Katalog

"1 7 HAZİRAN 1985 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TÜRKİYE'den İthal zeytinyağı İzmir'e geldi İZMİR, (Cumburiyet Ege Bürosu) Tariş'in Ispanya'dan ithal ettiğ: 3 bin tonluk ham zeytinyağı Izmir limanına geldi. Boşaltılmaya başlanan ham zeytinyağı işlenerek piyasaya Riviyera tipi olarak verilecek. Tariş Genel Müdürlüğü'nden verilen bilgiye göre, 19841985 yılının "var yılı" olmasına karşın, rekoltenin çok düşük gerçekleşmesi, spekülatif hareketlerin başlamaması ve fiyatların tüketicilerin alım gücünu aşmaması için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca alınan kararla getirtilen ithal zeytinyağı iç tüketimde kullanılacak. Tariş yetkilileri, zeytinyağı sıkıntısmın çekilmeyeceğini söylediler. Yetkililer, tonu 900 dolar dolayında ithal edilen zeytinyağının piyasaya verilmesinden sonra, ithal nedenlerinin ortadan kalkmaması durumunda yeniden ithalat yapılabileceğini sözlerine eklediler. Bu arada ham zeytinyağı piyasasında durgunluk sürüyor. İthalatın başlaması ile birlikte 500 liradan 470 liraya inen zeytinyağı fıyatlarında yükselme beklenmiyor. Ancak, Tariş'in serbest piyasa fıyatlan ile kendi fıyatları arasındaki farkı düşürmek için yemeklik zeytinyağı fıyatlannı 2025 lira arttırması bekleniyor. Bilindiği gibi, Tariş 580, özel sektör 650 liradan yemeklik zeytinyağı pazarlıyordu. Ekonomide yeni ilaç arayışı Hükümet, genel ekonomik durıımu gözden geçirecek yeni önlemleri değerlendirecek ANKARA (a.a.) Genel ekonomik durumun gözden geçirileceği ve aünması mümkün yeni ekonomik kararların değerlendirileceği toplantının 15 haziran cumartesi gunü yapılacağı bildirildi. Başbakan Turgut Özal'ın başkanlık edeceği toplantıya bazı bakanlar ve ekonomiyle ilgili bakanlıkların üst düzey yöneticileri katılacaklar. Daha önce 25 mayıs cumartesi günü yapılan aym nitelikteki toplantının devamı özelliği taşıyan bu görüşmelerde, yaz aylarında uygulamaya konulabilecek, "ekonomiyi iyileştirici" kararlara ilişkin hazırlıklar gozden geçirilecek. Ekonomiyle ilgili tüm kuruluşlardan yürürlükteki ekonomik kararların aksayan yönlerinin belirlenmesi ve yapılacak düzenlemelere ilişkin öneriler hazırlanması daha önce istenmişti. Mayıs ayı ortalanndan bu yana, İthalatta liberasyon sınıruun genişletilmesi, Hazine tahvillerinin ihale yoluyla satışı, bülçe uygulamasında tasarruflu davran.ilma.si, KTTIerde sözleşmeli personel çahştmlması, vergi ertelemelerinde u>gulanan zammın artırılması kararlan yurürlüğe konulmuştu. Aynca gumriik vergisi uygulamasında yatırım maliyetini artına etkilerin ortadan kaldınlmasını ön OSMAN ULAGAy EKONOMİ NOTLARI GUNDEM MAPDELERİ Vergi tecillerinde zammın yüzde 80 oranında arttınlması. Tahvil ihalesine göre mevduat faizlerinin belirlenmesi. Gıda maddelerinde sıfır KDV uygulamasının süresi. goren kanun tasansı da TBMM'ye sevkedilmişti. Edinilen bilgiye göre, çeşitli kuruluşlarda yürütülen hazırlıklar sonunda 15 haziran toplantısında ele ahnabilecek başlıca konular şöyle belirlendi: • Vergi tecillerinde uygulanan zammın yüzde 80 oranında artınlraası yetkisinin ktıllamlması, • Bankalarca uygulanan mevduat faiz oranlarının ihaleyle tahvil satışlan sonucuna göre belirleonıesi, • Vergi kanunlannda Bankalar Kurulu'na tanınan miktar ve oran artınna yetkilerinin Bakırda yabancı sermaye ANKARA, (a.