Katalog

CUMHURİYET/6 13 MA YIS 1984 • ESKENHN YENISI "Aşk ve Güzellik Tannçası Afrodit sevdiginden bir çağn almış. Yaunavak, yayan yapıldak diişmüş yollara. Koşmuş, ko^muş... Bir ara ayağına gulün dikeni balmış. Güzel Tannça'nın guzeliın kanı akmtş. O güne dek tum giilierin rengi akken, Afrodit'in kanıyla ıslanan gülün rengi ala dönmiiş. O giinden bu yana da, a] giiller de olmuş ak giilierin vanı sıra." Kansını baştan çıkartan adamın gözünü çikardı... Yer kavgası >apan siınilçi arkadaşını öldürdu... 50 bin lira için cinayet işledi. Yola çıkmazdan, üzerinde yaşadığımız uygarhklan ve onlann üzerine bizim koyduğumuz uygarlığı (!) gezip görmezden önce gözattığımız günlük gazeteler, nedense Güzellik Tannçası Afrodit'in yukandaki eöylencesini çagrıstırdı bize. Böylesi duyarlı öyküleri, gilnürailze dek taşıyan Anadolu insanının, bugün gazete manşetlerine yansıyan hoyratlığına karşı bir çeşit güzele özlemi giderrae belki. Hani o söylence dediğımiz eski öyküler, insanların az, tannlann çok, lüm güllerin renginin ak olduğu giinden kalma, her tümcesinde insan güzelliklel rinin mozaiklerini işle>en söylenceler... Günümüzde, bir de çirkinliklere kar$ı çağırdıkça, gelıp aklımıza "saçakalb" olma işlevini de üstlenmiş olsa gerek, bu tannnın az, insanın bol olduğu "dar" zamanda. Biz öyle Afrodit gibi yayan yapıldak değil de, bizim emektar volksvvagenle yola koyulurken, usumuzdan bu düşünceler geciyordu. "Önce işe, lzmir Adliye'sinden başlıyalım" dedik. Kırmızı üzerine allın rengi "tamir Adliyesi" yazıh kapıdan daldık tçerı. Mahkeme koridorları tıklım tıklım. Mübaşir sesleniyor: Ayşe E Mustıfa E. Kadın yirmisinde ya var, ya yok. Erkek belli, askcrliğini yapmış. Yargıç genç kadına soruyor: Gecimsizliğin nedcai kram? Kara saçlı, kara gözlü genç kadın uıangaç. Başını önüne eğiyor Kocam icki içiyor, eve bakmıyor. Sonra eve.. Susuyor genç kadın. Erkek araya giriyor: Yalan söylüyor hâkim bey. Yargıç engelliyor: Sen sus bakayım! Genç kadının hıçkınklannı duyuyoruz. Anlatıyor kesik kesik: Sevişerrk evlendik.Evliligiınizin üçiincü ayında içmeye başladı. Sonra eve erkek arkadaşlannı geliriyordu. Bir gan onlardan birisi bana.. Oysa ilk çağda Ege'de kadın özgür RÖPORTAJ: HİKMETÇETİNKAYA / FOTOĞRAF: KADİR CAN *4 İzmir SINIFI Et.yemekleri FtYATLAR Sebze Hamur yemekleri işleri 600.800 210650 210650 300800 300800 300800 Tatlılar İçkiler (Tekel fiyatıyla Iztnir^ adını Amazon KraüçesVnden aldı muş ve kendi adını vermiştir. "Al" sözcüğünün "Hipo" anlamırıa geldiği bilinir. Hipodrom sö?cüğü de "HippoliC'ıen türemışlir belki. ÇUnkü "hippoliC'dört nala koşan al" anlamına gelir. Neyse biz yine söylencemize dönelim. AMAZONLAR VE MİDYEC LER İzmirli Tanlolos'un oğlu Pelops, Peloponez'de bir at yarışı sonucu eş olarak Hippodamia'yı aJdı. Pelops'un seyisinin adı ise