Katalog

25 MART 1984 HABERLER CUMHURİYET/U Dört can gitti oy!.. Osman Cocı.Strasbourg'da, eşi ve beş çocuğu Istanbul'daydı. Hasret dolu 12 yıldan sonra vıze ıstedı. Fransa tamam, Istanbul ıse hayır dedı. Osman Cocı, hıç mı hıç kaçak giren yok dedı, aldı aılesım duştu yola. Sınırdan gerı çevırdıler. Ustelık pasaportuna da "gıremez" damgası vurdular. Osman Coa,Strasbourg'ta ev tutmuştu,Çocuklarına ayrı yatakları olacağını anlatmıştı. Çocuklar dan ıkısını bır arkadaşı Fransa'ya geçirmıştı bile. MEHMET GULTEKİN ttalya Fransa sınırında, Tulu kentı yakınlarında, Mont Cenıs demırvolu tunelı Tunel 12 kılometre lçt zıfir gıbı karanlık Tunelın ıçınde beş kışı Baba Osman ehnde fener en önde Ardında eşı Emıne ve kızları Ayşe, Ayfer, Aynur. Bır uğultu gelıyor ötelerden Osman "kenara" dıye bağınyor Tunelın duvanna yapışıyorlar ıyıce Tren bırkaç sanıye ıçınde olanca hızıyla geçıyor yanlurından Çocuklardan Ayşe en buyuklerı, 11 vaşında Kuçuk kardeşı Aynur'a " k o r k m a " dıyor, "babam yanımızda". Aynur, 7 yaşında Hem karanlıktan hem o uğultudan korkuyor Aslında Ayşe de korkuyor ama abla ışte Ortanca kardeş Ayfer 9'unda Konuşulanları dınleyıp ne yapması gerektığını anlamaya çalışıyor Baba Osman, fenerı kâh öne, kâh arkaya tutup yolu aydınlatıyor Arada da konuşuyorlar Dort saat sonra tunelin ucundavız çocuklar. Ondan sonra her bır şey tamam. Baba, evımız nasıP Bır daha anlatsana Beş kath koca bir apartman. Lçuncu katındakı daire bızim. Kapısında 3b yazryor. Hepinızın ayn >atağı olacak. Kalorifer >ar, telefon var. Yaşa be baba' Çocuklar, daha önce de dınledıklerı evlerının nasıl olduğunu bılıyorlar ama yıne de soruyorlar Emıne de bılıyor bu tü nelde ne ışlerı olduğunu Osman. Ne var yıne O adam neden bia sınırdan içen katmadı? Vıze yok dıye. Iyı ama sen tstaabul'da konsolosa gitmemiş miydin? Gıttım gıtmesıne ama vıze vermedıler ışte 90 gun uğraştım Dıle kola> Tren gelıyor, kenara kaçın, duvara yapışın' Tunelde ıkı hat var Trenın nereden geleceğı de bellı değıl Bır onden bır arkadan Osman be, gumnıktekı o adam pasaportuna ne damgası vurdu senın? Bır daha Fransa'ya gıremeyeyım dıye damgaladı Ama sıl VIZE KURBANLARI Osman Cocı karısına, "herşey tamam"dedı. Italya mı baba Fransa sınırındakı tunelden geçeceklerdı. Osman Ben saydım baba, 26 tane onde, karısı ve uç çocuğu ardında 12 kılometrehk oldu Ha gayret çocuklar az kaldemıryolu tunelıne gırdıler. dı Cocı 'ler, tunelde yururken yanlanndan tam 26 tren \ e Osman'ın aılesını geçtı. Yıldırım hızıyla. Tunelın ucunu gorduklerı almasına ve eşıyle bırlıkteyanına olma zaman 27. tren geldı, son vagonu geçerken ruzgâ sına ve akşamları çocuklarıyla rıyla Osman 7 surukledı, ardından el ele tutuşmuş ovnamasına ve Cocı aılesının Fransa'ya kaçak gırmesıne ve Emıne'yı, Ayşe'yı, Ayfer'ı Emine Coci, gurbetteki kocası ile 12 yıl once evlenmış, beş çocuk