Katalog

VMHURtYET/8 HABERLERİN DEVAMI 20 KASIM 1985 UGUR MUMCU (Baştara/ı 1. Sayfada) Eskilerin "1ikri takip" dedikleri olayları izleme yöntemi vardır. Bır olayı yazdımz, peki sonra ne oldu? Olay nasıl sonuçlandı? Olaya kimler, ne ötçüde karıştı? Bu soruları sormaya ve ipuçlarını bu sorulan sorup ele geçırmeye başladınız mı, olaylar yavaş yavaş aydınlanır. Olaylar aydınlanınca da birçok kişi tedirgin olur Bu konuları köşenizde sık sık yazarsanız okuyucu sıkılır. Ve haklı oiarak "başka konu yok mu?" diye söylenir. Köşe yazarı bu durumda peşine düştüğü olayı bir yana bırakacak mıdır? Hayır bırakmayacaktır. iki olaydan iki örnek verelim: Şu Allahın belası Ağca olaymı izleyelim mi, izlemeyelim mi? "Canım artık kabak tadı verdi, bıktık" diye düşünenleriniz var, biliyorum. Böyle düşünenlere bir ölçüde hak da veriyorum. Hiç kimse bu konudan benim bıktığım kadar bıkamaz! Günlerim, aylarım ve yıllanm kaçakçılık ve terör dosyalannı okumakla geçti. Çok mu zevkli bır iştır bu? Hayır. Bunları okuyup incelemezsek, gerçeğe nasıl ulaşacağız? Geçenlerde Abdi İpekçi'nin bir yakın arkadaşı. Bu iş de artık yılan hikâyesine döndü... deyince üzülmüştüm biraz. Öyle ya İpekçi onlann arkadaşıydı ve onların gözleri önünde "kanı yerde" kalıyordu. Hiç olmazsa biz gazeteciler elbirliği ile bu olayı aydınlatmalıydık. Birkaçı dıştnda İpekçi'nin arkadaşlan bu işi kenarından köşesinden bile tutmaya yanaşmadılar... ' 'Kaçakçılık örgütleri ile Ağca 'nın ilişkisi var'' dendiğinde kimse bizlere inanmadı. Hatta bu savları hafife alanlar bile oldu. Zahmet edip bir dosyanın kapağını açmayanlar "Yok canım ne ilgisi var" diye yorumlar yaplılar. Terör konusunda gecemizi gündüzümüze katarak yaptığimız araştırmalar neredeyse suç sayılıyordu... Terör konusunda da kaçakçılık ve Papa'ya suikast girişimi konusunda da tek noktamız ve tek virgülümüz yalanlanamadı. Ama olaydan kamuoyu bıkmıştı. Çok zorunlu olmadıkça bu konuya köşemde yer vermiyorum. İtalyan Savcı Marinj, geçen temmuz ayında Türkiye'ye gelip, ülkücü eylemci Ömer Ay'ı sorgulamıştı. Ömer Ay kimdi, neciydi, hangi olaylara karışmıştı? Ve Marini'ye Elazığ'da neler söylemişti? Ay, arkadaşı Abdullah Çatlı ile ilgili ne gibi açıklamalar yapmıştı? Kimdi Çatlı, Türkiye'de ne gibi cinayetlere karışmıştı? Bunları tek tek inceledim. Ömer Ay ve Çatlı dosyasını özetle de olsa böylece okurlara sunabildik. Büyük bir uğraş sonundaÖmer Ay'ın Elazığ'da Marini'ye verdiği ifadeyi de bulduk. Ömer Ay Elazığ'daki ifadesinde Çatlı'yı suçlamaktaydı. En son Ankara'da verdiği ifadede ise Çatlı ile ilgili sözlerini hemen geri alıyordu. Mahkemede tercüme güçlüğü nedeniyle bu konular yeterince ortaya çıkmamıştı. Bu noktaları saptayıp okurlarımıza duyurduk. Daha önce "Mahmut inan" diye bilinen ülkücünün Feridun Akkuzu olduğu anlaşılmıştı. Bu önemli bir gelişmeydi. Yargıç Santiapichi ve Savcı Marini, Ağca'ya yurt dışında yardım eden Akkuzu'ya mahkemede sorular sordular. Daha önce "Mahmut İnan" diye bilinen ülkücünün Feridun Akkuzu olduğu duruşmadan iki gün önce bizlere ulaşmıştı. Bu yüzden yeterince araştırma yapamamıştık. Akkuzu'nun Türkiye'de hangi eylemlere kanştığı henüz bilinmiyor. Bunları araştınyoruz. Belgelerini bulunca yayımlayacağız, bekleyin... 