Katalog

KARA AFRİKA'DA DEVİRENLER VE DEVR1LENLER HIFZI TOPUZ POLTTIKA VE OTESI CUMHURÎYET/8 22 NİSAN 1984 Gine Bissau'nun yetiştirdiği ünlü Kapalı Bir Sancı.. üder Cabrul, sokak ortasuıda kurşunlandı, ^ ^ . 5 BAĞIMSIZLIK SAVAŞINA KAT1LAIN ESKİ BİR GERİLLA ANLATIYOR: Cabral'm öldürüldüğünü öğrenince biz, Lizbon'da okuyan GineBissau ve Yeşil Burun Adaları'nın gençleri hemen yurda dönmeye karar verdik. Artık öğrenimin sırası değildi. GineBissau'nun üçte ikisisömürge yönetiminden kurtulmuştu ama başkent daha Portekiz işgalindeydi. Portekizliler Bissau'ya yerleşirlerken Afrika kıyılanndan beş yüz km. uzaklıktaİci Yeşil Burun Adalan'nı da ele geçirmişlerdir. Bu Adalar hem Kara Afrika yolu üzerindedir, hem de Amerika yolu üzerinde. Köle tüccarlan bu adalarda bir çeşit "insan hara"ları kurmuşlardır. Bu toplama merkezlerinden kaçan zenciler adalarda bir süre gizlendikten sonra buralara yerleşip yaşamaya başlamışlardır. Yeşil Burun Adalan Portekizliler için bir sürgun yeri de olmuş ve buraya gönderilenler yerlilerle kaynaşarak buyük bir melez topluluğunun ortaya çıkmasına yol açmışlardır. Bugün Adalarda CAB&4L Suikast düzenlene halkın "Vo7O'i melezlerden oluŞur, ceğini biliyordu.. MEHMED KEMAL I e istiyorsanız anlatayım. Ama, adımı yazmak yok. Ben bunlan tstanbul'da yayınlayacağım, dedim. Gine Bissau nerede lstanbul nerede? Kim görecek bu yanlan. Yok, ne olur ne olmaz. Bir yabancı ajans muhabiri bunlan aktaracak olur, başıma iş açılır. Ben de kendisine söz verdim, adını açıklamayacağım. Ama şu kadannı söyleyeyim, konuştuğum kişiyi üç yıldır tanıyordum. Afrika'da birlikte birçok toplantılara katılmıştık. lletişim dallarında ülkesini hep o terasil ediyordu. Aramızda yakın bir dostİuk kurulmuştu. Anlat, Amilcar Cabral nasıl öldüriıldü? Ben o zamanlar, 1973'te, Lizbon'daöğrenciydim. Cabral Portekizlilere karşı bağımsızlık savaşını örgütleyen partimizin, yani PAlGC denen GineBissau ve Yeşil Burun Adalannın Bağımsızlığı için Afrika Partisi'nin Genel Sekreteriydi. Hepimiz Cabral'ı taparcasına seviyorduk. Cabral Kara Afrika'da Lumumba'nın, Nkrumah'm ve Modibo Keita'nın çapında, belki de onlardan daha üstün ve bilgili bir liderdi. Cabral'ı, 11 yıl oluyor, 20 Ocak 1973'te Gine başkenti Conakry'de bir gece yolda vur Cabral, Lizborida Yüksek Tarım Enstitüsü'ne ya Cabral'ın yaşamöyküsü zıldıktan sonra kendisini, faşizme karşı koyan gençlik örgütleri arasında bulur, eylemlere katılır ama, / m m i l c a r Cabral 12 Eylül okulda her dalda birinci gelen bir gençtir. 1924'te GineBissau'nun orta dular. Kimler vurdu? Silahı katillerin eline kim verdi? Bu o kadar kanşık ki, hâlâ kimse kesin bir açıklama yapmak istemiyor. Ama herkesin bildiği bir şeyler var. Cabral'm öldürüldüğünü öğrenince biz, Lizbon'da okuyan GineBissau ve Yeşil Burun Adalannın gençleri hemen yurda dönmeye karar verdik. Artık öğrenimi sürdürmenin sırası değildi. GineBissau'nun üçte ikisi sömürge yönetiminden kurtulmuştu, ama başkent daha Portekiz işgalindeydi. Kardeşlerimiz ormanlarda, dere boylarında, bataklıklarda savaşı sürdürebilmek için canlannı veriyorlardı. Ama içimizde hainler de vardı. Bunlar düşmanla işbirliği yaptılar. Genel Sekreterimizi bu hainler öldürdü." SPİNOLA Gine Bissau Genel yaliliği'ne getirildikten sonra PAtGC'i dağıtmak için kanlı yollara başvurmaktan çekinmedL Amilcar işte bu koşullar içinde yetişti. Okulun en parlak öğrencisi oldu. Şiirler, öyküler yazmaya başladı. 