Katalog

DOSTUM MOZART Nadir Nadi Çıkıı, 700 lıra (KDV dahilj Çağdaş Yayınlan Türkocağı Cad. 3941 Cağaloğlu/tstanbul Cu m hur iyet 62. Yıl; Sayı: 22056 Kurucusu: Yunus Nadi Sömestr kurslan: 26 Ocak8 Şubat Laleli 528 64 37, Şehzadebaşı 522 75 74 KAVRAM DERSANESt 100 TL. <KDVdMi) 20 Ocak 1986 Pazartesi Bıı aııavasa ile olmaz IŞIK KANSU ANKARA Türkİş Genel Başkanı Şevket Yıimaz, "Sendikal demokrasinin tara anlamıyla yürütüleblmesi için Türkts'in önerdigi anayasa degişikliklerine ihtiyaç vardır" dedi. Anayasaya hiçbir zaman "evet" demediklerini ifade eden Şevket Yılmaz, "Daıuşma Medisi'ni biz seçmedik. Seçüenler geldi, bizi müşkül duruma geürici anayasalmr yaptı" biçiminde konuştu. Yılmaz, anayasa değişikliğine ikitidar partisi " h a y ı r " dediği takdirde karşüanna zorluklar çıkacağını kaydederek, "Bu zorluklan yenmek belki önümüzdeki seçimin işidir. Bunu bilemem ama biz haklı takplerimizi ortaya koyduk" görüşünü savundu. Türklş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, gectiğimiz hafta siyasi parti liderlerine verdikleri anayasa ve çalışma yasalarında değişiklik isteyen öneriler ile ilgili olarak Cumhuriyet'in sorulannı şöyle yanıtladı. Anayasa ve çalışma yasalannda degişiklikler istediniz. Degişiklik önerileriııiz pariamento içi ve dışı siyasi partiler nezdinde sizce gerekli ilgiyi gördö mü? YILMAZ Anayasadaki 51, 52, 53 ve 54'üncü maddelerde 1LO ilkelerine aykın olan hu Şevket Yılmaz: Biz anayasaya 'evef demedik MUHALEFET 'EVET\ BAŞBAKAN 'HAYIR' DİYOR Ya vardır, ya yoktur: Demokrasideki kilitlenmenin açılmasını istiyoruz. Demokrasi varsa, hür sendikacüık da olacaktır. Biri var, diğeri yok, olmaz. Mnhalefet destekliyor: Anayasada ILO ilkelerine aykın Zorlaklar çıkacak: Anayasa değişikliğine iktidar partisi hayır olan hususların değiştirilmesi dediği takdirde karşımıza konusunda gerek Meclis içi muhalefet partileri, gerek Meclis zorluklar çıkacaktır. Hiçbir hissi, fanatik düşünceyle bu dışı partiler vaatte bulundular. Başbakan "Anayasa değişikliğini değişiklikleri istemiyoruz. uygun bulmuyoruz" dedi. Evet demedik: Biz anayasaya evet demedik. Anayasa için sandık Geciş dönemi blttl: Geçiş başına gidilsin dedik. Evet, diye donemi bize göre bitmiştir. Iki bir şey ağzımızdan çıkmamıştır. yıllık aksakhklar da tashih Kim çıktt diyorsa ispat etsin. edilmelidir. susların anayasa tadili ile değiştirilmesini istiyoruz. Diğer yanda Anayasa ile ilişkisi bulunmayan ve tatbikatta bizi, çalışma hayatını, hür sendikacıhğı büyük ölçüde sıkıntıya sokan bazı kanunlarda değişiklik önerdik. Gerek Meclis içi muhalefet partileri, gerek Meclis dışı parti başkanlan, Türklş'in hür sendikacıhğa dayak, ILO kararlanna dayalı bu görüşlerini destekleyeceklerini vaat ettiler. Sayın Başbakan ile yaptığımız görüşmede, Başbakan'ın sözü olarak söylüyorum. Kendisi 'Anayasa değişikliğini pek uygun bulmuyoruz, değiştirmek istemiyoruz' dedi. Ancak Sayın Başbakan, 'Diğer yasalarla ilgili teklifleriniz için mart ayı içerisinde işçiişverenhükümet üniversite toplantısı yapm, neticelerini görelim' dedi. Elbette bunlann içerisinde hür sendikacüık ile bağdaşmayan ya da haklı görülen tekliflerin dikkate alınacağı sözünü de orada söyledi. Ancak hükümetin bu işe ne denli 'evet' diyeceğini şu anda kestirmek mümkün