Katalog

Cumhuriyet ÖĞRENCİLERİN YENİ BAKANDAN DİLEKLERİ Sahıhı <umhuri>el Mjıbjacılık u 1 Ga/eteulık Turk. Anonım Şırketi adına Nadir Nadi. • Geııel Yj\ın Viuduru Hasan Cemal. Mııessese Mudurıı t.mine l şaklıyl. > j/ı Klerı Muduru Oka> (.onensin, • \a/\ l>len Mudur VarJııiKiM Ahmel Korulsan. Haber \lerkc/ı Muduru ^altın Ba\er, Sa>la lij/cni 1ıonelnıetıı \\i Acar. TAKVİM 2 Ocak 1984 Imsak: 6.50 Güneş: 8.22 remsılaler \NkARA: talçın l)oğan. I/MIR Hikmel <,elinka>a. ADAN\ Burolar • Ankara: Konur Sokak Ncr 24/4 Yenişehir, Tel: 175825175866, Mehmel Mercan, • S*vru 'şefterı: Klanbul Haberlcrı Selahallin dıiler. Dii Idare: 183335, • İzmir: Halıt Zıya Bulvarı No 65/3, Tel: 2547091312ÎO Habcrler. krgun Balcı. tkonomı Osman l laj>a>, kuluır A\dın Kmev. \1a • Adana: Aıaturk Caddesı, T H.K. Ishanı Kal 2/13, Tel: 1455019731 • Basan \e Yayan: Cumhurivet Matbaacılık ve Gazetecılık T.A Ş. Turk ga/m \alçın Pek>«n, Spor Danı^manı Abdulkadir Vmelman. DU/CIIIIK OcağıCad. 39/41. Cağaloğlu. lst PK 246lsl. Tel: 5209703 Telex. 22246 Refık Durbav \ra>ıırma: Şahin \lpa\. Ikindi: 15.33 Akşam: 17.54 Yatsı: 19.20 Öğle: 13.13 "Akşam liseleri kapanmasm" İstanbul Haber Servisi Akşam klasik ve ticaret liselerinin öğrencileri, yeni Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanı Vehbi dinçerler'den okullarının kapatılmamasını istiyorlar. Son uç yıldır yeni öğrenci kaydı yapılmayan bu dörder yıllıİc okullar, 198384 öğretim yılı bitiminde son mezunlannı vererek tümden kapatılacaklar. Çoğunlukla çalışma yaşamına giren kişilerin devam ettikleri bu okulların kapatılma kararını "acete verilmiş bir karar" olarak niteleyen akşam öğrenci ve oğretmenleri, bu okulların eğitimöğretim alanında çok büyuk bir gereksinimi karşıladığını söyluyorlar. Akşam ortaokulu öğrencileri "Eğer akşam liseleri açılmazsa biz sadece ortaokul diplomasını ne yapacağız? Günümüzde ortaokul diplomalan ne işe yarıyor?" diyorlar. Akşam öğrencileri: "Lise diploması almamız için, bize her yıl açılan lise sınavlarına katılarak dışardan bitirraemiz öneriliyor. Ortaokul, hele lise dersleri artık pek o kadar kolay dersler değil. Öğretici gerekli. Yüzyüze eğitim gerekli. Yeni Milli Eğitim Bakanı, akşam okullan konusunda alınraış bu aceleci karan düzeltmelidir." diye dert yanıyorlar. Akşam öğrenceleri, iddia edilenlerin tersine tüm eksiklik ve olanaksızlıklara karşılık akşam öğreniminin başarılı olduğu görüşündeler. Çok sayıda lise mezunu arkadaşlannın üniversitelere girmeyi başarmasını da kanıt olarak gösteriyorlar. Bir öğrenci okuma isteğini şöyle dile getirmeye çalışıyor: "İşimizden çıkıp, adete koşarak derse yetişmeye çalışıyoruz. Diğer insanlar gibi evde ayaklarımızı uzatıp televizyon izlerae, sinemaya, tiyatroy a gitme olanaklarından yoksunuz. Diğerlerinden daha çok yoruluyoruz. İş ve okuldan sonra ders de çalışmak zorundayız. Ortaöğrenimi sekiz yıl okumak dunımundayız. Bizler, bütün bu zortuklara katlandıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı neden olanaklarını zorlayarak akşam liselerini sürdürmek istemiyor." Parçalanmış aileler birleştirilecek Eşleri devlet memuru olmayanlann da eş durumundan tayinlerinin yapılması için çahşıhyor. yonun çalışmalarını kısa sure içerisinde sonuçlandırmasının beklendiği de dile getirildi. 