Katalog

29 EKÎM 1986 EKONOMİ CUMHURh TÜRKIYE'den İhracat hedefinde 3. revizyon: 7.5 milyar ANKARA, (a.a.) Devlet Planlama Teşkilatı, 1986 yüında ihracat, turizm ve işçi gelirleri açısından 1985'in gerisinde kahnacağım açıkladj. Dünkü Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayunlanan 1987 yüı ekonomik programmda, önümüzdeki yıl ekonomiye müdahalede makro politika araçlanna ve kurumsal düzenlemelere ağırlık verilecegı belirtildi. 1987 yılı ekonomik programının, içinde bulunduğumuz yılın gelişmelerini degerlendirildiği bölumünde ihracatın 7 milyar 550 milyon dolarda kalacağı belirtildi ve bunun nedenleri şöyle açıklandı: "Petrol fiyatiannlaU düsüsün Ortadofn Ukderiaia ihraç mallanauza olaa taleplerini azaltması, sanayUeşmis Ukefcrim kormmaa poütikalarmı sttrdttnaeferi, Çernobfl nüklecr saatratmdald kazamn oramsaz etkteryte tanm irimleri jhracatmda darbogada karşdaşılınası ve yartiçl talebin canlanmam, ihracatın 19M yümda gecen yılın attnda kalmasma neden olacaktır." 1986 yüında turizm ve işçi gelirlerinde azalma beklendiğine işaret edilen programda, faiz ödemelerinde artış olacağı vurgulandı. Nakit sıkıntisı tefeciliği yaygırüaştırdı, tekstil krizi "güvence"lerin arttırılmasına yol açtı Tefeci piyasasını kîmler, nasıl yönetiyor? OSMAN ŞENKUL "Bu piyasa kimsenin gözünün yaşına bakmaz. Parasının tehlikeye girdiğini hissetti mi, çeki, senedi kırarken nasıl kendi kuraUannı koyuyorsa, tahsilatı da kendi yöntemfcriyle halleder. İstihbarat kaynaklan çok geniş olduğu için de, krizin kokusunu herkesten önce alır." Tfckstil krizinin patlamasıyla yeniden gündeme gelen "tefeciİer", artık borçlusu olan herkesin tepesine dikilip, önceden koyulan "güven mekanizmalannı" da hiçe sayarak, parasım tahsile çausıyor. Piyasaİarda, "kimler tefecilik yapıyor?" sonısunu yönelttiğimiz hemen herkes, söz birliği etmişçesine şu yanıtı verdi: "Otomobi gaterieri, c c a depolan, ipUkcOer, özd okaüar «c fç ve her zamanU tiM i u f y a ' De piymsa bankerterL" "Mafya kim?" sorusunu derinleştinneye çalışuğımızda da, çoğunhıkla "Bn bir otomoM galerisi de olabflir, bir enüakp da, beufaıd de" yanıüm aldık. Ancak "tefecilik" yapanlann nitelikleri, yaptıklan iş de her zaman kalıcı değil piydsaya göre. "Arkadaşım, kimin parası varsa yapar bu işi. Şimdi kimde para var? Ecza deposunda var, oluk oluk para akan dersanesinde, özel okulanda. Bir de, kara paranın döndiiğü kişilerde." Kendisinin "ufak tefek isler" yaptığını söyleyen bir tefeci, kimlerin bu işi yaptığını söylerPazarhga kulak tanıgı *Abi, bari 10 müyonunu ver' Tefectierpiyasasmöğrenmeküzervyaptığımız aTaştirnvâarsmsn&baapavırhkhmıdaumıkolduk. Biryenkkonuşurken. birmüşteri, 'Hbi, cumayakadarlunOtycmmt bari ver. Benpazartesi gwwaiM2QmSyarthıkç*kgetb*tx$bn,durutmmtçokalapk"diyordu. Bi&bummyalnızcabir < iAfveritmatksi''olduğunusOyleyenevsahibi ise, "fUUıiMHİMfivtn omtıçtkgibntıhnpanyı utmt"diyorve yeniden sorukuvruzadönüyordu. Arada, yalvarangözlerkbccebakifniçinden %ekipgtoedeşuişihıtieaek'djyenmüşlerisıksıkyerridensö&girmk, ^bihaftayakabnabatartm, fuifibirkonufaim"diyordu Sonunda, aynlmak üzere müsaade isteyince, müşterirün yiizündekı gerginük yerini rahatiamaya tnraktı Birbaşkayerdede, bizişyerisahibiykkonuşurken, yine bir müştai gelip, paravamn arkasındaki sekretere giderek birşeyler söytedikten sonra, sekreterin "Gtisöykamaisbn vermedtn kotmş" dediğiniduyduk. Bunun