«.) Etibank'tan sonra, madencilik sektöründe yabancı sermave ile işbirliğine ilk adımı geçen günlerde atan Karadeniz Bakır İşletmeleri, yıllardır işletilmeyen Gireson EspiyeLahanos maden sahalannı yabancı sermayeye açtı. Karadeniz Bakır İşletmeleri Genel Müdiirü Dogan Çeçen, Türkiye'de madencilik konulannda deneyimi olan Finlandiyalı Outokumpo Fırması ile yapılan görüşmeler sonunda ön anlaşma imzalandığını bildirdi. Yatırımı gerçekJeştirmek amacıyla kumlacak yabancı sermayeli şirkette yerli ortaklar yüzde 52 oranında bisseye sahip olup, bu pay Karadeniz Bakır İşletmeleri Koc Holding'e bağlı Demir Export ile Çinkur arasında paylaşılacak. Finlandiya firmasmın şirketteki payı yüzde 48 olarak belirlendi. kullanılıp kullanılmaması imkânları, KDV'de telafi edici vergi uygulamasının geleceği, • KDV'de temel gıda maddelerine sıfır vergi uygulamasının vürurlük süresi, • Bankaların döviz pozisyonlarının son durumu ve döviz kullanımında yeni düzenlemelere gidilip gidilmeyecegi, • İhracattaki son durum, vergi iadeleri ve diğer desteklerin gözden geçirilmesi, • Serbest Bölgeler Kanunu'nun uygulanmasına ilişkin yönelmelik ve tebliğlerin ana Ukeleri, • Destekleme alımlannda izlenecek politikalar, ödeme biçimi, • Kamu iktisadi kunıluşlannda sözleşmeli personel kullanımında son durum, • Önemli yatırımların gerçekleşme dunımu, • Kur garantili döviz kredisi uygulamasmdaki gelişmder, • Temmuz başında çıkarılması beklenen gelir ortaklıgı senetlerinden saglanacak hasılalın kullanım alanlan, • Toplu Konut Fonu uygulaması, • Kamu girişimlerini özelleştirme çalışmalannda ulaşılan son nokta, • Yabancı sermaye girişimlerinde ilk beş ay sonuçlan. "Yetkiirier, Basın ve Ekonominin Geleceği Serbest piyasa düzenine geçiş aşamasında olduğu söylenenekonomimizde can alıcı kararların hemen tümü hâlâ Ankara'da alınıyor. Bu nedenle de ekonomiyle uzaktan yakından ilgisı olan herkes, bu can alıcı (ya da kimilerine hayat verici) kararlarda söz sahibı olan "yetkıli"\enn her sözünü, her davranışını dikkatle izlıyor, falanca bakanın ya da filanca bürokratın yaptığı bir açıklama ya da sarfettiği bir söze dayanarak ekonomide neler olacağını. hangi yeni kararların alınacağını kestirmeye çalışıyor. "VfefM'ierin kararları ve beyanları bu denli önem kazanınca, basın da sürekli olarak bu "ye«c/7/'1erin peşinde koşarak bir şeyler kapmaya, onlardan aldığı ipuçlarını değerlendirerek bazı sonuçlara varmaya çalışıyor. Bu arada bazı "yetkili"\ean bazı basın mensuplarryia daha rahat ve sık konuştukları ve açıklamalarda bulundukları, bazı "yetfc/7/'1erin ise adlan açıklanmamak kaydıyla gene bazı basın mensuplarına haber ipuçları verdikleri görülüyor. Her halde en yetkili olan Sayın Başbakan ise, çeşitli vesilelerle yaptığı açıklamalarda ekonominin dilediği göstergelenne değinerek iyimser tablolar çizmeye ve daha iyı bir geleceğın müjdesini vermeye devam ediyor. Ne var ki Sayın Başbakan'ın sözlerinden de ekonominin geleceğine ilişkin somut sonuçlar çıkartmak kolay olmuyor. Bu ortamda ekonominin geleceği konusunda sağlıklı bilgi edinmek isteyenler nasıl bir tabloyla karşılaşıyorlar? Ekonominin geleceği konusunda sağlıklı bilgi edinmek isteyenler, hele hele çeşitli gazeteleri bir arada okuyorlarsa farklı "yetfff/nerin çoğu kez birbiriyle çelişen beyanlarıyla karşılaşmaları