Katalog

11 EYLÜL 1984 KÜLTÜR YAŞAM CUMHURtYET/5 Ewing ailesinin eşyaları Ünîü TV dizisi "Dallas"da rol alan sanatçılarm eşyaları Los Angeles kemindeki "Tekerlekli Muze"de sergileniyor. Müzede, J.R. 'ın rolgereği vurulduğu tabanca en büyük ilgiyi gören eşyalardan biri. Ayrtca J.R.'m şapkası ve çizmeleri, Sue Ellen 'in giysileri, Jock Ewing 'in portresi, Bobby Evvmg 'in kayış tokası da sergüenen eşyalar arasmda. Sergi daha sonra Dallas, San Fransisco, Sacramento, Phoenix, San Diego, Houston, New v ork, Boston, Detroit ve Cleveland kentlerinde de halkın ziyaretine açılacak. (a.a.) Ozetle Salzburg'da tiyatronun önemi ve "Jedermann" Luciano Berio'nun "Un Re İn Ascolto" adlı operası bu yıl Salzburg'un en önemli olaylanndan biriydi. Libretto'yu büyük yazar Calvino yazmış, Lorin Maazel yönetiminde Viyana Filarmoni müziği yorumlamış, en iyi yönetmen ve sesler seferber edilmişti. Ama sahnede olup bitenlerin ne olduğunu anlayan azdı. Duyduk Gördük Niğdeülerin son günlerdeki merakı Niğde Belediye Başkanı Feridun Zeren'in ANAP'a geçmesine en büyük tepki MDP Genel Başkanı Turgut Sunalp'den geldi. Sunalp bu konu açıldığında, "Kaça satıldığını kendisine sorun" deyiverdi. Zeren 'in bu sözlere tepkisi ise daha farklı oldu. "Ben kişilığimle oy topladım, MDP'lı olduğum içın oy almadım" diyen Zeren, bir bakıma Niğde'yi iktidardaki ANAP'la banşnrmış da oluyor. Çünkü Niğde Belediye Başkanhğı MDP'ye gidince ANAP bu kente küsmüştu. öyle ya, Haydar Özalp gibi 20 ytihk bir miUetvekili, Mehmet Altmsoy gibi bir kurucunun ilinde seçim yitirilir miydi hiç? Sonuçta Niğde kara listeye ahndı, bu kentte yapılan şenliklere ne ANAP'h bir bakan, ne de bir miUetvekili katüdı. Bir tek MDP miUetvekili Emın Alpkaya törenlerde hazır bulundu. Ama aradan zaman geçip Zeren ANAP'a kayınca iktidar partisi Niğde 'yle banşıverdi. Özellikle çok yalmzlık çeken ve kısa sürede MDP ile her türlü bağı kopan Zeren bunu gizlemiyordu da. Ama asıl yadtrganan, ANAP yöneticilerinin bu yanar döner tavn oldu. Öyle ya, 67 ilimizden biri olan Niğde 'ye ilgi ancak bu ilin önemli bir temsilcisi iktidar partisine geçince mi uyanmahydı? Her neyse, asıl sorun şimdiden sonra ortaya çıkıyor. Nasıl mı? Şöyle: Zeren, acaba ANAP içindeki dört eğilimden hangisiyle bağdaşacak? MSP'liler tarafından sevilmediği biüniyor. Bunun nedeni de dokuz yıl önceye dayanıyor. O sıralar MSP Genel Başkanı olan Necmettin Erbakan yatırtmlan Niğde'den Aksaray'a kaydırmca, Niğde'nin tüm kamyonlan yollara dizüerek kente giriş çıkış kesilmiş, Erbakan da Nevşehir üzerinden Aksaray'a gitmek zorunda kahnıştı. Zeren AP'li olduğu halde, AP'lilerle de yüdıv banşmayan bir kişiydi. Fınncı olmasına karşılık fırıncılara baskı yapmış, parti merkeziyle de geçinememişti. 