üzerine mOfteriyanımızogderek, perişanbirdurumda, "AbilütfmMehmet abiyt söyle beni bir hafta daha idare etsin, mahvobmmrdedı. îşyerisahibidemüşteriyibaşmdansavmaktstenxsine, "Hmtmı tamam, hadi stngttberdyarmara, bensanaanktanm''dedikten sonra, konuşmamızadöndü. TkfecHerin kapısmı çatan eksik olmuyordu. ken, "Bir de Tahtakale'yi unutnuunak gerek" demeyi de ihmal etmiyor. Piyasada üç tip tefeci bulunuyor. Birincisi ve en büyük paralan çevirenler, "mafya" adı verilenler. "Çok sıkışmayan ellerine düşmez. Bir de diiştii mii, yüzde 910 gibi faizlerle 500 milyon, 1 milyar gibi paralar alırlar. Bu lefecinin guvencesi bo İplikte 'kartel' soruşturması ANKARA, (ıa.) Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımast Kaya Entem, polyester iplik piyasasında "kartel" oluştuğu yolundaki haberler üzerine uzmanlara "kartel olnştıralnp oİBştgnılmadıgiBin" tespit edilmesi için talimat verdi. Edinilen bilgiye göre, Erdem'in tahmatı üzerine, Sanayi ve Ticaret Bakanhgi, Maliye ve Gümrük Bakanlığı Ue Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nda çalışmalara bajlandı. Polyester iplik piyasasında kartel oluşturduklan ileri sürülen üretici finnalar, SASA, Nergis, FDament, Sifat ve PoUen'le ilgili araştırma başlatıldı. Söz konusu bakanlıklar ile müstesarlıkta, iplik fiyatlannın gelişimi ve piyasadaki fiyat farkhhklan üzerinde de araştırma yapıhyor. Konuyla ilgili sorulan yanıtlayan \]rman\^rl Türkiye'de kartel ve tröst mevzuatımn bulunmadığınarfîHgfriçekerek, "Araşdnna so••canda kartel oinştnnddnğuınn bemieunesi haüade oe yapabüiriz, yaptınmımız ne olabflir ki?" diye sordular. Piyasada üç tür tefeci bulunuyor. Birincisi ve en büyük paraları çeyirenler, "mafya" adı verilenler. Jkincisi, "sağlamcılar" denilen, verdikleri para karşıfığmda ek teminatlar alanlar. Üçuncüsü ise 1020 milyonluk işler yapan "eş dost tefecileri." 'Kimler tefecilik yapıyor' sorusuna verilen yanıt şu: Otomobil galerileri, ecza depolan, iplikçiler, özel okul ve dersane sahipleh, kâğıtçılar, denizciler ve 'mafya' ile piyasa bankerleri. Tefecilerin niteliklerini, hangi koşullarla para verdiklerini bilmek, para alabilmeye yeîmiyor. Her şeyden önce güvenilir olmak gerekiyor. Ondan sonra ihtiyacımzın boyutlarına göre, doğru tefeciyi bulmak gerekiyor. denmesinin nedeni, çok güvenilir çek ya da senetler kabul etmeJeri ve ek olarah teminatlar istemelerinden kaynaklanıyor. Bu teminatlar bazen bir daire, bazen de yuklü miktarda mal oluyor. Hacim olarak da bir kalemde 50100 milyonluk işler gören bu tür tefecilerin vadeleri de yüzde 78 dolayında oluyor. "Şimdi besabinı yapın. Adam sıkışmış ve 100 milyona ihtryacı var. Banka faizi zaten yüzde 55.5'e geliyor. Bunun üzerine banka müdiirüne verilecek pay, gazino eglence gibi giderler, diğer masraflar da eklenince zaten yüzde 7'ye gelir. O zaman adam tutuyor tefecinin yolonu" diye anlatıyor bir başkası. 1012 milyonluk işler yapanlar da "eş dost tefecileri" olarak biliniyor. Bunlardaki tek güvence, müşteri senedi çeki ve "giiven" oluyar ancak. Öyle uzun vade çalışmayan, yüzde 67'ye "yeterli" diyen bu tür tefeciler, piyasada çok yaygm. Hiç olmazsa bu tür tefeciden geçmemiş yok gibi. Elinde para tutmak istemeyen, hemen parası olduğunu çevresine belli ediyor. Zaten müşterisi de bol olduğundan, "arz ve taiep buluşuveriyor" ve anlasma tamamlamyor. "Insanm adı çıkacağına canı çıksın derler ya, işte bir de