Katalog

23 EYLÜL 1983 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Ozetle Bir Amerikan uçağt kaçırıldı ı\ew York ve Karaiblerdeki Saint Thomas adası arasmda sezr yapan bir Amerikan Havayollan uçağı Küba'ya kaçırıldı. Amerikan havayolları sözcüsünün dün yaptığı açıklamaya göre, uçakta 105 yolcu ve 7 kişilik mürettebat bulunuyor. Alınan bilgilere göre Amerikan havayollanna ait Boeing 727 uçağı TSİI 21.40'da Havana'ya indi. Korsan.uçaktaki 112 kişilik yolcu ve mürettebatı serbest bıraktı ve Küba yetkililerine teslim oldu. Serbest bırakılan yolcuların sağbk durumlannın iyi olduğu bildirildi. ABD, orta menzilli füzeler için yeni öneriler getiriyor "International Herald Tribune" gazetesine göre, Reagan yönetimi Avrupa'da iislenmiş ABD nükleer bombardıman uçaklarının sayısının sınırlandınlması ve Asya'daki orta menzilli Sovyet füzeleri konusunda daha esnek davranacak. Dış Haberler Servisi ABD, Avrupa'daki orta menzilli füzeler konusunda Sovyetler Birliği ile bir anlaşmaya varabilmek amacı ile, "tutumunda değişiklik yapmaya hazır olduğunu " açıkladı. Beyaz Saray sözcüsü Larry Speakes önceki giın yaptığı açıklamada "ABD yönetimi, NATO miittefikleri ile danıştıktan sonra, Sovyetler Birliği ile anlaşabilmek ve Avrupa'da bir nükleer savaş teblikesini azaltmak amacı ile orta menzilli füzeler konusunda, tutumunda degişiklik yaparak, yeni öneriler getirmeye hazırdır" dedi. Larry Speakes, ABD'nin Cenevre'deki görüşmelerde öne süreceği yeni öneriler konusunda bilgi vermedi. Ancak "İnternational Herald Tribune" gazetesinin haberine göre Reagan yönetimi aşağıdaki iki konuda daha esnek davranmayı tasarlıyor: • Avrupa'da üslenmiş Amerikan nükleer bombardıman uçaklarının sayısı pazarhk konusu yapılabilecek. Sovyetler Birliği uzun süredir, Avrupa'da nükleer silahlann indirimi görüşmelerine, "ön üslerde" bulunan ABD nükleer bombardıman uçaklarının da katılmasını istiyordu. • ABD, orta menzilli füzelerin sayısı na tüm dünyada bir sınırlama getirilmesinde israr etmeyerek, bu konuda daha esnek bir tutuma girecek. Bilindiği gibi Soyetler Birliği Asya'da Çin'e karşı orta menzilli nükleer füze bulundurmak zorunda olduğunu ileri sürüyor, ABD ise Sovyetler'in Asya'ya yeni orta menzilli füze yerleştirmesini kabul etmiyordu. Reagan yönetimi bu konudaki tutumunu şoyle değiştiriyor: Sovyetler Asya'ya yeni füze yerleştirirse, ABD de orta menzilli füze sayısmı arttırma hakkını saklı tutacaktır. Ancak ABD'nin şimdilik böyle bir tasansı yoktur. PERSHİNG2 Tribune gazetesine göre, Reagan yönetimi Federal Almanya'ya yerleştirilmesi öngörülen 108 Pershing2 füzesinin sayısında da degişiklik yapılabileceğini belirtiyor. Ancak bu konuda bir ayrıntı vermiyor. Buna karşılık ABD, İngiltere ile Fransa'nın 162 füzesi konusunda bir ödün vermeyecek. Bilindiği gibi Sovyetler bu füzelerin de Cenevre'de füze pazarlığına dahil edilmesini istiyorlar. ingiltere ile Fransa ise kendi fuzelerinin stratejik füze olduğunu ileri sürerek Cenevre görüşmelerinin kapsamına girmediğini belirtiyorlar. NATO'nun 1979 tarihli kararına göre ABD ile Sovyetler