25 mart öncesi de MDP'den istifa edip bağımsız aday olmayı SODEP'in aday çıkarmayıp daha sonra kendisini destekiemesi karşiliimda seçilince SODEP'e geçmeyi önerdiği Niğde tl Başkanı tsmail Guven tarafından anlatılmıştı. Evet, şimdi ANAP'h olan Zeren 'in bu partiyle bağlannı ne kadar zaman koruyacağı, korursa hangi eğilimu bütünleşeceği şimdi Niğde 'de büyük merak konusu. Japon romancı Ariyoshi öldü Japon kadın romancı Savvafco Ariyoshi, 30 ağustos günü Tokyo 'daki evinde ölu bulundu. Yakınlanna göre uykusuziuk çeken romancı giderek artan dozda uyku ilacı ahyordu. 1931 yılında doğan Ariyoshi, 1956 yılında ilk romamnı yayımlamış ve Japon toplumunun sorunlarmı sergilemesiyle unlenmişti. Bazı kitaplan milyonlarca satan Ariyoshi, romanlarmda Japon kadımnm durumuna da eğilmişti. FİLİZ ALİ SALZBURG Salzburg Fesüvali'nin en önemli operası Strauss'un "Der Rosencavalier'siydi. Strauss'un bu müzikli guldurusü ilk kez 1911 yıhnın ocak ayında Dresden'de sahnelendi. Besteci, Mozart'ın "Figaro'nun Düğiinii" operası esprisinde bir 18. yuzyıl guldurusu yaratmak istiyordu. Avusturyalı ozan Hugo von Hoffmannsthal ile yaptıklan işbirliği sonucu dunyaya gelen "Der Rosencavalier," Salzburg Festivali'nin başlangıcından bu yana vazgeçemediği demirbaşlarındandır. 1929'dan bu yana Festival'de 22 kez sahnelenen bu operada Lotte Lehmann, Elisabeth Schwarzkopf, Christa Ludwig ve Gundula Janowitz gibi ünlu sopranoların canlandırdıgı Maıschallin rolünu bu yıl Bulgar soprano Anna Tomovva Sintow üstlenmişti. Octavian Yunanh Agnes Baltza, Sofie Amerikalı Janet Perrv ıdi. Avusturyahlann onurunu korumak da Baron Ochs rolündeki Kurt Moll'e düştü. Eseri yöneten ve sahneye koyan Herbert von Karajan'm büyükluğü pek tartışümasa da, müzikseverler iki kampa bölünmüş durumda. Cephenin birinde Karajan'a kayıtsvz şartsız aşık olanlar, ötekinde de Karajan ağzıyla kuş tutsa dudak bükenler saflanmış. Karajan, sankı butun bu olanlardan habersizmiş gibi, yurumesini etkileyen sırt ağnlarına ve yaşlanmaya pabuç bırakmadan işini bildiği gibi görmeye devam ediyor. Neyzen'in bitirdiği okul Neyzen Tevfık, Abdulhamid'in son yıllarında epey baskı görenlerdendi. Mısır'a kaçan Neyzen, MeşrutiyeVuı ilanı üzerine yurda dondü. Bir gün yolda rastladığı ve çok saygı gösterip "hocam" dediği Musa Kâzım Efendi: Sen de Abdulhamid döneminde gadre uğrayanlardansın, dedi. Talat Paşa 'ya gidelim, sana bir iş versin. Sıkıntı çekme. Talat Paşa malum. Ülkenin her şeyine egemen olan Ittihat ve Terakki'nin bir numarası. Ne var ki öğrenimi eksik. Ortaokul mezunu. Neyzen 'e bir iş vermesi Musa Kâzım * Efendi tarafından istenince sorar: Acaba hangi okullarda okudunuz? Nereden mezunsunuz? Neyzen kendisinden diploma somlduğunu anlar, tepesi de atıverir. Ama taşı gediğine koymaktan geri durmaz: Sizin bitirdiğiniz okuldan mezunum efendim, diyerek işin içinden sıynhr. Türk Yer Adları Sempozyumu Kültür ve Turizm BakanUğı'nca