Katalog

Dışticaret işlemlerinde bügiveilgi KAVRAM DERSANESİ 19841985 Öğretim yılı kayıtlan devam etmektedir. 30 KİŞILİK SINIFLARDA YER AYIRTINIZ Lulelı hlanbul TeL 522 75 74 52S 64 37 ESBANK "tedbirli ve kararlı" 61. Yıl; Sayı: 21498 Kurucusıı: Yunus N'adi Bir Gezîden Dört kişilik aüeye beslenme için gereken, ayda 52 bin lira Kısa Noüar Baö Avrupa'da yaptıgım birkaç haftalık geziden yeni döndüm. Şimdiye dek gidip gördü|ttm ülkelerden hiçbirinde kıskançlık duygusana kapıldığımı anımsamıyorum. Begendiklerim, bizde de bdyle otsa diye gıpta eltiklerim dbette olurdn. Ama kıskanmak! Hayır, aklımın ucundan gecmezdi. ömnimde ilk kez bu gezide Batı'yı kıskandıgımı burada açıklamak gereğini duyuyonım. Dürust olmaya çalışan bir yazar olarak benim için bir zorunluluk bu. "Nesini kıskandın?" diyeceksiniz. Sokaklann temidigini, yaşam duzeyinin ustunlugunü, enflasyon oranının bize kıyasla düşiiklügünu mü? Hayır, hiçbiri degil. Bo kez Batı'da esen özgürtük havasını kıskandım. Hem de yüreğimi catlatırcasına burkan bir acı ile. Orada bulundugum sıralar rastladıgım bir iki örnegi size aktanrsam bcoi anlayacağınızı umuyorum: BD yıl bfliyorsunuz, ünlii Normandiya çıkannasmın 40. yüdönümiiydü. Bu nedenle 6 haziran gttnıi Normandiya'nın çtkanna yapılan yerinde görkemli bir tören düzenlendi. Başu ABD Baskanı Sayın Reagan, tngfltere KraUçesi Sayın Elizabeth II, Fransa Cumharbaşkanı Sayın Mitterrand oltnak iizere 8 devlet ve hükumet başkanı orada buluştular. Söylevter verildi. Deniz, hava, kara kuvvetlerinden birlikler çıkarmanın bir benzerini yineleyerek gösteri yaptılar. Radyolar, TVTer, gazetdcr oiayla yakından ilgilendiler. Röportajlar yapıldı, ateşli yazılar yazıldı. Ama bizim çatlak ses diyebilecegimiz ters yommlar da hiç eksik olmadı. Kimi Batı gazeteleri bu nedenle Amerika'ya, tngiltere'ye ateş puskurdukr. Özeilikie France Soir gazetesi başyazısında Anglosaksonlara veryans»n etti. Çıkarma, Fransa'yı kurtarmak değil Almanya'yı yenmek amacını guduyordu. Almanya'yı yenmek için de Fransa'dan geçmek zonınluvdu. Ovsa bu hareketin yanı sıra Fransa kendi kendini kurtannıstı. General De Gaulle ve Fransa'nın direniş örgütii olmasaydı muttefikler Normandiya çtkarmasınj zor başanrlar, başarsalar da, birkaç saat içinde denize dökülürlerdi. Bu ve benzeri yazılar kuşkusuz ofaryı abartryordu. Daha çok "sizi biz kurtardık" diyen Anglosakson övünmesine karşı bir tepki niteligindeydi. Ama yazılıyordu iste. Hiçbir yerden de ne yasaklamyor, ne de kıoanıyordu. ltalyan Komünist Partisi Genel Sekreteri Berlinguer'in ölnmü de başta ttalya olmak özere bütün Batı Avrupa'da buyiik ymnkılara yol açtı. Sagcıs da, solcusu da bn değerli politikacının yok olmasına yurekten acıdı. ltalyan Cumhurbaşkanı Sayın Pertini bastaneye kadar giderek komada bulunan Berlinguer'in yanındaki odada geceyi geçirmeye kalkıştı. Papa bile onun ruhuna dua etti. Cenaze