Katalog

Cumhuriyet CENGİZ ÇANDAR Dürzılerle Marunı Hınstıyanlar yuzyjlı aşkın bır suredır Lubnan DağYnın denetımını ellennde bulundurmak amacıyla çatışı>orlar Bu çatışma zaman zaman yatışıyor, ulkede ıkı mezhep arasmda görece bır ıstıkrar dönemı hukum suruyor, zaman zaman alevlenınce dın ve mezhep kökenlı tüm çatışmalar gıbı ulkede kan gövdeyı göturuyor Marunı Hırıstıyanîar ıle Durzıler 1860 yılında ılk kez şıddetlı bır kan davasına tutuşmuşlar ve Ingılızler, Durzılen, Fransızlar, Marunılerı desteklemıştı OsmanJı devletının Lubnan üze nndekı egemenlığını zayıflatmayı amaçlayan emperyalıst guçler bu çatışmalardan alabıldığıne yararlanmışlardı O gun bugundtir ıkı dınsel grubun ılışkılen hep nazık bır dengede seyrettı ve koşullara göre de bozuldu Durzılık tslamıyetın dığer mezheplen tarafından "tslam dışı" sayılan bır dını topluluk Ancak, Lübnan'ın ıç çelışkılerı, Marunı Hınstıyanlann, Lubnan üzennde hegemonya kurmalarından duyulan kaygı Lubnan Muslümanlan'nı, Dürzılerle sık sık ıttıfak ve destek ıhşkısı ıçıne sokuyor Lubnan'dakı Dürzı topluluğu kı 3 mılyonu bıraz aşkın Lubnan nufusunun yuzde 10'îuk bır bölumılnu oluşturuyorlar toplu olarak yaşadıklan Beyrut'un guneydoğusundakı dağlık Şuf bölgesınde varlıklarım surdurmeye herşeyden fazla onem verıyorlar Bu nedenle, her zaman guçlu kımse, onunla ışbırlığı yapmaya hazırlar Uzun yıllar Lubnan'dakı Fılıstın Kurtuluş Örgutu'nün en sıkj muttefikı ıdıler Bu yuzden, Fılıstın gerıllaları Şuf'ta hıç uslenmemışlerdı Ne var kı, 1982 yazında Israıl bırhklen Guney Lubnan'da ılerleyıp Şuf'a gırdıklerınde Durzıler hıç dırenmedıler ve hatta yerel duzeyde Israıl kuvvetlenyle ışbırlığı yaptılar Israıl'e karşı böylesıne uyumlu davranmaJarının en önemlı nedenı, İsraıl'ın Şuf'takı varlıklarına ses çıkarmaması ve bu amaçla Lubnan Durzılen'nın ış Sahıbı Cumkunyet Matbaacılık ve Gazetecılık Turk Anomm Şırketı adına Temsıkıler ANKARA Valçın Ooğan. IZM/R Hıkm« Çetmkaja. ADANA Nadır Nadı, • Genel Yayın Muduru Hasan Cemal.Muessese Muduru Metımet Mercan, • Servıs Şejlen Islanbul Haberlerı Sdahallın Gııler, Dış Emıne Lşakltgıl. Yaa Işlen Muduru Okay Gonensın, • Yazı lşlerı Mudur Haberler Ergun Balcı, Ekonomı Osman llagay, Yurt Haberlerı Barbaros Yardımcısı Ahmet Konılsan, Haber Merkezı Muduru Yalçın Baver, Savfa Gençak. Kultur Aydın Emeç, Magazın Yaiçın Pekş«n, Spor Danışmanı Abdalkadır Yuccimaıı, Duzeltme Reflk Durbaş.Araştırma Şahın Alpav Duzenı Yonetmenı Alı Acar TAKVlM 14 Eylul 1983 Imsak 5 53 Guneş 7 37 Oğle 14 09 Ikındı 17 41 Akşara 20 21 Yatsı 21 53 Burotar • Ankara KonurSokakNo 24/4 Yenışehır, Tel i75825 175866 Idare 183335 • Izmır Halıl Zıya Bulvarı No 6V3, Tel 254709 131230 • Adana Ataıurk Caddesı T H K Işhanı Kal 2 13, Tel 1455019731 • Basan ve Yavan Cınnhun>el Maıbaacılık ve Gazetecılık T A Ş Turk OcağıCad 39/41 Cagaloğlu Ist PK 246lst Tel 5209703 Telex 22246 Israil'den sonra ABD de Lübnan mayın tarlasında Amerikalılar Lübnaritia hava saldırılarına girişebilir Suriye bırltklerı kolay yutulur bır lokma olmadıklannı ortava koydular | Israıl ın bo^allıldifa bölge Lubnan bolgesu hrııl btrlıUert Coğrafja ve askeri durum Paramparça Lubnan. Guney bolgesi Irmağl v e Bekaa Vaduı'nın guney ucuna dek tsrail ışgali altında. Bekaa Vadisi, Suriye smınndan Bhamdun