Katalog

9 ARALIK 1984 KÜLTÜR YAŞAM HAYVANLAR ISMAÎL GÜLGEÇ O ZâMâN CUMHURİYET/5 BnJMTEKNİK DÜNYASENDAN VEHBÎ BELGJL Arabada telefonla konuşma Uygulama sadece özel arabası olanlara değil, toplu taşıtlarda gidenlere de yarar sağlıyor. Dağbaşlannda küçük bir ekiple çalışan mühendisler, ücra semtlerdeki doktorlar, kurtarma ekipleri... bu kolaylıktan yararlanabiliyorlar. Radyolu "petek telefon" sistemi yavaş yavaş yayılmaya başlamıştır. Amerika'da yıllar once başlamış olan sistem, ocak aymda Ingiltere'de de çahşmaya başlayacaktır. Sistemde ulke, balpeteğinin altı koşeli gözleri gibi hayali bölümlere aynlmakta, bunların her birine bir radyo "ahcıverici"si konmakta, bu yolla, özel arabalarda, taksilerde, halk otobüslerinde, kentlerarası otobuslerde, trenlerde giden yolcular, istedikleri yere her an telefon edebilmektedir. Konunun daha kolay anlaşılabilmesi için, orneğin, Turkiye'mizin her ilini bir bal peteğinin 6 köşeli gözlerinden biri sayalım ve il merkezine bir alıcıverici aktarma (röle) istasyonu kuralım. tl sınırlan içinden geçen arabalardaki yolcular, arabadan istedikleri aboneyi, Türkiye'nin neresinde olursa olsun, "il aktarma istasyonu" aracılığı ile bulabilmekte, karşılıklı olarak, telefonla konuşur gibi konuşmaktadır. Bir il sınınndan çıkıp, başka ilin smırına giren araba, kendiüğinden, bu yeni ilin frekansına bağlanmakta ve konuşmasını sürdürebilmektedir. AKTARMA İSTASYONU Her ili, bir bal peteğinin 6 köşeli gözlerinden biri sayalım. tl merkezine bir alıcıverici aktarma istasyonu kuralım. tl sınırlan içinden geçen arabalardaki yolcular, istedikleri aboneyi ülkenin neresinde olursa olsun bu istasyon aracıhğıyla bulabilmekte, telefonla konuşur gibi konuşmaktalar. telgraf telleri, rüzgârdan, sert soğuktan sık sık kopmakta, bunlann onanmı büyük sorun yaratmaktadır. Radyolu "petek telefon"da bu sakıncalann hiçbiri kalmamaktadır. Ancak, bu yeni sistemin de, kendine özgu sorunlar getireceği açıktır. Bu da normaldir. "Dört başı mamur" Yine biz bu yasakları uygularken, örneğin Fransa'da, ufak çocuklar, park havuzlannda, tel* sizle yönettikleri oyuncak gemiBirçokları: "Bu buluştan baleri yarıştırıyor, savaştırıyorlardı: Kıyıdan... Oyuncak uçak da Kısa... Kısa.. uçuruyorlardı. Bir odadakı satışlardı bunlar. Hem de nükteü. Astronomi Der oyuncak bir otomobili başka biı Uzayda su kaynatma neği dolandmcı bir dernek değildi. Azalan gelir odadan, telsizle yurutüp durduiçin böyle bir yola Astronotsunuz, uzayda görev yapmaktasınız. Ca lerini karşılamakarsasının tapusunu başvurmuş rabiliyorlardı. Bu yolla da, son tu. Gezegendeki alıp odasına nmız tavşan kanı bir çay demlemek istedL Çayasan üye, demeğine para yardımı yapmış olmak tekniklerle içli dışh