Katalog

TOPKAPI SARAYINDA YAŞAM 400 Lıra. Cağdas Yayınlar Türkocağı Cad 39/41 Cağaioğlu/stanbul Tavemier Cumhuriyet 61. Yıl; Sayı: 21757 Kurucusu: \ unııs Nadi SENDİKACI FELSEFE • YAZILARI Prof. Nusret Hızır lyınları, Türkocağı Cad. 39/41 îglu/klanbul, 2. bası 350 lıra 50 T L . IKDV dahıiı 22 M a r t 1985 Cuma Grevin adı kaldı Engelli grev 1 Grev, sadece bir bölüm işçinin kullanabileceği bir "hak" niteliğinde. 2 Toplusözleşmeli işçilerin yaklaştk yarısı grev yasağı olan işkollarında. 3 En ufak bir formalite yanlışlığmda grev hemen "yasadışı" oluyor. 4 Postadaki bir gecikme bile grev hakkını siliyor. 5 Grev hazırlıkları sırasında işveren sendikalı işçi çıkarıp sendikasız yeni işçi alabiliyor. 6 Grev hakkı düştü mü,son söz YHK'nın oluyor. 7 Hükümeün grevi ertelemesi için gerekçe bulması çok kolay. Bir kez erteleme olduğunda ise iş yine YHK'ya kalıyor. 8 Grev gözcüleri yalnızca bir göruntü olmaktan öteye gitmiyor. Gözcüler ne çadır kurabiliyor, ne de giren çıkanı kontrol edebiliyor. 9 Grev sırasında kısmen yasal boşluklardan yararlanarak kısmen de yasalara rağmen yeni işçi alınıp üretim sürdürülüyor. 10 Bütun bunların sonucunda, "bir zorlama" olması gereken grevin hiçbir gücu kalmıyor. Meclise dilekçe yağıyor îkişergrevgözcüsübekliyor, üretimsürüyor, işverenkeyifli Böyle grev enayılik Türk Metal Başkam Mustafa Ozbek, " Grevin değeri kalmadu Biz de haybeye para öduyoruz " diyor. LATtF ÖZTÜRK BURSA TürkMetal Sendikası Başkanı Mustafa Özbek, "Bu yasalarla greve çıkmak enayiliklen başka şe> değildir" dedi. Konya'daki Halı Çelik, (Arkası Sa.ll Sü.ö'da) A y d ı n ' d a Aysan firmasında 23 ocaktan beri grev var. Fabrikada da üretim sürüyor. Greve katılmayan ve sonradan işe alınan işçilerle makineler çalışıyor. Grev gözcüsü: Asgari ücretle çalışıyordum. Grev olunca fazla ucret vereceklerini söyleyıp çalışmamı istediler. Çalışırken de 16 bin lira alıyordum, şimdi sendika da 16 bin lira veriyor. Firma y e t k i l i s i : tthalat nedeniyle zaten uretimimiz bize fazla geliyordu. îşçi çıkarmak istiyorduk. Grev bize yaradı. Tek vardiyaile gerekli üretimi yapıyoruz. Bu da tatn kapasiteye yakın. § e n d i k a e ı : Ne girip çıkanı kontrol edebiliyor, ne de çalışana karışabiliyoruz. İşveren, çalışana yüksek ücret veriyor. A n k a r a ' d a Domsan'da da 24 ocaktan bu yana grev sürüyor. Üretim de öyle. Ustabaşılarla çocuk çıraklar makineleri çalıştırıyor. t ş v e r e a : Uretimimiz normale yakın. Greve çıkanlar vasıfsız işçiler. Mal giriş çıkışı sürüyor. Akiıselim sahibi çalışıyor . S e n d i k a e ı : Greve katılmayanlar işverenin özel olanaklarla yanına çektiği ustabaşılar. Bir de çırak statusundeki çocuklar. • Ek sınav için 'lobı TBMM'de oğrenci çok.. Erzurumlular, bırbirine ekleyerek oluşturdukları 200 metrelik "tek ek sınav dilekçesi"ni ancak bir milletvekili aracılığıyla TBMM Başkanlığına ulaştırabildîler. İzmirliler, yakaladıkları milletvekıliyle "kulis atıyor"lar. ÜMtT