yakınlanna dek Suriye ve FKO kuvvetlerinın elınde. (Jlkenın kuzey kesımi de oyle. Beyrut'tan Batrun 'a dek kuzeye uzanan kıyı şeridi ıle başkentın kuzeydoğusundaki dağlık kesım Falanjistlerin denetiminde. Başkent Beyrut'ta ıse Falanjıst desteğındekı Emın Cemayel'ın hassas dengeler uzerındekı ıktıdan var. Havaalanı yakınlarından Bhamdun'a dek uzanan Beyrut'un guneydoğusundakı botgede Durziler egernen. EvveU ŞAM • Marcarun huneytra SURIYE bırlığını elde etmek ıçın İsraıl or dusu bUnyesınde görev yapan f s raıl Dıırzüen'nden oluşan bırlıklerı Şufa surmelerıydı Guçlu bır ıç cemaat dayanışması olan Durzıler, Israıl orduSunda yer alan kendı mezhep mensuplany la kolayca ışbırlığıne gırıverdıler Israil'in rolü Durumu değıştıren, Israıl'ın ıkılı oynayarak Marunı Hınstı yanlahn sıyası ve asken örgutu olan Falanjıstlerı Şuf'a kaydırması oldu Çok dar bır coğrafı bölgede bırbırınden bırkaç kılometre uzaklıktakı köyler ve kasabalarla ayrılan Durzıler ıle Marunıler bırbırlerıyle çatışma ıçıne suruklendıler Falanjıst sılahlı bırım lerın varlığı Marunılerı ccsaretlendırdı, Durzılen ıse, kaygılan dırdı Her çatışmanın ardından tsrail duruma müdahale ettı Bır "hakem" göruntusune gırerken, Lubnan'da ıstıkrarın sağlanması ıçın varlığının ne kadar gereklı olduğunu kanıtlama polıtıkası guttu Eylul ayı başında Israıl kuvvetlerinın tek yanlı bır kararla Sayda'nın kuzeyındekı EvveJi Irmağı'na dek gerı çekıleceklerı açıklandığında yanı Şuf bölgesınden Israıl askerlerı çekılınce MarunıDurzı çarpışmalannın olanca şıddetıyle patlak vermesı beklenıyordu Marunıler sıyası ve askerı planda Falanjıstler, Durzıler ıse Velid CunMat yönetımındekı llerıcı Sosyalıst Partı tarafından temsıl edıhyorlar Falanjıstler Cumhurbaşkanı Emın Cemayel'ın ıktıdarını dayadığı orgut sel tabanı oluşturuyorlar Emın Cemayel rejımı ıle çekışen Suriye ıse tlerıcı Sosyalıst Partı'yı desteklıyor U l u s l a r a r a s ı d e n e k taşı Böylece, geleneksel Marunı Durzı çatışması Lubnan uzerın de çarpışan değışık çıkarlar çerçevesıne oturdu Bır yanda, Lubnan ordusunu kullanan Amerıkan desteğındekı Emın Cemavel ve Falanjıst yandaşla rı, dığer yanda ıse Durzıler ve Surıyelı destekçılerı Lubnan'da bır zamanlar ıkı temel çatışan kutbu temsıl eden İsraıl ve Fılıstın Kurtuluş örgutu de bu yenı çatışma çerçevesı ıçınde yerlerını aldılar İsraıl, zımnî olarak Falanjıstler ve Emın Cemayel rejımının yanında tutum takındı FKÖ ıse, Lubnan'dakı kuvvetle rının komutanı ve ıkı numarası Abu Cihad'ın ağzından Durzılen destekleyeceğını açıkladı Abu Cıhad, bu sıyası adımla Bekaa Vadısı'ndekı Fılıstın kuvvetlen uzerındekı Suriye baskısını da dağıtmayı hedef alıyor olmalı Sonuç ıtıbarıyla, MarunıDurzı çatışması Lübnan'ın laboratuvar olarak kullanıldığı uluslararası stratejılerın denek taşı durumuna getırıldı Lübnan'ın sağcı eskı Cumhurbaşkanlarından Camille Chamoun son çatış maları bır SurıyeIsraıl ortak kumplosu olarak göruyor İsraıl'ın burnunun dıbındekı çatışmalara seyırcı kalmasını Lübnan'ın bölunmesı yönundekı zımnî Sunyelsraıl anlaşmasıyla yorumluyor İsraıl'ın, Lübnan'ın mezhep temellerı uzerınde bölunmesını arzuladığı, Surıye'nın bu arzuyu paylaştığına ılışkın bugune dek çok sayıda spekulasyon yapılmıştı Gelışmeler, Emın Cemayel'ın ve Emın Cemayel'ın kışıhğınde