Katalog

29 NİSAN 1985 Ozetle DIŞ HABERLER 300 BtN GANALI GERİ GÖNDERİLİYOR CUMHURİYET/3 Reagan Gorbaçov'la BMTde görüşmek istiyor Başkan Reagan Sovyet lideri Mikail Gorbaçov ile eylül ayında Birleşmiş MiHetler de gorüşmeyi çokarzuladığınısöyledi. Başkan, Gorbaçov 'un da BM toplantısı nedeniyle geleceği New York 'ta kendisiyle görüşmek isteyectğini umduğunu beürtti. (AP) Nijerya'da tarikat ayaklanması: 100 ölü LAGOS, (a.a./AFP) Nijerya çalkalanıyor. Müslilman bir tarikatın üyeleriyle polis arasındaki çatışmada çok sayıda kişinin öldüğü bildiriliyor. Nijerya hukümeti ülkedeki 300 bin kaçak Ganalıyı sınır dışı ediyor. Kuzeydoğu Nijerya'da, Gombe bölgesinde MaiUtsine Müslüman mezhep üyeleriyle polis arasındaki çatışmada 100 kişinin öldüğü, Gombe kenti sokaklannın nâlâ cesetlerle dolu olduğu belirtiliyor. Maitatsine Müslümanlan, Nijerya'da yönetime sık sık baş kaldırmakla tanınıyor. 1980 yıhnda mezhebin Kano bölgesinde başlattığı ayakianmada, en az 5 bin kişi ölmüştü. Bu isyan sırasında mezhep lideri Marua Maitatsine de öldürülmüştü. Mezhebin yönetime karşı faaliyetleri liderlerinin öldürülmesi üzerine daha da sertleşmişti. Gombe çatışmalannın neden patlak verdiği bilinmiyor. Şiddetli sokak çatışmalannın sürmesinden korkuluyor. Nijerya 300 bin 'kaçak' Ganalıyı geri göndermeye kararlı görünüyor. Bu nedenle sınır kapılaruıı açan Nijerya'mn göçmen bürosu başkanı, Ganahların en geç 10 mayısa kadar dönmelerini istedi. POLİTİKADA SORUNLAR ERGUN BALQ Zor Dönem Türkiye, dış politikada Cumhuriyet tarihinin en zor döneminden geçmekte, hemen her yandan sıkıştırılmaktadır. Gün^'de, Suriye'deki kamplarda ülkemize sokulmak üzere militanlar yetiştirilirken, batıda Yunanistan ve Bulgaristan'la ilişkiler giderek gerginleşmektedir. Son haftalarda ise bu sorunlara ek olarak bir dizi yeni problem çıkmıştır ortaya. BM Genel Sekreteri Perez de Cuellar'm Türk tarafına bazı ek ödünleri yüklemeye kalkışması tatsız bir gelişme olmuş ve Türkiye ile Kıbrıs Türklerinin köşeye sıkıştmlmak istendiği yolunda kuşkuların artmasına yol açmıştır. Bundan sonra tatsız gelişmeler birbirini izlemiştir. Strasbourg'ta Türkiye'nin Avrupa Konseyi dönem başkanlığı reddedilirken, Ermeni sorunu nedeniyle ABD ve Avrupa'da Türkiye aleyhinde büyük gösteriler düzenlenmiş, Le Monde gazetesinde ilan, New York Times gazetesinde yazı çıkmış, Amerikan Kongresi'nde Demokrat Tony Coelho, 24 Nisan'ın "Insanın insana zulmettiği gün" olarak kabul edilmesini öngören karar tasansının Genel Kurul'a gönderilmesi için gerekli 218 imzayı sağlayarak tasarıyı Genel Kurul'un gündemine sokmuştur. Sovyetler Birliği Komünist Partisi yayın organı Pravda gazetesinde ise, Ermenileri destekleyen, hatta teröristleri yüreklendiren bir yazı çıkmıştır Kısacası, görünüm htç de parlak değildir. Türkiye dört bir yandan sıkıştırılmaktadır Aslında bir genelleme yapılarak, "tüm bu sorunların temelinde Türkiye'nin güçsüzlüğü yatıyor" denebilir ki, bu yargı doğrudur. Kalkınmış, toparlanmış, ekonomik ağırlığı otan güçlü bir Türkiye karşısında ne