Katalog

6 MA YIS 1984 KÜLTÜR YAŞAM CUMHURİYET/5 BILIM/TEKNIK DUNY4SI VEHBI BELGÎL Neden buz bebek? Eksi 196 derecedeki hayat dir: Neden buz bebeği? Bilındiği biçimde yavru aimak dururken eksi 196 derece sıvı azotta saklanmış spermyumurta birleşimini (embriyo'yu) eritip döl aimak niye? Buz bebeği tekniği tüp bebeği tekniğinin bir aşamasıdır ve onun eksikliklerini tamamlamak için bulunmuş bir yöntemdir. Fakat, iki tekniğin de amacı, çocuksuz ailelere çocuk sahibi olmanın zevkini tattırmaktır. Bir yandan dunyada nüfus fazlalığından yakınılırken, öte yandan akla gelmedik yollarla nüfus üretmek, çelişkili gorünebilir. Ama, amaç insanlan mutlu yaşatmak olduğuna, mutluluğun bir parçasının da çocuk büyütup yaşama karıştırmak olduğuna göre olayda çelişkili bir yan bulunmamalıdır ve yoktur. up bebeğinde spermle yumurta hemen birleştirilip embrio aşamasına getirildikten sonra rahime konmaktadır. Olay başan kazanamazsa yeniden sperm ve yumurta alıp yeni bir denemeyegidilmektedir. Buz bebeği tekniğinde ise çok sayıda sperm ve yumurta birleştirildikten sonra sıvı azotta saklanmakta, ilk denemeden gebelik elde edilemeyince buzda bekletilen embrıyo'Iardan biri veya bir kaçı ile deneme yinetenmektedir. Nitekim, ilk buz bebeğinde de böyle yapılmıştır. Buz bebeği tekniği "dondurulmuş hayvanat bahçesi" yöntemine yol açmıştır. Her yıl 2.500 kadar hayvan tüninün yok Kısa... Kısa... Kısa... Toz l'İskİ Bir Japon flrması, sürtozu biçiminde, içilirken sulandırılacak "toz viski" yaptığını ileri sürmüştür. Böylece, şişe tasarrufu sağlanacaktır. Konu hakkında düşüncesi sorulan bir viski fabrikatörü şöyle demiştir: "Viskinin depolanması, kullanılması alanında en büyük buluşu bizim firma yapmıştır: Bu da cant şişedir.'' nuz bılgısayarlann gelişmemiş olduğu bir dönemde... Oysa, cep hesap makineleri, insanı, durmadan anlamsız işlemler yapmaktan kurtarmıştır. Günde yüz kez çarpma, bölme... yapmak, zekâyı, asıl görevi olan yaratıcılıktan alıkoyuyordu. Başka birtakım kimseler de, yine kişisel bilgisayarlann, başka bir deyimle, ev bilgisayarlannm, kitapçılığı yok edeceğinden korkmaktadır. Hatiâ bu konuda anketler bile yapılmıştır. Sonuç 2.000 yılında da kitabın ve kitapçılığın süreceği olmustur. Hemen ekleyelim ki, kitap, belleği yok etmediği, tam tersine onu geliştirdiği gibi bilgisayar da zekâyı körletmeyecek, geliştirecektir. Radyo, plağı dama atamamıştır. Bugün tersine, onunla işbirliği yoluna gitmiştir. ' 'Borçlu ölmez rengi saranr'' diyen şakacı atasözümüz gibi, buluşlar ölmez, yeni biçimlere dönüşme yoluyla, daha da gelisirler. İ sonra akla sorular gelmekte lk buz bebeğinin doğmasından