törenine ttalya'nın ber yerinden gelen bir milyonu askın insan katıldı. Berlinguer komünistti, Marksistti. Avrupa'nın en güçlü komünist partisini 12 yıldan beri yönetiyordu. Ama gerçekleri gören aydın bir devlet adamıydı. Temelde MarVsist ideolojiye baglı kalmakla birlikte kaskatı dogmalarla sonuca vanlamayacağını anladıgı için Moskova'dan koparak Avrupa'ya özgu bagımsız ve daha yumuşak bir yoln denemeye girişti. Tarihsel uzlasma doktrini onundur. Bu ülkıicu, aydın politikacıya karşı Batı dunyasının herhangi bir yerinden ters bir ses çıktı raı? Duymadım, bilemeyecegim. Çıksaydı ne olurdu? Ne oiacak, Normandiya çıkarmasına karşı yükselen seslere ne olduysa o olurdu. Çoğulcu demokresinin gereği bu degil midir? tsviçre'nin vansı Katolik, yansı da Protestandır. Papa Jean Paul H'nin bu ülkeye yaptıgı ziyaret de tsviçre'nin Protestan bölgelerinde bir haylitepkiyeyol açtı. Biliyorsunuz Papa yeryüzündeki Hıristiyanları birleştirmek, evrenselliği (oecumenism) gerçekleştirmek gibi bir amacın önderiigini yapıyor. Bu yttzden bir bölüm Protestanlar Jean Paul ITnin lsviçre'ye gebnesine karşı çıkülar, geldikten sonra da eleştJrdiler. Yazılar yazıldı, söylevler verildi, Papa'ya karşı topIn gösteriler de yapıldı. Ama bükiiraet bu ziyaretin herhangi bir tatsızhga neden olmaması için gerekli önlemieri aldı. Hiçbir tatsızuk da olmadı. Pa 50 TL. 3 Temmuz 1984 Salı m• Mutfaklar 6 ayda ytizde 4O çöktü tstanbul'da 4 kişilik ailenin aylık mutfak gideri Ayük Miktar Beyaz peynir 4 kilo Zeytin 1.5 kilo Şeker 6 kilo Çay 0.8 küo Ekmek 72 adet Et 15 kilo Yoğurt 15 küo Süt 15 litre Yumurta 90 adet Un 3 kilo 2 kilo Makarna 4 kilo Pirinç 4.5 kilo BakUyat 8 kilo Patates 6 kilo Soğm 30 kilo Sebze 30 kilo Meyve 2 kilo Margarin Ayçiçek yağı 2 kilo 1 kilo Zeytinyağı 1 kilo Tereyağ 1 adet Tüpgaz Memurlar, emekliler zamlarını buay içinde alacaklar Kararnameler cuma günü yayınlandığı için ek bordroların düzenlenmesine ancak bugün başlanacak. ( i ) BüZİran Enflasyon ve mutfak rekli olan 22 kalem maldan 19'u geçtiğimiz altı ay içinde, yüzde Mutfaktaki enflasyon altı ay 9 ile yüzde 233 arasında değişen da yüzde 40'a ulaştı. Dört kişi oranlarda zam gördü. Zam şalik ailenin sağlıklı beslenebilmesi mpiyonluğunu patates kazandı. için gerekli mutfak harcamalan Ocak ayında 1 kilo patates için Istanbul'da ocak ayı başında 37 ödenen para ile bugun ancak 300 bin 698 lira düzeyindeyken, 6 ay gram patates aJınabiliyor. Ocak da yüzde 40 artarak 52 bin 763 başında meyve ve sebzenin 1 kiliraya yükseldi. Haziran ayında losu için ödenen parayla temmuz mutfaktaki enflasyon yuzde 6,7 başında 333 gram meyva ve 800 düzeyinde oldu. gram sebze alınabiliyor. Sağlıklı bir beslenme için geOcak başındaki fiyatlarla, TOPLAM 37697.5 TL. 52762.5 TL. temmuz başındaki fiyatlar karşılaştınldığında, sofraya konan her kilo beyaz peynir için 150, et için 150 ayçiçek yağı için 