Bulgaristan Türk azınlığa böylesıne pervasızca baskı yapar, ne Suriye kamplarda yetıştırdıği mılitanları ülkemize sokar, ne Ermeniler yüreklenerek bu denli azar, ne de Batı dünyası ve Moskova, bu azınlıklan bugünkü gibi hoşgörü ile karşılardı. Ancak güçlenmek, bugünden yarına olacak iş değil. Üsteiik Türkiye de ülkeyi güçlendirip kalkındırma görevini üstlenmiş olan burjuvazinin acınacak haline bakılırsa, bugünden öbür güne de olacak iş değıl. Ama hükümetin izlediği politikanın da Türkiye'yi içinde bulunduğu yalnızlıktan kurtaracak nitelikte o^ madığı, aksine, bu yalnızlığın daha da artmasına yol açabileceğını belirtmek gerek. Yunanistan Başbakanı Andreas Papandreu'dan hoşlanmayabiliriz. Ama kendı çizgisinde tutarlı olduğunu, ABD ile arasına mesafe koyduğunu, AET ve NATO içinde Yunanistan'ı ciddiye aldırttığını, 3. Dünya ve Sosyalist ülkelere yaklaşmayı başardığını kabul etmek zorundayız. Gerek NATO'da, gerekse ABD'de Papandreu söz konusu olduğunda, "aman bu adarmn damanna basmayalım. Ne yapacağı belli olmaz" deniyor.Türktye'nin ise damarı olduğunun, müttefiklerimiz farkında bile değiller. Türkiye, ekonomik gücünün sınıriarına karşın, daha kişilikli ve bağımsız bir politika izleyerek ağırlığını duyurabilir. Oysa tam aksine son zamanlarda tümüyle ABD'nin dümen suyuna gırmemize yol açabilecek bazı gelişmeler gözleniyor. Nitekim Sayın Özal'ın ABD gezisi sırasında Türkiye'nin, Altıncı Filo'nun bakım ve onanmını üstlenmek ıstediğı açıklandı. Bu konunun bugünlerde ABD ile karara bağlanması beklenıyor. özünde siyasal nitelikli bu karara gerekçe olarak işlemin Türkiye'ye para kazandıracağı öne sürülüyor. Vine Sayın Ozal'm ABD ziyaretı sırasında Vvashington'un Türkiye'de Sovyetler Bırliğı'ne dönük bir radyo istasyonu kurma isteği gündeme getirildi ve kısa süre önce Amerikalı bir uzmanlar heyeti Ankara'ya gelerek bu konuda temaslar yaptı. Bu arada Türkiye ile ABD arasında 1982 tarihli anlaşma muhtırası (Memorandum of Understanding) çerçevesinde 9 teknik anlaşmanın yakında imzalanacağı açıklanmıştır. Ülkemizdeki askeri havaalanlarının ortak kullanımı ile ilgili bu anlaşmalar, Türk askeri havaalanlannda yakıt, bomba ve cephane depolamayı, savaş uçaklarının hızlı kalkışı için pistlerin onemini, hangartann yapılması gibi konulan içeriyor. Berlin'de yapılan silahların kontrolü konferansında ise ABD Savunma Bakanı Caspar Vveinberger, Türkiye'yi Yıldızlar Savaşı adıyta tanınan "Stratejik Savunma Girişimi" projesine katılmaya çağırmıştır. Dışişleri Bakanlığı, askeri havaalanlarının ABD ile ortaklaşa kullanımına ilişkin anlaşmaların tümüyle NATO çerçevesi içinde olduğuna ilişkin güvence vermiştir. Ama ABD'nin bu havaalanlarından ileride kendi çıkarları için, örneğin Acil Müdahale Gücü için yararlanmak istemeyeceğini de kimse garanti edemez. Bu durumda Türkiye, ABD'nin Basra Körfezi'ne dönük politikasının jandarması durumuna düşer. Altıncı Filo'nun bakım ve onarımı, daha önce de yazdık, birçok Arap ülkesinde hiç olumlu etki yapmaz. Hele Amerıkalılara, Sovyetler Biıiığı'ne dönük propaganda