doğurmuştu. Osman, yılda bir kez gehyordu. Hasretti kocasma. Kocasımn koluna gınp, Avrupa yollarına duştu. Sınırdan çevrildı, tunele girdı ve tunelın sonunu goremedu Cocı'lerden beş kışının 12 kılo metrelık demıryolu tunehnı yuruyerek geçmesıne 1015 dakıka kaldı Tren geliyor! Bu tren son tren Yedı vagonla, 240 kılometre hızla Fransa' dan Italya'ya gıden tren Cocı' ler de Italya'dan Fransa'ya gıdıyor Elele tutuşup sırtlannı duvara yapıştırıyorlar Tren gelıyor ışte Önce lokomotıf geçıyor goz açıp kapayıncaya kadar, sonra ışık saça saça vagonlar Bırıncı vagon, ıkıncı vagon, uçuncu, dörduncu, beşınu, altıncı vagon Cocıler, son trenın son vagonunu uğurlamak uzere Yedıncı vagon gelıyor, geçıyor ve geçerken Ve 27 trenın yedıncı vagonu geçerken ruzgânyla Osman'ı kapıyor Osman'ın eh Emıne'de, Emıne de suruklenıyor Osman'ın ardından Emıne'nın eh Ayşe'de, Ayşe de uçuyor havada Ayşe'nın eh Ayfer'de, Ayfer de gıdıyor peşlennden Aynur, kolona sıkışıp kalıyor yerınde Tarıh 2 Mart 1984. Saat Gece yansı Refık, tunelın öte ucundan daha önce gorduğu fener ışığını bulamayınca dahyor ıçerı Aynur'un ağlamasını duyuyor Aynur şaşkın Aynur, "Babamlar birden yok oldu," dıyor Refik şoyle bır ılerlıyor kı elbıse parçaları Aynur'u kaptığı gıbı dışarı çıkıyor Doğru pohse Derdını anlatmak ıçın ıkı gun kapı kapı dolaşıyor Sonra tren sefer lerını durdurup tunele gırıyor ılgılıler Osman'ın sağ bacağı, Emıne'nın ıkı bacağı, Ayşe'nın ıkı kolu yok Aynur'un kafa derısı arkava gıtmış Cesetlen topluyorlar Acı haber, Istanbul'a Osman'ın babası Bekir Coci'ye ulaşıyor Oğlunu, gelınını, ıkı toru nunu yıtıren Bekır Cocı sınır krızlerı geçırıyor Yakınlan hastaneye kaldırıyorlar Bekır Cocı'vı Alapelıt köyu nere, Strasbourg kentı nere Ama ekmek parası ışte Alapelıt dağ köyu Tarlası, ovası vok Kar yağdı mı yolu altı ay kapantr Elektrık yok, yol yok Yolu bıle gurbette çalışanlar para gonderıp yaptırdılar O, aşağısı uçurum olan toprak yolda Osman'ın da hakkı var Camının yapımında da, MontCenıs tunehnı geçmek kolay da, Bayburt'tan Alapcht'e gıtmek zor Yol 35 kılometre ama hıçbır taksı şoföru gıtmek ıstemı yor Daracık yol çamurdan da ha da daralmış Ama bu koye gı dılecek Gıdılecek ve Osman'ın, Emıne'nın, Ayşe'nın, Ayfer'ın cenazelen kalkacak Tarıh 19 Mart 1984 Oğle uzerı Saaf 7 MontCenis detniryolu tuneli ttalyaFransa sınırında, 12 kilometre uzunluğunda... Dağları delip geçen bu tunel oylesıne işlek kı Coci'lerin tuneldekı dort saatı ıçınde tam 26 tren yanlanndan geçtı, 27iicısı de dort canı ez/h~. dım onu Boş ver sen bunları Herşeyı hallettım Hele şu tunel den bır çıkalım Refîk'le telefonda konuştun değil mi? Konuştum ya Aysel'le Faruk'u Fransa'ya geçırmış, Durak'ın yanına bırakmış Bıze de pasaport getırecekmış Olmaz dedım başkasının pasaportlarıyla yakalanırsak bır de onların başını yakanz Şimdi ne olacak? Refik bızı tunelın öte