Katalog

20 OCAK 1986 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TURKIYE'den Ihracatta aslan payı aile şirketlerinin İSTANBUL, (ANKA) Büyük ihracat şirketlerine elc teşviklerin saglandıgı 19831985 arasında ihracaün yüzde 25'inin 12 firma tarafından gerçekleştirildiği belirlendi. İhracat tesviklerinden en geniş şekilde yararlanan bu fırmaların çoğunun bir aile şirketi olduğu görüldü. Son Uç yılda gerçekleştirdikleri 5 milyar 311 milyon dolarhk ihracatla, toplam Türkiye ihracatı içinde yüzde 25,4'lük pay alan şirketler şunlar: ENKA: Tara Gülçelik ailesi, RAM: Koç ailesi, EXSA: Sabancı ailesi, MEPA: tş Bankası, MENTEŞOĞLU: Menteşoğlu ailesi EDPA: Akın ailesi, TEKFEN, ANADOLU: Yaacıözilhan aileleri. AKPA: Dinçkök ailesi, CAM: tş Bankası, YAŞAR: Yasaı ailesi, IZDAŞ: Yunçu ailesi. Bu 12 firma arasında ise ENKA, RAM ve EXSA son üç yılın ihracatında yüzde 10.6'lık paya sahipler, ENKA'nın payı yüzde 4.5, RAM'ın payı yüzde 2.7, EXSA'nın payı ise yüzde 2.4. Son Oç yılda yapılan ihracatta yüzde 25'lık payı 12 aile aürken, ihracatın yüzde lffunun da bir baska 12 aile grubuna ait olduğu belirlendi. Ikinci 12'ler şunlardan oluşuyor: Batı Pazarlama (Bilge ailesi), BORUSAN (Kocabıyık ailesi), ÇOTAŞ (Çolakoğlu ailesi), Çnknrova (Karamehmet ailesi), Ekinciler (Ekinci ailesi), FEPAŞ (Feniş Holding), tMEKS (Şahenk ailesi), MEPTAŞ (özsaruhan ailesi), PENTA (Vargı ailesi), SÜZER (Süzer ailesi), TEMEL (Sezai Türkeş Feyzi Akkaya), EKSEL. Böylece 24 ailenin ihracatuki payı yüzde 35'e ulaşırken, ihracatın geri kalan kısmı da devlet işletmeleri ve sayıları 2 bini bulan küçük ve orta boy ihracatçılarca gerçekleştiriliyor. Ekmeği kazanınanııı bedeli 5 yılda 2.5 katıııa çıktı Bir tngiliz vatandaşı Türkiye'de hangi mal icin ne kadar çalışılıyor (Dk.) 1976 yılında bir ekmek 1177 1M1 1M2 1M3 19M satın alabilmek için 8 1 kNi 16 33 29 32 30 dakika çalışırken, 1984 1 Uta 230 364 332 350 348 56 124 188 118 116 yılı sonunda bu süre 7 1 Ua 12 65 104 89 106 90 dakikaya indi. 1 Itn 9 40 39 35 39 Türkiye'de ise 1979 IMrasit 37 87 82 77 80 yılında 14 dakika olan İngiltere de hangi mal için ne kadar çalışılıyor (Dk.) bu süre, kemer sıkma 1171 1tt1 1M2 1 « 3 1914 politikasının izlendiği 7 8 7 8 8 5 yıl içinde 33 118 114 102 114 106 dakikaya çıkarak 2.5 38 34 42 40 38 misli artmış oldu. 22 13 16 16 16 Ekonomi Servisi Ücretlilerin durumunun en iyi göstergelerinden biri olarak bilinen, bir malın satın alınması için gerekli calışma süresi, Türkiye'de her geçen gün daha da uzuyor. Başbakan Turgut özal'ın sık sık tekrarladığı, "Ücretleri enflasyona ezdirmeyiz", " İ crellikre enflasyonun iizerinde gelir saghtdık" sözlerine karşın, yaptığımız bir araştırma Türkiye'de ücretlilerin gereksinimlerini karşılamak üzere daha çok çalışmak zorunda kaldıklannı ortaya koydu. tngilterc için yapılan bir 35 10 36 Thatcher lngilîeresi*nde azaldı, özal Türkiyesi 'nde yükseldi EKONOMİ NOTLARI OSMANULAGAY TATde Üç Lider ve Ekonomi... TRT televizyonunun düzenlediği basın toplantılarında MDP, SHP ve özellikle de ANAP Genel Başkanına en fazla ekonomiyle ilgili sorular sorukju. Bir yandan, bazı basın mensuplannın da değindiği gibi, ekonomik sıkıntılann ön plana çıkmış olması nedeniyle; diğer yandan