Katalog

18 MAYIS İ9S4 EKONOMİ Ci'MfIURÎYET/9 Günün Avnası Boruyn bir ayda ikinci zam İZMtT (THA) Izmıt'te Kurulu ManesmanSümerbank Boru Fabnkası'nın, boru urunlerıne yenıdcn zam yaptığı bıldınldı Bır ay once tum urunlenne >uzde 10 oranında zam yapmış olan Izmıt Manesman Boru Fabrıkası bu kez de urunlerıne yuzde S oranında zam yaptı. Fabnka yetküüer, Karabuk Demır Çelık Fabrikası'run saç fiyatlanna yaptığı zammın kendılerını de etküedığını behrterek LONDRA TICARET VE SANAYİ ODASI BAŞKANI SİR DAVÎD STEEL: liabancı sermaye için önce güven sağlamanız gerekiyor CENGİZ TURHAN 40 kışılık kalabahk bır tıcaret he yetme başkantık eden Londra Tıcaret ve Sanayı Odası Başkam Sir David Steel, Ingılız Tıcaret He>etı uye\en lstanbul'da çeşıtlı kuruluşlarda temaslarını surdürürken, Turk özel sektörunun önde gelen sımalanyla görustü Davıd Steel'den Turk Sanayıcılerı ve tşadamları Derneğı (TUSİAD), Yabancı Serma>e Koordı nasyon Dernegı (YASED), Koç, Eczacıbaşı, Sabancı ve Enka Holdıng'dekı görüşmeler sonrasında, genel bır değerlendırme nıtelığındekı sonılarımızı yanıtlamasım ıstedık Tnrki>e'ye gelmeden once, Londra'da yaptıgıntz açıklamada, tngihere'de Turkıve've karşı artan bır ilgı oldağunu soyltdımz. Ugı>ı arttıran nedır? STEEL Ingıltere'dekı ınsanlar Turkıye'de gerçekleştınlen polıtıka değışıklığının farkındalar Tıcaretın lıberalleştınlmesı, yabancı sermaye nm ulkeve gırebılmesı ıçın göstenlen çabalar ızlenıyor. Ingıltere'de de uygulanan ekonomı polıtıkasımn, fir malann vem pazarlar aramaya ıttığı söylenebılır Bu ıkı noktamn bırleşmesı, Turkıye'nın lyı bır p<oar olarak görülmesı, odamız üyelerı arasında Türkiye'ye bır heyet göndenlmesı konusunda buyuk bır ıstek yarattı Sız tstanbul'da ozel sektörun önde gelen sımatanyla gonıştunuz, heyet ajelen defirmabırtabır dızı temasla bulundu Gerek TurV ekonomısi, gerekse ıkı ulke arasındakı tıcan ıltşkılenn gelecegı acısından ulenimlenaız ne oldu? STEEL Turkıye'ye gelmeden önce çok şey okuduk Ama görmek başka şey Gördüklerımız, duyduklarımız, buraya gelmeden öncekı ınancımızı guçlendırdı Turkıye'de lyı ış >apacağız Görduğumuz kadarıyla herkes hükümetın polıtıkasım desteklıyor Bır tek enflasyon endışe uyandınyor 1983'te önlemlerde bır ölçüde gevşeme olmuş Bugün yenıden sıkılaştınlmış Bızım açımızdan görüşmeler çok tatmın edıcı Pazanmızı genışletecefeız Ancak, sonuçlar asıl olarak uzun vadede alınacak Kuşkusuz, tek tek bırkac ar kadaşımızın gerçekleştırdığı anlaşmalar var Ama bır bılanço çıkarmak ımkânsız Yalnız herkesın çok ısteklı olduğunu söyleyebılırım Turkı>e'nin İngdlere'ye ıhracatı acısından da aynı şey soylenebılır mı? Karşılıklı tıcaretın gelışmesı ıçin agırlık venlecek alanlar var mı? STEEL Herkes bıze Ingıltere'dekı pazan sordu Evet, karşılıklı kazanç olmazsa ış yapılamaz Burada kı muştenlenmız, Ingıltere pazarı hakkında bılgı ısterlerse verıru Ama, asıl olarak kendılen gelmelı ve satmalılar Burada bıze, "Türkvye eskıden sadece