194344 yıllarında liseyi birincilikle bitiren genç Cabral'm devlete bağlı bir basımevinde bir yıl çalıştığını görüyoruz. Ama Cabral bu işi hiç sevmemiş tir. Ertesi yıl bir burs elde ederek tarım mühendisi olmak için Lizbon'a gider. lkinci Dünya Savaşı yeni sona ermiştir. Portekiz, savaşa katılmadığı halde için için kaynamaktadır. Nazileri desteklemiş olan diktatör Salazar'a karşı gizli örgütler kurulmuştur. Cabral Yüksek Tanm Enstitüsüne yazıldıktan sonra kendisini faşizme karşı koyan gençlik örgütleri arasında bulur, eylemlere katılır, ama okulda her dalda birinci gelen bir gençtir. Cabral bu dönemde Lizbon'da bulunan ve ileride Angola Kurtuluş Savaşını zışmaktadır. 1959 temmuzunda sömürge polisleri rıhtımda grev yapan işçilerin üzerine ateş ederek elli kişiyi öldürürler. Bu olay bardağı taşıran damla olmuştur. Afrika Bağımsızlık Partisi komşu Gine'nin başkenti olan Conakry'de bir merkez açar. Cabral partiyi yönetecektir. Amilcar Cabral artık Kara Afrika'da bağımsızlık eylemlerinin en ünlü liderlerinden biri durumundadır. Ocak 1960'ta Tunus'ta toplanan tkinci Afrika Halklan Konferansı'nda Patrice Lumumba ile tanışır. Bu karşılaşma iki liderin yaşamında önemli bir olay sayılır. 8 Ekim 1%0'ta parti, Dakar'da gizli bir toplantı düzenler. Amaç, Portekiz Sömürgeciliği'nin yok edilmesi için son hazırhklann yapılmasıdır. Bu toplantıda partinin adı da GineBissau ve Yeşil Burun Adalannın Ba bölgelerinde Bafata denen bir kasabada dünyaya geidi. Ama ailesi Yeşil Burunluydu ve melezdi. Babası kendi kendini yetiştirmiş, kitaplar yazmış bir öğretmendi. Amilcar dokuz yaşındayken baba emekliye aynlarak Yeşil Burun'a döndü. Ama adada kuraklık.işsizlik ve açlık başgöstemüşti. Sömürgeciler adalıların bütün ürünlerini ellerinden alıp büyük ülkelere satıyorlardı. MURAKIP RAPORU 1.1.198331.12.1983 DÖNEMİ Ortaklığın Ünvanı Merkezi Sermayesi Faaliyet konusu Bir dil ürünü olan sözlü ve yazılı yapıtların hepsine birden edebiyat demeyi Tanzimat'tan sonra çıkardık. Daha önce buna şiir ve inşa denirdi. Recaizade Mahmut Ekrem, Talimi Edebiyat'ın önsözünde, "Edebiyat alanına giren eserler iki biçimde meydana gelir" der. "Birisi nesir ve başka bir deyimle inşa; öteki nazım ve başka bir deyimle şiîr'dir." Dili sadeleştirirken şiir'in yerine ne koyduysak tutmadı. Nesir için düzyazı dendi, ama bence o da tutmadı sayılır. Düzyazı aniadık, ama eğrisi de var mı? Osmanhda süslü nesir anlamına gelen inşa var da, nesir yok. Şöyle ki, nesir olsa nokta, virgül de olacak. İlk noktalama işaretlerini Şair Evlenmesi piyesinde Şinasi'nin kullandığı söylenir. Demek daha öncekiler ne gereksinim duyuyorlar, ne de kullanıyorlar. r4okta, virgül kullanmak için Şinasi'nin gelmesini bekleyeceğiz. Nesir yeni olunca, gazete