Sayın özal'ın değindiği gibi, değişim içindeki Türk toplumunun ekonomik konulara ilgisinin artmış dmasının bir sonucu olarak, ekonomik konular liderlerle yapılan basın toplantılarında da ön plana çıktı. Basın toplantılarında ekonomik konular ön plana çıkmasına çıktı da televızyonlanndan bu progranı.arı izteyen vatandaşlar, hatta soruları soran basın mensupları, kafalarında düğümlenen sorulara net cevaplar alabitdiler mi? Programlardan sonra akjığımız telefonlar ve konuştuğumuz kişiler, bu soruyu genellikle olumsuz yanıtladılar. Bazen sorulan soruların net olmamasından, bazen zamanın sınırlı olmasından, bazen de soruyu yanıtlayan liderin net bir cevap yerine dolaylı bir cevabı yeğlemesinden ötürü ızieyicilerin kafasındaki pek çok sorunun yanıtsız kaldığı anlaşılıyor. Bu nedenle liderterin ekonomik konularda söyiediklehni, kavrayabildiğimiz kadanyla özetlemenin yararlı olabıleceğini düşündük. Muhalefet liderteri, Söylemezoğlu ve Gürkan'ın soylediklerine dikkatle bakıldığında şu noktalarda birbirine yakın gorüşler ve eleştiriler getirdikleri dıkkati çekti: • Söylemezoğlu, "serbest piyasa ağırlıklı karma ekonomi" ve "planlı piyasa ekonomisi"n\ savunurken, Gürkan da "katılımcı planlama'nm gereğıni vurguladı. • Söylemezoğlu, "Türkiye, şu anda hazırdan yemektodir" derken, Gürkan da, "Türkiye saatlik, günlük, anlık yaşıyor" diyerek bugün uygulanmakta olan ekonomi politikalarının geleceği tehlikeye attığını ifade etti. • Söylemezoğlu, "sadece IMF ve Dünya Bankası'nın reçeteleriyle ekonomiyi yönetmenin doğru olmadığım" belirtirken, Gürkan, "ekonomik bağımsızlığm önemi" üzerinde durdu ve bunun üretim artışıyla, hızlı büyümeyle ılışkisini vurguladı. • Söylemezoğlu, "devlet Imkânlarmı fonlara kaydınp imtiyazlı şirketlere kullandırmaya" karşı çıkarken, Gürkan partisinin, "kolay kazanç peşindeki kadrolarla dost olmadığını" belirtti, vergi muafiyetleriyle dar bir çevreye haksız avantajlar sağlandığını söyledi. • Söylemezoğlu, "tanmı kendi kaderiyle başbaşa bırakmayız" derken, Gürkan, "tanm kesimının akıl almaz bir ihmalle üretimden kooartıldtğtnı" vurguladı. • Her iki lider de, gelir dağılımının son yıllarda ciddi biçimde bozulduğunu konuşmalannın çeşitli yerierinde belirttiler. Bu ortak noktaların yanı sıra, SHP lideri Gürkan, "Peki siz nasıl bir attematif öneriyorsunuz" sorusunu yanıtlarken, ekonomideki kaynak savurganlığı üzerinde du"ju ve hızh bOvüme meselesini yeniden düşünürken, öncelikle bu soruna eğilmenin önemini vurguladı. Buna karş'lık oynak kur u^ularnasını, Türk parası mevzuatındakı değışıklıklerı, faiz polıtıkasını "teknik sorunlar" olarak niteledi ve bu konularda "altematif göster" diye ısrar etmenin pek anlamlı olmadığını belirtti. Gürkan, uluslararası kuruluşlann karşısma kararlı ve pazarlıkçı bir tutumla oturmanın Türkiye'ye yararlar sağlayabileceğini, tesiimiyetçi yaklaşmın ise olumlu sonuç vermediğini söyledi. Sayın Başbakan'ın son basın toplantısında söyieaiklerinin büyük bir bölümü her zamanki, "icraatın /ç/nden'1erin belki yüzüncü kez tekrarıydı ve yapılan bir kamuoyu araştırmasına göre Sayın özal'ın Sayın Gürkan'dan daha az inandırıcı bulunmasının başlıca nedeni de bence buydu. Sayın Özal'ın söyledikleri içinde vaat ve haber