Katalog

22 KASIM 1985 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 İSMAIL GLLGEÇ SINEMA ATILLA DORSAY HAYVANLAR Çılgın, umutsuz bir aşkın öyküsü Penceredeki Kadtn (La Femme d'a Cöte) / Yönetmen: François Truffaut / Oyuncular. Gerard Depardieu, Fanny Ardant, Henri Garcin, Michele Baumgartner, Veronique Silver, Roger Van Hool / Fransız (Gaumont) fılmi / 106 dakika (Kadıköy Moda) . Artık yaşamayan François Truffaut'nun son filmlerini art arda izlemek bu mevsimin kaçınlraayacak sinemasal keyiflerinden... En son filmi olan "Neşeli Bir Pazar Vivement Dimanche" da Fono Film'in listesine girmiş. Zamanında hemen tüm fılmleri ülkemizde gösterilmiş olan Truffaut'nun özgun sanatımn son halkaları, böylece ölumünden sonra da olsa birer birer bütilnleştniş oluyor.. "Penceredeki KaduT, oldukça tipik bir Truffaut filmi.. Yönetmen, bu kez bir 'çılgın aşk', bir tutku öyküsü anlatıyor. 78 yıl önce büyuk bir tutkuyu yaşayıp aynlmak zorunda kalan çift, yıllar sonra başkalarıyla evlenmiş olarak, komşu evlerde buluşur. Bu rastlantısal karşılaşma, ikisinin de yaşamım altüst eder, sönmüş ateş yeniden alevlenir. Olay, sonunda bir skandala dönüşür, kadın ruhsal bunalım geçirerek İKİ BÜYÜK OYUNCU Gerard Dtpardieu'nün gerçekten bir "dahi oyuncu" olduğu, Fanny Ardant 'in özgün kişiliği, Truffaut 'nun son filmlerinden olan ' 'Penceredeki Kadın' 'da daha iyi izleniyor. yatağa düşer. 'Ne birlikte, ne de birbirinden ayn' olabilen çiftin sonu ancak trajik biçimde gelecektir... ne karşı çıkan, 'biz hikâye değil, yaşamın kendisini anlatmak istiyoruz' diyen YeniDalga'cılann başını çekiyordu. Ancak Truffaut da, kısa zamanda, özyaşamsal öykülerden ya da sevdiği romanlardan yola çıkarak hikâye anlatmaya dayanan bir yolu seçti. Truffaut sinemasının belirgin özelliği, yönetmenin orlak temalan çevıesinde dönen kimi öykuleri kendine özgü, yalın, ama estetik dokunuşlarla süslu, gerçekçi, ama fanteziye/düşe de yer veren bir üslupla perdeye aktarmasıdır. Bu arada, "Unutulmayan Sevgili • Jules et JinTden "Evlenmekten KorkmuyorunTa kadar Truffaut'nun gözde temalanndan birinin çılgın, umutsuz, felakete göturen aşk ve tutku olduğu da gözden kaçmamalı. KIM KEVIE DUM DUMA BEHiç AK Nıt/e dövü$v/~ gıH « daha ıifi anlı^orcm Q(llit<}.. Hikâye anlatmak veya anlatmamak... François Truffaut, klasik Fransız sinemasının 'iyi hikâyeleri iyi biçimde anlatmak 1 ilkesı Halit Refiğ'e de geçmîş olsun ÖLt'M YOLU I Yönetmen: Halit Refiğ/ Senaryo: Erdoğan Tünaş, Fuat Özlüer/ Görüntü: Çetin Gürtop/ Oyuncular: Kadir İnanır, Hiilya Avşar, Tanju Gürsu, Dinçer Çekmez, Coşkun Göğer, Erol Tezeren, Necip Tekçe, Ihsan Yüce, Siimer Tilmaç/ Erler Film yapımı (Lale, tnci, Yumurcak, vs.) 