alıyordu, şımdı satacağız da" dendı Satacak olan kışı Toplu konut kredisinde faize zam: Yüzde 5 Toplu Konut Yasast'na gore kredı alan kooperatıfler ve sosyal guvenlık kurumlannca açılan kredılerde faizler 1 hazırandan itibaren 5 puan artıyor. ANKARA, (ANKA) Yeni çıkanlan yasayla yurürlukten kaldırılan 2487 sayıh Toplu Konut Yasası'na gore kredıîendirılmış olan kooperatıfler ıle Sosyal Guvenlık Kurumları'nda açılan kredılenn faız oranları beşer puan arttınldı Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Fonu Başkanlığı'nın dunku Resmı Gazete'de yayınlanan teblıgı ıle daha once yuzde 5 ıle 11 arasında değışen faız oranlan >uzde 10 ıle 16 arasında yukseldı Yeni faız oranlan 11 hazırandan itibaren geçerlı olacak. Teblığ ıle aynca kooperatıflerin sözleşmelennde yazih taksıt başlangıç tarıhlerı de altı ay ertelendı Teblığ uyarınca kredılerın gerı donuşlerının başla>acağı tanhe kadar tahakkuk eden faizler, kredı borcuna eklenerek vadesı ıçınde tahsıl olunacak Yururlukten kaldırılan 2487 sayıh Toplu Konut Yasası uyannca, sosyal guvenlık kuruluşlarınca kurulmuş bulunan ınşaat şırketlerıne açılan sermaye kredısme ılışkın ışlemler yıne bu yasa hukumlerıne göre yürutulecek Teblığ, Turkiye Emlak Kredı Bankası'nın 15 günde bır kaynak ıhtıyacını ıdareye, ıdarenın de 15 gunde bır kullandırılacak kredı mıktarını Merkez Bankası'na bıldırmesını hukme bağlıyor. tdare, bu mıktann Toplu Konut Fonu'ndan Turkiye Emlak Kredı Bankası'na aktanlması talımatını \erecek Kredılenn Fon'a zamanında dönuşünu Turkiye Emlak Kredı Bankası sağlayacak Yasa, kredı faızlennın oranlanru, konutlann yapılacağı ılın nufusunun 500 bının altında ve ustunde olmak uzere ıkı şekılde behrlıyor Buna gore, yapılacak konutlara venlecek kredılenn faızlerı soyle Nufus 500 binden azNufusSOO binden çok Alanı Vade (Yeni) (Yeni (Oran) Oran) 75 m'20 80 m'19 85 m'18 90 m'17 95 m'16 lOOm'lS yıl...10 yıl...10.5 yıl...11 yıl...12 yü...l3 yıl...14 12 12.5 13 14 15 16 Bir Âtnerikan bankası daha Türkiye'ye geliyor ANKARA, (ANKA) Tu. kıye'de faalıyette bulunan Bırleşık Amerıka bankalarının sayısı gıderek artıyor Bırleşık Amerika'nın en buyuk bankalarından Bankers Trust Company'nm Istanbul trtıbat Burosu 21 mayıs pazartesı gunu açılacak. Açılış nedenıyle, bankanın Başkan Yardımcısı Caal M. Mıriler lstanbul'da bır basın toplantısı duzenleyecek Bankanın Turkıye'dekı ış planlarmın tartışılacağı toplanuya, Ortadoğu ve Afnka gnıbu yetkılüen de katılacak DAVtD STEEL'DEN Gorduklerimiz, duyduklarımız buraya gelmeden öncekı inanamızı kuvvetlendirdi. Turkıye'de iyi iş yapacağız. Bızim açımızdan görüşmeler çok tatmin edicı. Heyetteki herkes çok ısteklı. Türkiye'ye yabancı sermaye gelecekîir. Ama biraz zaman alabilir. Turkiye, odeme güçlukleri çekmiş bir ülke. Bu nedenle once uluslararası duzeyde guven sağlaması gerekiyor. nevı satabıleceğım de bılır Ağırlık verılebılecek bellı bır alan söylemek mumkün değıl Turk ıhracatçıları ln