niteliğı taşıyanlar ise şunlardı: • 1986 yıl başıyia ytl sonu arasındaki enflasyon oranı toptan eşya fiyatları endeksine göre yüzde 25 civannda kalacaktır. • Enflasyonun yüzde 1C'a ınmesi yıllar alacaktır. • İhracatta vergi iadelerı 1986 sonuna kadar yüzde 56 mertebesine ındirılmış olacaktır. • Türkiye'de 1973'ten beri gelir dağılımı arastırması yapılmamıştır, "bunu da inşallah biz yaptıracağız". (Inşallah) • KİT'ler piyasa ekonomisi ne açıidı, zam gerekirse yaparlar. • Dünyada petrol fiyatları düşerse ve doların TL. karşıs:ndaki değeri imkân verirse petrole zam sınırlanabilir. • Baker Ptanı'nın şart koştuğu yapısal değişiklik programını biz 1980'den beri zaten uyguluyoruz. Bizim görebildığımiz kadanyla gerek Sayın Gürkan'ın gerekse Sayın Söytemezoğlu'nun, Sayın Özal'a yönelik ciddi elestirileri vardı ama basın mensupları, muhalefet liderlerinin ortaya koyduğu eleştirilerden yola çıkarak Sayın Başbakan'ı sıkıştırmayı denemediler. Böyle bir fırsatın gene TV ekranlarında bizzat muhalefet lıderlerine tanınması sanırız çok yararlı olacak, "Basın benı terletmedi" diyen Sayın Başbakan biraz terleme olanağını bulacaktır. ka olan bu süre, kemer sıkma politikasının izlendiği 5 yıl içinde 33 dakikaya çıkarak 2.5 misli artmış oldu. Yine aynı dönemde bir düzine yumurta için bir tngiliz vatandasının çalışması gereken sure 22 dakikadan 16 dakikaya gerilerken, Türkiye'de bu süre 65 dakikadan 89 dakikaya yükseldi. Ingilizler et yemeği pişirebilmek için de daha az süre çalışmaya başladılar. 1976 yılında tngiliz çalışanı bir kilo et için 118 dakikahk iş gücü harcamak durumunda kalırken, 1984 yılında bu süre 102 dakikaya geriledi. Türkiye'de ise durum tam tersine işledi. Türkiye'de 1977 yılında bir kilo et için 230 dakika çalışılması gerekirken, 1984 yılında bu süre 364 dakikaya, bir başka deyişle 6 saatten fazla bir çalısma süresine yükseldi. Aynı süre içinde, İngflizier çocuğuna aldığı bir litre süt için 10 dakika çalışırken, 1984 yılında 8 dakika çalışmaya başladılar. Aynı süre içinde bir Türk baba ya da anne ise, bebeğine bir litre sütö satın alabilmek için çabştığı sureyi 37 dakidan 82 dakikaya çıkarmak zorunda kaldı. 8 34 8 34 8 33 8 Belli: Baker Planı'nı fetemek üzücüdür İSTANBUL, (THA) DYP tarafından özal hükümeti ekonomi politikasına alternatif gösterilen Baker Planı'nı eleştiren Akbank Genel Müdünl Hamit Belli, "ABD'ain bizi Baker Planı içine almaması ne kadar •evindirici ise, bizim istememiz o kadar üzücüdttr" dedi. Akbank Genel Mudürü Hamit Belli, yaptığı açıklamada, Amerika'nın borçlarını ödeyemeyen 15 ülkeye borçlannı ödeyebilmesi için vereceği 40 milyon liraya Türkiye'nin ihtiyacı olmadığını belirterek şunları söyledi: "Ülkemizde sivasi çevreferce özerinde çok koouşulan Btker Planı ashnda nazari bir şeydir. Amerika kendisine olan borctaruu ödemeyen 15 ülkeden bu borçtan aasd alınm dlyt bir Not İngiltere ıle ılgılı rakamlar Rnancıal Times'tan atınmıştır Turkrye ıle ılgılı hesaplamalarda SSK'nın ılan ettiğı pnme esas gunlük ucret ıle DIE'mn perakende fıyatları kullanılmıştır araştırma ise, Ozal ıle benzer ekonomi politika uygulayan Thatcher hıikiimeti'nin iktidara geldiği 1979 yılından bu yana, ücretlilerin satın alma güçlerinin iyilesüğini