Birliği orta menzilli füzeler konusunda bu yıl sonuna kadar anlaşamazlarsa, aralık ayında AvSOVYETLERI KORKLTAN FÜZE Moskova'ya 8 dakikada uiarupa'ya 572 tane Cruise ve Pershing2 füzesinin yerleştiril şabilecek Pershing2 füzelerinden, Federal Almanya'ya 108 tane yermesine başlanacak. leştirilmesi ongörülüyor. DUTVEADA BUGUN ALİ SİRMEN Lübnan Çıkmazı ABD Deniz Kuvvetleri'nin Lübnan önünde bulunan 12 gemilik filosundaki Virgınıa kruvazörü ile John Rogers destroyerınin, Şuf dağındaki Dürzi birliklerini güdümlü füzelerle bombalaması ve bu girişıme koşut olarak da, Lübnan ordusuna bağlı Hıristiyan kökenli birliklerin Suriye mevzilerini top ateşine tutmaları, Beyrut'taki çatışmanın boyutlarını genişletmiş, Lübnan çıkmazını bir Lübnan cehennemine çevirirken, bölgeyi de tehlikeli gelişmelerin odak noktası haline getirmiş bulunmaktadır. Lübnan'daki son gelişmeler itgili tüm taraflarda, bu arada Suriye ile yakın ışbirliği dolayısıyla Sovyetler Birtiği'nde sert tepkilere neden olmuştur. Hiç kuşku yok kı. ABD Deniz Kuvvetleri'nin Dürzılere karşı giriştiği son hareket öncekileri de aşan bircıddiyettedir. Söyle ki, şimdiye dek ABD, kendi askerleri kasten ya da kazara, zarar gördüğünde harekete geçmekteydi. Bu kez, ABD kendi askerlerine yönelik herhangi bir girişim sözkonusu olmadığı halde, Hıristiyanlar yanında ağırlığmı koyarak, Şuf dağındaki Dürzileri ateşe tutmuş bulunmaktadır. Olayailktepki, Reagan'ın kendi ülkesinden veKongresinden gelmiştir. Kongre daha önceki bir yazımızda da belirttiğımiz gibi Lübnan'da bir savaş hali olduğunu ve Başkan'ın Yasama Organtndan savaş yetkileri yasasının yürürtüğe sokulmasını istemesi gerektiğıni ileri sürmektedir. Seçim dönemi öncesı, Reagan'ın Orta Amerika'dan sonra, Ortadoğu'da, tıpkı Vietnam'dakine benzer, "İlan edilmemiş bir savaşın batağına" saplanmaya başlaması Kongre'de çok sert eleştirilere uğramasına neden olmaktadır. ABD Yasama Organı ve kamuoyunda Reagan'm politikasına yöneltilen bu eleştirilerin zamanla daha da yoğunlaşacağı söylenebılir. İkinci büyük tepki ABD içinden değilse bile, ABD'nin ortaklarından birinden Fransa'dan gelmektedir. Fransa Dışişleri Bakanı Claude Cheysson, ülkesinin son bombardıman olayına katılmadığını açıklıkla ortaya koymak zorunluğunu duymuştur. Bilindiği gibi, Fransa ile ABD arasmda Çad olayı dolayısıyla da büyük görüş ayrılıkları çıkmış, bu anlaşmazlık basına da sızmıştı. Öte yandan Paris'in Lübnan Barış Gücü'nde görev alarak, ABD'nin bu bölgedeki poJitikasına alet olması, Mitterrancfm partisi içinde olduğu kadar Fransız diplomatik çevrelerinde de zaman zaman eleştirı konusu edilmekteydi. Gerçekten Mitterrand yönetimi bu yanlış girişiminin kendi politikasında, Arap ülkeleri, Üçüncü Dünya ve FKÖ ile ilışkilerinde ne gibi gedikler açacağını şimdi acı bir şekilde görmektedir. Dürzilerin olaya tepkilerı ise, daha geniş ittifaklar arama yolunu tutacaklarını açıklamaları şeklinde somutlaşmıştır. Filistinli gerillalar ve Şiiler ile daha geniş işbirliği, Suriye'nin konuya daha fazla bulaşması, Sovyetler'ın ise Ortadoğu'daki bu