ABD'nın "guçlu ve merkezı Lubnan devletı" hedefını tehlıkeye atıcı nıtehkte ABD'nın eğıttığı Lubnan ordusunun Durzı mılısler karşısında tayın edıcı bır üstunluk kuramaması Ame rıkan Denız Pıyadelerı'nı de as kerı çatışmalara ıttı Durzıler coğrafi avantajlannı kullanarak \menkan Denız Pıyadelen ıçın Emın Cameyel elınde Lubnan ordusunu bulundurmasına, ıyı yetışmış ve savaşkan Falanjıst mılıslere ve Çok Uluslu Kuvvet'ın başta Amenkan Demz Pıyadelen olmak uzere desteğıne sahıp bulunduğu halde, Durzıler zorlu bır karşı guç durumundaIar. Durzıler coğrafi bakımdan avantajh olduklan ıçın, bu avantaj askerı denkleme etkı edıyor Topiu olarak yaşadıklan Şuf bölgesı hem dağlık, hem de başkent Beyrut ve çevresıne kuşbakışı tepeden bakıyor Bu sayede Durzı topçusu Beyrut ve çevresındekı hedeflere (başta havaalanı ve yakınındakı Amenkan Denız Pıyadelen Karargâhına) sapanla kuş avlarcasına top ve roket yağdırabılıyor Bır ölum kalım mucadelesıne tutuştukları psıkolojısı ıçınde bulunmaları sayesınde ıse, Ale> ve Bhamdun çevresındekı ve Be>rutŞam karayolunun bırkaç kılometre kuzeyınde kendı cemaatiannın yaşadığı Ras BMetn dolaylanndakı Falanjıstlen temızleyıverdiler Durzıler bölgenın vuzde 85'ının kontrolunu ele geçudıler Durzılerın kontrolundekı böl ge Lubnan Dağı'nın en yuksek noktasının bulunduğu Dahr ElBaydar ıle Bhamdun kasabası arasındakı noktada ve Hammana'da, Surıye bırlıklerıyle bulu şuyor Böylece, Durzıler'e, Surıye'nın lojıstık desteğı kolayca sağlanmış olabıhyor Beyrut'un 20 kılometre doğusunda, Lubnan başkentını buyuk bınadan vere bakar gıbı gören Aley kasabasından ağır toplarla ıstenen noktayı dövmek mumkun Onumuzdekı gunlerde çarpışmalann ŞueyfatAramounSuk ElGarb uçgenı arasında yoğunlaşacağı anlaşılıyor Bu bolge, Durzılerın yaşadıklan alanlardanbırı.Şueyfat tıpık bır Durzı yerleşım merkezı Soz konusu uçgen şımdı Lubnan ordusunun kontrolunde Durzıler, Lubnan ordusunu buradan sökup atarlarsa hem BeyrutSayda karayolunun denetımını ele geçırecekler, havaalanına zaten topçu saldırısı nedenıyle kapalı lumuyle hakım olacaklar, havaalanının bıtışığmdekı rejunle çatışan Şıî mahallelen Ha> EsSellum, Burc ElBarajni, Şi\vah \e Uzaı'ye dayanacaklar ve Emın Cemayel rejımını Bevrut'un bırkaç mahallesıne kıstırıp sıyası prestıjını sıfıra ındırecek, kendı pazarhk kozlarını artıracaklar Ustelık, Aley ve Şuf uzerındekı asken baskıyı da ortadan kaldırmış olacaklar Lubnan ordusu zor durumda çunku hınterlandı yok Dağ ıle denız arasındakı eğımlı arazıde sıkıştılar Asken durumdakı bu gelışmeler, Surıye'nın de Amenkan dıplomasısı karşısındakı kozlarını guçlendırecek Gelışmelenn ne yönde seyredeceğı, ne noktada nasıl duracağı ABD'nın polıtıkasına, Amenkan Denız Pıyadelen'nın çarpışmalarda ne ölçude kullanılacağına bağlı Kuşkusuz olan bır şey varsa, FKO'nun Beyrut'tan aynlmasıyla, Lubnan sorununun vozülemedığı hatta daha da karıştığı Ve tıpkı İsraıl gıbı ABD'nın de Lubnan adındakı mayın tarlasına gıderek gırdığı Reagan, Beyrut'taki deniz piyadcleri komutanlannın istemesi halinde, Amerikan savaş uçaklannın Lubnan'da hava saldınlanna girişmesine izin verdi. Şiî milislerin açtığı ateş sonucunda 3 deniz piyadesi yaralandı. Dış Haberler Servisi Lub nan'da Durzılerle Lubnan ordu bırlıklen ve Falanjıstler arasında kı