gıltere'nın koşullarını değerlendıre rek karar vermelıler Hevette çok sayıda muhendıslık \t danışmanlık firmalan var. Bu alanda Turkı>e kendı başına bır pazar olarak mı gonıluyor? Yoksa ucuncu ulkelere yonelık ortak gırişım ıhtımallen mı bu firmalan cezbedıyor? STEEL Ingıltere bagımsız danışmanlık hızmetlerı acısından ulus lararası ünu olan fırmalara, sahıptır Turkiye de gehşmekte olan bır ülke Elbette bu tıp hızmetlere de gereksınım duvacaktır Aynca, ucüncu ül kelerde kazanılan bır ıhalede bırhk te çalışılması da söz konusu olabıhr Burada sıze en çok soru yoneltilen konulardan bıri de yalınm oldu. Sızce Turkiye yabancı sermaye ıcın cazıp bır ulke halıne gelebılır mı? STEEL Her şey zaman ıster Turkiye odeme güçluklen çekmiş bır ulke Bu nedenle öncelıkle uluslararası duzeyde güven sağlaması gerekıvor Daha sonra bankacıların, yatırımcılann geleceğım göreceksınız Ancak yatınm ılle de sermaye şeklınde gerçeklesmek zorunda değıl Servıs hızmetlen, bılgı, teknolojı sa tışı, ışbırlığı ıle de olur Vebunlarher zaman sermaye vatırmayı gerektırmez Bana gore Turkıye'>e yabancı sermave gelecektır Ama bıraz zaman alabilir Stzın hoetınızın bu konuda bir katkısı olacak mı? STEEL Ingıltere'ye döndugü muzde, Londra'dakı odamızda bır toplantı duzenleyeceğız Toplantıda, oda uyesı fırmalknn temsılcılennden başka, hukumet yetkılılen. basın, sızın elçılık >etkılılennız de olacak Türkıye'dekı görüşmelerımız hakkında rapor vereceğız Ben çok lyımserım İzlenımlerımız son derece olumlu DlŞBftNK 18 MAYIS 1984 DÖVIZ KURLARI 1 Amenkan Doiar 1 B.AIman Markı AUŞ 351 77 127 85 SATIS 355 29 12913 DÖVİZ KURLARI Merkez Bankası doların esas kurunu 3351ıra lf> kuruş olarak Dovizin Doviz Dotiz Efektif Cinsi Alıs Satıs Alış 1 ABD Doları 351.35 355.29 351.35 1 Avustralya Doları 315.79 319.33 300.00 1 Avusturya Şilini 18.18 18.38. 18.18 1 Batı Alman Markı 127.70 129.13 127.70 1 Belçika Frangı 6.28 6.35 5.97 1 Danimarka Kronu 34.93 35.32 34.93 1 Fransız Frangı 41.56 42.03 41.56 1 Hollanda Florini 113.53 114.80 113.53 1 Isveç Kronu 43.51 44.00 43.51 1 Isviçre Frangı 154.58 156.31 154.58 100 Italyan Lireti 20.72 20.95 19.68 100 Japon Yeni 151.25 152.94 143.69 1 Kanada Doları 271.75 274.79 258.16 1 Kuveyı Dinarı 1191.22 1204.56 1131.66 1 Norveç Kronu 44.98 45.48 42.73 1 Sterlin 490.38 495.87 490.38 1 S.Arabıstan Riyali 99.77 100.89 94.78 belırledı Efektif Satıs 358.35 322.11 18.54 130.25 6.41 35.63 42.39 115.80 44.38 157.67 21.13 154.28 277.19 1215.04 45.88 500.19 101.77 Servet beyanı veren, gider bildirimi yapmayacak Malıye ve Gumruk Bakanhğı tarafından yayınlanan tebliğde, mukelleflerin geçmış vergilendırme donemlerıne ait gider beyanları, vergi ıncelemelerinde ve takdır işlemlerinde, kullamlamayacak. ANKARA, (a.a.) Yülık beyanname vermek zorunda olan mukellefler, bundan sonra gider bıldırımınde bulunmayacaklar Gehr vergısı kanunu ıle \ergı usul kanununda, 26 Nısan 1984 tarıhınde yururluğe gıren "servet