değil. Sendikalar demokrasUerde önemli kunımlardır. Demokraside bir ükanıklık var mı ki sendikalar anayasa degişikligi istiyor ? YILMAZ Biz iki yülık tatbikatta sendikalar üzerinde siyasi baskı niteliğindeki denetimin yanlış taraflarını gördük. Madem ki sendikalar kendi genel kumllarında kendi statülerini tespit ediyorlar, bu seçim müesse %L Sendikal demokrasi ieln: Sendikal demokrasinin tam anlamıyla yürütülebilmesi için Türklş'in önerdigi anayasa değişikliklerine ihtiyaç vardır. sesine saygısızlık gösterilmemesi gerekir. Nasıl ki millet özgürce kendi milletvekilini seçiyor, işçi de kendi statüsünü belirleyebilmeli. Buna aykırı görüşler, yasalann hayata geçirilmemesi, demokrasiye yara verir. Anayasa degişikligi önerinizde geçiş dönemi içerisinde Dantşma Meclisi'ne verdiginiz önergekrin kabul gönnedigini ifade ediyorsunuz. Siz geçiş döneminin bitmesi için mi anayasa degişikligi istiyorsunuz? YILMAZ Geçiş dönemi bize göre bitmiştir. Parlamenter demokratik düzen kurulmuş, Meclis teşekkül etmiştir. Şoyle ya da böyle, oraya girmek istemiyonım. O politika, orası beni alakadar etmez. Ama bizim kanunlanmızda aksakhklar var. Bu geçiş dönemi bize göre bitmiştir. Bu iki yıllık aksakhklar da tashih edilmelidir. Sizin açınızdan demokraside bir kilitlenme mi vardı? YILMAZ Evet. Bu küitlenmenin açılmasını istiyoruz. Çünkü Türkiye'de demokrasi var ise, hür sendikacüık da olacaktır. O var, o yok. Tabii ki demokrasi var, hür sendükacılık yok felsefesi demokrasiye biraz ters düşer. Biraz değil, ters duşer. Sizce önerdiginiz anayasa degişikligi istemi şu anda gerçek(Arkası Sa. 10, Sü. 6'da) Evren, Mübarek'in kendisi onuruna verdiği yemekte. (Telefoto: a.a.) Evren ile Mübarek baş başa 1,5 saat görüştüler EVREN: Geçen mayıs ayına kadar ülkelerimiz arasmdaki ilişkiler kapalı bir defter gibiydi. Artık yeni bir dönem başlıyor. MÜBAREKİ Yeni bir dönem KAHİRE, (Cumhuriyet) Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile Mısır Cumhurbaşkanı Hiisnii Mübarek dün sabah 1 saat 40 dakika sureyle baş başa görüştüler. Aynı süre içinde iki ülkenin Dışişleri Bakanlarının baskanlık ettikleri resmi heyetler halinde görüşmeler yapıldı. Bu arada, Isveçlilerin bir santral yapımı önerisinde sundukları "yapişletdevret" formülü konusunda Türkiye'den bilgi istediler. Mısır, bu formülün aynntıları konusunda Türkiye'ye uzman gönderecek. Evren'le Mübarek, resmi görüşmelerin başında yaptıkları kı Aramızdaki ilişkiler geçen yıl mayıs ayında benim Türkiye'ye yaptığınt ziyaret ile yeni bir aşamaya ve işbirliği dönemine girdi. sa açış konuşmalarında Türkiye ile Mısır arasında ilişkilerin yeni bir döneme girdiğini vurguladılar. Açış konuşmasında Mübarek, şöyle konuştu: "Aramızdaki ilişkiler geçen yıl mayıs ayında benim Türkiye'ye yaptığım ziyaret ile yeni bir aşamaya ve işbirliği dönemine girdi. Ülkelerimiz arasında uzun ve derin ilişkiler bulunmaktadır. Türkiye bizim açımızdan hem bir Akdeniz ülkesi hem de tslam âleminin güçlü bir üyesidir." Evren konuşmasında şöyle dedi: "Geçen yıl mayıs ayına kadar (Arkası Sa. 10, Sü. l'de) Demirel: Yatandaşhk hakkı Darağacı ve Umut gösteri hakkından geçer Idamdan yargılananların Demirel, "Ben 1968'de söyledim, sokaklar yürumekle aşmmaz diye... Bunu derken, senelerce kişi olmuş bu ülkenin