bu dunımda olan Niğdebier var. Bir ara, köyıinde toprağını satıp gelenler, bir yandan hamallık yaparken, bir yandan da malını taşıdıklan adamlara nakit kaynagı olmuşlar, tabii iyi bir faizie." Bu sözleri söyleyen "piyasa ilgilisi" de bunu işin ne derece yaygın olduğunu ve herkesçe kabul edilip adeta, "meşnilaştıgım" vurgulamak için arîlattığını söyledi. Tefecüerin niteliklerini, hangi koşullarda para verdiklerini bilmek para alabilmeye yetmiyor. Her şeyden önce güvenilir olmak gerekiyor. Ondan sonra, ihtiyacımzın boyutlarına göre, doğru tefeciyi bulmak gere kiyor. Eğer önceden hiç bu yola başvurmamışsanız, mutlaka basvuran birine durumu açtnak ya da bu işi yaptığını duyduğunuz birine gitmek gerekiyor. Eğer zor durumda olarun bu durumu biliniyorsa, ki genellikle hiç olmazsa tefeciler hemen öğreniyor, tefecinin adamı ihtiyaç sahibini buluyor. "Ben daha çok Tahtakale'yi bilirim. Şimdiye kadar hiç kimsenin kaikıp da tefeciyi aradıgını duymadım. Ya bir tdefonla iş haDoluyor ve hiç ummadığın biri kaikıp geliyor. Gerekli işlemleri haikdip, parayı bırakıp gidiyor." "Piyasa ilgilisinin" anlattığı bu işlemler, paramn miktarına göre değişiyor. Eğer miktar çok büyürse o zaman, başvurulan tefeci, olay» "bir üstiine" aktarıyor ve para yine bilinen kişi tarafından veriliyor. Ancak bu kez ilk tefeci "yalmzca bir aracı" olduğu için komisyonu da yüzde 1 kadar oluyor. Piyasada anlatıldığına göre, tekstil krizinin patlak vereceği tefeciler tarafından çok daha önceden biliniyordu. "Nasıl bilmesin, daha önce vadesi dolan para zaman zaman erteleniyordu, ama son zamanlarda bu ertelemeier iyice artmıştı" diyen piyasa ilgilisine göre, ya bankalar ya da tefeciler alacağını tahsil etmek için önce harekete geçtiler ve hacizler birbirini izledi. Tekstil krizinin patlaması, tefeci işlemlerini ortadan kaldırmadı, ancak artık istenen güvenceler daha sıkı bir kontrolden geçiyor. Süzer: thracat enflasyon oranını aşan krediyi kaldırmaz ANKARA, (a,a.) Ihracatm eski hızma ulaşarak sünnesi için acil maddi ve manevi destege ihtiyaç duyduklanm büdiren Türkiye Dış Ticaret Derneği Başkanı Mastafa Süzer, "önlenüerin çok lusa sürede ahaması gerekiyor.. Ancak yetkflffleT karar almada çok gecüdyorlar" dedi. Süzer, daha önce verilen teşviklerin istendiği zaman bir günde geri <4usta/a Süzer Ortttm aunabildigi görüşünü savunarak, "Teşajamasuula teşvik tıtiyo yflc verirken aym h"*« darrammyorlar. "KGüolerce aylarca bekllyonu" şeklinde konuştu. Faiz oram, yıllık enflasyon oranının üzerinde olmayan bir ihracat kredi sisteminin geliştirilmesinin "maddi isteUerin" başında geldigini kaydeden Süzer, ihracatın, enflasyon oram üzerinde bir krediyi kaldıramayacağını savundu. ğazdaki yalı. borçhınun ensesinden hiç avrılmayan adamıdır." Buyuk hacimlı işlerden başkasını kabul etmeyen bu tür tefecileri piyasa özetle böyle tanımlıyor. Paranın asıl kaynağını kimse bümiydr ve para ancak üçüncü ya da dördüncü elden "müşteri"ye ulasıyor. Ikinci kategoriye "sağlamcılar" giriyor. Bunlara sağlamcı 'Amerika'nın gnruru' diye satılan ürünler ithal kaynaklı çıkıyor 9 Ekonomi Servisi ualler Prens ve Prensesi geçen yıl ABD'yi riyaret ettiklerinde üçüncü büyük magaza zinciri J.C. Penney'e de uğraraışlardı. Firma hemen lngiliz ünlnlerini serivermişti bu pahalı müşterilerinin önüne. Avnı mağaza zinciri. bir önceki yıl, "Itatya'ya setam" kampanyasıyla Italyan yıyeceklerini, modasını