Katalog

8 ŞUBAT 1984 EKONOMİ CUMHURİYET/9 Günün aynası Bankaların efektif döviz kurunu belirleme sınırı % Ö'e çıkarıldı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Bankaların efektif döviz alım satımında uygulayacakları sınır yüzde 8'e yükseltildi. Bundan böyle bankalar efektif döviz kurlarını Merkez Bankası'nın açıkladığı esas kurun yüzde 8 altında ya da üstünde belirleyebilecekler. Merkez Bankası'nın, Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yer alan tebliğinde "Bankaların döviz ve efektif döviz alış ve satış kuriaı.nı. bankamızca tesbit edilen esas kurun yüzde 6 altında veya üstünde serbestçe belirleyebilmeleri esası, sadece efektif dövizler için esas kurun yüzde 8 altında veya üstünde olmak uzere değiştirilmiştir" denildi. Karar, efektif dövizi bankalar için çekici kılmaya yönelik bir girişim olarak nitelendi. Bir banka ilgilisi, sınınn henı döviz ve hem de efektif döviz için aynı olmasının efektif döviz satışındaki kâr marjını düşürdüğünü, bu nedenle bankaların efektif döviz işlemlerini azalttıklarını belirterek şöyle konuştu: "29 aralık tarihli tebliğ yayınlanmadan öncekâr marjımız döviz satışında yüzde 2 ve efektif dövizde yuzde 3 iken, yeni uygulamayla kâr marjı her ikisinde de yüzde l'e inmişti. Dün yayınlanan tebliğle sınırın yüzde 8'e çıkarılması efektif döviz satışında bankaların kâr marjını artıracaktır. Bankalar efektif döviz alış satışını bu karardan sonra artırabilirler." Arıkan: h Sigara ithali yeni bir tütün tercihi ortayn çıkaracak Altına Milli Tütün Komitesi'nin açılışında konuşan Maliye ve Gümrük Bakanı, Türkiye'de tüketimi üç yıl karşılayacak stok bulunduğunu söyledi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) AJtıncı Milli Tütün Komitesi dün Ankara'da toplandı. Toplantının açılışında konuşan Maliye ve Gümrük Bakanı Vural Ankan Türkiye'de üç yıllık tüketimi karşılayacak kadar stok bulunduğunu söyledi. Arıkan "Yabancı sigara ithali ülkede yeni bir tercihin ortaya çıkmasına neden olacaktır" dedi. Maliye ve Gümrük Bakanı Vural Arıkan, Türk monopolünün şimdiye kadar serbest piyasada oluşan tüketici tercihlerinden kopuk olarak tütün sanayii ni belirlediğini kaydetti ve şöyle konuştu: "Son yıUarda dünya tütün tüketiminde ortaya çıkan bir trendin giderek belirginleştigi kabul edilmelidir. Bu trend, Virginia ve Burley tipi tütün talebinin Şark ve Siyah tütün talebi aleyhine artmakta olmasıdır. Bilindiği gibi, hükümetimiz yabancı sigara ithaline olanak tanımtştır. Belki de bu, Türkiye'de de yeni bir tercihin ortaya çıkmasına neden olacaktır." Türk tütün politikası izlenirken iç talep, ihracat ve üretim miktarı arasında hassas bir denge gözetilmesi gerektiğine dikkat çeken Vural Arıkan, aksi halde stok oluşumunun kaçınılmazlığına değindi ve şunları söyledi: "Ülkemizdelu tütün stoku 240 bin tonu bulmuştur. Sigara tüketiminin yılda 65 bin ton olduğu kabul edilirse, üç yıllık tüketimi karşılayacak stok bulunduğu görülür." Türkİş adına konuşan TekGıda îş Sendikası Genel Sekreteri Orhan Balta ise, 1983 yılında tütün üretiminin uygulanan yanlış fıyat politikalan nedeniyle yüzde 37 oranında