düıenlenen "Türk Yer Adları Sempozyumu" 1113 eylül günleri arasmda Ankara'da Millı Kütüphane'de yapılacak. tçişlen Bakanlığı Ad Değiştirme Vzmanlar Kurulu 'na üye veren kamu kuruluslanyia çok sayıda bilim adamı ve uzmamn katılacağı sempotyumda, Türkiye'de yer adlanyla ilgili yeni araştvmalar sunulacak. Ad değiştirilirken ya da yeni bir coğrafî alana ad veriürken dikkat edilmesi gerekli hususlann da ele alınacağı sempozyumda, yirmi iki bilim adamı bildiri sunacak. 60 Yıl S»yı 2778 4 Ağustos 1984 Cumartesı 20 Lıra K0>LH(DE >ASAKLA\DI Bölgemiz petrol kokuyor Utus Abdıpcfa ve Kumluca vorelerınde uzaydan ç«lulen fotoğraflara gore arz'a tatbık araştırmaiarı yapıltyor 40 VU ONCE VUKAI KÜCÜZ ffllHNI 4 Koy Karantınaya alındı b M». J .* •*• tmm t *• urtr* n s> . ^ , ı Cumhuriyet tarihinin en eski yerel Bartın Gazetesı 61 ynşında „. Isviçre kökenli ünlü yönetmen JeanLuc Codard, yeni filmi ' 'Dedektıf 'in çekimine başladı. Fîlmde şarkıcı Johnny Hallyday, Nathalıe Baye ve Claude Brasseur'ün yam stra, boks yapmayan bir boksör rolü var. Codard bu rolun adanunı da sonunda buldu: A vrupa Orta Siklet Şampiyonhığu için eldiven giyecek olan Fransız Stiphane Ferrara. Godardhn yeni filmi HEMt \ Hl R )11 ilk lc: 1911'de Ma\ Remhardt tarafından Berlmde sahnelenen Hoffmannstaht' ın "Jedermann ' 'ı 1920'den bu yana hemen her yıl Salzburg'da sergileniyor. Bu yılki basoyuncusu "Mefısto" fılmiyle unlenen Klaus Marıa Brandauer (ortada ayakta). danda ve açık havada oynanan "Jedermann", bu yıl yeru oyuncularla tekrarlanmaktaydı. Jedermann rolunu son birkaç yıldır Almanca konuşulan ulkelerde adından çokça soz ettiren, özellikle Istvan Szabo'nun "Mefisto" filmiyle gunun konusu olan Avusturyalı aktor Klaus Maria Brandauer, Buhlschaft >ani Kurtizan roliınu de İsviçreli tiyatro ve sınema >ıldızı Marthe Keller canlandırıyordu. Festival'e konuk gelen Moskova Sanat Tiyatrosu, Çehov'un "Martı" ve Moliere'in "Tartuffe" oyunlarını sahneleyerek Stanislavski ile başlayvp Meyeriıold ve Vaktangov ile surdürülen, Felsenstein ile Batı Avrupa'ya aktarılan, gunümüzde Götz Friedrich, Joachim Herz, Harry Kupher gıbı sahne adamlanyla yeni yorumlara kavuşan bir tiyatro ve sahne geleneğinin özgun temsilcileri olarak çok ilgi topladılar. Son soz olarak şu kadarla yetinebilıriz sanırım. Salzburg Festivali, organizasyonu, konumu, sanatçılan ve izleyicisiyle dunyanın en iyi duzenlenmiş ve en kalitelı festıvali olma durumunu buyuk bir hırsladevam ettirmekte. Darısı, henüz emekleme çağında olan Istanbul Festivali'nin başına... İzmir Devlet Resim ve Heykel Müzesi'nin 198485 sezonu programı belirlendi. Müze Müdürü Mehmet Sabır, sezonu 1 ekim günü ressam Devrim Erbil'in sergisiyle açacaklannı bjeUrtti ve "Sezon boyu galerımizde ikisi Federal Almanya, öbürleri de Polonya ve Avusturya kültür merkezleri tarafından