bunalımda, şimdiye kadar etkı alanı konusunda yitirdiği puanlara bir yenisinin eklerimesinin engellenmesi için, Suriye ve FKÖ'nün çağrıstna olumlu yanıt vermesi halinde, bölge her an yerel kalamayacak bir patlamanın odağı haline gelebilecektir. Lübnan çıkmazı, son derece tehlikeli bir boyuta ulaşmış bulunmaktadır. Yapılacak ilk iş, tırmanmayı durdurabilmek için en kısa zamanda bir ateşkesi sağlamaktır. Büyük çabalarla ateşkesın bir kez sağlanması da sorunun çözümü için zorunlu koşul olsa da, yeterli olmayacaktır. Lübnan'da şimdiye dek bilmem kaç kez sağlanan ateşkesleri hep yeni ve daha büyük boyutlu çatışmalar izlemiştir. Bu olgunun nedeni ise, ülke sorunlarına karışmış olan tarafların, içerdeki güçleri kullanarak kendi yararlarına bir çözümü, ülkede, makul bir süre için sağlanabilecek uzlaşmaya yeğlemiş olmalarıdır. Lübnan'da tutkuların yerini akıl, öfkenin yerini sağduyu almaz ise, bundanherşeyden önce Lübnanlılar, ama aynı zamanda tüm bölge ülkeleri zarar göreceklerdir. ••. Ne yazık kı, Lübnan sorununa karışmış olan ülkeler çok daha değişik oyunların ve hesapların labirentlerine dalmış büyük tehlikeyı akıl almaz bir fütursuzlukla, körükleyip durmaktadırlar. Heidemann. yine salındı Sazi diktatörü Adolf Hitler'e ait olduğunu söylediği günlükleri muhabirliğini yaptığı "Stern" dergisine yüzbinlerce mark karşıhğında satan ve daha sonra günlüklerin sahteliğinin anlaşılmast uzerine gözaltına alınan Gerd Heidemann, ikinci kez salıverildi. Yavaşladı Birleşik Amerika'da ekonomik biiyüme, temmuzeylül döneminde önceki üç aylık dönemine göre yavaşladı. ABD Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan geçici veriler, nisanhaziran döneminde yüzde 10 oranma ulaşan gerçek yılük uhtsal gelir artışmm yılın üçüncü çeyreğinde yavaşlayarak yüzde 7Jye indiğini ortaya koydu. Kore uçağı Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbüro Danışmanlanndan Viktor Linnyk, Güney Kore yolcu uçağının "Tetik deii" Sovyet pilotlannca yanhşlıkla düşürüldüğünü ve pilotlann uçağı Amerikan keşif uçağı ile karıştırdıklarım söyledi. Belçika'da, hukümetle kamu görevlilerini temsil eden üç sendikadan ikisinin temsilcileri arasmda bu akşam anlaşmaya vanldı. Anlaşmayla, ülkede bir haftadanfazla süredir devam eden •' genel grevin sona ermesi bekleniyor. Hıristiyan ve liberal sendikalann temsilcileri anlaşmayı destekleme karan ahrken, sosyalist sendika anlaşmayı onaylayıp onaylamayacağını yarın bildireceğîni açıkladı. Kanada 2 Sovyet diplomatını sınırdışı ettiğini açıkladı TORONTO, (a.a.) Kanada Yayın Kurumu, çok gizli teknolojik bilgileri çalarken yakalanan iki Sovyet görevlisinin geçen hafta sınırdışı edildiğini ve haberin Güney Kore uçağı olayının ardından başlayan gerilimin yeniboyutlar kazanmaması için bir süre gizli tutulduğunu bildirdi. Çarşamba gecesi yayınlanan haber bulteninde, Sovyetler Birliği'nin Montreal Konsolosluğunda Ticaret görevlisi olan Victor Tsekovisky ile Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü'nün Montreal'deki merkezinde görevli Anatoly Solousov'un, çok gizli teknolojik bilgileri