gerilediğini vurgulayarak, "Ülkemizde, üretilen sigaraların kalitesi düşüktür. Bu yüzden yurdumuza milyarlarca liralık kaçak sigara girmektedir" şeklinde konuştu. BAŞBAKAN: Kore'nin kalkınması alaka ile takip ediliyor Geberth Baporu: Türkiye'nin ydda 2 milyur dolarhk net dış krediye ihtiyucı var KENAN MORTAN ANKARA OECD Türkiye Yardım Konsorsiyumu mart ayı ortasında, Konsorsiyum Başkanı Dr. Rolf Geberth'in çağrısı üzerine toplanıyor. OECD Konsorsiyum toplantısında, Türkiye ekonomisi konusunda hazırlanacak son rapor üzerinde görüş alışverişi yapılacak. Konsorsiyum Başkanı Dr. Rolf Geberth, bu konuda Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada, "Notumuz olumludur. Konsorsiyum gündeminde, herhangi bir mali >ardım konusu yoklur. Ancak, üye ülkeleri ekonomideki olumlu gelişmeler konusunda bilgilendirip, Türkiye'nin uluslararası para piyasalarına daha kolav çıkmasını sağlayacağız" dedi. 1978 yılında Türkiye'nin borç ödemelerini yapması ve daha sonra borçları konusunda kısmi bir moratoryum ilan etmesi sonrası, yeniden canlandırılan Türkiye Yardım Konsorsiyumu yılda bir kez toplanıyor. Geçtiğimiz yıla dek yapılan toplantılarda üye ülkeler Türkiye'ye yapılacak mali yardım (köprü kredisi) konusunda taahhütte bulunuyorlardı. Ancak, Turkiye'nin yeniden "sağlıklı ekonomik yapıya" kavuştuğu varsayımıyla, bu yılki gündemde sadece ekonomik konularda konsültasyon yapılmakla yetinilecek. Nitekim, söz konusu konsültasyon için geçtiğimiz hafta Konsorsiyum Başkanı Dr. Rolf Geberth, 4 günlük bir Türkiye gezisi yaparak, önce kamu kesimi, daha sonra özel sektör yetkilileri ile çeşitli görüşmeler yaptı. Geberth bu konudaki izlenimlerini Konsorsiyum raporuna yansıtacak. OECD Türkiye Konsorsiyumu martta toplanıyor RAPORDA NELER OLACAK? Büyiime hedefleri tutturulacak. Enflasyon malipolitikaların etkinliğine, ihracat Türk ihracatçılarının başarısına bağlı. Türkiye boç ödeme konusunda hassas ve dikkatli. Ekonomide yapısal değişimin ilksonuçları iyi, ancak temel sorunlar esasyükü oluşturuyor. Işsizlik konusunda yeterli girişim yok. Alınan bilgiye göre, Dr. Geb e r t h ' i n Türkiye'den çok "olumlu" izlenimlerle ayrıldığı ve raporun bu bilgi ögeleri ile genellikle olumlu bir ifade içinde kaleme alınacağı saptandı. Alınan bilgiye göre, "Türkiye84" raporunda, şu ana noktalar yer alacak: • Ekonomideki genel dengeler: Türkiye'nin 1984 yılı büyüme, enflasyon ve ihracat hedefleri bu bölümde yer alacak. Büyüme konusunda hedeflerin tutturulacağı, enflasyonun denetim altına alınmasının mali politikalann etkinlik derecesine bağlı olacağı, ihracatın ise gerek dünya ticaret konjonktürü, gerekse Türk ihracatçılarının başarısına bağlı olacağı bu bölümde ifade edilecek. • Borç ödemesi: Raporun bu teknik bölümünde 1983 yılında başlamış olan borç ödeme planı konusunda alınan ilk izlenimlere yer verilecek. Bu konuda yer alması beklenen ifade, Türkiye'nin borç ödeme konusunda dikkatli ve hassas davrandığı, ancak önümüzdeki yıllardaki geri ödemede gelişmelerin Türk dış ödemeler dengesine bağlı olacağı şeklinde. Ancak, iyimser gözlemle, Türkiye'nin artan ihracatına bağlı