Eksi 196 derecedeki sıvı azotta uzun süre saklanabilecek olan sperm ve yumurtalar, canlı türlerinin yok olmasım önleyecek. Kalıtım hastalıklarından arınmış hücrelerle sakathkların önüne geçilecek. Tehlikeli mesleklerde çalışanların, savaşa gidenlerin, hasar verecek ameliyat geçireceklerin spermleri saklanabilecek. Buz bebeği tekniği uzayda da uygulanabilecektir. "Bu işte de mi uzay?" diyecekler bulunabilir. Evet, bu işte de, başka birçok işlerde de uzayı göz önünde bulundurmak zorundayız. rıyolannı sıvı azotta saklayarak gerektığınde çıkanp kullanmaya yönelmiştir. Böylece de '"dondurulmuş hayvanat bahçesi" diişuncesi gerçekleşmektedir. Şunu unutmamak gerekir ki, her hayvan bir "doğa sırlan hazinesi "dir ve bu sırlann çok azı çö>ülebilmıştir. Örneğin, depremi çok önceden bildiren hayvanların sırrı henüz anlaşılamamıştır. uz bebeği tekniği, kalıtım hastalıklarından arınmış hücrelerle canlı uretme yolunu da açmıştır. Anababadan evlada geçen hastalıkların bu yolla ortadan kaldınlması hem toplumu yükten kurtaracak, hem de sakathkların azalması sonucu, yaşayanlar daha mutlu olacaklardır. Eski Yunanistan'm Isparta devletinde sakat çocuklar bir dağdan atılarak yok edılirdi. Hitler, bu gibileri kısırlaştırdı. Bugün bu yöntemlere başvurulamayacağına göre buz bebeği tekniği sakatlığa çıkış yolunu kapatacaktır. Buz bebeği tekniği, kocanın saklanacak sperminin yıllarca sonra kullanılmasını da sağlayabilecektir. Tehlikeli işlerde çalışanların, savaşa gidenlerin, hasar verecek ameliyat geçireceklerin spermleri sıvı azotta saklanabilecektir. Bu yolla belkı de, hem can, hem de sperm sigortası yapacak kuruluşlar ortaya çıkacaktır. yaptı ıse uzay da teknolojiye yeni bir boyut getirmiştir. Artık, her buluşun uzaydaki uygulamasını da goz önünde bulundurmaya ahşacağız. Washıngton Devlet Universitesi uzmanlarından Dr. Hafız, Almanya'ya gidecek bir biyoloji uzmanı dostundan, dönüşte, yüksek vasıflı 100 koyun getirmesini istemişti... Yirmi beş yıl önce. Koyunlar, suru halinde değil, bir disi tavşanın rahminde, 100 embriyo olarak getirildi. Sonra, bunlar, şırınga ile yüksek vasıflı koyunlara aşılandı ve yavru alındı. Sovyet uzaybilimcisi Tsiolkovski'nin (18571935) mezar taşında, kendisinin şu sözü yazılıdır: "însan yeryuzünde doğmuştur, fakat sonsuza dek yere bağlı kalmayacaktır." Bugun bu donem gelmiştir: Ruslar da, Amerikalılar da uzayda yerleşme birimleri kurma volunda ilk adınılarını atmışlardır. Buralarda dünyadan gidecekler de, oralarda doğacaklar da yaşayacaklardır. Yerleşim birimlerinde doğacaklar için örneğin 10 kadın, 10 erkek gönderilecek yerde bir veya iki kadınla sıvı