Katalog

27 EYLÜL 1985 Ozetle DIŞ HABERLER CUMHURtYET/3 Greenpeace skandalından Fransa Başbakanı sorumlu tutuluyor Tunus, Libya diplomatik ilışkileri koptu Tunus, gazetelere bombah mektup göndermekk suçladtğı 4 Libyah diplomatı sınırdışı etme karanndan sonra Libya ile diplomatik Oiskilerini kestiğini açıkladı. Tunus resmi TAP ajansı, önceki gece Tunus 'taki bir gazeteye gönderilen bombah mektubun bir kişinin yaralanmasına yol açmasından sonra bu kararm aündığmı açıkladı. Sıra Başbakan Fabius'ta PARİS Fransa'da önceki akşam eski Savunma Bakanı Chartes Hemu'nun Rainbow • Warrior gemisinin batırümasından sorumlu olduğunu bir televizyon konuşmasında ifade eden Başbakan Laurent Fabius'un açıklaması, bir kamuflaj olarak değerlendiriliyor. Aynı konuşmasında, kendisinin, sabotaj emrini Hernu'nun verdiğine sadece geçen cumartesi gününden beri kanaat geürdiğini de söylemesinden sonra, dün yayımlanan Le iigaro gazetesi, Cumhurbaşkanı Mitterrand ve Başbakan Fabiu;'un gerçeği 17 temmuzdan beri bıidiklerini ileri sürdü. Greenpeace örgütüne ait gemi, 10 temmuz tarihinde Fransız ajanlannca Yeni Zelanda'da batınlmıştı. Sağ muhalefete yakınlığıyla tanınan Le Figaro gazetesi, saldırının eski Savunma Bakanı Hernu ve halen Genelkunnay Başkanı olan General Saulnier tarafından planlandığmı ve Başbakanlığın örtülü ödeneğinden finanse edildiğini iddia ediyor. Fabius'un, kendi hükümetinin Savunma Bakanı'nı suçlaması bir hafta içinde bu olayla ilgili attığı üçüncü önemli adım. Fabius ilk aşamada DGSE Başkanı Amiral Lacoste ve Herau'nun görevden ayrıldıklannı açıklamış, pazar akşamı ikinci adımı atarak geminin Fransız ajanlarca batınldığını itiraf etmişti. Söyleyene Değil... SAMtM LÜTFÜ Hani bir söz vardır, "Sen söyleyene değil, söyletene bak" derler. Geçenlerde ABD Büyükelçisi Strausz Hupe ile ilgili bir haberi görünce, ister istemez aklıma bu deyiş geldi. Habere bakılırsa, Büyükelçi diyesiymiş ki, "Ne bir mityardotan?" (SElA'nın yenilenmesi için Ankara'nın istemeyi tasartadığı yıllık yardım miktarını kastediyor.) Asıl, Türkler, nükleer şemsiyemizden yararfandıklanna göre, bize 1 milyar versinler." Sayın Hupe, acaba bu sözleri gerçekten söyledi mi? Bilemeyiz. Ama geçmiş olaylara bakılırsa söyiemiş olması olasılığının güçlü olduğunu görürüz. Eğer Sayın Hupe, bu sözleri söylemişse doğrusu biraz ayip etmiştir. Ve üstelik TürkAmerikanNATO işbirliğinin özündeki sorunlan da hiç anlamamış demektir. Ne yazık ki, konuyu yeterince kavrayamadığından dolayı kendisine fazla sitemde bulunabilmek de olanak dışı. Çünkü Ankara'da bu gerçeği hem kendisine hem de temsilcisi olduğu yertere anlatması gerekenler bu işi bir türlü becerememişlerdir. Ee, ne demişler? Söyleyene değil,söyletene bak! Yanlış anlaşılmasın, bizim burada tartışmaya açılmasını önerdiğimiz konu, NATO üyeliğinin ve ABD ile içinde bulunduğumuztür ilişkinin yararı ya da zararı değil. Konunun o yanını sanki çözülmüş gibi tartışma dışı tutuyoruz. Biz tartışmamızda, içinde bulunduğumuz girift üçlü ilişkinin, VVashington'un, ileri sürdüğü üzere, tüm taraflara yarar sağiadığı görüşünden yola çıkıyoruz. NATO'nun güneydoğu kanadında büyük