çarpışmalar çeşıtlı cephelerde surerken, ABD Başkanı Reagan, denız pıyadelen komutanlannın ısteğı uzerıne Amerıkan savaş uçaklannın Lubnan'da hava saldınları ıçın kuliamlmasına ızın verdı Bu konudakı açıklama Beyaz Saray sözcusu Larry Speakes tarafından vapıldı Speakes, Beyrut'taki denızpıyadelerının kıyıda bekleyen Amenkan uçak gemılenndekı savaş uçaklarından hava saldınsına gınşmelerı talebınde bulunabıleceklennı bıldırdı Beyaz Saray sozcusu, bu tur bır desteğın denız pıyadelen dışında, Çok Uluslu Kuvvet'tekı dığer ulke bırhklerının tehdıt altınagınnesı ve Lubnan ordusuna yönelık tehdıtlenn denız pıyadelerının durumunu da tehhkeye duşurmesı hahnde de ıstenebıleceğını belirtti Bu durumda, Lubnan'a Amerıkan savaş uçaklannın hava saldınlanna gırışmesı ıçın kararın yerel duzeyde ahnması yeterlı olacak, Washıngton'da bu konuda karar verılmesı gerekmeyecek Bu arada, Beyrut havaalanı çevresındekı Amerıkan denız pıyadelerıne bu kez de Şıîler tarafından ateş açıldı Havaalanı y a kınındakı voksul Şıî mahallesı Hay EsSellum'da mevzılenen Emel örgutune bağlı Şıî mılısle rın açtığı ateş sonucu 3 Amerı kan denız pıyadesı yaralandı HER KOŞEDE ÇARPIŞMA Beyrut Uluslararası Havaala nı pıstı yakınında mevzılenen 1200 Amerıkan denız pıyadesının mevzılerıne öncekı gece yansından sonra Şıı mılısler tarafından ateş açıldı önce karşılıklı makmelı tufek ateşı ıle suren çarpısmada daha sonra Şu mılısler havan kullandılar Havaalanı yakınındakı yoksul Şu semtı Hay EsSellum'dan aplan havan ateşı sırasında 3 denız pıyadesı yaralandı Yarahlar açıktakı lwo Jıma muhrıbıne taşındılar Denız pıyadelen Şıî mılıslerle çarpışırken, Dürzılerle Lubnan Ordusu Bırlıklen de havaalanına tepeden bakan Suk ElGarb kasabası çevresındekı çarpışmalannı sürdurdüler Bu carpışmaların yanısıra, Beyrut'un guney kesımındekı Tayyune semtındekı Lubnan ordu bırlıklen Tayyune'nın hemen yanıbaşındakı buvuk Şıı semtı Şıyjah'tan açılan ateşle karşılaştı Şıı Emel örgutu mılıslerının açtığı ateşe, Lübnan ordusunun tanklar ve makınelı tufeklerle karşılık verdığı ordu sozcusu tarafından açıklandı 10 gundur suren çarpışmalar sonucu saptanabılen ölu ve yaralı sayısı da duyuruldu Buna gore, 570 Lubnanlı oldu, 1325'ı varalandı \ncak, dağlık Şuf bölgesınde henuz gırılemeyen ve haber aiınamayan bolgelerde çok sayıda olu ve varalının bulunmasından korkuluyor Amenkan Dışişleri Bakanlığı ılgı çekıcı bır açıklama yaparak bazı Fılıstın bırlıklerının Durzılerın yanında çarpışmalara katılmış olabıleceğını bıldırdı Dışışlerı Bakanlığı sozcusu Alan Romberg tarafından vapılan açıklamada, "Surive desteğindekı bazı Filistin bırlıklen" terımlerı kullanıldı Romberg'ın açıklamasında Yaser Arafat'a bapl' bırlıkler ıle Surıye desteğınd bırhkler arasında fark gözetılmcsı dıkkatı çektı ABD dışışlen sözcusu Amenkan denız pıyadelerıne ateş açanlann bunlar olabileceği uzerınde durdu Romberg'ın demecı Surıve'ye yönelık dolaylı bır Amenkan uyarısı olarak yorumlanıvor \BD'nın Ortadoğu ozel temsılcısı Robert Mc Farlane'ın anıden Suudı ^rabıstan'a gıtmesı Suudı ^rabıstanlı yetkılı Prens Bender Bın Sultan'ın banş çabalannın tıkanıklıkla karşılanması bıçımınde değerlendırılıyor Durzı hder Velid Cunblat, her hangı bır ateşkes ıçın Falanjıst bırlıklenn ve Lübnan ordusunun Şuf bölgesınden