olarak borç ödeme servisinin giderek artacağı görüşüne de yer verilecek. • Ekonomide striiktürel değişme: Türkiye'nin 1980 yılından bu yana uygulamakta olduğu ihracata dönük sanayi yapısı modelinin sonuçlarının ele alınacağı bu bölümde, ilk sonuçların "iyi' olduğu, ancak temel soruların esas yükü oluşturmaya devam edeceği şeklinde ifade edilecek. OECD raporunun bu bölümünde Türkiye'nin işsizlik konusuna ozel bir yer verileceği sanılıyor. Bu arada Türkiye'de işsizlik konusunda yeterli girişim olmadığına ilişkin bir ifadenin de yer alacağı sanılıyor. Bilindiği gibi, OECD, Dünya Çalışma Orgütü (1LO) aracılığıyla yarım gün istihdam ve sünger proje şeklinde iki istihdam projesi önermiş ve bunlar uygulamaya konulmuştu. • Yeni ekonomik politika: OECD Türkiye Konsorsiyum raporunda, Özal hükümeti tarafından 19 aralık tarihinden sonra, peyderpey yürürlüğe konulan ekonomik politikalara yer verilerek bir değerlendirme yapılacak. Söz konusu ekonomik kararların temelde bir serbesti amaçladığı kaydedilerek, bu kararların Türkiye'yi piyasâ ekonomisine dönüştürmede temel olacağı belirtilecek. Bu arada, bu kararlann yeni kararlarla destekleneceği ifadesinin raporda yer alması, Türkiye'de yeni ekonomik kararlar alınacağı şeklindeki yargıları doğruluyor. • Uluslararası para piyasalanndan gerekler: Son bölümde ise, Türkiye'nin yeniden uluslararası para piyasalarına çıkış hakkı sağladığı belirtilerek, bu saptamadan hareketle Türkiye'nin yıllık nakit kredi gereksinimi ele alınacak. Bu konuda kesin miktar belli olmamakla birlikte, Türkiye'nin yıllık net kredi girişi için gereken rakarri otarak, 2 milyar dolar ifadesinin yer alacağı sanılıyor. Alınan bilgiye göre, mart ayındaki toplantının kesin tarihi, Konsorsiyum Başkanı Geberth'in OECD Sekreteryası'na raporunu takdim etmesinden sonra belirlenecek. Otomotiv sanayicilerinden damping uvarısı İSTANBLL (THA) Otomotiv Sanayii Derneği Genel Sekreteri Muhsin Yıldırım yabancı firmaların otomotiv ürünlerinde dampingli dışsatım yaptığını belirterek, bu durumda tüketicilerin korunmasını istedi. Muhsin Yıldırım düzenlediği basın toplantısmda otomotiv sanayiine de fonlu ithal izni verilmesiyle ülkenin dış rekabete açılmasını olumlu karşıladıklannı belirterek şunları söyledi: "Ancak, alıcı için tehlike niteliğinde bazı noktalar bulunmaktadır. Çünkü bu yabancı firmalar bir ülke piyasasına girmek amacıyla dışsatımını yaptıkları ürünlerini çok daha ucuza satıp, bu pazara egemen olmak için geçici olarak damping yapabilirler. Damping, geçici ve fırsatçı bir harekettir. Bu nedenle tüm ülkeler dampinge karşı çıkarak, bunlara karşı önlemler alırlar. Zira dampingle tüketici korunmaz.aldatılır. Araçla birlikte yedek parça fiyatları da başlangıçta çok ucuza getirilebilir, fakat daha sonra yedek parça fiyatlan artınlarak başlangıçtaki ucuzluk telafi edilir. Hükümet de böyle bir damping karşısında dikkatli olmaJı ve uluslararası fiyatlar dışındaki fiyatlan kabul etmemelidir." Ozal: Güney Kore'nin ekonomik modelinden istifade etmeliyiz ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Turgut Özal, "Türkiye'nin Güney Kore ekonomik