de bizde pek eski değildir; yüzyılı aşkın bir geçmişi vardır. Namık Kemal, gazete okurlarının artması karşısında övünür: "... istanbulda dükkâncılar, uşaklar gazete okuyor. Hıç olmazsa dinliyor." Okuryazarın kıt olduğu dönemde (bugün de kıt değil mi?) gazete okutma diye bir gelenek vardı. Hele yazıntn değişiminden sonra, yaşlılar gazete alırlar, gençlere okuturlardı. Bilirim, mahallemizde Arap Mehmet Ağa diye bir bostancı vardı. Gazete okutmaya çok meraklıydı. Belki bu merakı siyaset merakından kaynaklanmaktaydı. Haftada bir mi, iki mi ne çıkan bir Köroğlu gazetesi vardı. Onu alır, başı işten uzak kaldığı demlerde bizlere okuturdu. Okutma kirası olarak da kuru üzüm fındık, kuru üzüm leblebi karışımı yemişler verirdi. Mehmet Ağa : nın anlaşılıyor ki, dinlemesi sonsuz da, okuması yokmuş. Tercümanı Ahval gazetesinin önsözünde (1860) Şinasi, "...>&zı, sözü kalemle tasvir eyiemek fenninden ibarettir Bundan dolayı, giderek bütün halkın kotaylıkla anlayabileceği yolda bu gazeteyi kaleme almak gerekli görüldüğü dahi, yeri gelmişken şimdiden hatırlatılırf' Tezkereler, tazarrunameler, seyahatnameler, tarihler nesir sayılabilir, ama asıl nesir Tanzimat'tan sonra başladı denebilir. Ara sıra fetvalarda bile nesir tadını arayıp bulanlar vardır. Ama biz gene de XV. yy. nesrinden ve nazmından birer örnek vermek istiyoruz. Her iki örnek de Muhammed'in doğumu üstünedir. İlki Erzurumlu Darir'den: "... karşımdaki duvar yarıldı, üç hatun kişi içeri girdiler; sağ yanımda, sol yanımda oturdular. Susadım, su diledim; bir cevher ibrik ile bana su verdiler: Kardan ak, şekerden şirin (tatlı). Aldım, içtim. Sonra bir akkuş kanat ile arkamı sığadı, ol dem içinde Resulü Rabbil âlemin vücuda geldi" Öteki de Bursalı Süleyman Çelebi'den: Yantıp divar çıktı nagihan Üç bile huri bana oldu ayan. Çevre yanımda gelip otunlular, Mustafa'yı birbirine muştular. Susadım gayet hararetten kati, Sundular bir cam dolusu şerbeti. Kardan ağ idi vü hem soğuğ idi, Lezzeti dahi şekerde yoğ idi. Geldi bir ak kuş kanadıyle, revan. Arkamı sığadı kuvvetle heman. Doğdu o saatte ol sultanı din. ECZACIBAŞI HOLDİNG A.Ş. Genel Kurulu'na : Eczaabaşı Holdıng A.Ş. : lstanbul : 300.000.000.TL. :Sermayesi ve yönetimine katıldığı şirketlerin yatınnı, fînansman, Denetçi veya denetçilerin adı ve görev süreleri, ortak olup olmadıkları. Katılınan Yönetim Kurulu ve yapılan Denetleme Kurulu toplantıları sayısı. Ortaklık hesapları, defter ve belgeleri Üzerinde yapılan incelemenin kapsamı, hangi tarihlerde inceleme yapıldığı ve vanlan sonuç. organizasyon ve yönetimlerini koordine etmek. : Mübin Başar. Bir yıl. Şirkete ortak değildir. :Yönetim Kurulu toplantılarına katılınmamıştır. : Ortakhkta nisan, temmuz, ekim ve aralık 1983 aylannda yapılan incelemelerde, defter ve kayıtlann zamanında, doğru ve yasalara uygun biçımde tutulup işlendiği, yönetime ilişkin kararların usulüne uygun tutulan karar defterine geçirildiği görülmüştür. : Dört kez kasa sayımı yapılmıs ve fıili kasa mevcudunun kayıtlara uygunluğu saptanmıştır. : Ay sonlan iıibarıyla yapılan denetünde, fiili