çalarken yakalandıklan ve 12 eylülde "istenmeyen kişi" sayıldıkları belirtildi. Haberde, olayın Dışişleri Bakanı Allan Maceachen tarafından sansür edildiği de kaydedildi. Sovyetler Birliği'nin Kanada'daki bilgi toplama faaliyetlerini son birkaç aydır iyice arttırdığı söyleniyor. Polonyu'da sıkıyönetim kalktı ama, ordu yine ön planda Dış Haberler Servisi Polonya'da sıkıyonetimin kalkmasına rağmen ordunun yine ön planda olduğu bildiriliyor. Polonya Başbakanı ve Komünist Partisi Genel Sekreteri General Wojciech Jaruzelski sıkıyonetimin kalkmasından sonra ordunun "ikinci plana" çekileceğini söylemişti. Ne var ki VVashinglon Post gazetesinin Varşova muhabiri bu olgunun gerçekleşmediğini bildiriyor. Muhabirin haberine göre, hukümette onemli bakanlıkların çoğu yuksek rutbeli subaylarda. Ayrıca yerel yönetimlerin beşte biri albaylarla generallerin başkanlığı altında bulunuyor. Subaylar, sıkıyonetimin kalkmasına rağmen, danışman olarak kahp Komünist Par tisini denetlemek niyetinde olduklarını açıkça belirtiyorlar. Böylece sosyalist bir ülkede ilk kez Komünist Partisi, ordunun denetimi altına girmiş oluyor. Nitekim General Jaruzelski, Başbakanlık, Parti Genel Sekreterliği ve Savunma Bakanlığı gorevlerini birlikte \ürutuyor. General Jaruzelski, yönetimde kilit noktalara da subay arkadaşlarını getirmiş durumda Komünist Partisi ise ancak Ordunun saptadığı sınırlar içinde ülkeyi yonetiyor. Aslında subaylarla, Komünist Partisinin sivil yöneticileri arasında ilkelerde gorüş ayrılığı yok. Ordu, halk arasındaki prestijini korumak için de buyuk ozen gösteri\or. Örneğin, askeri birlikler gosterilerin dağıtılmasında kullanılmıyorlar. Sıkıyonetimin uygulanması ile ilgili görevlerde, 317 bin kişilik Polonya ordusundan sadece 78 bin asker kullanıldı. Gosterilerin dağıtılmasında ve karışıklıkların bastırılmasında asıl yük ZOMO adlı toplum polislerine düşüyor. ZOMO da Savunma Bakanlığına değil, Içişleri Bakanlığına bağlı. Polonya ordusundaki askerlerin büyük bölumu bir zamanlar Dayanışma yanlısı olduklarından, subaylar askerleri halkla karşı karşıya getirmekten kaçınıyorlar. Ordu, idari sorunların yanısıra ekonomik konularda da sivil yöneticileri denetlemek gorevini yuklenmiş. Belçika'da grev GENERAL JARUZELSKİ Dizginleri elinden bırakmıyor. Sivil Sovyet uçaklam casusluk yapıyor FRANKFURT, (a.a.) Fe deral Almanya Savunma Bakanlığı, Sovyet Havayollan "Aeroflof'a bağlı hemen tüm uçakların casusluk faaliyetleri için kullanıldığını ve bu amaçla gizli kameralarla donatılmış olduklarını duyurdu. Federal Alman televizyonunun konuya ilişkin önceki günkü haberini yorumlayan Savunma Bakanlığı sözcusu, "Evet, bu iyi biliniyor, Aeroflot \e Doğu Bloku ülkelerinin sivil hava gucüniın tümü, aynı zamanda askeri amaçlarla da kullanılıyor" dedi. Televizyon haberinde, Frankfurt uluslararası havaalanına iniş yapan Sovyet havayollarına bağlı uçaklarda gizli kameraların bulundu&unu bildirmiş ve gösterilen bir filmde, pistte duran bir Sovyet uçağının gövdesi üzerinde objektife benzer çıkıntılara dikkat çekilmişti. Gozlemciler, havaalanının