yayınlan yapmak için Türkiye'de radyo istasyonu kurma iznı verilmesi, kuşkusuz büyük hata olur. Denebilir ki, "Sovyetier'in dostluğunu gördük. Pravda, Ermeniler'i destekledi." Doğrudur. Ancak Moskova'ya kızıldığı için ABD'nin kucağına atlamak da politika değildir. Böyle bir davranış, Batı ittifa1 kında bize hiçbir yarar sağlamayacağı gibi, Türkiye 3. Dünya da da olumsuz puan toplar. Aynca Anadolu'da ABD radyo istasyonunun kurulması, bu istasyon kuşkusuz İran'a dönük yayın da yapacağından, Tahran'ı da tedirgin eder. Türkiye'nin Yıldızlar Savaşı projesine katılması ise özentiden ötede hiçbir anlam taşımaz. ABD ile Sovyetler arasındaki en dikenli sorun olan Yıldızlar Savaşı konusunda Batı Avrupa'da derin görüş ayrılıkları vardır. Fransa, projenin şiddetle aleyhindedir. Ingiltere Başbakanı Margaret Thatcher, Reagan'ı yalnız bırakmamak için projenin sadece araştırma aşamasını desteklemiştir. Federal Almanya'da muhalefet projeye karşı çıkmakta, Başbakan Kohl ise gelişmış uzay teknolojisinden yararlanabilmek için, araştırmalara katılmak istemektedir. Diğer Avrupa ülkeleri ise projeye kuşku ile bakmaktadır. Türkiye, uzay teknolojisinde ve ultra modern lazer silahlannda iddialı olmadığından, böylesine tartışmalı ve dikenli bir konuya herhalde bulaşmak istemeyecektir. Türkiye'nin bugünkü duruma neden düştüğünün tartışması uzun sürer. Ama bugünkü durumdan kurtulmanın çaresi, ABD ile böylesine sıkı fıkı ılişkiler kurmak değildir. Dış politikada bağımsız hareket etme yeteneği yitirildiği oranda, yalnızlığın artacağı kurahnı hiçbir zaman akıldan çıkarmamak gerekir. Bonn 'da önümüzdeki hafta yapılacak sanayileşmiş ulkeler zirvesi için geniş güvenlik önkmleri abnıyor. 11 bin polis Bonn'u doldururken Federal Alman hukümeti RAFve diğer örgütlerin saldınsmdan korkuyor. (AP) Federal Alman hukümeti, Başkan Reagan'ı askeri mezarhğa davet etmelerinin "Nazileri temize çıkartmayı" amaçlamadığuu açıkladı. AçMamada, Bonn hükümetinin niyetinin "müh'yetleri ne olursa olsun tüm savaş kurbanlannı anmak'' olduğu beUrtUdi. (AP) Sanayi zirvesi PETROL UCUZLADI EKONOMt ÇÖKTÜ 1983 ocak ayında ülkedeki tüm yabancüann 1 şubata kadar aynlmalan istendi. Petrol fiyatlanndaki düşüşün Nijerya ekonomisini felce uğrattığını söyleyen hükümet artık yabancılan besleyemeyeceğini açıkladı. Bu açıklama sırasında Nijerya'da çoğu Ganalı, 2 milyon yabancı ve kaçak işçi buhınuyordu. 1973 'te petrol fiyatlannm birden fırlamasıyla canlanan Nijerya ekonomisi, yoksul Batı Afrika ülkelerinin işsizlerine bir iş cenneti oluşturmuştu. Lagos'da niteliksiz işlerde, genelUkle limanlarda çalışan yabancılara tam 10 yü sonra 'iş yok, gidin' deniyordu. ReaganNaziler Günty Afrika'da önceki gün çıkan olaylarda 4 siyah daha öldü. Mücahitlerin gö&terisi Hindistan ve tran'da Afganh mücahitler Babrak Karmal'm Sahur adı verilen kanlı darbeyle 1978'de iktidara gelişinin yıldönümünde protesto gösterileri düzenledi. Bu darbe sonrasında 1979'da Sovyet birükleri Afganistan'ı işgal etmiş, Karmal'ı devlet başkanı yapmıştı. (AP) Irkçı Güney