175, zeytinyağı için 250, margarin korunacağı"yolundakibeyanlannın bir dilekten için 100, soğan için 50 lira daha OSMAN ULAGAY fazla ödendiği görüluyor. Eköteye geçemeyeceğı açıktır. Ücretli, maaşlı, dargeGazetemizin araştırması "mutfaktaki lirli kesimin harcamalan içinde zorunlu gıda madmekte fiyat artışı yüzde 33'ü, enflasyonun"buyılmilkyansındayüzde 4O'\ bul delerinin, mutfak masraflannm payı, Ust gelir dit çayda yüzde 54'ü, şekerde yuzde duğunu gösteriyor. Çeşitlifiyat göstergeleri bu ay zeyindekı gruplarla karşılaştınlmayacak kadar faz 36,6'yı buluyor. Dört kişilik ailenin sağlıklı içinde açıklandığında da zorunlu gıda maddelerinladır. ' 'Mutfaktaki enflasyon'' en fazla bu dar gebeslenebilmesi için gerekli mutfak de bu yılın ilk yarısında meydana gelen fıyat ar lirlı kesimin satın alma gucu'nu törpülemiş, ücretlitışlartnm ytizde 3540 dolaymda gerçekleştiğinin maaşiı kesimin yasam standardını bir kez daha hızharcamalarına haziran ayının görülmesı surpriz olmayacaktır. ia aşağı çekmiştir. Bu gerçek apaçık ortadayken, eklediği miktar ise 3345 lira olBu rakamlar karşısında Başbakan özal'ın geliri ile tuketımi, hele hele mutfak masrafı ara du. Mayıs ayına göre, haziranda fıyatlarda ytizde 6,7 oranın"ücretlimaafü kesimin sahn alma gücünün (Arkası Sa. 11, Sü. 2'de) da bir artış göruîdü. Haziranda başhca fıyat artışları beyaz peynir, zeytin, et, yumurta, patates, meyve ve 7eytinya|ında görüldü. Haziran ayında beslenme masraflannı 52 bin liranın üzerine çıkarmada en çok kiloda 50 lira artan meyve ve et fiyatlanyla patates fiyatları etkili oldu. 1 Ocak Fiyatı Tutan 2200 550 570 380 615 102.5 520 650 2160 30 12750 850 3000 200 1800 120 21 1890 110 330 180 360 200 800 185 832.5 60 480 70 420 85 2550 100 3000 280 560 325 650 400 400 1100 550 1260 1260 Fîyan 700 440 140 1000 40 3 Temmuz Tutan 2800 660 840 800 2880 1000 15000 220 3300 120 800 23 2070 140 420 200 400 250 1000 175 187.5 200 1600 120 720 175 5250 300 9000 380 760 500 1000 650 650 1100 550 1475 1475 enflasyon yüzde 6.7 oldu. y f Ozal: Artık demokrasi kesîntiye uğramaz Başbakan Turgut Özal: "Bundan sonraki yıllarda demokrasinin kesintiye uğramayacağım görüyoruz. Ben Türkiye'de demokrasinin bundan sonra kesintiye uğramayacağı inancındayım." Sağlıklı beslenme için zorunlu 22 maldan 19'u 6 ayda yüzde 9233 zam gördü. Altı ayın zam şampiyonu yüzde 233 ile patates. CENGİZ TURHAN Kararname, işçi ve BağKur emeklilerine bekleneni getirmedi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Memurlar, emekliler, dul ve yetimleri, aylıklanna yapılan zam ve yakacak yardımı farkını bu ay içinde alabilecek. 