Katalog

29 NÎSAN 1985 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TURKIYE'den Alptemoçin: KDVde hedefe ulaşacağız ANKARA, (ANKA) Maliye ve Gümrük Bakanı Ahmet Kurtcebe Alptemoçin, 25 nisanda verilen KDV beyannameleriyle Ugili çalışmalann devam ettiğini belirterek, sonucun 10 mayıs tarihinden önce alınamayacağjnı bildirdi. Maliye ve Gümrük Bakanı Alptemoçin, uygulanmasına bu yıl başlanan Katma Değer Vergisine ilişkin ilk rakamların geçtiğimiz günlerde açıklandığını hatırlatarak, "Şimdiye kadarki sonuçlar Katma Değer Vergisinin beklenen hedef ve neticelere ulaşacağını göstermektedir" diye konuştu. Ahmet Kurtcebe Alptemoçin, "Amerikan Dolaruun son gön • lerdeki hızla değer kazanmasınuı ekonomiye etkisine" ilişkin bir soruyu yanıtlarken, doiann sadece Türk parası karşısında Likit yağdafiyat atışması tSMAİL TOP Likit yağda fıyat tartışması yeniden alevlendi. Özel yağ fırmalannın temsilcileri kısa bir süre içinde Trakya Birlik'in ham yağ fıyatlannı anıracağmı, bunun da perakende fiyatlan yükselteceğini öne sürerlerken Trakya Birlik Genel Müdürü Muhittin Soyer, "Ham yağa zam söz konusu değil. Bakanhktan bugüne kadar fiyat artışı için bir talimat gelmedi" dedi. Bu arada, firmalarTrakya Birlik tahsis tartışması da sürüyor. Kısa bir süTe içinde Trakya Birlik'in ham yağ fıyatlannı artıracağmı öne süren bir özel sektör temsilcisi şunlan söyledi: "Ham yağın tonu dttnya borsalannda şu an 750 dolar. Kilosu 400 lira demekür. Bu koşullarda Trakya Birlik 320 liradan ham yağ tahsisini sürdttremez. Zaten Trakya Birlik'in bir üst düzey yetkilisinden aldığımız istihbarata göre zam çok yalanda. Trakya Birlik, zammı elindeki 100 bin ton stoka da uygulayacak." Bu görüşleri kabul etmeyen Trakya Yağlı Tohumlar Birliği Genel Müdürü Muhittin Soyer ise şunlan söyledi: "Ham yaga zam yapacağınuz haberi 13 aydır 7'inci kez çıkanhyor. Elimizde 100 bin ton yağ stoku var. Bize bakanlıktan bugiiTRAKYA BİRIİK NE SÖYLEDt? BAKALIM FİRMALAR NE DEDt? EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAY 1 3 aydır ham yağ fiyatlanm artıracağtmız söylentisi var. Bakanlıktan bugüne kadar fiyatlan artınn talimatı gelmedi. Elimizde 100 bin ton ham yağ stoku var. Uygulanan tabanfîyattanüretici memnun. Bizden 320 liraya ham yağ alıp da perakendede 450 liradan yüksek fıyatla satan fîrmalar bizden tahsis bekiemesin. Maüyt Bakanı Doiann ekonomiye etkisi konusunda bir şey söylemek için erken. değil, bütün paralar karşısında değer kazandığını belirterek, ekonomiye etkisi konusunda bir şey söylemek için "zamanın erken" olduğunu ifade etti. ANKARA (aju) Özel sektör, yatınmlannı doğu ve güneydoğu Anadolu Bölgesine yöneltmek için altyapının tamamlanmasım bekliyor. Kalkınmada öncelikli yörelerde gerçekleştirilecek yatınmlar için tanınan vergi ve faiz kolayhklanna rağmen Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine yönelik yatırım girişimlerinde önemli bir değişiklik olmadığı belirlendi. Bu yılın ilk üç ayında Devlet Planlama Teşkilatı Teşvik ve Uygulama Başkanhğı'ndan "teşvik belgesi" alan 517.8 milyar lira toplam yatırımın yalnız yüzde 10'nun Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da gerçekleştirilmesi planlandı. 