'Artık bıktık" diye konunun peşini bırakalım mı, bırakmayalım mı? Bırakmayalım tabii... İkinci konu 12 Mart öncesi ve sonrası.. Yayımlanan anılarla bazı gerçekler ortaya çıktı. Bu anılarla birlikte henüz yayımlayamadığımız bazı olayların varlığı anlaşıldı. Btrnları da araştınyoruz. Göreceksinjz olaylar çok ilginç, çok.. 12 Mart öncesi ile ilgili konular nedeniyle bir emekü albayı arıyorum. Albay o günlerde "hızlı ihtitalci" ve "Devrim Karargâhı" adı verilen gizli örgütün üyesi ve sözcüsü. Telefonda sonbahar yaprağı gibi titriyor.. İşkenceci Eyüp'ü arıyorum. O da korku içinde.. Aman adım duyulmasm... Adınız duyulmasm.. Ama birtakım insanlar sizlerin karıştığı olaylar nedeniyle acı çeksinler. Siz rahat köşenizde öyle oturun.. Tek sözcük çıkmasın ağzınızdan. Bir olayın peşindeyim. Çözersem 12 Mart olayı ile ilgili çok ilginç gerçeklerle karşılaşacaksınız. Ne dersıniz, olayları izleyelim mi, izlemeyelim mi? "Fıkrı takip" gerekli mi, gereksiz mi? GOZLEM MUSTAFA EKMEK<;İ ANKARA NOTLARI Eğitimcinin Ölümü YEMEK ÖİSCESİ SOHBET Cenevre'deki oıurumlann ilk gününden sonra Gorbaçov ve eşi, Reagan'lar onuruna Sovyet misyonunda bir yemek verdi. Yemekten önce liderler ve esleri sarnimi bir ^ekilde sohhet ettiler. (FotoÇraf: AP) "En iyi şekilde geçmesini lemen silahlann yayılmasını önleme koni ediyorum" dedi. Gorba nusunda iki süper gücün ortak çov da bu temenniye katıldığını çıkarı olduğunu ve işbirliği yapabelirtti. bileceklerini açıklamıştı. İlk kez Birinci Dünya Savaşı'n Sovyetler Birli|i Devlet Başkanı Andrei Gromiko bir zaman da kullamlan kimyasai silahlar, Irak'ın 1984 yılmda İran'a karşı lar Gorbaçov için "demir dişli geniş çapta kulanmasıyla yeniadam" demişti. Bir gazeteci Gorden gündeme geldi. "Yoksulun baçov'a bu lanımlamanın doğru atom bombası" oiarak da tanımolup olmadığını sordu. Sovyet lilanan kimyasai silahlann üretideri şu yanıtı verdi: "Bu iddia heminin kolay ve ucuz olrnası donüz doğrulanmadı. Hâlâ kendi layısıyla üçüncü dünya ülkeleridişlerimi kullanıyorum." Cenevre'de çok soğuk bir ha ne cazip geldiği biliniyor. va hakim sürüyor. Dün sabah GORBAÇOVJACKSON kente erken saatlerden itibaren Sovyet lideri Mihail Gorbaçov kar yağdı. Termometreler sıfırın dün ABD'deki son başkanhk sealtında 6 dereceyi gösteriyor. çimlerinde adayhğını koyan siFotoğrafçılara poz verdikten sonra iki lider kendileri için ay yah rahip Jesse Jackson'la da görüştü. rılmış salona girerek bir saatten Silahsızlanma yanhsı görüşlefazla başbaşa görüştüler. Zirveye yakın kaynaklar, dün riyle ün yapan Jackson, Gorbakü ilk görüşmede silahlann çov'a 1,5 milyon Amerikan vakontrolü konusunun ele alındı tandaşı tarafından imzalanan bir ğını bildirdiler. Bu çerçeve için dilekçe sundu. Dilekçede, nükleer silah ürede 1972 tarihli ABM (Antitiminin dondurulması ve nüklebalistik füze) anlaşmasmın en önemli görüşme maddesini oluş er denemelerin durdurulması isteniyor. turduğu belirtildi. Sovyet Resmi TASS Ajansı'ABD'nin eski Başkam Richard Nixon'la Sovyet lideri Leo nın bildirdiğine göre, Gorbaçov Jackson ile beraberindeki banş nud Brejuev arasında 1972 yılınyanhsı hareketlerin liderlerine, da imzalanan ABM anlaşması banş yanhsı Amerikalılann özuzayda füzesavar sistemi kurma lemleriyle Sovyetlerin özlemlerihakkına buyuk kısıtlamalar getiriyor. Ancak iki taraf da birbi nin aynı olduğunu söyledi. Sovyet lideri, görüşmede ayrini anlaşmayı çiğnemekle suçlurıca, Cenevre'ye silahlanma yayor. Gorbaçov, Reagan'ın Yıldız rışını durdurulması için elinden Savaşlan (SDI) projesinin anlaşgelen tüm çabayı harcamak