ve kafalarının iyice karışması kaçınılmaz görünüyor. Örneğin güncel olan faiz oranlan konusunu ele alalım. Bazı "yer/o//'1erin faiz serbestisine geçileceği yolundaki beyanlarından bir süre sonra devlet tahvillerinin ihale yoluyla satılması gündeme geldi. Bazı "yetkiiner, bu uygulamanın bir yıllık faiz oranlan konusunda gösterge olabilecek bir faiz oranı belirlenmesini sağlayacağını ifade ettiler. Bu arada Merkez Bankası'ndan bir "yeMc///"nin mevduat faizlerinin vade yapısını tersine çevirmek ve en yüksek faızin bir yıl vadeli mevduata verilmesini sağlamak üzere çalışmalar yapıldığını belirttiği, DPT'nin ise faiz oranlarının aşağı çekilmesinden yana olduğu öğrenildi. Bütün bunlardan bir yıllık mevduat faizinin yüzde 5253 dolayında belirlenebileceği, altı aylık ve üç aylık mevduata ise kademeli olarak bir yıllıktan ikişer puan daha az faiz verilebileceği sonucu çıkıyordu. Bu yapı içinde üç aylık mevduata verilen faizin yüzde 53'ten yüzde 4849 dolayına düşeceği anlaşılıyordu. İşte tam bu hesaplar yapılırken, bir başka "yetkili"ı\\n çok farklı görüşte olduğu öğrenildi. Bu "y©Öc///"ye göre yukarıda söylenenlerin tam tersine "az vadeye çok faiz" uygulaması devam edecek ve üç aylık mevduata verilen yüzde 53 faiz düşürülmeyecek, arttırılacaktı Örneğin enflasyonla mücadele konusunu ele alalım. Sayın Başbakan ve Sayın Sanayi Bakanı, enflasyonla mücadelenin iyi gittiğinı ve 1985 enflasyonunun yüzde 3035 dolayında olacağını söylerken, aynı günlerde bir başka "yetkili" bir gazeteye yaptığı açıklamada, "sadece para He oynamanın enflasyonu düşürmeye yetmeyeceğini" belirtiyor ve Özal hükümetınin bugüne kadarki yaklaşımıyla hiç bağdaşmayan bir yaklaşımın gündeme getirileceğini söylüyordu. Söz konusu "ve«ta7/"nin gazete manşetine yansıyan açıklamasına göre, faizler ve fiyatlar bir süre dondurulacak, vergi seferberliğine önem verilecekti. Aynı "yetkili"ye göre Katma Değer Vergisi'ne de "lüzum yoktu" ve vergi gelirleri KDV olmadan da arttırılabilirdi. Bu gibi örnekleri çoğaltmak hiç de zor değil. Ekonomide kimin, hangi konularda ve ne ölçüde "yetkili" olduğu bilinmediği ve "yetkili" sayılanların birbirini tutmayan beyanları, gazete sütunlanna yansımaya devam ettiği sürece, ekonomide ne olup bittiğini ve neler olacağını öğrenmek isteyenlerin, gazeteleri okumak yerine, kahve falına bakmaları ya da çeşitli "yetkili"\erin çeşitlilik gösteren beyanlarını, doğruyla yanlışı ayırt eden bir bilgisayara vererek dogru sonuca varmaya çalışmalan kendi açılarından daha yararlı olacak galiba. ORTALAMA FAİZ 50.88E ÇEKİLDİ Para arzında artış sürüyor ANKARA, (ANKA) Geniş anlamdaki para arzı, yılın ilk 4.5 ayında 908 milyar liralık genişleme gösterdi. Merkez Bankası'nın 17 mayıs tarihli vcrilerine göre, yübaşında 4 trflyon 8*7.6 milyar lira olan para arzı, 17 mayıs tarihi itibanyla 5 trilyon 795.6 milyar liraya ulaştı. Söz konusu dönemde, yüzde 18.6 oranında büyüme gösteren para arzının artışında, aynı dönemde yüzde 30.4 oranında artan vadeli mevdnat ile yüzde 19.2 oranında artan dolaşımdaki para miktarı etkili oldu. Ddnci tahvil ihalesinde faîz daha da düştü Merkez Bankası 'ndan yapılan açıklamaya göre, 20 milyarlık devlet tahvili 5 özel, 4 kamu, 2 yabancı banka ve 3 borsa bankerine satıldı. Orîalama faiz oranı 0.31 puan geri çekilerek, yüzde 50.88 oldu. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) lkinci devlet tahvili ihalesinde faiz oranı biraz daha düştü. Birinci ihaleye göre, ortalama faiz oranı 0.31 puan geri çekilerek yüzde 50.88'de oluştu. Hazine ve Dış Ticaret MüsteşarlığVnın Merkez Bankası aracılığı ile 20 milyarlık devlet tahvilini satışa sunduğu ikinci ihalede en düşük faiz oranını yüzde 481e Emlak Kredi Bankası ve Vakıflar Bankası'nın teklif ettiği öğrenildi. Bu kez borsa bankerlerinin de katıldığı ihaleye ilgi yüksek oldu ve toplam 65 milyar 400 milyon lirayı bulan talep geldi. Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamaya göre, 20 milyarlık devlet tahvili 5 özel, 4 kamu ve 2 yabancı banka ile 3 borsa bankerine satıldı. Böylece "geçen hafta" kamu bankalanna göre oldukça yüksek faiz oranı teklif eden özel bankaların bu kez faiz indirimine alışüklan" belirtiliyor. Hamiline yazılı bir yıl vadeli devlet tahvüleri için yapılan ikinci ihalede, yüzde 48 ila yüzde 51 arasında faiz öneren kumluşların tekliflerinin tamamı kabul edildi. Buna karşın, yüzde 52 faiz teklifi veren kuruluşlara almak istedikleri tahvil miktarının yansı kadar tahvil satılması kararlaştınldı. İhale ile devlet tahvili satışına gelecek hafta "tüzel kişiler"in de katılacağı bildirildi. İhaleye katılmak isteyenlerin "teklif mektubu örnekleri"ni Merkez Bankası şubelerinden sağlayabileceği öğrenildi. Alınan bilgilere göre, ikinci tahvil ihalesini kazanan bazı bankalar ve bankerlerin verdikleri teklifler şöyle oldu: • Pamukbank, yüzde 52 faizie 1 milyar liralık tahvil almak istedi ve 500 milyonluk tahvil alması uygun göruldu. • tküsal Bankası, 3 milyarlık tahvil almak istedi. Ortalama yüzde 51.5 faizie 1.4 milyariık tahvil aldı. • Genborsa yüzde 52 faizie 550 milyonluk tahvil almak için teklif verdi, 550 milyonun yansı kadar tahvil alması uygun görüldu. • Yatınm Finansman'ın da yüzde 52 ile teklif verip almak istediği 150 milyonluk tahvilin yarısını alabildiği öğrenildi. • lhaleyi kazanan bankalar arasında Citibank ve Manufactnrers Hannover Trnst'un da bulunduğu bildiriliyor. Citibank yüzde 51, Manufacturers Hannover ise yüzde 4951 faizie alım yaptı. • Yatırım bankalarından T. Sınai Kalkınma Bankası yüzde 52 faizie 100 milyon liralık tahvil aldı. • Vakıflar Bankası yüzde 48 faizie 1 milyon liralık, yüzde 50 faizie de 8 milyar liralık tahvil aldı. • Bir başka kamu bankası olan Etibank yüzde 52 faizie 500 milyon liralık alım yaptı. • Türk Tlcaret Bankası 1 milyonluk yüzde 52 faizie tahvil aldı. • TÖBANK'ın aldığı 190 milyon liralık tahvilin faizi ise yüzde 52. Geçici ithalden beklenen döviz ANKARA, (ANKA) DPTTeşvik Uygulama BaşkanlığYnca yılın ilk dört aylık döneminde imalatçılara geçici ithal için verilen 162 adet teşvik belgesinden 44.2 milyon dolarlık net döviz saglanması öngörülüyor. Geçen yılın eşdöneminde verilen 167 geçici ithal belgesinden beklenen net döviz girdisi 48.5 milyon dolar düzeyindeydi. Ocaknisan dönemi itibanyla söz konusu belgeler için 43 milyon dolarlık bedelli ithalata karşıhk 87.2 milyon dolarlık bedelli ithalat için 62.5 milyon dolar düzeyinde ihracat taahhudü istenmişti. K1SA... KİSA... TÜRKtYE MAKtNE İmalatçılan Birligi rehberi yayımlandı. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası tarafından yavımlanan rehber, 600 imalatçı firma hakkında a> rıntılı bilgi \erirken, 1900 farklı ürün lanıtılıyor. Tiirkçe ve tngilizce olarak hazırianan rehberin fiyatı 9 bin lira. Rehber, TSKB'nin Meclisi Mebusan Cad. No: 137 (Tel: 143 13 60) Fındıklı İstanbul adresinden elden ve posta ile temin edilebilir. YUPİ, Katar'a bu yıl 1 milyon 300 bin dolar değerinde bin ton piliç eti dışsatımı yapacak. Şirket, geçen yıl 59 milyon dolarlık piliç eti dışsatımı gerçekleştirmişti. YUPİ, Iran, Irak ve Kuveyt piliç piyasasından sonra Katar'a da girdi. YENtCE Kereste, Kontrplak ve Parke Fabrikası'ndan Iran'a 3 bin metrekiip kontrplak dışsatımı yapıldı. ENKA'mn yaptığı dışsatım bağlantısı, ORÜS'ün üç fabrikasmdan sağlanan tahsisle gerçekleşecek. DUNYA'dan Arjantirfde enflasyon % 1000'in üzerine çıktı BUENOS AİRES (a.a.) Arjantin'de son bir yıl içinde enflasyon oranının yüzde bini aştığı açıklandı. Bu ülkede sadece mayıs ayında hayat pahalılığuun yüzde 25.1 arttığı bildiriliyor. Mayıs ayı rakamının da eklenmesiyle ay sonu itibanyla yıllık enflasyon oranı yüzde 1.010'a yükseldi. Hükümet yetkilileri, mayıs rakamımn nisan ayına ait ayhk enflasyon oranından yüzde 4.4 düşük olduğunu belirterek, "Enflasyonla mücadele önlemlerinin sonuç venneye başladığım" söylediler. Uluslararası Para Fonu'nun, enflasyonu yeterince azaltamadığı gerekçesiyle Arjantin'e bir milyar 400 milyon dolarlık kredi vermekten vazgeçmesi üzerine ülkede "savaş ekonomisi" olarak nitelenen geniş çapta bir kemerleri sıkma ve kamu harcamalannı azaltma programı uygulanmaya başlanmıştı. DİTAŞ, Yunanh armatörle anlaştı İran'dan gelecek 7 milyon tonluk peîrol taşımasında Türk armatörlerin yetersiz kalacağı anlaşılmca DlTAŞ, Arizona tankeriyle ton başma 8 dolar 15 centlik fıyat üstünden anlaşma yaptı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Deniz Işletmeciliği ve Tankerciliği Anonim Şirketi DlTAŞ, İran'dan taşınacak 7 milyon ton dolayındaki petrol için bağlantı kurduğu Türk tankerlerinin yetersiz kalacağını anlayınca, Yunanh bir armatörle anlaştı. Amerikan uyruklu, Yunan asıllı Hacı Pateras adlı armatörün 130 bin DVVriuk Arizona tankeri, tonu 8 dolar 15 centten Harg Adası, Tütünçiftlik arasmda petrol taşıyacak. 1984 yıhnda petrol taşımasında yolsuzluk iddiaları yüzünden eski Devlet Bakanı Ismail Özdağlar'ı "Yüce Divan" önüne getiren DtTAŞ, bu yıl mart ayında İran'dan taşınacak 7 milyon ton petrol için ihaleye çıkmıştı. Ancak ihaleye katılan Türk armatör şirketlerine bağlı tankerlerin, petrolün öngörüldüğü gibi yıl sonuna kadar taşınmasına yetmeyeceği, dolayısıyla bu "ölü doğmuş" ihaleye katılan her armatörün istediği fiyattan petrol taşıyacağı iddialan ortaya atılmıştı. Ancak DİTAŞ'ın bağL bulunduğu Devlet Bakanı Kâznn Oksay, Cumhuriyet muhabirinin bu endiseleri dile getiren sorusunu, "DITAŞ ibalesini kazanan tankerlerin taşıraa için yeterli olduğunu" söyleyerek yanıtlamıştı. FtYAT FARKI DİTAŞ'ın nisan ayında sonuçlanan ihalesinde Türk tankerlerine tanınan ton başına petrol navlun fıyatları 7 dolar 27 centten, 7 dolar 61 cente kadar uzanıyor. Petrol taşıma pastasından en büyük payı 4 tankeriyle UM Denizcilik almış bulunuyor. Panama bandırah Arizona tankerinin ise ton başına petrol taşıma navlun ücreti 8 dolar 15 centle Türk gemilerine verilen fiyatın 54 cent üstüne çıkıyor. Yunanh armatörle vanlan ve