393 yatınm projesinden 18'inin Doğu Anadolu'da, 21'inin Güneydoğu Anadolu'da yapılması programlandı. Doğu Anadolu'da gerçekleştirilecek projelerin toplam maliyetleri 7 milyar 115 milyar lira, Güneydoğu Anadolu'daki projeler için de 45 milyar 274 milyon lira harcanacagı hesaplandı. Yatırım Doğuya gitmiyor ÜRETİM ÖĞRENCtDEN Dıracatçı üniversite Otomotiv sanayiinde işler kötü tSTANBUL, (a.a.) Otomotiv sanayiinde bu yılın ilk üç ayında, geçen yıhn aynı dönemine göre üretimde yüzde yedi, ihracatta ise yüzde elli oranında azalma oldu. Otomotiv Sanayii Dernegi'nin yayımlandığı aylık istatistiki bilgiler bülteninde yeralan rakamlara göre, bu yılın ilk üç ayında üretim 32 bin 833 olarak gerçekleşti. Bu rakam geçen yıhn aynı döneminde 35 bin 241'di. Uretimdeki yüzde 7'lik gerilemeye karşılık ihracat da yüzde ellilik bir azalışla 17 milyon dolar düzeyinde kaldı. Toplam ihracat 1984 yılırun ilk üç ayında 34 milyon dolar düzeyindeydi. Otomotiv sanayiinde kapasite kullanımı da, geçen yılın ilk üç ayında yüzde 48 oranından bu yıhn aynı döneminde yüzde 42 düzeyine indi. Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Tekstil Bölümü, ihracatçı belgesi alarak Hollanda'ya bin adet çocuk gömleği satmak için anlaştt. Gömlek üretimi Tekstil Bölümü öğrencileri tarafından yapılıyor. TIR'cılarda satış sıkıntısı ANKARA, (THA) Uluslararası Nakliyeciler Derneği Başkam Saffet Ulusoy gümrük muafıyetlerinden yararlanmak amacıyla ithal edilen TIR çekicileri konusunda DPT ve Maliye Bakanhğı'mn kararlarının çeliştiğini belirterek, "Ya DPT'nin ya da Maliye' nin kararian uygulansın" dedi. Ulusoy şunları söyledi: "DPT kararian doğnütusunda teşvikle aldığımız TIR ve çekkileri 5 yıl kullandıktan sonra satmaya kalktığımızda karşımıza Maliye Bakanhğı'nın 10 yıllık sınırı çıkıyor. Oysa uluslararası taştmacüıkta 10 yaşından büyiık araçlardan hayır beklememek lazımdır. Bu çelişkili karar düzeltilmelidir." Tekstilde "erken uyarı" başlıyor ANKARA (a.a.) Ithalatçı ülkelerin Türk ihraç ürünlerine ambargo girişimlerini başlatmadan önce önlem alınmasını amaçlayan "erken uyan sistemi" uygulamasına 1 mayısta başlanacak. Edinilen bilgiye göre, tekstilde fiili ihracatın başlamasından önce derlenecek bilgiler Hazine ve Dış Ticaret MusteşarhğYnda toplanacak. Müsteşarhk bilgisayarlarında değerlendırilecek verilerle hangi ülkeye hangi ürünlerden ne kadar ihraç edildiği günü gününe izlenecek. Bu amaçla, ihracatçılar, fiili ihracatın başlamasından önce, "Serbest ihracat beyannamelerini" ihracatçı birliklerine kaydettirecekler. Bu bilgileT de, ihracatçı birhkleri tarafından Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarhğı'na iletilecek. tZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) "thracat seferberliği"ne ilk olarak bir üniversite de katıldı. Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Tekstil Bölümü ihracatçı belgesi alarak, Hollanda'ya satacağı bin çocuk gömleği için ön anlaşma yaptı. Bir süredir ihracat konusunda çalışmalarını sürdüren Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Tekstil Bölümü'nde, tekstil ürünleri üretim sürecinin her aşaması için kullanılacak modern makinelerin bulunduğunu belirten Fakülte Dekanı Prof. Dr. Temel Çakaloz, özel olarak uretilen kumaşa, alıcı ülkenin istediği desenin işleneceğinı, dikimin de öğrenciler tarafından yapılacağinı bildirdi. Prof. Dr. Çakaloz, pamuğun bez haline getirilmesinden, desenin işlenmesine