657 sayılı yasa ve memurlarla ilgili öbur yasalarda değişiklik yapan yasa gucündeki kararname 1 temmuz cuma günu Resmi Gazete'de yayınlanarak yurürlüğe girmişti. Kararnamenin, cuma günü yayımlanmış olması nedeniyle, ek bordroların düzenlenmesine, ancak bugün başlanabilecek. Yetkililer, bordroların duzenlenmesinin fazla zaman almayacağını belirtiyorlar. Yasa gucündeki kararnamenin getirdiği gelir artışını, yapılan zam haziran bordrolarına yetiştirilemediği için memurlar bugün maaş alırken hissedemeyecek. J\.nadolu Hselerinin sayılarımn arttınlacağım ve yurt dışından öğretmen getirtileceğini söyleyen Başbakan, kendisinden iş isteyen bir gence "sabırlı ol" dedi. FATİH GÜLLAPOGLU BODRUM Ortadireğin geçtiğimiz bayramlardan farklı olarak bu bayram "tam kapasiteye" ulaştırmadığı Bodrum, beklenen duzeyde kalabalığa kavuşamamasına karşın, "bol Özal'Mı bir bayram yaşadı. Dondurmacısmdan kahvecisine, pidecisinden balıkçısına, camisinden diskoteğıne kadar uğramadık yer bırakmayan özal, iş isteyenlere Bodrum'da da sabır diledi. Ama tüm bunların yanı sıra minik öğrencilere de bir müjde verdi. O da "Dışandan öğretmen getirterek Anadolu liselerinin sayılannın arttınlacagı" müjdesi oldu. Deniz sonrasında tatil sitesinin çevresinde koşuya başlayan Özal'ın yanı sıra koruma görevlileri ve ellerindeki fotoğraf makineleriyle Başbakan'ı koşarak izleyen gazeteciler oldukça ilginç bir göruntü oluşturuyorlardı. Bu koşu sırasında önüne çıkan 5 yaşlarındaki bir çocuğu sevmeden yapamayan özal, "Bnnlar bizim 15 yıl sonraki seçmenlertmiz" dedi. "Bu kuçüğün 15 yıl sonra oy verebilecegini hesaplarsak, siz bundan önce onar ytlhk aralarla demokrasisi kesintiye uğra>an Türkiye'de, bu kesintinin bir daha olmayacagını mı söylemiş oluyorsunuz?" sorusuna "Biz herşeye çok uzun vadeli ve geniş bakanz" yanıtını veren özal, şöyle devam etti: Sağlık Bakanhğı ve SSK doktorlannın katsayı dışında maaşlarında artış olmayacak. Ek göstergeden en çok yararlanan Başbakanhk Müsteşarı ile özel Kalem Müdürü oldu. RAFET G E N Ç ~ ANKARA Memur ve diğer kamu gore\lileri ile ilgili bazı yasalarda değişiklik yapılmasına ilişkin yasa hükmündeki kararname ve Bakanlar Kurulu kararları hakkında uzmanlar, "olumlu not" vermediler. Kararname ve kararların 657 Sayıh Yasa kapsamına giren alt derecedeki devlet memurlarına, Sağlık Bakanlığı ve SSK doktorlarına ve diğer devlet kuruluşlarındaki görevli sağlık (Arkası Sa. 6, Sü. S'te) Ramazan Gaziosmanpaşa yungmında ağır yuralanan dört işçi daha öldü Hazmiye Temizel, Filiz Orakçı, Sevgi Fırat ve Ahmet Zeki Akıllı adlı işçiler tedavi gördükleri hastanede kurtarüamadüar. tstanbul Haber Servisi Gaziosmanpaşa'da ayakkabı imalathanesinde çıkan ve beş kişınin ölduğü yangmda ağır yanık yarası alan işçilerden Nazmiye Temizel (23) Filiz Orakçı (14), Sevgi Fırat (13) ve Ahmet Zeki Akıllı (28) tedavi gördükleri hastanede yasamlarını yıtirdiler. Ölu sayısımn dokuza yükseldiği yangmda yaralananlardan Hiılya Sevenler (13) insağhk durumunun kritik olduğu belirtildi. Gazıosmanpaşa Çukurçeşme Mahallesi Necipbey Sokak 7 numaralı yerde Mehmet Akıllı'ya ait ayakkabı imalathanesinde çay yapmak için kullanılan