ASLANBAY ~ ANKARA Erzurum'dan, Ataturk Üniversitesi'nden gelen dört öğrenci TBMM'de "ek sınav hakkı" için uğraş veriyor. Erzurum'da onlar gibi tek ya da daha çok dersten başansızlık nedeniyle kayıtları sılinen arkadaşları, kendi aralarında para toplayıp gonderdikleri bu dört kişiden haber bekliyorlar: "Ek sınav hakkı cıkacak mı, çıkmayacak mı?" TBMM'de öğrencı çok... Erzurumlular, bırbirine ekleyerek oluşturdukları 200 metrelik "tek ek sınav dilekçesini" ancak bir milletvekili aracılığıyla TBMM BajkanlığYna ulaştırabildiler. Izmirliler, yakaladıkları milletvekillerine "kulis atıyoriar" Ankaralılar ise Meclis koridorlarında dolaşmaya bir ay önceden başladılar bile... "Sayın Dogramacı ve Sayın Dinçerler, ek sına> hakkı verirsek, tembetige prim veririz diyorlarmış. Ögrenim vermiyoriar, prim de vermesinler.. Anfide 300 (Arkası Sa.ll, Sü.S'te) işveren grevden memnun A y s a n : Hem grev hem de üretim var. tşverene göre, "Üstelik tam kapasıte." BARIŞ KUDAR AYDIN Golgede hava sıcaklığı 20 derece. İncir ve zeytinağaçlarmın altları yemyeşıl. Yeşilliğı beyaz papatyalar ve gelincikler susluyor. Grev gomleklerini giymiş iki işçi bir ağacın gölgesindetavlaoynuyorlar. Sessizliği 50 metre uzaklıktakı fabrikanm makine gürültüleri bozuyor. İşçiler "Vakil geçiriyorduk işte" diyorlar. Türk Metal Sendikası'nın işverenle anlaşamadığı Aysan Aydın Transmiyon Zincirleri Forging Sanayi A.Ş. işyerinde 23 oc?kta başlattığı grev sürüyor. Fabrikada ise greve katılmayan ve yasalarda yer alan maddelere dayanılarak sonradan işe alınan işçilerle üretim tam kapasiteye yakın bir biçimde devam (Arkası Sa.ll, Sü.5'te) Yunanistan'la 7/10 oranı değişmiyor KVMKAPVDASSARAÇHANE'YE Bulgaristan Türklerine yapılan basküanprotesto etmek amacıyla dün düzenlenen yürüyüs ve mitinge binlerce kisi katıldı. Çoğunluğunu göçmen yurttaşlann olusturduğu yürüyuşçüler, yürüyüş ve miting süresince "Kahrolsun komunistler", "Katil komünistler" şeklinde sloganlar attüar. Yürüyuştegüvenlik önlemleri almdıjFotoğraf.ERDOĞAN KÖSEOĞLU) Türkiye'ye ABD yardımında kısıntı ABD Temsilciler Meclisi Dış tlişkiler Alt Komitesi, Reagan 'ın istediği yardım miktarını 49 mılyon dolar düşürdü. Komîtenın 250 mılyon dolarlık Kıbrıs yardım fonunu kabul etmesi, "ilginç" karşılandı. Dış Haberler Servisi ABD Temsilciler Meclisi Dış llışkiler Avrupa Alt Komitesi, Turkiye'ye 1986 mali yılında yapılacak yardımın Reagan yönetiminin 939 milyon dolar olmasına ilişkin onerısınde 49 milyon dolarlık bir kısıntı yaptı. Komite, Turkiye'nın önumuzdekı yıl yapılacak askeri ve ekonomik yardımın 890 milyon dolar duzeyinde gerçekleşmesi için tavsiye karar] aldı. Yunanıstan için ise yardımın 500 milyon dolar duzevin(Arkası Sa.ll, Su.4'de) ÇALIŞANLAR VE GREVCİ Ankara 'da Domsan Mobilya Fabrikası. işyerinde grev var. Arkada grev gözcüsü. Onde ise çahşan "işçiler." Yani çırak statusundeki çocuklar. Sendikacüara göre onlar da greve katümak istemiş, ama