ve dikimin yapılmasına kadar üretimin her aşaması nda öğrencilerin görev alacağinı belirterek şöyle konuştu: "Öğrenciler burada iplik, dokuma, örnıe, konfeksiyon, terbiye, boya, apre, baskı tesisleri ve laboratuvarlarda uygıîlamalı eğitim görüyor. Bölümde her tiirlii konfeksiyon işi yapılabilir. Üstelik üretimin kalitesi de oldukça >üksek. Neden ihracat yapümasın diye düşünduk ve şimdi de gerçekleştirme yoİundayız. İhracatçı belgesini zaten bir süre önce almışük. Şimdi de Hollanda'yla bu konuda ön anlaşma yapıldı. Bizden bin adet özel bir kumaşla yapılmış çocuk önlüğii istendi. Tabii bu ilk ihracat oluyor. Bundan sonra biiyiik partiler şeklinde düşünüyoruz." iş âleminin çeşrtli kuruluşlarının, meslek odalannın hükümete yönelttikleri eleştiriler ve dile getirdikleri istekler belli noktalar etrafında toplanmaktadır. Ankara Sanayi ve Ticaret Odalarıyla Ankara Borsası Yönetim Kurullarının geçen hafta yaptıkları ortak toplantıda dile getirilen görüşler de şu noktalar etrafında belirginleşmektedir. • Yüksek faız enflasyon kıskacı ekonomiyi tahrip etmektedir. • Bankalar rasyonel çalışmadıkları için paranın maliyeti düşmemektedir. ne kadar fiyatlan artınnamız konusunda bir Trakya Yağ Sanayi (Salat) Teknik Müdürü • Devlet Hazine bonosu ve tahvil ihracı yoluyla aşırı borçtalimat gelmedi. Üretici de uygulanan taban Alikan Sezgin, Trakya Birlik'ten günlük lanmaya girdiği için özel sektöre gidebilecek kaynaklan da emfiyattan memnundur. Bu nedenle taban fi ham yağ tahsisi aldıklannı, Salat'a tahsis yamekte ve faizlerin yüksek kalmasına yardımcı olmaktadır. yatlan artınnamız şimdilik s ö ' konusu de pılmadığı biçimindeki haberlerin gerçek dı• Devlet harcamalan kontrol altına alınmalı ve bu harcamağil. Bizden 320 liraya ham yağ alıp da pera şı olduğunu belırtti. lar sağlam kaynaklarla finanse edilmelidir. kendede 450 liranın üzerinde fiyatlaria saözel sektörle Trakya Birlik arasındaki • Sıkı para politikası yalmzca özel sektöre uvgulanmaktatan firmalara ham yağ tahsis etmiyoruz. Biz "ağızdalaşı" süredursun, likit yağa 11 madır. den ham yağ tahsisi alabilmek için Türkiye yıstan itibaren "ambalaj zammı" geliyor. • Katma Değer Vergisi oranı yüzde 5'e indirilmelidir. çapında çıkan gazetelerde perakende fiyat Birlik likit yağlann içinde bugüne kadar 830 Özel sektör hemen bütünüyle yüksek faizlerden yakınmaklanm 450 lira olarak Uan etmek zorundalar." gram yağ varken bu miktar yeni uygulamata ve yüksek faizlerin sorumlusu olarak bankalarla devleti gösGenel Müdürün bu açıklamasına karşın da 910 grama yükseltiliyor. 910 gram ham termektedir. Bu faiz oranlarıyla üretimi daha fazla arttırmanın perakende fiyatlan 450 liranın üzerinde olan yağın bugünkü değerinin 364 lira olduğu ve yeni yatırımlara yönelmenin mümkün olmadığını belirten özel Salat, Komili ve Olin fırmalannın hamyağ gözönüne abndığuıda likit yağ perakendeciye sektör sözcülerı yüksek faiz oranlannın enflasyonu besleven tahsisinden yararlandıkları öne sürüldü. 