağımlıdır Benı korkutan unsur, temkıne boğulup, bolgedekı tehlıkeh gehşmelen bıraz görmemezlıkten gelme eğıhmıdır Sovyet girişımlen: Sovvetler, Körfez'dekı ıstıkrarsızliğı gayet basarılı olarak somuruyor Halıhazırda, topuzun kantarı Sovyet gırışunlennden yana gıbı Her ne kadar, hem Iran hem de Irak uzerınde çalışıyorlarsa da, asıl tran'ı kıymetlı olarak göruyorlar, çilnkü lran'ın kontrolünun Körfez'ı kontrol etmek anlamına geldığını bılıyorlar Iran, eğer savaşı kazanırsa, petrol yataklarına, Kuveyt ve Suudı Arabıstan'a büyük tehdıt teşkü edecektır Bu tehdıt, polıtık gücunü tslam radıkalızmınden alınca, bölge ülkelen ıçın gayet tehhkelı olabılecektır Hazırlıklar Merkezı Komutanlığın sorumluluk alanı çok genıştır. Bu alan, Mısır'dan Pakıstan"a kadar uzanır Son yıllarda da etkın bu rol oynayabılmemıze olanak sağlayacak gehşmeler kapasıtemıa arttırmıstır Kendı kara, hava ve denız kuvvetlerımız kunılmuş Ç/aydına Muş Ussu 1984'te Kongre Araştırma Servısı'nde belgelenn arasında sersem tavuk gıbı dolaştığımız gunlerde 1984'te Kongre*de yöneltılen yazılı bır soruya ABD Genelkurmay Başkanlığı'nın verdığı cevabı da bulmuştuk "Turltıye'nin stratejik Guneydoğu Anadolu bolgesinde yeni vapılan Muş Ussu, Tahran'dan 500, Basra korfezi'nden de sadece 700 mıl uzakltkta olduğu içın Ortadoğu ve Guneybatı Asya'daki mubtemel Sovyet genışiemesını caydıracaktır." Yıne, yenı ınşa edüen üslerle ılgüı yazüı bır soru üzerme ABD Hava Kuvvetlerı Asken Inşaat Daıresı Başkanı'nın 1983'te Kongre'ye yolladığı mektubu bıraz da şaşkınlıkla okumuştuk "Dogu Turkiye'deki usler sadece N ATO'nun guney kanadının savunması açısından değıl, aynı zaraanda başka varsayımlar açısından stratejik oneme sahıptır." Bır başka raporda da 1983'te Konya'da "N ATO çerçevesinde" faalıyete başlayan AVVACS (erken uyan) uçaklannın Suudı Arabıstan'a verılenlerle zıncırleme faalıyet ıçınde olduğunun vurgulandığını görmüştuk Bunlann yanı sıra 1985 bütçesı "savunma rehberinde" de Türkıye'dekı üslenn altvapılannın "hem SovyeÜer'jn muhtemel genişleme hareketı için NATO çerçevesınde, hem de tek yanlı bareket kapasıtesının saglanması için" gelıştırıldığı vargulanıyordu. Bu arada vaptığunız temaslar ABD'nın "Turk hderhğinin Körfer'in guvenlığı meselesine olumlu yaklaşımı" nedenıyle Turkıye'nın, üsler konusunda, Suudı Arabıstan ıle bırhkte "soriu taahhudu" olan ülkeler statusunde ıncelendığı sonucunu getmyordu Carter dönemınde Dışışlen BakanlığYnda görev yapmış olan Bruce Kuniholm, bu konuda şöyle konuşuyordu "Turkiye'nin lran'ın isgali ile somutlaşacak muhtemel bir Sovyet maceracılıgını caydırmak ve Batının Korfez pelrolune temasını sağlamak rolu 1982'de en tepe noktasına erıştı. Bu, Muş'ta enı ve boyu uzun menzılh bombardıman ve kargo uçaklannın ınıp kalkmasına elverişli bir us inşaasına başlanması ıle devam ettı. Muş Ussu. Turkiye'nin caydıncıhğuu arttıracağı gıbı