Afrika'da siyahların çüesi bitmiyor İngilizAmerikan ortaklığının işlettiği dünyanın en büyük altın madeninde çalışan 40 bin siyahtan 15 bininin işine son verildi. Hükümet işçilerin ücretlere zam için 2 gündür yasadışı grev yaptıkları için atıldıklarını açıkladı. îşten atmalar ülkedeki gerginliği arlırdı. JOHANNESBURG (APa.a.) Irkçı beyaz azınlık yönetimindeki Güney Afrika Cumhuriyeti'nde bulunan ve ingiliz Amerikan ortaklığı "Anglo • American Corp." tarafından işletilen dünyanın en büyük altın madeninde çalışan 40 bin siyahtan 13 bininin işine son verilmesi ile ülkedeki gerginlik yeni boyutlara ulaştı. Hükümet radyosu işçilerin ücret anlaşmazlığından ötürü, iki gündür yasadışı grev yaptıklannı, şirketin de bunun üzerine 13 bin siyahı işten attığım bildirdi. Îşten atılanlann otobüs ve kamyonlarla köylerine gönderüdikleri haber verildi. Özel bir kuruluş olan "AngloAmerican Corp." dünyanın en büyük altın madeni şirketlerinden biri. Şirket aynca Güney Afrika'da elmas da çıkarryor. Şirket bazı işçilerle ustabaşılarının ucretlerine °!o 10 zam yapmıştı. Siyah işçi sendikası, bu zammın madende çahşan tüm işçilerin ücretlerine yapıhnasını istemiş, şirket bu istemi reddedince anlaşmazhk çıkmıştı. Anglo American şirketi "liberal göriişlü" olduğunu iddia etmesine rağmen, şimdiye dek Güney Afrika'da uygulanan ırkçı politikaya karşı çıkmadı. Ote yandan, polisle çatışmalarda ölen 26 siyah için hafta sonunda yapılan iki cenaze törenine yaklaşık 56 bin siyahın katıldığı bildiriliyor. Cenaze törenlerinin, ırkçı beyaz rejimi protesto gösterilerine dönüştüğü de gelen haberler arasında. Cumartesi günü ülkenin çeşitli bölgelerinde meydana gelen şiddet olaylarında 4 siyahın daha öldürüldüğü bildirildi. ölen siyahiardan biri 12 yaşındaki bir kız. TASShn iddiası Sovyet Resmi TASS Ajansı, ABD 'nin Nikaragua 'daki Sandi' nista rejimini devirmek amacıyla doğrudan silahlı müdahaleyt hazvlandığtnı ileri sürdü. Ajans, fVashington mahreçli haberinde ABD Başkanı Reagan'm yar'iımcılanna Nikaragua 'daki durumu denetleyebilmek için politik ve ekonomik önlemlerin yanı sıra, ' 'başka önlemler' V de incelemelermi söylediğini hatırlatarak, ntieüği açıklanmayan bu "önlemlerin" silahlı müdahale olduğu iddiasında bulundu. (a.a.) Hıristiyanların Ciye limanı düştü Şilfde Sosyalist Partî'nîn yüzlerce üyesi tutııklandı Sosyalist Parti konseri baskımnda tutuklanan yüzlerce kişi 1 mayıs için protesto planlamakla suçlanıyor. SANTİAGO (Ajanstar) Şili'de önceki gün tutuklanan 241 Sosyalist Parti üyesi " 1 mayısta kamu düzenini bozucu eylemler planlamak vc yasak Idtap bulundnrmak"la suçlandı. Sosyalist Parti'nin 52. kuruluş vıldönümü nedeniyle başkentte duzenlediği kapalı salon konseri ve toplantısı basılmış, katılanlar gözaltına alınmıştı. Tutuklanıp, serbest bırakılanlardan hamile bir sosyalist, polisin 'Devrimci folk müzigi çaldığı bir anda içeri girdigiııi, grnbun müzigi valse degiştirdigini" söyledi. Polis içerde bulunan yaklaşık 400 kişiyi otobüslere bindirdi, 24rini tutukladı, diğerlerini bıraktı. Muhalefete