Katalog

YILDIZ DERSANESİ Lise 2. sınıf öğrencilerine MÜJDE... Bir yıl önceden ÖSSÖYS kurslarına hazırlama uygulaması başlıyor Bilgi isteyiniz. YILDIZ DERSANESt Beşiktaş/İst. Tei: 160 25 30 161 32 92 Cu m h u r iyei 60. Yıl Sayı: 21198 Kurucusu: Vunus Nadi 40 TL. 2 Eylül 1983 Cuma . • Ünivenlte Hazıriık: 5 Eytül • AskeriFm Lteleri: 1 Bcim • Kolejlere Hazırtık: 13 Eklm MERKEZ . DERSANELERI ı ADRES: İstanbut Mesihpasa Cad No: 22 Lateii Tel.: 527 40 92 Edıme: 3159 Çanakkale 2359 ABD: GüneyKore uçağını Sovyetler roketle düşürdtt ABD Dışişleri Bakanı George Shultz, yaptığı açıklamada Sovyet Mig'lerinin Güney Kore uçağını 2,5 saat izledikten sonra roketle düşürdüklerini tespit ettiklerini öne sürdü. Dış Haberier Servisi New York'tan Güney Kore başkenti Seul'a giderken, Japon Denizi'nde Sovyet sahilleri yakınında kaybolan Güney Kore uçağı, ABD'nin Sovyetler'i suçlaması ile uluslararası sorun niteliğine büründü. ABD Dışişleri Bakanı George Shultz, dün akşam yaptığı açıklamada, Güney Kore uçağının Sovyet Mig'leri tarafından 2,5 saat izlendikten sonra bir Mig23'ten atılan füze ile düşürüldüğünü ileri sürdü. Shultz'un bu iddiası, havayı ansızın gerginleştirirken, Amerikan Kongresi olaya çok sert biçimde tepki gösterdi. ABD Başkanı Ronald Reagan, Shultz'a emir vererek Sovyetler Birliği'nden uçak konusunda "derfcal ve aynntılı bQ«i almasını" istedi. Sovyetler birliği resmi TA:>S 269 yolcuyla Japon Denizine düşen Kore uçağı uluslararası sorun oldu TASS Ajansı, Sovyvt hava sahasının bilinmeyen bir uçak tarafından ihlal edildiğini ve Sovyet uçaklarının uyarılarına cevap vermeden Japon denizi üstünde yoluna devam ettiğini bildirdi. ihlali 31 ağustosu, 1 eylüle bağlayan gece oldu. Uçakla ışık yanmıyordu ve uyarılara yanıt vermedi. Havalanan Sovyet jetleri, yabancı uçagın yere inrnesine yardım etmek istediler. Ancak meçhul uçak Sovyet jetlerinin uyarılarına karşılık vermeden Japon Denizi'ne doğru yoluna devam etti." ABD Dışişleri Bakanı George Shultz, Amerikan istihbarat kaynaklarına dayanarak Güney Kore uçağı konusunda a>Tintılı bilgi verdi. Shultz'un iddiasına göre, sekiz Sovyet jeti, Güney Kore yolcu uçağını 2,5 saat izlediler. Uçak sonunda bir Mig23 tarafından atılan füze ile düşurüldü. ABD Dışişleri Bakanı açıklamasını şöyle surdürdü: "Mig'lerden birinin pilotu yere verdiği haberde. bir füze attığını ve hedefin düşürulduğunu söyledi." Shultz'a göre, olaydan bir saat sonra bir Sovyet pilotu, uçağın düştüğü yörede yağ tabakası gördüğünü komuta merkezine bildirdi. Shultz, "bu igrenç davranış için hiçbir mazeret geçerli olamaz" dedi. George Shultz'un, Sovyetler'i suçlaması ndan kısa sure önce ABD Savunma Bakanlığı kaynakları da çarşamba gününden beri kayıp olan G.Kore Havayollan'na ait bir yolcu uçağının Sovyet Mig23 savaş uçakları tarafından düşürüldüğüne dair kanıtları olduğunu öne sürmüştüler. Savunma Bakanlığı kaynakları, bilgilerin Sovyet pilotlarıyla üsleri arasında yapılan konuşmaları dinleyen bir radyo istasyonundan geldiğini belirtmiş, ancak olay hakkında ayrıntılı (Arkası Sa. 11., Sü. 2'de) Ajansı, "Sovyet hava sahasının dün bilinmeyen bir uçak tarafından iki kez ihlâl edildiğini" bildirdi, ancak uçağı vurduklarını kabul etmedi. TASS'ınhaberinde şöyle dendi: "Bilinmeyen bir uçak, Kamçatka yarımadası üzerinde Sovyet hava sahasını ihlâl etti. Bir süre sonra