NATO ve Çevik Kuvvet'i Abadan'a 700 kilometre kadar yaklaştıracaktı. Farklı beklentiler 1986 baharında katıldığımız NATO ulkelen turu da 1990'a doğru Türkıve'mn nasıl görüldüğüne ılışkın ıpuçları elde etmemızı sağlıyordu Bruksel'dekı karargâhta NATO Sıyaset Planlama Daıresı'nm başkanı Sımon Lunn, "NATO'nun sonımlulnk bolgesi kalın çizgilerte çizilmıştir, ancak bu çızgılenn dışındaki olaylar bızi etkılemez denemez" dıyordu Lunn, her NATO uyesının Körfez pohtıkasımn farklı öncelıklere sahıp olduğunu belutıyor, ama "farklı beklentilerin ikıli anlaşmalan engellediğinı de sanmıyorum" dıye eklıyordu Lunn sorunlarımızı da şöyle yanıtlıyordu. Batı Avrupa'nın Körfez petrolune bağımlılığı göz önüne alımrsa, gıineyın öncehklen, sızın öncelıklennız habne dönuşmez mı 1 Bu polıbk bır problem, ne dereceye kadar sınırianmızı asacağımız tartışüan bır konu. Afganıstan olayından sonra gorduk kı, herkes ışgalı eleştınyor, ama bu ışgalın ne anlama geldıgı konusunda fikır bırlığıne varamıyor. Ama bır yandan da asü tehdıdın Korfez CAU$ANLARIN SORULARI/SORUNLARI YILMAZ ŞİPAL "Yıırtdışı borçlanması yaparak" SORL: 2340 gun yurtdışı borçlanması vaparak SSK'den emeklı oluyorum. (3201 sayılı kanundan vararlanarak) Yurtdışına çıkmadan once Emeklı Sandığı ve SSK'ye bağlı ışyerlennde çalıştım. Emeklı olduğumda vurtıçınde çalıştıgım 2660 gunun kıdem tazmınatını alabılır mıyım? 2340 gun dolar karşüığı vaklaşık 2 mılvonu henuz denkleştıremedım. Şayet kıdem tazmınatı alacak olursam borç harç bır şeyler yapabilirim. D.T. BOLU YANIT: Kıdem tazmınatımn hangı koşullarda odenmesı gerektığmı Iş Yasası'mn 14 maddesı belırlemıştır Yasa u>arınca bır ışverene bağiı çalışmasım surdururken "Baglı bulundukları kanunla kurulu kurum veva sandıklardan vaşlılık. emeklilık veya malulluk avlıgı yahut toptan odeme almak amacı ıle" ış akdının son bulması durumunda ışçının ışe başladığı tarıhten ış akdının son bulduğu tarıhe kadar geçen her tam yıl ıçın ışçıve 30 gunluk ucretı tutannda kıdem tazmınatı odenır Ancak kendı ısteğı ıle ışınden avnlarak yurtdışına çalışmava gıdenlerın yurtıçındekı ve vurtdışındakı çalışmalarının toplamı üzerınde emeklı aylığı almava hak Kazansalar bıie kıdem tazmınatı alabılmelerı soz konusu değıldır Demirel: Türkiye'de demokrasi olup olmadığı ABD'nin umurunda değil Wmhıngtor\ 198O35 arasında de mokmsıvı Turkiye ıçın farkh yorum larken, başhea motnasvonu "Tlırkiy^ ntn stratejık konumu" olmuşfu. ABD Dıştşier, Bakanı George Shuhz'un 1986 da bu çerçe\ede sarfel lığt, "Bıam, demokratık hukumet standartkmna ha ıaman uymayan dostlanmıı ve muttefikienmıt vardır. V var ku bu bu muttefiklen lerk edemeyiz" cumlelen bu ıddıayı doğruluyordu. "Turkıye'dt demokrasi olup ohnaması Amtnka açısından fark eder nd?n sorusunu IÇSSyazında Tuzia'dakı yazlık evtnde Sıileyman Demıreie voneünğımızde de, "Turkıye'de demokrası olup olmamaiu Amerıka'nm umurunda