azotta dondurulmuş emriyo'lar gonderilebilecektir. Bunlar olmayacak şeyler değildir. Uzay, biyolojı, fizik, kimya... alanlarındaki yenilikleri bu sutunlarda açıkladığım sıralarda (ilk yazı 20 mart 1977) herkes bunlara gulüyordu. Bugun bunlann hemen hepsi gerçekleşmiştir. Buz bebeği tekniği de bu konulardan bindir. T olduğu hesaplanmıştır. Bunlann yaşatılması için, dernekler, dıinya çapında çaba harcamaktadır. örneğin " p a n d a " ayı türu, parmakla sayılacak kadar azalmıştır. Bizdeki "kelaynak" kuşları da öyledir. Eski Yunan yazarlarımn Anadolu'da yaşadıklanndan söz ettikleri hayvanlardan ız kalmamıştır. Oysa, bunlar, insanlara yararlan yanında, yapay zekâ bilimi demek olan "Sibernetik" çalışmaları bakımından da büyük önem taşımaktadır. Bu bilim, hayvan özelliklerini inceleyerek bunlann makine modellerini yapmaktadır. örneğin, balığın, suda erimiş oksijeni suzerek yaşamını nasıl sürdürduğü öğrenilmiş, bu teknik denizaltılara uygulanmıştır. Bunlar, bu yolla, depolannda yüzlerce oksijen tiipü bulundurmaktan kurtulacaklardır. Şimdi, buz bebeği tekniği, tiıkenen türlerin emb B Uzayda da uz bebeği tekniği uzayda da uygulanabilecektir. "Bu işde de mi uzay?" diyecekler bulunabilir. Evet, bu işte de, başka bir çok işlerde de uzayı göz önünde bulundurmak zorundayız. Einstein, Fizik biliminde zamanı nasıl dördüncü bir boyut B ce yasamış olan firavun RamsesH'nin, yazıyı bulan tanrı olduğuna inanüan Toth 'a şöyle seslendiğini yazmıştır: "Ey tannm, yazı yazmasım bizlere sen öğrettin. Bu sayede belleklerimiz bir çok yükten kurtuldu. Fakat, her şeyi yazıya geçirirsek belleklerimiz issiz kalıp zamanla körlenmeyecek mi?" Üç bin küsur yıl sonra, bugün, insanlan başka korkular sarmıştır: Bugüne kadar zekâmızla çözdüğümüz matematik problemUrini ve başka problemleri bilgisayarlar çözdüğüne göre zekâ gerilemeyecek mi? Fransız düşünür Paul VaÜry (18711945) böyle bir korku içinde idi, hem de he havuzlan bizde de artmaya baslamıştır. Avrupa'da, her kentin her semtinde, sıcak sulu yüzme havuzlan, kısm denize gitme gereksinmesini karşıGüneş enerjisi haberleri Güneş ısı lamaktadır. Ancak, bunlann çoğalması bazı tehtıası: Güneş enerjisi ile sıcak su hazırlayan araç, likeleri de birlikte getirmektedir: Herpes virüsüküre biçiminde olduğundm, hep günese karşı dönne yakalanma tehlikesi. Virüsün yol açtığı hastadürmeyi gerektirmez. Adı "ChauffeEau Solaire lıklardan birincisi "herpes simpleks"tir ve ağız E3SE"dir. Elektrik üretici: Kır evlerinde, kamçevresi. dudak arkası yaraları, seks organı yarapinglerde, karavanlarda, pikniklerde, çiftliklerlan biçiminde görülür. tkincisi, Zona 