yükler yüklenmiş, bulunan Türkiye, bugün örgüt içinde nüfusuna oranla en kalabalık orduyu besleyen ülkedir. Ve bu ordunun çok büyük bir bölümü de 'entegre güç" içinde yer almakiadır. Kısacası Türkiye bir ortak savunma görevi yapıyor. NATO'nun ve Avrupa'nın en yoksul ülkesi Türkiye, Avrupa'nın ve dünyanın en varlıktı ülkeleriyle bir savunma ortaklıgına girmişse eger, bu işbirltğinden tüm ortaklann kârlı çıkmasını istemek hakkına sahiptir. Ama gelin görün ki, pek öyle olmuyor. Türkiye'nin yükümlülükleri NATO'ya ucuz gelirken, kendisine pahalıya oturuyor. Evet, NATO'nun en yoksul ülkesi olan Türkiye, aynı zamanda da en ucuz ülke durumunda. 1978 hesaplarıyla bir Türk askerine yapılan yıllık masraf 5736 dolardır. Bir Fransız askeri için ise, yılda harcanan 37.091 dolar. Aynı harcama F.AImanya'da 43.808, İngiltere'de 46.716, ABD de ise 52.802 dolar. Komşumuz Yunanistan'da ise yılda asker basına düşen harcama 10.816 dolardır. (Kaynak VVorld Almanach 1983). Görülüyor ki, yoksul Türkiye, NATO'nun en ucuz asker sağlayan ulkesidir. Ama bu ucuzluk, bize pahalıya oturuyor. Gerçekten de hemen hepsinin de ulusal geliri 10.000 dolar dolayında olan (az üstünde, az altında) Kanada, F.AImanya ve Fransa'nın gayri safi milli hasıladan savunma harcamalanna ayırdıkları pay sırasıyla % 1.9, % 2.8 ve % 3.6'dır. Yakın zamana kadar ordu sultasında bir ülke olarak bilinen ve yıllık geliri kişi basına 5.000 dotar olan Japonya'nın G.S.M.H.'dan savunmaya ayırdığı oran % 2'dir. NATO'nun yıllık kişi basına 2550 dolar gelirle Türkıye'den sonraki en yoksul ülkesi Portekiz'de ise oran % 2.7. Kişi basına yıllık geliri 1.122 dolar olan Türkiye'nin ise G. S.M.H.'dan savunmaya ayırdtğı pay % 5.6'dır. Bu oran kendi bağımsız nükleer gücü olan Fransa'nın bile çok üstünde, yine bağımsız nükleer gücü olan ve bir yandan Kuzey İrianda batağına batmış olan İngiltere'nin Okyanus ötesi Falkland savaşını yaptığı yıl ulaştığı orana eşittir. Nitekim bir yıl sonra 1983'te İngiltere'nin savunma giderleri % 4'e düşmüştür. (Kaynak Ekonomik ve Jeopolitik Dünya Yıllığı 1983, 1984). Bu yılki bütçe giderlerinin °/b 45'rsavunmaya ayrılmış bulunmaktadır. Dünyanın jandarmalığına soyunan, nükleer savaşı uzaya tırmandıran ABD ise ulusal gelirinin % 5.9'unu askeri harcamalara ayırıyor. Bu arada şu noktayı vurgulamak isterız. ABD'nin askeri harcamalarının bir bölümü uzay araştırmalarına gitmektedir. öte yandan dünyanın bir numaralı silah dış satımcısı olan ABD'de silah sanayii, ekonominin temelini oluşturduğundan, askeri harcamalar, sanayi ve ekonominin çarkını çevirmektedir. Aynı gerçek daha küçük boyutlarda Fransa ve İngiitere için de gecerlidir. Türkiye için böyle bir durum söz konusu değikjir. Görülüyor ki, Türkiye'nin NATO'ya ve ABD'ye çok ucuza gelen ortak savunmaya katkısı, kendisine çok pahalıya oturmaktadır. Üstelik de NATO uzmanlarının belirttiklerine göre, bu özverilere karşın, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin NATO standartlarına erişebilmesi için ek çaba gerekmektedir İşte şimdi Türkiye'nin söylemek istediği de "Bu,' eğer ortak savunma ise, benim de tüm ağır özverime karşın bir türlü