Katalog

5 NÎSAN 1985 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 SBVEMA ATİLLA DORSAY HAYVANLAR ÎSMAIL GÜLGEÇ Devlet, baskı ve ürkünç aygıtlar Mavi Ytidtrtm (Blue Thunder) / Yönetmen: John Badham / Oyuncular: Roy Scheider, Malcçlm McDov/all, Warren Oates, CandyClark, Daniel Stern/Columbia fılmi (Emek, As, vs.J 1984 Los Angeles Olimpiyat Oyunlan öncesinde geçtiği varsayılan bir öykü... Olası terorizm olaylanna karşı Los Angeles polisi yeni ve görkemli silahlarla donatılmıştır. Bunların en önemlisi, "Mavi Yıldınm" adı verilen son derece gelişmiş bir helikopterdir. Teknolojinin ve elektroniğin en son buluşlanyla donanmış bu aygıt, eski bir Vietnam gazisi olan Frank Murphy'nin komutasındadır. Murphy, genç bir pilot olan Richard'la birlikte dev kentin üstünde gezinir, kent yaşamından çeşitli sahnelere, bu arada önleyemediği bir cinayete taruk olur. ölduriilen, kent senatosunda terör eylemlerine karşı savaşım veren komisyonun başkanı olan kadındır. Bir "tecavüz" olayı gibi sunulmak istenen bu cinayetin ardında politik bir amaç olduğunu keşfedecektir Murphy... "Mavi Yıldınm" ve benzeri öldürücü silahların kullanılışıru yaygınlaştırmak ve mazur göstermek için terörist eylemleri arttırmaya, desteklemeye yönelik bir girişim söz konusudur. Senato uyesi, bu gerçegı keşfettiği için öldürülmüştür. Bu arada Murphy, Vietnam'dan tanıdığı bir albayın da ayru ekip ve aynı komplo îçinde yer aidığıaı öğrenir. Savaşta geçmiş bir olay nedeniyle birbirlerinden nefret etrak ne denli büyük olduğunu gorüp şaşmamak kolay değil... "Dakikada 4000 mermi atan, duvarlann ardını dinleyen, 300 melre uzaklıktaki bir giysinin altındakini görebilen" bu dev helikopterler için fılmin bir kahramanı, "BunJardan bir duzine olsa ttim ülke\i denetleyebiliriz" diyor. Ve "özgürlük iılkesi", liberalizmin, özel girişimin şampiyonu ABD'de, devletin bu türden bir guce sahip olabileceği, insanlann evine, özel yaşamına dek girebilen bu denli guçlü denetim mekanizmalan kurabileceği, ustune üstluk bunun gerekliliğini kabul ettirmek için boylesine kanşık ve incelikli komplolar haarlayabileceği konusunda bu tur varsayımlar uretilebiliyor. Hayret verıci değil mi? Gerçi "Amerikan sistemi" sonunda yine savunulacak, kamu haber ve denetim kurumları görevlerini yerine getirerek, "özgttr Amerika"yı koruyacaklardır: Frank Murphy'nin kız arkadaşı, amansız bir kaçıp kovaiamacadan sonra, "gerçegi" içeren ses bantlannı özerk bir TV yönetimine ulastırmayı başaracaktır. Tıpkı "Dünyanın Kaderi"nde olduğu gibi, burada da toplumu olaylann gerçek yuzünden haberdar etme, giderek komplolardan, ölümcül girişimlerden koruma ve kurtarma işinin, özerk bir TV anlayışının simgelediği çağdaş ve bağımsız iletişim araçlanna bırakıiması ilginçtir... "Mavi Yıldınm", kısır bir mevsimin son önemli gösterilerinden, hem ilgiyle izlenen, hem çeşith' çağdaş konular ustünde düşunme fırsatı getiren bir film. Kaçırmayın. KIM KIME DUM DUMA BEHH: AK VİETNAM GAZİSİ FRANK MURPHY Son olarak TVde% "Maratoncu"adh filmde izlediğimiz Roy Scheider, "Mavi Yüdırunda son buluslarla donatılmış bir helikopterin komutanhğım