ve Aley tepelerınden tumuyle çekılmesını ön şart olarak saptamıştı Lubnan Cumhurbaşkanı Fmin Cemayel'ın ıse buna yanaşmak jstemedığı belırtılıvor Lıbya'da bulunan Durzı hder Velid Cunblat, Lubnan'da savaşın "Arap ve demokratik karakterde bir Lubnan" kurulması ıle sona ereceğını soyledı Cunblat, sömurgecılerın Arap dunyasını zayıf bırakmak ıçın yapay sınırlara böldüğunu, şımdı de Lub nan'ı Hınstıyanlaştırmak ıstedıklerını bıldırdı Lıbya Dış Ilışkıler Burosu (Dışışlen Bakanlığı) ıse, aynı konudakı açıklamasında Lübnan'ın Haçlı ruhundan kaynaklanan tehdıtlerle karşı karşıya bulunduğu behrtıldı Lübnan: Silahlı Kuvvetler mozayiği Dış Haberler Servisi Son gunlerde çok sayıda değışık asken gucun çatışmaya sürıiklen dığı, kan gövdeyı göturen Lubnan sadece dın ve mezheplerın değıl, çeşıtlı ulkelerden sılahlı kuvvetlenn de mozayiği Lubnan'da şu anda yer alan sılahlı kuvvetler şöyle Çok Uluslu Kuvvet 5350 askerden oluşuyor Çok Uluslu Kuvvetı oluşturanlar ABD, Fransa ve halya Bunlara daha sonra tngıltere de katıldı ABD Amenkalılar Çok Uluslu Kuvvet'te 1200 denız pıyadesı bulunduruyorlar Çatışmalar son zamanlarda denız pıyadelenm de ıçıne aldı ABD bunun uzerıne Acıl Müdahale Gucu'ne bağlı 1900 kışılık bu denız pıyadesı bırlığını de Lubnan'a sevketmek Uzere hazır tutuyor Eısenhower uçak gemısı de Lubnan karasuları açıklarında seyredıyor Fransa Çok Uluslu Kuvvet'te 2000 askerle yer alıyor Uçak gemısı Foch, Lubnan açıklarında Fransız askerlen de saldınların hedefi dunımunda Jlalya 2050 askerle Çok Uluslu Kuvvet'm en buytık bölumunu oluşturuyor Ancak çatışmalardan uzak kalıyor lngiltere Sımgesel bıçımde 97 askerle Çok Uluslu Kuvvet'e katıldı Bu sayıyı arttırmayı duşunuyor Kıbrıs'takı uslennegereğmde Lubnan'da gelışmelere karışmak üzere Buccanneer uçakları gönderdı Lubnan Ordusu 197576'dakı ıç savaşta bölunmuş ve fıılen etkısız duruma gelmıştı Son bır yıl ıçınde Amerıkan eğıtımıyle yenıden kuruldu 14 bın askerı var 10 bın de gerı hızmetlerde çalışan personelı Emin Cemayel ve Amerıkalıların kontrolunde Çatışmalann kızışması hahnde, belü bır dönemeçte yıne bölunebıleceğınden söz edıhyor. Lubnan Kuvvetlen Falanjıst Partısı'nın mılıslerının adı Yuzde 80'ı doğrudan partıye bağlı Yuzde 20' sı dığer sağcı Hınstıyan örgutlennden gelme mılısler Emın Cemayel'ın doğ rudan kontrolu yok Geçen yıl öldürulen kardeşı Beşır Cemayel'e bağlıydılar Bır kanadının İsraıl ıle ışbırlığı hahnde bulunduğu ve Jsraıl tarafından eğıtıldığı bılınıyor 10 bın kışıhk ıyı yetışmış sılahlı guce sahıp 15 bın kışıye çıkabılıyorlar 5060 tankları, ağır topları ve zırhlı karıyerlerı var Durzı mılısler Velid Cunblat önderlığındekı llencf Sosya lıst Partı'ye bağlılar 10 bın ka dar olarak hesaplanıyorlar Su nye'nın sılah desteğıne ve FKÖ'nun bıraktıklan bır kısım ağır sı lahlara sahıpler Emel Lubnan nüfusununun en buyuk kesımını oluşturan Şıîlerın sıyası asken örgutu Guney Lubnan köylerınde, Beyrut'un Guney banlıyölerınde ve Doğu'dakı Baalbek'te guçlu 100 bın mılısı harekete geçırebılece ğını ıddıa edıyor Etkın savaşçı gucu 10 bın olarak hesaplanıyor Karadan karaya fuzelen, havanları, uzun menzıllı topları ve kamyonlar uzerıne monte edılmış ağır sılahları var. Murabitun Beyrut Sunnılerının sılahlı örgutu sayılıyor 5000 savaşçılannın elınde