bakanlık "Çıraklar greve katılamaz" demis. Küçükler de greve katılmayan işçilerle birlikte makineleri çahştınyor.lşyeri sahibi de üretimin sürdugünü dört bir yana duyuruyor. Büyük protesto Pankartlar Banş Konferansı düzenleyen Bulgaristan, bu mu barısın? / Dünya insankn bu vahseti durdurunuz / Rejiminiz bu mu Bulgar yöneümi? / rVfilli davamıza tiim insanlığı davet ediyonız / Dünya Gençlik Teşkilâtı, söyleyecek sozunüz yok mu? / BM tnsan Haklan savunuculan neredesiniz? / Bulgaristan insanlık senı lanetliyor / Turk Balkanlarda varoldukça Türk kültüru yaşayacak / Jivkov sizın gucünüz Türklere yetmez / Bir olürsek bin diriliriz / Bulgaristan'dakı Türkler Türk kalacaktır. / Hesap sorulacaktır / Ahmet, Mehmet'ler Ivan, Andre olamaz / Hesap sorulacaktır / Zulüm ve kan, işte gerçek Bulgaristan / Jivkov doktuğü kanda boğulacaktır / Türk doğduk, Bulgar mı oleceğiz, kahrolsun Bulgar canıleri / Ölüyonız, oleceğiz, dinimizden Türkluğumiizden vazgeçmeyecegiz (Bulgaristan Türkleri adına) / Demir perde de olsa, Türklük guneştir parlayacak / Anavatan seninle beraber / Ezanla verilen isim, silahla değiştirilemez / Mezardaki dedem göniillü mu imza attı / Turk anası Bulgar doğurmaz / Jivkov sizin gucunuz Tiirklere yetmez. Bulgaristan'dakı Türklere basküan kmama mitingine binlerce kişı katıldı. İstanbul dışmdan 180 otobüsle göçmen yurttaşlar miting için geldi. Yürüyüş sırasında Bulgaristan'ı ve komünizmi kınayan sloganlar atıldı. Bulgaristan'ın istanbul Başkonsolosluğu önüne siyah çelenkle, Bulgaristan Devlet Başkanı Jivkov'a açık bir mektup bırakıldı. Grev var, üretim normal Domsan: Sendika grevde. Fabrikaya mal giriş çıkışı sürüyor işçiler. Grevin uzun süreceguıi sanıyorum" diyor. "Aslında çok enteresan bir grev olduğunu, Ankara'nın merkezinde, hukumeti baskı altiDda totma amacına yonelik bir grev yapıidıgını" söylüyor. Domsan işvereni, greve ilişkin bir gazete ilanı yayımladı. Domsan Mobilya'nın ilan yolu ile yapılan kamuoyu açıklamasmda, Domsan'la ilişkısi olan müşterilere üretimin devam ettiği duyurulurken, "grev karannı kabul ermeyen akiıselim sahibi personelimiz halen çajışmaktadır" deniliyor. Grevi yapan Ağaçİş Sendikası'nın kararı ağır bir dille eleştirüirken, fabrikaya mal giriş çıkışının serbest olduğu ammsatılıyor. Ağaçlş Başkanı Güral Erçakır da, 75 işçinin çalıştığı Domsan'da ikinci ayını tamamlayan grevleri ile birlikte uretimin de devam ettiğini anlatı(Arkast Sa.ll, Su.l'de) ŞÜKRAN KETENCİ Ankara'da Domsan mobilya işyerinde 24 ocaktan bu yana grev surüyor. Grevci işçiler ikişer ikişer nöbet tutuyorlar. Iki aydır soğukta grev gözcülilğü yapıyorlar. Teneke içinde yaktıklan odun parçalanyla ısınmaya çalışıyorlar. İşyerinde grev var ama üretim de sürüyor. Üstelik işverene göre bu "normale yakın bir iiretim." Grev gözcüleri Makderem Çam ile Ramazan Karadağ, nöbet tutan bütün arkadaşları gibi sık sık hastalandıklannı söylüyorlar. Nöbet yerine konıyucu bir