elektrik ocağının yanıcı maddeleri tutuşturması uzerine geçtiğimiz (Arkası Sa. 11, Sü. 6'da) Tatilini geçirdiği AkTur Site"Ve biz ilerilere bakarken de si'nde akşamlan koşu yapmayı da eksik etmeyen Turgut özal, Turkiye'nin bundan ionraki yüdinlenme verdiği sırada, "Ben larda demokrasinin kesintiye uğTürkiye'de demokrasinin bun ramajacağını görüyoruz. Ben dan sonra kesintiye ugramayaca Türkiye'de demokrasinin bunğına inanıyorum" diyerek ken dan sonra kesintiye ugramayacadi deyimiyle 15 yıl sonraki gı inancındayım." ANAP seçmeni olarak gördüğü Ramazanın son iftarım evin5 yaşındaki küçük bir çocuğu de açan özal, aynı akşam eşi, sevmeden yapamadı. küçük oğlu Efe ve kızı Zeynep' Bodrum'un 8 km. uzağında (Arkası Sa.ll, Sü.5'te) ki tatil evine perşembe gecesi geç saatlerde gelen Özal, arife günü Bodrum'da uzunca bir gezi yapU.Mendirek'tekı yuruyüşü sırasında yanına yaklaşan herkes içinde bulunduğu sorunlardan yakınırken, bir genç de aylardan beri iş bulamadığını dile getiriyordu. Bu gencin meslek lısesi mezunu olduğunu oğrenen özal, iş isteyen bu gence "sabırlı" olANKARA (Cumhuriyet Bümasını önerdi. rosu) Dışişleri Bakanlı|ı SözAkşam ustü Turgutreis ve Ak cüsü Büyukelçı Hasan L'ner'in yarlar'ı gezen özal, bu yılın ilk görevinden alındığı öğrenildi. deniz banyosunu da aynı gün Üner'ın görevinden alınma neAkTur'da aldı. özal denize gi deni konusunda bilgi verilmedi. rince yaklaşık 78 koruma görev Ancak sözcunün basına yaptığı lisi de Başbakan'ı denizde de ko bazı açıklamalann görevden rumayı sürdürduler. Başbakan' aUnmasında rol oynadığı ın denizdeki halinin göruntülen sanılıyor. mesine ses çıkarılmadı, ama neHasan Üner geçen nisan ayındense sudan çıktığı andaki hali da Nazmi Akıman'ın Atina Bünin fotoğraflanmasına ızin veril yükelçisi olarak Yunanistan'a gitmedi. özal'ın daha sonraki de mesi üzerine boşalan Dışişleri niz banyolannda bu yasak kalkBakanhğı sözcülüğflne getitı. riimişti. Dtşişleri Sözcüsü Hasan Üner görevinden alındı Evren bugün IstanbuTda Gmç emekUliğe son Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nm nazırladığı yasa taslağı 7 bin iş günü primi yatırılması koşuluyla kadın işçilerin 50, erkeklerin 55 yaşında emekli olmasını öngörüyor. Emeklilik yaşının yükselmesi 5. Beş Yıllık Plan 'da da ilke olarak yer aldı. d f 7 , bin * «ünune ? planlanıyor. son gunu. Bayrampaşa Sivil CezaMJVŞ lllininillin UUyi evi'nin kapısı tıkhm tıkl.m. Ba>Tam nedeniyle klrid k ceza ve tutukevlerinde açık gorüş var çunkü. Tutuklu ve hukümlü aileleri sabahın erken saatlerinden beri kapıda beklemekteler. Ama içeriye, yirmi tutuklunun yalnız erkek göruşmecileri gııebiliyor bugün. Kadınlar, bayramın ikinci günü görüşmuşler çünkü. Sırası (Arkası Sa. 11, Sü. 2'de) Fif>S flnhİhftlih ftnv B a v r a m ı n "Mini tatü" sakin geçti \]ç günlük bayramın ilk iki gününün cumartesi ve pazara rastlamasına rağmen tatil yörelerindeki