modelinden istifade etmesinin faydalı olacağını" söyledi. Özal dün Irak Petrol Bakanı Taki ile Güney Kore Meclis Başkanı Schick BaşkanhğYndaki 6 kişilik heyeti ayn ayn kabul ederek bir süre görüştü. Özal Güney Kore heyetini kabul ederken yaptığı konuşmada, "Kore'nin son 1015 senede yaptığı gelişme ve hızlı kalkınma bizim memleketimizde de yakın bir alaka ile takip edilmektedir. Bu tecrubeden bizim de istifade etmemiz faydalı olur kanaatindeyim. O bakımdan geçtiğimiz ydlarda gerek devlet kademesinde gerekse özel sektör olarak yapılan birçok temas ve bilgi alışverişi Uerlemiştir," dedi. Güney Kore Meclis Başkanı Chae Mun Schick, konuşmasında yeni parlamentoyu ziyaret eden ilk heyet olarak gelmenin heyecanını yaşadıklannı söyledi. Schick daha sonra TBMM Başkanı Necmettin Karaduman'ı ziyaret etti ve "Kore'de yakın tarihteki olaylar ile Türkiye'deki olaylar benzemektedir" dedi. Irak Petrol Bakanı Ahmet Kasım Taki başkanlığındaki heyet Başbakan Özal'ı ziyaret etti. Özal ziyaret sırasında yaptığı konuşmada Irak'la ticaret hacminin bir önceki yıla oranla önemli ölçüde azaldığını belirterek, Irak ile ilişkilerin geliştirilmesini istediklerini kaydetti. Özal, "Bunun formüllerini beraberce bulacağız" dedi. Konuk bakan da iki ülke arasındaki ticaretin gelişmesini istediklerini söyledi ve "Türk halkının refah ve mutluluğu için hükümetin programını gerçekleştirmesini diliyorum" şeklinde konuştu. Konuk bakan daha sonra Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem'i ziyaret ederek bir süre görüştü. 198083 döneminde 405 müyarhk teşvik belgesi iptal edildi ANKARA (THA) dördüncü beş yıllık kalkınma programı çerçevesinde, çeşitli alanlardaki yatırımlara ilişkin olarak 19801983 döneminde verilen 4 bin 540 teşvik belgesinden bin 74'ü iptal edildi. DPT verilerine dayanarak yapılan saptamalara göre, iptal edilen bin 74 teşvik belgesinin yatınm tutarı ise yaklaşık 405 milyar 600 milyon lira tutannda bulunuyor. Böylece, 4. beş yıllık kalkınma programına ilişkin yatırımlann dörtte birlik bölümü uygulamadan kaldınlmış oldu. DPT yetkilileri, araştırma ve denetleme sonucunda teşvik gören firmaların taahhüt ettikleri üretim ve dışsatım miktarlarını ongörülen sürede tamamlamaları gerektiğini belirterek, birçok firmanın söz konusu bin 74 teşvik belgesinde bu hükmü yerine getiremediklerinden iptal edildiğini ve selektif kredÛerin aracı banka tarafından da kesildiğini belirttiler. HOLDENGLER 1983'U NASIL KAPATTI MERAL TAMER Parasal genişleme geçen yıl EVfF limitlerini 10 puan aştı ANKARA, (ANKA) 1983 yılı parasal genişlemesi hedeflerin üzerinde gerçekleşti. Dar anlamdaki para arzının genişlemesi yüzde 44.1 oranına ulaşırken, IMF'nin standby düzenlemesinde hedeflenen yüzde 3536 oranlan önemli ölçüde aşılmış oldu. Dar anlamdaki para arzı, 1982 yılında yüzde 40.5 oranında, 1981 yılında ise yüzde 32.8 dolayında büyümüştü. Geniş anlamdaki para arzı büyümesi ise, yüzde 39.5 oranında gerçekleşti. Buradaki 1982 yılı genişlemesi yüzde 54.1 oranında, 1981 yılı genişlemesi ise yüzde 68.5 oranında olmuştu. Alarko Holding: Hkemiz çok büyük olmak yerine çok sağlam