durumun kayıtlara uygun olduğu görülmüştür. : Herhangi bir konuda şikâyet intikal etmemiştir. Kimliği: ) SENEGAL ,,;"• Din Batata t ^ ^ G İ N E BİSSAU • = & TTK'nun 353. maddesinin 1. fıkrasımn 3 numaralı bendi gereğince ortaklık veznesinde yapılan sayımların sayısı ve somıçlan TTK'nun 353. maddesinin 1. fıkrasımn 3 numaralı bendi gereğince inceleme tarihleri ve sonuçlan. tntikal eden şikâyet ve yolsuzluklar ve bunlar hakkında yapılan islemler ATLAS OKYANUSU h£ fâö : : : : GİNE Eczaabaşı Holding A.Ş.'nin 1.1.1983 31.12.1983 dönemi hesap ve işlemlerini Türk Ticaret Kanunu, ortaklığın esas sözleşmesi ve diğer mevzuat ile genel kabul görmüş muhasebe ilke ve standartlanna göre incelemiş bulunmaktayım. Görüşüme göre içeriğini benimsediğim ekli 31.12.1983 tarihi itibarıyla düzenlenmiş bilanço ortaklığın anılan tarihteki gerçek mali durumunu 1.1.1983 31.12.1983 döneminc ait kârzarar tablosu anılan döneme ait gerçek faaliyet sonuçlannı yansıtmakta ve kânn dağıtım önerisi yasalara ve ortaklık esas sözleşmesine uygun bulunmaktadır. Bilançonun ve kârzarar cetvelinin onaylanmasını ve yönetira Kunılu'nun aklanmasını oylarınıza arzederim. Murakıp Mübin Başar Başkenl Nüfus Yüzölçümü Dil Bissau 1 milyon 36.000 km' Portekizce, Balante, Pöl, Malinke : Katolik (Kentlerde), Animist % 63, Müslüman % 33 Para birimi : Peso Bağımsızlık : 24 Eylül 1973 10 Eylül 1974 Devlet Başkanı: General Joao Bernardo Viera Kişi başına ulusal gelir : 180 $ (Dünyada 160'ınctJ Başlıca üretim:P(wıç (40.000 ton), yerfıstığı, (30.000 ton}, palmiye cevizi, hayvanalık, tüttin (15.000 ton). (Cevdet Kudret Hoca'mızın "Örnekleriyle Edebiyat Bilgileri" kitabından aldım.) Serveti Fünun ve ondan sonra gelen yazı ustaları nesirle şiiri her zaman birbirinden ayırmak istemişlerdir. Bunların birbirine kanşımını gördüklerinde de yakınmışlardır. Gerçi nesri amzla en usta biçimde dıle getirenler, Tevfik Fikret ve Mehmet Akif olmuştur. Ama Yahya Kemal gibi şiirde başka bir ses arayan şairler bunu hiç de hoş karşılamamışlardır. Ustat şöyte der: ".. Tevfik Fikreften beri Türk şiir dilimız nesineşti. Aruzla adeta nesir yazma merakı türedi." Üstat, Rıza Tevfik ve Yakup Kadri ile birlikte Tevfik Fikret'i Aşiyan'da ziyaret ediyor. Söz arasında Tevfik Fikret, Hamit'in "Komşuysa kümesteki tavuklar ISonra yeriniz olur kovuklar" dizelerini bir deha örneği gibi gösterince yüzünü buruşturuyor, bir daha Fikret'in şairliğini anmıyor. Bugün dilimız sadeleştikçe, yeni bir şiirin ve nesrin doğum sancılarını geçirmektedtr. Nesirden amaç anlaşılır olmaktır. Nedense gençler arasında nesir de, şiir gibi kapalı ve anlaşılırlığı zor bir doğum sancısı çekmektedir. Sevenleri vardır. ECZACffiAŞI HOLDİNG A.