25 haziran 1983 tarihinde yurürlüğe giren "Devlet memurlarının yer değiştirme suretiyle atanmalanna ilişkin yönetmelik" eş durumundan tayin yapılma sistemini tamamen değiştirmişti. Söz konusu yönetmeliğin 14. maddesınde ozetle şöyle deniliyor: "Özür grubuna dayarak memurun yer değiştirme isteğinde bulunabilmesi için, eşinin, devlet personel dairesi kurulması hakkındaki 13.12.1960 tarih ve 160 sayılı kanuna tabi bir kurumda memur statiisünde çalıştığını, görev yeri belgesi ve nüf us kâğıdı örneği ile belgelendirmesi gerekir." MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Devlet memuru olmayanlann eş durumu özürlerinin kabul edilmemesine ilişkin uygulama Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı öğretmenlerde büyuk yakınmalara yol açmıştı. Milli Eğitim Bakanlığı'nın "tayin ve nakillere ilişkin direktifler"inde ise eş durumu özurü özel sektorde çalışanlar için de kabul ediliyor. Ayrıca bu yonetmelikte beiirtilen ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) Eşleri devlet memuru olmayanlann da "eş durumundan tayinlerinin" yapılarak "parçalanmış ailelerin" birleştirilmesi düşunülüyor. Edinilen bilgiye göre, Biilend Ulusu Hükumeti'nin çıkardığı yonetmelikle sadece eşleri devlet memuru olanlann "eş dunımundan" tayinlerinin yapılmasının aileleri parçaladığına ilişkin yakınmalar Bakanlar Kurulu'nda da ele alındı. Başbakan Turgut Özal, aralannda Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanı Vehbi Dinçerler'in bulunduğu uç bakanı parçalanmış ailelerin birleştirilmesine ilişkin duzenlemeler konusunda görevlendirdi. Üç bakandan oluşan komisyon geçen hafta başından itibaren bu konuda çalışmaya başladı. Yetkililer, komisyon çalışmalannın henuz başlangıç aşamasında olduğunu ve bu nedenle yapılacak değişikliklerin henüz belli olmadığını ifade ettiler. Eşleri devlet memuru olmayanlann da eş durumu özürü kabul edilerek tayinlerinin yapılmasının düşunüldüğu ve bunun için yönetmelik değişikliği yapılacağı kaydedildi. Oluşturulan komis "can giivenliği, acil kayıtlı rapor" gibi ozurler de bulunmasına karşın, Başbakanhğın yayınladığı yonetmelikte bu özürler de kaldınlmıştı. Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanı Vehbi Dinçerler, konuya ilişkin bir soru uzerine, "konunun incelendiğini ve incelemenin tamamlanmasından önce bir şey soyleyemeyeceğini" ifade etti. Dinçerler, Bakanlığın daha önce yaptığı uygulamalarda eşleri devlet memuru olmasa da istenilen yerde boş kadro varsa mümkun olduğunca eş durumundan tayin yapıldığını da sozlerine ekledi. Acenteler: Çıkışların serbest bırakılması Bulgarlarla Romenlere yarayacak Turizm yetkilisi Ahmel Bozkurt, seyahat acentelerinin getirdikleri dövizin ancak