ucunda bekleyecek Oradan arabaya atladık mı ver elını Strazburg A>seJ 5, Faruk 3 yaşında Tunelden geçen trenlerın hızı ıse saatte 240 kılometre Kenara! O ne uğultu, o ne gurultu, bu ne bıçım tuneP Vızır vızır tren geçı>or Bır, uç, beş, on kaç tren oldu böyle 9 Osman duvara her yaslanışlarında, burnunun dıbınden geçen trenlere bakıp, kopuk bır fîlrn gıbı eskı gunlerını anımsıvor "Gumuşhane'nın Bayburt ılçesının Alapelıt koyunden Bekır oğlu Osman Cocı 1947'nın bır harman ayında doğup, 10 yaşında gurbete çıkmışım 12 yılım Fransa'da geçmış Dılekolayl2 yıl ve aılemden ayn Canıma yettı artık Kanmı, çocuklanmı da yanımda ıstıyorum Vıze vermezlerse vermesınler Hıç mı kaçak gıren y o k 9 " Tren geli>or, kenara kaçın! "Az kaldı be Osman, az kaldı Aysel'le Faruk'u şımdı amcalannın yanında Şu tunelı çıktık mı Refik bızı bekhvor olacak Evın her şeyı tamam Emıne gorsun de şaşırsın Elın gavuru nasıl yaşıyormuş öğrensın " Tren gelıyor, duvara dızilin ıyice! "Şu konsolos neden vıze vermedı kı ? 12 yılım geçtı Fransa'da 5 yıl evvel dılekçe verdım Hukumete Tamam, dedıler, gıt aılenı getır, dedıler Ondan son Gumuşhane'nın Bayburt ilçesinin Alapelıt koyunden kalkıp Fransa'nın Strasbourg kentine çalışmaya giden Osman Cocı, eşının ve çocuklaruun hasretıne dayanamadı. Onlan da yanına almak istedi. Vızg vermedıler, kaçak girerim dedı \e yaşamım yitirdu BU YA VRULAR1N 3'U YETİM KALDI En buyuklen Ayşe'ydi. Tunelden geçerken Ayfer'le, Aynur'un ellerınden tutuyordu. Ayşe (ortada), Ayfer (sağında) oldu, Aynur (solunda) yaralandı. Önde duran Aysel'le Faruk daha onceden Fransa'ya kaçak gırmışlerdi. Ayşe de, Ayfer de, Aynur da o uzun tunelde yururken hem karanhktan hem trenlerın uğultusundan korkmuşlardı. Ayşe, ablahk gereği kardeşlerıne "korkmayın" demıştı. Şımdı bu beş çocuktan ıkısı yok. Kalanlann da annebabası... ra lstanbul'da aksılık çıkardılar" Tren getiyor duvara! "Benım kuçuk patron Hood olmeseydı belkı bır yardımı dokunurdu Adamcağızın ışı ıyıy dı Inşaatlar falan Neyse yahu Şımdı hemen yenı bır ış bulmam lazım Ikı yıldır ışsızlık sıgorta sıyla ıdare ettım ama artık burada yedı nufus olacağız Sıgorta 3 bın 900 frank verıyor 900 frankı kıraya gıdıyor, kaldı 3 bın frank " Tren gelıyor! DışariM karanlık ama tunel daha karanlık Baba bak tunelin sonu mu orası? Tamam geldık sayılır Kaç saattır yuruyoruz Osman9 Eh dört saat falan oldu Çocuklar voruldu artık Sıkın dışınızı Tunelın ucunda Fransa var Evımız var Amma çok tren geçtı değıl DÂVALAR~ SORUŞTURMALAR... DİSK davası Rıza Güven: 5. Genel Kurulda hiçbir şey gizü değüdi Rıza Guven, okunan delıllerden DISK'le ılgıli gızli kalmış, 12 Eylul sonrası ortaya çıkartılmış hiçbir hususun bulunmadığının anlaşıldığını soyledi. tstanbul Haber Servisi DİSK davası yargılamasında Genel Başkan Vekılı Rıza Guven 5 Genel Kurula ılışkın okunan delıllerın, DISK'ın dığer