ulaşamadığım standartlara uiaşmam için sen de kendine düşeni yap bakalım ortak"X\x. Ama nedense iş başındaki iktidar, bu gerçeği açık seçik söyleyemiyor; sanki iane istiyormuş gibi ezilip büzülüyor. Bu durumda karşımızdaki ortak da, kendine düşenleri yapmaktan yan çiziyor ya da "yavuz hırsız" örneği^abul edilmez yeni koşullar ileri sürmeye kalkıyor. Sonra da buradaki temsilcileri kalkıp ileri geri laflar ediyorlar. Ee, ne demişler? Söyleyene değil, söyletene bak. Allahaşkına söyleyin! Herkesin yıllardır bildiği bir gerçeği, sakin ve tok bir sesle "ortağımıza " anlatacak kimseler kalmadı mı ortalıkta? SABETAY VAROL Zimmermann için soruşturma komisyonu Alman Sosyal Demokrat Parti SPD'nin Federal Abnan Içişleri Bakanı Friedrich Zimmermann için mecüs soruşturma komisyonu kurulmasmı isteyeceği açıklandtL SPD mecüs grubumm dün Bonn'daki toplantısından sonra basına bir açıklama yapan parti grup başkan vekili tViUifried Penner Içişleri Bakanı için Meclis Soruşturma Komisyonu kurubnasmm kaçmümaz olduğunu kaydettL Bu arada Fransa Çevre Bakanı Huguette Bouchardeau, baGreenpeace gemisine yapılan kanlığının Greenpeace örgütüne saldınyla ilgili olarak basına bilbir süre önce 30 bin frank (2 mil gi sızdıran beş subay, dün uluyon lira) para yardımı yapmış ol sal savunmayı zayıflatma iddiaduğunu açıklayarak, kamuo>aın sıyla mahkeme önüne çıktı. da şaşkınlığa yol actı. Bouchardeuau, hükümetinin Greenpeace'e duzenli para yardımı yaptığı haberini yalanlayarak, bu yardımın Paris'te bir denizcilik fuarı ile ilgili yapıldığını, daha önce de 4 bin franklık bir bağışm sanayi kuruluşlanrun çevreyi kirletmesine karşı örgütün açmış olduğu bir davayla ilgili verilmiş olduğunu belirtti. ŞevardnadzeShultz Meksika'da depremden ölenler 5 bini buldu, kayıplardan umut kesildi Kuzeylı ve Guneyli hirlikler çattştı Shultz ile Şevardnadze hiç anlaşamadı NEW YORK, (AP) Sovyet Dışişleri Bakanı Eduard Şev^ardnadze ile ABD Dışişleri Bakanı George Shultz önceki ak$am Birleşmiş Milleüer Genel Kurulu dolavısıyla bir araya gelerek 4 saat süren bir görüşme yaptı. Görüşmeden sonra George Shultz, bilinen görüş aynlıkları arasında hiçbir konuda anlaşma sağlayamadıklannı belirtti. 1920 kasım tarihlerindeki GorbaçovReagan görüşmesinin bir hazırlığı olarak değerlendirilen buluşmada silahlanma konusunun gündemi kapladığı belirtildi. Görüşme öncesinde Şevardnadze"nin yeni bir silahsızlanma önerisinde bulunacağı yolunda söylentiler olmasına karşılık, Shultz "Böyle bir şey olmadı" dedi. Bununla birlikte Shultz görüşmenin "son derece yararlı" olduğu yorumunu yaptı ve Şevardnadze'nin, Shultz'un BM Genel Kurulu'nda konuştuğu toplantı < ya katılamadığı için özür bile diİediğini açıkladı. Shultz aynca son derece serbest bir sohbet ortamının oluştuğunu vurguladı. Larnaka'daki yat baskını Israü Dışişleri Bakan Yardancıa Ronnie Milo, Larnaka'da 3 Israüüyi öldüren sakbrganlann lsnuTe tesümi için hartkete gecmeyi düşündüklerini açıkladu Milo, Kıbns Rum yönetimiyU aralannda suçlulann iadesme itiskin anlaşmalan buiunmadığmdan hukuki imkânlann araştınldığım betirtti. Kurtarma ekibi enhaz altında MEXtCO CİTY, ( A P ) Dünyanın