hemen yakınında ABD üssu bulunduğunu ve Frankfurt havaalanına iniş yapan Sovyet uçaklarının bu ussü kolayca görüntüleyebileceklerini söylüyorlar. Savunma Bakanlığı sözcüsü de, Aeroflot'a bağlı uçakların NATO tesislerinin üzerinden geçmek için Federal Almanya hava sahası içinde sık sık rota değiştirdiklerini ve bunu engellemenin mümkün olmadığını belirtti. Federal Alman Savunma Bakanlığı: Menenjitten kurtuluş Norveçli bir grup doktor, bulaşıcı menenjit hastalığınm tedavisinde yeni bir aşama kaydettiler. Tromso hastanesinden bir ekip tarafından gerçekleştirilen yeni tedavi yönteminin kan zehirlenmesine yol açan ölümcül menenjitten kurtulma olasılığım büyük ölçüde artırdtğı belirtildi. Hastanın kan plazmasmın tümüyle yenilenmesine dayanan tedavi yönteminin, şimdiye dek dört hasta üzerinde denendiği ve kesin etkili olduğunun belirlendiği kaydedildi. Latin Amerika Xonseyi Latin Amerika Konseyi, Latin Amerika ülkelerinin kendi aralanndaki ve az gelişmiş ülkelerle olan ticari ve ekonomik ilişkileri incelemek üzere 9. toplantısına başladı. Toplantıya Latin Amerika ekonomik sistemine üye ülkelerden 26 'sının gönderdiği heyetlerin kattldığı bildirildi. BM Ekonomik Komisyonu Latin Amerika Sekreteri Enrigue lglesias ve diğer uluslararası kuruluşlann temsücilerinin de toplanttda hazır bulunduğu belirtildi. festivali özel cekilişinde KANLI GÖSTERİLER Filipinler'de iki gün önce meydana gelen gosterilerde bir grup öğrenei güvenlik kuvvetlerine taşlar ve molotof kokteylleri ile saldırdı. Çatışmalar özellikle Ferdinand Markos'un Başkanlık Sarayı'na giden Mendiola Köprüsüçevresinde yogunlaştı. Vanm milyona yakın muhalifin katıldığı protesto gösterilerinde en az 13 kişi ölmıiş, yuzlerce kişi de yaralanmıştı. mersın uluslararası 29 eylul Konfiçyus tapınağı Çin 7/ı bugüne kadar yetiştirdiği en büyük füozoflardan biri olan Konfiçyus 'un Kültür Devrimi sırasında yıkılan tapınağıntn onanm çahşmalanna başlandığı bildirildi. 196676 yüları arasındaki Kültür Devrimi sırasında eski olan herşeyi yakıp yıkan radikal solcular, ünlü filozof Konfiçyus'un tapınağını da harabe haline getirmişlerdi. Çin hükümeti'nin tapınağın onanlması için müyonlarca dolar ayvdığı ve onanm çalışmalarınm hızlandırıldığı belirtiliyor. Filipinlerde gösteriler sonrası durum gerginliğini koruyor Markos, muhalefeti tehdit etti Filipinler Devlet Başkanı, gosterilerin sürmesi halinde çok sert önlemler alacaklannı açıkladı. Dış Haberler Servisi Filipinler'de önceki gün meydana gelen ve en az 13 kişinin ölumu, yuzlerce kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan büyük protesto gosterilerinden sonra durumun gerginliğini koruduğu bildirilirken, Devlet Başkanı Ferdinand Markos, muhalefeti sert bir şekilde uyardı. Televizyonda konuşan Markos, "Gosterilerin sürmesi halinde çok sıkı güvenlik önlemleri alacağını" duyurdu. AP Ajansı'nın başkent Manila'dan bildirdiğine göre, oldukça sert bir tonda konuşan Markos, "Şiddet olaylarının sürmesi halinde, muhalefetin de yakından lanıdığı aşırı önlemlere başvuracağım." dedi. Siyasi gozlemcilere göre, Markos, bu sozleriyle sıkıyonetimin yeniden uygulanabileceğini kasdetti. 