Miritilos'tu. Seyis, Pelops tarafından öldürüldüğü için de ona "ölüm" adı verilmiştir. İşte bu iki efsanede geçen adlarla yola çıkıldığında Izmir adı kendiliğinden doğmuş oluyor. Eğer İzmirMn Amazonlar tarafından kurulduğu söylencesine inanırsak bu kentin kadınlann egemenliğinde olduğu ortaya çıkar. Grek kabartmalarında Hilitlerin ana lannçalannın yönetime egemen olduklannı görürüz. Yani yönaimde hersey kadınlann elindedir. Soy babadan değil. anadan gelmekledir. Amacımız mitoloji ve tarih dersi vermek olmadığına göre, islerseniz eskiyi bırakıp, yeniye dönelim ve günümüz İzmir'ini birlikte yasayalım. Agora'da ikibuçuk saal'dolaşııktan sonra tekrar dışanya çıkıık. Bu sırada bir turist otobüsü geldi. Agora girişi önunde lahmacun satan bir seyyar satıcı, simitçi, ayakkabı boyacısı bir çocukla, balon satan bir adam vardı. Bir anda nereden çıktıklan belli olma>"an iki adam ellerinde seccadelerle turistleri kuşattılar. Seccadelerin ü/erinde şahlanan bir at figürü ve elinde pala, başı sanklı bıyıklı adam. Turistler şaşkın setxadeye bakıyorlar. Satıcı ise Ingilizce, Fransızca ve Almanca sözcükleri peşpeşe sıralıyor. Neyse kılavuz geldi ve turistler Agora'ya girdiler. Çe\reden Orhan Gencebay'ın sesi dalga dalga yayıhyordu: Bana kaderimin bir oyunumu bu Aldı sevdiğimi. verdi zulümü... Kadifekale'de surların gerisınde gecekondular tel bir çitle çevrilmişti. Yaşlı bir kadın ilkel bir yöntemle kilim dokuyordu. Tellere. dokuduğu kilimleri ve heybeleri asmıştı. Kadına "heybeler kaça"diye sorduk: Dört bin lira. Kaleden dışarıya cıktık. İki çocuk tüpgazı taşıyorlar. İki turist resim çekiyor. Midye sektörümüzün iki pazarlayıcısı (!) ise tunstlere zorla midye satmak isliyor... İzmir'deki lokantalar LOKANTANIN ADI Park Restoran tkizler Restoran Palet Restorant Bergama Restoran Cafe Plaza Yeni Sedir Lokantası 1. 1. 2. 2. 2. Lüks Sınıf Sınıf Sınıf Sınıf Sınıf 9001300 6301300 6301300 300850 300850 300850 350450 350450 200450 200450 200450 400 4.200 250450 21003120 250450 21003120 120550 12503500 120550 12503500 120550 12503500 İzmir'deki oteller OTELİN ADI Büyük Efes Oteli Etap Oıeli Kısmet Oteli Anba Oteli Kilim Oteli Karaca Oteli İzmir Palas Oteli SINIFI Lüks 1. Sınıf 1. Sınıf 2. Sınıf 2. Sınıf 2. Sınıf 2. Sınıf Sınıf Sınıf Sınıf Sınıf Sınıf FtYATLAR Tek Kişilik tki Kişilik Tek Kişi (Oda) (T. Pansiyon) (T. Pansi von) 12.600 15.400 12.000 16.000 6.000 8.000 9.400 4.000 7.000 7.000 4.000 5.000 7.000 4.400 6.600 6.600 6.000 8.500 9.000 3.650 4.000 2.600 4.425 825 650 tki KişiEk Yatak 14.800 13.000 11.900 11.000 14.500 10.200 9.800 8.300 3. Kaya Oteli 4. Babadan Oteli 4. Billur Oteli Balçova Kaplıca Moteli 1. 