yüzde 25 7 ile tur düzenleyebildiklerini söyleyerek yurt dışına çıkışların otomatikman sınır/ı olduğu görüşünü savunuyor. İstanbul Haber Servisi Yurt dışına çıkışların serbest bırakılmasının komşu ulkeler olan Bulgaristan ve Romanya'ya yarayacağı öne surüldü. Seyahat acenteleri, özal Hükumeti'nin yurt dışına çıkışlar ve döviz konusunda aldığı son karan değerlendirirken dışanya gitme isteminde büyük artışların beklenmediğini belirttiler. Duru Turizm yetkilisi Cemal Kıaltan'a göre, yurt dışına çıkan kesim daha çok varlıklı kişiler. Bu insanlar bundan önce de zaten yurt dışına çıkabiliyorlardı. Kızıltan, yine de son alınan kararlarla gençlik turizminin canlanarak, turizmde yüzde 20 veya 30'a varan sayısal bir artışın olabileceğini söylüyor. Bosfor Turizm yetkilisi Ahmet Bozkurt seyahat acentelerinin getirdikle ri dövizin ancak yuzde 25'i ile tur düzenliyebildiklerini belirterek yurt dışına çıkışların otomatikman smırlı olduğu görüşunde. Türkiye Seyahat Acenteleri Birliğj (TÜRSAB) yetkilisi Bahattin Yücel, "Tiirkiye'ye karşı vizeler devam ettikçe sınırdan çıkmanın bir anlam ifade etmedigini" belirtiyor. Tura Turizm yetkilisi Çetin Saraç ise Türkiye'nin gelen turist sayısı açısından bir artış ile karşılaşacağını savunuyor. Öte yandan Milli EğitimGençlik ve Spor Bakanlığı'nda "eş durumu" nakilleri 1 ocak 15 ocak tarihleri arasında yapılacak. Eş durumundan nakil isteyenlerin sayısının bin dolayında olduğu belirtiliyor. 15 ocağa kadar nakilleri yapılanların tebliğleri ay sonuna değin kendilerine iletilecek • Lions Kulüp, deprem bölgesinde ilkokul ynptıracak Haber Merkezi Türkiye Lions, Lioness ve Leo Kulupleri, Erzurum yöresini yerle bir eden korkunç depremden sonra, güç şartlar altında çadırlarda yaşayan yurttaşlarımıza yardım elini uzattı. Lions Kulüplerin elli milyon lira değerindeki 214 çuval yardım malzemesi: 11.107 parca giysi, 77 adet battaniye ve diğer kullanım eşyası ile 5 çuval pirinç ve makarna gibi gıda maddelerinden oluşuyor. Konuyla ilgili bilgi veren uluslararası Lions Çevresi Federasyonu Genel Yönetmeni, Cetin Yıldınmakın, "Deprem bölgesinde inşaat mevsimi başlar başlamaz, bir ilkokul >e sağlık tesisi yapacağız. İnşaatların finansı yurt içi ve yurt dışı Lions kulupleri tarafından gerçekleştiriiecek. Norveç Lions Kulupleri tarafından bir prefabrik okul binası gönderilecek" dedi. Danimarka Lions Kulüplerinin 30.000. dolar ve LClF'nın 10.000. dolarlık parasal yardımda bulunduklarını ve bu tür yardımların diğer Avrupa ulkelerinden de beklendiğini belirten Lions Kulupleri Genel Yönetmeni, İstanbul Mimar Sinan Üniversitesi'nde bir proje yarışması düzenlendiğini, projenin, geleneksel malzemelerle depreme dayanıklı binaların nasıl yapılması gerektiği konusunda olduğunu sözlerine ekledi. YENİDEN SEÇİLİRSE Başkan Reagan seçimlerde bu kez dogaseverlerin oylarına yöneldi. Eğer Başkan'ın hazırlattığı program uygulanırsa artık fabrika bacalanndan asit yağmuru yagmayacak ve bir kiloluk bir balığı yaşalmak