Katalog

IKTİDARDAN YÜCE DİVANA Rahmi Kumaş 66010% Tekin Yaymlan Cumhuriyet 62. Yıl; Sayı: 21838 Kurucusu: Yunus Nadi BİR ZAVALLI SARI AT 600 lira, Çağdaş Yaymlan, Türkocağı Cad. 3941 Cağaloğlu/htanbul Salâh Birsel 70 TL.ocDvdahıo 11 Haziran 1985 Salı 'Polis tasarısı demokrasiye aykırf ÖzaPdaıı iki Polise yetki tasarısı Rahşan Ecevit DSP'yi anlatıyor Yalçın Doğan Yurttaş, "Polis her an evimi basabilir, sokakta canıma kıyabilir" korkusuyla boynunu büküp her şeye katlansın diye hiçbir demokratik ülkede benzerine rastlanamayacak yasalar çıkarılıyor. Anayasayı değiştirmek, anayasanın tanıdığı bir haktır. Eskisinden daha ileri, yurttaşı daracık bir rejim kaftanı içinde bunaltmayacak bir anayasa düzeni amaçlıyoruz. Halk, etkili biçimde örgütlenirse, siyasal karar organlarında ağırlık kazanırsa, onlann sesine ister istemez herkes kulak verir. J\ahşan Ecevit ve arkadaşlannın kuracaklan Demokratik Sol Parti'nin (DSP) kuruluş tarihinde herhangi bir değişiklik yok. DSP, daha önce açıklandığı gibi, 19 ağustos tarihinde resmen kurulacak. Partinin kuruluş hazırlıklan ilerlerken, amblemi de belli oldu: Mavi zemin üstünde uçmaya hazırlanan bir beyaz güvercin. DSP ile ilgili çeşitli dozda ttgi, merak, eleştiri, karşı çıkma ve birbiriyle çelişen duygu ve düşünceler halen günceüiğini sürdürüyor. Bu nedenlerle biz, partinin kuruluş çauşmalarının basında bulunan Rahşan Ecevit'le bir söyleşi yaptık. Kendisine yönelttiğimiz sorular ve aldığımız yanıtlar aynen şöyle: geri adıııı 1 "Suçun kesinlikle işleneceği intibaını veren ve hazırlık hareketleri içinde bulunan kişiler" gözaltına alınmayacak. 2 Polisin telefon dinlemesi ve evde arama yapmasına, hâkim karar verecek. Solda iki parti varken üçüncüsüne neden gerek görüldü diye soranlar oluyor. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? RAHŞAN ECEVtT Bize göre, Demokratik Sol Parti, bu dönemin, üçüncü değil, ilk sosyal demokrat partisi olacaktır. Böyle bir soru, zamanında, "Sosyal demokrat oldugunu söyleyen bir parti kumlmuşken ikindsine ne gerek var?" diye sorulmalıydı. (Arkası Sa.6, Sü. 2'deJ 1 Başbakanlık savunmada 11. Sayfada Tasartntn gerehçeleri: 1 Çağın değişen teknik koşulları, 2 Anayasada öngörülen konulara intibak 3 Polisin yetki ve görevlerinde mevcut bazı belirsizlikleri açığa kavuşturma. Romanya gezisi bugün başlıyor Evrerfîn çalışma gündemi yüklü Balkanlar'da daha sıeak havayu doğru OKAY GÖNENSİN ANKARA "Aramızda hiç sonın olmayan bir suur komşumuz gibi..." Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in Romanya ziyareti arifesinde bir üst düzey yetkili TürkRumen ilişkilerini böyle özetliyor. Aktif ve çok yönlü dış politikasıyla, Balkanlar'da çok taraflı işbirliği ortamı yaratma çabastyla Romanya'nın Türkiye'ye verdiği önem, Türkiye'nin de dış ilişkiler yelpazesini olabildiğince açma çabasıyla uyumlu. Balkanlar'da daha sıcak bir hava için yoğun özlemin önünde duran Türk Bulgar ve Türk Yunan sorunlan Türk Rumen ilişkilerini de etkiler