'dır. Hastade... elektrik gereksinmesini karşılamada kullanıllığa havuz suyunda daha az yakalanılır: Eğer su, maktadır. Küçük boy televizyon büyüklüğündeklorlu ise. Fakat, hastalığm virüsü havuza yakın dir. Bahçe lambast: Gündüz aldığı güneş enerjisiyerlerde, örneğin, alafranga tuvalet çemberlerinni elektriğe çevirip saklar, gece de lambayı yakar. de, plastik döşeme veya kaplamalarda, havlularLamba, akşam alaca karanliğı başlaymca kendida... 45 saat yaşayabilmektedir. Bu yolla geçen liğinden yanmakta, sabah alaca karantiğtnda kenöbıir hastalıkların bazdan da şunlardır: Zatülcenp, diliğinden sönmektedir. bulaşıcı mononükleoz, hattâ, Amerikalı uzman Sonnabend'e göre, AIDS denen ve Amerika'da Belleğin geleceği Yeni buluşlar, çok kez,çok yaygın olan eşcinsel hastahğı. insanlan korkütmustur.^Piaton, 32S0 küsur yıl önna sarılır derler. Peki havuza düşen neye sanlır? L'çan daire biçiminde plastik bir can kurtarana... Havuzun kenarına bağlanan can kurtaran, suya çocuk, kedi veya büyük bir cisim düştüğü zaman acı acı çalıp evdekileri uyarmaktadır. Havuzda yüzmek istendiği zaman araç çıkanhp bir kenara konabilmektedir. Araç, suya düşen cismin harekete geçirdiği büyük dalgalardan etkilenerek çalışmaktadır. Ancak, ederi biraz tuzlu: 110 dolar. Bizim paramızla 30 bin lira kadar. Yüzme haviizlan Ev veya klüp yüzme Boğlllma habercisi Denize düşen yüa TÂRİHTE BUGÜN Mümtaz Arıkan CAÖDASBİR TÜRKMÛZİ6Ü0L 6 mayıs 50 YIL ÖNCE Cıunhuriyet göndermişti. Emniyet Esnaf Bankası müdürlüğü dün Alacaklılanndan Madam Hermine tarafından haciz koydurulan Esnaf Bankasının eşyası dün satılacaktı. Fakat alacaklının istediği 300 lira verilerek bu satış muamelesinin önüne geçilmiştir. Tahlisye idaresi ise sadece, alacağma mukabıl haczi ihtiyatî vazettirmekle iktifa etmiştir. tstanbul Müddeiumumiliği yazı makineleri meselesile alâkadar Volfun celbi için Emniyet müdürlüğüne müzekkere 6 mayıs 1934 görülerek kendisi Adliyeye çağırümıştır. Bu mesele ile meşgul olan Müddeiumumi muavini Ahmet Muhlis Bey bugün Remzi Saka Beyden izahat alacaktır. Bunu müteakıp Bankanm daha evvelki heyeti umumiye toplantılanna hükumet namına iştirak eden tstanbul Ticaret komiseri Bahri Doğan Bey de Müddeiumumiliğe davet edilerek Bankanm yolsuzluklukları hakkında yapılan ihbarlann mahiyeti etrafında kendisinden malumat istenilecektir. 