değıldır" cevabını vermı; tL Herhanp bır ısım anmadan, Carter'dan aldığımı; mulakata ve Skultz' un sozlenne atıfta bulunarak, "Demokrasınm lahnbtnm ıyı bır «j olduğunun ABD yeıkiulennın resmı beyanlanyta ıfade edurraş olmaa, TurkAmenkan ılişkıleroıde gelecekte umulmayacak yaralar açacaknr" de mtştt Demırel "Her şeye rağmen, TurkAmerikan munasebetlen, \azgeçüemeyecek kadar onemtt munasebetUrdır. Bu munasebeiler korunmaiıdır" dıye ekledıkten sonra da şöyle devam etmıştı. Amerika, mazıde "refim bir memltkettn ıç meselesıdtr, dolayısıyla o memleket kendı rejımım kendısı tanztm eder. Benım menjaattm hangı çeşü rejtm olursa otsun, onunla beraber olmaktır" demıştv Şah rejımı orta verdedır, Füıpınter rejımı orta yeruedv, Kore rejımı orta yerdedir Türk Amenkun munasebetienm mazıde biz en süannh lamaniarda savunduk. Faka! bır yerde eger temeide bır Korfeze en yakını... Her ne kadar bu us NATO sorumluluklan çercevesinde inşa edilmiş olsa da, ABD Çe\ık Kuvveti'nın (CENTCOM) orgutlenme şeması goz onune aundığında, kullanabüecegı usler ıçınde Korfez'e en yakını oldu." Ne ıstedığını, nerde araması gerektığıni ıyı bılenın her şeyı bulabıleceğı bır ülke olan Amenka'da örneğın "Dış Politıka" dergısının eskı sayılan kanştınldığında da ABD'nın Ankara'dakı eskı Buyukelçısı James Spain'ın şu satırlannı bulmak murakundu "ABDSavunmaBakanlıgı, Turkiye'nin Korfez'in savunulmasııçın bir us görevi yapmasını teklıf etmiştır. Turkiye açıktan açığa bunu yapamaz. Çunku boyle açık bir taahhudun bır Araptsraıl savaşında Israil'in desteklenmesıne >arayacağından urken Araplarla ılışkılerini bozacağından çekınir. Fakat petrol yataklarının tehdıt altında kalmasıtaalındede Arap dostlanndan gelecek yardım >e us kolaylığı taleplenni geri çevirmez, muhtemel bir Batı harekâtına katılır." Tabıı Spaın'ın bu görüşlen, aynı zamanda bu dızının başında ortaya attığımız hıpotetık durumda yer alan "ABD'nin Korfez'e ındirecegı Çevik Kuvvet için bizzat Korfez ulkeleri Turkıye'den geçiş kolaylıgı ısterse ne olur?" sorusuna da yanıt venyordu ZÎHNÎMDE TEREDDÜTLER VAR Demirel "Turk Amerikan münasebetlerinl mazlde biz en sıkıntıh zamanlarda savunduk. Fakat bır yerde eğer temeide bir takım caymaiar varsa onlan savunmakta güçlük çekiyoruz. Benim zihnimde bugün tereddutler var" diyor. Demirel eskı ABD Bafkanlanndan Gerald Ford ite... takım caymaiar varsa onlan savunmakta guçluk çekiyoruz. Amerika, Twk4m*nkm munasebetlen derken, kendı menfaatlennı mı savunuyor, yoksa karşıUkh menfaatieri ve ortak dcgerfen mı savanuyor? Beaun zıhnande bugün tereddutler vardır. DemıreU daha sonra o günku mec lısınde buhınan bır vurttaşın, bıryaygm deöıkoduyu nakledıp fiknnı sorması uzenne de şu fıkravı aklanmşlL Bak ben sana bır şey anlatavun. Aiemleketın bırinde padışah, demırayiçağomış. "Sana 24 saat ıçmde demır btr elbıse yapacaksm, demtr dügmelen, demır koOan olacak, yoksa