çadır dahi konulması yasak. Domsan işvereni Sadrettin Köklii, üretimin normale yakın devam ettiğini açıklıyor. Domsan işvereni greve ilişkin sorularımızı yamtlarken 45 işçinin çalıştığını, 40 işçinin grev yaptığını vurguluyor, "Üretimde çok az aksama var. Greve çıkanlar vasıfsız Ozal, salı günü Ozdağlar Komisyonu'nda ANKARA, (Cumhuriyet Biirosu) Ismail ozdağlar hakkındaki rüşvet ve yolsuzluk ıddialarını araştıran TBMM Soruşturma Komisyonu, Başbakan Turgut Özal'ın 26 mart salı gunu dinlenmesını kararlaştırdı. Soruşturma Komisyonu dun saat 15.30'da toplanarak uyelere dağıtılan evrak ve belgelerin değerlendirilmesini yaptı. Üyeler inceledikleri belgelerle ilgili gorüşlerini anlattılar. Bu arada komisyonda, Başbakan Ozal'ın bir dahakı toplantıda dinlenmesi kararı alındı. 26 mart salı günu Başbakan Ozal, komisyona ça|rılacak. Haber ve diğer fotoğraflar 6. Sayfada YILMAZ: tNCİRLİK OLA YI İÇİN ABD'Yt UYARDIK Haberi 8. Sayfada B u hafta şaşırtıcı bir tırmanışa geçen altın fıyatları dün sakinleşti ve dünya borsalarında ons fıyatı 315 dolarda kaldı. Cumhuriyet altını da biraz değer kaybederek 32.500 liradan işlem gördü. Altın frene bastı Altın fiyatlarında öngörulemeyecek dalgalanmalar nedeniyle pivasa oldukça durgundu. Kapalıçarşı'daki sarraf ve kuyumcular dun ne altın alanın, ne de satanın bulunduğunu, herkesin bir şaşkınhk ve bekleyiş içinde olduğunu dile getirdiler. Hafta sonunu ons başına 288 Özal: Çok sayıda Suudi, Türkiye'de ev istiyor Gezi dönüşü uçakta düzenlediği basın toplantısmda özal, Suudi Arabistan ile ilgili yaymlarda daha dikkatli olunmasını isteyerek, "İş sahalarına mani olacak şeylere girmemeniz lazım. Bu yazılar çıkınca alınıyorlar. Memleketin yüksek menfaatini düşününuz" dedi. AHMET TAN MEKKE/ANKARA Başbakan Turgut Özal, altı gunluk Suudi Arabistan gezisıni tamamlayarak dun Türkiye'ye dondu. İki gun Istanbul'da kalacak olan Başbakan Ozal, Yeşilköy'e donerken uçakta düzenlediği bir basın toplantısıyla, Suudi Arabistan'a yaptığı resmi ziyareti değerlendirdi. Başbakan Özal, IranIrak savaşının Türkiye'yi fevkalade endişeye soktuğunu belirterek, "Suudi Arabistan'ın da bu konuda Turkiye'nin endişesini paylaşüğım" soyledi. Başbakan Özal, Suudi Arabistan ile ilgili yayınlarda da dikkatli olunmasını istedi. Uçakta düzenlediği basın toplantısında gezisinden elde ettiği sonuçları ve izlenimlerini açıklayan Başbakan Özal, Türk müteahhit firmalannın daha fazla iş alması, Türkiye'de Suudilerin yatırım yapmaya girişmeleri ve Türkiye'den bu ulkeye daha fazla işçi gitmesi gibi konularda bu gezinin meyvelerinin önumuzdeki günlerde toplanmaya baslanaca(Arkası Sa.ll, Su.l'de) HALEFOĞLU: AET'YE ARAP DOSTLARIN İTİRAZI YOK Haberi Ekonomi'de mk.uyumcu Şevki Peker'e göre, altın piyasasında yapay bir fiyat tırmandırma operasyonu oldu. Peker, Isviçre'deki altıncıların fiyatlara hareket kazandırmak için büyük çapta bir alımla devreye girdiklerini söyledi. Ekonomi Servisi