ve dekorlannı sunuyordu. Oysa Penney bu yıl büyuk bir "Amerikan tarn" kampanyası ba^latmayı uygun bulmuştu. Kapatılan fabrikalar, artan işsizlik Amerikab isçileri, tercihlerini yerli mallan yönünde kullanmaya itiyordu. ABD'de "yerii mah kullan" kampanyaları giderek yaygınlaşıyor. Müzmin ticaret açığmın bu kampanyalarla kapatılacağı hiç beklenilmemekle birlikte artık giderek ABD'nin tüm büyük magazalannın pazarlama pohtikalannda "ABD gururu" isleniyor. "Made in USA" etiketini, Amerikan bayrağını artık daha fazla tüketim mallan üzerinde görmek mümkün. Ancak bu üriınlenn tümünün gerçekten ABD'de üretildigini söylemek mümkün degil. Mektupla mal pazarlayan bir Amerikan nrması, kataloğunda yer alan "Made in USA" damgalı ürün 'yerli mah htımpanyası tışa sunulan ithal televizyon ürünlerini 2>nith marka "yerli"leri ile değistirmişti. Oysa Zenhh, yalmzca en büyük ekran TV'lerini ABD'de üretiyor, dığerlerini Meksika'dan ithal ediyordu. Chicago'daki Thomson, HarrimanEdwards firması ise reklamlannda, bilgisayarfanmn ABD'de üretildiği mesajını işliyordu. Oysa bılgisayar parçalannın tümü Asva'dan ithal ediliyor, yalmzca "yerli montaj" yapılıyordu. ÇünkU parça ithalatına ödenen gümrük, komple ürün ithalatından alınan vergilerden çok daha azdı. ABD'nin üçuncu büyük otomobil ureticisi Chrysler "Gurnr geri geldi" slogamyla arabalarını satmaya çalışırken, fırmanın üç buyukler arasında en fazla yabancı otomobil ithal edeni olduğu açıklanıyordu. Chrysler'in "ABD'nin yeniletıen rekabet giicii" olarak sunduğu Dodge ve Plymouth marka minıbüsleri ashnda Kanada'da monte edlliyordu. Firmaların milyonlarca dolarhk "yenileşme" reklara kampanyalanna işaret eden Amerikah piyasa uzmanlan şöyle diyor: "Reklanı mesajını degiştirmek çok kolajdır. Ancak iinınu degiştinnek daha uzun zaman ister." JOBSYI Eîrgür'e dolandırıcılık davası Ekosomi Servisi Ergür Holding yöneticileri Salih Ergür ve Hfiseyia Erikoghı hakkmda dolandınalık davası açıldı. ŞeH Cumbnrtyet SavohgVnın açtıgı kamu davasında sanıklar için 3'er yıl hapis cezası istendi. Şişü Cumhuriyet Savcüığı'nın hazırladığı 1986/2464 numaralı iddianamede, şirket yöneticileri Salih Eıgir ve Hüseyia Er&ogto'nun, İktisat Bankası ldare Mechsi'ndeyken, Ergür Kablo'ya el koyduklan ve bu yolla iktisat Bankası'nı dobndırdıklan savunuldu. 1986/5141 esas ve 1986/9349 hazırlık numaralı davaya önümüzdeki günlerde bakılması bekleniyor. Amerika Birleşik Devletleri'nin müzmin dış ticaret açığını kapatmada tayin edici bir rol oynayacağı hiç sanılmamakla birlikte, i yaygın bir 'yerli mah I kullan' kampanyası başladı. "Made in USA " etiketi daha yaygın kullamlıyor. Ancak "yerli", "gururumuz", "ABD'de doğdu" sloganlanyla satılan birçok ürünün ithal mah veya yalmzca "yerli montaj" olduğu bildiriliyor. lerin diğer ürünlere kıyasla yüzde 10 daha fazla satılmaya başlandığını söyluyor. Amerika'mn en büyük mağaza zinciri Sears , son kataloğunun kapagına özguriük Anıtı'run resmini koymuş. Ve mağazanın bir yelkilisînin ifadesine göre ülkenin sanayi bolgelennde ürunun kaynağı, cuketicilerin büyük bir bölumü için çok şey ifade ediyor. Oysa baska bir pazarlamacı, "liriinün kalitesi ve fiyaü hâlâ tuketidnin seçme karannı tayin eden en öoemli unsurtar" seklinde konuşuyor. ABD'nin bir özel pazarlama firmasının yöneticisine göre lüketiciler arasında Amenkan mallanna bağlıuk artıyorsa da, ithal ürünierin