Ş.'NİN 31.12.1983 TARİHLİ BİLANÇOSU (1.000.TL) AKTİF I A B C DÖNEN VARLIKLAR 264.349 HAZIR DEĞERLER 115.658 l.Kasa 2.737 2Bankalar 112.921 MENKUL K1YMETLER 105.732 K1SA VADELİ ALACAKLAR 42.959 l.Alacak senetleri 39.025 2.Senetsiz alacaklar 304 3.Diğer alacaklar 3.630 DURAN VARLIKLAR 3.140.091 UZUN VADELİ ALACAKLAR 157.740 İŞTİRAKLER (net) 2.940.914 l.tştirakler 3.115.424 2.1ştırak taahhütleri 174.510 SABtT DEĞERLER 38.773 l.Sabit kıymetler 63.040 2.Birikmiş Amortismanlar 24.267 DİĞER DURAN VARLIKLAR 2.664 DİĞER VARLIKLAR 120.585 AKTÎF TOPLAMI 3.525.025 NAZIM HESAPLAR 13.792.319 AKTİF GENEL TOPLAMI 17.317.344 I KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 261.035 A. UZUN VADELİ BORÇ TAKSİTLERİ 4.018 l.ltfa edilen tahvillerden aiacaklılar 4.018 B BANKA KREDİLERİ 191.643 C DİĞER KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 65.374 II ORTA VE UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 513.917 A TEDAVÜLDEKİ TAHVİLLER 200.000 B DİĞER ORTA VE UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 313.917 l.Banka borçlar 10.060 2.Diğer borçlar 303.857 III ÖZ KAYNAKLAR 2.750.073 A ÖDENMtŞ SERMAYE 300.000 B YEDEK AKÇELER 1.179.745 1.Yasal yedek akçeler 51.279 2.Olağanüstu yedek akçeler 1.128.466 C YENİDEN DEĞ.DEĞER ARTIŞ FONU 18.277 D İŞTİRAKLERDE DEĞER ARTIŞ KARŞ. 914.040 E DÖNEM KÂRI 338.011 PASİF TOPLAMI 3.525.025 NAZIM HESAPLAR 13.792.319 PASİF GENEL TOPLAMI 17.317.344 PASİF II A B C D III 1. 2. 3. 4. 5. Envanter V.U.K. hükümlerine uygun olarak yapılrmştır. Amortismanlar normal amortisman usulüne göre aynlmıştır Aktif değerler uzerindeki ipotek 402.500 TL.dir. Aktif değerler 28.755.TL sigortalıdır. Alacaklar için ipotek ve teminat alınmamıştır. Pasifte yer almayan taahhüdümüz mevcut değildir. yönetecek olan Agostinho Neto ve Mario de Andrade ile tanışacaktır. Bir yandan da futbol oynayan, şiir yazan, araştırmalar yapan Amilcar kendini bütün çevresine sevdirir. Ama aklı hep kendi yurdundadır. "Afrika beni çağınyor" der. "Afrika'da milyonlarca kişinin Doğa'ya ve insanlira karşı giriştikkri savaşta bana ihtiyaçları var. Görevimi yapraam gerek. Orada korkunç karanlıklar içinde yaşayanlar var. Bu topraklara bilimin ve tekniğin daha gölgesi bile düşmedi. Doğa gizem dolu. Bir şeyler yapmak isteyen insanlar için yapılmayacak neler yok!" Enstitünün beşinci sınıfındayken Cabral tatilini geçirmek için Yeşil Burun'a gider. Amacı sömurgeciliğe karşı bir halk oyu oluşturmaktır. Ada radyosundan konuşmalar yapar. Ama bu programlar ancak bir ay surer, çünkü sömürge yönetimi bunlan yasaklamıştır. O da kalkıp Lizbon'a dbner. 194950 ders yılında üniversiteyi bitiren Cabral 1952'de Bissau'ya geri gelir. Tarım Müdürlüğü'nde ufak bir iş bulmuştur. Artık her şeyin bilincindedir. Amacı Portekizlilere karşı halkı ayaklandırmak ve sömürge yonetimi sona erene kadar savaşmaktır. Siyasal Savaşım l bunun yanı sıra mesleğini çok ciddiye almış ve ülkesinde tarımın geliştirilmesi için yeni tasarılar hazırlamıştır. O zaman hazırladığı bir tarım raporunun bugün bile geçerli olduğu söylenir. Sömürge yöneticileri kendisini yakından ızlemektedir. 1955'te kendi ülkesinde kalması yasaklanır. Ancak yılda bir kez ailesini görmek için Bissau'ya dönebilecektir. Cabral bunun uzerine Angola'ya gider, orada Neto ve Andrade ile birlikte Angola'nın Kurtuluşu için Halk Harekelini kurarlar. Ertesi yıl 1956 eylulunde ailesini görmek için Bissau'ya döner. Arislides Pereira, kardeşi Luiz Cabral, Julio de Almeida gibi devrimci dostlan kendisini beklemektedir. Hep birlikte 19 Eylül 1956'da Afrika Bağımsızlık Partisi'ni kurarlar. Parti halkı sömürge yonetimiyle savaşa hazırlıyacaktır. Olaylar artık günden güne kı ECZACIBAŞI HOLDİNG A.