Sovvet yapısı uçaksavarlar, roketatarlar ve tanklar bulunuyor Sılahlarının onemlı bölumtı FKÖ tarafından kendılerıne geçen yıl Beyrut'u terkettıklen sırada devredıldı Beyrut'un bazı mahallelerınde guçluler Sun>e Arap banş gücu paravanası altında 35 bın kışılık bır orduyu Lubnan'da yerleştırdı Bekaa Vadısı ıle Bhamdun'a kadar ŞamBeyrut karayolunda ve kuzey Lubnan'da mevzılenmış durumdalar Fihstınliler FKO'nun Beyrut'u ağustoseylul I982'de terketmesı uzerıne Bekaa Vadısı ve kuzey Lubnan'da kalan gerıllalardan oluşuyorlar 6000 kadan Bekaa Vadısı'nde Surıye baskısı altında 2000 kadan ıse kuzeydekı Trablus çevresınde uslenmış halde Israil Sayda'nın hemen uzenndekı Evvelı Irmağı'na dek çekılınce Lubnanlsraıl sınırından Evvelı Irmağı'na uzanan bölgede 20 bın asker bulundumyor İsraıl hatlan Bekaa Vadısı'nın dıbıne kadar uzanıyor İki anlaşma arasındaki fark: i Türkiyfde "Türk" Yunanistari'da "Amerikan" tesislerinden söz ediliyor ABD'nın Yunanıstan'a yapaANKARA, (Cumnuriyet Burosu) Yunanıstan'la ABD cağı yardımlarla, dolayısıyla arasında ımzalanan savunma ış Ege'dekı guç dengesıyle ve Türbırlığı anlaşmasında, Turkıye ıle kıye'yle ılgılı olan 8 maddede, ABD'nın aynı alandakı anlaş 7/10'luk yardım oranına ılışkın masından farklı olarak, anlaş herhangı bır kayıt bulunmuyor, manın konusu olan asken tesısler herhangi bır rakam ya da oran den "Amerikan tesisleri" dıye venhTuvor Yalnız ABD'nın yarsöz edıhyor ABDTurk Savun dım yaparken, "bolgedeki askeri ma Işbırlığı Anlaşması'nda dengenın gozonunde tutulması(SİA), "Turkiye Cumhunyeri na ılışkın kanun rehberliğinde hukumetinin, ABD hukumetinın hareket edeceği" hukme Turk Sılahlı Kuvvetlerı'ne aıt bağlamyor Anlaşmanın açık ozel tesıslerde ortak faaliyet gos lanan bolumlerı 15 sayfa tu termesine izin verdiği" tarzında tuyor Ancak anlaşmanın açık kı bır ıfade yer alırken, lanmayan gızlı eklerının olabileYunanistanABD anlaşmasında, ceği belırtılıvor "Amerikan tesisleri"nden, bu tesıslerde "Yunan temsilci " bulunacağından soz edıhyor AtmaWashıngton anlaşmasının 2 maddesınde, tesıslerde bulundurulacak sılah ve cephanenın, uzerınde anlaşmaya varılan yöntem uyannca Yunan makamına bıldırılmesı ongöruluyor, tesıslerde her turlu genışletme, değışıklık, modernızasyon ve yer değışıklığının ancak Yunan hukumetme önceden haber verılerek gerçekleştırüebıleceğı hukme bağlamyor Anlaşmanın 4 maddesı, Yunan hukumetinın, ulkesındekı butun Amerıkan tesıslerıne Yunanlı personel atayabıleceğını, atanan askerı personelden en yuksek rutbelısının ustekı "Yunan temsilcisi" sıfatını taşıyacağını1 belırhyor Bu temsıla, tesıstek Yunanlı personele komuta edebılecek ABD bırlıklerının komutanıysa Amerıkalı personel ve onların kullandığı her turlu malzeme ve araç konusunda yetkı sahıbı kıhnıyor YunanABD anlaşmasının 5 maddesınde, Yunan temsılcısının, gızlılık derecesı olan teknık bölumler ve krıpto odaları dışında tesıslenn her yerıne gırebılme sı ımkânı kesınleştırılıyör Velid Coıtblat Amerikan üslerinde îlter Türkmen: Acil Müdahale Gücü hizmetler duracak konıısunda Türkiye'nîn tutumu değişmez Türkiye'deki Amerikan üslerinde çalışan 3 bin 950 işçi iş arama izinlerini kullanmak üzere cuma gunıinden başlayarak işyerlerine gitmeyecek. ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Türkiye'deki Amerikan uslennde çalışan 3 bın 950 Turk ışçısı tek tek ış arama ızınlerını kullanmak uzere 16 eylul cuma gununden başlayarak ışyerlenne gıtmeyecekler Türk Harplş Sendıkası Genel Başkanı Kenan Durukan dun duzenledığı basın toplantısında, Amerikan uslennde bakım ve onarım hızmetlennı yuruten Boeıng Servıces İnternatıonal şırketının ıhaleyı kaybederek, 30 hazıran gunu çalıştırdığı 3 bın 950 Turk ışçısının akıtlennı ıhbar mektubu ıle feshettığını büdırdı Bu uslerdekı ıhaleyı Holmes And Narver Servıces Şırketı'nın kazandığını belırten Kenan Durukan, sorunu şoyle ozetledı "Boeıng (BSİ) 30 e>lul 1983'te Turkiye'den ajnlacagını bıldırmiştır. Turk Harptş gerek 30 hazırandan once gerekse 30 hazırandan sonra Tuslog Komutanlığı, BSİ ve daha sonra Holmes And Narver Şırkeıı nezdınde gereklı gınşımlerde bulunarak Turk ışçılennin mevcul vasal hakları ıle geleceklennın guvence altına ahnması amacı ile evvelce de uygulandığı uzere en azından işçılerın bırikmış vasal haklannın odenmesı ve geleceklennın de bır protokolla beliıienmesını ıstemıştir. Sendıkamızın bu laleplerının cevapsız kalmasında kuşkusuz işin sabibi Amerikan Sılahlı Kuvvellerı'nın furkı>c dekı temsılcısı Tuslog Komutanlığı ve nihayet işveren durumundakı Boeing (BSİ) Şırketı'mn en azından yanlış tutum ıçınde olduklannı vurgulamak uzere Boeıng'in Ankara'dakı mal variıklan ıle banka besaplanna mahkeme yoluyla 2 eylul 1983 gunu itiban ile tedbır koydurduk. lşveren mahkemeye başvurarak tedbirin kaldınlmasını istemıştır. lşverenın bu ıstegı mahkemece ışçılenn vasal haklannın guvence altına alınmadığı gerekçesi ile reddedilmıştır. Daha sonra sendıkamız tedbıre bağlı olarak da kıdem tazmınatı ve dığer vasal haklar ıçin dava açmış bulunmakladır. 16 eylul gununden ıtibaren Amerikan uslerindekı hizmetler duracaklır. " Dışişleri Bakanı, duşurulen Guney Kore uçağıyla il lemeye devam edeceğimizi teyid gili olarak Sovyetler'e bir protesto girişiminin du ettim," dedı Ilter Turkmen bu açıklamalaşunulmediğini belirtti. rından sonra gazetecılerın soruolduklanna dıkkat çektı ve sozkonusu ulkelerın "topraklan uzerinde başka ulkelere yonelik terorist faaliyetlerin kaynaklanmasına izin vermeyeceklennı" bıldırdıklerını açıkladı Ilter Turkmen, ıkıncı olarak, Tunus'takı temaslan ve Turkıye'nın Fılıstın sorununa yaklaşımı konusunda bılgı verdı Tunus'la ekonomık ışbırlığı surecı nın "somut sonuçlar vermeye başladıgım" sovleyen Bakan, Turk muteahhıtlık fırmalarının Tunus'ta önemlı ınşaat faalıyetlerme gırışmesı olasılığının belırdığını bıldırdı Tunus'u zıyaretı sırasında FKO lıderı Yaser Arafat'la yaptığı goruşmeyı hatırlatan Turk men, "Savın \rafat'a Filıstınlilerin haklı davalannı butun imkânlarımız çerçevesinde deslek ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Dışişleri Bakanı İker Turkmen, Amerıkan Acıl Müdahale Gucu konusunda Turkıye'nın tutumunun "herhangi bır suretle değişmesi olasılığı bulunmadığım" soyledı Turkmen, duşurulen Guney Kore uçağıyla ılgılı olarak Sovyetler Bırlığı'ne karşı protesto gınşımınde bulunulmayacağını belirtti İlter Turkmen dun Ankara'da duzenledığı basın toplantısında once Madrıd'dekı Avrupa Guvenlık ve Işbırlığı Konferansı'nın kapanış belgesıne ılışkın bılgı verdı Bu belgeyı 1975 Helsınkı Sonuç Belgesı'nı