satışı daha fazla artıyor. Amerikalılann, milliyetci davranışlannı aym şekilde "müliyetçi satm alma alı$kanlıgı"na dönüjturup dönüşturemeyecekleri hâlâ bir soru. Ancak Amerikalılar, yerli malı almaya karar verseler de, aldıklarının gerçekten ABD'de de mı, yoksa baska bir ülkede mı üretildigini saptamakta zorluk çekiyorlar. WalMart adlı bir mağaza zınciri 18 ay önce "Amerikan malı alın" kampanyası açmıştı. Firma 860 mağazasmda sa TürkiyeBAE ortak yatınm holdingi ANKARA, (•«.) Tdrkiye Biriejik Arap EmirHUeri (BAE), ortak yatınm boldingi 15 kasımda faaüyete geçecek. DESİYAB yetküilerinden edinilen bilgiye göre, şirketin ana sözleşmesini haarlama çalışınalan tamamlandı. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Devlet Planlama Teşkilatı'na kuruluja ilişkin başvurular yapıldı. Holding, sermaye paylannın bloke edilmesi sonrası faaliyetine başlayacak. Baslangıç sennayesi 4 milyon dolar olarak belirlenen boldingin sennayesi ileride 20 milyon dolara çıkanlacak. Holding sermayesinde yuzde 80'lik pay Abu Dhabi Fonu'na ait. DEStYAB'ın yUzde 10 oranında hissesi bulunan şirketin yuzde 10 sennayesi Türkiye'deki yatınmalara ı Kapatüan fabrikalar, artan işsizlik, Amerikah işçüerU tercihlerini yerli mallan yönünde kullanmaya itiyor. Bir magazanın yttkilisine göre, sanayi bölgeUrtnde ürünün kaynağı, tüketkUtrin büyük bir bölümü için çok şey ifade ediyor. DUNYA'dan F. Almanya'nın dış ticaret fazlası rekor kırdı WtESBADEN, (ANKA) Federal Almanya'nın dı$ ticaret fazlası, bu yılın ilk dokuz ayhk döneminde yeni bir rekor kırarak 39.8 milyar dolara ulaştı. Federal Istatistik Burosu'nca yapılan açıklamada, eylul aymdaki dış ticaret fazlasmın, 5.2 milyar dolar olarak gerçekleştiği kaydedildi. Bu arada, 1985 yılında 36.6 milyar doiar olan dış ticaret faziasının bu yıl 52.5 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Yetkililer, Federal Almanya'nın dış ticaret \ azlasına ilişkin son verilerin Washington'da tepki uyandıracağım belirtiyoriar. Reagan yönetimi, uzun bir süreden beri ikili ticarette lehindeki fazlayı azaltmak için yeterli önlemler almadığı gerekçesiyle Bonn'u eleştiriyor. ABD'nin toplam dış ticaret açıgının bu yıl 165 milyar ile 170 milyar dolar arasında gerçekleseceği tahmin ediliyor. Bu arada, Federal Almanya'mn dış ticaret fazlasında gozlenen artışta, özellikle ithal urün fiyatlanndaki düşüşün etkili olduğu bildiriliyor. Federal Almanya'da ithal ürün fiyatlan, 1985 yılımn eylül ayına göre yüzde 22 oranında bir gerileme gösteriyor. Dokuz aylık dönemde Federal Almanya'nın ithalatı reel olarak yüzde 7 oranında, ihracat ise yüzde 2 oranında arttı. EBSOBaşkanıFaralyalı: 'Işçimizin yaşam seviyesinî yükselteliırf İZMİR, (Oımhuriyet Ege Burosu) Ege Bölgesı Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkam Ersin Faralyalı hükümete çağrıda bulunarak, "tşçimizin yaşam sevijesini yükseltelim" dedi. Faralyalı, tanmda ilan edüecek taban fiyatlann enflasyonun üzerinde saptanmasım da istedi. Sanayicilerin yatınmcı bir kesün olduğunu belirten Faralyalı, en zor koşullarda bile ülkede işsizlik ile mücadele etmek, daha çok ve daha kaliteli mal üretmek, yerli hammadde işleyerek KONUK YAZAR forriaria getirilen ek vergiler YETVART KOVAN Ersbı Forolyoü ~ EBSO Bofkanı F a r o l y a l t ; Çiftçiye daha iyi yaşayabilmesi için öngörülen enflasyonun üzerinde bir taban fiyat verilsin. lşçinin, yapacağımız