gösteriyor. Bu süre içinde, tngiliz çmltşanlan zorunlu gereksinmeleTİni karşılayabilmek için daha az çalışırken, 24 Ocak 1980 tarihinden bu yana Türkiye'de ücretliler daha çok çalışarak daha az mal satın alır duruma geldiler. Bir tngiliz vatandaşı 1976 yılında bir ekmek için 8 dakika çalışırken, 1984 yılı sonunda bu süre 7 dakikaya indi. Oysa Türkiye'de 1977 yılında bir kilo ekmek için 16 dakika çalışan ücretli, 1984 yılı sonunda bir kilo ekmek için 33 dakika çalışmak zorunda kaldı. 1979 vılında 14 daki Hamit Belli plan hazırlamıştır. Sevinmemiz gereken şey, Amerika'ntn bizi bu ülkeler arasına almamasıdır. Bu dışanda Türkiye ekonomisinln iyi yolda oldugunun anlaşılmış olmasından ileri gelmektedir." İlaç fimıalarma "örtülti" sübvansiyon mu? ANKARA, (ANKA) Bakanlar Kurulu tarafından çıkanlan ilaç fiyatları hakkındaki kararnane ile ilaç fiyatlannda amaçlanan hedefe vanlamayınca, veri "ta l 'tikler" gur;c!?rr.e geürıldı. Iiaç fıyaılarının "serbest piyasa ekonomisi" koşullan içinde oluşması için aralık 1984 tarihinde çıkanlan kararname ile bu amaca yaklaşım gerçekleştirilemediği için, bu kez ilaç firmalarının "örtülü biçimde" sübvanse edilmesi yaklaşımına ağırlık verildi. Bakanlar Kurulu'nun, "insan saglıgını korumak" amacıyla aldığı ve bir liste halinde Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, ilaç sanayiinde kullanılan "bahk >aglan", "hintyagı", "susamyagı", "gBserin". "sodyum klorürsaf yemek tuzu", "karaciger özö", "bitkisel ve hayvansal kökenli boya>ıcı maddeler", "dogal veya yapay parfüm kokulan" ile baa asit ve alkali bileşikleri gümrük vergisinden muaf tutulacak. Tekstilde kozumuz ucuz işgücü, kamburumuz ise pahah elektrik Ekonomi Servisi Türk tekstil sanayii Hindistan'dan sonra dünyanın en ucuz işçiliğini, en pahalı elektriğini kullanıyor Turkiye'de pamuk fiyatlarının dünya fiyatları düzeyine çıkrnasindan sonra, tekstıl sanayiinın daha az enerji kullanımına gitmesi istenerek, çalışma saatlerinin de artınlması gerektiği savunuldu. Hindistan'dan sonra en ucuz iş gücünü kullanan Türk tekstil sanayiinde ucuz pamuk avantajı ortadan kalktı. Tekstil tşveren Dergisi'nde yayımlanan, Prof. Dr. Işık Tarakçıoğlu'nun araştırmasında Türk tekstil işçisinin el emeğinin ucuz olduğu belirtilerek, "Bu, tekstil sanayiimiz için bir avantajdır" deniliyor. Elektrik enerjisinin pahalılığından yakımlan araştırmada, tekstil sektörü için yapılan önerüer arasında yıllık çalışma süresinin 7240 saatten 8400 saate çıkanlması yer aldı. Araştırmaya göre, dünyada en ucuz düz işçi saat ücreti 59 sent Tekstilde ulkelere göre maliyet değişimi (1985 ılk çeyreğı değenyle) MnMTtMı Kaüflyf ptrsoMl Mıfckıe htHI Döı Işçı Yıllık çalışma sıaü SwMrtlaU(H) BrftM Nyvb ICHUkvfe)I Kahftye ı$çı IMhMtfı çahtariar Mtl««aM 2 32 8 12 1 50 758 1 12 7 18 7248 5500 72 280 19 50 1407 1687 18 73 34 15 55 30 0 76 067 0 59 7875 18 0 60 1207 15 119 31 Ijpımiı 960 456 4 16 6264 74 73 1544 12 50 28 C.Kıra 2 46 1 14 0 95 8400 11 5 63 1555 18 67 35 •K 950 750 6 10 6900 105 40 1345 12 48 27 TMİT1 172 1 40 0 84 7240 1825 75 1075 18 70 35 Mevduat artış hızı yavaşladı st ar::> rızı 1985'ın ekun, kaMm ve aralık aylarında oır oncekı vıiın gerısinde kaldı. Merkez Bankası verilerine göre, 1984 yılının ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 3.5'luk artan mevduat toplamı 1985 yıbnın ekim ayında 2.7 düzeyinde bir artış gösterdi. Yine 1984 yılııun kasım ayında 5.5, aralık ayında da 8.4 olarak gerçekleşen mevduat artış hızı 1985 yılının kasım ayında 2.3, aralık ayında da 4.7'de kaldı. Kasım ve aralık ayında görülen artış hızındaki gerileme, miktara da yansıdı. 1984 yılı kasım ayında bir önceki aya göre 226,2 milyar lira artan mevduat toplamı 1985 yılının kasım ayında 160.7 milyarlık bir artış kaydetti. Aralık ayındaki gelisme de 1984 yılında 366,4 milyar olurken, 1985 yılında 324.1 milyar olarak belirlendi. Toplam mevduat 1984 ve 1985 yılında miktar ve artış hızı olaımk şu gelişmeyi gösterdi: (Milyar olarak) MNrtır Artış hnt M k t w Arttshızı 1985.7 3.8 4.815.1 2.2 3.087.9 4.986.4 3.4 3.6 3.283.5 53925 63 11 14214 5.529.8 4.3 2.5 1531.1 5.732.0 3.1 17 3.822.9 5.199.5 13 8.2 1741.0 2.1 a 206.0 0.1 1822.9 6.351.6 2.2 23 19716 6.659.6 4.1 4.5 1842.4 4.1175 15 2.7 4344.1 7.003.1 55 23 4.7105 14 7327.2 4.7 ile Hindistan'da bulunuyor. Hindistan'dan sonra en ucuz düz işçilik ise 84 sent ile Türkiye'de. Türkiye'deki ucuz işçiliğin yanı sıra, kilovat saati 7.5 sent olan elektrik enerjisi ise dünyada en pahalı enerji oluyor. Araştırmada şu görüşlere yer veriliyor: "Türkiye'de 1.97 dolarhk pamuk fıyatı yıl sonunda 1.% dolara geriledi. Ancak ne var ki, bu arada tüm dünyada da fiyatlar gerileyince, avantaj elden gitti" Araştırmada, tekstil ihracatının yapılmaması durumunda pa muk üretiminin de azalacağına dikkat çekilerek, "Bu dunımda oluşacak spekülatif harekeüeri ÖBİemek için de dışvndaa pamuk getirildiği takdirde CtF masraflan nedeniyle maliyetler büyük ölçude artacaktır" deniliyor. Yabancı kumaşlann Türkiye*ye girişini kolaylaştırıcı mevzuat degişiklikleriniıı yapüdığına da işaret edilen araştırmada, yerli kumaşın kalite sonınu bulunmasına karşılık, ucuz olma avantajının da ortadan kalkmak üzere oldi'ğu vurgulanıyor. SERMAYE PIYASASENDAN Ihracatçıya vergi kolaylığı ANKARA, (aju) İhracat işlemlerinde vergi kolaylıklarına açıklık getirüdi. thracatı teşvik belgeli işlemlerde, vergi iadesi tatop mektuplan ilc katma değer vergisi iadelerine ilişkin teminat mektuplannın her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğu bildirildi. Merkez Bankası, ihracatı teşvik karanndaki vergi kolaylıklarına açıklık getiren bir genelge yayımlandı. Merkez Bankası'nın bankalâr ile ilgili kuruluşlara gönderdiği genelgede, ihracata ilişkin işlemlerin vergi, resim ve harçlardan istisna olduğu hatırlatıldı. Borsada Koç Grubu hisseleri favori Koç Grubu şirketlerinin gelişim seyri Nafta flyan HAZIRLAYAN YENER KAYA HaftaM 17101750 Mla 1835 3120 3125 4000 10 000 2925 2200 1450 Haftat* % 14 68 •256 Koç Grubu 'na ait şirketlerden Aymar ve T. Demirdöküm hisseleri hafta içinde yüzde 14.68 ve yüzde 14.50 ile en iyi prim yapan kâğıtlar arasına girdi. Birçok şirketi borsaya kote olan Koç Holding grubu gerek alım satım, gerekse de prim yapma açısından haftamn en favori hisseleri oldular. Bu gruba ait şirketlerden Aymar ve T. Demirdöküm hisseleri hafta içinde yüzde 14.68 ve yüzde 14.50 ile en iyi prim yapan kâğıtlar arasına girerken, yine aynı grubun