da Sakhalin Adası üzerinde uçak lekrar Sovyet hava sahasına eirdi. Uçagın ikinci YAMAN GÖÇ 60'lı yıllar. Almanya'nın ekmeği daha beyazdı. Güle oynaya ekmeğe doğru göç başladı. Aradan yıllar geçti. İnsanlanmızın sayısı ile birlikte Almanın da korkusu büyüdü. Ve harcı umut ve acı olan yollardan Türkiye'ye dönüş başladı. Kahırlı ve zor dönüş. Yaman bir göç... Üç parti milletvekili adaylarının listesini YSK'na bildiriyor Miletvekili adaylam oluyor h bugün bellî Listeler üzerinde son çalışmalarını yapan MDP, Anavatan Partisi ve HP milletvekili adaylannı bugün saat 17'ye kadar Yiikşek Seçim Kurulu'na bildirecekler. YSK 9 Eylül'de geçici liste ilân edecek ANKARA (Cumhuriyet Bttrosu) 6 kasımda yapılacak milletvekili genel seçimlerine katılmaya hak kazanan üç parti, milletvekili adaylarını bugün saat 17'ye kadar Yüksek Seçim Kurulu'na bildirecekler. MDP, ANAP ve HP Kurucular Kurulu, listeler üzerinde son çalışmalan dün yaptılar. Yüksek Seçim Kurulu, partilerin verdikleri aday listeleriyle bağımsız adayları inceleyerek 9 eylülde geçici aday listesini ilan edecek ler. Partilerden aday olmayan ve fakat seçimlere girme hakkını elde ederek milletvekilliği şansını denemek isteyenlerin Türkiye'nin çeşitli illerinden bağımsız adayhklannı koydukları saptandı. Bağımsız adaylar da tıpkı partili adaylar gibi MGK tarafindan incelenecek ve MGK tarafından uygun görülenler başvurdukları illerden bağımsız aday olabilecekler. MGK, 21 eylüle kadar geçici aday listesini inceleyerek izin verilmeyen adaylann isimlerini siyasi partilere bildirecek. Partiler, bundan sonraki iki gün içinde izin verilmeyen adaylann yeı inc MGK'ne yeni aday bikiirecekler, ya da eksik adayla seçime katılacaklar. Partili ve bağımsız milletvekili adaylarının kesin listeleri 26 eylülde YSK tarafından Resmi Gazete'de ilan edilerpv Seçime katılan MDP, ANAP ve HP'nin Genel Başkanlan 3 küçük ilden aday gösteriliyor. MDP Genel Başkanı Turgut Sunalp, tzmir'in Aliağa, Menemen, Foça , Karşıyaka, Bornov Karaburun, Çeşme ve Urla'yı kapsayan 2 numaralı seçim bölgesinden aday. Izmir'in 16 mil(Arkası 6. Sayfada) Seçime doğru seçim yasası Oylar nasıl bir meclis doğurabilir? İlhan Tekeli'nin incelemesi Pazartesi Seçim 83 ekinde Bekir Yıldız'ın dizi röportajı Pazartesi CUMHURİYET'te Seçmen partisine nasıl karar veriyor? • Kampanyalarla mı • Cevrenın etkısiyle mi Şahin Alpay'ın incelemesi Pazartesı Seçim 83 eKinde Evren ve Ziya Ül Hak Izmir Fuarı'nı ve Çeşme'yi gezdiler tZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in resmi konuğu olarak Turkiye"de bulunan Pakistan Devlet Başkanı General Ziy» Ül Hak dün İzmir'e gelerek incelemelerde bulundu. özel bir uçakla dün sabah saat 9.45'de Çiğli Havaalanına gelen Cumhurbaşkanı Kenan Evren ve Pakistan Devlet Başkanı Ziya Ül Hak askeri törenle karşılandılar. Devlet Başkanı Ziya Ül Hak şeref kıtasını selamlayarak, "Merhaba asker" dedi. Karşılama törenine, Ege Ordu ve Sıkıyönetim komutanı Orgeneral Süreyya Yüksel, Izmir Valisi Hüseyin Ögütcen, Izmir Belediye Başkanı Ceyhan Demir ile askeri ve mülki erkân katıldı. Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in bu ağırlamasına kızı Miray Göksu, Dışişleri Bakanı tlter Türkmen katılırken, Pakistan Heyetinde Ziya Ül Hak'ın eşi Begüm Ül Hak ile oglu Zaim Zia. Dışişleri Bakanı Şahapzade Yakup Kahan, Maliye Bakanı Chulam tslag ve Adalet Bakanı Saarifıdin Pirzada da yer aldı. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ve Pakistan Devlet Başkanı Ziya Ül Hak ile beraberlerindekiİer alandan Tariş'e giderek bir brifinge katıldılar. Tariş Genel Müdürü Muzaffer Pekçaglıyan (Arkası Sa. 11., Sü. 7'de) Komisyon Toplu Basın Mahkemeleri'nin kalkmasını istedi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Danışma Meclisi Adalet Komisyonu'nda basın >asa tasansının görüşülmesine dün de devam edildi. Komisyon Toplu Basın Mahkemelerinin kaldırılmasına ilişkin maddeyi aynen benimsedi. Benimsenen maddeye göre, basın suçlanna Devlet Guvenlik Mahkemelerinin görev alanına girmeyenler dışındaki konulara Asliye Ceza Mahkemeleri bakacak. Adalet Komisyonu, tasarıda yer alan ve gizli bilgilerin yayınlanması halinde toplatma cezası verilmesini ongören maddeyi de yeniden düzenledi ve "gizli bilgi" kavramına açıklık getirdi. Bu maddeye Anayasa'nın 26. (Arkası Sa. 11., Sü. 2'de) Seçim 83 her Pazartesi Cumhuriyet'le birlikte 3. Dünya IstanbuVdan ABD^ye seslendi: "Biz batarsak siz de zararlı çıkarsınız" Pakistanlı delege Burki: "Biz 3.Dünya Ulkeleri ola•ak 4 gündür konuşulanlann hepsini biliyorduk. Bu toplantıda umanro gelişmiş ülke temsilcileri gerekli dersleri almışlardır. MERAL TAMER Istanbul'da hafta başından beri süren ve dünyarun ünlü maliyeci ve ekonomistlerinin katıldığı KuzeyGüney toplantısının dünkü sonuç bildirgesinde Üçüncü Dünya ulkeleri Amerika'ya önerali bir mesaj yolladılar. Çeşitli konulan içeren bildirinin satır aralarmda Üçüncü Dünya ülkelerinde yaşanan büyük ekonomik bunalımlara dikkat çekildikten sonra, bu bunalımın aşılması için getirilen önerilerin hemen hepsinde ABD, "kesenin ağzını açmaya" çağrıldı. ABD 3. Dünya'ya yaptığı yardımı artırmadığı takdirde zararlı çıkan tarafın sadece azgelişmişler olmayacağı, 3. Dünya ulkeleri batarlarsa, Amerika'mn da bundan zararb çıkacağı teması üzerinde duruldu. Amerika'dan istenenler arasında faiz oranlarmı düşürmesi, Dünya Bankası, IMF ve ÎDA gibi Üçüncü Dünya'ya borç veren kurumlara yaptığı maddi katkıyı büyiık ölçüde artırması vardı. Sonuç bildirgesinin okunmasından sonra görüşlerine başvurduğumuz Dünya Bankası Uluslararası Ilişkiler Bölümu Direktörü Pakistanlı S.J. Burki, "bu toplantıda benim için yeni hiç bir şey söylenmedi. Üçüncü Dünya ulkeleri olarak biz söylenenlerin hepsini biliyoruz, yaşıyoruz. Bence asıl önemli olan toplantıya katılan gelişmiş ülkelerin temsilcilerinin 4 gün süren tarüşmalardan eerekli dersleri çıkarmalan. Umarıra onlar artık "ipler sadece bizim elimizde" diye düşünmüyorlardırve üçüncü dünya Ulkelerinin düşecekleri kötü durumlann, Batılı ekonomileri de derinden sarsacagını kavramaya başlamışlardır" dedi. Toplantıda benimsenen görüşe göre borçlu ülkelerle kredi veren ulkeler birbirlerine karşı olan kutuplar değil, ortak çıkarları olan taraflardı ve bir taraf "zatürree" olursa, öbür tarafın da "hapşınnaya" başlamasına şaşmamak gerekti. KuzeyGüney Yuvarlak Masası Başkanı ve Pakistan Kalkınma ve Planlama Bakanı Mahbub Ül Hak tarafından açıklanan 13 maddelik tstanbul bildirisinde özetle şu görüşlere yer verildi: • Dünya ekonomisi bugün çok ciddi bir bunahmla karşı karşıyadır ve bu bunalım dünya ulkeleri istikrarlı bir ekonomik büyüme içine girmeden ve çeşitli kurumlarda köklü değişiklikler yapılmadan