toplu sözleşmelerde yaşam seviyesinî yükseltelim. Bu uygulamalar yansıdığında enflasyonun düştüğüne milletçe inanınz. katma değer yaratmak, ihracatı arttırabilmek için rekabet gucu kazanmak ve bütun bu çalışmaIarın sonunda hak edilmiş kazançtan vergi vermek için çok yönlü çalıştıklarını bildirdi. Siyasal ve ekonomik istikrar ile uluslararası itiban yüksek bir Türkiye hedefledikJerini anlatan Faralyalı, "Bu hedefe varabilmek için, biz ve müesseselerimiz önce ayakta kalabflmek miicadelesi vermek mecburiyetindeyiz" dedi. Sanayinin sorunlarının yüksek faizden, nakit sıkıntısından kaynaklandığmı vurgulayan Faralyalı enflasyon, tarım kesiminin, işçi kesiminin, memurların sorunlannı dile getirirken şöyle konuştu: "Biz Ege Bölgesi Sanayi Odası olarak hukumetlerimize inanınz. Bu bizim devlete olan saygımızdır. Bu bakımdan enflasyon konusunda hıikumetin açıklamalarından başka rakamlara rağbet etmiyoruz. İstiyoruz ki, köylümüz, çiftçimiz için hayati önemi olan taban fiyatlannın tespitinde onların biraz daha iyi yaşayabilmeleri için öngörülen enflasyonun üzerinde bir rakam tespit edilsin ve kullandıklan giibre ve diger girdi fiyatlannda artışlar bn rakanun altında kalsın. tşçimiz ile yapacağımız toplu sözleşmelerde aym esaslar içinde onun yaşam seviyesmi yükseltelim. Memur ve diğer çalışanlar ik devletten maaş alanlara bu uygulamalar yansıdığında bütiin kesimler rahat bir nefes alır ve enflasyonun düştuğune milletçe inanınz. İşte o zaman kalkınmakta olan ülkemizde sosyal uzlaşma temin edilmiş olur. \krgi iadesine sıkı denetün WMJ MSMEY ÇtlTDE Başta Amerika olmak üzere yabancı mallara kapısmı açan Çin, sonunda Walt Disney çizgi fîlmlerini de ithal etti. 'Donald Amca' Çin televizyonuna ilk kez pazar günü çıkarken bundan sonra her pazar akşamı sabit bir program olacak. Walt Disney çizgi filmlerinin gösterilece|i bildirildi. 12 yaşındaki Feng Ye ve erkek kardeşi, Toshiba marka TV ambalaj kutusunun üzerinde Varyemez ile Donald Amca'yı seyrediyorlar. ğ . Fmbnteve aiOyenin yar» sn "isyorieri" de kapaama aknmtatr, hiçbk Işadam ve serbett nmleksaht)l,bukapeanmt*andakalarnaz.Ar ncaKunjmlarVergislmuketeneribuyukurnluluBazı htzm*Vrtn daha verlmll yürutülebllmeslnl sağlamak amaayla, çaşitll gfadçmdakalmişlantrkltenıelamaanbuoladallarda kurulan •fon'lann aayısım yetkililer blle tam olarak bHmemektodlr. bieceğJni sanmtyoruz. Fonlann bir bölümü aadece belli hlzmetierden veya kotayiıklaroan yararlanan SOUVÇ:Den»ab*ki,fonlar1agetirlenvos*nklşl ve kuruluflarca fktante edilmekte ve genel anlamda bfr vergl karakterl dttlk sayıtenro 4 oiarak saptad/ğmvz ek vergl yutaiftmamaktadır. kumOiuklerl, Gelir veKurumiar Vergtaimukelleflerininöoeyecekieriveroinin toplam vuzde 73tTu Vergi yukümluierimiz açtmdan mevzuatumz, ait geHnertne de uyoutanmtşOr. Geür ve Kunjrndüiayttde okjp, geoan yiln&krtia bulunan esaa l lar Vergisi yukumluhri, OdeyeceMert yriMr vergiyİ ^ l y d u ^ l r çt k k * k lerinin yüzde %3'u oranında, fon hesabma kat tartfeyetovasta,bt kuffet say+nayacaktır. maşık bir görunOm kazannvşbr. Safedys rosim Ancak ehatkmek tetad&mtz konu, vergmm vv harçtan Ueftgitiyukumiulukler de bu tabhyu ktda btâunacakSardn. oranı va m*tan değt, bOrokrat* lalemlenn arth ğ SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMAguçfenoirmektedir. d i l Ş kflr flyandan vergi oranlannı dOaOrmok, <MYl Vergl mukeUeHeri için burokratlk kOfetktr