duzenlenen dörı de yabancı sergi yer alacak" dedi. Galeride 115 nisan 1985 günleri karikatürist Semih Balaoğlu 'nun karikatür, Ali Teoman Germaner'in de bir heykel sergisi açacağı, Mehmet Sabır tarafından aynca belirtildi. (a. a.) Izmir ResimHeykel Müzesi Yeni yıldız Richard Gere ABD sinemasmın yeni yıldızlarmdan Richard Gere, kısa bir süre sonra, Graham Greene 'in ünlü romanı "Fahrt Konsolos"dan beyazperdeye uyarlanan bir fîbnle Mıchael Caine'in yanı sıra ekranlara gelecek. Ancak Gere, sinemada tarihi kişileri de canlandırmaya başladı. Bruce Beresford yönetiminde çevirdiği "Kral Davud"da Hazreti Davud'un çocukluğunu ve gençliğini oynuyor. Çağdaş Sanat Merkezi Kurban Bayramı süresince Adana Şehir Tiyatrosu salonunda "Şen Ola Duğun Şert Ola" adlı oyunu sergileyen Çağdaş Sanat Merkezi, aynı oyunu A dana 'nm Uçelerine ve köyierine de götürecek. "Şen Ola Duğun Şen Ola" 1415 eylül günleri Karataş'ta, daha sonra da Dikili Köyü ve çevresinde yöre halkma sunulacak. operayı da büyük bir dikkatle izledikten sonra bile size anlaşıhr bir özet verebümeme olanak yok. Eseri birlikte izlediğımiz Stockholm Operası rejisörü Klas Liljefors, " N e w Yorker", "High Fidelity" gibi dergilerın muzik eleşürmeni David Hamilton, Kurt Herbert Adler ve hatta Lord Harewood bile ışin içinLuciano Berio'nun "Un den çıkamadıklanna göre, besRe tn Ascolto" operaeı teci eserinin anlaşılmasını kendıne pek dert edinmemiş kamsına Salzburg Festivali'nin bir baş varabiliriz. Sadece hepımiz şu ka önemli opera olayı da, savaş konuda bırleşiyoruz: "Un Re ın sonrası ttalya'sında fılizlenen ye Ascolto" için en iyi orkestra (Vini bestecilik okulunun üç üyesin yana Filarmoni), en iyi şef (Loden en ünlüsü Luciano Berio' rin Maazel), en iyi oyuncular nun "Un Re in Ascolto' opera (bunlar arasında yine Doğu Alsı idi. Bruno Maderna ve Luigi manyalı bariton Theo Adam Nono ile bırlikte Milano Radyo var), en iyi yönetmen (Götz Frisu'nda kurdukları elektronik edrich) seferber edilmış, olukla müzik stüdyosu ile savaş sonra para dökulmuş. Küçük Festspisı muzik dünyasında bomba pat elhaus sahnesinin bütun teknik latan Berio, besteci olarak iki ar olanaklarından yararlanılmış. kadaşını geride bırakmayı ve Sahnede aynı anda gorulen akuluslararası ünunu pekiştirmeyi robat, ip cambazı, mim ve dans becermiş bir çağdaş bestecidir. sanatçılarınm hepsi bir numara. Bruno Maderna ölümünden Ön Götz Friedrich, sahnenin yarım ceki son on yıl içinde orkestra milımetre karesini bile boş bırakyönetmenlığine ağırlık verdiğin mamış. Her an, her yerde bir den, Luigi Nono ise gitgide eser şeyler olmakta. lerinde politik görüşünü, yani Marksist inancını çok bariz bi Tiyatronun payı da çimde vurguladığından, yarışta Berio'nun çok gerisinde kaldılar. önemli Berio'nun " U n Re tn Cennet mi cehennem mi anlaAscolto" operası Salzburg