için 12 bin dolar harcanacak. Reagan da doğaya döndü Seçimleryaklaşırken Başkan Reagan "YeşiliKo yoktu. Yine aynı ankete katılanyüzde ru" sloganıyla doğal çevreyi korumaya ve çevre kir larınkirleten50'si Başkan'ın çevreyi işadamlarını koruliliği ile mücadeleye işadamlannın çıkarlarından da mayı, çevreyi korumaya tercih ettiği kanısındaydı. Sadece yüzha fazla önem verdiğini kanıtlamaya çalışıyor. Dış Haberler Servisi ABD. Başkanlık için seçim yılına girerken, Başkan Ronald Reagan '"Yeşili koru" sloganını benimsedi. "İnternational Herald Tribune" gazetesinin bir haberine göre Başkan Reagan, Çevreyi Koruma Orgutu EPA'ya verdiği yeni emirlerle "asitli >ağmur"a karşı savaş açtı. Eskiden çevreyi koruma onlemlerı için önce maliyet hesaplanırken, Başkan Reagan'ın yakın zamanda EPA'nın başına getirdiği YVilliam Ruckelshaus önlemleri önce alıyor, sonra maliyetini hesaplıyor. BeyazSaray'daki bu anı politika değışikliğinın EPA'nın 1,6 milyar dolarlık (448 milyar lira) bütçesinin kısa zamanda kurumasına yol açacağı belirtiliyor. Beyaz Saray'daki bazı kaynaklara gore Başkan Reagan, seçmenleri kendisinin doğal çevreyi ve "YeşiT'i seven bir başkan olduğuna ikna etmeyi amaçlıyor. Yeni politika, içişleri eski bakanı JamesWatfın işadamlarından vana davranma politikasına bir tepki niteliğinde.Wattun yerini alan W illiam Clark ve EPA eski Yoneticisi Anne Burford'un yerine geçen Ruckelshaus, bu politika değişikliğini gayet iyi simgeleyen isimler. Yonetim, doğal çevreyi korumaya ve çevre kirliliğiyle mücadeleye, işadamlannın çıkarlarından daha fazla onem verdiklerini kanıtlama peşinde. Ruckelshaus, EPA'nın başına gelir gelmez, zehirli çop yığınlarını kaldırttı, su kaynaklarının kirletilmesine ağır cezalar getiren bir önerge hazırladı. Aslında Başkan Reagan'ın çevre kirliliğiyle mucadele etmekten çok, bu konuda kendini "temize çıkarmaya" çalıştığını söyleyenler çoğunlukta. Bir süre once ABC televizyonunun bir anketıne cevap verenlerin yüzde 55'i, "Çevre Koruma Örgütü" EPA'nın çevreyi değil, çevreyi kirleten işadamlarını koruduğu kanısındaydı. Sadece yüzde 18'i EPA'nın çevreyi koruduğunu düşunüyordu ve yuzde 27'sinin bu konuda bir fikri Türkiye, Avrupa Konseyi'nin Arjantin'de demokrasiye geçişi kutlama mesajına katılmadı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Turkiye, Avrupa Konseyi'nin demokrasiye dönulmesi nedeniyle Arjantin'deki sivil yonetime gönderdiği kutlama mesajına katılmadı. Türkiye'nin bu tutumuna Avrupa Konseyi'nin 6 kasım seçimlerinden sonra aynı davranışı göstermemesinin yolaçtığı oğrenildi. Avrupa Konseyi'nin Arjantin'de demokrasiye dönüş konusunda takınacağı tutum bundan bir süre önce yapılan Bakanlar Komitesi toplantısında gündeme gelmiş ve yayınlanacak bildiriye Ingiltere'nin itirazlarına karşı bu gelişmeden "memnunluk" yarattığına ilişkin bir bolüm konmuştu. Ancak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyet'nin ilanı konusunda yer alacak paragraf üzerinde Türkiye ile Kıbrıs Rum