mayı ihlal ettiğini öne sürerken, amacıyla geldiğini, bir diğer göABD Başkam da Sovyetler'in Sirevinin de SovyetAmerikan ilişbirya'da Krasnoyarsk bölgesinde kilerinin iyileştirilmesine çalışinşa etmekte oldukları erken mak olduğunu kaydetti. uyan radannın ABM anlaşmasıZirve basına kapalı oiarak sünı çiğnediğini iddia ediyor. rerken, Sovyet heyetinde yer Dün sabah yapılan toplantıdan sonra iki lider öğleden son alan sözcü Leonid Zamyatin îsrail'in Araplara karşı soykırım ra 15.30 ile 17.40 arasında yine uygulandığı söyledi. Fleur D'eau şatosunda buluştuCenevre'deki Sovye» HavayolBEYLER ZIRVEDE, EŞLER S ÇA Y1SDA Reagan ve Gor lar. Bu süre içinde Başkan Reaları bürosu "AERÖFLOT"un gan ile Gorbaçov'un 50 dakikabaçov zirvenin öğleden sonraki oturumuna katıldıklan sırada, eşprotestocu Museviler tarafından leri de Reagan'ların kaldığı villada "beş çayı" içtiler. £r sahibesı lık bir özel görüşme daha yapişgal edilmesi olayı ile ilgili oiaBayan Reagan ve çaya 15 dakika geç gelen Bayan Gorbaçov, fo tıkları bildirildi. rak kendisine sorular yönelten tki liderin özel görüşmelerine toğrafçüara bir süre poz verdikten sonra "artık yeter" diyerek sabir tsrailli gazetecinin Sovyetler başlamadan önce, 5 dakika sülona geçtiler. (Fotoğraf: AP/a.a.) Birliği'ni de insan haklannın ihreyle, Leman gölü kenannda lal edildiği yolundaki sözlerini birlikte gezdikleri bildirildi. Başreddeden Zamyatin "Oysa Israkan Reagan'ın basın sözcüsü il'in Araplara karşı uyguladığı Dünkü "bir öe/ge" başlıklı yazıda sözü edilen mektup, 15 Mayrs Larry Speakes öğleden sonra hegörüşmeye "Amerikan halkını (Bastarafı 1. Sayfada) 1979 tarihmı taşımaktadır. Bu tarih,bır'/anlışlıksonucu ISMayıs 1978 politika soykınmdır" şeklinde yetler arası görüşmeleri takiben dizilmiştir. Düzöttir, özür dileriz. göz dolduruyor. 53 yaşındaki temsil etmek iizere gideceğini ve konuştu. Bayan Gorbaçov, Batı basının iki ülke arasında daha i>i bir an Reagan'ın Gorbaçov ile göl ke WEINBERGER nannda dolaşmak önerisinde da "Sovyeilerin gizli silahı" oia layış havası «luşmasına çalışaABD Savunma Bakanı Cabulunduğunu, soğuk havada iki cağını" belirtti. rak nitelendi. liderin 5 dakika süren gezintile spar Weinberger, Cenevre doruİki "first lady"nin birbirleriNancy Reagan ile Bayan Rai rini, daha sonra göl kenarında ğu öncesinde bazı hükümet üyesalonunu "Vakvak Amcanm"çı ne karşı yurüttükleri "savaşta" (Baştarafi 1. Sayfada) kardığı sesin benzerinin kaplayakullandıkları silahlar neyse ki sa Gorbaçov TSİ 16.45 ile 17.35 ki bir binada ömineli bir oda l<rinin, Başkan Reagan'a yollaarasında Maison de Saussure'de dığı bir mektubun yayımlanmason derece masum şeyler: Mü çay toplanttsmda bir araya gel da başbaşa görüşmelerini izledi sına olanak sağlamakla kendisini • ABD Başkam Reagan, Gorba cağım söyledi. ğini söyledi. çov'la görüşeceği Chateau Fleur • ABD Başkam Ronald Reagan cevherler, giysiler, şapka ve diler. Bayan Gorbaçov hiçbir neSpeakes görüşmenin silahsız gözden düşürmeye kalkıştıklanD'eau'ya geimeden kısa bir siire la, SSCB lideri Mihail Gorba ayakkabılar. Nükleer ve strate den göstermeksizin çaya 15 danı söyledi. lanma dosyasına ayrıldığını beçov'un, dün biraraya geldikleri jik hiçbir yanı yok, ama psikoönce tören bölüğünde görevli 62 kika geç geldi. Kimlikleri açıklanmayan lirtti. Sovyet sözcüsü Lemeiteiki tsviçreli askerden biri soğuktan Chateau Fleur D'eau halen bir