insanını vatandaş yapmaktı. Vatandaş olmanın yolu kanun önünde eşitlikten ve ülke idaresine eşit katılmaktan geçer. Bu haktır. Bu hakka sahip çıkmak lazım" diyor. %Mösteri hakkı mübarek bir haktır. Vatandaşlık hakkına sahip olmanın yolu gösteri hakkından geçer. Ben, terörün kaynağında, huzursuzluğun kaynağında olan meseleleri bugün tartışacak hür zihinlere sahip olduğumuza inanmıyorum. Mi.apatılan AP'nin Genel Başkanı ve eski Başbakan Süleyman Demirel, askeri müdahaleleri ve sıkıyönetim uygulamalarım değerlendirirken, "60 yıllık cumhuriyet tarihinde sıkıyönetimli dönemler, sıkıyönetimsiz dönemlere eşittir. Yani idareyi başaramadık. Esas mesele buradan geliyor" dedi. Kahire Izlenimleri... İV\HtRESabah erkenden bir taksiye atlayıp, güçlükle ılerleyen Kahire trafiğine girdik. Eski kenti görmeye gidiyoruz. El Ezher'in Hazreti Hüseyın Camıi'ni ve daha da ilginci Han ElHalili'yi görmeye. 14. yüzyılda kurulmuş olan Han ElHalili, bizim Kapalıçarşı1 dan çok daha büyük bir alanı kapsayan daracık sokaklardaki küçük küçük dükkânlardan oluşan geleneksel ticarel merkezı... Şoförümüz Ali: "Bakın bakın" diyor, "Burası Islam mezarları, bugün konut olarak da kullanılıyor." "Kalifa" semti burası. Memluklar ve daha sonra da Kahirelilerin mezar ziyaretleri sırasında konaklamak için yaptırdıkları küçücük evler. Bugün olağanüstü bir konut darlığı çeken fakir Mısırlıların sığındıkları bir semt haline gelmiş... (Arkası Sa. 10, Sü. l'de) yakınlan anlatıyor Osman Balcıgil 0ğlumun idamdan yargılanacağını öğrenince, en yakmımdaki insana sanlmışım. O gün boyunca sarıldığım insanın kim olduğunu hatırlamtyorum. Orada ağladık. Dönüş yolculuğunda da ağladık. Sonra günlerce ağlandı bizim evde... Vğlumuz idamla yargılanıyordu. Belki idam edilecekti de... Peki biz ne yapacaktık bu esnada? Oğlumun bize ihtiyacı olacaktı. Bir de şunu düşündük: Bazı annebabalar çocukları hapisteyken ölüyordu. Bu hapisteki çocukları mahveden bir şey olsa gerekli. Şüphesiz kahroluyorlardı. Süalp bu acıları çekmemeliydi. Bizim sağlıklı olduğumuzu bilmeliydi. Biz de sağlıklı ve iyi olmalıydık. HASAN CEMAL MHP müdahalesinin suçlulan arasında gösterildi. Ne AP, ne de CHP suçlandı. Her iki parti de mahkemeye verilmiştir. Biri beraatle sonuçlanmıştır, birinin üzerinden 5 sene geçmiştir. LEYLA TAVŞANOĞLU'nun röportajı 7. Sayfada ŞflDdf ANAP geneL baş ile MSP 1980 Üniversitelerde vize notu değişiyor VÖK tarafından belirlenecek olan yeni yönetmelikle ara sınav notlarının dönem sonu sınavlarına yansıiüma oranları değiştiriliyor. sı, fen bilimleri veren programlarda ise ara sınavların daha önemli olması YÖK tarafından yapılan değerlendirmede düşünülen başlıca konuyu oluşturuğin hafta sonuna doğru açıkyor. Buna göre, YÖK çlkaracaÜMtT ASLANBAY lanması bekleniyor. ğı yönetmelikte, ara sınavı, sıANKARA UniversitelerSağlanan bilgilere göre, de, öğrencilerin " f i n a l YÖK, çıkarılacak yönetmelik nav ve uygulamalarda "genel ve esnek hükümler" belirleyesınavına" girebilmek için tut te, üniversite ve fakültelerin turmak zorunda oldukları ara "özgiın durumlarım" goz onu rek, bunlann ağırlıklannın saptanmasıru üniversitelere bırakasınav notu ortamaları, ara sı ne alarak "esnek maddeler" bilecek. Sınav notlarının ağırnav notlarının sınav başarı no getirmeyi