1972 yılında ilan edilen sıkıyönetim altında, muhalefete karşı buyük bir sindirme kampanyasına girişilmiş, binlerce muhalif hapse atılmıştı. Sıkıyönetim 2 yıl once kaldırılmıştı. Markos konuşmasında, şiddet olaylarından muhalefetin sorumlu olduğunu söyleyerek, "Muhalefet" dedi, "HUkümetin takındığı hoşgörülü tutumu bir zayıflık zannetti." Markos ordu birliklerine göstericilere karsı yumuşak davranılması konusunda onceden emir vermiş olduğunu da kaydetti. "Bununla birlikle" dedi Markos, "Askeri personele kendilerini savunmalan için silahlannı kullanma emri veriyorura". Filipinler Devlet Başkanı, sivillerin evlerinin dışında silah taşımalarının yasaklandığını ve üzerinde silah yakalanan herkesin cezalandınlacağını söyledi. Filipinler'in başkenti Manila'da önceki gün meydana gelen kanlı gösterilerden sonra durumun gerginliğini koruduğu bildiriliyor. Başkentte yaşayanların bir kısmının evlerinde oturmayı tercih ettikteri, sokaklann bu nedenle sakin görunduğu belirtiliyor. Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Markos'un eşi İmelda Markos, muhalefet lideri Akino'ya yapılan suikast nedeniyle, "kuşku altında kaldığını" belirterek, 1984'te politikadan çekileceğini açıkladı. Halen Yerleşim Alanları Bakanı, Manila Valisi ve Ferdinand Markos'un çeşitli nedenlerle başkanlık yapamadığı dönemlerde ülkeyi yönetecek yürütme komitesi üyesi görevlerini yapan ve Filipinler politikasında ektin rol oynayan Bayan Markos Genelkurmay Başkanı ile de işbirliği yapıyor. Sudan'da Şeriat yasaları Sudan'da şeriat yasalarıntn uygulanmaya başlamasından bu yana, suç işleme oranında azalma olduğu bildirildi. Hartum'da yayınlanan El Sahafa gazetesi. polis kayıtlarına dayanarak, Kurban Bayramı sırasında yalnızca üç soygun, bir yankesicilik ve dört araba hırsızlığına rastlandığım bildirdi. Japon plağı Japon Elektronik firması Hitachi, 40 bin sayfalık bilgiyi depolayabilen bir plak yaptı. Hitachi yetkilileri, 40 bin sayfalık bilgisayar verilerini ya da diğer bilgileri depolayabilen plağm dünyadaki benzerlerinden en üstünü olduğunu belirttiler. Harikaplağın uluslararası alanda satışı için sipariş kabulüne başlandığım ve ilk siparişlerin tesliminin gelecek nisan ayında yapılacağt belirtildi. Humeyni: IranIrak savaşı aslında süper güçlerin kavgası TAHRAN (a.a.) IranIrak savaşmın üçüncü yılını tamamlaması nedeniyle Tahran'da bir konuşma yapan İran dini lideri Ayetullah Humeyni, Tanrı'dan savaşın bir yıl daha uzamamasını diledi. Savaşın, aslında İranlrak arasmda olmadığını, süper güçlerin Islam'ı ezmek için başlattıkları ve sürdürdükleri bir kavga olduğunu öne süren Humeyni, "İran ulusunu Amerika'ya bağımlı kılan şah döneminin onur kıncı köleliğinden kurtulan İran ulusu elele vererek ekonomik ambargoya ve her türlü zorbalığa karşı koyacaktır" dedi. Petrol kaynaklannı kesme tehdidini yineleyen Humeyni, Irak'ta Saddam rejimine silah yardımı yapılmaması çağınsında bulunarak, yardım eden ülkelerin "petrolün rengini" bile göremeyeceklerini söyledi. PİYANGO