Içe TEŞVİK FONU: YıM beyanname veren Geür ğer yandan fon odenöst adı altmdaek yukumlOrsn yeni duzeniemeJerden biri de FON'laria geH veKurumiarVergisiyukümlöhri, 1966 yth gaOr OMergeanvakle,gon3nusteherlkiy6neolumkı leıindenba&yankrtesapladütanvergininyüznTen ek vergl yukumlululdehdk. katMar sağkyoruz, ama vergi mevzuaumaı, duBttndği gibi. ban hizmeöerin daha verimliyude 1'l oranmda bk pay ödeyecekienMr. l & b M U l kannaa* durvrm ÇIRAKLJK VE MESLEKİEÖİTİMİGEÜŞTİRrutuiebilmesini sağlamak amaa Be, çeçiOi daJtarsokuyoruz. MEFOHU:Ykte19a6y*gemiertndenbaşiamak da tonlar kurulmuştur. Bunlann tam aeyıa yet1980 oncasl yı«arda blna vargUna ak olarak tdUertarahndenbOebSlnmemektedr.bUyazan uzere,tumQe*rveKurumlarVergİ3lyQkumluJe tahsMed»enllbuhran''v6"mudafaa'lvergnerinl riodeyeceMeriyaıkverginlnyazdei'loranmda mız bu gerçeğt bir röportafla saptamtştr. ve daha aonn uygulanan "miat" zamtenr» bte Fonlann bir boiömisadecebaUhizmetierden katktdabiâunaoaktanir. Bakaniar Kunâj bu oran habriıyona. Bha sahiplerl ödeyoeMeri nat verveya kotaytUardan yararlanan Mslve kunjkjşlaryuzde 3'e kadar yukaoltBbiecek». gMn hesabmı büemezler, ancak zor ve dolamcaünanse ecSmekfe ve bu nedenle genel artam ÇEVRE KİRÜUĞİNİONLEME FONU: Bu fon baçH yoSana hesaplatabmerdl. 1983 y*nda yaytmlanan "Çevre Kanunu" İle kuda birverglkarakteritaşunamaktadr. (Toplu KoDehaaonramaHdengavergisinedonusenftanut Fonu, Tnflk HlzmeOerini Gefiştkme Fonu, nJmusve "YukaekÇevreKurukj"tarahndanbe sanvf bonolan) uygutamastnm ohjmauz etkfferi Hrienooak fabrtka ve işyenannden, geHr vergHeTOrkSponına TeşvikFonu, SJnema ve Müzfc Sarine ek olarak "bMebf'onmnda paytahatedK de unutuknamıaHr. natmı Desteldeme Fonu vb.) En geçerH ytntem, yukumiulenn yıtok vergOeOğerb6IOmuoluşturanveçoğunluğu1986y> mesJ öngöruimüstur. Bu yılyaytmlanan 3301 sayıkyasa /te bu kural rini dotaysa vergüene ve net Mr yuzde «s beirkndayOriiriuğegken tonlar İse, vergi mukeSeHedeğisbrtmls ve tum fabrtka, aMİye ve isyenerin lemekttr. Devlet, toptaOğı vergierden Istedlğl rintn zonmhı katkrtarm öngormuşler, Gelir Veramaca dfedgyfona garekM aktarmalan yapabMr. gisiOeKurumlerVergisi'neekyukumlulukkirge den, gelir vergBertnbiblnde3'0oranınoa fon peBdentKer, mtaHer ve bonolardakna karmasayı almması kararia&torimıştor. timişterdir. ya Diğer fonlardan farktı olarak, Çevre KlriiHğini neden olmuşfardır. SAVUNMA SANAYİI DESTEKLEME FONU: örıkmeFonuBegeerilenyukurniauknetveaçık Yetrart Kovaa Mahaaebe mtatam Beyanname veren vergi• yukümKHenntn geçen yte IMFMısır görüşmesi çıkmazda KAHtRE ( ı x ) Uluslararası Para Fonu (IMF) Ue Mısır arasında bir milyar dolarhk Standby kredisi konusunda yürfltüJen görüşmelerin, bu yıl içinde bir anlasmayla sonuçlannıasının beklenmediği belirtildi. "ElAhımm tktisadi" adlı haftalık deıginin, Qst düzeyde bir ekonomi yetkilisine dayanarak verdiği habere göre, IMPnin istediği ekonomik refonnlann uygulanma süresi konusunda Mısır ve IMF yetkiliieri arasında anlaşmazlık çıktı. ElAhram Iktisadi, IMF ve Dünya Bankası'mn, Mısır'a kredi verme konusunda istekli olduklanm, ancak Mısır hükümetinin ekonomik refonniann 7 veya 8 yülık bir sürede uygulanmasını istediğini kaydetti. Istelderi Mısır'da siyasi duyaılüıkla karşüanan IMF, Mısır hükümetinden 6 ile 18 ay içinde fiyatlan ve faiz oranlannı arttırmasını, kambiyo sisteınini bütünlcştirmesini, bazı tüketim maddelerine uygulanan sflbvansiyonlan da 5 yıl içinde kaldırmasını istemişti. Mısır, IMFnin isteklerini yerine getirmek için bazı adımlar atmış ve ekmek, su, elektrik ve petrol gjbi maddelere uygulanan sübvaniiyonlan yavaj yava$ kaldırmaya bajlamıştı. 