iştiraklerinden DÖKTAŞ hisseleri de talep elastikiyetinin azlığından ötüru yüzde 2.56 oranında bir gerileme gösterdi. Piyasa gözlemcilerinden aldığımız bilgilere göre, Aymar ve T. Demirdöküm hisselerinin bu yıhn ortasına kadar prim yapması bekleniyor. öte yandan, yine aynı gruba ait tzocam, Koç Holding, Koç Yatınm Pazarlama hisselerine karşı hafta içinde yoğun bir talep elastikiyetinin olması, bu hissejerin de önümuzdeki haftalar içinde prim yapacağı şeklinde yorumlanıyor. Bu arada, genellikle profesyonel ve yan profesyonel hissecilerin çok yakından bildiği bir olayı hatırlatan bir piyasa yetkilisi, Koç grubu şirketlerinin çok değişik bir gelişim gösterdiğini öne sürerek, "Bo gruba ait şirketlerin hissekrinin bizim piyasamn en oynak kâgıtlan olduğunu da unutmamak gerekir" dedi. Şu anda bu grup içinde en sağlam kâğıdın Koç Holding hisseleri olduğuna değinen yetkili, bu yıl içinde en olumsuz gelişimi gösteren tek şirketin de Döktaş olduğunu ileri sürdu. Şimdiye değin serbest piyasada 900 lira civannda işlem gören Uniroyal ve Otosan hisselerinin geçen hafta içinde hem işlem görmesi, hem de fıyatlannm prim yapmasını anlamlı bir gelişim biçiminde yorumlayan piyasa uzmanı. "Bu hisselere ait şirketlerin biinyesinden alman çeliskili haberlerde şu gunlerde olumln yonımlar oldukca ağıriık kazanıyor. Bu yiizden bu iki şirketin hisselerinde de önümuzdeki haftalar içinde müspet gelişimler olabilir" şeklinde konuştu. Hatırlanacağı uzere, bir süre önce T. Demirdöküm hisselerinin ocak ayı içinde yüksek prim yapma olasılığını belirtmiştik. öte yandan, lstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın açılışından bu yana, birinci pazar diye adlandınlan ve 40 şirketi kapsayan pazarda, alım satım gören hisselerin fiyaünda genel bir yükselme göriilüyor. Piyasa gözlemcileri ne göre, hisse senedi fiyatlarının ilerleme görmesi ve bu hisselere karşı talep elastikiyetinin yoğunlaşması olayı, şimdiye değin duzensiz ve istikrarsız bir biçimde işleyen serbest piyasa muamelelerinin resmiyete kavuşması şeklinde yorumlanıyor. DUNYrVUan Beşler Grubu'nun Londra toplantısı sessiz dağıldı LONDRA, (a.a.) 5'ler Grubu olarak bılınen ABD. lngıltere, Fransa, Federal Almanya ve Japonya'nın malı>e bakanları ve merkez bankalan başkanlannın Ingihere'nin başkenti Londra'da yaptıkları toplantı sona erdi. Toplantı sonunda yayımlanan ortak bildiride, dunya ekonomisini olumsuz yonde etkileyen ekonomık ve mali dengesizliklerin giderilmesi amacıyla mevcut işbirliğinin surdurulmesi konusunda göruş birliğı içinde olunduğu belirtildi. Grubun bundan sonrakı toplamısını nisan avında VVashıngtonda yapması bekleniyor. A|MT(ESU) OMnjş bacaaı |bU) bwM(Y«ri) MV Mç ItoMtot (EDd) Kaç IMdtaı (Orta Y«ri) KoçYatna Otnaa T.DtMMftkta IMrayal 1600 3200 3125 3825 2920 2200 1450 39003975 10 000 2925 4 57 Kurufosulye ithalatı yalnızca lafta kaldı İthalatın yapılmamasmı fırsat bilen stokçular da piyasaya yine kontrollü mal vererek, fıyatların perakende piyasada 700 liraya kadar yukselmesine neden oldular. Ekonomi Servisi Kurufasulye ithalatı lafta kaldı. tthalat için girişımde bulunan firmalar ise, ithalatın yapılamamasına farklı nedenler gostermeye başladılar. Hububat ihracatçısı Roberto Kapeluta, dış