çözülenrez. • Amerika'mn dünya toplam gayri safi milli hasılası içindeki payı son 20 yılda beşte ikiden dörtte bire düşerken, dünya ekonomik ve mali gücünün tek merkezlikten çok merkezliliğe kaydığı gözlenmiştir. Ancak buna karşılık dünya mali politikaları, ABD dolarının belirleyici rolü nedeniyle hâlâ tek merkezli nite(Arkası Sa. 11., Sü. 3'de) Bir Yazarın Romanı 47 yıllık romancı Samim Kocagöz'ün yaşam öyküsü Çok kutuplıı dünyada tek ülke anahtar olıırsa... OSMAN ULAGAY KuzeyGüney Yuvarlak Masa Toplantısı sonunda yayınlanan "İstanbul Bildirisi'ne dikkatle bakıldığında dünyayı ve özellikle Üçüncü Dünya ülkelerini bunaltan sorunlara karşı çözüm anahtarının kimde olduğu daha iyi anlaşılıyor. Bunalımın aşılması için alınması istenen önlemlerin alınabilmesi için anahtarın tek başına ABD'de olduğu açık. Dünya ekonomisinde eşgüdümlü bir canlanmanın sağlanması, faiz oranlarının düşürülmesi, dünya çapında likiditenin artırılması, İMF ve Dünya Bankası'nın yeni kaynaklara ve yeni statülere kavuşturulması, tavizli yardımların artırılması, hep ABD'nin onayına bağlı. Ticaret serbestisinin gerçekleşmesinde ABD'nin büyük bir rol oynaması gerektiği de meydanda. "İstanbul Bildirisi"nde de vurgulandığı gibi çok kutuplu hale gelen bir dünyada iplerin bu ölçüde tek bir ülkenin elinde bulunması belki de sorunun özünü oluşturuyor. Bu gerçeği değiştirmek için ise yuvarlak masa toplantıları yapmak belki gerekli ama tabii ki yeterli değil. (Arkası Sa. II., Sü. l'de) BURSA (Cumhuriyet) Aralarında Trafik eski Müdürü ve Emniyet Müdür Muavini Şemsettin Öner ile Bursa Şoförîer Derneği Başkanı İsmet Sezer, 4 ilçenin Soförler Derneği Başkanının bulunduğu 50 kişi rüşvet vennek, rüşvet almak ve bunlara aracılık etmek, ehliyetname ve ruhsatnamede sahtekârlık yapmak suçundan tutuklandılar. TraHk Müdürlüğü'ndeki büyük yolsuzluk olayı 15 gün önce burada odacı olarak çalışan (Arkası Sa. 11., Sü. l'de) • Filipinîerde, Akino'nun cenazesi sonrasında çatışmalar çıktı. 3. Sayfada • Adana'da bir sanık müebbet hapis cezasına mahkum edildi. 6. Sayfada • Atatürk Barajı'na teklif veren Palet Grubu: 102 milyarhk teklifimh tenzilat değU. 9. Sayfada • Ortaköy'de deniz gören dairenin bir yıllık kirası ile kat almak mümküru • YunanABD üs anlasmasının imzalanmasmda pürüzier belirdi. • Belediye Moda Kulübü'nü tahliye için mahkeme karanm bekliyor. 12. Sayfada Bursada 50 kişi rüşvet vermekten tutuklandı HAYRAN KALDI tzmir Uluslararası Fuannı gezen Pakistan Devlet Başkanı Ziya ül Hak fuara hayran kaldıgını söyledi. Cumhurbaşkanı Evren'le birlikte Pakistan Pavyonu'nu da ziyaret eden Ziya ül Hak bugün tstanbul'a gececek. Mitterrand kaçak işçileri sımrdışı etme emri verdi PARİS (THA/a.a.) Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand, Fransa'da bulunan tüm kaçak göçmenlerin sımrdışı edilmesi için önlemler ahnmasını istedi. Hükümet sözcüsu Max Gallo, Mitterrand'ın, önceki gün yapılan Bakanlar Kurulu toplantısmda, kaçak göçmenlerin ülkelerine gönderihnesi gerektiğini söyleyerek, "Hükümetin ülkede yasal olarak bulunan yabancı işçilere karşı takındığı taviria kaçak işçilere karşı olan tavır arasında bir çelişki bulunmuyor," dediğini belirtti. Mitterrand'ın, ülkeye kontrolsuz olarak giren işçilerin ülkedeki dengeyi bozacağına işaret ederek, yasalann bir an önce uygulanması gerektiğini söylediği bildirildi. Göçmen