Katalog

75 ARALIK 1985 IEHBÎBEWÎL KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR İSMAİL GCLGEÇ CUMHURİYET/5 RİTİMTFK1NİK DÜ]YYASINDAN Atsız arabanın gerçek buluşçusu Nükleer güç bir ara otomobillerde de denendi. Fakat iyi sonuç alınamadı Bir insan için en büyük şeref bilim ve teknolojiye, kısaca, uygarlığa katkı olduğu için bütün devletler büyük küçük buluşçuları kendilerine mal etmek isterler: Olayları çarpıtarak da olsa. 'bk otoraobili kim yaptı?' sorusuna da her devlet bu nedenle, kendine göre yanıt verir. Aslına bakarsanız hiçbir buluş bir tek kafadan çıkmamıştır. Herkesin yaptığı, zincire bir halka eklemek olmuştur. Bunda çağnşı Buhar gücüyk yürüyen ilk arabayı mın (association of ideas) rolü büyüktür. ilk arabayı Fransız Cugnot (Künİngilizlere göre otomobil fikyo) 1771'de yapmıştı. Paris'te bir rini ilk ortaya atan Roger Bamüzede sergilenen bu arabada con'dır (12201292). Üstat, 'Bir buhar, dışta bir kazanda oluşuzaman gelecek, bir hayvanın yaryordu. 19. yüzyıhn sonlarına dımı olmadan inanılmaz bir hızdoğru benzin gücü ile çalışan la giden arabalar icat edilecek' motorlar yapılınca dış kazan diyesi (veya yazası) imiş... Hatta, kalktı: Şimdi yakıt silindirin içinbu söz yüzünden, şeytanın adade yanıyordu: benzinin ısıtılmamı sayılıp hapse atılmışmış... Eh, ya, buharlaştırılmaya ihtiyacı bu kadarcık bir söz otomobilin yoktu. Içindeki büyük gücün orbulunmasına yol açtı ise biz de taya çıkarılması için bir kibrit Nabî'yi (16421712) Marksizm'alevi veya bir elektrik kıvılcımı in babası sayabüiriz. Çünkü, şayeterli idi. Bu tür motorlara 'dahili ihtiraklı motoriar' (içten patirimiz, Hayriyye'sinde, 'Oldu lar motorlar) adı verildi. Bu dumir'atı tekabül pe>'da / Zıt ile rum bugün de sürüyor. münkeşif oldu eşya' buyurmuştu. Bu arada, arabayı yürütmek için başka yakıtlar, daha doğruGerçek nerede? su başka itici güçler de arandı. Bunun bir tanesi elektrik gücü Dediğim gibi, otomobilin buidi. Akümülatörde 'biriktirilen' lunuşu bir tek kimseye mal edielektrik gücü bir motoru çevirilemez. Çünkü, benzinli motoryordu. Bunda sakınca, elektriğin lardan önce buhar makinesi ve depolanması ile fazla bir iş yabuhar motoru yapılmıştı. Bunlapılamaması idi. Bunun üzerine, nn gerçekleştirilmesi için de konelektrik bir yandan üretilirken dansatörün, çift etkili pistonun bir yandan kullanılmaya başlanyapılmış olması gerekmişti. Budı. Tramvay, troleybüs böyle orhar gücünü kullanarak yürüyen sıkışmış bir yerleşım birimi akla gelirdi. Bugün, kent, kilometrelerce uzayan çevresi ile birlikte bir birim sayılıyor. İstanbul'da sur dışından Ispartakule'ye, Kızıltoprak'tan İzmit'e uzanan alanlar da İstanbul'un parçası oldu. Petrolün bir an için