Dunya borsalarında altın dun oğleden sonra ons başına 307 dolara kadar düştükten sonra akşam ustü 315 dolara yükseldi. Buna paralel olarak da Cumhuriyet Altını dün akşam ustu saatlerinde Kapahçarşf da 32 bin 500 liradan satıldı. dolarlık fiyatla kapatan altının salı gunu 310 dolara yukselmesi ve önceki gun de yeniden fırlayarak 340 dolara kadar tırmanması, doları da buyuk ölçüde etkilemişti. Son aylarda rakip tanımayarak rekor uzerine rekor kıran dolar, hafta başmdan beri değer yitirmeye başlamıştı. Dolann değer yitirişi ABD'nın Ohio eyaletindeki banka bunalımı, altının değer kazanması ise banka bunahmı ve İranIrak sav asındaki tırmanışla açıklanıyordu. Kapalıçarşı altın piyasasının onde gelen isimlerinden ve Istanbul Ticaret Odası Kuyumcu ve Sarraflar Meslek Komitesi Baş(Arkası Sa.ll, Sü.7'de) Irak, güneyde yeniden saldınyu geçti TIR ŞOFÖRLERÎ İRAN'A GİTMEK İSTEMIYOR Haberieri 12. Sayfada Kendi Gitti İsmi Kaldı.. j u günlerde işçiişveren ilişkileri, özellikle grevlerie ilgili bazı haberler dikkatinizi çekiyor mu, bilmem ama ilginç gelişmeler var bu alanda. Daha doğrusu bu alanı düzenleyen yasaların niteliğini gün ışığına çıkaran ipuçları birer ikişer gözler önüne serilmektedir. Bir işyerinde grev sürerken, aynı zamanda üretimin artmakta olduğunu okuyabilirsiniz... Veya bir sendika başkanının, "Bu yasalarla greve gitmek enayilikten başka bir şey değildir" dediğini. . Bugüne değin yapılan grevden çok kaybedilen grev oylaması olduğunu... Örneklerin tümü, iş iüşkilerinın günümüzde işçi ve sendikalar açısından tam bir cendereye sokulduğunu göstermektedir Bu kıskacın değışik boyutlan vardır. Şöyle özetle(Arkası Sa.ll, Su.l'de) Beşiktaş'taki dolgu onaysız başladı MMenizm doldurulma işlemi 1984 ekiminde başlamasma karşın, bu işlemle ilgili karar Beşiktaş Belediye Meclisı'nden ancak 21 Şubat 1985 'te çıkarılabilmiş. 13 martta da Anakent Beledıyesıne göndehlen proje hâlâ onay bekliyor. Anayasa Mahkemesi DYP'ye ihtar istemini reddetti ANKARA (Cumhuriyet Biırosu) Anayasa Mahkemesi. Cumhuriyet Başsavcılığı'nın DYP'ye ıhtar verilmesi isteğıyle açtığı uç davayı da oybirliğiyle reddetti. Cumhuriyet Başsavcılığı, Anayasa Mahkemesı'ne yaptığı başvuruda, DYP Kurucular Kurulu'nun 25 Kasım 1984 tarihlı (Arkası Sa.ll, Su.l'de) UGUR MUMCU GÖZLEM İşkence... Ceza yasamız, mal varlığını can varhğından daha ağır yaptırımlarla korur. Örnek mi verelim? Adam yaralamanın cezası 6 aydan 1 yıla kadar hapistir. Eyiem, kalıcı bir sakatlığa yol açarsa, ceza 2 yıldan 5 yıla kadar çıkar. Yaralama silah ya da kesici araç ile yapılmışsa, ceza ücte birden yarıya kadar arrtınlır. Aynı yasada yağma ve yol kesmenin cezası 10 yıldan 20 yıla kadar hapistir. Adam yaralayana 1 yıl, adamdan yol keserek zorla malını almaya 20 yıl ceza verilebilır. Gözaltına alınan bir sanığa, güvenlik güçlerince işkence yapılmasmm cezası beş yıla kadar hapistir. (Arkası Sa.ll, Sü.7'de) HASAN CEMAL Haberi 7. Sayfada