tşleri Bakanı bayan Georgina Dnfoix, kaçak işçi çahştıranlara ağır para cezası verileceğini, sınırdaki denetimlerin (Arkası Sa. 11., Sü. 2'de) Anıröportaj: Hikmet ÇETİNKAYA Pazartesiye Cumhuriyet te ten sanayileşen bir azgelişmiş ülke görültnemiştir. Üstelik borç ekonomisi öyle bir smıra dayanmıştır ki borçlanma yarışmm ılk sıralanndayer alan Meksika, Arjantin, Brezilya zengin atacaklılarına resi çekerek moratoryum ilan ettiklerinde Batı dunyasının kredi sistemı çökme tehlikesiyle karşı karşıya kalacaktır. Bütün güncel ve tarihsel gostergeler, borç ekonomisinin kolüye kullanıldığmı vurgulamaktadır. Bunun suçunu yulnız yoksullara yüklemek haksızhktır. Çunkü, zengmler yoksullan borçlandırırken siyasal ve ekonomik koşullan kendi çıkarlanna gore saptamakladırlar. Bizim tarihimizde iki kez borç • * * (Arkası Sa. 11., Sü. l'de) GOZLEM UGUR ML'MCU toplantının KuzeyOLAYLARIN bul'dakiilişkilerine katkılarda buGüney ARDINDAKI lunmasmı kidileriz."Yuvarlak MaNe var çoğu zaman KuzeyGüney diyalogu Gerçek Saygısı... Siyasal değer yargıları, terör konusunda nesnel ölçülerle hareket etmeyi çoğu kez onlemıştir. 12 Eylül öncesinde yaşanan olaylar bu yüzden siyasal görüşlere ve ideolojilere göre çarpıtılarak sunulmuştur. Bu sakıncayı gördüğümüz için o günlerde "Katilin sağcısı, soteusu olmaz, katil katildir" yargısını yerleştirmeye çalışmıştık. Türkiye'de sağ eğilimli bir insan, millıyetçilik adına işlenen bu kadar cinayeti nasıl görmezlikten gelebilir? Bunun gibi, sol eğilimli bir yurttaş, kendilerine sol ideolojik adlar takan örgütler eliyle işlenen cınayetleri nasıl yok sayabılir? 12 Eylül 1980 tarihinden sonra eylemlı silahlı sağ ve sol örgütler ile ilgili çeşitli davalar açılmıştır. Bu olayiarla ilgilı iddianameler ve gerekçeli kararlarda, silahlı eylemler sıralanmakta ve bu eylemlerle ilgilı ceza yaptırımlarından söz edılmektedir. Bir iddianame ve gerekçeli kararlar okunursa suçun silahlı eylem ile ilgilı olup olmadığı hemen anla(Arkası Sa. 11., Sü. 7'de) F. Almanya'da kiliseler bütün iadelerin durmasım istedi ULYA ÜÇER BONN Kemal Cemal Altun'un,Batı Berlin'de iade istemini karara bağlayacak olan mahkemenin 6. kat penceresinden atlayarak intihar etmesi ile Federal Almanya'da gerek hükümet ortakları arasında gerekse hükümetle muhalefet arasında meydana gelen sürtüşmeler, gittikçe yoğunluk kazanıyor. Nitekim, dün CDU ve CSU (Hıristiyan Birlik Partileri) bir çağrıda bulunarak "Olayı partilerarası tartışmaya döndürmeyin" dileğinde bulunurlarken, kiliseler, hükümetin bütün iadeleri (Arkası 7. Sayfada) GERÇEK Yuvarlak Masa İsianbul'da yapılan "Kuzey Güney Yuvarlak Masa Toplantısı"nın yankılan gazetelerimızde yayıntanıyor. Konu oldukça eskidir. Ve sanayileşmiş Kuzey ile azgelişmişleri banndıran Güney kuşağı arasında dengeli işbirliğini amaçlayan dunya göruşu ötedenberi gundemdedir. İstan sa" anlayışı içinde yürurluğe girmiyor. Bilindiği gibi Yuvarlak Masaf çevresinde toplananlar arcSt.ıJa eşit ilişkiler anlamım taşır. KuzeyGüney ekonomik diyalogunda bu eşitlik yoktur; dışalımsatım göstergeleıi Güney kuşağında yaşayan yoksulların zaranna değişmekte, sanayileşmiş ülkelerle azgeltşmısler arasındaki uçurum derin leşmekredir. Zengin Kuzey'in yoksut Güney'e 'yardım"etmesisözkonusu olunca "Borç ekonomisi" gündeme girmektedir. Borç ekonomisi ile de şimdiye dek gerçek