oluyorlardı. danlığı alıp elektrik ocağının uzerine koyuyorsu la övünüyordu. Şimdi de uzayda banka şubesi için Oysa, Türkıye, yeni tekniklenuz. Fakat, aradan bir saat geçmesine rağmen su harekete geçilmiştir. Reklam diyeceksiniz belki. re, her ülkeden daha fazla yakınyun kaynamamış olduğunu hayretle göruyorsu Değil. Kuruluşun yetkilileri şöyle diyor: "Ameri lık göstermek zorundadır. Ülkenuz. Oysa yeryüzünde suyu 56 dakikada kaynat ka 1990 yılına kadar uzayda yerleşim birimi ku miz tarımsal üretimini beş on kamanız mümkün. Bunun uzerine işin nedenini bul racak. Burada yüzlerce kisi sürekli iş görecek. Oratına çıkarmak, ana sanayi kurumaya çahşıyorsunuz. Neden, uzayda yerçekimmin daki arkadaslanna veya yerdeki alacaklılanna öde luşlanm bir an önce yerleştirip bulunmayışu daha doğrusu, en az düzeyde oluşu meyapmak isteyecek. Bunları şimdiden gözönün Batı'nın teknolojik boyundurudur. "Yerçekimi ile su kaynatmanın ne ilgisi var?" de buıundurarak, ortaya çıkabilecek sorunlan şim ğundan kurtulmak zorundadır. denecek belkL tlgi şurada: Yeryüzünde ateşteki su diden araştırıyoruz". Tabii, bu arada, uzaya tu Bunun yanında, üçüncü bir hedönerek kaynar (by convection). Ateşeyakm dip ristik servisler düzenlemek isteyen firmalar da şim def, "yeni teknikler"e yonelteki sular ısmınca hafifler, yukan çıkar. Onun ye diden hazırlığa başlamışlardır. mektir. Yeni tekniklerin alıcısı, rini üstteki soğuk su ahr. Bu sefer bu su ısınarak meraklısı çoktur. Fransa, Japonyukan çıkar, onun yerini evvelce ısınıp yukan çıkya ve Amerika, dış gelirlerinin mış ve biraz soğumuş olan su ahr. Bu yoUa da, çaybuyük payını bunlardan almakdanlıktaki su en çok 56 dakikada kaynar. Suİatadır. nn böyle durmadan yer değiştirmesi yerçekimi sa55 milyonluk Fransa'nın (bizyesinde olur. Peki, uzayda su kaynatılamaz mı? den 5 milyon çok) 1980 dışsatım Kaynatılabilir. Ama, suyun çekim gucü altında geliri 111 milyar dolar idi. Bi dönmesi ile değil sıcakhğın, bitişiklik nedeni ile bir zimki 5 milyar dolar kadar bir cisimden otekine geçmesi sonucu kaynar. Bir ucu şey. Fransa bu başansının büyük ısıtüan demir çubuğun öbür ucunun da bir süre kısmını yeni tekniklere borçlusonra ısınması 'convection' denen dönme ile değil dur. Savaştan hemen sonra nuksıcaklzk geçmesi ile olur. leer santrallara onem veren ulke, sonra renkli, renksiz televizyon Çocuk felci aşısı sanayiine, şimdi de "uzay sanaVücutlannda bağışıkltk bozukluğu olan çocuklayif'ne yönelmiştir. Bu arada, ra iğneilefelç aşısı yapılmaktadır. Amerikan Beelektronik sanayiine de buyuk sin ve İlaç İdaresi, geçenlerde yayınladığı bir uyayer ayırmıştır. nda, 1983 mayısında Salktipi aşı yaptıranlarm, Doğal gazlı ilk gemiler Fransa, Biotechnology de detekrar aşı