lojik ağırlığı, Batılı kitle iletişim lider aıasındaki görüşmenin sa Amerikan yetkililerine göre, Saemlak komisyoncusuna ait. Al araçlarının gösterdiği ilgiye badüşüp bayıldı. Bunun üzerine, Birkaç dakika için fotoğrafçıt vunma Bakanı, "sızdmlan tören bölüğündeki eldivensiz as bert Ohayon adlı emlak komis kıhrsa, kocalannın buluşmasmı lara poz veren First Lady'lerden bahki gibi "iyi bir hava içinde" J mektup" olayından son derece bile yer yer gölgeleyecek kadar bayan Raisa Gorbaçov, îngiliz geçtiğiıü bildirdi. kerlere 30 saniye süre ile birbirrahatsız oldu. Yine a>Tiı kaynakÖte yandan zirvede kimyasai lerinin ellerini sıkarak ısıtmala yoncusu villayı bir süre önce 7.5 fazla. ce oiarak "Bu kadar yeter" delara göre, Weinberger, yönetisilahlann yayılmasını önleme milyon dolar karşılığında Isviçnna izin verildi. Buna karşılık, Sovyet ve Ame di. Bu sözlerinden sonra Bayan mindeki bazı kişilerin, kendisireli bir sanayiciden satın almış rikan yetkililer her iki liderin eşi Nancy Reagan'a dönerek "Siz yollannm da ele ahnacağı bildini yönetim içinde "kötti bir • Gorbaçov'la Reagan'ın bir ara tı. nin alışveriş > apmak ve birbirle de buna katıhyor musunuz?" di riliyor. eleman" oiarak göstermek isteABD Dışişleri Bakanı George ya gelecekleri sekiz saat boyunriyle rekabete girmek gibi fconu ye sordu. Bayan Reagan'ın da diklerini düşünüyor. ca, görüşecekleri her konuya 18 • ABD'ye sığman 12 Sovyet bi larla ilgilenmediklerini belirtme olumlu yanıt vermesi üzerine çay Shultz, geçen hafta, kimyasai siMADRtD'DE lahlann durdurulması konusundakika düsıüğünü saptayan bir lim adamı, Başkan Reagan'a bir ye özen gosterdiler. Bir Sovyet içecekleri salona girdiler. BARIŞ ZİNCİRİ gazetecinin sorusu üzerine, Be mektup göndererek, Sovyetlerin yetkili, Bayan Gorbaçov'un Bayan Reagan türkuazsiyah da ABDSSCB arasında bir anyaz Saray Basın Sözcüsü Larry saldırgan tutumuna karşı dikkat "gösteriş >apmak istemediğini karışımı bir giysiyi tercih eder laşmanın beklenmediğini, ancak Binlerce İspanyol banş tarafSpeaks, görüşme sırasındo çevirli olmasını ve Yıldız Savaşlan ve bu ziyareti çok ciddive ken, bayan Gorbaçov koyu elbi konunun zirvede ele aanabilece tarı Madrid'teki ABD ve Sovyet menlerin çok hızlı konuşmaları projesinden ödün vermemesini aldığım" vurguladı. Nancy Re se, uygun koyu renk çoraplar ve ğini bildirmişti. büyükelçilikleri arasında uzunlugerektiğini, bu yüzden toplantı istediler. Sovyet lideri Gorbaçov da son ğu 1 kilometreye ulaşan bir inagan'ın basm sözcüsü de Bayan yüksek topuklu ayakkabı Paris ziyareti sırasında, kimyasai san zinciri oluşturdular. Reagan'ın Bayan Gorbaçov'la giymişti. Aralarında tanınrruş sanatçıların da bulunduğu göstericiler, her iki elçiliğe de sundukları bir mektupta, ABD Başkanı Ronald ıçınde bulunduğu grup"kabul" (Bastarafı 1. Sayfada) Reagan ve Sovyet lideri Michaoyu verdiler ve muhalefet tarafınANAP grup başkanvekillerinden dan alkışlandılar. el Gorbaçov'dan, Cenevre'deki (Başlarafı I. Sayfada) Bu çalışmalann hepsi bir bakıma bir büPertev Aşçıoğjtı ile bakan Karadoruk toplantılannda banş ve sitünü tamamlayan birbiriyle ilintili parçalardır. evli'ye, "yann (bugün) gnıba ayANAP gmbunun bugün saat lahsızlanma yolunda somuı uzBu işte ne denli başarılı olabilecekterini Nedir amacımız?.. nı maddeyi getirin grup karan 12.00"de yapacağı olağanüstü toplaşınalar sağlamalarını istediler. şimdiden