yapan Vietnam gazisi Frank Murphy 'yi canlandınyor. mekte olan iki adamın arasında, sonunda Los Angeles göklerinde görkemli bir "helikopter savaşı"na donüşecek olan acımasız bir savaşım başlar... Bir tür Arnerikan sinemasırun en tipik ve oldukça görkemli bir örneği... Toplumdaki gerçek ban olaylann, gelişmelerin bir hayli düşsel, fantezi yanı guçlü öykuler aracüığıyla, dev hoparlörle guçlendirüen cıkz bir ses gibi alabildiğine büyulterek, abanılarak bir gösteri ve serüven sinemasırun kalıplanna malzeme olması.. Bu mevsım "Dunyanın Kaderi" filminde daha ciddi bir örneğini gördüğümüz bu tavır, "Mavi Yıidının"da iyice abartılmış biçimiyle karşımıza çıkıyor. Sonuçta izlenen, son derece gösterişli, inanılmaz bir teknik ustalığın eseri olan parlak bir serüven sineması örneği değil yalnızca. Bunun yanı sıra, çağın en büyuk gucu olan ABD'den, Amerikan toplumundan bir hayli ürkünç bir görünum de yansıyor perdeye... Bu toplumun korkuİannın, düşlerinin, karabasanlanrun, "fanttsme"larının da ulkenin büyüklüğüyle orantılı ola P İ K N I K PİYALE MADRA Banka ve Mafia filmleri Max von Sydovv, RodSteiger ve Dustın Hoffman, mayıs ayında banka iflaslan ve Mafia 'yı konu alan fllmlerde oynamak üzere îtalya'da olacaklar. Milano'da yayımlanan "Stampa Sera"nın bildirdiğine göre, "îl PentitoTövbekâr" adh fîbnde, açtkkvnalanyla yüzlerce Mafia üyesinin yakalanmasım sağlayan Tommaso Buscetta'yı Max von Sydovv oynayacak. "Corriere dellaSera"yagöre, RodSteiger da, Banco Ambrosiano 'nun iflasından sonra Londra 'daki Blackfriars Köprüsü'nde asılı bulunan Roberto Calvı 'yi "Blackfriars Köprusü" adlı filmde canlandıracak. Filmde Calvi'yison kez gören insanlardan birini Dustin Hoffman oynayacak. HIZU GAZETECI \ECDET SEN URANÜSNEPTÜNPLÜTON DA6U&A ^ EY.CAZULAR.. S'rZE Bf SİI PÜŞTÜ... Sinema Günleri'ne doğru... Sinema Günleri yaklaşıyor. Olay, bu yıl da büyuk ilgi görmüse benziyor. Kimi fîlmlerin özellikle akşam ve gece seansları biletleri bitmiş gibi. Ama meraklılann gerek diğer seanslarda, gerek son dakikada kapı önlerinde bilet bularak bu filmleri kaçırmamalan olanağı hep var. Pazartesıden başlayarak her sinema gışesi, kalan biletleri satışa sunacak aynca... Boylece bu yıl sinemalann olağanustü biçimde azalan seyircisine bakarak duyduğumuz bazı kuşkular, Sinema GiinJeri'nin de aynı Ugisizlıkten nasibini alarak geçen yıl kadar ilgi toplamayacağı yönundeki kuşkular doğrulanmadı. lyi, guzel, yeni olanı verirseniz seyircinin ilgisinin sürüp gittiğini görmek, herkes için, özellikle sinemayla uğraşanlar için son derece umut verici olmalı. Sinema Günleri, sanat yayınlannda da yoğun bir ilgiye neden oldu. Biz, olay başlamadan bu konudaki kimi yayınlan kısaca anımsatmak istedik. Gelişim Sinema dergisi, olaya en geniş yer ayıran dergi: Hemen tumünu Sinema Günleri'ne ayırmış. Tüm fılmler, yaratrcıları ustune inceleme ve konuşmalar var. Ancak dergi nin genel tavn hoşgöru değil, eleştıri olmuş; katılan fdmlerin çoğu üstune genelde olumsuz yargılar, eleştiriler var. "Olumsuz"lara duyurulur... ViedoSinema dergisi, bir bölümünu Sinema Günleri'ne ayırmış, da ÖDÜL GECESİNİN FİLMİ Sinema GünlerVnde kapanış gecesi Altın Lale ödullerinin verilmesinden sonra Fritz Lang'ın 1926yapımı"Metropolislgösterüecek. Rudolph Klein Rogge ile Brigüte Helm'in oynadığı bu sessiz bilimkurgu basyapıtı, geçen yıl Giorgio Moroder tarafından pop müziğiyle seslendirildl "Cumartesi Cumartesi" yeniden gösterilecek Bir süre once lstanbul ve Ankara sinemalannda gösterüen Tunç Okan'ın yeni fllmi "Cumartesi Cumartesi" ilgi görmesi nedeniyle 8 nisan pazartesi günunden başlayarak bir hafta sureyle Şişli Kent Sineması 'nda yeniden gösterime girecek. Yönetmenliğini ve senaryo yazarhğmı Tunç Okan 'm yaptığı "Cumartesi Cumartesi"nin görüntü yönetmeni Roman Suarez, müziği ise Vladimir Cosma 'nm. ha çok genel bir bakışı ve "flaş" ısımlere eğılmeyi yeğlemiş... Gösteri dergisi de Sinema Günleri'ne aylık dosyasını özgülemiş. Filmler, bölüm bölüm ele alınıyor ve hepsi için değilse de kimi bölümler için doyurucu yaklaşımlarda bulunuluyor. Bu arada, biz de Sinema Günleri'nin hemen öncesinde Siyaset ekımızde yol gösterici bir "kılavuı" vereceğimizi duyuralım. MUSKA SAYES/HPE PERMACAKT KEMAL ÇARPJİACAK... A6Z\ EGJLECEK. e>u HIAH!. ELLER YUKARI ALÇAK KAKANPREU...3ÎR C'iNANE BEDELDÎR... VAIAN SİUSTRE... Kapanışta "Metropolis1" Sinema Günleri ile ilgili en son haber de kapamş gecesi ustune: Emek Sineması'nda 27 nisan cumartesi gecesi yapılacak ve hemen tümü protokola ayrılmış olan kapanış gecesinde, Altın Lale odüllerinin verilmesinden sonra gösterilecek film belli oldu. Bu geçen mevsim için beklenen, ancak gösterilmeyen "Metropolis".. Bilindiği gibi, Fritz Lang'ın bu sessiz bilim kurgu başyapıtı, geçen >ıl Giorgio Moroder tarafından çağdaş pop muziği parçalanyla seslendirilmiş ve tüm dünyada büyük ilgi görmüştu. Giorgio Moroder'in bu önemli çabası, eğer getirtici şirket ikna olursa, Sinema Günleri'nden hemen sonra gosterime çıkacak. "Metropolis"i şenük sonrası gormeyi ve böylece şenliğin bırakacağı ağız tadını biraz da sürdurmeyi umalım.. KlSMEJj Atilla Dorsay'dan iki kitap Sinema yazanmız Atilla Dorsay'ın iki yeni kitabı önümüzdeki gunlerde yayımlanacak. ' 'Sınema ve Çağımız2", Dorsay'ın 19681985 arasında Sinema ve Kültur genel bağlamı içinde yazdığı yazılardan oluşuyor. Kitabın bir başka bölümünde, smemaseyirci ve sinemagençlik iliskileri ele ahnıyor. Dorsay'ın "O tsimler, O Yuzler" adh kitabı ise sinema oyunculanna, bu arada sinema dısındaki sanat alanlanndan birkaç ada adanrms yazılan kapsıyor. Kitapta 1960 sonlanndan bu yana yaşamdan aynlmış kimi ünlü oyuncular için yazümıs ölüm yazılan da yer alıyor. TARÎHTE BUGÜN MVMTAZ ARIKA\ YANILGfM/, GERÇEKMJ? 1B*9'D4 BtieÛN, KAPTAN ÖAVISOH, GEMiSlHÎH SEVM OECTERi>J£, TAPOHYA YAJOKILAe/MM BıR D£MZ EJOSB) 6ÖRDÜtO£B'NI YA2al JAPON 8ANOKAU "KIUSUHJMABU*8eJHAKU 6EMIS/MN X*Pmu/ OIAN MVISOfJ'. UN SATTRlAgl fÖrteYDt: 'SHİSAN CUMA/STfSİ 6ÛNÜ, SA8AH SAAT fffS'm, HKtNO KAP7HNIA BfgUKTEy*£H, foc Menee rtszoe SJK &UJNAWM DBNIZO£N FtitLAOlĞI'Jr S6&>ÜK.flMA,ONA 8A6U UZUH 8IR CİS/M PAHA VAJ&*. İKİNCİ F/RLAYIŞINPAJSÖVDeSlNE y/LAKI G/8İ SİÇŞEYİN SARtU OLDU6UHU ^ ANLAPIK.A2 SONZA, DENI2 **e/Çn VE UZUN g/£ YA&mtf, 89 A4£7Je£ K/tM* SUYUN Û/&NA U2ANP). 