göre tutuklananlann sayısı 400'ü geçiyor. Sosyalist Parti'nin düzenlediği konser, Şili'de siyasi toplantı ve protesto gösterilerinin yasaklanmasından sonra muhalefetin sesini duyurmak için başvurduğu protesto araçlanndan biri. Şili'de Pinochet'nin 12 yülık diktatörlüğüne muhalif olanlann sayısı giderek artarken muhalefetin birliğinden söz etmek oldukça zor. BBC çeşitli muhalif parti ve gmpların aralannda birlik sağlayamamasının Şililileri şaşırttığını belirtiyor. Ülkede son dönemde yapüarak basına sızdırılan, ancak yayımlanması mümkün olmayan bazı kamuoyu yoklamalarına göre Şilililer Pinochet'ye karşı olma konusunda birleşiyor, ancak muhalefet konusunda kararsızlar. Sayda'da Müshimanlar sahhrıya geçti BEYRUT (a.a.AP) Lübnan'm güneyinde Müslümanlar, bir saldırı ile Hıristiyan bölgesine ilerlemeye başiadı. Filistin gerillalan ile Dürzi milislerin oluşturduğu "Halk Kurttüuş Ordusu" savaşçüan dün sabah Sayda kenti yakınlanndaki Ciye limanını ele geçirdiler. Böylece kıyıdan Beyrut'a uzanan kuzey güney karayolunu denetim altına alan Müslümanlar, Hıristiyanlann Beyrut çevresindeki destekçileri ile olan baglantıyı kestiler. Müslümanlann saldınsı, Güney Lübnan'da Huistiyanlann savunduğu bölge ile Batı Lübnan arasındaki teması koparmayı ve Hıristiyanları burada kuşatmayı amaçlıyor. Dün sabah ele gecirilen Ciye limanının Sayda'nın 24 km. doğusundaki Hıristiyan "kalesi" Cezzine için önemli bir ikmal yolu olduğu biliniyor. Ciye'yi ele geçiren Müslümanlann, 6 km. güneydeki Sayda'ya doğnı ilerledikleri ve kent yakınlannda çatışmalann yoğunlaştığı bildirildi. Müslüman milisler, önceki gece yansı başlayan yoğun topçu savaşından sonra Sayda'nın 6 km. doğusundaki Hıristiyan kasabası Macdelyun'u ele geçirmişlerdi. Todor Jivkov Suriye'ye gitti Dış Habeıter Servisi Bulgaristan Devlet Başkanı Todor Jivkov Suriye'ye gitti. Jivkov'un resmi gezisine Dışişleri Bakanı Mladenov da katüıyor. Bu arada Bulgaristan Dışişleri Bakanhğı Balkan Ülkeleri Masası Sorumlusu Ljomobir Schopow da bugün Kuveyt'e gidecek. Kuveyt Parlamentosu'nun Bulgaristan'daki Türk azınlığa yapılan zulmü protesto eden bir karar almasının Sofya hükümetini telaşa düşürdüğü, konuyu görüşmek üzere Schopovv'un Kuveyt'e gönderilmesinin kararlaştırıldığı öğrenildi. Gonzalez İsveç'e gidiyor Ispanya Başbakanı Felipe Gonzalez, 1315 mayıs tarihleri arasmda îsveç V resmen ziyaret edecek. tsveç Başbakanı Olof Palmt'nin resmi davetM olan Gonzalez, gezisi svasında Palme'yle Stockholm Güvenlik Konferanşı, Orta Amerika, Avrupa Güfenttk ve Sosyalist Enternasyotaü'nin geleceği gibi konulann yanı sıra, iki ülke arasındaki ticaretin arttmbnası için alınacak önlemleri de tartışacak. Hindistanda trafik kazası Hindistan'da şehirlerarası yolcu taşıyan bir otobüsün devrilmesi sonucu meydana gelen kazada enaz35 kişi ÖLDÜ, 150 kişi yaralandL Hindistan Haber Ajansı, kazanın Kalküta'nın 475 km. kuzeybatısındaki Darbnanga bölgesinde meydana geldiğini duyurdu. Japonya silahlanıyor Japon Savunma Bakanhğı 75 savaş uçağı, 260 tank, 40 tanksavar heükopter ve 30 nakliye helikopteri ahnacağını açıkladı. 