toplantı vfc çahşmalarında olduğu gıbı, gızlı kalmış ve 12 Eylul sonrasında ortaya çıkartılmış hiçbir hususun bulunmadığını ortaya koyduğu nu soyledi Rıza Guven oncekı gun yapılan yargılamada, 5 Genel Kurula ılışkın okunan delıller uzennde açıklama yaparken, dosvaya konulan yazı ve raporlardan anlaşıldığı uzere ıddıanamede, aradan 7 yıl geçtıkten sonra suçlama konusu yapılan hususların, Emnıyet Mudurluğu gorev lılerınce hazırlanmış ve zamanın Emnıyet Mudurluğu yetkılılerı ne sunulmuş raporlar olduğuna ışaret ettı DlSK ve yönetıcılerı hakkında bu raporlara göre zamanında kovuşturma yapümamasının tek nedenının, yapılanlann yururluktekı yasalara, Anayasa'ya ve gunun koşullarına göre suç savılmamış olmasından kaynaklandığını bıldırdı Okunan delıllerın DlSK ve yonetıcılennın suçsuzluğunun kanıtı olarak değerlendırılmelen gerektığını vurguladı Rıza Guven delıl olarak okunan emnıyet görevlılenrun raporlarının ıçenklerı ıle ılgılı olarak da tek tek açıklamalarda bulundu, 5 Genel Kurul kararlarının gızlı oturumda alındığına ılışkın ıddıanamede yer alan suçlamanın gerçeğı yansıtmadığını bıldırerek"Kapalı toplantı.basın ve konuklardan a>n vapılmıştır. Ama devletten gizlı değıldir. Başka bir deyimle Hukumet komısen veguvenlık gorevlileri salondan çıkanlmamışlardır. Çıkarılmalan da olanaksızdır " dedı Delıller dızısınde okunan hukumet komıserı raporunun DtSK 5 Genel Kurulu'nun yasal gereklerı yerıne getırıhruş, açık bır toplantı olduğunun kanıtı olduktan başka, okunan bır dığer gorevh raporunun da, 5 Genel Kurula yönelık ıddıanamedekı suçlamaların dayanaksızlığını, hayal urunu olduklarını kanıtlayan ve 7 yıl sonra sorguda sovledıklerını doğrular nıtelıkte bulunduğunu anlattı Rıza Guven daha sonra DİSK ajansında yer alan ve 5 Genel Kurul'da zamanın Genel Başkanı Kemal Turkler'ın yaptığı açış konuşmasımn ıddıanameye aktanhrken ıçenğının ve anlamının değıştırıldığı uzerınde durdu, ozetle şoyle dedı "Iddıaname, konuşma metninı, suçlamava va da telkın ve teşhır mantıgına elverışlı bır dunıma getırebılmek ıçın, metın ıçınden seçmeler yaparak alt alta sıralamıştır. Başka bir deyimle metni kulak tırmalayan ve karanlık tablolar oluşturan bir konuşmaya donuşturmek ıçın ne gerekivorsa v apmıştır. tddıanameye aktanlan ve seçmelerden oluşan bu metin cımbızlama vonlemının en tipık orneğıdir. Degışıklıkler tam anlamıyla okuvana vutturabılirsem mantığı ile hazırlanmıştır. Metinden çıkanlan bolumler avnı zamanda iddianamenın sivası duvgularia hazırlandıgını, tuttuğu sivası kadroja yonelık eleştınlerle, tutmadığı sijası kadrolara vonelık ovgulerı gozden kaçırmak maksadının guduldugunu gostermektedır." Bır Ingılız parlamenter ıle, tngıltere Konsolosu'nun da ızledığı yargılamada Rıza Guven, ıddıanamede >er verılmeyen ve DİSK'ın goruşlerını yansıtan bolumler ıle, ıddıanamede hıç yer almayan sendıkal ıçenklı