keüeni alınm" demif. Demircı eıe getmtş, hanımma dt dakı askerlere, "iallahı sahaha kadar mtf kı, "Ben değıl elbtseyt, düğmeleçahştan, ancak 6 tane yuvarlak çubuk rtnı bue 24 saat ıçınde yettftiremem, dokebildım" demış. onun ıçm helaileşelım." Asker ce\ap termtş: Hanımlarm o hıssı lardır ya. Ko Padışah dun gece oldu. O dökcastna demis kı: "Hele bır dur baka tuğun çubuklan ver de tabutunu çahm, sen bır ucundan yapmaya başia, kahtn. AOah buyuktur." Demircı başlamış çaltşmava... URIK GÖtDEiyHrİn Ama sabaka kadar uğraşıp dldın'ÇEVİK KUVVET'İN mış, ancak aln tane yuvarlak demir GÖLGESİNDE dokebümii, kı bunlan kesip duğme yapabüıin. TURKİYE, DtZl YAZ1SI Sabah kapt çahnmif. Denara deTEKİN KİTAPEVİ naş kv "Hamm, bızm kefleyt almaya geldıler." HelaUeşnufler, ınmış ka TARAFIfrDAN KİTAP OLARAK YAY1MLANDI ptyı açmış. Açar açmaz da karftsmtur Stratejik hava nakhyesınde bazı guçlukler olabilir, ancak denız naklıyesı sorunu çözulmuştür Amacımız, bır knz anında bır an önce Körfez'de olmaktır, bızı Körfez'e hızla ulaştıracak ımkânlar da sağlanmış ve sağlanmaktadır Kriz genişlerse "Boyle bir talep ne zaman gelebilirdi?" sorusunun yanıtını ıse 1986 başmda Dış Politıka Enstıtusu'nun İstanbul'da duzenledığı "Boğazlann Guvenliği" Semınerı'ne katıldıktan sonra sorulanmızı yanıtlayan ABD Dışışlen Bakanlıgı musteşarlanndan VVüliam Schneider venyordu "Turkiye, Batı ıttifakının bir uyesidir. Ama tarihi ve cografik açıdan da Ortadoğu'nun bir parçasıdır. tranIrak savaşı ne gosterecektir? İsrail ıle dışkılen hangi duzevdedır? Bu unsurlar Turkiye'nin o gunku davranışını etkile>eceğınden, hemen cevap vermekte guçluk çekılen sorulardır. O >uzden Turkiye'nın rolunu krizın dnrumu belirteyecektır. Kriz genişlerse Turkıye'mn rolu de degışir." Schneider, Batmın Turkıye'den bekledığını yerıne getırmesı ıçın Batının ne yapması gerekuğ'nı sorduğumuzda da, "İttifak guvenlik yardımı ışte bu aşamada devreye girer" dıyerek Turkıye'ye verılen yardımla Turkiye'nin Korfez rolunu ırtıbatlandırmıştı İ986'da durum 1986'ya gehndığınde durum neydı1 Bu soruyu, frapan yanıtlar alabıleceğımızı bıle bıle, Reagan'ın ılk dönemınde Dışışlen Bakanlığı'nın Beyaz Saray'dakı Ulusal Guvenlik Konsejı teknısyen grubu ıçınde görev yapmış olan Jed Snyder'a yönelttık ABD'nın dış polıtıkasını, soğukkanlı, ağzı sıkı, entelektuel bır hancıye mensubu gıbı değıl de Guney Dakotalı bır Incı Baba kadar toleranslı yorumladığmdan, bıze vereceğı srnyaller aynı zamanda, seçmen oyuna muhtaç ABD'h polıtıkacılann suruklenebıleceklerı seçmen eğıhmlennı analız etmemızı kola\ laştırabıhrdı Ne dıyordu Snyder9 Turkiye'nin ideal konumu Soze "Washıngton, General Evren lıderligındekı bir MGK ile, kendisini Demırel ve Ece>ıt hukıımetlerınden daha guvenh hisscdiyor" dıye gırdıkten sonra »öyle devam ed;yordu "Tabii liderler aıasındalu bu anlayış, Turkiye'nin Korfez kontenjanı konusundaki ideal