ortadan kalknğını düşünelim. Bu uzak yerlerden işe gelmek olanaksızlaşır. Trafik köprüleri, garajlar (yeraltı, yerüstü, aparrman biçiminde, silindir biçiminde garajlar) kentlerin görünümünü değiştirdi. Tabii sokakların, yaya kaldınmlarının 'garaj' diye kullanılmasını da bunlara eklemek gerekir. Otomobil hukukta da etkisini gösterdi: Trafik kuralları, trafik suçlan ayrı hukuk dalları oluşturdu. Otomobilin devreye girmesinden sonra ölüm nedenleri arasına trafik ölümleri de girdi. Ülkemizde, her gün, trafik kazalarında ortalama 2030 kişi can veriyor. Trafik sakatlıklan bunun dışında. 4050 kişilik yolcu kapasiteli şehirler arası otobüsler 200300 metrelik bir yardan yuvarlanınca "toplu tabut" haîine dönüşüyor. Anarşistlerin elinde, otomobil, tedhiş aracı oluyor. Fakat, bütün bu olumsuzluklanna rağmen otomobil, vazgeçilmez bir araç. Ne demişti Mecelle'sinde rahmetli Cevdeı Paşa (18221895)? "Çatışan iki zarardan hafifi yeğlenir, ağırının çaresine bakılın' Trafik ölümleri arabanın değil, insanların kusuru. Yahya Kemal, 'Ankara'nın en çok nesini seviyorsun üstat?' sorusunu: 'İstanbul'a gitmesini' diye cevaplandırmıştı. Aym cevabı bugün verecek olsa idi, her halde, 'Marmaris'e, Bodrum'a, Antalya'ya, Ören'e, Edremit'e, tzmir'e... gitmesini" derdi. Otomobil bunu da mümkün kıldı. Bugün, otomobil sayesinde, ülkemizin bu çok güzel yöreleri 'taşra' olmaktan çıktı, gittikçe de çıkacak. KİM KİME DUM DLTVIA BEHÎÇ AK ' B Rüstem.. { uztnmt, V daa 177Vde Fransız Cugnot yapmışn. taya çıktı. Bugün akümülatörde biriktirilen elektrik enerjisi ile araba yürütme yöntemi yine gündeme geldi, ilk arabalar piyasaya çıkanldı. Nükleer enerjiden yararlanma yollannın bulunması üzerine nükleer yakıtlı denizaltı, gemi yapıldı. Küçük hacimdeki bir nükleer yakıt çok uzun süre enerji verebildiği için kömür, benzin, elektrik gibi depolamaya gerek göstermiyordu. Nükleer güç bir ara otomobillerde de denendi. Fakat iyi sonuç alınamadı: Trafık kazaları, öldürücü ışın veren nükleer yakıtın çevreye yayılıp canülara zarar vermesine yol açabilirdi. tamf | a n ıki iane de cna Otomobil ve toplum Her büyük buluş gibi otomobil de toplumda değişikliklere yol açtı: Birçok kimse geçimini otomobille ilgili iş dallanndan kazanır oldu. Otomobil kent tanımını değiştirdi. Önceleri kent deyince bir kale duvarlan arasında PİKNİK PİYALE MADRA Kısa... Kısa... Deniz hayvanı kabuğu Istakoz, karides, yengeç gibi hayvanlann kabukları çöpe atıhyor. 