ve gider beyanı esasının yururlukten kaldınlması" yolundakı değışıklıkler nedenıyle, Mahye ve Gumrük Bakanhğı bır teblığ yayınladı. Bu teblığe göre, gider beyanının yurürlukten kaldırılmasına paralel olarak, yülık beyanname vermek zorunda otan mukellefler hakkında gıder esasına dayanılarak, gecmışe >onelık inceleme ve tarhıjat yapılmayacak, mükelleflenn geçmiş vergttendirme donemlerine ait gider beyanları, vergı ıncelemelerınde ve takdır ışlemlennde veri olarak kullamlamayacak. Tebliğde, "ha>at sundardı esasfna göre yapılacak tarhıyat sırasmda, hayat standardı gosterge tutarlannın dikkate alınacagı bildırildi. Gider ve servet beyanı esasının yururlukten kaldınlması nedeniyle, servet beyanında ve gider bildiriminde bulunınavan mukelleflere uygulanacak usulsuzluk cezalan hukumleri de yururlukten kaldırıldı. Aynca, vergı daırelerı veya vergı ıncelemesı yapanlarca ıstenılmesıne rağtnen, servet beyanında bulunulmaması "fiili kaçakçılık" suçu olmaktan çıkanldı Ancak, "Bazı kamu alacaklannın ozel uzlaşma yolu ile tahsili hakkındaki kanun" hukumlerıne göre, "servet bejanlannı yenileyen mukelleflerin beyanı uzerine tarh olunan ve tahsil edilmeyen vergiler ıle servet beyanı esasına dayalı olarak mukellefler adına tahakkuk eden vergilerın tahsılıne devam edilecek. Tebliğde, kanunun yururluge girmesinden once, servet beyanı esasına davanılarak tarh edilen ve mukelleflerce odenilen vergi ve cezalann iade edilmeyecegi de vurgulandı Konut kredısı faızlennın arttırılması üzenne KentKoop Genel Sekreterı Muammer Niksarh, ANKA'ya göruşlennı açıklarken, "Yeterli ve duzenli kredi akışı sağlanabilirse, faizlerin arttınlmasına katlanılabılir, aksi takdırde inşaatların gecikmesi, fiyat artışlann yuku kooperatif ortaklarının uzerine bıner." dedı Hisse senedi piyasası spekülatörlerin elinde İSTANBUL (THA) Eczacıbaşı Yatınm Holdıng Genel Müdurü Atılla Nizamoğiu, Türkıye'de hisse senedi pıyasasında, sadece spekulatörlenn bulunduğunu bıldırdı Turk sermaye pıyasasının çok kuçuk olduğunu behrten Nızamoğlu şöyle konuştu. "Turkıye'de halka açık şirkeiler bile ortak bulamıyor. Halka açdma oraru çok yuksek olan bir şirkette bile hisse seneUerinin sermaye içindeki payı yuzde 30'u geçmiyor. Hisse senedi pivasası halka açılamadt. Hisse senedi alım satımının esası spekulasyondur fakat ortadiregin çeşitli kesimleri hisse senedi piyasasına ilgi gostermediği için, piyasa bu konuda araıyane btr tabirle "voli" peşinde koşan insanlann olduğu bir yerdir." ÇAPRAZ KURLAR 1 ABD 19.3261 Avusturya Şilini 55.9474 Belçika Frangı 8.4546 Fransız Frangı 8.0755 Isveç Kronu 1695.70 Italyan Liretı 7.8112 \orveç Kronu 1 Avustralya Doları: 1 Kuveyt Dinarı: 1 Sterlin: DOLARI 2.7513 10.0586 3.0947 2.2729 232.29 3.5215 0.8988 3.3904 1.3957 B . Alman Markı Danimarka Kronu Hollanda Flonni Isviçre Frangı Japon Yeni S.Arabistan Riyali ABD DOLARI ABD DOLARI ABD DOLARI "Bağbankzedeler^in 3 milyon liraya kadar olan alacakları