konumunu daha da ıdeal vapmaktadır. Her ne kadar taraflar bu konuvu kamuovu onunde tartısırken bu>uk dikkat sarfedıyorlarsa da Turkıye'dekı tesısler yoluyla Çevik Kuvvet'e nza gostereceklen >olunda ışaretler var. Ankara'dakı bazı yetkılılerle temaslanm sırasında, Reagan'ın proTurk (Turk yanlısı) polılıkasının durumu esnekleştırdiğı ızlenınunı edındım. Ama eğer Turkiye, Amerika'dan şu anda aldıgından daha fazlasını beklıyorsa, Amerikan politikalannı sadece kapalı kapılar ardında degil kamuo>*u onunde de desteklemelıdir. Ankara, VVashıngton'dakı Rum lobısını de ancak belkı boyle açıkça tavır alması ile notraiize edebilır. Zaten Papandreu Batı alevhtarı tutumunu devam ettırdığı surece, Turkıye'dekı askerı vonetımın ıktıdarı siMİIere tam olarak terketmedığini ılen surenlere karşı mucadele de kolaylaşabilir. Buna ilaveten çatısmanın turu de, Turkiye'deki tesislerin malze dekı bolgesel ıstıkrarsızlıktan gelmedıgı. ancak ıstıkrarsızlıgın mana edılecegı büınıvor. O yuzden şımdı ABD'nın bolgede tek yanlı bir harekâta gmşmesı halınde, bu harekâtın ıttıfakın başka bolgelerinde doguracagı boşlugu nasıl dolduracagı tartışılıvor. Türkıve'mn bu bağlamda katkısı ne olabıur"» Muzakerelerde henuz bu tur detavlara gelinmedı. Ama her ulkeye tek tek baş>unılacagım sanıyorum. Aynca ıkılı üişkiler çercevesinde de katkı gerçekleşünlecegını duşunuvorum. Bence dramatik bır konu degil. Lunn'un sozunu ettığı 'tazminı onlemler"(Cempensatory Measures) konusunu N\TO nezdındekı ABD mısyonunda John Hall şo>le açıyordu Uslerin durumu açısından ikili goruşmeler yapıhyor. Çunku eğer bir uye NATO'ya tahsıs ettigı bırlıklen ozel bır alanda kullanırsa başka bır bolgede savunma boşluğu doguyor. Yanı bu çerçevede Turkler Amenka'nın Körfez'de vapacağı bır harekât dolayısıyla Orta Avrupa Merkez Cephe'de doğacak savun1 ma boşluğuna katkıda bulunabıhrler' Boyle bır ıhtımal var. Nasıl bır katkı olacak bu"* Sadece personel katkısı olması şart degil, malzeme de olabilir. Böyle bır savunma boşluğunun doğmasına, Orta Avrupa'yı savunacak destek kuvvetlerını Korfez'e gönderılmesı yol açacaksa, o halde neden Orta Avrupa verıne Körfez'm burnu dıbındekı bır NA9 TO uyesınden Körfez'e kuvvet göndenlmesı duşunulmuyor Boylece Orta Avrupa'da savunma boşluğu da meydana gelmez Misyon: Dostlara yardım Mısyonun boyutu: Bızım mısyonumuz, Ortadoğu'nun bekçısı olmak değıl, bolgedekı dostlarımıza kendı başlanna hakkından gelemeyeceklen duşmanlan karşısında koruyucu bır şemsıye sağlamaktır ABD Merkezı Komutanlık teşkılatının kuruluş amaa şudur Muttefıklerunızın, kendılerme yardım etmelerme yardım etmek, bölgesel savunma ıttıfaklannı teşvık etmek ve kapasıtelerının uzenndekı savxınma desteğım sağlamak Nıtekım Korfez ulkelen, duşmanın Kuveyt'm ıçıne doğru üerlemesım durdurabılmek ıçın ortak bır askerı bırhk kurmuşlardu Hıpotetık de olsa, bızım buradakı mısyonumuz, bu ortak