625 650 liradan ulaşacak. başlıca neden olduğunu da vurgulamaktadır. Devletin Hazine bonosu ve devlet tahvili çıkartarak iç borçIanma yoluna gitmesini ve Katma Değer vergisi oranının yüzde 10 olmasını eleştiren özel sektör temsilcileri öte yandan bütçe açığının sağlam kaynaklarla kapatılmasını önermektedir. Bu arada devlet harcamalarınıjaki savurganlığın önlenmesi de istenmektedir. Özel sektörün hemen tüm sözcülerince dile getirilen bu yakınma ve istekler temelde neden kaynaklanmaktadır? Ekonomideki hangi olgular bu yakınmalara konu olan sonuçlan doğurmaktadır? Bu isteklerin hep birlikte karşılanması mümkün müdür? Kanımızca burada temel sorun Turkiye'nin yüzde 5 ve üzerindeki büyüme hızlarını finanse edecek tasarrufları yaratamamasından kaynaklanmaktadır. Yüksek faizin tasarrufları arttırdığı iddiası rakamlarla yalanlanmaktadır. Yurtiçi tasarrufların Gayri Safi Milli Hasıla'ya oranı 1980 yılında yüzde 21'lerden son yıllarda yüzde 16'lara kadar düşmüştür. Bu mertebelerde bir iç tasarruf oranıyla yüzde 5 ve üzerindeki büyüme hızlannı finanse etmek mümkün görünmemektedir. Çeşitli nedenlerle yüksek büyüme hızlan hedef almdığında bu kez tasarrufların yetersizliği nedeniyie mevcut tasarrufları A YAKKAB1HASTANESİ Dolar iğneden ipliğe fiyatlan "arşa yükseltmeye" başlayınkapışma savaşı başlamakta ve bu da faiz oranlannın düşmeca, ayakkabı tamircisi Ahmet Teneke dolarla tamire başladı ve bir de Ingilizce levha iliştirsini önlemektedir. Aynı yetersizlik kamu kesimini aşırı faizlerte di barakamn önüne: Ayakkabı Hastanesi. Tamir sizi tatmtn etmezse paramz iade edilir. iç borçlanmaya ve özel tasarruflara el atmaya zorlamaktadır. Tasarrufların yeterli olmadığı bir ortamda büyüme hızını zorlamanın enflasyonist baskı yaratması da kaçmılmaz olmaktadır. Kamu harcamalarının fazla kısılamaması da yüksek büyüme tercihinin bir sonucu gibi görünmektedir. cebinden bir şey çıkmayacaktı. Dolardan ekBu noktada yapılacak tercihler çok önemlidir. Hem hızlı büAyda 200 dolar kazanan lzmirli mek yemenin yolunu o da bulmuştu. 10 yılyümenin sürmesi hem de faizlerin ve enflasyon oranının düşayakkabı tamircisi Ahmet Teneke lık tamirci Ahmet Teneke, "turiste" diyor, mesi isteniyorsa yapılacak şey tasarruf oranını hızla arttırmanankörlük etmiyor ve "bizi kurtaran "400500 lira desem çok geliyor gözüne. Bir nın yolunu bulmaktır. Ancak bu genel ekonomi politikası ve gelir yerli müşteriler" diyor. dolar deyince atıyor önüme gidiyor. Hoş tapolitikalarıyla çok yakından ilgili olduğu için kolay ve kısa vamirden çok boyatmaya geliyoriar ya olsun". dede başarılabilecek bir şey değildir. Günde 35 dolardan aşağı para kazanmaHAKAN KARA O halde kısa vadede yapılacak tercih büyüme hızıyla enfyan Ahmet'in işleri turistler sarhoş olursa dalasyon arasındaki tercih olacaktır. Büyüme hızının düşmesi gerİZMİR Ne zaman ki dolarla soluk aiıp ha yaver gidiyor ve 10 doları buluyor. Ayçekten göze alınabilir ve kısıtlayıcı para ve maliye politikalavermeye başladık, ne zaman ki dolar da 200 dolarlık kazancıyla "ekonomiye dörında ısrar edilebilirse enflasyon cephesinde sonuç alma şan"lokmantızı" ufalamaya ve her yükselişin viz alutan" lzmirli ayakkabı tamircisi yine sı artacaktır. Bu süreç içinde kamu borçlanması belli smırlar de iğneden ipliğe fiyatları "arşa de nankörlük etmiyor Türk müşterilerine içine alınabilecek ve faiz oranları da giderek aşağı çekilebileyükseltmeye" başladı... Işte o zaman aklı "Bizi kurtaran onlar" diyor. Çünkü ayakna geldi ayakkabı tamircisi Ahmet Teneke' kabı fiyatlan arttıkça, "iki kez üç kez dört cektir. nin oturduğu zaman kendisinin bile zor sığ kez yama üstüne yama" yapuntıak zorunYok eğer politik baskılar ağır basar ve ekonominin kendi didığı teneke barakasının önüne "Ayakkabı namikleri yüksek büyüme hızını zorlarsa o zaman bir süre dada kalıyordu yerli müşteri. Oyle ya 5 bin lihastanesi. Her gün tamir. Tamir sizi tatmin ha yüksek faizlerle ve yüksek enflasyonla yaşamak kaçmılmaz ra verip yenisini almaktansa eskisini tamiretmezse, paramz iade edilir" Ingilizce lev le mevsimi, mevsimleri geçirmekte olanakolacaktır. hayı asmak. Ve Ahmet Teneke'nin tasası hydı. Güneşli bir bahar günü yanından uzak"Özal ekonomisi" Türkiye'yi enflasyonsuz büyüme rayına kaünadı o günden soma. 500 lirayla yatıp 450 laşırken, Teneke çat pat lngihzcesiyle bir oturtacak yapı değişikliğini gerçekleştirememiştir. Bu nedenlirayla kalkmayacaktı artık. Dolar değerlen Amerikalı turistle anlaşıyor ve eliyle "iki le de tercihleri sınırlı görünmekte, her tercih bir olumsuz sodikçe kazanacak, malzeme fiyatlan artsa da dolar" diyordu. nucu ve ikilemi de beraberinde getirmektedir. Trakya Birlik üst düzey yöneticilerinden aldığımız istihbarata göre çok yakında ham yağa zam gelecek. Zaten ham yağın dünya fiyatlan kilo başma 400 lira dolaymda buiunuyor. Bu koşullarda Trakya Birlik 320 liradan tahsis yapamaz. Genel Müdür satıştan prim aldığı için yüksek fiyatla satmak işine gelir. Özel Sektörün İsteKleri ve EnflasyonBüyüme Ikilemi Dövizle ayakkabı tamiri KBA... K1SA... 1. ULUSAL KİMYA Sanayii Kongresi 2 mayıs perşembe günü saat 10.00'da Türkiye Odalar Birliği'nin Ankara'daki salonlannda başlayacak. Devlet Bakanları Tınaz Titiz, Kazun Oksay, Sanayi ve TicaTtt Bakanı Cahit Arai, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanı Hüsnii Doğan'la Odalar Birliği Başkanı Ersin Faralyalı'mn da katılacağı kongre 3 mayıs cuma günü düzenlenecek panelle sona erecek. GOODYEAR Lastik Terminolojisi toplantısı bugün îzmir Çeşaıe Turban Oteli'nde başlayacak. Iki gün sürecek toplanüyı 200'ü aşkın bayi personeli ve servis elemanları kaülacak. DtVAN Oteli gastronomi alanında dünyanın önde gelen kuruluşlanndan Chain Des RotisseursOrdre Mondial Gourtmets Degustateurs'a Türkiye'rün ük ve tek üyesi kabul edildi. Divan Pastanesi yurt dışında ilk kez şube açan Türk firması oldu ve Ürdün'ün başkenti Amman'da şube açarak ürünlerini ihraç etmeye başladı. Yine Divan Oteli bu yıl Ispanya'da dünyanın en iyi İokantaları arasına seçilerek ödül aldı. 10 hüktimet gören sigara Dünya fabrikası borscdarında haftaya geçen hafta açılacak Tokat Sigara Fabrikası 'nın açılışını 6 mayıs pazartesi günü Cumhurbaşkanı Evren yapacak. SİNA KOLOĞLU 10 hükümet ve 12 tekel bakanı goren Tokat Sigara Fabrikası, 6 mayıs pazartesi günü Cumhurbaşkanı Kenan hvren tarafından açılacak. Tekel tarafından 1973 yılında yatırım programına ahnan Tokat Sigara Fabrikası'nın kaba inşaatı 1981 yıhnda tamamlandı. Inşaatı ve makineleriyle birlikte 8 milyara malolan sigara fabrikasınm en büyük özelliği olarak daha önce yurt dışından alınan tütün hazırlama tesislerinin ilk kez MKE tarafından yapılmış olması gosteriliyor. Tokat Sigara Fabrikası'nda üretilecek Tokat sigarasının Turkiye'nin en kaliteli sigaralarından biri olacağı belirtiliyor. Yetkililer filtreli olarak üretilecek ve 200 liradan satışa sunulacak olan Tokat sigarasının ithal sigarayla yerli sigara arasında bir tada sahip olacağinı belirtiyorlar. Turkiye'nin en kaliteli tütününden üretilecek olan sigaranın kâğidının da SEKA tarafından özel olarak hazırlandığı bildiriliyor. YILAN HtKÂYESİ Tokat Sigara Fabrikası Naim Talu hükümetinde Fethi Çelikbaş'ın bakanlığı döneminde 1973'te yatınm programma alındı. 