düşünüyor. Örneğin tuna katküi ve ara sınavı du hukuk fakülteleri ile tıp fakül hklarının saptanmasının ünizenleme esasları yeniden belir teleri arasında sınav notu ağır versitelere bırakılmasıyla her üniversite bünyesinde değişik leniyor. lıklarında değişik oranlann uyağırlık oranlarımn sosyal ya da "Ögrenci Affı Yasası" ola gulanması üzerinde duruluyor. rak nitelenen, yasayla, sınav Soşyal bilimler veren yükseköğ fen bilimleri gibi kendi bünyenotlannı düzenleme esaslannın retim programlarında ara sınav lerine göre belirlenmesi bekleYÖK'e bırakıhnasının ardın yerine final sınavlarının daha niyor. dan, konuya ilişkin yönetmeli önemli olması ve ağırlık taşıma (Arkası Sa. 10, Sü. 3'de) 11. Sayfada t â Tevfik Fîkret ve Mehmet Akif Şükran Kurdakul Mkisi de ülkeyi saran yangından acı çektiler. Fikret, hak bildiği yolda yalnız yürüdii Akif, Kurtuluş Savaşı'na katıldı 4 Sayfada Barış Derneği kararını bozma gerekçesi: ASKERİ YARGITAY DAİRELER KURULL'NDAN A • Polis raporlarımn, yetkili hükümet komiseh raporlan olup olmadığı Sıkıyönetim Mahkemesi'nce araştırümamış. Potis raporu ve bant Ekonomi ne durumda? ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Askeri Yargıtay Daireler Kurulu'nun Barış Derneği davası ile ilgili bozma kararının gerekçesi sanık avukatlanna tebliğ edilmeye başlandı. Daireler Kurulu'nun, bozma karannda iki ana nedene dayandığı görüldü. Nedenlerden biri, polis izleme raporlannın yetkili hükümet komiseri raporlan olup olmadığının Sıkı>önetim Mahkemesi'nce araştırılmamış olması. Daireler Kurulu'nca benimsenen bu gerekçeye; üyelerden hâkim albaylar Dhan Şenel, Hulusi Özbakan, Akdemir Akmut, E.Başhekim Metin Tüzün muş olmaları gereken bu iki ozanımız güncelleştiler. Arkadaşımız Şükran Kurdakul, bu güncelleşme üzerine iki ozanı tamtıcı ve belirleyici biryazı dizisi hazırladı. Bugünden baslayarak okurlarımıza sunuyoruz. ve M. Sonmez, "dosyada cul polis izleme raporlannın degerlendirmeye >eterli oldugu" gorüşü ile karşı çıktılar. Hâkim Tuğgeneral Hakkı Erkan da Yargıtay 3'üncü Dairesi'nin bozma karannda sanıkların mahkumiyeti yönünde oy kullandığı gerekçesi ile eski görüşünde direnerek çoğunluk kararına katılmadı. Daireler Kurulu'nca ikinci bozma nedeni de suç kanıtı olarak kabul edilen konuşmalara ilişkin bant çözümlerinin yapılmamış olması. Çoğunluk kararının ses banı(Arkası Sa. 10, Sü. 6'da) 24 Ocak 6 yaşında Çavuşesku'ya Nasır'ın K.Yemen'de olduğu öne sürüldü Evren, sozlu yanıt gönderdi Cumhurbaşkanı Evren'in Çavuşesku'ya yanıtında, Jivkov'la sınır köyünde buluşturma önerisine, "Bulgar yetkililerin Türkler konusunda ne yapacağı belirlenmeden bir yararı olmaz" görüşü iletildi. 10. Sayfada Giiney Ikmert'de 9 'sertük kazandı (Arkası Sa. 10, Sü. 4'de) <&• Suç kanıtı olarak kabul edilen konuşmalara ilişkin bant çözümleri bilirkişi tarafından yapılmamış. • Sıkı para kimlere uygulandı, banka kredileh kimlere yaradı? Vergi indiriminden kimler yararlandı? ' Özel sektör neden yatırım yapamıyor? Prof. Dr. Yakup Kepenek'in incelemesi Çarşamba günü Cumhuriyet 1e Siyasi komisyonda güçler dengesi şimdilik "evete yakın ortada". Rapor komisyonda benimsenirse büyük bir olasılıkla parlamenter assamble tarafından da kabul edilecek. TEL AVİV/KUREYŞ, (AP) Güney Yemen Devlet Başkanı Ali Nasır Muhammed'in dün sabaha karşı özel uçağıyla Etiyopya'nın başkenti Adis Ababaya indiğini bildiren İsrail televizyonu, gece yaptığı yayında da başkamn yeniden ülkesine döndüğünü öne sürdü. Adis Ababa radyosu ise, aynı saatlerde yaptığı yayında, "Yoldaş Ali Nasır, kısa bir ziyaretten sonra ülkesine döndü" dedi. Ali Nasır Muhammed'i taşıyan uçağın, Kuzey Yemen' in Taizi kentine indiği öne sürüldu. Öte yandan Aden radyosunun da sık sık marş çaldığı ve iktidardaki sosyalist parti politbüro yönetimini destekleyici mesajlar yayımladığı bildiriliyor. Radyoda, aynca deniz kuvvetlerinin yöneüme bağlılığını duyuran bir bildirisinin okunduğu YEMEN'DE SAĞSOL DEĞÎL İKTİDAR ÇATIŞMASI SABETAY VAROL'un MICHEL NAUFAL ile söyleşisi 14 Sayfada OLAYLARIN ARDENDAKI GERÇEK Fikret ve Akif... Bir süreden beri basmımızda Fikret ve Akif çevresinde dönen yaymlaryoğunlaştı. Artık edebiyat tarihinde yerli yerlerine otur Homeros, tsa 'dan 700 yıl once yaşamış bir ozandır; çoktanrılı dinlerin insanıdır. Peki, ne yapmah? Tek Allaha inanmıyor diye Homeros'u aforoz mu etmeli? "Vatanım nıyu zemin, miüetim nev4 beşer" demiş ve Abdülhamid'i yerm'ış diye Fikret'i Öteden beri bu iki şairimize yerden yere vuralım; Mehmet ilişkin tartışmalar ülkemizde zaAkif, şeriatçı dünya görüşünü man zaman gündeme girer. Ansavundu diye paralara resmini cak, bir gerçeği vurgulamak koyalım. Birisini TKT'de göklegerekiyor. Her ikisi de 19. yüzre çıkaralım, utekini çukura yıl sonuyla 20. yüzyıl başında yagömmeye çalışahm. Olmaz böyşamış bu ozanlarımızın, dünyaya le şey. bakış açılan ne olursa olsun, ger• •• • ¥ çek değerlerini şiirleri saptayacaktır. Evrensel ölçüt budur. (Arkası Sa. 10, Sü. 8'de) Ermeni raporu Avrupa Parlamentosu gündeminde HADİ ULUENGİN BRÜKSEL " E r m e n i sorunu" bu hafta bütün gözlerin Brüksel'e çevrilmesine yol acacak. Belçikalı millet vekili Jaak Vandemeulebrottcke tarafmdan hazırlanarak 1915 tehcir olayını bir soykırım olarak niteleyen ve bu "soykınmın" Ankara ve AET başkentleri tarafından resmen tanınmasını isteyen rapor, büyük bir olasılıkla, Ortak Pazar danışma organı durumundaki Avrupa Parlamentosu'nun siyasi komisyonunda ya yarın ya da çarşamba günü gündeme gelecek. Gözlemciler, şu andaki güç dengesinin "evete yakın ortada" olduğunu belirtirken, raporun siyasi komisyonda onaylanması durumunda çok büyük olasılıkla Parlamento Assamblesi'nde de benimseneceğini ifade ediyorlar. Böylesine bir durum ise bütün gözlemcilerin ortak kanısına göre, Ermeni tezlerinin ilk kez bir Avrupa organında meşrulaşmasına yol açacak ve sorunun AET hükümetleri nezdinde de gündeme gelmesine zemin hazırlayacak. Flaman milliyetçisi "Halk Birliği" partisine mensup olan, ancak Avrupa Parlamentosu'nda çevreci miUetvekillerinin oluşturduğu "Gökkuşagı" grubunda yer alan Belçikalı parlamenter Jaak Vandemeulebroucke'nin hazırlanmış olduğu rapor, 1915 olaylannın Türkler tarafından Ermeni halkına karşı girişilmiş bir "soykırım" olduğunu vurguluyor. Raporun karar bölümunde, bu "soykınmı" bütün AET hükümetlerinin resmen tanıması, Türk hükümeti üzerinde baskı yapılması ve Ortak Pazar başkentlerinin Birleşmiş Milletler belgelerine bir "soykınm" olarak geçirilmesi için diplomatik girişimler yapması talep ediliyor. (Arkası Sa. 10, Sü. 4'de)