51 milyon nüfusa sahip olan ve nüfusu her yıl 12 milyon artan Mısır, IMPnin bir milyar dolarhk kredisini, 38.6 milyar dolan bulan dış borçlannın faizini ödemek amaayla kullanacak. A.NKARA, (a.a.) Ücretlüere vergi iadesi uygulamasında sahtekârhklar yaygınlaşınca Maliye ve Gümrtik Bakanlığı tedbir aldı. Bakanlık, denetimleri yoğunlastınrken ödemelerde izlenecek yöntemi de değiştirdi. Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nın defterdarlıklara gönderdiğı genelgeye göre, yeni ise başlayan işyerleri yakın takibe alınacak. Aynca, vergi iadeleri, işverenin yazılı izni aranmakbizın "mabsup" yoluyla ödenecek. Buna göre, işyeri için hesaplanan vergi iadesi, işverenin ödeyeceği vergi miktanndan düşulecek. Vergi iadesınin tamamının bu yolla ödenmesinin mümkün olmadığı durumlarda, nakten ödeme yapılabilecek. Ayhk vergi beyannamesi verme yukümlülüğu bulunmayan iade alacaklıları için de aym yöntem izlenecek. Yeni işe başlayan işyerieri ile 20'den az işçi çalıştırdıkları için üç ayda bir beyanname veren mukellefler ise en az iki vergi yoklama memuru aracılıyla denetlenecekler. Bu denetlemede, işyerınde çalışanların adları, sigorta ijlemlerinin tam yapüıp yapılınadığı, işyerinin kime ait olduğu, kiralanmış ise kira sozleşmesi incelenecek. DOVIZ KURLARI Dövizjn Cinsi 1 ABD Dolan l Avustrafya Dolan 1 Avusturya Şilini Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangt l Hollanda Florini isveç Kronu t isviçre Frana 100 ttaryan Ureti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali Oöviz Döviz Efektif Efektif Alış Satış Alış Satış 718.95 733.33 718.95 740.52 461.28 470.51 438.22 475.12 50.14 51.14 51.64 50.14 35&60 359.65 352.60 363.18 17.00 17.34 16.15 17.51 93.64 95.51 93.64 96.45 110.06 107.90 107.90 111.14 312.04 318.28 312.04 321.40 103.08 105.14 103.08 106.17 426.55 435.08 426.55 439.35 51.01 52.03 48.46 52.54 447.94 456.90 425.54 461.38 2440.84 2489.66 2318.80 2514.07 1012.64 1032.89 1012.64 1043.02 191.75 195.59 182.16 197.50 İb \W T.C. ZİRAAT BANKAS1 29 EKİM 1988 TARİHİMDEKİ DdVİZ KURLARI ^ \W DÖVİZİN CİNSİ IMİMUUH 1 AVRTMLTA MUUH 1 AVKTHRTA Şhlri 11AT! AlMAft MAJKI mdKAHUMi 1CNUMAMA OMM 1HUKBHIAM 1 n n ı i i i i Rjohri IISVtCKHUMI 1M İTUYAİ ÜKfl 1M J A f ü T H l IKAUMNtAM 1OVETTDİMM 1 MIVE( KMM 1STBUM 1 S. AMlbTAI tfYAÜ DÖVİZ AUŞTL unşTL 726.13 740.66 4 6 1 ^ 8 470.50 50.64 51.65 356.12 363.24 17.47 17.51 94.57 96.46 108.97 111.15 315.16 321.46 103.08 105.14 430.81 439.43 51.01 52.03 447.94 456.89 518.35 528.71 2440.84 2489.65 96.57 98.50 1022.76 1043.22 191.75 195.58 EFEKTİF AUJTL SAT*1L 726.13 762.44 438.21 484.34 50.64 53.17 356.12 373.93 16.31 18.02 94.57 99.30 108.97 114.42 315.16 330.91 103.08 106.23 430.81 452.35 48.45 53.56 425.54 470.33 492.43 544.26 2318.79 2562.88 91.74 101.39 1022.76 1073.90 182.16 201.33 ÇAPRAZKUR 1 ABODOLARI 2.0389 B.Alman Markı 2.304 Hollanda Rorinı 1 6864 tançre Frangı 1409.43 halyan Ueti 160.50 Japon Yeni 3.7494 SArabistan Riyali 1 Stefiın 1.4085 ABD Dolan AUMBÖMÛŞ Cumhurtye» Roşal 24 ayar kükje 22ayarbiezik 900 ayar Bümüs ALIŞ 68.000 90.000 9.900 8.910 146 SATIŞ 69.000 95.000 9.950 9.750 146 T.C. ZİRAAT BANKASI Cücüne erislenKz