konulardan ornekler sundu Okunan delıllerden de, DlSK ve yönetıcılerıne yoneltılen suçlamaların ne kadar hukukı dayanaktan yoksun olduğunun ortaya çıktıaını savundu Halkın Kurtuluşu Gazetesi müdürüne 8 yıl 9 ay hapis cezası verîldi Haber Merkezi "Halkın Kurtuluşu" ve "Halkın Kurtuluşu Yolunda Gençlik" gazete len sorumlu Yazı İşlerıMuduru Ne\zat Açan, Istanbul Sıkıyonetım Komutanlığı 3 Numarah Asken Mahkemesı'nde yayın yoluyla komunızm propagandası yapmak suçundan 8 yıl 9 ay ağır hapıs cezasına çarptırıldı Ege Ordu ve Sıkıyonetım Komutanlığı 1 Numarah Askerı Mahkemesı'nde ıkıncı kez yargı lanan sağ goruşlu 10 sanığa 3'er yıl 6'şar ay hapıs cezası verıldı Tarış'te 12 Evlul oncesı sol goruşlu 5 ışçıye ışkence yaptık ları ıddıasıyla yargılanan Farız A>an, Mustafa Dogan, Muslafa Baysari, F.yup Gumuş, Yılmaz Tuna, Rasim Çetın, Huseyın Şerbetçı, Tahir Tanrıover, Huseyın Metın ve Sulevman Şemdinoğlu'na ılk yargılanmalarında 15'er yıl hapıs cezası venlmış, sanıklar ve avukatlan, Askerı Yargıtay'a başvurmuşlardı Ankara Sıkıvonetım Komutanlığı 2 Numarah Askerı Mahkemesı'nde görulmekte olan yasadışı Turkıye Komunıst Partısı davasında sanıkların savunmalannın alınmasına önumuzdekı hafta dev am edılecek 1 Numarah Asken Mahkemede suren Mıllıyetçı Hareket Partısı davasında ıse tanıklar dınlenecek Her ıkı davada da tahhye ıstemlerının av sonunda değerlendınlmesı beklenıyor Koyde matem havası, Halıs'ı ış, Nurettin'le Huseyin'ı de trafık kazalarında gurbet ellerde yıtıren Alapelıt koyu şımdı de Cocı'lenn matemını tutuyor Osman'ın kızkardeşlerı Havva ıle Zeynep, gozlerı kan çanağı gıbı, yakmışlar ağıtlarını kımseyı görmuyorlar Gurbette kalan ağabeyım oy, vegenlerım oy, vengem oy. Kaldılar Ermeni ellerinde ov. Çol olacak Fransa, senın paran da pulun da batsın oy. Ekmek volunda giden agabevim oy, o ) ^ . oy. » • • • Sen olunceye ka>>> dar ben olseydım ov. Ov agabeyım oy. Bız burda aç olaydık da sag olaydık o>. Ojyyyy! Osman Coci'iün yeğeni Fatma (sol başta), kardeşlert Hav\a,Zeynep, \ecla ve Hava'mn eşı Ismet Kose. Şimdı Bayburt'un Alapelıt kovunde ağıt yakıyorUır.. Alapelıt'e kar yağmakta Kar yolları kapatacak Cenazeler camının musalla ta şında Kadınlar ağıt yakıyor Erkekler suskun Ahmet Can, Osman'ın çocukluk arkadaşı Cenazelen Fran sa'dan getırenlerden bın "Lanet olsun Avrupa parası," dıyor Koyun ımamı, "Allahu ekber," dıyor Erkekler cenaze namazını kılıvorlar Imam, "Nasıl bılırdınız Osman'ı, Emıne'yı, Ayşe'yı, Ayfer'ı," dıyor Cemao ,hep bır ağızdan 'Iyı bılırdık," dıvor "Hakkınızı helal edın," dı>or ımam lar "Helâl olsun,'" dıvc bağırıyor SINAVA DOĞRU DAN ABONELERİNE VE OKURURINA ÖNEMLİ DUYURU 9 İ I 1 3 V 3 UOflriljOkurlannıızdan gelen ısteMer uzenne ıkıncı aşama smavına kadar ySyınmı surdurecek 31 den 40 2 kadarkı sayılar ıçın abon«lığını surdurmek ısteyen aboneleranıan 600 TL göndermefen