Ş.'NİN 1.1.1983 31.12.1983 DÖNEMİ GELİR TABLOSU (1.000.TL) I II III IV V VI VII VIII IX X BRUT SATIŞ HASILATI HASILATTAN İNDİRİMLER NET SATIŞ HASILATI SATILAN MAL MALİYETİ SATIŞ GİDERLERİ VE VERGİLER BRÜT SATIŞ KÂR VE ZARARI GENEL YÖNETİM GİDERLERİ İŞLETME KÂR VEYA ZARARI İŞLETME DIŞ1 KÂR VEYA ZARARI 1. iştirak kâr payları (+198.387) 2. İştirak dışı kârlar ( + 563 922) FÎNANSMAN GİDERLERİ 1. O ve U.Vd.Krd.Far. ve G. 9.035 2. Tedavuldeki tahvil faizleri 87.203 3. Diğer faiz giderleri 140.667 VERGİDEN ÖNCEKt KÂR VE ZARAR ÖDENECEK VERGİLER VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER DÖNEM KÂR VEYA ZARARI Dağnılacak 1. Temettü tutan 15.000.000.TL Dağıtılacak Toplam Temettünün ödenmiş Sermayeye oranı %5 Basın 4587 Z Z () 187.393 () 187.393 ( + ) 762.309 () 236.905 ğımsızlığı İçin Afrika Partisi (PAIGC) olur. Parti yöneticileri, halkı örgütleyerek ülke içinde amansız bir savaşa girişmışlerdir. Ormanlık bölgelerden oluşan kırsal kesimler yavaş yavaş Portekiz askerlerinden temizlenmiş ve yönetim PAİGC'nin eline geçmiştir. Memurlar, ufak tuccarlar, esnaf, öğrenciler ve işçiler arasında sağlam bir işbirliği sağlanmıştır. Gerillalar yolları keserek, kışlaları havaya uçurarak sömurge yönetimine büyuk darbeler indirirler. Cabral o sıralarda Pekin'e giderek Çinlilerden yardım sağjar. Amerika'ya gider, Syracuse Üniversitesi'nde Ulusal Kültür ve Kurtuluş konulu bir konferans verir. Sonra VVashington'a gider, Amerikan Kongresi Dış Işleri Komisyonu'nda PAİGC'nin niçin savaştığını anlatır. Oradan Roma'ya gider, Papa Altıncı Paul ile konuşur. Oradan Stockholm'a geçer, oradan Adis Ababa'ya... 1972de Cemal Abdül Nasır ve Joliot Curie armağanlarını kazanır. Yeniden Amerika'ya döner, Lincoln Üniversitesi'nde kendisine onur doktorluğu verilir. Oradan Moskova'ya geçer, orada da bir armağan alır. Birleşmiş Milletler'de ve Afrika Birliği Örgütü'nün toplantılarında konuşmalar yapar. Gine Devlet Başkanı Sekou Tonre de Cabral'm en güvendiği insanlardan biridir. Cabral iç savaşı Conakry'den yönetmektedir. Ülkenin üçte ikisi Portekizlilerden kurtulmuştur. Ama ne var ki, sömürge yöneticileri, Gine Bissau ve Yeşil Burun Adalan'nı vitırmemek için ellerinden geleni yapmaktadırlar. Salazar daha işbaşındadır. General Spinola da Gine Bissau'ya genel vali olarak gönderilmiştir. Spinola PAİGC'yi dağıtmak için en kanlı yollara başvurmaktan çekinmeyecektir. Portekiz somürgeciliği artık komaya girmiştir; can çekışme dönemindedir. (I) Dunyada dort Gine vardır. 1) Kısaca Gine denen altı milyon nufuslu eski Fransız sömürgesi. 2) GineBissau denen eski Portekiz sömürgesi. 3) Kamerun ile Gabon arasındaki Ekvator Ginesi. 