mi? Her iki alanda da Türk tezlerini en üst düzeylerde sık sık duyrnuş olan Rumen tarafı Türk Yunan anlasmazlığına ilişkin olarak bugüne dek "iki taraf• da eşit mesafe" tutumundan sapma göstermiş değil. Bıtlgaristan'ın Müslüman Türk azınlığa yönelik katı asimilasyon politikasına ilişkin olarak da "Bulgaristan bn totumunu sürdürdükce Balkanlar'da çok taraflı işbirHgi olanaksu hak geHr" sözüyle özetlenebilecek tutumun Bükreş açısmdan anlamı da açık. Kendi azınlık politikasıyla öğünmekle birlikte bu konuda Macaristan ile karsılıklı sürtüşmeler de yaşamış olan Romanya'nın, Türk Bulgar sonınunda herhangi bir aktif tutum alması olanaksız denebilir. Ancak Türk Bulgar sorununa ilişkin olarak Bulgar tarafının suçlamalarımn bile sadece Romanya değil, Demokratik (Arkası Sa.6, Sü.S'de) Sunalp'i Tatbikat yapan savaş gemilerimize yarım mil kadar yaklaştı düşürme harekaü Genelknrmay Başkam Ürug: Yunan KADtR CAN MDP'li Memduh Yaşa ve Kâmran İnan bugün ya da yann Sunalp'e "Genel Başkanlığa aday olmamasını" resmen tavsiye edecekler. Sunalp:Partiyi başsız bırakmam, adaylığımı koyacağım. Yunan mııhribi kovalandı Deniz Kuvvetleri'nin Türk Deniz Kuvvetleri ile bu derece yakın ve iç içe seyretmek arzusunda olduklarını bilseydik, bu tatbikatı müşterek olarak düzenler, kendilerini tatbikata katılmaya davet ederdik. Bu kabil hareketler, Türk Deniz Kuvvetleri için ileriye yönelik bir örnek olabilecek ANTALYA Silahlı Kuvvetlerimizin yülık planlı seri tatbikatlanndan olan Deniz Kurdu2/85'in üçüncü bölümünde savaş gemilerimizi taciz edici bir şekilde izleyen Yunan muhribi "Velos" kovalanarak uzaklaştınldı. Tatbikat ve Yunan gemisinin tatbikatımm izlemesi dolasıyla bir açıklama yapan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Ürug, "Yunan Deniz Kuvvetleri'nin, Türk Deniz Kuvvetleri ile bu derece yakın ve iç içe seyretmek arzusunda olduklannı bilseydik, bu tatbikatı müşterek olarak düzenler, kendilerini tatbikata katılmaya davet ederdik. Bu kabil hareketler, Türk Deniz Kuvvetleri için ileriye yönelik bir örnek olabilecektir" dedi. man birliklerini tesirsiz hale getirdiler. Çumhurbaşkanı Evren, Romanya Devlet Başkam Çavuşesku ile yapacağı görüşmede, Bulgaristan 'da Türk azınlığa yapılan basküarla, TürkYunan anlaşmazhklannı gündeme getirecek. ANKARA, (Comfamiyet Biiroso) Cumhurbaskanı Kenan Evren'in üç aylık bir aradan sonra Romanya Sosyalist Cumhuriyeti'ne yapacağı ikinci ziyaret bugün başlıyor. Cumhurbaşkanı Evren'in, Romanya Devlet Başkam Nikolay Çavuşesku ile yapacağı görüşmelerin, gerek ikÛi ilişkiler, gerek Balkanlar'daki siyasi gelişmeler açısından kabank bir gündemi bulunuyor. Görüşmelerın siyasi konulara ilişkin bölümünde, Balkanlar'daki dunımun genis. bir biçimde gözden geçirilmesi ve bu çerçevede Bulgaristan'ın ülkede yaşayan Müslüman Türk azınlığa karşı yürüttüğü baskıların gündeme gelmesi beklenıyor. Dışişleri Bakanı Vahit Haiefoglunun, Evreo'in gezisini de hazırlama araacı taşıyan nisan ayındaki Bükreş