gerekıyor Aşağıdakı bölumu doldurup PTT makbuzu ya da totokopeı ıle bırtıkte 10 gün Istanbul Yurt dışına çıkışlarda fon askida Yurt dışına çıkanlardan konut fonu ıçın ahnması ongorulen 100 dolar konusunda bankalar Merkez Bankası'nı, Merkez Bankası Bakanlar Kurulu'nu beklıyor. Bazı bankalar adres karşılığı bırıkı gun kestiler. Sonra vazgeçtıler yurt dışında gorevlı olan ya da gorev ıçin gidenlerden fona para alınmayacak. Ekonomı Servisi Toplu Konut Fonu'na kaynak sağlamak amacıyla yurt dışına çıkışlarda yapılması ongorulen kesıntı, uy gulamada kesınlık kazanmadığı ıçın "askıya alındı". Uygulamaya geçıimesı ıçın bankalar, Merkez Bankası'nı, Merkez Banka sı Bakanlar Kurulu'nu beklıyor Bazı bankalar muşterılerı "çok ısrar ederse," 100 dolar karşılığı Turk Lırası'nı fon kesıntısı olarak alıyor Toplu Konut Yasası'nda Top lu Konut Fonu ka>nakları ara sında sayılan "Yurtdışı çıkışlardan çıkış başına alınacak en çok 100 Amerıkan Doları karşılığı Turk Lirası," uygulama ılkelerı belırlenmedığı ıçın bankalar ta rafından tahsıl edılmıyor Bazı bankalar, vasanın yayınlandığı gun yururluğe gırmesı maddesın den hareketle ılk bır ıkı gunde \apuklan tahsılatı durdurdular Ancak banka vetkılılerı dovız satışlarının >apılmaya devam edıldığını behrusorlar Bazı bankalar da ıikış kapılarından gerı çevrılme korkusu ta şıyan muşterılerının "çok ısrar etmelerı karşısında," adreslerı nı alarak 100 dolar karşılığı Turk Lırası'nı alıvorlar Gumruk yetkılılem ıse kendı lerıne konuvla ılgılı herhangı bır emır gelmedığını ıfade edıvorU ' Buna karşılık gumruklerden çe\ rılen bazı yurttaşların bankala ra muracaat ettıklerı de belırtılıyor Merkez Bankası ılgılılerı, Ha zıneden kar>ılanan ukışlarla ıt gılı olarak, lonla ılışkılı herhangı bır uvgulama yapmama emrı aldıklarını, bankaların uygulama larını bılmedıklennı, Bakanlar Kurulu Kararım bekledıklerını ıfade edıyorlar Ote yandan, fona yapılacak odemenın 50 dolar karşılığı Turk Lirası olarak belırleneceğı ılerı suruluyor \NKA'nın haberıne gore yurt dışında çalışan ışçıler ıle basın mensupları ve devletın gorevlı memurlan olarak yurt dışına çıkuklannda Toplu Konut Fonu'na odeme yapmakıan ba ğışık tutulacaklar Yasada Bakanlar Kurulu tarafından saptanması ongorulen ayrıntıiar ıçın ılkelerın belırlendığı, ancak bu rokratık formalıteler ve seçım hazırlıklan nedenıyle onumuzdekı haftaya kaldığı ılerı suruluyor ıçınde Sınava Doğru Turkocağı Caddesı 39/40 Cağahğtu aüresıne postalayın SINAVA DOCRl U B 31'dnı •»'• ksihrfci M.ıl»n için abonmamnı surdurmek ısliyonın Oiı sa^ılık abone MM TL No lu <e eunln PTT nakbuzu Hc Invtk ABONE MMARAM S Adı So.Kİl Adrts Fk PTT makbıua folakapui IWT U mmurMiı 5 lc ba*br» rt* hant« kk rakaü oluf ıdres budtmmı ıtstande rnılıdır B r a j aktanarı UIHrtmfHHZ Ve Osman'ın, bmıne'nm, A> şe'nın, Ayfer'ın mezar taşına "Vıze Kurbanlan" dıye yazıyorlar