yaptırmak uzere doktorlan ile göruşmenen gen mühendisliğinde de ralerini salık vermiştir. Ağız yolu ile ahnan aşılarla Doğal gazla çalıştırılan ilk gemi (yük gemisi) kiplerine yetişme çabasındadır. Sabintipi aşılar için böyle güçlüklerin bulunma Avustralya'nın AccoladeII (Ekoleydtu) adlı geUlkemizde teknık ve bilim kadığı haber verilmektedir. misi idi. Şimdi bunu Kanada'nın 'Albeml pasite fazlası vardır. Teknik uniKraliçesi' adlı araba vapuru izlemiştir. 300 araba versitelerimizden çıkmış binlertaşıyabilen geminin doğal gaza döndürülmesi için ce genç, büyuk yeteneklerine Kan verirken AJDS 30 milyon dolar harcanmıştır. Gemi, Kanada 'nın rağmen, alanlannda çalışamahastalığı Büyük Okyanus kıyısuıdaki tngSiz Kolombiası ad maktadır. Bunları seferber et"Bulaşıcı Kanser AIDS'in Viriisü Bulundu" adlı lı eyalet tarafından çalıştınhnaktadır. Çahştıran mek, devlete duşmektedir. Bir yazımda da belirttiğim gibi (27 Mayıs 1984) ilk kez kuruluşun adı "Ingiliz Kolombiası Araba Vapuzamanlar renkli televizyon için eşcinsellerde görülen bu hastakk evlilerde, kadınru Şirketi"dir. Şirketin 9 gemisinin hepsi doğal ga bütün ülkeler, ozellikle Akdeniz za larda, hatta bebeklerde de görülebümektedir. Has çevrilmiştir. Bu yolla, şirket, yıllık 27 milyon ulkeleri, hant hant edivorlardı. talığın geçmesinde ''kan verme"nin rolü olmak dolarlık dizel yakıtından 10 milyon dolar tasar Bizım televizyon yapımcılarına, tadır. San Fransiskolu bir kadın, 4 ay kadar önce ruf sağlayacaktır. Kraliçe Alberni adlı geminin iki dışsatım için bile renkli televizaldığı kandan geçen AIDS sonucu ölmüstür. Ba dizel motoru Vo80 doğal gaz, %20 dizel yakıtı ka yon yaptırmıyorlardı. Şimdi muyan Mary Johnstone'a, sonradan bu hastalıktan rışımı yakacak biçimde değiştirilmiştir. Bununla saade edildi. Ama, eskılerin de ölen biradamın kanı verilmişti (1982'de). Hasta birlikte, doğal gaz sıkmüsı çekildiği zaman, gemi dediği gibi "Bâde harâbül hk 11 ay sonra kadmcağızda da gorülmüstür. Şim sırf dizel yakıtı ile de işleyebilecektir. Basra" (Basra harap olduktan di, kadının yakmlan, kanı satan şirketi, muayesonra, yani, iş işten geçtikten nesiz kan verdiği için dava etmiştir; ihmalinden An müzesi sonra.) dolayu.. Türkiye'de de ilk AIDS'in Antalya'da bir 6,5 milyonluk İsviçre'nin dışkadında görüldüğü, gazetemizde bir iki ay kadar Arınm insana hizmeti çoktur. Bu minik hayvan, satım geliri 30 milyar dolar, 10 yenmek üzere bal, içmek için şerbet, aydınlanmak milyon nüfuslu Belçika'nınki, 50 önce bildiribnişti. için balmumu.sağlık için kral sütü (gelee royale), milyar dolar, 14 milyon nüfusgüzellik için polen tozu verir. Kafası kesilenin başı, Hollanda'nın dışsatım geliri lu Uzay Bankası padişaha bal çanağı içinde