1974'te Biilent Ecevit hükümetinde bakan Mahmut Türkmenoğlu ve yine aynı yıl Sadi Irmak hükümetinde bakanlık yapan Baran Tuncer yatınmı gerçekleştiremedi. 1975 yılında Suleyman Demirel hükümetinde bakan Orhan Öztrak fabrikarun temelini attı. Fabrikanın yapımı sırasmda daha sonra sırasıyla Ecevit hükümetinde Mehmet Can, Demirel hükümetinde Gün Sazak, Ecevit hükümetinde Tuncay Mataracı, Demirel hükümetinde Ahmet Çakmak, Ulusu hükümetinde Recai Baturalp ve Ali Bozer, özal Hükümetinde de Vural Ankan ve Ahmet Kurtcebe Alptemoçin bakanlık yaptı. LONDRA BORSASI Borsada genel olarak ilgının düşük olması nedeniyie haftanın son günleri dışında hisse senetleri çoğunlukla değer yitirdiler. Geçen haftayı 1300 puamn üzerinde kapatan Financial Tinıes 100 endeksi 1285 puana kadar geriledı. Devlet tahvilleri, sterlinin düşüşüne koşuı olarak gerilerken, dolara bağlı olarak bazı ABD hisseleri yükseldi. British Aerospace hisseleri, şirketin Çin'den 150 milyon dolarlık bir sipariş alntası iızerine değer kazandı. NEW YORK BORSASİ Hisse senetleri hafta orıastna kadar küçuk artışlar gösterdiyse de hafta sonlannda ABD ekonoın.isinin gidışı konusundaki belirsizfiğin doğurduğu kuşkular ve şirketlerin ilk üç aya ait sonuçlarının beklenenin altında olması nedeniyie değer yitirdi. Dow Jones endüsıriyel ortalaması geçen hafta sonundakı 1267 puanlık düzeyinden 1275 puan dolayına kadar artış gosterdi. FRANKFURT BORSASİ Hafta boyunca harekeıli geçen borsada önde gelen hisseler rekor düzeylere urmanırken Commerzbank endeksi de rekorlar kırdı. Geçen haftayı 1223 puanla kapaian Commerzbank endeksi 1235 puamn üzerine çıktı. Borsa orıalamasımn yükselmesinde Hannover Fuarı'nın yanı sıra, dolardaki urmamşın ihracatçı şirketlerin hisseterine olan ilgiyi arttırması etken oldu. TOKYO BORSASİ Hisse senetlerinde geçen hafta görülen rekor düşüşlerin yine tekrarlanabileceği korkusunun yaraıtığı çekingenlik haftanın ilk günlerinde ilginin düşmesine ve fıyaılann gerilemesine neden oldu. Hafta ortasından sonra New York Borsası'ndaki gelişmelerin etkisiyle, bioteknotojiyle Ugili hisseler başta olmak uzere fiyatlar yükselmeye başladı. SERMAYE PIYASASEVDAN HAZIRLAYAN YENER KAYA Pamuk borsada 600 liraya dayandı En kaliteli pamuğunu tüccara 400 liraya veren üretici, parasını hâlâ alamazken, pamuk borsada S80S90 liradan işlem görmeye başladı. İZMİR (Cumhuriyet Ege Burosu) Geçtiğimiz yıllarda pamuk alımlannda uygulanan yanhş alım politikaları nedeniyie üreticinin pamuk ekiminden vazgeçtiği bildiriliyor. En kaliteli pamuğu tüccara 400 liraya veren üretici parasını hâlâ alamazken, borsada pamuk fiyatlan 590 liraya yükseldi. Menemen Ziraat Odası Başkanı Bahattin Cankaya, pamuk ekiminde yüzde elliye varan bir düşüş olduğunu belirterek, "Çiftçi ne yapacağım şasırdı" dedi. Devlet memurlarının hesaplayarak devlete bildirdiği maliyet fiyatı ile devletin saptadığı maliyet arasında "dağlar kadar" fark olduğunu ileri süren Bahattin Cankaya şöyle konuştu: "Bizler