1O SAUİYB İÇİND€ YENİDEN OENIZE DALDtf^ BU AHLATTMIHA tCARÇfN, KAPTPNIN NE GÖRDÜSÜNU KlMSE AÇ/KLiyAM/yACAKT/.. 5 Nisan Resımler, Afaptar? >ııt çiidığı desenfer. den yararianı Eliyiizüdüzgün "anıbesk" Yalntztm / Yönetmen: tbrahim Tatlıses / Senaryo: Aydemir Akbaş / Görüntü: Kaya Ererez / Oyuncular: tbrahim Tatlıses, Derya Tuna, Şükriye Atav, Erdinç Akbaş, Hüseyin Peyda, Zümrüt Cansel / Emek Film yapımı (Lüks, Mıstık, vb.) tbrahim Tatlıses, artık oynadığı fîlmlerin yönetmenliğini de üstleniyor. Bu alanda yaptığı birkaç çalışma, kimi eleştirmen aıkadaşlanmca ilgiyle karşılandı, belli ölçülerde övuldü, desteklendi. Doğnısu ya, "Arabesk filmler"le bırakınız toplumcu bildiriler vermeyı, iler tutar bir hikâye bile anlatılabileceğine, bu filmlerin doğal, yapısal özellikleri nedeniyle artık aklım kesmiyordu. Bu yuzden bu tur filmleri son yıllarda pek izlemiyordum. Ama Tatlıses'in kaçırdığım birkaç filminden sonra yeni filmini izlemek gerekir diye duşündüm... tbrahim Tathses'in yönetmenlığe sıvanması, öncelikle tek başına olumlu veya olumsuz olarak nitelenemeyecek bir olay. Ben bir dizi yazımda, çağın en karmaşık, ama en etküi sanatı sinemanın bir toplumun en aydın, en eğitimli kesiminin de katkısıyla oluşması gerektiğini, bunun "seçkinci bir sinema" değil, kitleler için "seçkin bir sinema" olması gerektiğini yazdım, savundum. Ama bu, kuşkusuz eğitimi ne olursa olsun, içinde bu işe heves, giderek tutku taşıyan yetenekli kişilerin de sinemaya, yönetmenliğe sıvanmaması gerektiğini ileri süren katı bir görüş değildi. Bu hafta çıkan bir sanat dergisinde bir okur "duvar örmeden film yönetmeye" başhklı yazısında sinemada yönetmenin önemine, filmle yönetmen arasındaki organik bağa değinerek, "duvar örmekten" gelenlerin yönetmenliğe sıvanmalanm eleştiriyor. "Dnvar örmekten" değilse de çok başka, değişik işlerden gelenlerin kimi zaman sinemamızda ne denli basanlı olduğunadeğgin az daolsa örnekler var. O açıdan böyle bir olaya "peşinen" karşı çıkmak doğru olur mu? usulu melodramlanmızm bin bir olayla yuklu karmakarışık, abartmalı olay yapısma düşmeden, alabildiğine yalın, duz bir öykuyü anlatıyor. Hem de adı "nsta"ya çıkmış, bu konıılarda "uzmanlaşnuş" onca eskiyeni yönetmenden daha kötü değil, belki daha da iyi anlatıyor. Belli bir dekor, mekân duygusu, rahat bir oyuncu kullanımı var Tathses'in.. Şarkılannı ise filmin iç ritmini bozmadan nerdeyse mantıksal biçimde olay örgüsüne yerleştirmiş.. l l De Niro Streep fiyaskosu Robert de Niro ile Meryl Streep'in başroUerini paylaşnklan Olu Grosbard'm fîlmi "Falling in Love Aşık Olmak" hiç beğenilmedi. Evli bir kadınla adamın raslantı sonucu tanışıp birbirlerini sevmelerini konu alan film, bu ilişkinin cinsel birlikteliğe varmadan kopuşunu anlatıyor. İki oyuncunun basansma karştn, film eleştirmenlerden kötu not aldı. 