getirilirdi. Eski çağlarda milyar dolar, 117 milyonluk 68 5 yıl kadar önce bir Astronomi Derneği, güneş çok kullanılan bal içkisi (hydromel) su, sirke ve ten sonraki ilk gezegen Merkuri'nin, eski adı ile baun kanştınlması ile yapılvdı. Muşamba, babnu Japonya'mnki, 100 milyar dolar dolayındadır. Ve bütün bu ülkeVtârit'in arsalannı satışa çıkarmıştı. İsteyen, belirli bir ücret karşdığmda, bu cehennem sıcağı gök mu surülen bezden yapılvdı (şem', babnumu; mu ler, kazançlarının büyuk kısmıru yeni tekniklerden sağlamaktacisminde arsa kapatabiliyor, tapusunu alabıHyorşamba, balmumuna batınlmış). Işte bu kadar mal du: Şimâlden K'ırazh Dere, şarktan Gogo 'nun bosrifeti olan an için şimdi Fransa 'da bir Canlı An dır. Bizim için de çıkış yolu butanı, cenuben tarihi San... gibi. Asünda, hayali lar Müzesi' açılmıştır. dur. Herkese vararlı na ne? Arabası olanlar düşünsiin" diyecek belki. Ama öyle değil. Uygulama sadece arabası olanlara değil, toplu taşıtlarda gidenlere de yarar sağlamaktadvr. Dağ başlannda, kuçük bir ekiple çalışan mühendisler, ücra semtlerdeki doktorlar, kar kazasına uğramış gorevliler, köy muhtarları, kaymakamlar, nahiye müdürleri, miifrez askeri birlikler, kurtarma ekipleri bu kolaylıktan nasiplerini almaktadır. Ülkemiz gibi kışla birlikte sarp dağ yolları kapanan yerleri bir düşünelim. İki hafta once, televizyon, Doğu Karadeniz ve Erzurum'da, mevsimin ilk karı ile birlikte telefon konuşmalarının kesildiğini, köylerle bağlantının kesildiğini haber vermişti. Kış ilerledikçe bu gibi aksaklıklar daha da artmaktadır. Telefon buluş bugune kadar yapılamamıştır. Bu yüzdendir ki, aynı buluşlar, üzerinde yeni çalışmalar yapılarak, daha kolayhk sağlar hale getirilmektedir. Uydulu petek telefon Bu arada, Ingıltere'de hükumetin bir kuruluşu olan Bilim ve Mühendislik Araştırma Kuruluşu, uydularla haberleşmeyi sağlayacak bir yontemin bulunması ve bunun ülke koşullanna uydurulması için, kuruluştan para yardımı alan üniversitelere tali mat vermiştir. Bu yolla, yalnız İngiltere sınırlan içinde bir uçtan bir uca değil, dünya ulkeleri ile bir uçtan bir uca konuşulabilecektir. Temennimiz, ulkemizde de bu sistemin uygulanması için hemen çalışmalara başlanmasıdır. Son telsiz yasamız bu gibi kolaylıklara yolu açmıştır. Bir iki yıl oncesine kadar, telsizle "o>namak" adamın başına olmadık belalar getinrdi. Casusluk korkusu, \oneticileri sarmıştı: "L'lke sırları ya özel telsizlerle dışarıya venlirse?" Ancak, bir iki kişinin yapması olası casusluk yüzıinden bütün bir ülkenin 50 milyon insanı uygarlığın bu büyük nimetinden yoksun bırakılmakta idi. Daha da acı bir ornek, Boğazda resim çekme yasağı idi. Evvelce, Karadeniz Boğazı'ndan galiba Bebek'e kadar uzayan bir bölge