Ödennıeye başlıyor Ödeme planına gore, 20 bın mudıye 3 mılyar lira civarında bir meblâğ odenecek. ANKARA (a.a.) Mevduat ve faız alacakları 3 milyon lıra tavanın altında kalan "Bağbankzedeler"ın paraları Vakıflar Bankası tarafından pazartesı gunu ödenmeye başlanacak Vakıflar Bankası Genel Muduru Sami Erdtm, Bağbank'ın kasa mevcudu alacak borç ve bakıye hesaplannın 8 mayıs gunü tamamlandığını, ara bılançolannın da hazırlandığını belırttı Bağbankzedeler ıçın yapılan ödeme planına göre 20 bın mudıye 3 mılyar lıra civarında bır meblağ odenecek. Tasarruf mevduatı dışında kalan dığer mevduat sahıplennın alacaklan ıse Tasarruf Mevduatı Sıgorta Fonu Idaresı'nın belırleyeceğı esaslar ıçınde değerlendmlecek Pazartesı gunu Bağbank adına ödemelere başlayacak olan Vakıflar Bankası şubelen şunlar lzmır Merkez Şubesı, Istanbul Şışh, Ankara Kavaklıdere, Mersın, Denızlı, Antalya, Kaysen, Bursa Merkez, Torbah, Akhısar, Manısa, Turgutlu, Salüih, Menemen, Alaşehır. AITEN GÜMÜS FİYATLARI Cumhuriyet Resat 24 Ayar (Gr.) 22 Ayar Bilezik 900 Ayar Gumus ALIŞ 31.050 31.300 4.680 4.200 89.00 SATIŞ 31.100 31.500 4.690 4.540 91.00 TOBANON YENIMZ T.C. Merkez Bankası'nca tespit olunan mevduat faiz oranlan hakkında tebliğ hükümleri gereğince 14.5.1984 tarihinden itibaren açılacak hesaplara, bankanuzca uygulanacak mevduat faiz oranlartf*) aşağıda bilgilerinize sunulmuştur. Yülık 1 ay ihbarh vadesiz mevduat 3 ay ihbarb vadesiz mevduat (mevduat sertifikalan dahıl) 6 ay vadeli mevduat (mevduat sertifikalan dahil) 1 yıl vadeli mevduat (mevduat sertifikalan dahil) 6 ay vadeli üçer aylık faiz ödemeli tasamıf mevduatı (mevduat sertifikalan hariç) 1 yıl vadeli üçer aylık faiz ödemeli tasarruf mevduatı (mevduat sertifikalan hariç) Vadesiz BORÇLU YOKSULLAR, DERTLİ BANKALARA KARŞI ZİYA ÖZKÂHYAOĞLU Borç verenler içîn sisteıııiıı bekâsı önemli Citibank'ın Ülke Riskleri Bolumu Başkanı Dr. Guenther, "Bence azgelişmiş ulkelerin borçları hiçbir zaman tümden ödenmeyecek, ama bu bizi ürkutmüyor" diyor. KALKINMA HAMLESİ" 3NEW YORK Geçen ağustos ayında yüzlerce mutlu banker, New York'ta som balığı ve şampanyalı bır zıyafette, Meksıka'rıın 20 mılyar dolarük boromun ödenmesını eneleyen bır dızı anlaşmanın ılkının ımzalanmasını kutlamışlardı Ancak daha altı ay dolmadan, Meksıka'nın Mah>e Bakanı o zaman "gerceklen tarihı bir olay" olarak nıteledıgı bu anlaşmaya sırt çevırerek, daha duşuk faız ve daha uzun vadeyle kredı arayacaklannı ılan edıyordu Bırkaç yıl önce, degıl bö>le uygun şartlarda kredı bulmak, mılyarlarca dolarlık borçların bu denlı kola\ca ertelenmesını duşunmek bile zordu Son bırıkı yıl ıçındekı gehşmeler, uluslararası dış borç krızınde ınsıvatıfın yavaş yavaş bankalardan borçlu ulkelere geçmekte olduğunu gostenyor Öyle kı, Wall Street Journal gazetesıne göre, Amenkan Merkez Bankası durumundakı FED ve 1MF borçlu ulkelen bankalardan ımtıyaz koparmaya davet edıyorlar Bırkaç yıl önce, dış borç knzının kısa