19341984 1955'TE BUSÜN, ÜNW MÜ2İKÇİ HUSEYİN $AD£TTİN AREL, 7S YA$(AJDA İSTAN8UL 'DA ÖLDÜ. TÜRK MÜ2/S//V,t ÇA6PA$LA$T1RMAK İÇİN U6RAŞ VERENLERlN BAŞINPf 6BLEN AB£L BUNUN İÇ/A/, MÜZİĞİMİZİfJ KÖ*£NİNİ AJ&ŞTtBMlŞ, 8İH NOTA SİSTBMİ BULAKAK KDLAYCA SAPTANMASIN/ SAĞLA/MfŞ,AA/IK/WILA8IM/ SlNIFLAAtDKM/Ş, DAHA DA ÖNEAALİ£İ, ÇOKSeSÜ HAL£ 6ETİRİLM£Sİ İÇIU SAVAÇlM VZRMİŞTİ. POĞU VEBATt MU2JtU.ee/ ARASINPA U2LAŞMA SASLAMAYA ÇALIŞAN SADE7TIN AS£L BU ASAOA 8İND€N COK 6ESTE YAPMIÇTf. ONUN, YAZAK VE ÖĞBETM&J OLAHAK G£/dÇ£XZ£ÇT7/eD//O£e/ D£,UNUTULMAS/AJA OLAKAK VE&UİYECEK tcADAg GENİŞTİR. Müddeiumumiliğe bu hususta cevap vererek Volfun şehrimizden Yunanistana gittiği için bulunamadığım bildirmiştir. Müddeiumumilik, Volfun Yunanistana ne suretle gittiğini tesbit için pasaport dairesinden malumat istemiştir. Esnaf Bankasının son iki sene zarfında heyeti umumiye içtimalannda hükumet namına hazır bulunan lktısat Vekâleti yerli şirketler komiseri Remzi Saka Beyin de malumatına müracaat edilmesi muvafık 1954 ÖLDÜR^EN RODATI TIYATROGOSTERI DOSTLAR TİYATROSU 144 81 37 SON OYUNLAR DEVEKUSUK\BARE 528 66 29 522 89 97 G A L E R İ L E R UĞUR BÖCEKLERİ KUMPANYASI DAYAL SANAT SALERİSİ 528 66 29 522 89 97 VIDEOKONDU" MÛZİKLİ GÛLOORÜ 2 BÖLÜM Orhan Dayal ARSAL KORNIS SANAYI TIC ITB. $11. U#w Böcekleri M.ANEfWI Süteymaı Tnren 27 Nisan'dan itıbaren SAN TİYATROSU'NDA Ctıma: 11.30 (H50 Ttmtotlı mjtiıa) CMMrttsi: 14 J0 Fazar P a a r t a i Salı: 21.00 Suna Pefcuysal Cenk Koray Günes Gazetesi ses blrincileri Emal Erdal Murat Mert (Dans) Fatoç Sabiş RESİM ONAR1M MERKEZİ Uzman Restoratör Resim Sergisi 530 Mayıs Saat 17.00 Vılayet karsısı Vtlayet Han Kat 2 Cağaıoğlu Yaglı Boya Resunlennizi, Antik Yazilarınızı kıymetlendırmek. Sanat Şaheseriennizı zevkle seyretmek istiyorsamı; uzmanlanmızca uretilen AntikKlasik stil lake ve masif çerçeveleri« i z i mutiaka görunıiz. Teşhir ve Siparisler: ARSAL: VaN Konağı Cad. Pasaj 73/14 NisantaşıİST. Tel: 148 21 93. HARBİYE KONAK SİNEMASINDA 9 MAYISTAN BAŞLAYARAK KENTER TİYATROSUNDA Teı. 147 36 34 Salı CarsPers 1900 Curıa2100 CumtPazar 15001830 , * LEVENT KIRCA TİYATROSU »vnı Oılligıl Yılın en iyî yerlı oyun odulu Poruk Cimok ve uzmon kadro HÜLYA DÜZENLİ KOÇ RESİM SERGİSİ 140 54 58 Pazarıesı harıç hergun 22 00 KADINCIKLAR Kısa bir süre için Suadiye ATLANTiK SiNEMASI'nda ISalıCarşPerşCurrr 21 30 lctesı 18 30Pazar 18 30 t umartesı Pazar 18.00 TOBAV 1.LİK ÖDÜLÜ Cad 73/1 Teşvikıye Istanbul Tel 148 22 35 Atelyemiz 3 Mayıs 1984 tarihinde faaliyete geçecektir. Sayın Mahmut Cıida, Leyla Gamsıı. Avni Arbaş. İsmail Hakkı Öçal, Gürdal Duyar'ın yakın ilgileri ile değerlenen sanat yuvamızda resim ve heykel calışmalan yapılacaktır. Kattlmak isteyenlerin, aşağıdaki adresten bilgi aimalan rica olunyr. Sc< Tel Gaisı2 Aa! 25/2 B=,ogiu ST 160 59 58 330 65 72 2 1 7 Mayıs 1984 Devlet Güzel Sanatlar Galerisi Beyoğlu/istanbul SON HAFTALARIN Biletleri Satılmaktadır Tel: 355 43 70 2 bölümlük