olmak "Biz holding olarak çok büyük olmaklan ziyade çok sağlam olmayı tercih edivonız. Bu çerçevede kullandığımız kredilerin döner sermayemize oranının 80'e 100 olmasına ozen gösteriyoruz. Aynca kullandıgımu kredilerin yüzde 70'inin ihracat ve vatırım kredisi olması konusu üzerinde tilizlikle duruyoruz." Alarko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Üzeyir Garih böyle başlıyor sözlerine ve daha sonra Alarko Holding hakkında şu rakamsal bilgileri veriyor: • 1983 cirosu: 17.6 milyar lira. 1982'deki 14 milyar liralık ciroya göre yüzde 26'lık bir artış görülüyor. 1984 için ciro hedefi 23 milyar lira. (Ciro rakamlarında iştirakler hariç tutulmuştur.) • 1983 yılı kân: 1.8 milyar lira. • 1983 yatınmları: 1.6 milyar lira. Sayın Garih, 1984 yılı yatınmları için " 2 milyar lirayı aşar" diyor. • Dışsatım: 13 milyon dolar. Üzeyir Garih, 1984 dışsatım hedefini sorduğumuzda, "ancak yüzde 30 dolaylannda artar. İhracatımızda önemli bir artış beklemiyoruz. Çünkü en büyük 16 şirket içinde ver almıyoruz. Ancak kendi urünlerimizi ihraç edeceğiz" diyor. • Şirket sayısı: 17. İştiraklerle birlikte 21. • Personel sayısı: 2208 kişi. (Bu rakamın dışında 4700 elemana müteahhit ve dış atölye personeli olarak iş imkânı sağlanmıştır.) Bu rakamsal verilerin'ardından Üzeyir Garih, Alarko Holding'e bağlı şirketleri 3 ana grupta topluyor ve her biri için şu bilgileri veriyor: • tmalat Grubu: 1983 yılı içinde toplam 7.6 milyar lira ciro yapan bu grup içinde Alamsaş ağır makine sanayii ve Alsaç Gönen Gıda gibi şirketler yer alıyor. Garih, "Bu grupta yer alan şirketlerimiz, çimento, şeker fabrikaları gibi büyük fabrikalarla * Özdctğlar ve Pakaem irli Yı in Libyn gezisi ertelendi ANKARA (Cumhuriyel Bürosu) Devlet Bakanı İsmail Özdağlar ile Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarı Ekrem Pakdemirli'nin Libya'ya yapacağı gezi ertelendi. Erteleme karan evsahibi ülkenin "mazeret beyanı" üzerine alındı. Gezi petrol alımı ve müteahhitlik hizmetleri alanında ilişkilerin geliştirilmesi ve başgösteren transfer sorunlarının giderilmesine yönelikti. Cumhuriyet muhabirinin edindiği bilgiye göre, Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi hafta başında gönderdiği haberle Türk delegasyonunun ziyaretinin Libya Genel Halk Kongresi'nin toplantı tarihine denk düştüğünü hatırlattı. ALARKO HOLDİNGİN 1983 KUNYESI: Ciro: 17.6 milyar lira (iştirakler hariç). |£âr: 1.8 milyar lira. İhracat: 13 milyon dolar. Yatınm: 1.6 milyar lira. Şirket sayısı: 17 (iştiraklerle birlikte 21). Çalışan sayısı: 2208. nükleer santrallere ağır sanayi ekipmanları, tekstil terbiye makineleri, ısıtmaklimahavalandırma makineleri. soğulma makineleri, «lalgıç tulumbalan ve akanakıt brülörleri, televizyon, video ve elektronik hesap makineleri, domates salçası, setüstu fırın, elektrik sobası ve benzeri mamulleri üretiyor" diyor. • Taahhüt Grubu: Komple fabrika, petrokimya ve kimya tesisleri, elektrik santralleri, hidroelektrik santrallerin mekanik ve elektrik tesislerini üreten ve geçen yıl 4.7 milyar lira ciro yapan bu grubun içinde Alsim ve ve Tüm gibi şirketler yer alıyor. • Ticaret