5.500 5.000 4.000 5.250 800 6.000 6.400 4.750 Agora'da tlkçağ'ın mahzerüerinin girisi dü. O çağlarda Yunanistan'da ise kadınların harem ve hapishane hayatı yaşadıklannı Halikarnas Balıkçtsı hep vurgularaıştır. Anadolu'da kadın ve erkek eşit koşullarda yaşarlarken, Yunanistan'da kadınlar erkeklerle aynı sofrada yemek bile yiyemiyorlardı. Günümilzde söylencelerin "uydurm»" olup oimadığı tartışıla dursun, bunların yaratıcılannın Horneros ve Hesiodos olduğu bilinir. Onlar efsanelere şiirsel bir dil verdiler. Tarıhın ilkel kahplannı ustaca yonllular. AGORA'YA DOGRU... Kadir Canla Agora'dayız. İkiçeşmelik'ten Eşrefpaşa'ya dogru çıkarken sola sapıp, biraz yürüdünüzmü solunuzda Agora kalır. Kalıntüara merdivenlerden inerek ula^ıyoruz. Eski ile yeni turn çarpıklığıyla gözlerimizin önündtSayılan beşi bulmayan yabano ziyaretçiler ellerinde planla Agora'yı dolaşıyorlar. kadir, eski ile yeniyi bulmak için ugraşıyor. Agora'run çevresinde küçük atölyeler var. Küçuk pencerelerden bakıp bize sesleniyorlar. Çoğunluğu kundura ışçisi. Niye resim çekiyorsunuz? Hiç adam görmediniz mi? Bir sütunun üzerine oturup boy veren otlara bakıyorum. Bir umursamazlığın izlerini görür gibi oluyorum. (Ikçağ Izmir'inin en önemli kalıntısı Agora. Roma egemenliği burada boy vermiş ve geüşmiş. Sank, eskiyi yasar gibiydim. Izmir adının doğuşu, kentin kuruluşu. Ilkçağda denize çok yakın bir yer olan Agora herseye karşm ayaktaydı. O çağlarda Anadolu, kadınlann erkeklere egemen olduğu bir yöntemle yönetilirken, insanlar ana tannça uKibete" ye taparlardı. "Kibele" ayın ondördü görülürdü. Kadmlığın, kızlığın ve doğal olarak analığın simgesiydi. tşte bu yUzden güzel bir kadın ya da kız görüldüğünde günümüzde şöyle denir: Ayın ondordü gibi giizei... Ya da, Ay parcası gibi kadın... "Kibele" adı "Anna" dan "Aaaitis" oldu. AFRODİT KISKANINCA.Bir söylenceye göre de, Kıbrıs Kralı Smiras'ın kızı Smirna dünyalar güzeli bir dişiydi. Bu güzelliği kıskanan Afrodit, Smirna'yı babasına âşık edeı ve kralın sarhoş olduğu bir gece babasırun yatagına gönderir. Durum açığa çıkınca kral bıçağı çekerek Smirna'nın peşine düser. Afrodit bunun üzerine kıza acıyarak onu mersin agacına çevirir. Smirna, vanı Izmır adının böyle dogduğu, Halikarnas Balıkçısı'na görc daha akla yatkın gelenidir. Halikarnas Balıkçısı Izmir'i anlatırken, kent adının kökünün "Marian". "Aymari" ve "Marianne" adlannın katkısı olduğunu belirtir. Bu adlardan "Marianne", Suriye'ye gittiğinde "Meryem". Fransa'ya vardıgında "Marian" adını alıyor. "M»rian" bugün Fransız kadınının simgesidir. İşte "Marianne" sozcüğu salt Anadolu'dan değil, Sümerlerden beri gelen "berekersimgesini taşıyan bir sözcüktür. Bolluk olarak da söylenebilir. Örnefin:"Berekel Ana." Biz söyiencelerin "uydoruk" olup olmadığını yine bir yana bırakarak Izmir adının nereden çıktığını bir başka söylenceden aktaralım. Amazon kraliçelerinden Smyrna bu kenti kur Belediye Denetimindeki 1. Oteller Belediye