gelış tıren ve tamamlayan bır belge olarak nıteleyen Bakan, Madrıd Konferansına katılan ulkelerın terorızmı açıkça kınadıklarına, terorızme karşı ışbırlığıne hazır " ^ *« " ' • larını yanıtladı Lubnan'dakı son gelışmeler karşısında Turkıye'nın daha aktıf bır rol oynayıp oynamayacağına ılışkın bır soruya karşılık olarak, Dışişleri Bakanı, bu ulkedekı durumun "olabileceği kadar karmaşık" bır nıtelık kazandığını, Lübnan'ın parçalanma tehlıkesıyle karşı karşıya bulunduğunu soyledı ve bu ulkede bır banşgucu ıle bır çok taraflı kuvvetın varolduğunu, Turkıye'nın "bu aşamada yapabileceği fazla bir şey olduğunu sanmadığını" belirtti Turkmen'e, Avrupa Konseyı Tuzuk Komısyonu'nun Kıbrıs'ın Rum kesımınce temsıhne ılışkın karanna Turk tepkısı soruldu Bakan, kararın Avrupa Konseyı Asamblesınde değışeceğını umduğunu, 20 yıldan bu yana Kıbrıs konusunda dengelı ve olçulu bır goruşu koruyan Konsey'ın bırdenbıre tutum değıştırmesının Kıbrıslı Turkler'de buyuk bır tepkı yaratacağını, Asamble sozkonusu kararı onaylarsa doğacak tepkılerın sorumluluğunu da ustlenmış olacağını soyledı ABDYunan anlaşmasına Turk tepkısı konusundakı bu soruyu Turkmen, "Tepkimızi zaten gosterdık," dıye yanıtladı Dışişleri Bakanı, "Vunanıstan'la ABD arasında ımzalanan anlaşmada Turkı>e'ye atıfta bulunul mastndan esef duyduğumuzu belirtmiştik," dedı Turkmen şunlanekledı "Prensip olarak 7/10 dıye bir oranı kabul etmedigıni ABD hukumetı bıze ifade etmıştir. Amerikan hukumetinin soyledığınin ne kadar gerçekçı olduğunu bu vıl değıl fakat onumuzdekı yülarda yardım miktarlannda goreceğiz." GUNEY KORE UÇAĞI Dışişleri Bakanı, Guney Kore uçağının Sovyet jetlerınce duşurulmesıne resmî duzeyde bırtakım onlemlerle tepkı gosterılmesının sozkonusu olmadığını yıne bır soruya karşılık belırtırİcen, SovyetTurk hava ulaştırma anlaşmasına uygun davranmak zorunluluğuna, hava sahası konusunda Turkıye'nın "diğer ulkelerden değişik bır durumu" bulunduğuna, Montreux Sozleşmesı gereğınce tanfelı Sovyet uçaklannın geçışını engellemenm sozkonusu olamayacağına dıkkat çektı "Ama," dedı, "Kore uçağının duşurulmesı karşısında duydugumuz ınfıalı dıle getırmekten gen kalmadık." Turkmen sembolık bır boykot ya da protesto hareketının de duşunulmedığını bıldırdı Dışişleri Bakanı'na Amerıkalı eskı meslekdaşı Alexander Haig'ın Acıl Müdahale Guculurkıye ıhşkısı konusundakı sözlerı hatırlatıldı Turkmen, Acıl Müdahale Gucu ıle ılışkılı olarak"rurkiyetnın tutumunun herhangi bir suretle degişmesı olasılığı yoktnr," dedı Yunan hükümeti Limni adasının NATO tatbikatı için kullanılacağuıı açıkladı ATIN A, (Cumhuriyet) Yunanıstan Savunma Bakanlığı, Kuzey Ege'de bulunan Lımnı adasının ılk kez bır NATO askerı tatbikatı ıçın kullanılacağını açıkladı Turkıve'nın Lımnı adasında askerı tatbıkat yapılmasının uluslararası anlaşmalara aykın olduğu ıtırazına rağmen açı! nan bu durumun, NATO açıs,ı>dan TurkYunan anlaşmazlıklan konusunda onemlı bır karar değışıklığı olduğu behrtılıyor Ilk kez Lımnı adasının da tat bıkat programında yer alacağı bıldınlen "Kararlıhk Gosterisı 83" adh geleneksel NATO tatbıkatına 17 eylul ıle 15 ekım tarıh lerı arasında Yunanıstan, Turkı ye, ABD, îtalya ve îngıltere Sılahlı Kuv vetlen katılacak Tatbıkatlarda ayrıca Fransa ve Portekız de ışbırlığı yapacak