Yönetimi arasında çıkan görüş ayrılığı bildirinin yayınlanmasını engellemişti. Edinilen bilgiye göre, "Arjantin'de demokrasiye dönüş" konusu daha sonra Avrupa Konseyi'ne üye ülkelerin Strasbourg'daki daimi temsilcilerinin biraraya geldikleri Daimi Delegeler Komitesi'nde yeniden gündeme geldi. Başını Ispanya'nın çektiği bir grup ülke, konseyin Arjantin'deki sivil yönetime demokrasiye dönuş nedeniyle resmi bir kutlama mesajı göndermesini önerdiler. Söz konusu oneri üzerinde Daimi Delegeler Komitesi'nde gerel bir görüş birliği oluştu. Arjantin'in yeni Devlet Başkanı Raul Mfonsin'e gönderilen kutlama mesajına iki ulke katılmadı: Türkiye ve Ingiltere. Ingiltere, kutlama mesajına kaşı çıkarken Falkland Savaşı nedeniyle Arjantin ile savaş halinie olmasını gösterdi. Türkiye ise Arjantin'de demokrasiye dönumesini olumlu karşılamakla biriikte, Avrupa Konseyi'nin 6 ka.ım seçimleri karşısında benzeı bir hassasiyeti göstermemesi geekçesiyle kutlama mesajına kaılmadı. Bununla biriikte toplarnda konuşan Türk temsilci, meajı engellemeyeceklerini, yalnısa katılmamakla yetineceklerin belirtti. MEHMET ALTAN Paris'ten de 26'sı Başkanın iyi niyetine inanıyordu. EPA Yoneticisi Ruckelshaus'un durumu da zor. Ruckelshaus'un "asitli yağmur"la mucadele için hazırladığı \e birçoklarınca "ılımh" olarak nitelenen bir program yuzunden Maliye Seyahat acentelerinin birleştiBakanı David Stockman ile başı derde girdi. Stockman, su kay ği diğer bir nokta, kara para denaklarının kirletilmesinin başlı nilen ve yasal olmayan yurt dışıca zararının balıkçılık alanında na çıkan paraların bundan böyolduğu kanısındaydı. Yaptığı he le aklandığı... Seyahat acentelesaba göre de program uygulanır ri, Balkan ulkelerinin daha ucuz sa, "Bir kiloluk bir balığı kur olması nedeniyle Türkiye'den bu tarmak için 12 bin dolar (3 mil bölgelere turist akımının artacayon 360 bin lira) harcamak ge ğını savunuyorlar. TÜRSAB yetrekiyor." kilisi Bahattin Yücel, Türkiye'de Ronald Reagan için başkanlık bazı tatil yorelerinin son derece seçımi giderek yaklaşırken, Rea pahalı olması nedeniyle iç tugan'ı "Yeşili koruyan Başkan" rizmdeki potansiyelin daha ucukimliğine sokmaya çalışan Wil za tatil yapabilmek için Bulgarisliam Ruckelshaus şöyle diyor: tan ve Romanya gibi ülkelere ka"Bu şimdiye kadar gordüğüm en yabileceği görüşunde. Vip Tukanşık. en dağınık konu. Işin bi rizm yetkilisi Ceylan Pirinçlioğlimsel tartışması var, paranın na lu, "Romanya ve Bulgaristan gibi sıl bulunacağı tartışılmak zorun ülkelerde daha rahat ve ucuz tada, denetim tartışması ve işin til yapma olanağı var. Bizden gihangi kuruluşlar tarafından yö den yerli turistin boşaltacağı tunetileceği sorunlannın tartışması ristik yerlere dışarıdan turist gelebilecek" şeklinde konuşuyor. "Gözlük ölmedi ama yuşasın kontak lens" tan kalkıştan yeniden yatağa girene kadar) hiçbir rahatsızlık vermeden takılabilmektedir. Bu ozelliklerine gore kontak lenslerin fıyatlan değişmektedir. Ülkemizdeki fiyatları ile sert