Fes yamadan yaşadığımız iki saat sotivali'nin siparişi üzerine beste nunda onca para veren izleyicilenmiş. Eseri sahneye koyan lerin ayakta alkışlarla sanatçılan Götz Friedrich Doğu Almanya onurlandırmaları da goz yaşarlı olmakla birlikte bugün Batı tıcı sayılabilir. Yine de, ertesi Avrupa'nın en gözde ve peşin günku gazetelerde gordukleri den koşulan rejisörü. Stanislavs operayı anlatabüme çabalan. ki okulunun Batı'daki uzantısı içinde kıvranırken birden sabrı Felsenstein'ın çırağı olan Friedtükeniveren eleştirmenlerin ustu rich'i, Batı Avrupa'nın sahne sakapalı kırgınlıklannı sezmemek natlannda, özellikle de operada ve kıs kıs gülmemek elde değil. içine duştüğu "çıkmaz"ı yerinSalzburg Festivali'nde tiyatrode saptayan, ilacı bilen ve doğnun onemlı bir ver tutması karu tedavi yapan babacan bir aiçınılmaz gıbı görunse de, Festıle doktoru olarak görüyor val programınm tümu ele alındıyetkililer. ğında tiyatroya epey az iş duştuğü de gözden kaçmıyor. Yine de Salzburg Festivali'nin bir başka En iyilerin seferber demirbaşı, Hugo von Hofmannoldugu opera sthal'ın yazdığı, ilk kez 1911'de Berlin'de Max Reinhardt'ın reBerio'nun operasının librettosunu ttalo Calvino yazmış. Ko jisiyle sahnelenen 1920'den bu yana da hemen her yıl Salzburg nu ile ilgili beş ayrı makale, bir Dom Katedrali onündeki meyde sinopsis okuduktan, Ustelik ymı olan "Bartın" Gazetesi, 61. kunıluş yıldönümünu kutladu Cumhuriyetin kuruluşunda Ataturk'ün yanında yer alan gazeteciyazar Cemal Aliş tarafından, 1924 yılında yayın hayatına başlayan Bartın, o günden bu gune yayınını aralıksız sürdürdü. Cemai Alış'in 1977yılında vefatından sonra, oğlu iktisatçı Esen Alış, "Bartın" Gazetesi'nin yaytnım surdürmeye başladı. Rıfat Ilgaz ve Fıkret Madaraiı gibi ünlu imzalara sahip olan gazete, pek çok kez yerel basın ödülleri aldu "Bartın" Gazetesi, 61. kuruluş yıldonümünde 20 sayfa olarak yayınlandı. HAYVANLAR JSMAÎL GILGEÇ / /' HEMEN VURT ) J "<\ KIM KIME DUM DUMA BEHÎÇ AK î\ PuccinVnin ikinci operası Kultür Servisi İtalya'nm Toskana bolgesındeki Montepulciano kasabasında duzenlenen sanat şenliğınde, Giacomo Puccini'nin uzun zamandır izleyıcilerin onüne çıkmayan ilk yapıtlanndan biri sahnelendi. Puccini'nin belki de an az sergilenen sahne yapıtlarından biri olan " E d g a r " o p e r a s ı , ilk kez 1889'da La Scala'da sahneye konulmuş. Ama Puccini'nin bestelediğı ikinci opera olan "Edgar", sanatçıya gerçek ünunü kazandıran öteki yapıtlanrun ortaya çıkmasından sonra nerdeyse unutuknuş. TAREHTE BUGUN MİMTAZ AKBLAJS Krufçev, 1364'fe ıkhdardan uzaklaçhtı/cjna dejm tt tjil Soıyer/er Bırtîğı'nır) er> güçJu adatntydı. 