'Zengin bir işadamıntn kızı' Hülya Avşar, kendisiyle evlenmek isteyen tJmit Belen'e yüz vermez {Oysa ayru Belen için Mrijde Ar, "Dağınık Yatak*ta ne yatakyorganlar yakmıştı!).. O sırada hapisten kaçan 7 kişilik azgın bir mahkum çetesi Hülya*yı ele geçirmez mi? Doğalhkla rol dağıtımmın gerekkri işlemeye başlar: Kadir İnanır ve Tanju Gürsu, kızı 'korumaya' çabalayan "altın kalpli hayduf veya *so>1u katil' (!) olacaklar, Coşkun Göğer, *lki tarafından uflediler" yazatı Tan gazetesi okuyarak habıre Hulya'ya yumulmaya çabalayacak, Dinçer Çekmez ise kızın kulağını fîlan kesmek gibi 'sado' saplantılarıru gosterecektir. Bu arada ve olmadık koşullarda Kadir'le Hülya, 'kımtıxı ışıklsr' içinde soyunup sevişmeyi başaracaklardır... Erler Film'in özellikle Erdoğan Tünaş imzasını taşıyan bu tür iş fümlerine gitmiyorum. Gitmeyi gerektirmiyor bu fılmler, Tiirker İnanoglu, Erdoğan Tünaş ve de yönetmenleri (Halil Refiğ, Orhan Elmas ya da bir başkası, fark etmez) sanınm bizim bu fümleri görüp yazmamızı da beklemiyorlar (yoksa bekliyorlar mı?). Bir rastlantı sonucu izlemek durumunda kaldığım "Ölum Yolu", bende şu temel izlenimi bıraktı. 1985'in Halit Refiğ"i iddiasız, boyutsuz iş filmleri yapmayı kabul etmiş, soyleyecek sözu olmayan (ya da sözü varsa bile ertelemiş) bir 'yorgun savaşçı'dır. Bir zamanlann bitmeztükenmez kuramsal tartışmalan da, 'Ulusal Sinema' savlan da, "Bir Türke Gonül Verdim" ya da "Fatma Bacı" gibı bildiri, duşünce taşıyan fılmler de, "Aşkı Memnu"nun olgunluğu da, sanki talihsiz bir "Yorgun Savaşçı" seruveninin ağırlığı altında ezilip tuzla buz olmuştur. Eskisinin tersine Refiğ, senaryoya katılmak şöyle dursun, senaryoyu elden bile geçirme isteği (ya da gucü) duymamakta, Erier Füm klişelerinin ruhsuz, cansız kişilerini resimlendirmekle yetinmektedir. Senaryodaki kimi 'bariz' komiklikleri bile gidermeye yeltenmemektedir: Örneğin filmdekı iki değişik ve ikisi de birbirinden dramatik olaydan sonra (birinde Hülya 'manyak' Coşkun'un tecavüzune uğramıştır, öbüründe ise uçurumdan aşa|ı düşmilştür), evet, bu iki olaydan sonra, Kadir İnanır, buyük bir ciddiyetle şöyle der Hülya'ya: "Geçmiş olsun"!.. Bu filmi gördukten sonra, bize de bir zamanlann iddiaiı, tutkulu, hırslı yönetmeni Halit Refiğ'e aynı şeyi söylemek kahyor: 'Geçmiş olsun!'... Bir *dâhi oyuncu1 "Son Metro"nun kazandı|ı başarı uzerine yeniden Suzanne Schiffman'la senaryo işbirliği yapan Truffaut, oldukça ilginç ve özgün bir anlatımı gerçekleştirıyor yine... Olaylara baştan sona tanık olan, kendisi de umutsuz bir aşkın izlerini taşıyan, 20 yıldır bir intihar girişimi sonucu edindiği sakathğını biriikte sürükleyen Bayan Jouve'un 'sunuşu' ile başlayan ve geniş bir 'flashback' (geriye dönuş) biçiminde gelişen öyku, yeteri kadar surpriz öğesi, yeteri kadar gerilim içeriyor. Küçük tablolardan, buram buram yaşam kokan sahnelerden oluşan film, oyunculanndanve kimi sahneleri bir duygu yumağına ya da trajediye donüştüren emektar Georges Delerue'nün müziğinden destek alıyor. Depardieu'nün gerçeken bir dâhi oyuncu' olduğunu, Troffaut'nun son yıllanru ve son filmlerini adadığı Fanny Ardant'ın özgün kişiliğini film boyunca gözlemlemek ve Truffaut'nun en küçük rolleri bile yaşar kılan oyuncu yönetim/yaratma ustalığım anımsamak, kaçırılmaz bir deney... P İ K N İ K PİYALE M4DRA HOOMAL 8EKI ASJOBA^ALIM HIZLI GAZETECİ \ECDET TOPLUMUM TA6AKA SİNEMADAJVHABERLER Wenders'in, Ozu'ya saygı filmi Ünlü Alman sinemacısı Wim Wenders, Nicholas Ray'e adadığı belgeselden sonra ikinci kez bir sinema ustasına yaklaşıyor ve "TokyoGa" fiimıyle büyuk Japon sinema ustası Yasujiru Ozu 'ya adanmış bir belgesel gerçekleşüriyor. Şu günlerde Avrupa ekranlarmda gösterilmekte olan film, bir sinemacımn bir başka sinemaa ıçin yaptığı en başanh filmlerden biri sayıhyor. son "Başkanın Adamları"nda izlediğimiz büyük oyuncu Robert Redford, sinemaya döndü. Meryl Streep 'le biriikte oynadığı "Out of AfricaAfrika'mn Ötesi"fîlminden hemen sonra, genç yönetmen Ivan Reisman 'ın çevirdiği "YasalKartal Legal Eagle" adlı bir filmde oynuyor ve "Sıradan tnsanlar"dan sonra ikinci yönetmenlik deneyini oluşturacak olan "Milagro Fasulye Tarlası Savaşı'' adlı bir de film çevirmeye hazırlanıyor. Bir öncekı filmi "Olen AşkL'Amour a Mort"un kadrosunu oluşturan Pierre Arditi, Fanny Ardant, Sabine Az&ma ve Andre DussoUieryi yeniden bir arayagetirenfilm, "Meio"adını taşıyor. Sinema estetiğini anımsamak... Yine de "Penceredeki Kadın", Thıffaut'nun en iyi filmlerinden değil, bir "Son Metro" değil, söz gelimi.. Kişilerinin ikisinin de birbirinden 'dengesiz' oluşu, Bernard'ın çıkardığı rezaletin inanümaz boyutlan, kişilerin bireysel/toplumsal davTanışlarının aşırı tipik düzeyde Fransız oluşu gibi öğeler, öyküye/filme ısınmamızı, giderek inanmamızı bir ölçude engelliyor. Kolay benimsenecek, bağlanılacak filmlerden değil. Ama günümüz Fransız sinemasının büyük ustasının, ozellikle bu mevsimin kısır ortamı içinde bize anımsattığı sinema estetiği, verdiği "hikâye anlatma" derslerı ihmal edilemez. UJt YAftJBİR AftfORA ÇIKAI2Û8İLU6RUMA BSTiK 6/(? OEMIMIN YOK OLMASIM& YOL PtSEM ZİUMIVETİfVJ ÇİZGİLİK KÂMÎL MASAR.4CI James Dean'in yeni fılmi 30. ölüm yılı dolayısıyla tum dünyada anılan James Dean'le ilgıli arşıvler taranıyor, belgeler ve fılmler ortaya çıkıyor. Dean'in sinema sertiveninden önce rol aldığı bir TV dizisi bulundu: "Yarmın Öykuleri Tales of Tomorrow". Dean, bu dizinın bir bölümünde başta ve sonda toplam üç dakika kadar gözüküyor. OLPÜN AMA. AAAA... Alain Resnais Redford'un dönüşü işbaşında Son yularda sinemadan oldukça uzaklaşmısa benzeyen. en Büyuk Fransız sinemacısı Alain Resnais, yeni bir film çekiyor. GALERILER DESTEK SANAT GALERİSİ NECLA ERK Suluboya Resım BEYZA GÖNENSAY Yağlıboya Resım 528 66 29526 10 00/412 AGAÇ YA^KEIN EG1LIR KEMAL GÖKHA\ MÛZAYEDTSALONURI Her Pazartesi saat 14 0 0 Ant Ka Yazma kıtap Mucevheı TaDlo vs Her Perşembe: Halı • kılım Yerebatan Cad No 37 Te, 526 43 89 Cağaloğlu • Ist NECDET KALAY Resim Sergisi 22 Kasm»11 Aralık 1985 Husrev Gerede Cafl 126 Tesvıkıve Meydanı IST Tel 141 27 ^ * A^SAMAT UUM9 AEDPA CEVOET PASA CAO 376 BFBE« '65 '"• 96 12 Kasm 7 Aralık Abdı Ipekç, Cad 75 Maclu CUMHURÎYET ÖNCEŞİ VE SONRAŞI TÜRK RESMİNDEN ÖRNEKLER4 S Kasım Curna Şekeı Ahmet Paşa Hoca Alı Rıza Hahl Pasa Namık İsmail Şevket Dağ İbrahim Çallı Feyhaman Ûuran Sami Boyar Hikmet Onat Veclh Bereketoğlu Metımet Ali Laga Ftkret Mualla Ahmet Uzelli Hayn Çızel İlhami Demirci Mustafa Esirkus Hamıt Gorele TTALYAN MÎMAKUK KİTAPLARI (İTALYA'DA MİMARİ) GİRİŞ SERBESTTİR 18/29 Kasım 1985 Saat 9.30 18.00 SERGİ YERİ. Cumhurıyet Caddesı. 