ziyaretinde, konu Rumen yetkililerie görüşülmüş, Rumen tarafı, Balkanlar'daki siyasi ortama taşıdığı olumsuz sonuçlar bakımından TürkBulgar sürtüşmesi üzerinde kaygı belirtmişti. Bu görüşmeler sırasında Halefoglu, Rumenlere, Bulgaristan'ın, Türkiye'nin görüşme çağınsına yanıt vennemesinin Balkan ülkeleri arasında çok tarafu isbirliğini olanaksız hale getirdiğini belirtmiş, Rumen tarafı da, bu konuda aynı kaygıyı paylaştığını büdirmişti. Cumhurbaşkanı Evren'in ziyareti, Türkiye'nin, Bulgaristan'daki uygulamalarla ilgili uyarhhğın Rumen tarafına en üst duzeyde aktanlması açısmdan uygun bir zemin oluşturacak. Balkanlar'daki durum gözden geçirilirken, Papandreu'nun yeniden başbakanlığa gelmesinin ertesinde TürkYunan anlaşmaz ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) MDP'de kongre öncesi, Genel Başkan lurgut Sunalp'i istemeyenlerin çoğaldığı öne sürülüyor. Sunalp'ten genel başkanlığa adaylığını koymaması istenecek. Bu konuda Memduh Yaşa ve Kâmran luan'ın grubun eğilimini gösteren bazı bilgiler vererek, "Bugün ya da yann Sunalp'e 'resmen' aday olmamasını tavshe edecekleri" belirtiliyor. (Arkası Sa. 8. Sü. 4'te) ^ BURM'MUZUN DİBtSDE Denizkurdu 2/85 tatbikatmın MarmansAntalya bölümünde Türk donanmasınm gemileri arasına kanşan Yunan Deniz Kuvvetleri'neait "Velos"adltmuhrip, donanma komutanuun emriylt Türk muhripleri tarafından kovalandı. (Fotoğraf: a.a.J Genelkurmay Başkam OTgeneral Üruğ ile kuvvet komutanGemilerimizle birlikte Antallarının izlediği, Marmaris ya'ya dün gelen Genelkurmay Antalya arasındaki tatbikatın Başkanı Orgeneral Üruğ gazeteüçüncü bölümünde suüstü, sual cilere bir açıklama yaparak, tattı, deniz birlikleri, uçaklar ve he bikatta çok başarıh sonuçlar ellikopterler katıldı. Tatbikat sıra de edildiğini, tatbikat sırasında sında gündüz ve gece suustü, su erinden en büyük komutamna altı atışları, kara bonbardımanı kadar Deniz Kuvvetlerimize büyük bir basarı ile gerçekleşti mensup bütün personeün üstün rildi. Yapılan taktik savasında bir disiplin ve görev bilinci içindost mavi birlikler, kırmızı düş (Arkası Sa. 11. Sü. 4'de) Tatbikatın en ilginç yanı, pazar günü Marmaris'ten aynlan deniz birliklerimizi D16 bordo numaralı Yunan muhribi "Vek>s"un izlemesiyle daha önce notam verilerek yasak bölge ilan edilen Kaş açıklannda hakiki mermilerle suüstü hedeflerine atış yapmakta olan birliklerimize yanm mil kadar yaklaşan Yunan muhribi "Velos" savaş gemilerimiz tarafından kovalandı. Yunan muhribi Rodos'a doğru yol alarak gözden kayboldu. *İnsan haklan deyince, sessiz çoğunluğun insan haklarını düşünmeliyiz,her şeyi kendi yapmak isteyen ufakbir grubu değil' Genscher Halefoğlu OzaVın insan haklarına bakışı Dış Haberier Servisi Başbakan Turgut Özal, Jnternational Herald Tribune gazetesüıin çıkardığı Türkiye ekine verdiği demeçte, "İnsan haklan deyince, sessiz çogunlugun insan bakiannı düşünmeliyiz. Her şeyi keadi yapmak isteyen ufak bir enıbu degil" dedi. Gazetenin Ankara muhabirinin özal'la