78 milyar dolarhk harcama gerektiren yeni süahlarm ABD 'den ahnacağı sanıhyor. (AP) Cöllere kentler kurduk! Baytur Taahhüt ve İnşaat A.Ş. Türkiye'nin yanı sıra, Irak'tan Libya'ya, İran'danSuudi Arabistan'a büyük taahhütler üstlenir. Dev inşaatlar yapar, kentler kurar. Pamukbank işti rakleri ndend i r. Varlığı milyarlarla ifade edilir. Yürüttüğü projelerin parasal değeri 763 milyon ABD Doları'na ulaşmaktadır. 30. yılındagenç Pamukbank dahabayındır birTürkiye'nin dahabayındırbirdünyanınkurulmasına katkıda bulunmaktan gurur duymaktadır. İspanya, ABD ile üsleri görüşmek istiyor Madrid hukümeti, Amerikan birliklerinin tspanya'daki üslerden yararlanmasmı öngören anlaşmayı ABD ile yeniden gözden geçirmek istediklerini açıkladı. Ispanyol hukümeti üslerdeki Amerikan askerlerinin sayısımn azaltılmasını istiyor. (a.a.) Arjantinli "celladın" itîrafi: Çocuklara îşkence yaptım ROMA, (a.a./AJFP) Arjantin'deki askeri rejim sırasında 19761981 yıllan arasında rejime karşı olanlara yapılan işkencelerin ve öldürme olaylannm sonımlulannı belirlemek amacıyla açüan dunışma sürerken, "kirli savaş" adı verilen bu operasyonlarda görev alan "cellatlar" da itiraflara başladılar. Brezilya'ya sığınan ve adı gizli tutulan bir yerde yaşayan deniz astsubayı Claudio Valkjos, Italya'da yayımlanan "Corriere Deüa Sera" gazetesinde yer alan itiraflannda, pişmanlık duyduğunu bildirdi ve işkence ile öldürme olaylarım devrin deniz astsubay okulu komutanı Amiral Chamorro'nun yönettiğini, yuzbaşı Biglioni'nin de operas. yonları düzenlediğini açıkladı. Bir subay ile 5 astsubaydan oluşan ekiplerle görev yaptıklanru anlatan Vaüejos, 30'dan fazla kişi öldurdüğünü ve aralannda hamile kadınlann da bulunduğu insanlara elektrik, başı suya sokma ve kızgın demir işkenceleri uyguladığını anlattı. "Görev yaparken" hiçbir şey hissetmediğini sözlerine ekleyen Vallejos, bazen anne ve babaları konuşturmak için önlerüıde çocuklanna işkence yaptıklannı da kaydetti. Bir keresinde ekipteki tüm görevlilerin Plata Üniversitesi profesörlerinden birinin gözü önünde 13 yaşındaki kızının sıra üe ırzına geçtiklerini itiraf eden Vallejos, ölüleri ya toplu mezarlara gomdüklerini ya da helikopterlerden denize attıklannı bildirdi. Vallejos itiraflannda, "Bu insanlan kadıncocuk dcmeden terörisl olduklan için öldürdügümüze inanmıştım. Ancak daha sonra anladım ki, asri teröristler bizlerdik" dedi. Filistin günü Merkezi A vusturya 'nın başkenti Vıyana 'da olan Birleşmiş Milletler, Fılistinli Mülteciler İçin Çahşma Ajansı'nın kuruluşunun •'"5. yıldönümü 1 mayısta kutla'•tcak. Bu yü "1 mayıs Filistin mültecilerigünü" adı ile kutlanacak. Kuruluş yıldönümü nedeniyle Vıyana'da çeşitli konferans ve toplantılar düzenlenecek. 1950 yüında tsrail devletinin işgal ettiği Filistin topraklan"dan sürülen halka yardım amacıvla kurulan FUistinli Mültecilerîçin Çahşma Ajansı "UNRVA 'ya kayıth olan Filistinli mülteci sayısı 35 yıl içinde 960 binden 2.1 tnüyona çıkmıs bulunuyor. PAMUKBANK iyi bankadır.