4) Endonezya'nın doğusundaki Yeni Gine. SORULARl/SORUINLARI Y1LMAZ ŞİPA1. CALJŞANIAREN "Hakkın diişmesi" ya da bir haksızhk: SORL: Ben ilkokul ögretmeuiyim. Goroim, eğitici olarak her ne kadar çocuklarla ugraşmaksa da, birçok vatandaşın dertlerine de ortak olmaktır. İşte, Doğu illerimizin. kuş uçmaz kervan geçmez bir köyünde. dünyavla adeta ilgisi olma>an bu köyde bir vatandaşımın derdi var. Şimdi bir başka ile atanmış durumda olsara bile bu dert beni ilgilendirmekte. Bu köydeki vefat etmiş bir köylünün geride bıraktıklanyla ilgili sorunu yazacağım size. Görev yaptığım bu koyde oğlundan babasının durumunu ögrenince önce çok şaşırdım. Çünkii 16 >ıl sigortalı olarak çalışan bu adamın çpluk çocuğu hiçbir hak alamamışlar. Ne maaş, ne toplu para. Öğrenince de işe el koyup yazışmalara başladım. Bu yazişmalar 6, 7 ay sürdü. Her yazı da "gerekli hakkın tarafınıza verilebilmesi için..." diyerek bitiyordu. B« de umutlanmıştık. Fakal en son gelen >azıda "vefat tarihi ile, muracaat tarihi arasındaki sürenin geçirildiği için" diyerek işlem vapılamayacağı bildirildi. Öykü ise şöyle: Vefat eden. 1950 ydında Zonguldak, Ereğli Komur ocaklannda sigortalı olarak işe başlamış, değişik arahklarla 1968 yılına kadar çahşmasını sürdürmüş ve aynı yıl işten ayrılıp köye döndüğiinde vefat etmiş. O zaman en buyıik çocuğu 15 jaşında olan bu garibin ailesi de cahillik ve bilgisizlik sonucu hiçbir müracaatta bulunmamış. tş yerinden yazı almamış. Ben vefatının üzeriıtden 14 yü geçtikten sonra yazışmalara başladım. Bu arada başvuru süresinin de bitmiş olduğunu öğrendim. Şimdi; 1 Acaba 16 yıllık çalısma boşa mı gitmiş olacak? 2 Maaş baglanmazsa kesilmiş primler geri alınabilir mi? 3 Kadının kimsesiz ve bilgisiz olması ve çocuklannın çok küçük olmalan geçerli neden sayılır mı? A.Ç.AFVON YANIT: Sosyal Sigortalar Yasasınm "HAKKIN DÜŞMESİ" başlıklı 99. maddesi "Bu kanunda aksine hiiküm bulunmadıkça, iş kazalanyla meslek hastalıklan, analık ve öliim sigortaları hakları. hakkı doğuran olay tarihinden başlanarak beş yıl içinde istenmezse düşer."' demektedir. Ölumu izleyen 5. yvlın sonuna kadar aylık için başvuruda bulunulmadığına göre bu hak düşmüştür. Emekli Sandığı Yasası'nın "Zamanaşımı" na ilişkin 116. maddesi ise şöyledir. "Emekli. adi malullük, vazife malullüğü, dul ve yetim aylıklarını almak uzere, bu aylıklann, tahakkuk ettirildiği tarihten itibaren aralıksız bir yü sonuna kadar Sandığa muracaat etmeyenlerin aylıklan kesilir. Bunlann kesilme tarihinden itibaren 5 yıl içinde yazı ile Sandığa muracaat edenlere kesilen aylıklan tekrar bağlanır >e geçmiş muddete ait aylıklan da toptan ödenir. Bu müddetten sonra muracaat edenlerin aylıklan. muracaat tarihlerini takibeden ay başından itibaren yeniden bağlanarak ödenir >e geçmiş mıiddet için bir şey verilmez. Bu kanunda aynca belirtilen haller dışında aylık bağlanmasına istihkak kesbedildiği tarihten itibaren beş yıl sonuna kadar yazı ile muracaat edilmezse bu aylıklar, muracaat tarihini takibeden ay başından itibaren bağlanır." Kişilerin sosyal guvenliklerini sağlayan iki ayrı yasadan, aynı konuyailişkinikiayrımaddeninbirhaksızlığı, yoruma yer bırakmayacak bir biçımde oıiaya koyduğu görüşündeyiz. XI XII XIII ( + ) 338.011 ( + ) 338.011 YARIN: KatiUerin eline silahı kim verdi?