5060 yıl öncesine kadar kendileri de atılırdu Din, deniz böceklerini yemeyi yasaklamıştı. Batıda ise deniz ürünleri gözde besinler arasındadır. Fransa'nın batı kıyısında bunlann yetistirilip pazarlanmalart için deniz çiftlikleri kurulmuş. Deniz ürünlerine Fransız 'Veniz meyvesi" der. tngilizler seafood diyor. Bu kadar çok yenen deniz meyvelerinin kabuklan çöpe atıhyordu. Şimdi bunlar 'yem'e, göz canuna (contact lens), Ingilizcede iıtlet ayağı/ ringtvorm' denen hastahğa karşı ilaca dönüştürülüyor. Kabuklann bu iş için kullanılan maddesi kitin'dir(chitin). Kabuğun % I025Hni oluşturur. Kitin övütülerek toz haline getirüir, tavuk ve ağır yemine kanşttnhr. Madde, ilaç örtüsii, hap örtüsü biçiminde de kullanılacak. Suyu kolayhkla emen ve bırakan bir madde olan kitin, hapın kolay erimesini sağlayacak. Bugün kullanılan kontakt lenslerin bir sakıncası hava geçirmez oluşları. Kitinden yapılanlar hem çok saydam (feffaf), hem bükülgen, hem de oksijen geçirici özellikte. TtYATROGÖSTERİ 528 66 29526 10 00/412 143*417 1444327 ORTAOYUNCULAR Kari VılenUn Fertun Şensoy İÇİNDEN TRAMVAY GECEN SARK1 HimeyraFerlun Şensoy Rasim Oztefcin Grup Gundoğarken Çarş Pers • 18 30 C T e s 15 30 18 30 Cuma 21 00 EŞEK ARILARI 100. OYUN NÖBETÇİ TİYATRO Ferhan Şensoy'un LEVENT KIRCA TİYATROSU Süper Komedi HODRI MEYDAN KULTUR MERKEZI HIZLI GAZETECİ \ECDET ŞE n' K O \ k.^OljVr' ,tt\V'*^>' .yr' v V PAY3AU &İR 3İTKÎDİR... VEŞİLDİR... YEVEK YAPILIR • FA5ULYE /EME6: : AVJİÛYİM B)2 Y&V.EkTiS ; &AZ $ YArWAL ... <OLÛY "UİZ//EDILEBILE " • CEĞİ" ıCİM 546L!K ve E5ENLİK UİC ail? 5AKINCA5! SOKTJR BİÜHDİ6: 6lft Fİ6UU/E ÇOK Yaıan: »ristoianes Bozan: Ferhan Sensoy BEŞYOL 50. Oyun Yazan • Yöneten: Sergey Kokovkin Cuma 18 00 • 21 00 C tesı 15 00 18 00 Pazar 15 00 18 00 KENTER Q KENT OYUNCULAfll I A.K.M Saiı 18 30 Paar 15 30 18 30 AFİTAP'IN KOCASI İSTANBUL Pazanesı 18.30 Cafaüffrsiiız, OimSSK ncĞır ... ) İM5ÛNL&RJ krOLA^'a AUŞTICK? Vu <VT£P OKUMA 8İÇWlİD« ... KÜLTUieE PÜŞ/MA^DIÇ.LU/VIPENDİR, AJÛN PÎ?OVOKÛTÖCPLH? .. N E UİN OĞLU 6İ91 ÇIZ6İ ROMAN BuT!L.Uİ?lM SACBİR /UU5İ3ETTİR... İ ÛU$KANLI6/N! SuBOTE BPS? • (Hangi alışkanhk? diye şcrmöymızi... EDEeiY&rNYOZU&MŞ m İ İ f ) OSMANBEY GAZİ SİNEMASI nda Cars.. Pers.. Cuma, C.tesi, 21.30 Pazar 19.30 Tel: 147 96 65 1 U5THLJK RİSULY'E A&IZ KOMUŞUR<EN C^OSTLAÇ/NfZJ TEPİÇSİKI ETT/VIEZSİN'İZ ... PA5ULYE Y;'>£M KİŞİNİM KüRNİİ TOK 5IKTI PEK OLUf? TEV.'lZ 6ı? eıpafi? ; FA5ürYE Y/YE*J ÖUYA Tei 146 35 89 IHozatk'Ölünuien Önce Bir Havaı Vardır" ve ' Anhndan" kasetlerini, • Akademi Kıtabevi Te$vıktye *• Bilsak Videotheque • Boğaziçi Üniversitesi Gazetecisi • Cafe Çello Beşıktaş • Gençlik Kitabevi Kadıkoy* Moda Sinemasi • Merih Vtdeo Levent *• Ortaköy Kultur Merkezi » Tülin Zambak• oğlu Kitabevi Gumü$suyu • Türkü Kitabevi Bebek + Yazın Kitabevi Ortakoy ve bütun ptakçılarda bulabilirsiniz. G«ne( Da^nm: Kavnak MuzıK A n k a n O a ^ l ı m : Aöa >ay r v t DORMEN TOPLULUGU 'OKUNAMZ... LJEPİMİZ PA6ULyE ; , "£XWAMPÜLfLLİJ * PEY/\'. O O O U , YARA5/M ^ TİYATROSU n : 36 v. ,carel BamrVoy 570 09 69 583 15 39 Mo/ık Pazarlama 2afer Çarşısı 31 50 & j DEVOH TİYATROLARI TAKSİM SAHNESİ T.C KULTUR VE TURIZM BAKAMLIGI BÜYÜK SALON I Kfirtsı « KOMEDİ 2 BOLÜM Çey : 0. A2İZ0ÖLU Yön : ADftİAN BRINE BHefler tıyatro |î$*si »e VAKKORAMA'da satıtauktadtr. Pers 21 15 Cuma 21.15 KOMEDİ TİYATROSU C tesr 19 0021 15 (Eski Idil Sineması) Ergenenon Cad Pazar 14 0016 30 No 98 Pangalt IST Tel. 141 27 3? ÇİZGİLİK KÂMİL MASAKACl WİUİAM SKAKESPEARE JULIUS CAESAR OyLr 3 Bolum oneten Can GtrzaD 1522 29 Aralık 16 00 da v ORTAKOY KULTUR MERKEZİ ORTAKOY SİNEMASI ŞENER ŞEN fttmleri ISTANBUL SANAT TİYATROSU REFIK ERDURAN AH $U GENCLER MUZIKJ Oyun 2 Bolun Voneter Rustu Asyalı 1011121314 Aratı». 20 30 da 14 Arahk 15 00 te MOLKER LUDVİGRAİNER HACHFELD TURGUT ÖZAKMAN ODA TİYATROSU MECATI CUMALI CIPLAK VATANDAŞ NAMUSLU H.lct: 12.0814.JO17 0019 30 N.sanu: 12.4S19.4S Ortakö» Dcfetaru Te): 1617943 Yöneten: CÜNEYTGÖKÇER Dekor: Retik Eren Kostum Hale Ettn Dans Ouıeni: Altan Tekın Cuma: 21.00 Tel. Ctesı: 13.30 • 16.30 140 67 92 TAMİRÇİ L0K0M0PÜF MUZIKI Dansı Cocuk OV'J^U Voneler Nıhai lieiı 152229 Aahk ' 3 00 te MARK MEDOFF OVL 2 Bolurı Yoneten Nıhat Akcar 1311121314 AtaliK 19 0C Ja 14 A;a!'. 15 OO'te DİNCER SUMER DERYA GÜLÜ SANTtYATROSUNDA AĞAÇ YAŞKEN EGILIR KEMAL HARBIYE 1140 77 20» I E Reşıt REY;C Res't GÖKHA\ FATIH (526 53 80) Nckanl SOUOEE SESSİZLİGİN İÇİNDEN Yone:ei Ecaer AKIS.* ',718192021 Aralık 23 30 di GÜL SATARDI MELEK HANIM Oyur 2 Büı.m Voıeten Sadreîtın K iıc •718192021 A'alık 19D0aa ?" A'^lık 1S X\ f LÜKÜS HAYAT Vöneten Haldui OORMEN Turkcesı Akıl AK.SAN v o i e t e f L b i : MENASE BİNBİR GECE Turjui İUKMAN ANTONIUS ve KLEOPATRA l^rKceS' Sabananm E*l»BOGU v Qne'e" Enger ULJD«G USKUDAR (333 03 97 lYatnu Puaı jnrt 15.80 »e U.M'da) BİR ŞEHNAZ OYUN y'ore'en Engır^ GUPME'. MODA SİNEMASI337 01 28 PENCEREDE KADIN MODA SİNEMASI 337 01 26 İlk ve Ortaokul Çağı cocuklan için HARBIYE'de V LU0Vt6R.LttCXER USKUDAR Mudarrem 84JNARA İSIİSİSİİ PİSPUSLU Tunıçesı Vuce. ERTEN Yjneter KahfâTian ACEHAN Z tes Paîar ; 1 30ı GERARD DEPARDIE FANNY A R D A N T Yönetmen: François Truffaut SuKSÜr 12.0O14.1S16.3018.IW21.15 KUKLACI /oneten Deniz UYGL'ıEP C îestPazar i 1 001 TARIHTE BUGUN MIJMTAZ ARBHAS 15 Aralık 'DA 8UGÜM,ÜNLÜ Ç'ZG/ Pl'u</I RESSAM VE YAPlMClSf WALT DISM£Y(OİZUİ) ĞS Yfi$INM KANSERQ£M OLDÛ 1919'DA, REKL4MCILIKAMACIYLA 6/KPlSl SİNEMA İÇt SIRASINDA Çİ2Gİ FlU/IE MERAK SARMtfrr. YANiMOA ÇAUŞAN AHKADAŞ! ÜS IIVS&S //V ÇrZPl'Sı ''M/CK£Y MOUSE " (MİKI FABB) 77PİYLE K1SA SÜeSPE ÛfJtSAJPİ.SES'J Ft'LMİfJ DS tCATtcrSlYLA KISA YAPfMLASDAAl UZLIH METJSAİtl î İSTANBUL