içinde, Boğazici vapurlarından, turistler, iki yakanın eşsiz guzelliklerini resimleyemezlerdi. Çünkü, adı geçen bolge "yasak bölge" idi. Farkında olmadan resim çekmiş turistlerin makinelerine el konur, filmler, çekilmek üzere (develope edilmek üzere) Almanya'ya gönderilir, sonra geri getirilirdi. Çunkü o zamanlar bizde renkli resim develope edilemezdi. Oysa, biz bunlarla uğrasırken, Montreux Andlaşması'ndan yararlanan Sovyet, Romanya, Bulgaristan sivil ve askeri gemileri iki kıyının, belki teleskoplarla, ayrıntılı resimlerini çekebiliyorlardı. DE; DUMRJJL . ,TuTMuS ÇÜNKÜ KoPRUNUN Ü au KÖPFOJNLtN eA5>»NI KİM KİME DUM DUMA BEMÇ AK bu minıbu^e biriHjoTerbiyenai f Rfedernnız bırader be PİKNİK PİY4LE \L4DH4 Yeni teknikler HIZU GAZETEa \ECDET SE\ İ ZIRILT1UUI SCO0ÜKÇE Û DfcEN 0O6CU OÜCÜST BEN ERKB5İMİN TEPEDEN T1RNAĞ4 DUBMUŞ, OTUBMUŞ, UB2 UAUYLE StölMMA PUVSJSU BİRİ OUM6U ABZU EDERİM... =1 J EtİNPE BlkETLEBLE DÖMMEÜ... BEM ^ ... GİTTİ6İHİZ BılKTlLEEOE ĞÖZLEE Bıznim dlepmde bcyaz tül cldMznlcr, üzcrım. de dchn dckorbe br tuvalet olmalı... Basnnda da VODO CHNLiyOCUM . ISTEBSEM GS2I 6İKİ PE BEN ANl^TİİIM... bir şap UESÛBIAIir, tfEDl B(K VC5SVOS UMUZ OLMAU. • SALKONRA t2uM IÇMEUVİM. SOBEOtM OUVİALI KOLTUK T<2pud<zntırna. sîyahlar VOLLADOĞEU. BÛTÜNBUNL&B1 NECDEN O&UJVUZ OUJESA, ACN SuBIŞ, WZ OUJCSA zeyNEP OLMALI BALE kaJCSU^aA &İTMELİ.. • OLMALIV1Z.. NECDEN BİU'CEM S H B ZEKÂLU.. SON İKİ HAFTAC2A E N A Z k3BK K E Z DINLEDIM Bü ÇESTIR 'LA AVA GARDMER 8İZDEBİZ DESlL.BÖBTLAN TARIHTE BUGUN M£MAZ ABBLAN 9 Aralık FLAMAN RESSAMI VAN DYCK.. 1641'DE BUGUN, UNLU FLAMAN (BELÇİKA) RESSAMl SIR ANTHONY VAN DYCK, 42 YAÇINOA İNGÎLTERE'OE ÖLDÜ. VAN DYCK,&Ür/ÜK ÜSTA RU. BENS'İN 8AÇ ASİST74NLIĞIMI YAPT16INDA I HENÜZ YifZMi yAŞfVPA 8İLE DEĞİLPt. PAHA SONRA, İTALYA'YA GİPeREKjrALYAN USTALARtNlN RESİMLBRİNİ TANIYAN GENÇ SANATÇI, ROMA,FLORANSAIVENED\K/MİLANO VE CENOVA' PA 6 YfL 6EÇIRDİ. ORADA KALOIĞi SÜRE /ÇİNPE,' ESKİ AĞlR RBSİM OOKUSU YERl'Nİ DAHA RAHATVE RENKLİ BlR 7»RZA BlRAKTI.BUNUN YANt SlfZA BAROK ÇAGININ ÖZELÜICUERİ DE ONU £TKİL£Dİ. 1632'PBN SONRA, VAN DYOi, İNGİLTEGE K/3AUNIN SARAY RESSAMI OLOU. £N ÖNEA4Lİ RESİMUERİNl(ÖZBLLİiaEPoRTRELERlNt'yORADA YAPTl.. GALERILER GONENLI Resim sergısı 320 Anlık 19M TAKShM SANAT GALERİSİ CIHANGIR FIESM 528 66 29 526 10 00/412 komet URART SANAT GALERİSİ TaksM Sant 6alerisi OCSTEK SANAT GALERİSİ 52") aralık 84 JÜLIDE ATILMAZ ÛNAL Resrnı Sergısı 6 2 7 Aralık 1984 TEKİN ARTEMEL 1 27 Aralık 1984 ADdı loekcı CaO 75 Macka 1460354 ALI HAYDAR PEKTAŞ 9. testaı Setysi 3 17 fcaık '984 ı 5* »Jo 8 n l e » lD»ıços Cevulı SANAT ATÖLYESI HERKES IÇINDIR çekîRDek Muıik setjrti: ROBERT JOHNSON 8. 9. 15, 16. 