kestiremiyoruz. Ancak biz, CumBu konuda değişik çevrelerde farklı spealın yine oy \ermeyen olursa ihlantıdan sonra bir önergeyle madhuriyet'te çalışmaktan onur duyan gazeteciraç edin" dedi. Bu arada bazı mil denin yeniden müzakeresinin iskülasyonların yapıldığını görmekteyiz. Bunler oiarak, gerçeklerı tüm yanlarıyla letvekillerinin Başbakan'a sesleriların bazılan iyi niyetli duygulardan, bazılan teneceği bildiriliyor. Başbakan ni duyuracak biçimde grup yöne Özal'ın söylediği gerçekleştirilirkamuoyuna sergileyebilmek için tüm çabayı ise gerçeğe dönük korku ile kısır siyasal ne(Bastarafı 1. Sayfada) ticilerini ve parti yöneticilerini göstermeye kuşkusuz devam edeceğiz. Çündenlerden kaynaklanmaktadır. se bugün Genel Kurul'da yeniden kisiz hale getirerek ellerini ve suçlayan konuşmalar yaptığı gözkü biz gerçeklerden korkmuyoruz; hem mesŞunu bir kez daha açıkça belirtmek istemuzakere edilecek olan maddeye ağızlarmı bağladı. Soyguncular lendi. lek hem de demokrasi anlayışımız bu çabaaykın davranan ANAP'lılar parriz: Kişi ve kurumları yıpratmak gibi üstü ördaha sonra kapı görevlilerini de tiden ihraç edilecek. mızın sürmesini gerekli kılmaktadır. tülü herhangı bir amaç kesinlikle söz konusu yanlarına alarak 1520 metre Edinilen bilgilere göre, ANAP degildir ve olamaz. Daha önce de yazmışuzakhktaki muhasebe servisine Şöyle bır bakalım: grubunda "hareketçiler" oiarak Başbakan Özal'ın TBMM Getık. Gerçek bir Batı demokrasisinin •'olmazgeldiler. Maskeli ve silahlı iki isimlendirilen grupla hukukçu nel Kurul'unda soz konusu rnadCüneyi Arcayürek yazı diztleriyle 12 Eylül'e soyguncu burada işçilere verilesa olmaz" koşulu özgür bir basındır. Özgür üyeler birlikte hareket etmeyi ka de görüşülmeden önce uyarıldığv uzanan dönemı gözler önüne sermektedir: cek avansları zarflamakta olan basının yazdıklan ise her zaman hoşa gitmerarlaştırdılar. Yasanm bu madde öğrenildi. Edinilen bilgiye göre, daha sonra sıra 12 Eylül'e gelecektir Yalçın muhasebe görevlileri ile bir teyebilir. Günumüzde basın, gerçeği ne ölçüsine gelindiğinde Tombuş ve ar Plan ve Bütçe IComisyonu BaşDoğan, 12 Eylül'ün gizli ka'.an birçok yanını mizlikçiyi de etkisiz hale getirip de yazabilirse demokrasinin oluşumuna ve kadaşlan söz konusu önergeyi kanvekili Fahrrettin Kurt, Özal'a iki yıl süren titiz çalışmasıyla gün ışığına çıkasayı açtırdılar. Kasada işçilerin halka o kadar hizmet etmiş olur. Sorumluluk verdikr. Yeminli mali müşavirli bazı ANAP'lıların madde aleykarmıştır bile. Uğur Mumcu, bir başka yarıavans ve ikramiyesi için bulunan bilinci içinde davranan özgür bir basın, sağğin tasarıdan çıkarılmasına hinde önerge vereceklerini bildiaskeri dönemin, 12 Mart'ın ibret verici say810 milyon lira civarındaki palıklı bir denetim mekanızmasının kurulmasıAlpaslan Pehlivanlı, Burhan Ca rerek maddenin geri çekilmesini falannı çevirmeye devam etmektedir. "YÖK rayı alan soyguncuların, daha nı sağlar. Böylece kurumlar, hem toplumda hit Gündüz, Mekin Sanoğlu, önerdi. Ancak, Özal, bu öneri Dosyası" ile Şahin Alpay, "İnsan Hakları sonra kaçarak olay yerinden, kendi yerlerinm ne olduğunu kavramaya başMuslafa Lğur Ener, Mehmet Bu karşısında biraz da sinirlenerek, Dosyası" ile Erbil Tuşalp, "İşçi Dosyası" ile uzaklaştığı bildirildi. Paşabahlar, hem de gereksiz yere yıpranmaktan dak, Ahmet Rem/J Çerçi, İhsan "Maddeyi geriye falan çekme>in, Şükran Ketenci, "Ekonomide