Denetimindeki 2. Oteller Belediye Denetimindeki3. Oteller Beledive Denetimindeki4. Oteller Sımf Sınıf Sınıf 600 300 175 350 200 Nasıl gidilir? Tum annelere bıı güzel ve anlamlı giiııde saglık ve mutluluklar dileriz. URLA: Izmir'e 32 kilometre leri zaman ilk iş olarak akarsuları, harap biçimde bulduklan uzaklıktaki Urla'ya merkez Koılıcalan onarmışlardır. Bu aradanak'tan kalkan araçlarla 150 liAgamemnon ılıcası da onarıl ralık ücret karşılığı ulaşabilirsiM zmir'e kara, hava ve denizyo mıştır. Şifalı suda kükürt, ferro niz. Urla ve yakmlarındaki Çeşlu ile gidilebilir. İstanbul'dan tz sülfat, metasilikat gibi maddeler mealtı, Çeşme'ye doğru uzanan mir'e karayolu uzaklığı 603 ki mevcuttur. doğal plajı iteyaz aylannda yerli lometredir ve 1300 lira ücret öde İzmir'de denize girilebilecek turistlerle dolup taşar. Kabinli yerek 9 saatte ulaşılabilinir. An yerler kentin 30 kilometre dışın kabinsizplajlar, kır kahveleri ve kara'dan Izmir'e karayolu uzak da bulunuyor. 9 kilometre uzak gazinolar daha çok hafta sonlalığı ise 595 kilometredir. 9 saat lıktaki tnciraltı, 32 kilometre rmda günübirlik gelenlere hizlik yolculuk ücreti 1200 liradır. uzaklıktaki Urla, Çeşmealtı plaj met verirler. Ayrıca, kamping ve Havayolu ulaşım olanakları: ları, Seferihisar'a bağlı 47 kilo konaklama tesisleri de bulunA nkara 'dan tzmir 'e günde bir metre uzaklıktaki Sığacık, 51 ki maktadır. Urla 'da daha çok kauçak geliyor. Saat 20.00'de kal lometre uzaklıktaki Teos ve ay mu kurutuşlarının kamp merkan ve l saat 10 dakika süren bu nı yol üzerindeki kumuyla ünlü kezleri bulunur. yolcu/uğun bedeli 12 bin 500 li Akkum, ayrıca Mordoğan, Kara. Urla 'nın çıkışmdaki Nebioğlu raburun ve Balıkltova ile 55 kiistanbul'dan Izmir'e günün lometre uzaklıktaki Gümüssuyu, tatil köyünde iki kişi 5500 liraçeşitli saatlerinde uçak seferleri Gümüldür denize girebilmenin dır. tki kişi tam pansiyon 11 bin var. Bu kentimizden Izmir'e ula yanı sıra, gürülebilir yerlerdir. 100 lira ücret ödeyerek kalabilir. Tek kişi tam pansiyon ücreti ise sım yaklaşık 40 dakika sürüyor MORDOĞAN: Karaburun 7 bin 200 liradır. ve bedeli yine 12 bin 500 lira. yolu üzerindeki bu şirin dinlenTren seferleri: GÜMÜLDÜR: İzmir'e 60 kiAnkara'dan tzmir'e tren me merkezinde günlük geziler 07.25 ile 18.05'de kalkıyor. 13 düzenlenerek kamp yapılabilir. lometre uzaklıkta bulunan Güsaat süren yolculuğun ücretleri Otel oimadığı için özel araa bu müldür'e merkez Konak 'tan kallunanlara günübirtik gezileri için kan araçlarla ulaşılıyor. Turistik şöyle: Pulman Koltuk: 1200, Yataklı bu yöreye ağırlık verilmektedir. tesisleri ve plajlanyla güzel bir Vagonlar, tek kisi: 5700, iki ki KARABURUN: Plajlanyla dinlenme merkezi olan Gümülşi: 9400, üçkişi: 11.100 lira. Öğ ünlü Karaburun, tzmir'e 90 ki dür'de turisıik tesislerin yanı sırencilere