yaptığı görüşmede, Başbakan çeşitli konulara deginerek, Türkiye'de "siyasal suçlu" olmadığını, Banş Derneği'nin "komıinizm propagandaa " yaptığını ve DlSK'in "komünistlerden mali destek" aldığını öne sürdü. Başbakan özal'la yapılan görüşmeyi sunuyoruz. HERALD TRİBUNE Türkiye'nin "güdumlıi demokrasi" ile yönetildiği ve ordunun etkinUginin hâlâ büyük oidugu iddia ediliyor. Üikenizde demokrasi Meclis maratonu Halefoğhı Genscher arasından 'hara kedV geçti 8. Sayfada MORGAN'IN DEMECt AET'DE TEDtRGÎNLlK YARATTI. DENKTAŞ YÜZDE 70 ÎLE 6 YIL DAHA BAŞKAN 11. Sayfada An Intervie» With Prime Minister Ozal Başbakan Özal'ın demecinderv 1 Türkiye'de siyasi suçlu yok. 2 DİSK, komünistlerden mali destek alıyordu. 3 Banş Derneği, komünizm propagandası yapıyordu. nin gelecegini nasü görüyorsunuz? ÖZAL Bunlar, Avrupa'da aşın sol gruplann uydurduğu yalanlar. Önce benim partim halk tarafından secildi. Bizi ordu seçmedi. Eğer ordunun tercih hakkı olsaydı muhtemel, iktidara başka bir partiyi getirirlerdi. Geçmişte, anarşi ile sorunlanmız oldu. Bu nedenle çok dikkatu davranıyoruz. İnsan haklan deyince, sessiz çoğunluğun insan haklarını düşünmeliyiz; her şeyi kendi yapmak isteyen ufak bir grubu değil. Dört beş yıl önce sıradan vatandaş akşam saat 21.00'den sonra sokağa çıkmaya cesaret edemiyordu. Bu, insan hakları için çok daha çetin bir sorundu. Oysa bugün bu insanlar mutlu. Artık günde yirmi kişi öldurülmüyor Türkiye'de. Bu duruma (Arkası Sa. 11. Sü. 8'dv) "ÖZAL'IN GELECEĞÎ BORÇ ÖDEMELERtNE BAĞLI" (ArkasıSa. 11. Sü. l'de) EkonomiVe Türkiye'yi tanıtma amacıyla bir fon kuruluyor. Yurt dışında yapılacak kiralamalarda bedel 50 bin ABD doları karşılığından az olmayacak. Devre mülk sistemi getiriliyor. Milli Savunma Bakanlığı ile kuvvet komutanlıklanna bağlı kurumlarda döner sermaye işletmesi kurulabilecek. 7. Sayfada EVREN, PİŞMANLIK VE KAÇAKÇILIK YASALARINI ONA YLADI 11. Sayfada 6 tasarı daha yasalaştı Erdal Inönü, Istanbul mitinginden memnun FÜSUN ÖZBİLGEN SODEP Genel Başkam Erdal tnönü, Saraçhane Meydanı'nda partisinin önceki gün düzenledigi "Demokrasi, pahaubk ve işslziik" mitinginden memnun kalmıştı. Beklediğimn üstünde bir ilgi ve kalabalık gördüğünü belirten Inönü, "CMumlu ve yararlı bir miting oldu, maksat halkın deştirüerini ve isteklerini dile getirmekti, onu yaptık" dedi. Erdal Inönü, dün SODEP îstanbul tl Başkanlığım ziyaret ederek, Korel Göymen'i kutladı ve miting görevlileri ile görüştu. Inönü, mitingle ilgili degerlendirme isteğimizi ve sorularımızı şöyle yanıtladı: Demokrasi, panalılık ve işsizük mitingini nasıl degerlendiriyorsunuz? tNÖNÜ Asü değerlendir 'Halkın tepkısini dile getirdik' meyi Ankara'da arkadaşlarla yapacağız, ancak şu kadannı söyleyeyim ki, olumlu ve yararlı bir miting oldu. Maksat halkm eteştirüerini ve isteklerini dile getirmekti, onu yaptık. "Pahautaktan kimsenin sikâyeti yok, işsizlik düzelecek, herkes sabıria bekliyor, vatandaşlık haklanmn kullanımında kimsenin yakınması yok, usulsüz