'nin evi unlü besteci Guiseppe Verdi, yaşamını müziğe verenlere bir ev bırakmıstı. Milano 'daki bu evde, müzik dünyasınm unlü adlanyla, unutulmuşlan ömürlerinin son yülannı geçiriyorlar. Yönetmen Daniel Schmid, onlarla bu evde yaşadı vefilme aldı. Büyük ilgi gören fılmin adı "Tosca'nın Opüctiğu." Ama bu kadarı yeterli mi? Tathses yaşında bir adamın çocukluk aşkına bir turlü aşkını "açamaması" kızın da gidip ilk rasladığı erkekten gebe kalması olayı, 1985 Turkiyesi'nde ne anlam taşıyor? Kadına bir "maJ" olarak bakışın, feodal ahlâk ölçulerinin tüm kalıntılarının sinOlmaz kuşkusuz. Ama ne diği bir hikiyede,"kirienıtîis"ka"Yahuzım", ne de Tathses'in di dının acıL bir sonda ölmesiyle hiğer yönetmenlik denemeleri üs kâyenin bitmesi, Arabesk film tüne duyup okuduklanm, bu ko mantığından başka hangi öykünuda pek umutlu olmayı da ge de gerçek bir çözümdür? Tathtirmiyor doğrusu. Tatlıses, ses, bize tüm şarkı, türkü sanat"Arabesk" furyasının sinema çılan arasında en içten ve belki mızı esip savurduğu birçok şar gerçekten en yeteneklisi olarak kıcı türkücünün bana kalırsa en gözukuyor. Ama şimdilik, biraz yeteneklisi. Oyuncu olarak eli yüzu duzgun şarkılı melodabartmalardan gitgide annan ya ramlar yapmaktan bir adım ilelın, temiz bir oyunu var. Sesi riye gitmeyen, gidecekmişe de kendi türunde gerçekten güçlu, pek benzemeyen, sınırh, çok sı"yanık", etkileyici. Filmlerini nırlı bir başan bu... Bu kadarı kendi yönetmeye sıvanması, ko için, gunumuzde çok daha ileri nulannı özenle araması, seçme bir yerde olan Türk sineması si olumlu. "Yalnızım" diğer içinde fazla gürültü koparmaya arabesk filmlerin ve tum Turk gerek yok sanınz... 5 0 YIL ONCE Cumhuriyet s Nisan ms "Cumhuriyet" beklediğimız Bu kuvvetler iki kıs/m olup iiç Avustıırya da ulusal musikimn doğmasmı fırkasmm merkezi Viyanada, karşılamak üzere zaten bu Nöyi dört fırkasmm merkezi de musabakayı her sene Salzburda bulunacaktır. muahedesini tekrarlamayı kararlaştırmıştır. Kabine, bu karan, "Cumhuriyet "in ulusal musiki memleketin mudafaa sistemini yırtıyor müsabakası gelecek sene bu takviye meselesine hasrettiği Viyana 4 (a.a.) Kabine dünkü toplantısında mecburi askerlik hizmetine esas itibarile karar vermiştir. Avusturya hukümeti bu babda Uluslar Kurumunun muvafakatini elde etmek ıçın teşebbuslerde bulunacaktır. lyi malumat alan mehafilde söylenildiğıne göre hükumet 70 bin kişilik muntazam bir ordu teşkil etmek tasavvurundadır. Askerlik müddetı iki sene olacaktır. dünkü toplantı almıştır. esnasmda 19351985 gazetelerde ılan edüecektir. Bu surette hile yapan esnafı halk tamyacaktır. Pek çok mektublar alıyoruz. Bunlarda musiki müsabakamız için koyduğumuz üç ay mühlet az görülmekte ve özlü eserler hazırlayabilmek üzere daha geniş muddet ayırmak lazım geldiği işaret olunmaktadır. Musiki müsabakamız mevsimde daha geniş şartlarda yapılacaktır. Binaenaleyh butün Türk muzisyenleri önumüzde bir sene müddeti olan bu müsabakaya şimdıden hazırlanabilirler. Hile yapan esnaf ilan edilecek Hileye tevessul edip te yakalanan butün satıcılar ve dukkancılar isim ve adreslerile DİŞ TABtBİ ORHANTÜZÜN Levent, Güvercin Duragı, Gazeteciler Yapı Kooperatifi C/3 Blok, Daire 7. Saat: 913 Tel.: 164 57 25 Randevu aümnası rica olunur. Dr. MASUME ÇÖL Adres: Ye$ilköy. Polatlı Yaiı D: 6 Tlf.: 573 91 06 1 I KOMfiTIZMR 1 VEGRIPİÇIN 1 1 | Dahiliye Mütehassısı