en kalabalık baskenti Mexico City'yi geçen hafta yerle bir eden korkunç depremin yol açtığı can kaybı S bine ulaştı. Depremde ölen 3 bin 500 kişinin yüzde 80'inin kimliği belirlenirken, halen enkaz altında bulunduğu tahmin edilen 1500 kişinin yaşamından yavaş yavaş ümit kesiliyor. Enkaz kaldırma çalışmalarının sürdüğü bölgelerden birinde önceki gün bir bina, kurtarma ekiplerinin üzerine yıkıldı.Depremde tam olarak yıkılmamış binalann yarattığı bu tehlike, Meksika hükümetiyle yab a n a enkaz kaldırma ekipleri arasında tartışmalara yol açtı. Hükümet tarafından yapılan açıklamaya göre Mexico City'ye kurtarma çalışmalarına yardımcı olmalan amacıyla gönderilen yabancı ekipler, binalann tehlike oluşturmaması için dinamit ve buldozerlerle derhal yıkılmalannı istiyor. Ağır bir borç yükü altında bulunan ve depremin yol açtığı zararı nasıl karşılayacağını bilemeyen Meksika hükümeti ise binalann yıkılmayıp tamir edilmesi gerektiğini savunuyor. önceki gün sürdürülen kurtarma çalışmalan sırasında enkaz altından depremden bir gün önce doğmuş 3 bebegin sağ olarak çıkanlması umutlan arttırdı. Ancak yetkililer bu türden yeni mucizelere rastlamak için artık çok geç olduğunu söyiüyor. Sudanida ordu birlikleri birbîrleriyle çarpıştı HARTUM, (AP) Sudanlı askerler, önceki gece Hartum ve çevresinde birbîrleriyle çarpıştı. Dün sabah sorta eren çarpışmaJar "orduda isyan" olarak nitelenirken, oiayla ilgili olarak Sudanlı komutaniar olağanüstü bir toplantı yaptı. Başkent ve çevresindeki çaüşmalarda 4 asker ölürken, çok sayıda asker, silahlarım da yanlarına aiaıak kaçtı. Mısır'ın Ortadoğu Haber Ajansı, "bazı dış güçlerin askerkr arasıadaki etnik sorunlan körttkkdlgini. carpışmalann da bu nedenk çıküğıııı" bildırdi. Ülkedeki Batılı diplomatlara göre önceki gece Hartum ve çevresinde patlak veren çatışmalar, küçük çaph ve düzensizdi, bu nedenle herhangi bir darbe girişiminden söz edilemez. Çatışmalann Ulkenin kuzey ve güneyinden gelen birlikler arasında çtktığmı açıklayan bir Batılı diplomat, önceki gece başkentin kuzeyindeki bir kısladan da silah sesleri gcldiğini söyledi. "Orduda isyan" olarak nitelenen catışmalardan sonra başkentte güvenlik güçleri alarma geçirildi ve çok sıkı aramalar başiatıldı. Sudan'm gUneyindeki isyancılar, bölgcnin özerkliği, siyasi ve ekonomik reformlann gerçekleşmesi için 1983 yümda silahlı mücadele başlatmışlardı. Sudan'ın bugünkü htikümeti, geçen 6 nisan tarihinde askeri bir darbeyle Cafer Numeyri ıktidannı devirerek, iktidara gtlmişü. Güneydeki ayaklanma hareketlerinin orduyu da etkilediği bildiriliyor. Dün üç ülkede toplam 7 bomba patladı Kudüs'te Füistinin Kurtuluşu İçin Demokratik Cephe adlı örgütün üstlendiği bomba iki kişiyiyaralarken, Kuzey trlandanm baskenti Belfast yakaüannda bir polis karakolunda ve garajda patlayan bombalar 8 kişinin yaralanmasına yol açtu Yeni Kaledonya'da Fransa'dan bağvnazlık yanklannın patlatağı bomba sadece hasara yol açtu (AP) 1986'ya3avkala Llııslararası sorınor: Pencap'ta Sihler ö'nde gidiyor Hindistan 'm Pencap eyaletinde önceki gün yapılan seçimlerde tiımü Sihlerin partisi Akala 'nın, Başbakan Rajiv Gandi'nin