lensler 12.50015.000, yarı yumuşak lensler 17.50020.000, yumuşak lensler 2530 bin lira arasında satılmaktadır. Bu fiyatlar yurtdışında 23 katına ulaşmaktadır. Hz. İstfya açık mektup Efendim, ilk kez bu kadar yuksek bir makama yazıyorum. Bu nedenle yapacağım kabalıkların af olunmasını rica ederim. Her seneki gibi geçtiğimiz 24 aralık gecesi yeniden doğacağınızı bilen Fransızlar, sevinçten çılgına döndüler. Ve ne yapacaklarını bilemeden kendilerini aiışverişe vurdular. Nerdeyse, bunca ünlü iktisatçının bir türlü çare bulamadığı krize, talebin arzı arttıracağından hareketle doğuşunuz çare olacak. Fransa'nın bütün ağaçları, şerefinize ışıklı ağlarla donatıldı. Yani, ortalık eskiye nazaran birkaç kat daha fazla aydınlık. Ancak, bu aydınlıkta unutulan bir yan var ki efendim, size nasıl söyleyeceğimi bilemiyorum. Bütün tarihler söz birliği etmişçesine, sızın, zamanınızın "İktisadi düzenine, zengınliğe ve kişisel ayncalıklara" karşı çıktığınızı yazıyor. Bununla da yetinmeyip, Hıristiyalığın, başlangıçta, bir "yoksullar hareketi" olduğunu belirtiyorlar. Hatta efendim, yanılmıyorlarsa, siz ilk Hıristiyanlara, "yoksul" anlamına gelen "ebionim" sıfatıyla hitap edıyormuşsunuz. Söylemek zorundayım, yoksulların durumu gene pek parlak değil efendim. O anlı şanlı Parıs'te bile, kurucusu olduğunuz kilisenin gece yarısından sonra çorba dağıttığı yoksulların sayısı 10 bini geçti. Efendim, bu "çorbacılar" gene de "ayncalıklı yoksul" sayılabilir. Çünkü, UNICEF adlı bir kuruluşun son yayınladığı bir rapora göre geride bıraktığımız 1983 yılında "yoksulluktan" ölen, beş yaşından küçük çocukların sayısı, 15 milyonu buluyor. Örneğin, Yukan Volta'da doğan 1000 çocuktan, 210'u, beş yaşına gelmeden, kaybolup gidiyor. Gene, Fransız televizyonunun, yaptığı bir dızide, dünyada, küçücük yaşta çalışmak zorunda bırakılan 50 milyon çocuğun yaşamından acılı sahneler gördük. Kimi, madenlerın dipsiz karanlıklarında, kimi Kolombiya'nın kahve tarlalarında, kimi Hindistan'ın halı tezgâhlarında çile dolduruyordu. Hatta, bu minicik çocuklar, zorla bu işyerlerine babaları tarafından gönderiliyodu. Efendim siz "baba" olmadınız. Fızikı olarak bir babanız da yok. Ama gene de, bunun ne demek olduğunu, bir babanın, on yaşındaki çocuğunu maden ocaklarında çalışmaya çaresizlik içinde göndermesinin korkunçluğunu "peygamber sezgisi" ile sezdiğıniz muhakkak. Efendim, yoksulluk o kadar gündemde ki, yoksullar için dövüştüğünü söyleyen "doğrudan eylem" adlı bir örgüt de, en sonunda çareyi sızin "göğe uçmadan" önceki üstünüzde bulunan "mütevazi" tunığınizi çalmakta da buldu. Hapisteki arkadaşları serbest bırakılıncaya kadar da, eşyanızı kılıseye iade etmeyeceklermış efendim. Bunları size yazıyorm ama, mucıze bir şeyler yapıp yapamayacağınızı bilemiyorum. Çünkü, efendim, o yoksulluk, o "gözü kör olası" yoksulluk değil midir, ki sizi canınızdan etti. Yoksa, ilk Hıristiyanlardan Judas, sizi sadece ve sadece 30 altına "ihbar" eder miydi? Ve siz gene o sezgınizle, yoksulluğun