zarnanda acıl bınakım önlemlerle bertaraf edılebıleceğını savunan banker ler aruk sorunun yapısal olduğu, çözumunun uzun yıllar alacağı fikrını kabul etmış görunüyorlar "Secunty Pacıfıc Natıonal Bank" gıbı bazı bankalar borçlu ulkelere uygun şan larda ve artan mıktarlarda borç \enlmesını ısterlerken, "Cıtıbank" gıbı bazı bankalar kredı verme şartlannı (Bırkaç rısksız ülke dışında) kolavlaştırmaya yanaşmıyorlar Ote vanda, Avrupa Bankaları FED Başkanı Paul Volcker'ın bankalara yeni şanlan dıkte ettırmesınden hıç de hoşnut değıller Onlar FED'm ABD'dekı faız hadlenm du şurmesıru ıstıyor New York'ta FED'ın davetlısı olarak toplanan 1520 ulkenın Merkez Bankası >önetıcılenyle İMF %e Dun>a Bankası yetkılılen durumu zor olan borçlu ulkelere uygulanacak faız hadlenne bellı bır tavan getınlmesı konusunu tartı^tılar Dış borçların faız mıktarları ABD'dekı buyuk bankaların en fazla borç alan muştenlennevermekteolduklan "Prıme Rate" denılen asıl faız oranına yüz de ıkı puan kadar eklenmesı>le he sapedılıyor Şu anda ABD'de ^«12 olan "Prıme Rate" yukseldıkçe, Turkiye gıbı ulkelenn Batıya ödedık lerı dış borcun malıyetı o ölçude ar tı>or FED ışte bu artışlara bır sınır getmlmesınden yana KOLAYLIKLAR Nısan sonunda ABD tkıncı Bölge Temvız Mahkemesı'mn aldığı, henüz fazla yankı yaratmayan bır kararı, borçlu olan ulkelere borçlarını >enıden duzenleme konusunda büyuk kolaylıklargetınyor Geçen yazKosta Rıka hukumetı, ABD bankalarına olan borçlarını ödeyemez duruma duşmuş, Merkez Bankası 38 ABD bankasıyla borç erteleme pazarlığına gırmıştı Ancak bankalar dan bın pazarhğı kabul etmemış, Kosta Rıka'yı ABD'de mahkemeye vermıştı Hâkvm, da\amn sonunda, Kosta Rıka yabancı bır hukumet de olsa, ıflas \e borç odeme acısından Amenkan şırketlennden farklı olmadığına karar verdı Amenkan ıflas kanunlan, Amenkan şırketlerıne ıf las eşığınde olduklan zaman bellı bır sure tanıyor Bu sure ıçınde şırket yenıden orgaruze edılırken, kapıda bekle>en alacaklılar şırketın özvarlıktarına hacu koyamıyorlar Bankerlenn hıç beklemedıklerı bu mahkeme karanvla, aym kolaylıklar bır yabancı ulkeye tamnmtş oıuyor Davayı kaybeden hankanm avukatı, "Artık herbangı bir ulke kendı kendıne denn bır ekonomik kriz ıçınde olduğuılu ılan ederek, borç ode T.C. itRAAT BANKASI 1 MAYIS 1984TARIHINDEKI DÖVIZ KURLARI % 45 DOVİZİN CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVVSTRALYA OOURI 1 AVUSTURYA ŞİÜNİ 1 BATI ALMAN MARKI 1 BELÇkAFRARGI 1 DANİMARKA KRONU 1 FRANSB FRANGI 1 HOUANDA n j O R M 1İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇftE FRANGI ioo ITALYAN ÜRETI 100 JAPON YENİ 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLİN 1 S. ARAB8TAN RİYAÜ DÖVİZ MJŞTL 351 95 315 83 18 20 128 04 629 34 95 4160 J13 75 43 52 154 67 20 73 151 26 271 77 1191 24 45 00 490 54 j 99 79 SATIŞ TL. 355 29 318 83 18 37 129 25 634 35 28 41 99 11483 43 93 156 14 20 93 152 70 274 35 1202 55 45 42 495 20 100 73 EFEKTİF AUŞTL. 