Alternatif çe*nin Topkapı'daki cam fabrikauzaklaşırlar. Aynı zamanda demokrasi gittikTombuş, Halil Şıvgtn, F.rcüment Genel Kurul'da ben elimi kaldıArayışı" ile Osman Ulagay, "Kanat sında 450 civarında işçi ve çe daha çok işlerlik kazanır. Konukman, Ledin Barlas, İhsan rırım. onu gören herkes kaldınr, Operasyonu" ile Ufuk Güldemir, bir dönemi memur çalışıyor, soyguncuların Demokrasi açıklık rejimidir. Lütfen, tedirTopka\a. Ali Dizdaroğlu, Lütful elime bakanlar ona göre hareket çok değişık yanlarıyla aydınlatmışlardır. zarflanmış paralara dokunmadılah Ka>^lar ve Mehmet îöpaç'ın gin olmayalım özgür basından. ederler" diye konuştu. ğı öğrenildi. (Rastarafı 1. Sayfada) lan ılk. konu üa hava oldu. Reagan Gorbaçov'a, "Bizim kışlanmız çok şiddetli degildir. Ama kar fırtınalan oldu" dedi. Beyaz Saray Sözcüsü Larry Speakes, "tki liderin görüşülccek konulann ciddiyeti ve önemi nedeniyle bu yönde bir karar almanın uygun olacağı konusunda anlaştıklanm" açıkladı. Sovyet Enformasyon Dairesi Başkam Leonid Zamyatin de yaptığı basın toplantısında. zirvenin sonuna kadar neler konuşulduğunun basına açıklanmaması kararının karşıhkh oiarak alındığını bildirdi. So\7et sözcüsü, iki lider arasındaki görüşmelerin, "Dostça bir hava içinde başladığını" sözlerine ekledi. Amerikan çevrelerinden sızan haberlere göre, ABD ile SSCB arasında ikili ilişkilere ait bazı anlaşmaların imzalanması amacıyla zirvenin bir gün uzatılmasının yanı sıra, Reagan ve Gorbaçov'un bir yıl içinde bir kez daha bir araya gelmeleri de düşünülüyor. Gazeteciler iki lidere birbirleri hakkındaki ilk izlenimlerini sordular. Gorbaçov bu soruyu, eevirmeni aracılığı ile "Benim izlenimim olumlu" diye yanıtladı. Reagan ise Gorbaçov'la görüşmesinin "samimi bir hava" içinde geçeceğini umut ettiğini söyledi. Fotoğrafçılar resim çekmeye devam ederken Gorbaçov gazetecilere "Kararlan birlikte vermeliyiı. Eğer bir taraf sadece kendi dediğinde ısrar ederse, karar alınamaz. Birbirimize çok sıkı bir şekilde bagımlmz" dedi.Gorbaçov'un bu sozleri İpgilizceye çe\rildiğinde Başkan Reagan, "A»nı görüştejim" dedi. Bir gazeteci Reagan'a zirve hakkındaki beklentilerinin ne olduğunu sorunca, ABD Başkam Gizlı likto anlaştılar DÜZELTME Sovyetler'in gizli silahı: 30 saniye el ısıtma izni /. Safa Günerö\üü. Köy enstitülerinde, enstitüler kapatıldıktan sonra, çeşitli okullarda yıllarca emek vermiş, öğretmen örgütlerinin oluşturulmasında çalışmış bir kişiydi Şafa Güner. Engin gönüllü bır dost. Fakir Baykurtîa birlikte TÖS'ün kurucularındandı. Yıllarca TÖS'ün ikinci başkanlığını yaptı. Osman K.Akoi'un adı, TÖS içinde, cezaevinde "Dedecıfc'ti. Fakir'in bu adlı bir öyküsü de vardır. Fakir'in kızları Işık ile Sönmez, Safa Güner'e "Tösdede" derlerdi. Onlann dedeleri yokmuş, onun için Akol, "Dedecik", Güner "Tösdede" olmuşlar. Safa Güner'in cenazesinde, onunla ilgili bir anıyı öğrencisi ArifCanpo/at anlattı. Adana'nın Düzıçi Köy Enstitüsü'nde son sınıf öğrencisi Arif Canpolat. Aynca öğrencı başkanı. Okulun öğretmenlerinden biri bir akşam, Canpolat'a. Arif, der, yengen tavuk pişirmiş. Evde şarap da var. Bize gel de yiyip içelim.. Arif Canpolat, öğretmenın evinde yer içer, gece yarısı okula döner. Eğitimbaşı Sata Güner'le burun buruna gelir. Safa Güner sorar. Arif ne arıyorsun burada bu saatte? Nöbetçiyim hocam, der Arif, yatakhaneteh denetliyordum... Peki, baydi birlikte denetleyelim! Arif, şarap