329 Harbıyelstanbul 10 Ka^ım 1^X5 Bedri Rahmi Eyüboğlu İbrahim Safi Eşret Uren Orhan Peker Cevat Dereli SERGİSİ Şefik Bursalı Ali Celehi Mahmut Cuda Edip Hakkı Koseoğlu Avni Arbaş Cihat Burak Nuri İyern TARİHTE BUGÜN MIMTAZ ARIKA* 22 Kasım SEVGİSOYSAL'INKISA YAŞAMI 1976'M BU6ÜN,UNLÜ YA2AR SEVGİSOySAL, KfHK YAŞtNPA KANSEKbEN ÖLDÜ.SDEBlYATA ÖYKÛ YAZARAK BAŞLAMI$,1UC. KITAgl "TUTKUUJ PEfiÇEM* 1362'DE YAYfMLANMtŞrt.DAHASONÜA 6İGP/6I TRT'PE PRO6RAMCI OLARAK ÇALIŞMIÇ, 12 /UAgT PÖNEMINOE IS£ SIKrYÖNET/MCE TUTUKLANM($Tl. HAPlSTEYK£N MÜM7AZ SOYSAi. 'LA EVLENEN YA2AR,BIR SUÜE PE SÛRGÜNDE KALMlŞri.YAPITlARINDA, İÇİNDE YAŞAÛI6I 7OPLUMSAL OCAYLAR/, BU NA BAĞLI OLARAK SİREYLERJN OSAMINI, KAOlN BRKEK JUŞK/LERINİ, GÖZLEMCfÜĞİ VE SERÇ£KÇİU6fYLE USTACA YOĞURARAK YERMIŞTİÇ. 11 BUNLARDAN 'YURüMEK ROMANI 19?O TRT ÖDÜLÜNÜ; "YETMfBH/RPE B/2 Ö6LE V4KTİ*İSE, 1974 ORHAN KEMAL ROMAK ÛOULUNU Nedim Gunsur Elif Nacı Yaşar Yenicetı Burhan Uyguı Zeki Kocamemı Necdet Kalay •'»» «ONAİ. C O 45 A NtSANTASI 'STANBLL Tel HO 35 88 yapı endüstri merkezi Tel 147 41 85 (5 Hat) Galen Miaj gunttn 130O1İOO >T»ı auMıı IÎ1ODUL S4İME ÇEUK KURSUNOGLJU 3 Kışısel Sergısı 16 3OKasım 1985 TaksımSanatGalerısı MACKA SANAT GALERİSİ ömer uluç resım sergısı Moaa ve stıiıstiık Resım Seramık Vıtrav çocuklaria Resım BİLSAK CAZCENTER FIND1KOĞLU GRUBU «NHT GALERISI Mehmet Ali Meriç Resım Sergısı 14 Kasım30 Kasım 1985 Pazar fıanç nergun 1019 5'ası açıK'ır 50 YIL ONCE Cumhuriyet Acıklı bir ölüm Pans 21 (a.a.) Ataıurkun himayelennde Londrada tahsılde bulunan Bayan Zehra, dun Londradan a\det ederken Amıens cıvarında ParısCalaıs ekspresınden bir kaza esen olarak duşmüş ve aldığı ağır yaralar netıcesinde nakledildığı Amıens hastanesinde vefaı eimiştir. Bayan Zehranın vefatından 22 Kasım 1935 muracaat ederek koylenne şehırden su venlmesinı isternişlerdi. Sular direktorluğu durumıt incelemış, esas ıtıbank bu koylere Terkos su\u akıtılmasmı kabul etmiştir. Fakat şu sırada Bakırköyune su veriltnesı meselesile uğraşıldığından bu cıvar koylere verılecek su biraz gecikecektir. 1935/1985 TÜRK AIMAN KULTOR ENSrmJSU CHRISTIAN SCHAD Gravür, Ağaç baskı, "Schadographie" 23.11 10.12.1985 ı Mımar Sınan Ünıversıtesı Resım ve He\kel Müzesı j MUSTAFA ÖZEL RESIM SERCISI 16 kasım • 1 4 aralık EMİN dört boyut sanat galerisi BASo»TCAD &3A1 C*00€BOSTAN 556 99 ?8 Bir a> sure%le ıuma >e wi.martcsi gunleri saat 21 00 BU SA.K. Stra^cKiler, • Sofcanu SoWaW 7 [41 28 79 GALERI ILANLAPI HER GUN BU KOSEDE dolayı Fransa hükumeti laziyetlenn ı bildirmiştir. Atatürkün koruduğu ve yetıştırmesme ozen verdiği çocuklar içinde Zehra en çalışkanlanndandı. Bu çok vakıtsız öliimden dolayı buyuk Atamıza en saınınu tazıyetlerımizi sunarız. Raını gibi şehre Livar olan bazı koyler Belediyeye Su isieyen kövler PETROL NiIAM