liderliğindeki Kongre Partisi'nin önünde gittiği belirtildi. Resmi sonuçlann birkaç gün sonra alınabileceği beUrtüiyor. Mozambik'te cephane deposu uçuruldu Mozambikin baskenti Maputo1 da solcu hükümeti devirmeye çalısan geriüalar, orduya ait bir cephanea'ği ateşe verdu Yangın sonucu meydana gelen bir dizi patlama, 4 kişinin ölümüne, 62 kişinin yaralanmasına yol açtu 1985'in neresindesiniz? Örneğin, şubat ayında giriştiğiniz ihracatın sonuçlarını hâlâ alanıadınızsa. 1985*i biraz zor biüreceksiniz demektir. ŞilVde 51 öğrenci kız lisesini işgal edip tutuklandı Şüi*nin baskenti Santiago'da bir kız lisesini işgal eden 51 üniversite öğrencisi tutuklandı. Öğrencilerin bu eyleme kendilerine öğrenci liderlerini seçme hakkınm yeniden verilmesi için giriştiği açıklandu (AP) ŞUi ve Yeni Zelanda sallandı Şili'de dün richter ölçeğine göre 5.4, Yeni Zelanda'da da 7şiddetinde depremler meydana geldi. Şüi'deki depremin hasara yol acıp açmadığı henüz belirlenmedi. Yeni Zelanda'da, merkezidenizde olan şiddetli deprem, ülkede can kaybma yol açmadu Yeni Zelanda'daki deprem,1968den bu yana meydana gelen en şiddetU yer sarsınttsu (a.a.) 1985 bitiyor. Llkemizin büyük ihracat. ithalat. sanayi ve dış hizmet kuruluşları lM86'yı programlamaya ba^ladılar. Dünün sorunlarıyla ıığraşnııyorlar. yarınııı projeleriyle ilgileniyoflar. Uluslarara&ı uznıanlığı, Uluslararası hızı ve L luslararası imkânlarıyla. Vaktinizi hâlâ geçen 9 ayın sonınlarını çözınek için lıareıyorsanız. Uluslararasf na gelin. Geçnıişe değil. geleceğe bakmanın heyecanını ve kazançlarını yaşayın. Unutmayın. 3 ay kala. 1985 bilançonuza hâlâ hakiın olabilir. mali yapınızı daha da güçlendirebilirsiniz. l luslararası'yla. $& S^g*, Fransa'da 4 İspanyol Baskı öldürüldü Fransa nın güneyinde önceki gün 4 İspanyol Baskı öldürüldü. Oiayın sorumluluğunu üstlenen Antiterörist Kurtuluş Örgütü, cinayetlerin işlendiği Bayonne kenti sakinlerine, "Sağ kalmak istiyorlarsa bar ve restoranlardan uzak durmalan" çağnsında bıılundu. Irak'ın Fransa'dan 24 yeni Mirage savaş uçağı alacağı bildirildi. Kaynaklar, iki ulkenin konu üzerinde ilke anlaşmasına vardıklarmı açıkladılar. Mirage uçaklannın yapımcısı Marcel Dassault flrması yetkilileri ilke anlaşmasına ilişkin açıklama yapmayı reddederken, Irak yetkilileri ile görüştüklerini doğruladılar. Irak, Fransa'dan 24 Mirage alacak INTERBANK ^ ULUSIARARASI SERFNt FBFY YOKUŞU No:4 BEŞIKTAŞtST TEL: 1607200 16072 011607202160 7203 bir dıınya bankasıdır. MERKEZ Alı HJunct Dağ Büvukdcre C»d 13» Escntepe [stanbul 172 20 X KARAKOY Huan Ada BinkJi, ( j d 31 3} Isunbul 143 61 X BAHÇERAP1 Mıhmut Nabı Enunomı htanbıı! 522 45 8S ŞIŞLI Ayfcut MuncıJar inanbul ELMADAG Şahın Ipekkan Cumhunvu Cjd 2C Utanbul 14! 19 H\ KADIKÖV Ccnf;ız Ktrgul Alutol KiJ.k,,ı B^KIRKÖV IUk s ıS.A K İMJnlml 570 P W \NK.\RA Nı)a2iFnlog^ı l/mır( ul 2h IK 7s 74 İZMİR BURSA ADAN* Maıhar H Orhan Cxngı/Or J tntcrlrdıUcr ( umhjn\ı> Bul 41 1 o / (,.ıkm.ıh C JJ "î A u ı u r k I . ı J 111 ı w> :ı 2^; w Saym Ve.i.er 1. k Y A V R U L A R | N | Z | N S A Ğ L l 6 l N | Iın Bılgın l k GARANTI ALTINA ALIN AŞI KAMPANYASINA KATILIN Türkiye Rotary KulOblşri