içtiği belli olmasın diye, eğitimbaşı Safa Güner 1 den uzak durmaya çalışır, uzak uzak yürür. Böyle tüm yatakhaneleri denetlerler. Arif Canpolat'ın yatağının yanına geldikleri sırada Safa Güner: Şimdi sen de yatabilirsin. Aferin, bu kadar iç, daha fazla içme! der. Saatler boyu dolaşırlar da, öğrencinin içkili olduğunu yüzüne vurmaz Safa Güner. Öğrencinin ruhunu bilir. Sigara içen öğrenciler için ait katta ayrı bir oda ayırmıştır. Burası dışında sigara içmek yasaktır. Bununla hem tcenleri içmeyenlerden ayırır hem de fiyaka için sigara içilmesinin önüne geçer Sigara içenler azalır... Eğitimbaşı, yalnız köy enstitülerinde vardı. Müdür başyardımcısı gibi yetkili, okulun tüm eğitim islerinden, izlencelerinden sorumlu kişi. Safa Güner'i, H&mit Özmenek'e benzetirler. Ikisi de. enstitülerde ipekböceği gibi çalışmışlardır. Yaptıklan belki göze batmamıştır, ama unutulmamışlardır da Rtfat llgaz'm "Kel Mahmuf'u gıbidırler... Yine Safa Güner'le ilgili bir başka öykü; bu Ivriz Köy Enstitüsü'nde geçer. Yıl 1946, on altı yaşında on beş, yirmi genç Konya Ereğlisi yakınındaki İvriz Köy Enstitüsü'ne gelirler. Başlarında köyün öğretmeni de vardır. Oğretrnenleri, boynunda boyunbağı, düzgün giysileri var üstünde. Daha önce, okula girmek için başvuruda bulunmuşlar, ancak "Sizin yaşınız büyük alamayız" yanıtını almışlar. Bu kez, bir yararı olur diye öğretmenleriyle birlikte gelmişler. Kocaman kocaman çocuklar. B L olayı, okuta girmek için bekleşen öğrencilerden Yusuf Sezer anlattı cenazede: Bir baktık, bizim öğretmen geliyor. Yan/nda işçi ktlıklı biri de var. "Bizim öğretmen, bir işçiyle geliyor!" dedik. Bekleşiyoruz. İşçi kılıklı dediğimiz, golf pantolonlu, gömleğinin kolları sıvalı, üstü başı toz toprak içinde biri. Fakat, bizim öğretmen bu işçi kılıklı kişinin arkasından yürüyor saygılı saygılı... Onlar gelince, öğretmenimiz bizi sıraya dizdi. Gelen işçi kılıklı kişi eğitimbaşı Safa Güner'miş. Çok yetkili biriymiş. Ne istiyorsunuz? diye sordu. Efendim, dedik, Biz okumak istiyoruz "yaşımız büyük" diye almıyorlar okula... Kim almıyormuş bakalım bunları, dedi Safa Güner, yarının Türktyesinı kurmak için ıri, kocaman ellere gereksinim var... Okula girerier. Yine ivrız'den bir anı. Safa Güner, okulun bahçesinde, tarım çalışması yapmaktadır. Yeni atanmış bir öğretmen gelir. Safa Güner'i görür: Ben, der, yeni aranan öğretmenim. Beni müdüre götür... Safa Güner, "Peki götüreyim" der, önüne düşer. Müdür odasına gelirler. Öğretmen sorar: Müdür nerede? Müdür benim! der, Safa Güner. Öğretmen orada çok kalmaz, ayrılır gider. Arifiye Köy Entitüsü Müdürtüğü kısa sürer Safa Güner'in. Muhbirler, "Bu müdür komün/sf" diye ihbartarda bulunurlar. Açığaalınır. Danıştay'lara başvurur, kazanır davayı. Yine öğretmenliğe atanır, ama yetkili görevlere yerilmez. Ortaokullarda öğretmenlikler yapar. Son oiarak, TÖYKO'da çalışmaktaydı... Köy enstitülerini kapatanlar, bu ülkeye büyük, çok büyük kötülük etmişlerdir Ülke insanının bilinçlenmesini, uyanmasını geciktirerek yapmışlardır bu kötülüğü... Safa Güner'in cenazesine gelenler kalabalıktı. Birçok kişi de duymamıştı ölüm haberinı belki, eşı, çocukları, yakınları başucundaydılar... Rauf inan, Nazif Evren, Şevket Gedikoğlu, bunlar eski köy enstitüsü müdürleriydiler, oradaydılar. Köy enstitülü öğrer.ciler vardı. Kırk yıl önceki ögretmenlerini uğurlamaya gelmişlerdi. Engin Tonguç, Işık (Baykurt). Hamdi