ne bela bir şey olduğunu bildığiniz için, Judas'nın sizi ihbar ettiğinı bildiğinız halde, sessız kalmadınız mı? Yani, efendim, yoksulluk, 1984'te de gene sizın zamanınızdaki gibi devam edıyor Benden arz etmesi. Saygılar, efendim. Bazı sakmcalarına karşın gözluk yerine gözün içine takılan saydam cisımler büyük ilgi göruyor. Ülkemizin ilk ve tek kontak lens urelicileri "gelecek kontak lenslerindir" diyorlar. YALÇIN PEKŞEN Heykeltraş olarak ün yapan, fakat yuzyıllar sonra gerçekleşen fikirleriyle değerli bir bilim adamı olduğu anlaşılan Leonardo da Vinci 1508 yılında tuttuğu not defteririin bir sayfasına o günler için son derece garipgorunen bazı duşunceler yazıyor, şekiller çiziyordu. Vinci sonradan büyük değer kazanan not defterinin bu sayfasında bir göz kesitinin altına şunları \azmıştı: "Eğer gözün üstüne, dibinde cornea tabakası kalınlığında bir cam bulunan su dolu bir tüp yerleştirilebilirse. suyun ışığı kırma özelliklerinden dolayı görme bozuklukları duzellilebilir." 195O'li yıllarda "Contac lens" adı ile piyasaya çıkan ve "gözlüğün pabucunu dama atan" saydam cisimler duşüncesinin ilk kez ortaya atılışıydı bu sözler ve ancak 3540 yıl önce gerçekleşme olanağı bulabildi. 1950'li yıllara kadar deney safhasında kaldıktan sonra, petrol ürunlerinden plastiğin kullanım özelliklerinin keşfedilmesi uzerine kontak lensler insanlığın hizmetine girebildi. Doğal olarak Leonardo da Vinci'nin su dolu cam tuplerinden epey farklı bir şekilde. Diğer masraflar Fakat kontak lenslere yapılan harcamalar fiyatları ile sınırlı değildir. Temizleme ve koruma maddeleri için de masraf yapılması gerekmektedir. Yurtdışından getirilen özel temizleme solüsvonunun fiyatı 45 bin lira arasında değişmekte ve kullanıma göre 68 ayda tuketilmektedir. Aynca lensleri takmadan önce kullanılan temizleme maddeleri 10002000 lira arasında satılmaktadır. Lenslerin içinde korunduğu özel kutuların fiyatlan 5001000 lira arasındadır. Plastikten üretilen kontak lensler çok küçük ve saydam olduklan için kolayca kayboluyor. Buna karşılık birçok sorunu ortadan kaldırıyor. (Fotoğraf: UĞUR GÜNYÜZ/ ülkemizde de üretiliyor. Fakat hammaddesi yurt dışından gelmek koşuluyla. Çok özel hijyenik ve sterıl koşullarda üretilen bu maddeler, yine yurt dışından getirilen çok hassas aletlerle şekillendirildikten ve gözun bozukluğuna göre numaralandıktan sonra takılabilmektedir. sonra bir daha çıkarılmayacak lenslere doğru çalışmalar hızla ilerliyor. leri kolaydır. Sert ve yan yumuşak olanlarda goz ile lens arasına da toz kaçmakta ve rahatsızlıklara yol açmaktadır. Surekli takıldığında gözde kızanklığa ve kaşınmalara neden olmakta, bu yüzden belli sureler sonunda çıkarılmaları gerekmektedir. Bu durumda ikinci bir gözluk bulundurmak gerekmekte, dolayısıyia gözluk masrafı ortadan kalkmamaktadır. Kontak lenslerin çok iyi bakılması, steril ortamlarda saklanması gerekmektedir. vs. Sağlık açısından bir sakıncası olduğu henüz saptanmamıştır, ama goz doktorlan bu