yüzde 10 indirim uygu lometre uzaklıktadır. Bu yöre ra pansiyon ve kampingler bulmizde daha çok ev pansiyoncu mak da olasıdır. Pansiyonlarda lanıyor. bir kişinin konaklama ücreti tsıanbul'dan tzmir'e feribot luğu yaptlmaktadır. Kişi başına 500800 lira arasında değişmek500700 lira arasında bir ücret seferleri: tedir. İstanbul 'dan İzmir 'e pazarıe ödeyerek taıil yapmanız olasıdır. si, çarsamba ve cuma günleri feribot seferleri var. Saal 14.00'de kalkan feribotun ücretleri şöyle: Pulman Koltuk: 2500 lira. Kamaralarda, 2 yataklıda 1 kişi 8 bin. iki kişi 7 bin lira. Izmir'in taril ola nakl a n sınırsız Tııristik olanakları ARKEOLOJİ MÜZESİ: Konak semtinde bulunan Arkeoloji Müzesi İzmir'in ilk müzesidir. Müzede, arkaik, Hellenistik, Roma ve Bizans devırlerine ait çeşitli eserler sergilenmektedir. AGORA: Samazgâh semtinde bulunan Agora M.Ö. ll.yüzyıldan kalma bir Roma devri pazaryeridir. Agora'dakuzeyinde bulunan Bazilikadan çıkarılan Denız Tanrısı Poseidon ile Bereket Tannçası Demeter'in heykeilerı, Bizans yayıtları, Selçuk Osmanlı mezar taşlan, lahitleri açık hava müzesi olarak sergilenmektedir. AKRAPOL: Turan tren istasyonunun kuzeyindeki tepe üzerinde M.Ö. 1. yüzyıldan kalma bir akrapolün kalıntıları bulunmaktadır. Akrapol'un eteğinde bulunan mezarın M.Ö. VII. vüzyılda tzmir'de hüküm süren Kral Tantatos'a ait olduğu sanılmakta ve bu adla amltnaktadır. SAAT KVLESİ: II. Suttan Abdülhamil tarafından 1901 yılında yapttrılan Saat Kulesi ay'da dün nı zamanda kentin simgesi halig ç g ne gelmiştir. da deri isleme atölyelennin bulunduğu dört katlı bir işhanı yandı. A CA MEMNON KA PLICA Hamam Caddesi Pertevpaşa Sokak 'ta bulunan. Örnek İşhanı 'nda LARI: Günümüzde modern te gece saat 23.00 sıralarmda belirlenemeyen bir nedenle çıkan yansislerle donatılan bu kaphcaya gın, itfaiyenin müdahalesi sonucu kontrol altma alınırken içerde bueskiden Agamemnois Balnea ve lunan kimyevi veyamcı maddeler büyük tehlike yarattı. 10'nun üzeApollon banyoları da denilmiş rinde isymnin yandığı handaki maddi zararın büyük olduğu bilditir. Türk 'ler A nadolu 'ya geldik rildi. (Fotoğraf: YALÇIN ÇAKIR) Gedikpaşa'da yangın GARANTİRANKASI MAÇKA SANAT GALERİSİ 15 MAYIS 2 HAZİRAN 1984 SOYUT RESİM SABRİ BERKEL AONAN ÇOKER MÜBİN ORHON GUNGÖR TANER YENİFİGÜRATİF RESİM OZDEMİR ALTAN ALTAN GURMAN NUR KOÇAK YUSUF TAKTAK KAVRAMSAL SANAT ŞÜKRÜ AYSAN ALPARSLAN BALOĞLU SERHAT KİRAZ AHMET OKTEM ERGÜL OZKUTAN Turiuye'deükdefa İngifaceveTürkçe 3 .Sayı çıktı Bu sayıda Şoför Kardeş, frene güvcnme durmayabilir, kornaya güvennıe duymayabilir. • Rauf TAMER« Prof.Dr.lsmet Girttli Özdemir Yemenicioğlu YAĞLIBOYA RESİM SERGISI 721 maya 1984 • Prof. Dr. A. Kadir Karahan • Prof. Dr. Ahmet Kılıçbay • ZaferATAY ve KenanAKIN İş Saoat Galerisi • İzmir Turkiye Trafik Kazalarını Önleme Oemeği