Konur, ora daydılar. Gözüme çarpanlardan daha birkaçı şöyle: Hüseyin Sa hin, KadirAkm, Ahmet Kaderlı, İsmaıl Karabeyoğlu, TemelAteş, Seyit Ali Çelik, Salim Yılmaz, Ali Yılmaz, Kenan Keleş. Avni Aytan, Hulusi Gökçe. Feyzullah Ertuğrul, Muhittin Çayır.Gazi Koç, İsmail Aydemir, Şıhca Yavuz, Nuri Çelik Yazıcıoğiu, Rüştü Apayd»n, İsmet Yalçınkaya. İbrahim Etem Başaran, Selçuk Durdal. Rıza Gül, Halit Çelenk, Dursun Küt, Asım Hışıl, Nevzat Helvacı, A.Kadir Yerlikaya, Ali Bozkurt, Kemal Çelikkaya, İsmaıl Erdemir Talip Apaydın Malatya'da imza gününde olduğundan, gelememişti.. Büyük bir kalabalık, bu sessiz, büyük eğitimciyi uğurladı. Uç temel sorun (Baştarafi 1. Sayfada) rv oiarak bile tüm anlamını yiyasal kontrolü sarsmaktadır. tirmesine yol açar. Çünkü Bu ortamda reform konusu Kongre, gerçekleşmesi şüpheli Mihail Gorbaçov için son dere bir proje için para vermeyi kace nazik bir sorundur. Gorbaçov bul etmez ve ordu bu projeye ya mevcut yapı içinde ekonomik kaynak ayırmakta tereddüt eder. performansı arttırmaya çalışabı Sovyetler de projeyi anık ciddiiir ki, bu çok zor birşeydir. Çün ye almayacaklanndan, herhankü katı merkezi planlama, buna gi bir tavize yanaşmazlar. izin vermez. Sovyet lideri ya da Cenevre'de Reagan'ın önündaha radikal reformlara girişir. deki en büyük tehlike başansızBunu gerçekleştirebilmek için de hk değil, alakasızlıktır. Yani ziruluslararast yumuşamaya gerek vede asıl izienmesi gereken yolsinm°si vardır. Çünkü radikal dan saparak alakasız sonuçlara reformlar, ancak içeridesert mü ulaşmaktır. cadelelerden sonra gerçekleştiri Aslmda zirvede üç temel solebilir. run vardır: ' Gorbaçov sorunlara şimdiye • Yöresel bunahmlann nasıl kadar aynı zamanda üç yakla kontrol edileceği ve önleneceği, şımda bulundu: • iki süper gücün birbirinin a) Batıda yeni bir Sovyet lideri yaşamsal çıkarlanna saygı gösimajı yarattı, termek için ilişkilerini ne şekilb) Siyasal gerginlikleh abarta de yürütmekleri gerektiği, cağına, daha hafif göstermeye • Silahlann kontrolü konuçalışıı, sunda ise savunma ile saldırı arac) Sovyetler'in diplomatik sal sında bağlantınm nasıl kurulacadırısım silahlann kontrolü ve ğı ve nükleer savaş tehlikesinin özellikle Reagan 'ın SDI projesi nasıl azaltılacağı. üzerinde yoğunlaştırdı. GorbaBu sorunlar tek zirvede çöçov 'un üç yaklaşımında da par zümlenemez. Ama liderler açık lak bir başarı kazandığım kabul ça görüşlerim ve önerilerini or eımek gerekir. taya koymalıdırlar. Gorbaçov böyle biryaklaşım Sovyetler'in özellikle SDIprojesine yöneltıikleri sert hücum kabul eder mi? Reagan ısrar edebilir. lar, çok nemli bir gerçeğin gözden kaçmasına neden oldu: SDI Eğer Gorbaçov kabul etmez (Yıldız Savaşlan), Sovyetler Bir se, o zaman biz de Sovyet lide liği'ni silahlann kontrolü görüş rinin kişiliğinin ve Sovyet sistt melerine tekrar başlamak zorun minin, iliskilerin değişik bir plaı forma aktanlmasına izin vermt da bırakmıştır. Bu projenın muhaiifleri, bir diğini anlarız. uzlaşma formülü sunmuşlardır. Sonuç oiarak Reagan'ı Buna göre, SDI için araştırma önünde iki yol vardır: Zirvet lara izin verilecek, ancak bu sis hoşa giden fakat aslmda alak, lemin uzaya yerleşürilmesi ya siz bir sonuca uiaşmak... Ya c saklanacaktır. Böyle bir yakla daha iyi bir geleceğe yönelen y ştm, SDI'nın bir pazarlık unsu ni bir yaklaşımda bulunabilme 4 Vergi tasarısı delindi Demokrasi Açıklık Rejimidir Teknik Cam