piyasalarda fiyatların 1000 doların üzerine çıkması üzerine ithalattan vaz geçildiğini ifade ederken, Muammer Şahin, "tthal fasulye tutulmaz diye çekindik" dedi. İthalatın yapılamamasını fırsat bilen stokçular da, piyasaya yine kontrollü mal vererek, fıyatların perakende piyasada 700 liraya kadar yukselmesine neden oldular. Geçen ekim ayında, fiyatlarının hızla yükselmesi uzerine alınan kurufasulye ithalat kararından vazgeçildi. Hükümetin ithalat kapısını açmak için, ithalatta alman fonu sıfırlamasına rağmen, bazı ithalatçılar, dış borsalardaki fıyatları rasyonel bulmadılar. iyi cins bir dermason fasulyenin, dış borsalardaki fiyatının 1085 dolar olduğunu belirten hububat ihracatçısı Roberto Kapeluta, "Bu hesapla bir kilo kurufasulyenin ithal fiyatı 650 lira>a geliyor" dedi. Kapeluta, iç piyasada fiyatlann daha düşuk olduğuna dikkat çekerek, kurufasulye rekoltesinin tüm dünyada çok düşük düzeyde gerçekleştiğini söyledi. "SATILMAZ DİYE ÇEKtNDtK" Hububat Bakliyat thracatçıları Birliği Başkanı Muammer Şahin ise dış borsalardaki fiyatlann 800 dolan geçmediğini ileri sürdu. Piyasayı sürekli kontrol altında tutuklarını ifade eden Şahin, ithalatının yapılamamasına neden olarak şu görüşleri belirtti: "Biz kurufasuryeyi yine 400 liradan satabiliriz. Ancak halkın ithaldir di>e, 600 liralık yerli fasulyeyi tercih etme olasılığı \ardı. Aynca, beledive de bu işe girme>e kalktı. O zaman kâr marjlan da duşecekti doğal olarak. Çiinkü, ithalatçı maliyetine göre hesap yapar. Ama, belediye kamu kuruluşu olduğu için, önce ucuz satmak isteyecektir." 0.17 950 1310 990 1440 1000 0.53 14.50 945 1500 1000 Dünya bo\rsai arında a ece Federal Alman Ekonomi Bakanı Martin Bangemann'ın hafta başında ABD Hazine Bakanı James Baker'la görüştükten sonra, hafta sonunda Londra'da yapılacak "Beşler Grubu" toplantısında faiz oranlanmn genel olarak indirilmesinin düşünülduğünü açıklaması, döviz ve altm borsalannm yanı sıra hisse senedi borsaları üzermde de etki yarattı. NEfV YORK borsasmda, Martin Bangemann'ın açıklaması, faiz oranlanmn düsürüleceği yönündeki eğUımien yeniden canlandınrken, hisse senedı fiyatlan yükselmeye başladı. Son yayımlanan istihdam ve perakende satış istatistikleri, ekonominin güçlendiğini gösterirken, faiz oranlanmn düşünilmesi ihtimalini zayıflatmıştı. /ki haftadır sürekli düşüş kaydeden Dow Jones Endeksi, bu gelişmelere paralel olarak, haftaya 1520.53 puanla girdikten sonra hafta sonuna doğru 1528 puana kadar yükseldi LONDRA borsası da geçen hafta hareketli bir gelişim gösterdi. önceki haftayı 1119.8 puandan kapayan FT30 Endeksı Jaızlehn yeniden yükseleceği endisesi sonucunda salı günü 1094.3 puana kadar gerilerken, daha sonra İngiltere Merkez Bankası'nın faiz oranlannı şu andaki yüzde 12.5 düzeyinde tutmaya kararlı olduğunu açıklaması ve Federal Alman Ekonomi Bakanı'nın söz konusu açıklamasımn ardından bir ölçude toparlanarak 1110 puana kadar yükseldi FRANKFURT borsası Bangemann'ın açıklamastndan en çok etkilenen borsa oldu. önceki haftayı 2080.6 puandan kapayan Commerzbank Endeksi hafta başında 2063.9 puana düştü. Ancak daha sonra Federal Almanya'nın en büyük sigorta grubu Alliance'ın ülkenin yedinci büyük ticari bankası Bayerische HypoBank'ı satın