çalışkan insanlanz. Ama yalnız kuru kuruya çahşmak yetmiyor. Üretici geçtiğimiz yıl pamuktan umduğunu bulamadı. Bu yıl acaba ne ekeyira de biraz daha fazla cebiroe girsin diye düşünüyor. Menemen yöresindeki üreticiler meyve ve çeltik ekimine yoneldi. Menemen bayatında kavun karpuz ekmemiştir. tki Urün alabilmek için böyle davranıyor. Bu gidişle çiftçimiz toprağından soyutlanacak ve ileride bir çok seyi ithal etmek zorunda kalacağız." Öte yandan TZOB Başkan Vekili Reşit Kurşun uygulanan pamuk alım politikası ile Üreticinin çok zor durumda bırakıldığına değinerek şunlan söyledi: "Tüm alımlarda olduğu gibi pamuk da üreticinin elinden yok pahasına almmıştır. En kaliteli pamuğu üreticiden 400 liraya alanlar, bu parayı da taksit taksit ödemişlerdir. Şu an pamuk paralannı hâlâ alamayan üretici bulunurken, borsalardaki pamuk fiyatlan 580590 liraya yükseldi. " Hisse senedi alıııı satmunda spekülasyon yoğunlaşıyor Piyasada spekülasyonun yoğunlastığı hisse senetleri şunlar: Izocam, T. Gübre Fabrikaları, Kordsa, Enka, Kartonsan, Hektaş, Nasaş, Rabak ve T. Demirdöküm. Hisse senedinde spekülasyonun hız kazanmasmm küçük tasarruf sahibini bir yandan olumlu, diğer yandan olumsuz etkileyeceği belirtiliyor. Toplamacılık eğilimi küçük tasarrufçunun elindeki kâğıtlara da talebi arttıracak, ancak uzun dönemde bu tasarrufçunun alevhine olacak. Istanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın oluşturulması ile ilgili çalışmalann hızlandınldığı şu günler içinde hisse senedi piyasasında yoğun spekülatif girişimler gözlenmeye başladı. Yaklaşık 1015 kâğit üzerinde yoğunlaşan spekülasyonlar piyasada alımsatım lisanını da degiştirdi. Temettü ödemelerinin yapıldığı nisan ayı icmde bu türden spekülasyon \ ıpanlann, kuponu kesilmiş kâğıtlann fıyatlannın sulandırılmaması amacını taşıdığını söyleven bir piyasa uzmanı, yine de spekülasyon yapılan bu kâğıtlann hepsinin piyasada "spesyal" hisse diye adlandırılan kâğıtlar olduğuna dikkati çekti. Bu durumda, piyasada alımsatım esaslannda kuÜanılan lisanın da değiştiğine değinen piyasa uzmanı artık alışsatışlarda "bin ahnmbin satanm" teriminin konuşulmaya başlandığını kaydetti. Toplu mal alımsatımlannı hızlandıran ikinci gerekçe olarak da halka açık şirketlerin sermaye arttınmlarında bedelsiz hisse sa vadede olumlu bir etki yaptığına dikkati çeken yetkili, ancak spekülatif eylemlerin uzun vadede küçük tasarrufçuyu menfi yönden etkilemesinin kaçmılmaz olduğuna değindi. Piyasada yoğun olarak açık spekülasyonu yapılan kâğıtlar şunlardan oluşuyor: İzocam, T. Gübre Fabrikaları, Kordsa, Enka Holding, Kartonsan, Hektaş, Nasaş, Rabak ve T. Demirdöküm. Yukarıda sözü edilen bu kâğıtlardan, İzocam'ın her an sermaye arttırımına giderek bir hisseye yanm bedelsiz vereceği haberi de piyasada ağırlıklı bir biçimde konuşuluyor. DUNYA'dan Fransız ekonomisinde değişen bir şey yok Ekonomi Servisi Fransız ekonomisine ilişkin tahminlerde olumlu bir havaya rasılanmıyor. Devlet Istatistik Enstitüsü INSEE'nin yeni tahminlerine göre, Fransız ekonomisi bu yıl yalmzca yüzde 1 oranında büyüyecek. Böylece ekonomi yavaş büyümede üçüncü yıhnı da dolduracak. INSEE'ye göre dış ticarette de iyileşme beklenmiyor. Tahmine göre Fransa'nın dış ticaret açığı 2.1 milyar dolarla geçen yılki düzeyini koruyacak. lşizlikte de azalış