dünyaca ünlü "Lloyds Shipping" gazetesine de yansıyan anlaşma ile Ekonomik Kurul'un bu yoldaki ilke kararı da çiğnenmiş oldu. Bu arada DİTAŞ'ın ihalesini kazanan "Gorgona" adlı, Zihni Denizcilik şirketine bağlı tankerin alımına da izin çıkmadı. Tahmini rekolte düşük, gençter üzgün lan evlenme çağındaki genç kız ve erkekleri hayal kınkhğma uğrattı. Umutlanm 1985 yıh üriinü fuıdığa bağlayan gençlerin düş kınkuğına uğramalanna rekoltedekiyüzde 50'lik düşüş tahmini neden oldu. Bu ay sonuı da tamamlanması beklenen rekolte çalışmalan sürerken, üreticiler geçen yıl 240 lira taban fiyat verileı. fındığın 500 liraya değin nrmandığını bildirerek, buyüenaz 500 lira taban fiyat verilmesini istediltr. (Fotoğraf: CEMİL CİĞERÎM/ORDU) Yeniden krize giren OPECte 22 dolarhk petrolden söz ediüyor Petrol fıyatlarında düşme eğilimi yeniden belirginleşti. OPEC toplantısı, 22 temmuzdan 30 hazirana alındı. Ekonomi Servisi Petrol Ihracatçısı Ülkeler örgütu OPEC ve örgütün gayriresmi lideri S. Arabistan'ı zor günler bekliyor. Dünya petrol fiyatlarındaki düşüş ve OPEC petrolüne olan talebin azalması OPECte yeniden fiyat ve kota sorununu gündeme getirirken, S. Arabistan'ın üretimindeki önemli azalma bu ülkenin gücünü iyice sarsmış bulunuyor. OPEC Yürütme Komitesi'nin pazartesi günü yapılan toplantısı OPEC içindeki sancıları bir kez daha açığa çıkardı. S. Arabistan, Nijerya, Venezuela, Endonezya ve Birleşik Arap Emirlikleri Petrol bakanlarını biraraya getiren toplantıdan sonra bir açıklama yapan S.Arabistan Petrol Bakanı Ahmet Zeki Yamani daha önce 22 temmuz olarak saptanan OPEC petrol bakanlan toplantısının 30 hazirana alındığmı açıkladı. Bu açıklama OPEC üyeleri arasındaki sorunlann büyümeye başladığı biçiminde yorumlandı. Gözlemciler OPEC petrol bakanlan toplantısında üretim tavanının yeniden düşurülmesinin gündeme gelebileceğine dikkat çekiyorlar. Çünku, OPEC petrolüne olan talebin belirlenen tavanın 1 milyon varil altında olduğu belirtiliyor. Bilindiği gibi OPEC petrol bakanlan geçen aralık ayında üretim tavanını 17.5 milyon varilden 16 milyon varile indirmişlerdi. Petrol talebindeki düşuşün yanı sıra bazı ülkelerin kendi üretim kotalarını aşmaları da OPEC'in başını ağntıyor. Kartelin en sorunlu üyesi Nijerya'nın 1.4 milyon varil olan kotasını aşarak günde 1.71.8 milyar varillik üretim düzeyine ulaşması başta S. Arabistan olmak üzere diğer Uyeleri tedirgin ediyor. Ekvador'un ve birkaç ülkenin daha spot piyasada petrol satışlarını artırdıklan gözden kaçmıyor. Bu arada, savaş hareamaları nedeniyle döviz geliri iyice azalan Irak'ın da eylülden itibaren petrol üretimini günde 500 milyon varil daha artıracağı bildiriliyor. Ham petrol fiyatlannın spot piyasalarda düşmesi de OPEC için temel sorunlardan birini oluşturuyor. Örneğin resmi fıyatı 28 dolar olan Suudi petrolü spot piyasalarda varili 26.80 dolardan islem görüyor. Bu arada, Norveç, Sovyetler Birliği ve Meksika'nın petrol fiyatlarını düşüreceği söylentileri de yaygınlaşıyor. Tüm bunlann OPEC toplantısında yeniden fiyat tartışmalannı gündeme getirmesi bekleniyor. Gözlemciler toplantıda pazar payını artırmak için fiyatları varil başına 22 dolara kadar indirme önerilerinin bile ortaya atılacağını öne sürüyorlar. S. Arabistan Petrol Bakanı Yamani ise yaptığı açıklamada resmi fiyatta bir