ve Satış Grubu: Alpaz Tüketim Malları Pazarlama ve Alfenaş Fenni Malzeme gibi firmaların yer aldığı bu grubun 1983 yılı cirosu ise 5.2 milyar lira. Üzeyir Garih bu rakamları sıraladıktan sonra 1983 yılını değerlendirirken, "1983 yılı için bir iş sıkıntısı çektiğimiz söylenemez. Piyasadaki durgunluğa rağmen bizim iş hacmimizde önemli sıçramalar oldu. 1984'te bunun devam edeceğine inanıyor u m " diyor. "Yaptığımız yatırımlar daha ziyade maliyet düşürücü, kalite yükseltici ve darboğaz giderici yatınmlardır" diyen Garih, 1983 yatınmları konusunda aşağıdaki ayrıntılı bilgileri vererek sözlerini noktalıyor: • Alpom Pompa Fabrikası, Dudullu (tamamlandı). • Altron Elektronik Fabrikası (arsası alındı). • Bahçe Konut (arsası alındı). • Tekiz Mimari Komponent Fabrikası Dudullu (tamamlandı). • Alsim İş Merkezleri (arsaları alındı). • Gönen Gıda Domates Salçası Fabrikası'nda tevsi yatırımıyla kapasite yüzde 100 arttırıldı, (tamamlandı). Program ve proje kredisi kullanımı giderek azahyor ANKARA, (ANKA) Program ve proje kredileri girişinin 1983 yılında yavaşladığı gözleniyor.1983 yılının ocakkasım dönemi itibariyle belli olan ödemeler dengesi verileri, program kredilerinin 344.5 milyon dolar, proje kredilerinin ise 471.3 milyon dolar düzeyinde kaldığını gösteriyor. 1982'nin eşdöneminde ise program kredisi girişi 680.2 milyon dolar, proje kredisi girişi 618.1 milyon dolar olarak gerçekleşmişti. Telefunkerı Genel Müdürü geliyor İSTANBUL, (a.a.) Federal Almanya'nın ünlü AEGTelefunken firmasının Genel Müdürü Heinz Dürr, yarın lstanbul'a gelecek. Elektrik motoru, trafo, elektronik cihazlar ve elektrikli ev aletleri üreten AEGTelefunken firmasının Genel Müdürü DÜIT, ürünlerinin pazarlanması konusunda Türkiye'de yetkililerle görüşmelerde bulunacak. DIS TİCARET ^BANKASI Dünyada vükselen fiyatlar, yağ firmalarına zam gerekçesi hazırlıyor ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Kuraklık nedeniyle dünya ham yağ fiyatlarının büyük artış göstermesi, yağ fiyatlannı yeniden yükselmeye zorluyor. Geçtiğimiz >ıl tonu 470 dolardan satılan ham soya yağı 750 dolara, palm yağı ise 430 dolardan 1300 dolara yükseldi. Bitkisel yağ gereksiniminin üçte birini uluslararası piyasalardan karşılayan Türkiye'nin borsa fıyatlarındaki olumsuz gelişmelerden fazlasıyla etkilendiği gözleniyor. Kuraklık nedeniyie, geçtiğimiz yılın sonbahar aylannda başlayan olumsuz gelişme, ham soya yağı fıyatlarını 750 dolara, palm yağını 1300 dolara, ayçiçek yağını ise 780 dolara yükseltti. Bunun yanında 29 aralık tarihinde yeniden ilan edilen ithalat rejiminde ham yağ ithaline tonda 20 dolar fon konulmuş olması, fiyatlar yönünden bir başka olumsuz etki yaptı. Yılda 150 bin ton ham yağ ithal etmek zorunda kalan Türkiye'nin son stok durumuna göre önümüzdeki altı aylık dönem içinde yaklaşık 70'80 bin ton ham yağ ithal etmesi gerekiyor. JUODfl • 8 SUBAT 1984 DÖVİZ KURLARI V ¥ SATIŞ 314 .21 Dibimizdeki Irarfı denizaşırı ülkeler besliyor Gıda sektöründe büyük açığı olan ve en az beş yıl, 2.5 milyar dolar civanndaki gıda ithalatmı sürdürmesi beklenen Iran'ın temel besin maddesi ithalatmda Türkiye'nin payı yüzde 5.5. Avustralya, Kanada, Fransa, Yeni Zelanda, B. Almanya, Hollanda, Danimarka, Japonya ve İspanyanın payı ise yüzde 60. Ekonomi Servisi Ithalatında Müslüman ülkelere öncelik veren burnumuzun ucundaki bir ülkeyi, İran'ı, dünyanın öbür ucundaki ülkeler besliyor. İran'ın gıda ithalatmda yüzde 7 oranında payı olan Türkiye'nin başlıca rakipleri arasında Avustralya, Kanada, Yeni Zelanda ve Japonya gibi ülkeler bulunuyor. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Türkiye'nin İran pazarındaki payını arttırması, kısa vadeli çıkar peşinde koşan tüccar yerine, uzun dönemli ilişkileri düşünen ihracatçı profilinin geliştirilmesine büyük ölçüde bağh. İran'ın gıda sektörünü araştıran Türkiye Sınai Kalkınma Bankası'nın (TSKB) çalışmalarının sonuçları dün İstanbul'da Istanbul Ticaret Odası ile ortaklaşa duzenlenen bir seminerde açıklandı. Araştırmanın ortaya kovduğu bulgulara göre, İran gıda sektöründe yılda yüzde 7'lik bir buyume hızıyla, ancak on yılda kendine yeterli duruma gelebilecek. Ancak, araştırmada gelecek 5 yılda üretimin yüzde 3 dolayında artabileceği tahmin ediliyor. İran'ın temel gıda ürünleri ithalatına (tahıl, et, tavuk, yağ, süt ürünleri, şeker) yaptığı harcama 2,5 milyar dolan aşıyor. İthalatmda Müslüman ülkelere öncelik veren İran, gereksinmelerini bu ülkelerin karşılayamaması nedeniyle, dünyanın en büyuk gıda üreticisi ülkeleriyle çalışıyor. Türkiye'nin, İran'ın gıda ithalatındaki payını yüzde 7 olarak belirleyen, TSKB araştırmasına göre, Türkiye ihracatında çeşit açısından zenginlik gösteriyor. Ancak, üretim vetersizliği, kalite, fıyat, dağıtım ve tanıtma sorunlarıyla karşı karşıya bulunuyor. TSKB'nin bulgularına göre, İran çeşitli gıda mah ve bunlara ilişkin hizmet ithalatını 1988'lere kadar sürdürecek büyük bir pazar görünümünde. İran'ın başlıca gereksinimleri, araştırmada şöyle belirleniyor: • 23 milyon dolar düzeyinde gıda sektörü tüketim mah talebi. • Soğuk hava deposu, un fabrikası, meyve suyu işleme tesisi vs. kurmak için, 200 milyon dolara kadar, bugün büyük bölümü Türkiye'de üretilen cinsten makine ve ekipman. • Ülke içi ve dışı taşımacılık. İran bu alanda yılda 250 milyon dolar dvannda bir harcama yapıyor. • Teneke kutu ve şişe gibi ambalaj malzenıesi ve vitamin, aditıv. koruyucu gibi ara malları. • Yönetim sorunu nedeniyle, du>uk kapasitede çalışan veya hiç çalışmayan tesislerin calıştırılması. Bazı sınai bitkilerin (örneğin şeker pancarı) üretim ve veriminin arttırılması. İran'ın aynca Türkiye'den ihraç ürünlerinin dış pazarlarda satışına ilişkin talepleri de bulunuyor. Araştırmanın bulgularına göre, Türkiye'nin İran pazarındaki payının anmasının başta gelen koşulu, "kısa vadeli menfaat peşinde koşan tüccar yerine. uzun vadeli ilişkileri düşünen ihracatçı profilini güçlendirmesine bağlıdır." Aynca, İran'lı yetkililere gore, Türkiye bankacılık sektörünün çalışma verimi, Avrupa'ya göre düşük. İran'ın açtığı akreditiflerin Türkiye'deki ihracatçıya ulaşması 2040 gün sürerken, aynı işlemi Avrupa bankacılık sistemi 47 gün içinde gerçekleştiriyor. W DÖVİZ KURLARI f 1 B ALMAN MARKI