22, 23 » i ı t 1 I . N üj.etrytlet cekiıMı'tca alınlbilır Resim urgı$l:IMRGE!W JOHNSSH 823 «alık 13.0018.00 Tel 358 86 82 Bagöai Cad 429 Catalcesrne GALERI BARAZ Atölyemiz Kı$ DÖRenıi 1. Grep Resim çalı$malanna başudı. İlgi gösteren tüm sanatsmertere teşekkur ederiz. r gerfçıer yeiîSKınter 2 grup ca smaıar cın kdyıtta surme*'edır CftMfk a*. *o: 4 M TH: 143 37 24 Mahmul Cüda Avra Atıaş Leyia Gansız Mese Aybey Gürtal Duyar Nevın Conay MesutUldaş Enısle jel Gute' D<er le resim heyKel rranyatuı Tur» susieme ve sanal ta ntıı calısmak ve yapıtlan uzernöe elesm slmak ısteycMen CAĞRI AYSU KOÇAK Resim Sergisi 23 Kasmı 1 2 Aralık Hus'ev Gerede Cad 126 Tesvık.ye Meydanı IST Tel 141 27 11 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet 9 4rai,k malıyetını düşurmek, edılecektir. Bütün dış memlekete döviz temin etmek, lyi bir kaynaktan aldığımız limanlara. vapıır habere göre, projenın esasları mallanmızın evsafını bozmadan naklini temin hazırlanmıştır. Hukumet, işleteceğiz Denizyolları idaresine beş sene etmek için şilepçıliğımizin Başbakanlışın buyruğu ile deniz licareı filomuzun buyumesı ve ecnebı limanlara vapur işletilmesi için Denizyolları Müdurü Sadeddin tarafından bir proje hazırlanıyordu. Başbakan Ismeı Inonu Trakya seyahaıınden Ankara'ya döndükten sonra, Sadeddin bu projeyi hukumet merkezine göturecek ve bu mühim iş Bakanlar Heyetinde muzakere 19341984 edecektir. Portsaıd, Marsılya, Hamburg hatlannda tamamen yeni vapurlar ışletılecektir. ATOLYE GAMSIZ'a davet edıyürw BM.NERMİN 29 Kasa 16 Aralık VankonaOı cad 98J1 Pafc.ze Tarzı KJ.nığı sk TİGUAT SANAT OA1JERIS} ÖZLEM Sanat Galerisi BEZMEN Te*ıp ve Mınyatüt Seraısı TURAN EROL Resim Sergisi 29 Kasım 30 Aralık Kuçük Bebek Cad C.araltı Aot Dane 2 Bebek Teı 183 10 31 "200 RESİM" Türk Resminden Seçmeler 19 Aralık 198415 Ocak 1985 Kurtuluş Câö 191 Is! MİNÂ SANVER Resim Serfisi 5 Aralık 24 Aralık Hiıpvtiy* Cad 44/2 EtUv Tel. 165 19 35 ERTAN AYKIN Kıbmtaıı İıtentaleı 723 Aralık Asmalimesai S o M . S No 20TunellST 143 24 04 ı 145 26 34 Teı 146 93 21 müddetle birkaç milyon lıralık ıhyası uzennde çalışılmaktadır. Bu gibi bir kredi açacaktır. Projede bu kredi miktarı 9 milyon lira nakliyat için ulusal bir tarıfe olarak tespıt edilmiştir. Bu tatbik: duşunulmektedir. para ile Denizyolları idaresine Denizyolları idaresi şimdiki son sistem, ekonomık posta filosu içinde ışe elverışii vapurları, büyuk yük şılepleri olanlan ayıracak. dığerlerım ve Akay idaresine de gene tamamen antacaktır. Kadroda modern ve süratli iki yeni kalan vapurlar esaslı bir tamir vapur alınacaktır. göreceklerdır. Idare yeni Projede bilhassa şilep ışine alınacak \apurlardan bir çok ehemmıyet verilmektedir. tanesını İzınir, bir tarıesını de Çünku, ihracat mallartmızın Karadeniz hattına lahsis