düşüş beklemediğini ancak ağır petrolün fiyatında indirim olabileceğini söyledi. İNGİLTERE PETROL FİYATINI DÜŞÜRDÜ Ingiltere, Kuzey Denizi'nde ürettiği petrol fiyatmı düşürdü. Varil başına yapılan 1.25 dolarlık indirim ile lngiltere'de üretilen petrolün fiyatı, 26.65 dolara geriledi. BBC Radyosu'nun haberine göre, Kuzey Denizi petrol fiyatında yapılan indirim, sterlinin değerinde de bir düşüşe neden oldu. Karslı: Paramız konvertibl • • olursa, borsa iyi çahşır ıyı Ekonomi Servisi tstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanı Muharrem Karslı, Osmanlı döneminde konvertibilite nedeniyle faal olan borsanın Cumhuriyet döneminde konvertibilitenin kaldınlması sonucu fiilen işlemez hale geldiğini hatırlatarak, borsanın gelişmesinde diğer bazı etkenlerin yanı sıra konvertibiliyete geçilmesinin de olumlu katkı yapacağını söyledi. İktisadi Araştınnalar Vakfı tarafından düzenlenen "Borsa'nın dünü, bugünü, yannı" konulu toplantıda konuşan Karslı aynca, yeni kurulan borsanın gelişmesinin talep potansiyelinin harekete geçirilmesine bağlı olduğunu belirtti ve "Bu çerçevede halkın menkul kıymetler konusunda eğilimi ve borsanın tanıtımı bü\ük onem taşımaktadır" dedi. Karslı borsanın gelecekte gelişme göstermesini ise şu şartlara bağladı: • Enflasyonun istenilen düzeye indirilmesi. • Yatırımlann tekrar hızlanması. • Bazı teşvik tedbirlerinin getirilmesi. • Gayn Safi Mılli Hasılanın yükselmesiyle halkın tasarruf gücünün artması. • Türk parasının tam konvertibl hale getirilmesi. Muharrem Karslı borsanın "dününii" anlatırken, Osmanlı döneminde Türk parasının konvertibl altın para olması sayesinde ülkede Galata bankerleri aracılığıyla bir borsa oluştuğunu, ancak o dönemde içte hisse senedi ve tahvil ihraç edecek kuru Dünya Bankası'nın vereceği borç Ekonomi Servisi Dünya Bankası, bu yıl 30 temmuzda bitecek olan mali yıl içinde toplam 11.3 milyar dolar borç vermiş olacağını açıkladı. Bu rakam 11.9 milyar dolarlık 1984 borç dağıtım rakamına göre daha düşük bir rakam. Oysa daha önce yapılan açıklamalarda Dünya Bankası'nın 1985 yıhnda 12.613.3 milyar dolar vereceği açıklanmıştı. Buna rağmen, Dünya Bankası yetkilileri Üçüncü Dünyaya borç vermede etkinliklerini giderek arttırma ümidinde olduklannı söylediler. 1986 mali yılından başlayarak Dünya Bankası'nın üç yıl içinde 40 milyar dolarlık borç vereceği açıklandı. luş olmadığı için bu borsada yurt dışından gelen menkul kıymeüerin pazarlandığını hatırlattı. Karslı, Cumhuriyet döneminde ise konvertibilitenin kaldınlmasıyla borsanın dış hayat ka>Tiaklarının kunıduğunu ve bu yüzden etkinliği olmayan bir tescil kurumu haline geldiğini söyledi. Karslı aynca şu anda tstanbul'da 2 borsa bulunduğunu hatırlatarak, eski borsanın elindeki işleri bitirinceye kadar çalışmalannı sürdüreceğini, yeni borsanm ise eylülekim aylannda faaliyete geçeceğini, bu arada eski borsanın tüm faaliyetleriyle mai varhğının yeni borsaya devredileceğini dile getirdi. Karsh, Menkul Kıymetler Borsası 'nın faaliyete geçeceği Eminönü'ndeki 4. Vakıf Han'ın tümuyle restore edileceğini söyledi. DOVIZ KURLARI Merkez Bankası doların esas kurunu 502 lira 07 kuruş olarak betiriedi. Dövizin Döviz Döviz Efektif Efektif Cinsi Alış Satış Alış Satış 1 ABD Doları 526.95 532.19 537.49 526.95 1 Avustralya Dolan 349.10 352.57 331.65 