bir şey yok" gibi hükumet görüşlerinin benimsenmediğini göstermiş olduk. Güvenlik görevülerinin miting alanına girişini, engellevici bazı tutumlannı ve gözaltına almalan nasıl değerlendiriyorsunuz? tNÖNÜ Güvenlik kuvvetlerinin demokratik haklann kullanılmasına yardımcı olması gerekir, engeüeyici değil. Dünkü (Arkası Sa. 8. Su. 2'dej 'At'ın Japonya'dan taşıdığı başarı A.U özgentürk'ün, "At" fllmi ile kazandığı 130 milyon liralık ödül, sinemamıza gerçek ve somut bir katkıda bulunma özelliğini taşıyor. î ATİLLA DORSAY "At" filminin ödülu sinemamızın dışarda ust üste kazandığı başarılara bir yenisini daha ekledi. Üstelik bu kez iyiden iyiye uzak bir ülkede, Japonya'da kazanılan bir başarı söz konusu. Bunun çeşitli anlamları var. Bir kez bu tür ödüllerin Batı başkentlerinde kimi çevrelerin etkisiyle kotarılıp, ortaya çıkanldığını ileri süren belli bir çevre, bu kez Toranagalann ülkesinden gelen bu ödüle ns kulp takacak, meraka değer. Sonra ödülün hiçbir şenlikte görulmemiş yüksek maddi karşılığı sinemamıza gerçek ve somut bir katkıda bulunma özelliğini taşıyor. Gerçekten de, Ali Özgentürk'ün eline geçe(Arkası Sa.6, Su.5*de) OLAYLAREV ARDINDAK1 Iftardan GERÇEK Sahura... dır. Devlet vicdan özgürlüğü için gerekli ortamı sağlamakla yitkümlüdür ve devlet islerini din islerinden ayırmanm gereği, Atatürk'ün deyişiyle buyuk "musibetler" den alınan derslerle öğrenilmistir. Bugünkü tslam toplumlan arasında din devleti biçimini benimsemiş olanlar vardır. Laikliğe dönük çabalar gösterenler vardır. Tunus, bunlardan birisidir. Geçenlerde Le Monde gazeTürkiye'de isteyen yurttaş oruç tesi, Habib Burgiba'nın bu yoltutar, isteyen tutmaz. Laik cum daki gayretlerini değerlendirirhuriyetin kuralı budur. Oruç tu ken bir olayı da anımsatıyordu. Habib Burgiba bir ramazan tanların tutmayanlara yönelik ayında, çoğu îsiam ülkesinde libaskılanna göz yumulamaz; terderlerin cüret edemiyeceği bir sine baskılar da laikliğe aykırı davranışı göze almış, televizyon kamerası karşısmda bir bardak portakal suyunu yavaş yavaş içmişti. Burgiba'ya göre kalkınma seferberiiğme girişmiş az gelişmis bir tslam ülkesi, "tihad"1 içinde sayılır ve bu durumda oruç tuımak yükümlülüğu ortadan kalkar. Tunus'un 1950'lerin ikinciyarısında bağımsızlığını kazandığı düsünülürse, bu eski Fransız sömürgesindeki uyanış çabalarmı değerlendırmek olanağı doğar. Türkiye'de ıse laik cumhuriyet yıllarca süren bağımsızlık savaşından kaynaklanan devrimlerle • •• (Arkası Sa. 11. Su. Vde) Ağca yine mahkeme önünde 1. Silahı kimden ve nasıl aldı? 2. Silahı alırken yanında kimler vardı? 3. Oral Çelik'in suikasttaki payı nedir? 4. Serdar Çelebi ile nerede karşılaştı ve neler konuştu? Haberi 6. Sayfada YENÎBİRBAŞARI Aliözgentürk'ün "At" adlıfllminin Tokyo'da kazandığı ödül Turksinemasının son yıllarda elde ettiği başarüara bir yenisini ekledi. Şimdi, Özgenturk 'ün aldığı bu 130 milyon liralık ödül onun yeni yapacağı fılm için fon oluşturacak. (Fotoğraflar: CUMHURİYET)