alacağı söylentisi ve Bangemann'ın açıklaması sonucunda borsanın canlanmasıyla birlikte endeks 2161.8 puana yükselerek yeni bir rekor kırdu TOKYO borsasmda, ABD'de faizlerin yükseleceği spekülasyonu üzerine haftaya 12.972 puandan giren Nikkei Dow Endeksi, salı günü 12.928 puana kadar düştiikten sonra Bangemann'ın açıklaması üzerine ortaya çıkan hareketlenme ile endeks 13.127 puana yükseldi. Fransa'da enflasyon % 4.7'ye düşürüldü Ekonomi Servisi Fransa'nın 1985 enflasyon oranı yüzde 4.7 olarak gerçekleşti. 1967 yüından bu yana en duşük oran olduğu belirtilen bu rakamın gerçekleşmesinde en büyük rolü, petrol fıyatlanmn gerikmesi oynadı. 1984 yılında yüzde 6.7 olan enflasyon, sosyalist hükümet tarafından 1985 için yuzde 4.55 olarak hedefleıunişti. Iktidara geldiğinde yüzde 14 enflasyon devralan Fabius yönetimindeki sosyalist hükümetin, bu başansıru, mart ayında yapılacak olan seçimlerde kullanması bekleniyor. DB40 endeksinde rekor düzeyde aröş Laıtrmt fabius ABD'de banka iflas rekoru Ekonomi Servisi Arnerika'da iflas eden banka sayısı geçen yıl rekor düzeye çıktı. Eoerji ve tanm sektörlerindeki kriz nedeniyle, 1984 yılında 79 bankanın zor duruma düştüğü Amerika'da, geçen yıl da 120 banka battı. 1985 yılında son zor duruma düşen bankalann sonuncusu Federal Tasamıf Sigortası Kuruma tarafından 'kurtanlamaz' olarak ilan edilen, Home Savings B u k Of White Plains oldu. Bilindiği gibi, Amerika'da geçen yıl Ohio ve Maryiand banka krizleri yaşanmış ve birçok banka birbiri ardından zor duruma düşmüştü. Küçük bankalarda yaşanan bu krizlere karşılık, Amerika'nın önde gelen büyük bankalan 1985 yılını büyük kârlarla kapattı. DB40 Hisse Senedi Fiyat Endeksi, 1976 yıhnın üçüncü haftasında rekor düzeyde bir artış gösterdi. Endekse dahil 40 şirketten 7 şirkete ait hisselerde 10 ile 1000 lirahk düşüş görülürken 15 şirkeün hisselerinde ise 50 ile 420 liralık artışlar gözlendi. Hatırlanacağı üzere borsada hisse 138.82 fiyatlannda genel bir yükselmenin olacağmı belirtmiştik. Ancak piyasa gözlemcileri geçen haftaki rekor düzeyde çıkışın baa hisse senedi fiyatlanmn yapay artışından kaynaklandığını belirtiyorlar. Ama şu da var kı, bundan böyle hisse senedi fıyatlarındaki tırmanışın en az mart ve nisan ayına değin aynı hızla yükselmesi bekleniyor. Nitekim DB40 endeksi de geçen haftayı 3.93 puanlık bir artışla 146.03'te kapadı. DB40 Hisse Senedi Fiyat Endeksi Haftalık 146.08 DÖVİZ KURLARI Markez Bankası kendı iştemlefi ıçan dolann alış kurvınu 592.26 lira olarak bedrtedi Dövizin Cins 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şılını 1 Batı Alman Markı 1 Betçıka Frangı 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florını 1 jsveç Kronu 1 İsvıçre Frangı 100 itatyan Lireti 100 Japon Yenı 1 Kuveyt Dınarı 1 SterKn 1 S.Arabistan Riyali Döviz Döviz Al^ Satış 586.40 592.26 411.36 415.47 33.86 34.20 237.90 240.28 11.77 11.65 77.54 78.32 211.24 213.35 76.83 77.60 280.64 283.45 34.93 35.28 289 87 292.77 2025.54 2045.80 842.66 861.09 160.70 162.31 Efektif Efektif Alış Satış 586.40 598.13 390.79 419.59 33.86 34.54 237.90 242.66 11.07 11.88 77.54 79.09 211.24 215.46 76.83 78.37 280.64 286.25 33.18 35.63 275.38 295.67 1924.26 2066.05 842.66 859.51 152.67 163.91