müzikal güldürü YAPIM SÜREÇ YAYINCILIK Çarş. 18.30 21.00 Perş. 18.30 Cuma 18.30 21.00 C.tesi 15.3018.30 Paz. 15.3018.30 SAHNCASIZ Ankara turnesi nedeniyle 7 Mayıs 1984e kadar UĞUIt MUMCU Yavuz Görey Sanat Galerisi TABAR Galeri Cep Heykel ve Desen Sergisi SEVİL GÜRLE2 GÜNLÜĞÜ £LlŞLEBI SERGlSl 10 Mayıs 1984 30 Nısan ÖZDEMİR ALTAN 27 NİSAN31 MAYI5 1984 14 Nısan 10 Mayıs Barbaros Bulvarı Barba'OS Apt 74'4 Tel 161 8C 72 üiaiımz Kufiulus Caddcsı No 191ISTANBUL T «l 140 47 83 sanatrr (UUl ANKARA HALK TİYATROSU ERHAN BEMER egemen bostancı sunar BA$AR SABUNCU ,\li İsmail Türcmcn nesim seniisi l2()Ma>ıs'S.l LJem p "ÇOK$IK,ÇOKPRATİK" YONGA ö 3ac No 92 Vo'aç Is Merkezı l 3 3 " 2b 4 i Kızı»op*ah ISTAN8UL KANveGUL YUikhei JDunu Ca s Pers Cuma Cumt 21 15 Curt 18 00 Pa^ar 14 3018 00 r Ü h££ BUROKRATLAR MÛZİKLİ GLJLDÛRÜ S* 1« 30. Çarş 16 10 16 30. Perç 18 X. Cuma 18 30 21 15 C » a 14 00 16 30 18 30 P r a ı 14 00 18 30 A Y W » HER CTESİ • PAZAR 11 OOıte COCUtC 0YUNU m o M y a ve dekoratü esvo losanm üfeHm <ç dujenıeme B»QdM Cad No 82 Yolac I» M M w Td 337 2i 41 Ku«oprM ISTMJUL sannyabosıında KYOfiUI KÜÇÛK SAHMEOE TH: 144 43 27 • 143 64 17 DÜZELTMEN ARANIYOR YAYINLARI KERMES T. Yardım Sevenler Derneği tstanbul Merkez ve Şubeleri Kermes'i 8 Mayıs 1984 salı günü saat 10.00 18.00 arasında Etap Marmara Opera Salonu'nda yapılacaktır. Karma Resim ve Desen Sergisi Abidin Dino Ali Avni Çelebi Aliye Berger Arif Kaptan Bedri Rahmi Cemal Tollu Elif Naci Eşref Üren Fahrünüsa Zeyd Fikret Muallâ Hakkı Anlı Hamit Gdrele Nejat Melih Nurullah Berk Rıza Tangör Şefei Akdik 9 lanak SAMTMUEIlM » MAÇKA ' SANAT GALERİSİ \ DESTEK SANAT GALERİSİ ÜMtTYRSfiR , . SflNTÇTGRLERtSI Adnan Varınca Resim Sergıs. 17 Nisan12 Mayıs Eytam Cad. No. 31 Macka Tel: 140 80 23 Naim Uludoğan Resim Sergıs. 28 Nisan 26 Mayıs Nihat Akyunak Resim Sergisi 30 Nisan • 18 Mayıs isliKİal Cad Pasatatre Yanı Teriios Cıkmazı Vapnı,'Han> Ka! 1 No 27 34 Beyojıu ISTAN8UL/Te' 144 96 33 K/VRftCAN Abflı Ipekcı Cad 75 Macka1460354 Telefonla randevu alınması rica olunur. 527 00 34 526 69 00 DtŞ MUAYENEHANESI satıhktır. Müracaat: 9.30 12.00 arası 164 57 25 15.00 18.00 arası 585 94 39 Samatya'da çalışır durumda m MUSTAFAPILEVNELİ A L I İSMAİL TUREMEN BERNA TUREMEN HASIM NUR GUREL nUVAP T A M K I A R I / SIRIJSTJ RCIMLEF URART SANAT GALERİSİ PARSELLER'DE Satılık daireler Tel: 166 39 06 Yasemin Senel resim sergisi 324 Mayıs 1984 Ev işleri ve çocuğa bakacak genç bayan aranıyor. Yatılı tercih edilir. Tel: 165 81 66 SEVtMCE SANAl ( . A L h H I S l UEK<IKA&Y'>N 26 Nısan12 Mayıs Nıspetıye Gaa 44; 2 tüier Tet 165 19 35 GALERİ İLANLARI HER GÜN BU KÖSEDE