351 95 300 04 1820 128 04 5 97 34 95 41 60 113 75 43 52 154 67 19 70 143 70 258 18 1131 68 42 75 490 54 94 80 SATIŞ TL. 361 99 324 84 18 72 131 69 646 35 94 42 78 116 99 44 76 159 08 21 33 155 58 279 52 1225 22 46 28 504 54 102 63 raevı tehır edebılır ve (bu kararU) \menkan rrmhkemetennın olumsuz kararlanndan korunabılir" dıyor Gelışmekte olan ülkeler, ışte bu elverışlı şarüardan yararlamp bankerlere karşı bırleşık bır cephe otuşturabılecekler mı1* Citibank'ın Ülke Rısklen Bölümu Başkanı (daha önce de IMF'de Batı Yan Küresı ve Afnka Bölumlerı Başkan Yardımcılığı yapmış) Dr Jack Guenther'm bu soruya >anıtı olumsuz "Borçlu ulkeler bence kendı kredi venlebüirlik seviyelennı yukseltmeve çaltşıyoriar, kanel kurmaya degıl. Uzlaşmaz bır tavır takınmalan hem kendilen için hem de bankalar ıçın kotu olur. Kimın için daha kotu olur bılıntnez." Cumhunvet ıçın kendısıyle söyleştığımız Dr Guenther, şöyle devam ettı "Şu andaOPECdışı 110 ulkenin bankalara olan borçlannın yılUk faız tutan 55 mılvar dolar kadar. 1981'de 108 mılvar dolardı. Bence borçlu ulkelenn belli bır sureye ıhttyaçlan var. Bu sure ıçerısınde eger borçlan %57 arasında buvurse, dışsatımlan ve gavn safi mıllı hasılalan bundan daba fazla buyuyecefi ıcın, ortada buvuk bır sonın kalmaz. Onemli olan borç buyumesıom, bu çerceve ıçinde tutulmasıdır." Borçlann odenmesının ne kadar zaman alacağını sorduğumuzda, Dr Guenther şu yanıtı ver,dı "Şu sıralarda birçok nlkenin borçlan 58 yıla kadar uzatılıyor. Bazılan "neden 20 va da 50 yıl uzatılrmvor" diye soruyor. Çunku bu sonıyu soranlar, borçlann bdli bir sure sonra taraamen odeneceğını varsayıyorlar. Brnce borçlar hıçbır zaman lumden ödenmeyecek. Bu da biz bankerteri urkutmuyor Orneğm bız Cıtıbank olarak zor dunımda olan Meksık»'ya borç vermeyt deva/n edeceğiz. Meksika'nın Cıtıbank'a borcu ılerde şımdıkınden çok daha buyuk olacak. Ama bu bazt eskı borçlann odenip yenne yenılerının ahnmayacagını göslermez. 1970'lerde boyle oluyordu. Sonın° Yeni borçlann hacmı çok genışlemıştı. Söylemek ıstedığim eger borçlar *f*S1 arası boyurse, ortada bır sorun yok demektir." (*) 14.5.1984 tarihinden önce açılan vadeli mevduat hesaplarına halen tatbik olunan faız oranlan vadelen sonuna kadar uygulanacaktfr. T.C. ZİRAAT BANİIAS1 "Gıkvıne erisUemeı" Görulduğu gıbı bankerlenn dış borçlar konusunda vaklaşımtan ügınç Bankerkr. sorunu uzun yıllar ve buyuverek devam edecek bır sıstem olarak goruyorlar Bır yerde, önemli olan burcun kendısımn değıl faızın odenmesı \ e muşterılenn yanı ulkelenn bu sıslemden aynlmamaları Borç ertelemelerı, jygun şartlar, ulkelen bu kredı sıstemı ıçınde tutmak ıçın Dolayısıvla borçlu ulkelenn ehndekı en buyük sılah, teker teker pazarlığa oturmak değıl Topluca ödemelen durdurmak ya da durdurma tehdım savurmak Banker] ere göre bu uzak bır ıhtımal Borçların polıtık ve sosyal bedellerınden yakınanlar ıçın bu olasılık gıderek duşünulmesı gereken bır seçenek halıne gehyor BtTTİ