11 Eylül GALERILER BELCE SANAT EVİ GAIERISI 528 66 29 REHA YALNIZCIK Resım Sergisi 1130 Eylul GORSEL'ASARIM Kofctoyi 11 Eylül (aat 17.00 18 Eylul Salı gunu saat 17 OO'de Raha Yalnızcık v* Sanatı Konulu bır açık oturum düzenlenmıştH Açık otjruma Hayati Acılyazıcı, Söleyman Vellojhı. B«rtan Onaran konuşmacı olaraK katılacaklardır Pıremeo S 0 B A Apt 11/4 (Dosttar Tiyatrosu karşısı) Tunel / 1ST 143 45 95 ÇIPLAKLAR Avni Arbaş Muzaffer Bekem Orhan Delioıman Ismet Doğan Gurdal Ouyar Leyla Gamsız Öktay Gunday Arii Kaptan Necdet Kalay Mehmetcan Köksal Halil Paşa Orhan Peker Rasin Ayetullah Sumer Yavuz Tanyeli Burhan Uygur Aydın Ulken Nazmi Yılmaz Kemal Yükselengil Husrev Gerede Cad. 126 Teşvıkıye Meydanı Tel • 141 27 13 DCSTEK SANAT GALERİSİ ERTUĞRUL ATEŞ Resım Sergisi 10 Eytit 2 0 Eytul 325 EYLÜL BOORUM ThL 9b14l 2911 BILGIC PASAJI Istanbul Erkek Lisesi 100. Yıl Resim Sergisi 1SRVDSgUGUH, SOVYErL&Z&lHUĞl'NlN ESKJ P£fL€TBASKAHtARlNOAH NIK1TA KRUÇÇEV 7T yAŞlNDA ÖLPÜ. STAÜM'tU 13S3'TB OLUUUNCEN SOAjeA, 11"flL,ÜLKeNİN 8ie NUMAHAU KIŞiSİ ÎÇ POUTİleAVt YUMÜŞA7MAYA, 'SARlÇ İCİNPE BlHLİKTE YAÇAIUtA* SLOGANlYlA DA DlÇ POLlTl/eAOA POSTÇA S/H UAVA YARATMAYA ÇAU$Ml$ 71. ANCAK, 19S6'DA MACARİSTAM AyAKLANMASINI •TANUARlA BASn£MA£ı, İ9£3"7E DE.KUgA KR1ZJH t>B,AgO İL£ SAVAŞiH EÇİĞINE 6BLMBSI, BUULARlN~ P/Ş/NDA TUTULMALIO/R. Kışı OLARAK *ENKU, ŞA KACI 6<R UALK AOAMt OLAN HRUÇÇeV, ÇA8UK SlNİHLENMBSİYLE DE UMLÜYPÜ. 1359'PA, gıGLEÇM/Ş MiLLBTLSfİtM BtR. TVPLAMT1SIUDA, PA&UCU ' MU EÜHB AUP MASAYA İ/URMUÇTV !. KRUŞÇEV'/N ÖLÜMÜ.. ASdı IpeKcı Cad 75 MacKa 1460354 I RESİM DNARIM s/lERKEZI Ltd. 5 0 YIL ÖNCE Cumhuriyet ıı Eyiaı 1934 olduğunu ıleri süren operator Bu meyanda kanserle Kanser Cemil Paşa ezcümle demiştır mücadele cemiyeti umumî ki: Alman mikrobunun kâtibi operator Kâzım Ismail doktorunun kanser mikrobuna Bey kanserin mikroplu bir keşfi ve ait keşfıne hiç şaşmadım. hastalık olmadığını, bu Keşfin ne olduğunu ıtibaria mikrobu doktorlarımız görmediğim için mahıyeti Alman doktoru fon Brehmerm kanser mıkrobunu kesfetttğıne daır ıddıaları dünyanın her tarafmda olduğu gıbı memleketimızde de buyuk bır alâka ile karşılandı ve doktorlar arasmda hararetli münakaşalara yol açtı. Eskıdenben kanserle uğraşan ve daima bu hastalığın sarî hakkında birşey diyemem. Fakat her halde elde edılen bir ipucudur. Bununla âlimler, mütehassıslar uğraşa uğraşa her halde hakikî mıkrobunu bulmağa muvaffak olacaklardır. Bulunan mikrop aşılamak suretile kanser tevlıt ederse hastalığın âmıli olduğuna kanaat verecektir. bulunamayacağını, birçok âlimlerın bu fikırde olduklarım ıleri sürerek demışür ki: 1934 1984 kaybetmemelidır. Cemıyetimiz halkı tenvir ederek vakt'mde tedaviye koşmalarım temine çalışacaktır." Resim çiçektir, bakım ister. Maçka Cad 73/1 Teşvıkiye / İstanbul Tel 148 22 35 . GALERl ILANLARI HER.GUN BU KOŞEDE tN SON MODEL STANDAN İ I» " Memleketimizde kanser çoktur. Birçok kanserliler hastalıklarına ehemmiyet vermedıkleri için geç müracaat ediyorlar. Ağnmıyor, zarar vermiyor dıye zaman