kuvvete destek sağlamak olur Şımdı burada Christ'ın ıkı önemlı cumlesının altını çızmek gerekıyordu 1Bolgesel savunma ittifaklannı teşvık ediyoruz; 2Bizim misvonumuz, Korfez ulkelerinin kurduğu ortak kuvvete destek sağlamak olur. Bırincısi, Turkiye 12 Eylul'den sonra, adı konmasa dahı, KöTfezdekı bazı ulkelerle asken danışmanlığa kadar yukselen bır savunma ıttıfakı ıçıne gırmıştı kı, bunlar asken değıl, sıvası tercıhlerdı. 1 tkincisı: Turk askerı muşavrrler, Pakıstanlı subaylarla bıriikte lıan ın Kuveyt'e gırmesım caydırmak ıçın Korfez Işbırlığı Konseyı'nm kurduğu Arap Çevik Kuvvetı'ne mensup subaylan dolaylı olarak eğıtmekle gorevlendırılmıştı General Chrıst, "Mısyonumuz, bu ortak kuvvete destek sağlamak olur" dedığıne göre, demek kı, Arap Kalkan Kuvvetı ıle ABD Çevik Kuvvetı arasında bu koordınasyon ongorulmuştu Şımdı burada yıne yazı dızısının başındakı hıpotetık sorulara dönup sormak mumkunduTurkıye Cumhurıyetı'nin Genelkurmav Başkanı sız olsavdınız, rejım aleyhtan kuvvetlenn eline geçen bır askerı havaalanında Turk subay grubunun da mahsur kaldığına ılışkın Turk Buyukelçılığı knptosu elınıze geçtığı zaman ne yapardınız? rlipotetik işlere girmem Sorulanmızı yanıtlayan Hall, sonuncu soruya yanıt verecek kadar ıyı kalplı olsa, herhalde dünyanın en buyuk ulkesının en onernlı mısyonlarından bırısmde ust derecelere getırılmezdı Cevabı "hıpotetık işlere girmem" oldu Aradan bır sure geçıp sohbet koyulaştıktan sonra, bu kez o, salonda bulunan Turk gazetecılere sordu Turkıye'de NATO uyeliğı için bır referandum yapılsa sonuç ne olur? Turk gazetecıler muzıp muzıp bırbırlerıne baktıktan sonra, sankı hepsının aklından a>nı şey geçmış gıbı, cevabı yapışurmışlardı "Hipotetık işlere gırmeyiz." BÎTTÎ Yok denemıyor m u ' Ben demek ıstemıyorum Ne kadar ıçkı ıçılıyor bır gecede Ortalama Ortalama 60 şışe rakı ıçılıyor 10 şışe yabancı ıçkı Vıskı ıçılıyor Bu sene Iıkor ıçıyor gençler Yabancı lıkorler Mesela Malıbu modası var şımdı Aşağı yukarı 100 şışeyı buluyor Ama dedığım gıbı bır kadeh ıçkıyle 3 saat vaktını burada geçıren ınsanlar gelenlerın yuzde altmışını geçıyor Ece Hanım bır bar yonetıctst olarak ıçkıcılen sınıflayabılır mısınız? Kac çeşıt ıçkıcı vardır? Önce ıkı çeşıt Az ıçen çok ıçen Ama bu sene cok sarhoşa rastlamıyorum Içkı cınsıne gore de rakıcılar var, cıntonıkçıler var ÇoPARA KONULARI ğunluk bunlar Şu soru sıze sorulabılır herhal Bır de benım duyduğum çeşıtlı tanfelennız varmış Kışılere göre de Insanlar neden ıçıyor Hıç duşundunuz mu? değtştyormuş Doğru olmayabılır benım yap Çeşıtlı değıl Onu yanlış soytığım saptamalar, ama alkol bılıyoriuyoriar Bazı arkadaşlarımıza yapsunuz her dubleden sonra bır örtutığımız özel bır tenzılat var Belırlı yu daha kaldınr ve rahatlatır Içenaylıklan olan ınsanlar Arkadaşımız ler de rahatlamak ısteyenler Örsa ona oyle bır tenzılat yapıyoruz tulennı kaldırmak ısteyenler Içme