konaklama yerlerinin yöneticileri "Bayram yüzümüzü güldürdü" dediler. lstanbnl Haber Servisi Şeker Bayramı tüm yurtta sakin geçti. Hava sıcakhğının mevsim normallerinin uzerinde seyrettiği bayram suresince yurttaşlar deniz kıyılarını ve tatil yerlerini tıklım tıklım doldurdular. Turistik yörelerdeki konaklama yerlerınin yöneticileri, "Bayram yuziimüzu guldurdii" dediler. Geçtiğimız haftalarda zaman zaman hava yağışh ve serin geçerken, bayram süresince hayli sıcak günler yaşandı. Bayram tatilinin kısa oluşu nedeniyte bîrçok yurttaş ek izin alarak bu süreyi uzatmaya çalıştı. Haziran ayı süresince yüzde 50'lerin altında kapasiteyle çalışan konaklama yerleri, bayramın ilk günunden itibaren tam kapasite doldu. Otef, motel, kamping ve pansiyon sahipleri, çoğu başvu(Arkası Sa. 11, Sü. 2'de) ANKARA, (a.a.) Cumhurbaşkanı Kenan Evren, bugün tstanbul'a gidecek. Cumhurbaşkanlığı Basın ve Halkla Ilişkiler Muşavirliği'nden verilen bilgiye göre, Cumhurbaşkanı Evren, çalışmalarını bir sure Istanbul Florya Köşku'nde sürdurecek. Cumhurbaşkanı Evren ile birlikte Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Sedat Güneral, Başyaver Albay Cevat Erten, Özel Kalem Müdürü Baki tlkin ile Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri Ali Baransel de Istanbul'a gidecekler. ANKARA, (ANKA) Devlet memurlanndan sonra işçilerin emeklilik yaşına da sınır getiriliyor. ANKA muhabirinin edindiği bilgiye göre, 5'ınci 5 Yıllık Kalkınma Planında, erken emeklilik uygulamasına son verileceği yolundaki ilke üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanhğı bunyesinde aynı doğrultuda bir yasa taslağı hazırhğına başlandı. Taslakta, işçi emeklilik yaşı kadınlarda 50, erkeklerde ise 55 olarak öngörülüyor. Aynca, erneklıliğe hak kazanabilmek için gerekli olan 5 bin gün süreyle prim yatırma zorunluluğunun Yürürlukteki uygulamaya göre kadın işçiler sigortalı oldukları ilk tarihten itibaren 20, erkek işçiler de 25 yıl tamamlandığında emekliliğe hak kazanabiliyorlar. Ancak bu süreler içinde emekli olabilmek için hak sahibinden en az 5 bin gün siıreyle prim kesilmesi de zorunlu bulunuyor. Kurucu Meclis dönemindegeçen yıl gerçekleştirilen yasal düzenlemeyle devlet memurları için emeklilik yaşı kadınlarda 45, erkeklerde ise 50'ye yükseltümişti. NADİR JVADİ (Arkası Sa. 11, Sü. l'de) YUNUS NADİ ARMAĞANr84 3. Kocabaşı: Tercihim resimdi, kısmet fotoğraf oldu Röportaj 12. Sayfada UĞUR MUMCU GÖZLEM Hür mü? Bankalar sistemi son yıllarda kendi kendini yiyen garip bir organizmaya döndü. "Donuk kredıler" olarak adlandtrılan, gıdip de gelmeyen banka kredilerı, bankaları güç koşullara sürüklerken kredı malıyeti nedemyie kredı atan kuruluşlar da büyük sıkıntılara girdiler. Bugün bankalar, kre(4rkast Sa. 11, Sü. 7'de) TürkIş 21 yasada değişiklik istiyor Zirve öncesi yapılması kararlaştmlan teknik toplantılar yarın . başhyor. Haberi 12. Sayfata