Dövizin Cinsi 1 ABD Dolan I Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Franaz Frangı 1 Hollanda Florini 1 Isveç Kronu 1 tsviçre Frangı 100 ttalyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dinarı 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali Döviz Alış 311.10 286.62 15.96 112.40 5.49 30.93 36.62 99.60 38.22 139.33 18.31 133.12 249.64 1059.23 39.80 438.87 88.63 1 1 | ALIŞ J | 112.46 311.10 J m 1 AMERIKAN DOLARI 113.58 Merkez Bankası doların esas kurunu 296 lira 42 kuruş olarak belirledi Döviz Satış 314.20 289.47 16.12 113.52 5.54 31.24 36.98 100.59 38.60 140.72 18.49 134.44 252.12 1069.77 40.20 443.24 89.51 Alış 311.10 272.29 15.96 112.40 5.22 30.93 36.62 99.60 38.22 139.33 17.39 126.46 237.16 1006.27 37.81 438.87 84.20 Efektif Satış 317.32 292.35 16.28 114.65 5.60 31.55 37.35 101.59 38.98 142.12 18.68 135.78 254.63 1080.41 40.60 447.65 90.40 Efektif Sürecek •Şl HS^M T.C. ZİRAAT BANKASI 8 Şubat 1964 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI ^M H H f DÖVİZ CİNSİ 1 AB0D0URI 1 AVUSTRALYA D 0 U M 1 AVUSTORYA ^ Ü H İ 1 BATI ALMAN MARKI 1 BaÇtaAFRAÜÖ 1 FRANSa FRARfil 1 HOLLANDA FLORİNİ 1 tSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRANGI 100 İTALYAN ÜRETİ 100 JAPON Y B İ 1 KANA0A DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERÜN 1 S. ARABİSTAN RİYAÜ DOVIZ AUŞTL SATIŞTL, 312.15 314.20 287.61 289.50 16.10 15.99 112.74 113.48 5.54 5.51 31.02 31.22 36.98 36.74 99.90 100.56 38.31 38.56 139.75 140.67 18.47 18.35 133.50 134.38 250.38 252.02 1062.30 1069.28 39.92 40.18 440.69 443.58 89 49 88.91 EFEKTİF AUŞTL SATI$TL 312.15 320.13 273.23 294.96 16.40 15.99 112.74 115.62 5.65 5.23 31.02 31.81 36.74 37.68 99.90 102.45 39.29 38.31 139.75 143.33 18.82 17.43 126.83 136.91 237.86 256.78 1009.19 1089.46 37.92 40.94 440.69 451 95 84.46 91.18 1 ÇAPRAZ KURLAR 19.492 56.6666 8.4953 8.1397 1699.07 7.8165 1A / ABD Avusturya Şilini Belçika Frangı Fransız Frangı tsveç Kronu ttalyan Lireti Norveç Kronu vustralya Dolan: 1 Kuveyt Dinarı: 1 Sterlin: DOLARI 2.7677 10.0581 3.1234 2.2328 233.69 3.5100 0.9213 3.4048 1.4107 B. Alman Markı Danimarka Kronu Hollanda Florini tsviçre Frangı Japon Yeni S.Arabistan Riyali ABD DOLARI ABD DOLARI ABD DOLARI ALTIN GÜMÜS FİYATLARI Cumhuriyet Reşat 24 Ayar (gr.) 22 Ayar bilezik 900 Ayar gümüş ALIŞ 27.500 28.000 4.150 3.780 88.00 SATIŞ 27.600 28.250 4.155 4.000 90.00 8 Şubat 1984 TARİHLt DÖVİZ KURLARI I T.C. ZİRAAT BANKASI "Giicüne erişUemez" tkonomi Servisi Arçelik, Türkiye'nin ilk tamotomatikfırınını üretti. Tam otomaıik fırının ızgara ve fırın bölümü elektrikle, ocak bölümü ise gazla çalışıyor. Arçelik yetkililerinden edinilen bilgiye göre, fırın, elektrik saatli programlama düzeni sayesinde evde hiç kimse olmasa bile, çahşması istenen saatte otomatik olarak pişirmeye başlıyor, ve pişirdikten sonra da kendiliğinden duruyor. 4 ocaklı, mavi alevli tam otomatik fınnın ocak başhklannın asla kararmadığı da belirtildi. Yetkililer, mavi alevin tehlikesiz, ve ekonomik olduğuna dikkat çekerek pişirmede enerji kaybının en aza indirildiğini söylediler. Arçelik tam otomatik fırın üretti