Ece Hanım ben fazla ıçkı ıç yenler o örtuyu kaldırmak ıstememeyen bınyım Bır merakım da yok O yuzden fıyatlardan habenm yenler Cok eşım dostum vardır mesela ıckı ıçmeden hıç konuşmaz yok Nedır burada ıçkı fıyatlan Son derece utangaç durgun Normal ve tenzılatlı Nasılsın' "lyıyım' O kadar Rakının dublesını 1500 lıraya Ama uçuncu kadehten sonra her satıyoruz Ama çoğunlukla arkadaş şeyı anlatabılır çevresıne 8001000 lıraya verıyoYAVAŞ IÇİYORUZ ruz Bu ışın ölcusu nedır? Yanı ıç Son bır soru Çok ıçen bır mılkının Tekel'den alış fıyatı ıle buradaletmıyız biz? kı satış fıyatı arasında nasıl bır ol Hayır Içen bır mılletız ama çok çu var? değıl Bu ışe başladıktan sonra ozellıkle yurtdışındakı barlara gıt Onu hıç hesaplamadım ama tım Görmek ıçın Orada gozledıbır şışe rakı 2800 lıra değıl mı? Bır ğım şey son derece hızlı ıçılıyor şışe rakıdan 10 dubie çıkıyor DubAdam gelıyor yarım saarte veya 45 lesını 1500 lıraya satınca ne oluyor dakıkada uç dört kadeh ıçıp gıdıyor Onbes bın lıra Kârlı bır ış gıBızde adam gelır Butun gece bbı ıçkı bılemedın ıkı ıçkıdır Çogunlu Ama burada bızım müzık programımız da var Sonra masraftı boyle Istısnalar var tabıı bır bar 12 00 (2400) başlayan bır Sız çalışırten ıçıyor musunuz7 cazımız var Eğer yenı bır yatırım Yok içıyorum da tabıı, ıkı kayapılacaksa bence bu ışı sevmeyen deh falan gece boyunca bın ıçın kârlı değıl Buraya yatırılan Bu da sızın ıçın ıçkı sayılmıyor parayla daha ıyı kar getıren br ıs ya ga'ıba Son dedım ama bır soru pılabılır Benım muhasebe ıle ılgım daha aklıma geldı Çalışmadığınız yok Ama yapılan masraflardan bı zaman yanı ızınde tatılde eğlenlıyorum Kesınlıkle çok karlı bır ış mek ıçın bara gıdıyor musunuz hâdeğıl Devamlı ıyı gorunmek şırın lâ gorunmek ıçın masraflarımız artıyor Yanı başta tespıt etmışsenız mutfa Yok hıç gıtmedım Bu sene ğa şu alınacak dıye Ama gecenın Bodrum'daydım Devamlı evde geonunda muşterı bır şey ıstıyorsa çırdım zamanımı Üç ayda sanıyomutfakta yoksa bıle onu aldırmak rum ıkı kere gıttım bara PEKŞCV (Baştarafı 7. Sayfada) Çok fazla bır para değıl Esas maksat ıçkı ıçmek de değıl Sohbete katılmak eşını dostunu gormek Bır kadehle çıkan çoktur Bır ınsan ne kadar parasız olursa olsun bır kadehın parasını bulabılıyor Kredı de açıyormuşsunuz Fazla değıl Bazen ertesı gun ya da bır hafta sonra odemek ıstıyorlar O da gayet normal Düşunebılıyor musunuz Barı çok seven bır adam Her akşam gelmek ıstıyor Parası da var normalde Ama üç gun ıcın vok Nıye mahrum olsun kı Çunku ben de bar muşterısıydım, eskıden gıttığım zaman hep odedım parasını ama cebımde bır tek dublenın parası olduğu zaman da gıttığım oluyordu Vbl pa rasını denkleştırıyorsun gerı kalanryla bır kadeh ıçıyorsun Bır kadeh daha ıçsen paran kalmayabılır Işte bu durumda ıdare etmek gerekıyor DUYDUK/GÖRDİK dahı artı bır masraf Araba tutuyorsunuz aldırryorsunuz Yok dememek ıçın İÇKİCİ ÇEŞITLER1