356.08 1 Avusturya Şilini 24.58 24.82 25.07 24.58 1 Batı Alman Markı 172.65 174.37 176.10 172.65 1 Belçika Frangı 8.57 8.66 8.74 8.14 1 Fransız Frangı 56.66 57.22 57.79 56.66 1 Hollanda Rorini 153.14 154.66 156.20 153.14 1 isveç Kronu 59.54 60.13 60.73 59.54 1 İsviçre Frangı 205.36 207.40 205.36 209.47 100 İtalyan Lireti 27.02 27.29 27.56 25.67 100 Japon Yeni 212.69 214.81 202.06 216.94 1 Kuveyt Dinarı 1741.94 1759.27 1654.84 1776.78 1 Steriin 669 49 676.15 682.88 669.49 1 S Arabistan Riyalı 146.01 147.46 148.93 138.71 Sj Sr T.C. ZİHAJIT BANKASI DÖVİZ AUSTL 526.95 349.10 24.58 172.85 8.57 48.11 56.66 153.14 59.54 205.36 27.02 212.69 384.78 1741.94 59.83 669.49 146.01 SATIŞ TL 532 19 352.57 24.82 174.57 8.66 48.59 57.22 154.66 60.13 207.40 27.29 214.81 388.61 1759 27 60.43 676.15 147.46 AUŞTL. 526 95 331.65 24.58 172.65 8.14 48.11 56.66 153.14 59.54 205.36 25.67 202.06 365.54 1654.84 56.84 669.49 138.71 Sj* SATISTL 542.23 359.22 25.29 177.86 8.81 49.50 58.30 157.58 61.26 211.32 27.80 218 86 395.93 1792.44 61.56 688.90 150.24 7 HAZİRAN 1985 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI \F Çalışanları bilgisayarla denetleme Ekonomi Servisi Amerika'nın çeşitli eyaletlerinde işverenler, işyerlerine yerleştirdikleri bilgisayarlarla çalışanlann verimliliklerini sapüyorlar. Örneğin bir daktilografın günde kaç sayfa yazı yazdığı, dakikada kaç tuşa bastığı, ya da bir santral memunınun günde kaç telefonu yanıtladığı, salonlara yerleştirilen bilgisayarlarla saptanarak yöneticilere iletiliyor. Çalışanlann performanslannı her gün sınavdan geçiren "verimlilik casuslan" olarak nitelenebilecek bu aygıtlar, sendikalarla bazı hukümet yetkililerinin tepkisine neden oluyor ve "işyerinde stres yaratan ve insanca olrnayan bir uygulama" olarak değerlendiriliyor. DÖVİZİN CİNSİ 1 ABO D0URI 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 AVUSTURYA S İ Ü I İ 1 BATIAUUUIMARU 1 BELÇİKA FRANCI 1 OANİMARKA KRONU 1 FRAHSU FRAHfii 1 N0UANDA aORİNİ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRANGI 100 İTALYAN ÜRETİ 100 JAPON YENİ EFEKTİF Venezüella'da bir banka kontrolde Ekonomi Servisi Venezüella hükümeti, ülkenin belli başlı bankalanndan biri olan Banco de Comercio'nın işlemlerini kontrol altına aldı. Söz konusu karar, olası kötü yönetim ve yasadışı işlernlerin saptanması amacıyla alındı. Aynı zamanda, ulusal bankacılık sisteminin sarsılmaması ve tasarruf sahiplerinin haklarının korunması hedeflendi, Venezüella hükümeti yetkilileri, bankanın toplam 146.6 milyon dolarlık bir zarar yaptığını açıkladılar. Ülkedeki yasalar gereği, banka işlemlere devam edecek, hükumet, bankanın kapatılması ya da ucuz ve uygun koşullu borçla kurtanlması için 180 gün içinde karar verecek. Bu süre zarfında, hükümet söz konusu bankadaki mevduatları garanti altına aldı. ÇAPRAZKUR 1 ABO DOLARI 3 0521 9 3002 3 4409 2.5659 1950 22 247 75 3.6089 1 Slerlin BMman Markı Fransız Frangı Hollanda Rorinı İsviçre Frangı İtalyan üretı Japon Yeni S Arabistan Riyalı 1.2705 ABD Dolan A1TIN GÛMÜŞ ALIŞ Cumhunyet Reşat 24 ayar kulçe 22 ayar bntezık 900 ayar gümüş 36.400 36.500 5.480 4.930 94 SATIŞ 36.500 37.000 5.500 5.350 96 1 KANAOA DOLARI 1 KNVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1STERÜN 1 S. ARABİSTAN RİYALİ T.C. ZİRAAT BANKASI "Gucune erifilemez"