olmayacağuıı belirten INSEE, enflasyondaki azalmarun süreceğini, ancak düşüş hızının geçen yıldan daha az olacağını bildirdi. dağıümı esasının geürilmesi gösteriliyor. Aynı yetkili, toplamacılık eğiliminin küçük tasamıfçuya hem olumlu hem de olumsuz yönden etki yapacağım ileri sürdü. Spekülatif eylemlerin küçük tasarruf sahibinin elindeki küçük miktarlı kâğıtları değerlendirmeye alması açısından kıDB40 ENDEKSİNE GÖRE: 12 şirketin hissesi değer kazandı Her yıl nisan ayında düşme eğilimi gösteren hisse senedi fiyatlan, bu nisanda yükseliş kaydetti. Yükselişin halka açık şirketlerin sermaye arttırımıyla Ugili karardan kaynaklandığı belirtildi. Dabim tarafından hazırlanan DB40 endeksi geçen hafta 1 puanı aşkın yükseldi ve 103.03 puana çıktı. Endekste hisse senedi fiyatlan izlenen 40 şirketten 5'inin hisse senedi fiyatı düştü 12'si ise değer kazandı. Değer kazanan hisselerden bazılannda temettü ödemesinin yaklaşması dikkat çekiyor. Temettü ödemesi yaklaşan hisselerde önümüzdeki haftalarda da fiyat artışı olması bekleniyor. Bu arada, nisan ayının genellikle hisse fiyatlarında düşüş olduğu ay olarak kabul edilmesine rağmen bu yıl endekste artış olması halka açık şirketlerin sermaye artırımı yapmaları halinde bedelsiz hisse dağıtması zorunluluğundan kaynaklanıyor. 104 François Mitterrand Ekonomi başını ağntıyor. tngiltere'den Hindistan'a tehdit Ekonomi Servisi Ingiltere Hindistan'ı ekonomik yardımı kısmakla tehdit etti. Yeni Delhi'de bulunan îngiliz Denizaşın Kalkınma Bakanı Timothy Raison, tarafından Hindistan Başbakanı Rajiv Gandi'ye iletilen mesajda Hindistan'ın 21 adet Westland 30 tipi helikopter almaktan vazgeçmesi durumunda Ingiltere'nin U5 milyon sterlinlik yardımı 45 milyon sterline indireceği belirldi. Helikopter anlaşmasının önümüzdeki hafta Hindistan hü.ümetince görüşülmesi bekleniyor. GözlemcilefHindistan'ın Ingiltere'den en fazla yardım alan ülke olduğuna dikkat çekiyorlar. DÖVİZ KURLARI Merkez Bankası doları n esas kurunu 486 üra 71 kuruş olarak belirledt. Döviz Döviz Efektif Dövizin Efektif Cinsi Al^ Satış Alış Satış 1 ABD Doları 510.75 510.75 520.97 515.91 321.94 345.66 1 Avustralya Doları 338.88 342.30 1 Avusturya Şilini 23.09 23.32 23.09 23.55 Batı Alman Markı 162.30 163.94 162.30 165.55 Betçika Frangı 8.06 8.14 7.66 8.22 Fransız Frangı 53.15 53.69 53.15 54.21 144.64 143.19 146.05 Hollanda Rorini 143.19 tsveç Kronu 56.68 56.11 57.23 56.11 isviçre Frangı 194.09 196.05 197.97 194.09 00 italyan Lireti 25.39 25.65 24.12 25.90 00 Japon Yeni 202.12 204.16 192.01 206.16 Kuveyt Dinan 1688.39 1705.44 1603.97 1722.16 Sterlin 612.13 624.37 612.13 618.31 1 S.Arabistan Riyali 134.44 141.52 142.95 144.35 Fiyat Endeksi Haftalık gelişimi: 100 Hisse Senedi DB40 103 03 /101.K ABD'de verimlilik düşüşü Ekonomi Servisi Amerikan sanayiinde verimlilik hızının yıhn ilk çeyreğinde yüzde 1.2 oranında gerilediği açıklandı. Verimlilikte son gerilemenin geçen yılın üçüncü çeyreğinde gerçekleştiğine dikkat çeken gözlemciler bu açıklamanm ABD'de enflasyon konusundaki kuşkulan artırdığını belirtiyorlar. Kuşkuların artışına, aynı dönemde birim emek maliyetinin yüzde 7.3 oranında yükselmesi de neden oldu. Bu, arada sınai üretimin yılın ilk çeyreğinde yüzde 1.6 oranında arttığı da bildirildi. 96.48 97 I 19 29Mart 5Nisan 26 Nisan