konuda ihtiyatlı konuşmayı yeğliyorlar. Kontak lenslerin en çok 3540 yıllık bir geçmişi olduğunu, bazı sakıncaların daha geç ortaya çıkabileceğini soyluyorlar. ÖzelliklerFiyatlar Sert lensler rahatsızlık vermeden 68 saat arası takılmaktadır. Yarı yumuşak lensler 10 saat kadar gozde kalabilmektedir. Yumuşak lensler gün boyu (yatak Ne diyorlar? Lens takanlar genellikle durumlarından hoşnutlar. Fakat "Kesin" kontak lens uygulama merkezi yöneticileri şu saptamaları yapmış bulunuyorlar: Bazı kişiler bakım zorlukları nedeniyle yine gözlüğe dönmektedirler. (Bunların sayılan epey fazladır). Çok ender olarak lens alerjisi ortaya çıkmaktadır (Yuzde 1 ora nında). Buna karşılık bakım zorluklarını göze alanlar kontak lensin "müptelası" olmaktadırlar. Çunkü lensle görmenin "keyfine diyecek joktur," Özellikle goz bozukluğu oldukça büyuk olan hastalarda. Zaten kontak lens yapımcıları hemen hemen herkesin estetik nedenlerle ilgi gösterdiği lensleri 2 numaradan düşük gorme bozuklukları için pek önermiyorlar. Ancak yuksek diyoptirili görme bozukluklarında daha iyi bir görme sağladığı ve bu kişileri "araba tekerleği" gibi gözluk camlarından kurtardığı için tavsiye ediliyor. İyi yanları Gözluk varken kontak lenslerin devreye girmesi ve tutulması birçok nedenden kaynaklanmaktadır. Bunların başında sağlık nedenleri gelmektedır. Kontak lenslerin goz bozukluklarındaki ilerlemeyi azalttığı bilinmektedir. Gözlüklerde bir türlü tam olarak sağlanamayan odak noktası doğruluğunun kontak lenslerle tam olarak sağlanabilmesi olanak içine girmektedir. Ayrıca yuksek diyoptirili (buyuk numaralı) görme bozukluklarında gözlüğe kıyasla daha ivi gorme sağlamaktadır. Başka \e önemli bir neden de. birçok kişi için estetik bir kusur sayılan "gözluklü" olmayı ortadan kaldırmasıdır. Gözliik ölmedi ama... Llkemizin ilk \e tek kontak lens imalatçısı olan "Kesin" kontak lens uygulama merkezinin yöneticileri "gözluk ölmedi ama yaşasın kontak lens" diyorlar. Bu sozleriyle belirtmek istedikleri fikir şu: "Günumüz koşullarında gözlukler ortadan kalkmadı ama gelecek kontak lenslerindir" Verdikleri bilgi>e gore gözluk yerine kontak lens kullanımı yeni gelısmelere açık bulunuyor. Batıda takılıp çıkarılan kontak lenslerin sakıncalannı ortadan kaldıracak çalışmalar surmektedir. Gozde daha uzun sureler kalabilecek (uçaltı ay, bir yıl gibi) veya ameliyatla yerleştirildikten Cam değil plastik Kontak lensler sanıldığı gibi cam değil, plastiğin bazı turlerinden yapılıyor. Önce sert bir madde olan polimetillak Metaksil (PMMA) adlı maddeden üretilen lensler giderek yumuşadılar ve sert lenslerin sakıncalarından anndılar. Bugun "CAB" şeklinde kodlanan ve yumuşama özelliği olan Selüloz Asetik Brütat'tan yapılan "yarı yumuşak" lensler veya "HEMA" şeklinde kodlanan ve Hidrometklarat Metilasetat'tan yapılan "yumuşak" lensler devreye girdi. Kontak lensler İ974'ten beri Sakıncaları Buna karşılık sakıncaları da vardır. Çok küçuk ve savdam cisimler olduklan için kaybedilme