DA YALNIZ SİNEMAMIZDA SEf mCİLERİMİZ İCİN OYUN BİTİMİNDE HER SEMTE İETT OTOBÜSU TAHSİS EDİLMISTIR HER SALI PERSEMBE SAAT MERKE2 GİSEMİZ TAKSİM SANAT GALERİSİNDE TELEFON: 145 20 68 WALT DISNEY T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Devlet Opera ve Balesi ATATÜRK KULTUR MERKEZI KORKUNÇ ŞÜPHE ;|CU«WE Mttl£R'İN 9 OOOliO FtlMi}; SEMSUIt 12.M 14.15 16 » GARDEAVUE 19 09 71.15 OkM DMrirts optrı 3 parta 21 Aralık 1185 (Bynya Pnlmlyeri) 24 Aral* 1985 F.Amiro» bate 2 penle 1217 Aralık 1985 KoreograVı «e Sahneye Koyan Naılya NAZIROVA Orkestra Sefi Okan DEMIRİŞ Oekor Togrol NERIMAN8EK0F Kostüm Tair TAIROV S.AıriakGCeliklas KARYAĞDI HATUN MtaMdkıMU •rkotn H« »•• 0H*ttJ 1001 GECE GRUP BULUTSUZLUK TAKSİM SANAT Yİhde TAKSİM SANAT kEVİhdc C^k.' vnıxkktiıii/ i Ar.ılık C.\ır>ıi)iltı Ki'mü • Ivışlmn ÖZLEMİ Nejat Ya*aşo&4an [Gits Karoz Ozan (BasA/okal Phflıppe (Davun Sina Kotoçflu (Piyano) 6/ F/LM ALANIMDAk [* TÖR,8lR YAP/MC/ OlA/?fifC DIKJİATİ ÇBJCEg/ • S^A'J OLAOAfC OSSİL .. FlLMLc&fJIM ÇOĞU ^ Cr REKORLARt KIRM(Ç VE 3O KADAR. OSCAfZ 'kAMfit" BUNLAROAAİ DISMEY'I'H ÇİZ İSTANBUL'DA YALNIZ SİNEMAMUDA Toner Barlas Mım Tivatto JO^n Arden G.Verti 14 Arahk 1985 Orkestra Şefi Constantin PETROVİCİ' Sahneye Koyan Saatfet İkesus AITAN Oekoı Kostum Seza ALTINDA6 Koro $efi Gâkcen KORAY Koteoyali Enter SAVASKUBT M e t ı n Deniz nul< S a r o t ç Deniz Türkali sjat 20 00 Cuirjnes saai 15 00 Coc^» Tiu.naı, her cumariesı, saai n 00 Btet's r tefT'SDcen o r ^a'1« or>ce îaiısa L ^ Gıse te '43 54 00 7 ha'i 54 LA TRAVIATA UYUYAN GÜZEL Cocıık Miııikali 2 pentc 1421 Arahk 1985 Kanset Salomı Sahneye Koyan Sumeray ARIMAN Dekor Hayati ATA Kostum Sanda ZIPÇI Orkestra ve Vokal Diatnitme Buğra UCUR Kore«qra1i S*mtramis UYAR RAHMÎ SALTUK "sevda turkülerf * > resitalî i • suadiyc 14 ARALIK ATLANTİK Sineması gışe.3554370/saat 15 1 7 3 ; hartal cııse 353 3773 50 YIL ONCE Cumhurivet Ankarada inşaat Ankara 14 (Telefonla) İstasyon arkasında 300 küsur dönümlük yer almış olan Ankara Bahçeli Evler Kooperaıifi mimar Yansen ile görüşmelerini bitirdi. Profesör Yansen bu inşaatın planlarını üzerine almıştır. fnşaata ilkbaharda başlanabilecektir. Şimdilik 150 evle ara yollar, mekıeb, spor sahası, karakol, küçük bir Hal gibi umumi mebani yapılacaktır. Dığer taraftan Sümer Bank memurlan da aralannda 50 kişilik bir ev kooperaıifi yapmak üzere teşebbüslere geçmişlerdir. 15 Arahk 1935 Sandalbedesteni Sandalbedesteni hakkındaki karar nihayet bulmuştur. Devlet Şurası bu hususıa verdiği karan dün Belediyeye ve Maliyeye bildirmiştir. Şura mezad idaresmi, umumi hizmetlerle meşgul olan resmi bir daire sayarak vergiden muaf tutmuştur. 5 1935/1985 SKJINDÂÎTKORSEİIR A L E T U A l